1. Гэр бүлийн
тухай
“СЭТГЭЛ ЗҮЙН БОЛОВСРОЛ
ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТӨВ” ТББ
Сэтгэл зүйч, магистрант
Д.Мөнхдэлгэр

2. www.themegallery.com
•On the [View] menu, point to [Master],
and then click [Slide Master] or [Notes
Master]. Change images to the one you
like, then it will apply to all the other slides.
• Хөгжүүлэх шаардлагатайОюун
ухаан
• Эрүүл байх шаардлагатайБие
махбод
• Ёс суртахуунтай байх
шаардлагатайСэтгэл

3. хүн
Темперамент
Зан төлөв
Авъяас
чадвар
Хэрэгцээ
сонирхол
Чиг хандлага
Боловсрол
Эрүүл мэнд
Гэр бүлийн
байдал

4. www.themegallery.com
 Аристотель
“Гэрлэлт нь үндэс угсааг хамгаалах, бэлгийн
харилцааны болон өдөр дутмын хүсэл хэрэгцээг
хангахад зориулсан жам ёсны хэрэгцээ юм.
Нялх нярай хүүхэд бусдад зайлшгүй түшиглэх
ёстой бөгөөд гэр бүл нь хүүхдийг хамгаалж,
хүсэл шаардлагыг нь хангаж өгдөг”

5. Гэр бүл
 Хүнийг нөхөн үйлдвэрлэх
нийгмийн механизм бүхий цусан төрлийн
холбоо болон гэрлэлт, үрчлэлтийн холбоогоор
харилцан үүрэг хүлээж, туслалцан дэмждэг,
нэгдмэл ахуй амьдралтай бүлэг хүмүүсийн
нэгдлийг гэр бүл гэнэ.

6. Гэр бүл
 Аливаа бие хүн хөгжин төлөвших нийгмийн
анхдагч орчин
 Хүн ам нөхөн үржих цорын ганц үйлдвэрлэх
хүчин
 Амьдралын дүр төрх өөрчлөгдөн хөгжих
боломж бүхий хүмүүжлийн онцгой институт
юм.
 Соёл уламжлал өвлөгдөн шинэчлэгдэх, аж
төрөх ёсны бичил ахуй мөн.

7. Гэр бүлийн бүтэц, хэв маяг
www.themegallery.com

8.  Дан гэр бүл
 Нийлмэл гэр бүл
 Цөөн хүүхэдтэй гэр бүл
 Олон хүүхэдтэй гэр бүл
 Хүүхэдгүй гэр бүл
 Эцгийн эрхт буюу патриарх гэр бүл
 Эхийн эрхт буюу матриарх гэр бүл
 Тэгш эрхт буюу эгалитар гэр бүл
www.themegallery.com

9.  Өрөөсгөл гэр бүл
 Салсан гэр бүл
 Дахин гэрлэсэн гэр бүл
 Улс дамнасан гэр бүл
 Эрүүл гэр бүл
 Хүчирхийлэлтэй гэр бүл
 Хөгжлийн бэрхшээлтэй гэр бүл
 Ижил хүйстэн гэр бүл
 Ганц бие гэр бүл
 Олон соёлт гэр бүл
 Залуу гэр бүл
 Дунд насны гэр бүл
www.themegallery.com

10.  Ахмад гэр бүл
 Дох-той гишүүнтэй гэр бүл
 Чадвахжсан гэр бүл
 Амьжиргааны түвшин доогуур гэр бүл
 Амьжиргааны түвшин дунд гэр бүл
 Амьжиргааны түвшин хангалуун гэр бүл
 Тогтвортой гэр бүл
 Тогтворгүй гэр бүл
 Ёс зүйгүй гэр бүл
 Зөрчилтэй гэр бүл

11. Гэр бүл судлалын
үндсэн онолууд
 Билэгдлийн харилцан үйлчлэлийн онол
 Бүтэц үүргийн онол
 Тогтолцооны онол
 Зөрчилдөөний онол
 Солилцооны онол
 Хөгжлийн онол
 Онолын харилцан нөхөх чанар
 Символик интеракционизм
 Этнометодологи
 Психоанализ
www.themegallery.com

12. Гэр бүлд нөлөөлөгч
нийгмийн орчны нөлөө
 Хотжилт
 Гадаад, дотоод шилжилт хөдөлгөөн
 Хүрээлэн буй орчны нөлөөлөл
 Даяршил, техник, технологийн нөлөөлөл
 Нийгмийн үнэт зүйл
 Шашны нөлөөлөл
 Нийгэм, улс төрийн нөлөөлөл
 Чөлөөт цаг
 Ажлын ачаалал
 Хууль, дүрэм, журам
www.themegallery.com

13. Гэр бүлд нөлөөлөгч
хувийн хүчин зүйл
 Эрүүл мэнд
 Сэтгэл санааны тогтвортой байдал
 Боловсрол мэдлэг чадвар
 Эдийн засгийн асуудал
 Нийгмийн байр суурь
 Хүсэл, сонирхол
 Боловсролын түвшин
 Дадал, хэв зуршил, зан ааш
www.themegallery.com

14. Гэр бүл дараах үндсэн үүргүүдийг
гүйцэтгэх ёстой.
 Нийгмийн анхдагч хянагчийн үүрэг. Гэр бүл энэ үүргийг гүцэтгэхдээ
гэр бүлийн гишүүдийн нийгэмд биеэ авч явах ёс суртахууны хэм
хэмжээг тогтоохоос гадна эцэг эхийн, эцэг эх хүүхдүүдийн, ахмад
болон өсвөр үетэйгээ харилцах харилцааны соёл, хариуцлага, эрх
үүргийн хэмжээг тогтоож хянаж байдаг.
 Гэр бүлийн хүмүүжүүлэх үүрэг. Өсвөр болон залуу үеийг
нийгэмшүүлэх, бие хүн болгох, хүүхдүүдийг эрүүл чийрэг бие
бялдартай, эх оронч, зөв боловсон, зан суртахууны соёлтой иргэн
болгож хүмүүжүүлэх үүрэгтэй.
 Эв нэгдэлтэй байх үүрэг. Гэр бүлийн гишүүд бусдынхаа оюун санаа,
эрдэм боловсролын хөгжлийг дэмжиж, эв нэгдэлтэй байж, нэг
нэгнийхээ өмнө ёс суртахууны хэм хэмжээг чанд баримтлах
үүрэгтэй.
 Нийгмийн нэр хүндийн үүрэг. Гэр бүл нийгэмд байр сууриа эзэлж ,
гэр бүлийн нэр төрийг өргөж явах үүрэгтэй. Үүний тулд гэр бүлийн
гишүүд нэр төрөө эрхэмлэж, эрдэм боловсрол эзэмшиж дараа
үеийхэндээ өв хөрөнгөө өвлүүлэх үүрэгтэй.

15.  Гэр бүл чөлөөт цагаа зөв өнгөрүүлэх үүрэгтэй. Чөлөөт
цагаараа сурч боловсрох, авъяас чадвараа нээж
хөгжүүлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх, хамтын үйл
ажиллагааг явуулах үүрэгтэй.
 Сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлэх үүрэгтэй. Гишүүд
матераиллаг хэрэгцээгээ хангаад зогсохгүй бусаддаа
оюун санаа, сэтгэл зүйн дэмжлэг үзүүлэх, сэтгэлийн
хөдөлгөөнийг тогтворжуулах, хүний баяр баясгалан аз
жаргалын хэрэгцээг хангах, эрсдэлээс нэгнийгээ
хамгаалах үүрэгтэй.
 Нөхөн үржихүйн үүрэг. Гэр бүл нөхөн үржихүйн
үүргээр үр удмаа үлдээж нийгмийн нөхөн
үйлдвэрлэлийн үүрэг гүйцэтгэдэг.
 Эдийн засгийн үүрэг. Нийгмийн баялгийг үйлдвэрлэхэд
гэр бүлийн гишүүд оролцох үүрэгтэй ба мөн гэр бүлийн
эдийн засгийн хэрэгцээг бүрэн дүүрэн хангах үүрэгтэй.

16. Гэр бүл дээрх үүргүүдийг
биелүүлж чадаж байвал
хөгжсөн бөгөөд чадвахжсан
гэр бүл гэж тооцож болно.
 Монгол хүний амьдрал улам бүр олон талтай,
баялаг утга агуулгатай болж амьдралын чанар
нь ерөнхийдөө сайжрах хандлагатай болсон
хэдий ч гэр бүлүүдийн багагүй хэсэг нь ядуу
зүдүү, эмзэг байдалд амьдарч хэрэгцээгээ
хангаж чадахгүй үүргээ биелүүлж чадахгүй
байсаар байна.

17. Гэр бүлийн харилцан үйлчлэл нь хүмүүсийн өдөр
тутмын амьдралын зайлшгүй хэсэг байдаг учраас үр
бүтээлтэй ажиллах нь гэр бүлийн баяр хөөр, эрч хүч,
сэтгэл ханамж, гуниг гутрал зэргээс шууд хамаардаг.
Гэр бүлийн амьдралын
мөчлөг
Гэр бүлийн бүтэц хэв маяг,
харилцаа, ойлголцол
Гэр бүлийн хөгжил,
чадавхи

18. Гэр бүлийн гол мөн чанар бол:

19. Та яах гэж гэрлэсэн бэ?

20. Судалгаанд оролцогчдын
хариулт
 Хүүхэдтэй болж удам судраа үргэлжлүүлэх 66%
 Эсрэг хүйсний хүнтэй дотно харьцаатай байх 37%
 Гэр бүлийн боловсрол хүний ёс суртахуунд нөлөөлдөг
учраас 27%
 Ганцаардлаас ангижрана 26%
 Шинэ амьдрал бүтээнэ 24%
 Бэлгийн харьцаа зөвхөн эхнэр нөхрийн хүрээнд байдаг
учраас 7%
 Хайртай хүнээсээ хагацахгүй 19%

21. Гэр бүлд
 Нийгэм – биологийн,
 Аж ахуй,
 Эдийн засгийн
 Хууль эрх зүйн
 Ёс суртахууны
 Сэтгэл зүйн
 Гоо зүйн
 Сурган хүмүүжүүлэх харилцаа явагддаг.

22.  Хүний төлөвшлийн 70% нь гэр бүлд бүрэлддэг
 2,7 сая монголчууд 743,000 гэр бүлд
харьяалагддаг
 Японд бага ангийн багш, цэцэрлэгийн багш
хамгийн өндөр цалин авдаг. Учир нь тэд япон
хүнийг төлөвшүүлж байна.

23. Залуу гэр бүл
- Орхилт- Эцэг эхийн гэр бүлийг орхиж
байж шинэ гэр бүлийг бүтээж чадна.
- Хадмуудаа эцэг эхтэйгээ жиших хэрэггүй
- Ганц бие байхад эрх их, үүрэг бага харин
гэр бүлд эсрэг байна
- Хардалт- хэт өмчлөх сэтгэлгээ

24. Дунд насны гэр бүл
 Өсвөр насанд гардаг хямрал дахин
бий болно залуу насны эрч хүч
буурах хямрал (физиологи,
цэвэршилт, гормоны өөрчлөлтийн
нөлөө хүчтэй гарна)
 Хайр халамж дотогшилж, өөр
мэдрэмж хайж эхлэнэ

25. Ахмад насны гэр бүл
 Өвчлөл
 Өнгөрсөн амьдралдаа харамсах
 Минийй ээлж хэзээ билээ гэсэн бодол
Сэтгэл хэзээч
хөгширдөггүй.

26. Гэр бүлийн боловсрол
 Гэр бүлийн харилцаа, ёс зүй
 Гэр бүлийн хууль эрх зүй
 Өрхийн төсөв, санхүү
 Гэр бүлийн эрүүл мэнд
 Гэр бүл төлөвлөлт
 Гэр бүлийн менежмент
 Гэр бүлийн хүмүүжил
 Гэр бүлийн уламжлал, зан заншил

27.  Монгол гэр 2 баганатай байдгийн учир
 Монголчууд эрэгтэй хүүхдийг төрийн хүн
болгож, эмэгтэй хүүхдийг сайн эхнэр, ээж
болгон хүмүүжүүлдэг байсан.
 Өнөөгийн гэр бүлд амьд харилцаа дутмаг
болсон

29. ХОРВОО ДЭЛХИЙ ДЭЭРХ ХАМГИЙН ДОТНЫ НАНДИН
ХҮМҮҮС
БОЛОХ ГЭР БҮЛИЙНХЭНДЭЭ ЦАГ ГАРГА. ТЭДНИЙГ ХАЙРЛА
ГЭР БҮЛИЙН АЗ ЖАРГАЛ БОЛ ТАНЫ АМЬДРАЛЫН БАЯР БАЯСАЛ БӨГӨӨД
ТА Л ТҮҮНИЙГ БҮТЭЭХ ЁСТОЙ.

30. Эцэг эх хүүхэдтэйгээ харьцах
хүмүүжил олгох үйл явц :
Хүүхдээ
хүмүүжүүлэхдээ
загнаж зодохгүй байх
Биеэ авч явах
болон ахмад
настаныг хүндэлж
сургах
Зөв буруу, сайн саарыг
ялган салгаж сургах
Хүүхдийг төрсөн
цагаас нь эхлэн удам
судрыг нь мэдүүлэх

31. Хүүхэдтэйгээ хэдий чинээ ярилцана хүүхдэд
төдий чинээгээр оюун ухаанаа хөгжүүлэх
боломжийг олгосоор байдаг.
Тогтмол тодорхой хугацаанд хүүхэдтэйгээ
тоглож бай. Ингэснээр хүүхдийнхээ байдлыг
мэдэх боломжтой
Хүүхэдтэйгээ байнга ярилцахыг хичээ
Хүүхдээ ганцааранг нь чимээгүй өрөөнд
/удаанаар/ бүү байлга
 Хүүхдээ шулагнаж байна гээд тоохгүй
битгий байгаарай.

32. Та хэмээс хэтэрсэн хяналт, дэндүү хатуу ёс
суртахууны шаардлага хүүхэддээ тавих буюу
хүүхдээ хүмүүжүүлэхдээ зодож жанчих арга
хэрэглэх нь
 Хүүхдийг харгис хэрцгий араншинтай болгох
 Мөн хүүхдээ өөрийнхөө амиа хорлох замруу оруулахад
хүргэж болдог юм.

33.  Та 0 – 18 насандаа эцэг эхчүүдээсээ 148,000
удаа үгүйсгэсэн үг сонссон
 Харин 2000 удаа л магтаал урам зориг
өгсөн үг сонссон

34. Гэр бүлийн буруу сурган хүмүүжлийн
түгээмэл нэг алдаа нь хэт асрамжлах
явдал юм.
 Энэ нь эцэг эхийн хүсэл эрмэлзэлээр илэрдэг, тухайн
хүүхдийн онцлог, сонирхол, авъяас чадварыг төлийлөн
хайхрахгүй эсвэл хүүхдийн өчүүхэн төдий амжилтыг
дөвийлгөн авъяас чадвартай болгон товойлгож “Гэр
бүлийн шүтээн” болгох хэв шинжийн хүмүүжил юм.

35. Гэр бүл бол хүмүүжлийн орчин
 Гэр бүл бол их сургууль
 Сайн аав, сайн нөхөр, сайн эхнэр, сайн ээж
байна гэдэг чухал мэргэжил

36. Хүүхэдтэй харилцахад
 Нас сэтгэхүйн онцлогийг харгалзах
- 0-5 насанд хан хөвүүн мэт асар
- 6-10 насанд биедээ сүүдэр мэт дагуул
- 11-15 насанд бие даалга
- 16 наснаас найз нөхөд мэт харьц

37.  Аав ээж гэртээ байхгүй байсан ч хүүхдээ
хүмүүжүүлж байдаг
 Хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийн 70% нь гэр
бүлд гардаг.
 Тодорхой арга барилтай бай
 Тоглож байхдаа хүмүүжүүл

38. Зөв хүн буй болгох
арга зүйн гурвалжин
Хүмүүжил
төлөвшил
НийгэмшилБоловсрол

39. Сурган хүмүүжүүлэх 3 алдаа
 Эцэг эх хайраа буруу илэрхийлэх, хэт
асрамжлах алдаа
 Хүүхдийнхээ нас бие сэтгэхүйн онцлогийг
мэдэж мэдрэхгүй байх алдаа
 Хувийн үлгэр дуурайлал, тавьж буй
шаардлагын зөрүү

40. БИ сонсолт
 Давуу болон сул талаа өөрөө мэд
 Бас ханийхаа

41. Анхаарал хандуулсан
та бүхэнд баярлалаа