Dr hab. inż. ANNA LEWANDOWSKA prof. nadzw. UEP i Dr inż. JOANNA WITCZAK Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Towaroznawstwa

1. 1
ŚLAD WĘGLOWY PRODUKTÓW (CFP) I MYŚLENIE PERSPEKTYWĄ CYKLU ŻYCIA (LCT) -wpływ stosowania LCT na gromadzenie danych do analiz
CARBON FOOTPRINT OF PRODUCTS (CFP) AND LIFE CYCLE THINKING (LCT) -animpactof LCT’susingon the gatheringof the inventorydata
„doingLCA” alwaysmeans„usingLCT”
CFP doesnot existwithoutLCA methodology
Dr hab. inż. ANNA LEWANDOWSKA, prof. nazdw. UEP i Dr inż. JOANNA WITCZAK
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Towaroznawstwa
Kraków, 21.XI.2014
LCA practitionner

2. ŚLAD WĘGLOWY–CO O NIM WIEMY? CARBON FOOTPRINT -WHAT DO WE KNOW ABOUT IT?
2
CF jest/is….
suma emisji gazów cieplarnianych i usunięć gazów cieplarnianych z atmosfery w analizowanym systemie, wyrażona w ekwiwalentach CO2
sum of greenhouse gas emissionsand removalsin an analyzedsystem expressed
as CO2 equivalents
1.

3. 3

4. 4

5. 5

6. ŚLAD WĘGLOWY–CO O NIM WIEMY? CARBON FOOTPRINT -WHAT DO WE KNOW ABOUT IT?
6
CF jest/is….
wskaźnikiem w pełni ilościowym (ilościowe dane wejściowe i ilościowa informacja wyjściowa)
i uniwersalnym (dającym się policzyć dla każdego produktu, usługi, organizacji, procesu itp_)
fullyquantitative(as inputand outputinformation) and universalindicator(itispossibleto calculateCF for eachproduct, service, organizationand process)
2.
Produkty i usługi
Products and services
(CFP)
Organizacje
Organizations
(CF)

7. 7

8. 8

10. 10

11. 11

12. ŚLAD WĘGLOWY–CO O NIM WIEMY? CARBON FOOTPRINT -WHAT DO WE KNOW ABOUT IT?
12
CF jest/is….
Znormalizowane/standarized
3.

13. 13
ISO14001:Systemyzarządzaniaśrodowiskowego;
Wymaganiaiwytycznestosowania
ISO14004:Systemyzarządzaniaśrodowiskowego;
Ogólnewytycznedotyczącezasad,systemówitechnikwspomagających
ISO14015:Zarządzanieśrodowiskowe;
Ocenaśrodowiskamiejsciorganizacji(EASO)
ISO14030x:Zarządzanieśrodowiskowe;
Ocenaefektówdziałalnościśrodowiskowej(EPE)
PNENISO14064:2008-1GazyCieplarniane–
Część1:SpecyfikacjaIWytyczneKwantyfikowania
OrazRaportowaniaEmisjiIPochłanianiaGazów
CieplarnianychNaPoziomieOrganizacji
ISO14040x:Zarządzanieśrodowiskowe;
Ocenacyklużycia
ISO14067:CarbonFootprintOfProducts
--RequirementsAndGuidelinesForQuantification
AndCommunication
ISO14020x:Etykietyideklaracje
środowiskowe
ISO14062:Zarządzanieśrodowiskowe;
Włączanieaspektówśrodowiskowychdo
Projektowaniairozwojuwyrobu
ISO 14050:Zarządzanie środowiskowe; Terminologia
zorientowane na organizację/
organizationoriented
zorientowane na wyroby/ productoriented
LCA i CF W NORMACH ISO SERII 14000 LCAand CF in the ISO 1400o standards

14. ŚLAD WĘGLOWY–CO O NIM WIEMY? CARBON FOOTPRINT -WHAT DO WE KNOW ABOUT IT?
14
CF jest/is….
oparte na perspektywie cyklu życia!
life cyclebasedindicator!
4.

15. 15
Jeśli chcemy policzyć „dobry metodycznie” CFP, to należy oprzeć się na normach dotyczących LCA
Ifwe want to calculateCFP correctly, we shouldfollowthe guidelinesof the ISO 14040 and 14040 standards

16. Środowiskowa Ocena Cyklu Życia (LCA) i Ślad Węglowy (CF) są „METODYCZNIE SPOKREWNIENI”
W ZASADZIE W KAŻDYM BADANIU LCA JEST NALICZONY ŚLAD WĘGLOWY
I KAŻDY LCA-OWIEC, WYKONUJĄCY PRAWIDŁOWO ANALIZĘ LCA, POWINIEN BYĆ ZAZNAJOMIONY Z METODYKĄ CF
EACH LCA STUDY USUALLY CONTAINS THE LCIA RESULT RELATED TO GLOBAL WARMING/CLIMATE CHANGES IMPACT CATEGORY (IF MIDPOINT APPROACH USED, IT CAN BE INTERPRETED AS CF VALUE),
SO EACH LCA PRACTIONNER SHOULD BE FAMILIAR WITH THE CARBON FOOTPRINT METHODOLOGY 16

17. 17
CFP = oznacza faktyczne zrobienie badania LCA i pokazanie tylko jednego wyniku –wskaźnika kategorii wpływu zmiany klimatu (globalne ocieplenie)

18. 18
1 FAZA: OKREŚLENIE CELU I ZAKRESU (GOAL AND SCOPE DEFINITION)
2FAZA: ANALIZA ZBIORU WEJŚĆ I WYJŚĆ(LIFE CYCLE INVENTORY)
CFP yes!
CFP yes!
3 FAZA: OCENA WPŁYWU CYKLU ŻYCIA(LIFE CYCLE IMPACT ASSESSMENT)
CANCIROGENS
RESPIRATORY EFEFCTS
OZONE LAYER DEPLETION
ACIDIFICATION
EUTROPHICATION
LAND USE
MINERALS DEPLETION
FOSSIL FUELS DEPLETION
GLOBAL WARMING
CFP yes!
Full LCA
CFP
Z INWENTARZOWEGO PUNKTU WIDZENIA REALIZACJA BADANIA LCA I CFP WYMAGA PORÓWNYWALNEGO WYSIŁKU, W OBU PRZYPADKACH NALEŻY ZREALIZOWAĆ ZASADNICZE KROKI PRZEWIDZIANE NORMAMI ISO 14040x DLA PIERWSZIEJ I DRUGIEJ FAZY BADANIA
FROM INVENTORY POINT OF VIEW, LCA AND CFP NEEDS TO MAKE COMPARABLE EFFORT. IN BOTH CASES THE PRINCIPLE STEPS RECOMMENDED BY ISO 14040X IN RELATION TO THE FIRST AND THE SECOND PHASES OF LCA MUST TO BE REALIZED

19. DLACZEGO WIĘC CF(P) NIE JEST DUŻO PROSTSZĄ ANALIZĄ OD LCA, SKORO ZAKRES LCIA JEST WĘŻSZY? WHY IS NOT CARBON FOOTPRINT MUCH EASIER ANALYSIS THAN LCA, EVEN THOUGH IT IS FOCUSED ON ONLY SINGLE ENVIRONMENTMAL ISSUE ?
19
BOWIEM UJMUJE ASPEKTY BEZPOŚREDNIE I POŚREDNIE (W PRZYPADKU WYROBÓW W CAŁYM CYKLU ŻYCIA)
BECAUSE IT INCLUDES NOT ONLY DIRECT, BUT ALSO INDIRECT GHGsEMISSIONS and REMOVALS
(ORIGINATED FROM THE ENTIRE LIFE CYCLE)

20. 20
NORMA ISO/TS;2013 14067 MÓWI O DANYCH DOTYCZĄCYCH:
1. BEZPOŚREDNICH EMISJI I USUNIĘĆ GHG/DIRECT EMISSIONS AND REMOVALS (OKREŚLONYCH NA DRODZE MONITORINGU, STECHIOMETRYCZNIE, BILANSIE MASOWYM) -W DALSZEJ CZĘSCI PREZENTACJI OKREŚLANE BĘDĄ JAKO STRUMIENIE ELEMENTARNE I OZNACZONE KOLOREM ZIELONYM
2. DZIAŁALNOŚCI/ACTIVITY DATA (WEJŚCIA I WYJŚCIA KTÓRE SKUTKUJĄ EMISJAMI LUB USUNIĘCIAMI GHG) -W DALSZEJ CZĘSCI PREZENTACJI OKREŚLANE BĘDĄ JAKO STRUMIENIE WYROBÓW I OZNACZAONE KOLOREM CZERWONYM
3. WSPÓŁCZYNNIKÓW EMISYJNYCH/EMISSION FACTORS
MÓWIĄC OBRAZOWO, JEZYK OCENY WPŁYWU NA ŚRODOWISKO TO JĘZYK STRUMIENI ELEMENTRANYCH (BO TYLKO DLA NICH MAMY TZW. PARAMETRY CHARAKTERYZOWANIA). LCIA NIE ROZUMIE JĘZYKA WYRAŻONEGO STRUMIENIAMI WYROBÓW (ACTIVITY DATA), DLATEGO ABY DOKONAĆ ANALIZY LCA/CFP PROGRAM MUSI „PRZETŁUMACZYĆ” (ROZŁOŻYĆ) STRUMIENIE WYROBÓW NA STRUEMIENIE ELEMENTARNE (CHYBA ŻE KORZYSTAMY Z TABEL INWENTARZOWYCH W TZW. PODEJŚCIU SYSTEMOWYM).
LCIA „SPEAKS” ONLY ONE „ELEMENTARY FLOWS LANGUAUE” (BECAUSE THE CHARACTERISATION FACTORS ARE CALCULATED ONLY FOR THE ELEMENETARY FLOWS). FOR THIS REASON THE PRODUCT FLOWS SHOULD BE TRANSLATED (BY SOFTWARE) INTO THE ELEMENTARY FLOWS (NOW, THE INVENTORY TABLES PREPARED IN „SYSTEM” APPROACH/ONLY ELEMENTARY FLOWS
ARE AVAILABLE IN MANY LCA DATABASES)

21. kołyska/
cradle
brama/gate
brama
/gate
brama/gate
brama/gate
grób/
grave
od kołyski do bramy
od bramy do grobu
od kołyski do grobu/from cradleto gate
Produkcja
wyrobu
Dystry-
bucja
Użytko-
wanie
Końcowe
Zagospoda-
rowanie
Wydobycie
surowców
Transport
Produkcja
u
dostawców
Transport
brama/gate
brama/gate
brama/gate
CYKL ŻYCIA/LIFE CYCLE

22. Production
Distribution
Use
Finaldisposal
Resource depletion
Transport of waste
Production
made
by suppliers
Transport
GHGsremoval
GHGsemission
SŁOWO BEZPOŚREDNI MA DWA ZNACZENIA:
1.posiadany lub kontrolowany przez organizacje
2.nie mający historii technologicznej (strumień elementarny)
THE WORD „DIRECT” HAS TWO MEANS:
1.OWNED OR CONTROLLED BY ORGANIZATION
2. NOT HAVING ANY TECHNOLOGICAL HISTORY (inputoroutputwithoutpreviousORsubsequent human transformation= ELEMENTARY FLOWS)
GHGsremoval
GHGsremoval
GHGsremoval
GHGsemission
GHGsemission
GHGsemission
GHGsremoval
GHGsreomval
GHGsremoval
GHGsremoval
GHGsemission
GHGsemission
GHGsemission
GHGsemission

23. 23
PRODUKCJA
WYROBU
woda z jeziora
powietrze (tlen)
energia elektryczna
granulat HDPE
gaz ziemny
woda z sieci
elektrownia
transport od producenta granulatu
gazo- wnia
wodociągi
środowisko
wyrób gotowy
ścieki
odpady HDPE
oczysczalniai
firma recyklingowa
dystrybucja
emisja CO2 do powietrza
środowisko
emisja NOxdo powietrza
emisja Cd do powietrza
emisja PO4 do jeziora

24. 24
TRANSPORT GRANULATU OD DOSTAWCY
olej napędowy
Ładunek (opakowany granulat) * dystans
smar
rafineria
producent granulatu
Producent smaru
opakowany
granulat
Producent wyrobu
emisja CO2 do powietrza
środowisko
emisja NOxdo powietrza
emisja Cd do powietrza
emisja metanu do powietrza
środowisko
powietrze (tlen)

25. 25
PRODUKCJA
WYROBU
woda z jeziora
powietrze (tlen)
energia elektryczna
granulat HDPE
gaz ziemny
woda z sieci
elektrownia
transport od producenta granulatu
gazo- wnia
wodociągi
środowisko
wyrób gotowy
ścieki
odpady HDPE
oczysczalniai
firma recyklingowa
dystrybucja
emisja CO2 do powietrza
środowisko
emisja NOxdo powietrza
emisja Cd do powietrza
emisja PO4 do jeziora
KOŁ
YSKA/
CRADLE
„ GR
ÓB” /
GRAVE
upstreams
downstreams

26. 26

27. 27

28. 28

29. 29

30. 30

31. 31

32. 32

33. 33

34. 34

35. 35

36. 36

37. 37

38. 38

39. 39

40. 40

41. 41
Pokazać plik

42. 42

43. 43

44. 44

45. 45
Co rozumieć pod pojęciem niepewności w LCA i CFP?
How shouldwe understand„the uncertainty” in LCA and CFP?
250 ml
±0,2ml
Obiekt badań LCA (CFP)
Kolba miarowa
Oddziaływanie na środowisko
cyklu życia odkurzacza
Pojemność kolby
4500 pkt
±120 pkt

46. 46
Założenia, a wybory wartości czyli rodzaje decyzji podejmowane
przez wykonawcę badania
Assumption versus valuechoices
LCA and CFP = „decisiondrivenanalysis”
mapodłożetechniczneiwynikmożezostać,wpewnychwarunkach,
sprawdzoneiprzetestowane:
wybórobiektudoanalizyookreślonychparametrachtechnicznych,
czaseksploatacji,
własnościfizykochemicznesubstancji,
wielkośćpopulacji(np..mieszkańcówEuropy)
ilośćproszkuzużywanadoprania
określenieilościlat,októrenastępujeskrócenieżyciawwynikudanegoschorzenia
założenia
(assumptions)
wybory
wartości
(value choices)
mapodłożeetyczne,ideologiczneipolityczne,trudnedozweryfikowania:
określeniekryteriówważenia(coważniejsze:zdrowieludzkie,jakośćekosystemów,
zasoby)
horyzontyczasowemodelowania(wyznawaniebądźniezasadyrówności
międzygeneracyjnej)
któreschorzenieważniejsze(skalaDALY)
Należy minimalizować decyzje oparte na wyborach wartości = redukowanie subiektywności

47. 47

48. 48
PedigreeMatrixand Data QuaityIndicators
0,4
0,2
0,4
0,6
0,2
1,8
DQG (Data Quality Goals)
= docelowa/teoretyczna
jakość danych=5
DQI (Data Quality Indicators)
= rzeczywista jakość danych
DQD (Data Quality Distance)
= dystans jakościowy=
DQG-DQI
DQD=1+1+1+1+1=5
DQD=0,4+0,2+0,4+0,6+0,2=1,8
DQI=0,6+0,8+0,6+0,4+0,8=3,2

49. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
THANK YOU FOR YOUR ATTENTION
anna.lewandowska@ue.poznan.pl
joanna.witczak@ue.poznan.pl
49