3. 43
REDACTIONEEL
Het Wilders proces en de fascistische
wind door Europa blz. 04
COMMENTAAR
Het seksueel misbruik in de kerk versus
"vrije seks" versus de hoofddoek blz. 06
ECONOMIE
Een kritiek op rente blz. 12
ISLAM
De visie van islam op politiek, oftewel
de politieke filosofie van islam blz. 28
ACHTERGROND
De genocide op de moslims van het
Iberisch Schiereiland (al Andaloes) blz. 46
DIVERS
Mode: marteling in de naam van
schoonheid blz. 54
GODDELIJK OORDEEL
Intellectueel eigendomsrecht blz. 60
COLUMN OKAY PALA
Hitler's rassentheorie van taboe naar
legitiem in Duitsland; alles om islam
te bevechten blz. 66
4. Redactioneel
HET WILDERS PROCES
EN DE FASCISTISCHE WIND
DOOR EUROPA
I
n het licht van het Wilders proces is het lijk waren (collega politici verlieten bijvoorbeeld
goed te weten dat relatief nog maar kort- in protest de Tweede Kamer wanneer Janmaat
geleden de Nederlandse politicus Hans het woord nam), daar zijn deze ideeën over Is-
Janmaat (1934 – 2002) door de rechter lam en de moslims nu mainstream binnen de
veroordeeld werd omdat hij had gezegd politiek en de samenleving.
“Wij schaffen, zodra we de mogelijkheid en de
macht hebben, de multiculturele samenleving In België is hetzelfde waarneembaar. In 2004
af ”, “Vol = Vol” en “Eigen volk eerst”. Vol- werd het Vlaams Blok verboden door de rech-
gens de rechter riep Janmaat hiermee namelijk ter, omdat één van de twee kerndoelen van de
op tot discriminatie en zette hij aan tot etnische partij was “de terugkeer van de overgrote meer-
zuiveringen. Het imago van Wilders is gebouwd derheid der niet-Europese gastarbeiders naar
op woorden van deze strekking, en hij heeft ver- hun eigen vaderland” (het tweede kerndoel was
schillende malen op meer grove, platte en on- een onafhankelijk Vlaanderen). Dit was voor
gemanierde wijzen hetzelfde gezegd. Maar toch de Belgische rechter reden om te zeggen: “Het
ziet de Nederlandse staat er geen aanleiding toe Vlaams Blok is een partij die kennelijk en syste-
om Wilders te vervolgen. Het Openbaar Minis- matisch aanzet tot discriminatie. (...) U behan-
terie neemt hem zelfs in bescherming, door in de delt vreemdelingen als criminelen, boosdoeners,
tegen Wilders aangespannen rechtzaak volledige profiteurs, onintegreerbare fanatiekelingen en
vrijspraak te eisen. een bedreiging van het eigen volk”. Tegenwoor-
dig, echter, beschrijven feitelijk al de politici in
Dit bewijst ontegenzeggelijk dat er een nieuwe België de moslims als in hoofdzaak criminelen,
wind door Nederland waait. Want bestond er in boosdoeners, profiteurs en onintegreerbare fa-
de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw nog een natiekelingen die een bedreiging vormen voor
consensus dat de ideeën van Janmaat onmense- het Belgische volk en de westerse beschaving.
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
4
5. rijke elite gebruikt, presenteerde hun mensen
Maar niet enkel volgens de politici in Nederland namelijk een zondebok op het moment dat de-
en België zijn Islam en de moslims het enige ech- zen zich hun ellendige bestaan realiseerden. Nu
te probleem. Frankrijk concentreert haar binnen- de mensen van Europa dus de rekening voor de
landse politiek al langer op de vervolging van de kredietcrisis – veroorzaakt door de hedendaagse
gezichtsbedekking gedragen door een handvol elite, de bankiers – wordt gepresenteerd, probe-
moslima’s. En sinds in Duitsland een zogenaamd ren de Europese politici de woede van de men-
diepe denker een boek publiceerde waarin hij de sen te kanaliseren door de moslims als zondebok
moslims de schuld geeft voor alle Duitse proble- te presenteren. Zo wordt geprobeerd de mensen
men en waarschuwt dat de moslims Duitsland onder controle te houden, door te voorkomen
kapot zullen maken, vallen de Duitse politici over dat zij zich realiseren dat het kapitalisme hen
elkaar heen om de moslims van alles en nog wat niets van werkelijke en blijvende waarde heeft
te beschuldiging. Zelfs in Zweden is de politieke gebracht. Hierdoor, namelijk, zouden de mensen
partij die deze lijn volgt sterk in opkomst. kunnen komen tot verzet tegen het kapitalische
systeem dat hen uitbuit.
Afgaande op de Europese politici lijkt Europa
dus maar één probleem te kennen: de aanwezig- Het beste voorbeeld van de “zondebok politiek”
heid van Islam en de moslims. Echter, wie iets om de aandacht van de mensen af te leiden van
verder kijkt dan de verkiezingspraatjes van de de echte problemen waren de fascisten tijdens de
Europese politici die ziet dat de echte problemen jaren ’30 van de vorige eeuw. De nieuwe wind die
van Europa andere problemen zijn. Bijvoorbeeld momenteel door Europa waait, en die vervolgin-
zijn al de Europese landen feitelijk failliet. Ze gen van Islam en de moslims toegestaan maakt
zullen de komende jaren immens moeten bezui- die men in ieder ander geval misdaden tegen de
nigen om een daadwerkelijk faillissement te kun- menselijkheid noemt, kan daarom best een fas-
nen voorkomen. En dit zal verregaande gevolgen cistische wind genoemd worden.
zal hebben voor de levens van de Europeanen.
Want de werkloosheid zal sterk oplopen terwijl In reactie op het Wilders proces moet daarom
de uitkeringen sterk verminder zullen worden. gezegd worden dat de moslims en de overge-
En de mensen die werk hebben zullen langer bleven mensen met menselijkheid in hun hart
moeten werken voor ze op pensioen kunnen, ter- niet moeten denken dat Wilders verantwoorde-
wijl ze veel meer belasting zullen moeten betalen lijk is voor de “ruk naar rechts” die Nederland
over hun inkomen uit arbeid. De problemen waar doormaakt. Kapitalisme maakt momenteel een
de Europese samenlevingen reeds mee kampen, immense crisis door. Om dit te verhullen voor
zoals de door individualisme en egoisme veroor- de mensen moet de European wel een zonde-
zaakte criminaliteit en het uiteenvallen van gezin- bok gepresenteerd worden. En wie is een betere
nen, zullen daarom enkel groter worden omdat zondebok dan Islam en de moslims? Want juist
de mensen het ook nog eens economisch zwaar de Islam van de moslims is een alternatief voor
zullen krijgen. kapitalisme, dat de capaciteit heeft om mensen te
overtuigen zoals blijkt uit de bekering van de vol-
Rijst de vraag, waarom lijken de Europese politi- keren van het Midden-Oosten, Afrika en Azië.
ci blind voor deze echt immense problemen waar
Europa mee kampt en focussen ze zich bijna uit- Islam en de moslims zullen dus vervolgd blijven
sluitend op Islam en de moslims? worden zolang het kapitalisme zwak blijft. Met
Wilders op de voorgrond zolang het kan, en zo-
Het antwoord op deze vraag is eenvoudig voor wel politiek als ambtenarij als media zullen hem
iedereen die iets van de geschiedenis van de hiervoor blijven beschermen zoals ze ook nu al
mensheid kent. Ieder koninkrijk en iedere be- doen. En anders wel met iemand anders op de
schaving die de mensen enkel als slaaf voor de voorgrond.
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
5
6. Commentaar
HET SEKSU
IN DE KERK
VERSUS DE
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
6
7. KSUEEL MISBRUIK
ERK VERSUS “VRIJE SEKS”
S DE HOOFDDOEK
I
n de media blijven maar berichten opduiken over gevallen
van seksueel misbruik binnen de Katholieke Kerk. In Ame-
rika is dit al sinds 2004 in het nieuws, maar in 2010 kwamen
verdere schandalen naar buiten in ondermeer België, Ierland,
Noorwegen en Duitsland. Opvallend genoeg, en dit maakt de
kwestie nog erger, was de Kerk zelf vaak al langer op de hoogte was
van het misbruik van kinderen door haar priesters. Maar de Kerk pro-
beerde de informatie binnenskamers te houden en de slachtoffers te
motiveren geen aangifte van het misbruik te doen bij de politie.
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
7
8. De omvang van het schandaal, een wereldwijd feno-
meen dat over decennia plaatsgevonden heeft, maakt
duidelijk dat het hier niet gaat om de (mis)daden van De omvang van het schandaal,
een enkele psychisch gestoorde priester, of om een een wereldwijd fenomeen dat
groep van enkele psychisch gestoorde priesters. En
het is verder veelzeggend dat deze gevallen van mis- over decennia plaatsgevonden
bruik plaatsvinden binnen de Katholieke Kerk die heeft, maakt duidelijk dat het
haar priesters het celibaat voorschrijft. Uit dit alles
blijkt duidelijk dat het misbruik niet los gezien kan
hier niet gaat om de (mis)daden
worden van de plicht tot seksuele geheelonthouding van een enkele psychisch ge-
(celibaat) die de Katholieke Kerk haar priesters op- stoorde priester, of om een
legt.
groep van enkele psychisch ge-
Het celibaat is in de Katholieke Kerk een voorwaarde stoorde priesters. En het is ver-
voor het priesterambt. Er wordt over gedebatteerd
wanneer precies deze voorwaarde ingesteld werd.
der veelzeggend dat deze geval-
Bekend is dat de vereiste van het celibaat voor het len van misbruik plaatsvinden
eerst werd opgeschreven in de Synode van Elvira in binnen de Katholieke Kerk die
het jaar 306 naar christelijke jaartelling. Maar het werd
gewoonte in de Katholieke Kerk over verloop van tijd haar priesters het celibaat voor-
hierna. Wel duidelijk, echter, is waarom het celibaat schrijft. Uit dit alles blijkt dui-
ingesteld werd. De officiële reden is het idee dat een
persoon die zich niet aan een aardse persoon bindt,
delijk dat het misbruik niet los
een dichtere binding en een betere wijding van het gezien kan worden van de plicht
leven aan God kan realiseren. Kritische onderzoekers tot seksuele geheelonthouding
van de Katholieke Kerk stellen echter dat de Kerk
vooral wou voorkomen dat priesters kinderen zouden (celibaat) die de Katholieke
krijgen. De Kerk was bang dat hierdoor priesterdy- Kerk haar priesters oplegt.
nastiën zouden ontstaan, en realiseerde zich dat wan-
neer de positie van priester in een bepaald gebied van
vader op zoon over zou gaan, dat de machtspositie
van de priesters in dat gebied sterker zou worden ten tieve behoeftes, en dezen dwingen de mens op zoek
koste van de macht van de Kerk. De lokale mensen te gaan naar hun bevrediging. De bevrediging van
zouden immers meer loyaliteit ontwikkelen voor de de organische behoeftes is noodzakelijk om het or-
priesterdynastie in hun omgeving, ten koste van hun ganisme in leven te houden. Daarom heeft de mens
loyaliteit voor het centrale gezag van de Kerk in het behoefte aan zuurstof, voeding, slaap en ontlasting.
Vaticaan. De rijkdommen van de Kerk zouden hier- De instinctieve behoeftes van de mens zijn drie: er is
door ook meer onder de controle van de priesterdy- een instinctieve behoefte aan voortplanting, een in-
nastie komen en het centrale gezag van Katholieke stinctieve behoefte aan overleven en een instinctieve
Kerk wilde ook dit voorkomen. Het wilde zelf de behoefte aan aanbidding van een hogere macht. Deze
controle houden over de rijkdommen van de Kerk. instinctieve behoeftes kennen verschillende uitingen.
De Kerk kon priesters echter verbieden om kinderen Bijvoorbeeld de instinctieve behoefte aan voortplan-
te krijgen, omdat het de mensen juiste aanmoedigde ting zorgt ervoor dat de mens van nature wil zorgen
kinderen te krijgen. Daarom stelde de Kerk dan maar voor nageslacht, dat hij van nature goede relaties wil
het celibaat in voor haar priesters om hetzelfde doel onderhouden met zijn nageslacht en de overige leden
– geen nageslacht voor de priesters – te kunnen rea- van de familie waartoe hij behoort, en dat hij van na-
liseren. ture behoefte heeft aan seksuele relaties.
Het seksueel misbruik binnen de Katholieke Kerk Wanneer mensen zichzelf dus voornemen om in hun
toont aan hoe schadelijk deze praktijk van het ce- leven geen seksuele relaties aan te gaan, dan nemen
libaat is. Het probleem van deze praktijk is dat het ze zichzelf feitelijk voor om een deel van hun na-
de menselijke natuur probeert te onderdrukken. De tuur te onderdrukken. Oftewel, om de behoeftes die
menselijke natuur bestaat uit organische en instinc- op enig moment in hun leven onvermijdelijk in hen
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
8
9. boven zullen komen, te onderdrukken. Dat dit niet is. Islam negeert de menselijke behoeftes dus niet en
een correcte manier van leven is, moge duidelijk zijn. Islam wil ook niet dat de mens deze behoeftes onder-
Het leidt namelijk ondermeer tot frustratie wanneer drukt. Wat Islam wil is bevrediging van de natuurijke
instinctieve behoeftes niet bevredigd worden. En er behoeftes mogelijk maken voor de mensen, zodat ze
moet daarom verwacht worden dat degenen die een gevrijwaard blijven van de frustratie die komt bij het
eed tot het celibaat nemen met zichzelf in de knel onbevredigd blijven van de behoeftes. Daarom kan
zullen komen en een uitvlucht zullen zoeken voor men vinden dat Islam voor iedere behoefte van de
hun frustratie. In dit geval is de uitvlucht gezocht in mens een oplossing aandraagt. Zoals voor het verlan-
seksueel misbruik van kinderen. Simpelweg omdat de gen naar seksuele gemeenschap dat resulteert uit de
kinderen zich in de nabijheid van priesters bevonden instictieve behoefte aan voortplanting, hierover zegt
en dus de mogelijkheid hiertoe boden. Dit is niet een Islam dat de mens moet trouwen zodat hij binnen het
rechtvaardiging van wat plaatsgevonden heeft, maar huwelijk dit verlangen kan bevredigen. Islam verbiedt
een verklaring. Door het celibaat heeft de Katholieke daarom het celibaat, juist omdat dit onderdrukking
Kerk zelf de deur geopend naar de misdaden waaraan van de menselijke natuur is.
haar priesters zichzelf schuldig heeft gemaakt.
Men zou op basis van dit alles kunnen zeggen dat Is-
Dat het celibaat tot het heden standgehouden heeft lam voor wat betreft haar visie op de natuurlijke be-
in de Kerk valt terug te voeren op een fundementele hoeftes van de mens niets verschilt van het westerse
geloofsopvatting binnen het christendom. Namelijk secularisme (ook wel: liberale democratie, of seculier
de geloofsopvatting die zegt dat de verlangens van de liberalisme). Ook deze visie op het leven wil immers
mens slecht zijn. En dat de mens zich dus tegen zijn bevrediging van de behoeftes van de mens mogelijk
verlangens moet verzetten en hen moet onderdruk- maken. Maar Islam verschilt eveneens van het secu-
ken als hij een goed mens wil zijn. larisme.
Islam kijkt volkomen anders naar de mens en naar In het secularisme is de slogan namelijk “anything
het leven. Islam gaat in de door haar voorgestelde goes”. Oftewel, alles dat de natuurlijke behoeftes van
ordening van het leven uit van de organische en in- de mens bevredigd wordt door het secularisme goed
stinctieve behoeftes waar ieder mens mee geschapen geacht. In principe wordt er door het secularisme na-
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
9
10. melijk geen waardeoordeel uitgesproken over de ver- aangeeft dat niet iedere bevrediging van de natuur-
schillende manieren waarop de mens zijn natuurlijke lijke behoeftes van de mens correct en goed is. Het
behoeftes kan bevredigen. Zolang iets een behoefte doel achter de voor de mens natuurlijke behoefte aan
bevredigt, is het goed. voortplanting is overduidelijk. Dit is behoud van het
menselijk ras. Dat uit deze instinctieve behoefte een
Wat de door Islam voorgestelde ordening van het le- verlangen naar seksuele gemeenschap voortkomt is
ven van de mens wil realiseren, daarentegen, is be- daarom alleen maar passend. Nu, daar waar mensen
vrediging van de organische en instinctieve behoeftes hun verlangen naar seksuele gemeenschap proberen
van de mens op de correcte wijze. En dat niet iedere te bevredigen middels wisselende seksuele contacten,
bevrediging van de organische en instinctieve behoef- daar bemerkt men dat seksueel overdraagbare ziektes
tes van de mens correct is, zoals het secularisme be- op grotere schaal voorkomen. Deze ziektes zijn soms
weert, kan met voorbeelden eenvoudig duidelijk ge- enkel ongemakkelijk, maar soms ook veroorzaken ze
maakt worden. Het is bijvoorbeeld welbekend dat veel onvruchtbaarheid of zelfs de dood. “Vrije seks” is
mensen in Haïti hun natuurlijke behoefte aan voedsel daarom niet een correcte wijze van bevrediging van
proberen te bevredigen middels “modderkoekjes”. de behoefte aan seksuele gemeenschap. Het bevredigt
Dit zijn koekjes die daadwerkelijk van modder ge- weliswaar het verlangen naar seksuele gemeenschap,
maakt worden en de reden dat de mensen dit eten is
daar zij geen geld hebben voor iets anders. Door deze maar tegelijkertijd bedreigt dit het doel achter de be-
koekjes te eten wordt het gevoel van honger dat hoort hoefte aan voortplanting, zijnde het behoud van het
bij de organische behoefte aan voeding onderdrukt, menselijke ras. Het is zelfs schadelijk voor wat de be-
en men kan daarom zeggen dat de behoefte door hoefte aan voortplanting probeert te realiseren!1
“modderkoekjes” bevredigd wordt. Maar, dit is dui-
delijk niet een correcte bevrediging van de behoefte Daarom zegt Islam dat bevrediging van het natuurlij-
aan voeding. Het doel van de behoefte aan voeding is ke verlangen naar seksuele gemeenschap plaats moet
immers om het menselijk organisme in leven te hou- vinden binnen het huwelijk. En daarom verbiedt Is-
den. En daar “modderkoekjes” geen voedingswaarde lam seksuele relaties buiten het huwelijk en dreigt het
hebben realiseren zij dit doel niet. Daarom kan niet met strenge straffen voor degenen die deze misdaad
gezegd worden dat het eten van “modderkoekjes” een begaan: 100 stokslagen voor de ongetrouwde die deze
correcte wijze van bevredigen van de natuurlijke be- misdaad begaat (de “ontuchtige”) en de dood door
hoefte aan voeding is. steniging voor de getrouwde die deze misdaad begaat
(de “overspelige”).
In de instinctieve behoefte aan voortplanting kan
een verder goed voorbeeld gevonden worden dat Één van de schoonheden van de ordening van het
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
10
11. leven die Islam voorstelt is dat haar verordeningen lam vraagt de mens niet zijn behoefte te onderdruk-
altijd ondersteund worden. Bij het voorbeeld van de ken.
natuurlijke behoefte aan seksuele gemeenschap kan
bijvoorbeeld gezegd worden dat Islam, naast dat het En de hoofddoek voor de Islamitische vrouw kan
dus het huwelijk heeft ingesteld om deze behoefte te daarom ook gezien worden als een manier om de
bevredigen, het huwen ook eenvoudig heeft gemaakt. pandemie van seksueel overdraagbare ziektes waar het
De vereisten voor een huwelijk zijn door Islam na- secularisme voor gezorgd heeft te voorkomen. Want
melijk beperkt tot een aanbod tot huwelijk door een Islam biedt de mens een bevrediging voor zijn natuur-
partner en acceptatie hiervan door de andere partner, lijke behoefte, maar het laat de mens hierbij niet vol-
twee (mannelijke) getuigen voor dit aanbod en deze ledig vrij. Waardoor voorkomen wordt dat wat begint
acceptatie, en overeenstemming tussen beide partners als een oplossing eindigt in een nieuw probleem.
over een bruidsschat te betalen door de man aan de
vrouw. En voor het geval een stel wil trouwen maar Samenvattend, Islam ziet de natuurlijke behoeftes van
hiervan weerhouden wordt omdat de man niet over de mens dus niet als iets onreins of onpuurs. Het ziet
de middelen beschikt om de vrouw een bruidsschat te hen als onderdeel van de menselijke natuur, de bevre-
betalen of om haar te onderhouden na het huwelijk, diging waarvan mogelijk gemaakt moet worden. Maar,
heeft Islam de Islamitische Staat de plicht gegeven Islam ziet de bevrediging van de menselijke natuur
om de middelen die de man te voorzien van de mid- niet als iets dat maar vrij gelaten moet worden. Om
delen die hij nodig heeft. Dit is een voorbeeld van te garanderen dat de bevrediging het doel achter de
ondersteuning van een Islamitische gebod (“seks al- behoefte realiseert zonder schadelijke neveneffecten
leen binnnen het huwelijk”) door andere Islamitische voor het individu, andere individuen of de samenle-
geboden. ving, acht Islam het noodzakelijk dat de de bevredi-
ging van de menselijke natuur georganiseerd wordt.
Om dit huwelijk te beschermen heeft Islam verder,
zoals reeds gezegd, ontucht en overspel verboden En dat is waarom Islam een complete manier van le-
verklaard en strenge straffen voor deze misdaden ven is, met wetten en systemen die alle bereiken van
ingesteld. Ter ondersteuning van dit verbod, en dus het leven van de mens ordenen. En daarom is een
indirect ook ter ondersteuning van het huwelijk, kent Islamitische Staat Al Khilafa een vereiste, omdat deze
Islam stricte kledingregels voor het publieke leven. De Staat de complete ordening van het leven van Islam
hoofddoek voor de moslimvrouw is een voorbeeld ten uitvoer brengt. Zodat de correcte bevrediging van
hiervan, maar ook het verbod op (te) korte broeken de natuurlijke behoeftes in de mens gerealiseerd kan
voor de moslim man. Hierdoor wordt voorkomen dat worden.
verlangen naar seksuele gemeenschap aangewakkerd
wordt in de mens, waardoor de mens in de verleiding ________________________________________
zou kunnen komen om de misdaad van seksuele ge-
meenschap buiten het huwelijk te begaan. Ook deze 1
En daar waar “vrije seks” wel voortplanting realiseert, de
Islamitische wetten ondersteunen de Islamitische zogenoemde “ongelukjes”, daar heeft het bijna altijd tot ge-
oplossing voor het probleem dat de behoefte aan volg dat het kind zijn instinctieve behoefte aan een goede
seksuele gemeenschap is voor de mens. Door deze relatie met zijn vader nooit zal kunnen bevredigen.
ondersteuning wordt de juiste oplossing voor dit pro-
bleem makkelijk realiseerbaar gemaakt en worden al
de andere oplossingen voor dit probleem die niet fei-
telijk niet correct zijn moeilijk realiseerbaar gemaakt.
Waardoor de mens vrij van frustratie kan leven en de
bevrediging niet nieuwe problemen creëert.
De hoofddoek voor de Islamitische vrouw, als sym-
bool van de Islamitische oplossing voor het probleem
dat de behoefte aan seksuele gemeenschap is voor de
mens, kan daarom gezien worden als een manier om
het seksueel misbruik dat de Katholieke Kerk veroor-
zaakt heeft te voorkomen. Want Islam biedt de mens
een bevrediging voor zijn natuurlijke behoefte, en Is-
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
11
13. R
ente is de vergoeding die men betaalt voor het lenen
van geld. Door rente betaalt de schuldenaar meer
geld terug aan de schuldeiser dan hij oorspronke-
lijk geleend heeft. Rente is dus “geld in ruil voor
meer geld”. Uitgestelde of gespreide betaling te-
gen een hogere prijs, waarbij die hogere prijs middels een per-
centage berekend wordt, wordt weliswaar vaak rente genoemd,
maar dit is niet werkelijk rente. Het is namelijk niet “geld in ruil
voor geld”. Dit percentage is namelijk onderdeel van transacties
van het type “goederen in ruil voor geld” of “diensten in ruil
voor geld”. En het percentage dat dan rente genoemd wordt is in
werkelijkheid slechts een manier om de prijs voor het goed of de
dienst te bepalen, rekening houdend met de overeenkomst van
uitgestelde of gespreide betaling.1
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
13
14. De echte rente van “geld in ruil voor meer geld” boorte van geld uit geld’, wordt toegepast op het
is een pilaar van de kapitalistische economie. Fei- broeden van geld want het nageslacht is zoals de
telijk niets in de kapitalistische economie gebeurd ouders. Van al de manieren waarop geld verdiend
namelijk zonder rente. Het geld dat gebruikt kan worden is deze de meest onnatuurlijke”.3
wordt in het kapitalistische economisch systeem Aristoteles’ eerste argument voor zijn stelling dat
komt bijvoorbeeld tot stand door middel van een rente onnatuurlijk is, is zijn opmerking dat het
rentedragende lening bij de bank. Wanneer een bezit aan geld anders is dan het bezit aan bijvoor-
bank geld leent bij de Centrale Bank, of wanneer beeld vee of landbouwgrond. Het vee plant zich-
iemand geld leent bij een bank, dan wordt het zelf voort en normaal gesproken groeit het bezit
geld uit het niets gecreeerd: het wordt gedrukt aan vee dus over tijd, zo merkte hij op. Land-
op metaal of papier of electronisch bijgeschre- bouwgrond brengt gewassen voort en ook door
ven op een rekening. Dit betekent dat iedere het bezit aan landbouwgrond groeit het totale
handelstransactie in de kapitalistische economie bezit dus ieder jaar. Geld, daarentegen, zo stelde
die gebruik maakt van geld op zijn minst op in-
directe manier gebruik maakt van rente. Maar
heel veel van de handelstransacties in de kapita-
listische economie maken ook op directe manier
gebruik van rente. Zo goed als alle bedrijven ge-
bruiken rentedragende schuld om hun activitei-
ten te financieren, zelfs de meest succesvolle en
winstgevende ondernemingen van de meest rijke
personen. En heel veel van de consumptie van
mensen, zoals huizen en auto’s, wordt gefinan-
cierd door rentedragende schuld. Rente is daar-
om big business in de kapitalistische economie
waaraan honderden miljarden dollars en euro’s
verdiend worden ieder jaar.
Dit alles geeft aan dat in de kapitalistische sa-
menlevingen het principe van rente algemeen
geaccepteerd is. Zozeer dat zelfs de enkele over-
gebleven individuen die niets met rente te maken Aristoteles
willen hebben zich aan de betaling en ontvangst
van rente niet meer kunnen onttrekken.2
Aristoteles, brengt uit zichzelf niets voort. Geld
is “onvruchtbaar” zei hij. Want met geld wordt
De geschiedenis van rente vee of landbouwgrond gekocht om het bezit te
laten groeien. Omdat geld in zichzelf dus niets
De denkers onder de oude grieken waren felle voortbrengt, achtte Aristoteles het onnatuurlijk
tegenstanders van de praktijk van rente. Volgens om een vergoeding te vragen wanneer men geld
Aristoteles (384 – 322 voor de christelijke jaar- uitleent. Omdat het uitgeleende in zichzelf niets
telling) was rente onnatuurlijk: “De meest hate- voortbrengt waaruit de vergoeding betaald zou
lijke manier (van geld verdienen, vert.), en met kunnen worden. Het tweede argument van Aris-
de beste reden, is rente, dat een winst haalt uit toteles was dat geld zoals eten is en niet zoals de
het geld zelf en niet uit het natuurlijke gebruik potten en pannen die gebruikt worden om het
ervan. Want geld is bedoeld om gebruikt te wor- eten mee klaar te maken. De potten en pannen die
den in ruil, niet om het toe te laten nemen door gebruikt worden om het eten mee klaar te maken
rente. En deze term rente, wat betekent ‘de ge- blijven bestaan na de bereiding van de maaltijd.
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
14
15. Zij kunnen meerdere malen voor dit werk ge- (1225 – 1274 naar christelijke jaartelling) verwees
bruikt worden. Daarom kan men potten en pan- terug naar Aristoteles toen hij opmerkte dat geld
nen verhuren, oftewel uitlenen voor gebruik aan als ruilmiddel per definitie opgegeven moet wor-
anderen in ruil voor een vergoeding. Het eten, den voor geruik, precies zoals eten opgegeven
daarentegen, kan maar eenmaal gebruikt worden. wordt bij gebruik (na het gebruik is het weg):
Als het gegeten is, is het weg. Daarom kan eten “Geld, volgens de filosoof (Aristoteles, vert.),
niet verhuurd worden want anderen kunnen het is uitgevonden in hoofdzaak als ruilmiddel. En
eten niet gebruiken en hierna weer teruggeven. dientengevolge is het juiste en normale gebruik
Geld is een ruilmiddel en daarom net zoals eten, van geld consumptie of verwijdering, waarbij het
zei Aristoteles. Geld is namelijk ook weg als je opgegeven wordt in ruil. Het is derhalve van na-
het eenmaal gebruikt hebt om iets mee te kopen ture onwettelijk om betaling te nemen voor het
of te huren. Ook hierom achtte Aristoteles de gebruik van geleend geld”.5
praktijk van rente onnatuurlijk. Het geld is ge-
woon weg als het eenmaal gebruikt is, net zoals De vroege christelijke scholastici namen echter
het eten weg is als het gegeten is, en daarom kan afstand van het complete verbod op rente. Op fi-
volgens Aristoteles geld niet verhuurd worden, losofische gronden beargumenteerden zij ruimte
oftewel uitgeleend worden in ruil voor een ver- voor bepaalde vormen van rente. Bijvoorbeeld
goeding. wanneer een schuldenaar zijn verplichtingen te-
genover de schuldeiser niet nakomt. In dat geval
Tijdens de middeleeuwen bleef rente een groot is het volgens de vroege christelijke scholastici
taboe in christelijke Europa omdat de christe- toegestaan dat de schuldeiser een extra heffing
lijke openbaringsteksten rente in de scherpste neemt van de schuldenaar als een soort van boe-
bewoordingen veroordelen: “Gij zult aan uw te. Ook zagen de vroege scholastici het als toege-
broeder niet woekeren, met woeker van geld,
met woeker van spijze, met woeker van enig ding,
waarmede men woekert. Aan den vreemde zult
gij woekeren; maar aan uw broeder zult gij niet De vroege christelijke scholas-
woekeren; opdat u de Heere, uw God, zegene, tici namen echter afstand van
in alles, waaraan gij uw hand slaat, in het land, het complete verbod op rente.
waar gij naar toe gaat, om dat te erven.” (Deute-
ronomium 23: 19 – 20). Woeker en rente waren
Op filosofische gronden bear-
in die tijd nog synoniemen. Omdat de christelijke gumenteerden zij ruimte voor
theologen stelden dat alle mensen broeders zijn, bepaalde vormen van rente.
achtten zij op basis van dit vers rente compleet Bijvoorbeeld wanneer een
verboden. De christelijke scholastici beargumen-
teerden dit verbod op rente op dezelfde manier
schuldenaar zijn verplichtin-
als Aristoteles. De christelijke scholastici vergele- gen tegenover de schuldeiser
ken rente met diefstal omdat zij, in lijn met Aris- niet nakomt. In dat geval is het
toteles, geld eveneens “onvruchtbaar” achtten. volgens de vroege christelijke
Om rente te eisen bij een lening werd daarom
gezien als diefstal door de schuldeiser van de scholastici toegestaan dat de
schuldenaar. Ambrosius van Milaan (339 – 397 schuldeiser een extra heffing
naar christelijke jaartelling) zei daarom over ren- neemt van de schuldenaar als
te: “Als iemand rente neemt dan verricht hij een
gewelddadige overval, en dan zal hij niet in le-
een soort van boete.
ven blijven”.4 Ambrosius van Milaan vergeleek
rente dus met een roofoverval, waar dat moment
de doodstraf op stond. En Thomas van Aquino
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
15
16. staan dat de schuldeiser een extra heffing vraagt met rente aan iemand omdat die hulp nodig heeft
van de schuldenaar als er zich een ramp voor- om hem te kunnen helpen, zagen zij als toege-
doet. De schuldeiser wordt door een ramp na- staan door de Bijbel en het menselijke verstand.
melijk dubbel getroffen, zo zeiden de scholastici, Om geld uit te lenen met rente aan iemand die
omdat hij bij de ramp niet de beschikking heeft hulp nodig heeft, om misbruik te kunnen maken
over zijn geld. Ten slotte zagen de scholastici het van zijn ellende, zagen zij als de rente verboden
als toegestaan voor de schuldeiser om een extra door de Bijbel en het menselijke verstand. Eck
heffing te vragen van de schuldenaar wanneer de zette dit uiteen in zijn publicatie “Tractates con-
schuldeiser een belangrijke investeringsmogelijk- tractu quinque de centum”. Hij werd geholpen
heid misloopt vanwege de leenafspraak. Al deze om dit te publiceren door de familie Fugger, een
extra heffingen zijn feitelijk vormen van rente, grote bankiersfamilie in het Habsburgse Rijk die
want zij zorgen ervoor dat de schuldeiser meer veel stond te profiteren wanneer de samenleving
geld terugkrijgt van de schuldenaar dan oor- rente zou accepteren als toegestaan. Op hun kos-
spronkelijk uitgeleend.Maar de vroege christe- ten reisde Eck daarom stad en land af om overal
lijke scholastici maakten deze vormen van rente zijn nieuwe ideeën betreffende rente te verkon-
vanwege de omstandigheden waarin zij betaald digen.
worden, toegestaan.
Door de ideeën van Biel, Summenhardt, Eck en
Latere christelijke theologen in Duitsland zoals Gerson kwam feitelijk het onderscheid tussen
Gabriel Biel (1420 – 1495 naar christelijke jaar- woeker en rente tot stand. Woeker werd rente
Door de ideeën van Biel, Summenhardt, Eck en Gerson kwam feite-
lijk het onderscheid tussen woeker en rente tot stand. Woeker werd
rente met slechte intenties zoals uitbuiting; rente werd rente met goe-
de intenties zoals helpen.
telling), Konrad Summenhardt (1461 – 1511 met slechte intenties zoals uitbuiting; rente werd
naar christelijke jaartelling) en John Eck (1486 rente met goede intenties zoals helpen. Steeds
– 1543 naar christelijke jaartelling); en Jean Ger- meer mensen begonnen daarom te argumenteren
son (1363 – 1429 naar christelijke jaartelling) dat het christendom woeker verbood, maar niet
in Frankrijk, namen afstand van een belangrijk de rente; en dat het menselijke verstand de legi-
principe binnen de christelijke theologie tot dan timiteit van woeker verwerpt, maar die van rente
toe, waardoor zij de deur openden voor verdere niet. Daarmee begon de trend die een beperkte
acceptatie van rente. Volgens de theologen voor hoeveelheid rente in alle gevallen acceptabel acht
hen was de daad hetgeen waarnaar gekeken moet omdat er altijd wel een reden gevonden kon wor-
worden wanneer men zich afvraagt of iets een den om te spreken van “goede intenties”, of het
zonde is of niet. Volgens Biel, Summenhardt, mislopen van investeringsmogelijkheid, of com-
Eck en Gerson, daarentegen, moet men kijken pensatie voor een ramp, of compensatie voor
naar de intentie achter de daad wanneer men zich late betaling. Onder deze trend werd woeker “ex-
afvraagt of iets een zonde is of niet. Het gevolg cessieve rente”, oftewel alles meer dan 5%.
van deze zienswijze van Biel, Summenhardt, Eck
en Gerson was dat zij rente als toegestaan zagen Ten tijde van de opkomst van de Verlichting was
wanneer er goede intenties achter de afspraak rente daarom reeds gewoongoed geworden in de
met rente schuilgingen. Dus om geld uit te lenen samenlevingen. Nog steeds taboe, echter, was de
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
16
17. “woeker”. Woeker was een excessief renteper-
centage en gewoonlijk werden rentepercentages
van meer dan 5% als woeker beschouwd. De
Verlichtingsdenkers in Europa vielen dit laatste
taboe betreffende rente aan omdat het gebaseerd
was op religieuze overtuigingen. Volgens het se-
cularisme van de Verlichtingsdenkers mag God
zich namelijk niet met de levens van de mensen
bemoeien en moet de mens voor zichzelf de wet
bepalen. Kort samengevat, volgens de Verlich-
tingsdenkers zou de mens vrij moeten zijn om te
doen en laten wat hij zelf wil. Op het moment dat
het Verlichtingsdenken meer en meer invloedrijk
werd in Europa, en overal de wetboeken werden
herschreven om de op christendom gebaseerde
wetten te vervangen door wetten gebaseerd op
het principe van persoonlijke vrijheid, probeer-
den de Verlichtingsdenkers een publieke opinie
te creëren voor verwijdering van ieder wettelijk
verbod op of beperking van rente. Dus ook ver- Jeremy Bentham
wijdering van het verbod op woeker.
om de legitimiteit en het nut van rente te beargu-
Jeremy Bentham maakte duidelijk dat er vanuit menteren.
het seculiere perspectief er geen redenen zijn om
rente, wat voor percentage dan ook, te verbie- Al de theorieën die legitimiteit van rente probe-
den. Want, zo argumenteerde hij, als volwassen ren te beargumenteren gaan uit van de aanname
mensen van gezond verstand in vrijheid een af- dat geld is zoals alle andere goederen. En omdat
spraak maken, omdat beiden denken dat zij pro- goederen verhuurd kunnen worden in ruil voor
fijt realiseren bij deze afspraak, dan is dat hun een vergoeding, wordt gezegd dat ook geld ver-
goed recht: “Geen man, gerijpt door de jaren en huurd moet kunnen worden in ruil voor een ver-
met gezond verstand, die handelt in vrijheid en goeding. Deze vergoeding voor het verhuren van
met zijn ogen open, zou tegengewerkt moeten geld is rente.7
worden, zogezegd ten goede van hem, bij het
maken van een afspraak (met willekeurige welk Een verder idee dat gepropageerd wordt om het
rentepercentage, vert.) om geld te verkrijgen, als idee van legitimiteit van rente met argumenten te
hij hier voordeel in ziet; evenmin, en dit is het staven is het idee van “Time Value of Money”.
logische gevolg, zou iemand tegengewerkt moe- Dit idee zegt dat de mens meer waarde hecht aan
ten worden bij het voorzien van hem, onder de bezit nu dan aan bezit later. Degene die geld uit-
voorwaarden waarvan hij denkt dat dezen goed leent moet daarom gecompenseerd worden voor
zijn om mee akkoord te gaan.”6 Op deze secu- het feit dat hij zijn bezit nu opgeeft en het pas la-
liere basis raakte rente in alle vormen algemeen ter weer terug krijgt. Volgens het idee van “Time
aanvaard in de Europese samenlevingen. Value of Money” is het daarom een recht voor
de schuldeiser om rente te vragen, want de rente
compenseert hem voor het feit dat hij zijn bezit
De economische argumenten voor rente nu opgeeft en het pas later weer terug krijgt.
Met rente in Europa bevrijd van het religieuze Nog een argument dat gebruikt wordt ter recht-
taboe werden verschillende theoriën ontwikkeld vaardiging van het idee van legitimiteit van rente
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
17
18. is de risicofactor. Er bestaat bij leningen altijd de delen en investeren; en mensen die minder geld
kans dat de schuldenaar zijn verplichtingen niet hebben dan zij nodig hebben voor de realisatie
nakomt. En dus dat de schuldeiser (een deel van) van de door hen gewenste economische activi-
zijn geld niet terug krijgt van de schuldenaar. teiten zoals consumeren, handelen en investeren.
Daarom, zegt men, is de mens meer geneigt om Rente kan deze beide mensen samenbrengen, zo
niet uit te lenen dan om wel uit lenen. Want als wordt gezegd, zodat degene met te weinig geld
hij niet uitleent loopt hij minder risico om zijn toch de beschikking kan krijgen over hetgeen hij
bezit kwijt te raken, zo is de gedachte hierachter. nodig heeft. Zo kan deze persoon consumeren
Om de mens te motiveren toch wel uit te lenen, wat hij nodig heeft, waardoor de economische
alhoewel dit dus meer risicovol is, moet hij ge- bedrijvigheid geholpen wordt; of zo kan hij in-
compenseerd worden voor het extra risico dat vesteren waardoor de economische bedrijvigheid
hij loopt bij het uitlenen van geld. De schuldei- geholpen wordt. Want rente geeft degenen die
ser moet daarom meer geld terugkrijgen dan hij meer geld hebben dan zij nodig hebben voor de
uitgeleend heeft, zodat hij gecompenseerd wordt realisatie van de door hen gewenste economi-
voor het risico waarvan uitlenen gepaard gaat. sche activiteiten een motief om hun overschot
aan geld beschikbaar te stellen aan degenen die
Voor wat betreft het nut van rente werd opge- minder geld hebben dan zij nodig hebben voor
merkt dat economische bedrijvigheid geholpen de realisatie van de door hen gewenste economi-
kan worden door rente. Economische bedrijvig- sche activiteiten.
heid is voordelig voor iedereen omdat het zorgt
voor banen en dus inkomen voor de mensen. Op basis van deze ideeën wordt tegenwoordig
Het vertrekpunt van de redenatie die zegt dat gezegd dat rente legitiem is, want het compen-
rente nuttig is voor economische bedrijvigheid is seert de schuldeiser voor het feit dat hij zijn geld
de observatie dat er in iedere samenleving men- niet zelf gebruiken kan en voor het risico dat hij
sen zijn die meer geld hebben dan zij nodig heb- loopt wanneer hij zijn geld uitleent. Op basis van
ben voor de realisatie van de door hen gewenste deze ideeën wordt tegenwoordig gezegd dat ren-
economische activiteiten zoals consumeren, han- te nuttig is, want het motiveert de eigenaren van
het geld om hun overschot beschikbaar te stellen
aan de mensen met een tekort.
Kritiek op het idee van legitimiteit van rente
De bewering dat geld net zoals alle andere goe-
deren is, is volstrekt incorrect. Gewone goede-
ren hebben namelijk de capaciteit om gebruikt te
worden als consumptiegoederen die de behoef-
tes van de mens bevredigen; of om gebruikt te
worden als productiegoederen die nieuwe goe-
deren of diensten tot stand brengen. Geld, daar-
entegen, kan niet geconsumeerd worden om de
behoeftes van de mens te bevredigen. Evenmin
kan het geld zelf gebruikt worden om goederen
te produceren. Geld is een uitvinding van de
mensen om ruil tussen consumptiegoederen, of
tussen productiegoederen, of tussen consump-
tiegoederen en productiegoederen eenvoudiger
te maken. Dit geeft geld unieke eigenschappen
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
18
19. die anders zijn dan de eigenschappen van de ling, oftewel voor geld “nu” in plaats van “la-
consumptie- en productiegoederen. En daarom ter”, omdat dit hem in staat stelt zijn voorraad
is het incorrect om te zeggen dat rente legitiem weer aan te vullen. Maar er kunnen in de realiteit
is omdat het verhuur van goederen legitiem is. ook voorbeelden gevonden worden waar “later”
Omdat geld niet zoals andere goederen is kunnen meer waardevol wordt geacht dan “nu”. Het sim-
oordelen over andere goederen of praktijken be- pele feit dat mensen geld opzij zetten en sparen
treffende andere goederen niet gebruikt worden voor “later” – en veel mensen doen dit zelfs zon-
om oordelen over geld of praktijken betreffende der rente – geeft aan dat de mens soms “later”
geld te rechtvaardigen. prefereert boven “nu”. Er kan dus niet gezegd
worden dat mensen altijd “nu” prefereren boven
Voor wat betreft het idee van “Time Value of “later”, net zo min als gezegd kan worden dat
Money” dat zegt dat geld nu meer waard is dan mensen altijd “later” prefereren boven “nu”. De
geld later, en dat rente daarom gerechtvaardigd is “Time Value of Money” theorie is daarom incor-
omdat het de schuldeiser compenseert voor dit rect omdat deze de complete realiteit niet correct
verschil in waarde, dit idee is incorrect omdat het beschrijft.
de complete realiteit niet correct beschrijft. En
waar het de realiteit wel correct beschrijft, daar Daar waar de “Time Value of Money” theorie de
is deze beschrijving gebonden aan een context. realiteit wel correct beschrijft, oftewel daar waar
En het is niet correct om uit de observatie van mensen wel “nu” prefereren boven “later”, daar
een realiteit die gebonden is aan een context een is dit oordeel gebonden aan de context. Bijvoor-
regel te extraheren voor toepassing los van deze beeld in het geval van de handelaar die zijn ganse
context. voorraad verkoopt, dat deze handelaar een voor-
keur heeft voor “nu” heeft te maken met zijn
Er kunnen in de realiteit inderdaad voorbeelden specifieke situatie. Als hij veel geld verdiend zou
gevonden waar het vanzelfsprekend is om “nu” hebben met een eerdere transactie en daardoor
meer waardevol te achten dan “later”. Bijvoor- over veel contant geld zou beschikken, zou hij
beeld, als een handelaar zijn voorraad verkoopt mogelijk geen voorkeur voor “nu” hebben. Dan
dan heeft hij geld nodig om zijn voorraad weer zou hij mogelijk onverschillig staan tegenover
aan te kunnen vullen. In deze situatie heeft de “nu” en “later” omdat hij reeds over voldoende
handelaar dus een voorkeur voor directe beta- geld beschikt om zijn lege voorraad aan te vul-
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
19
20. len. Dit toont aan dat de voorkeur van de han- Voor wat betreft de mensen die de “Time Value
delaar voor “nu” of “later” gebonden is aan zijn of Money” theorie als een waardeoordeel zien,
specifieke situatie. Oftewel, het is gebonden aan die dus van mening zijn dat de mensen “nu” be-
de context waarin de kwestie beschouwd wordt. horen te prefereren boven “later”, en die dus zeg-
Een mogelijk beter voorbeeld om de context gen dat rente legitiem is omdat de mensen“nu”
gebondenheid van het idee van “Time Value of behoren te prefereren boven “later”, tegen hen
Money” duidelijk te maken is de activiteit eten. moet het volgende gezegd worden: Wanneer u
Op het moment dat men honger heeft, heeft zegt dat bijvoorbeeld het eten van een ijsje nu
men een voorkeur voor eten “nu” in plaats van meer waard is dan het eten van een ijsje later,
later “later”. Daarentegen, op het moment dat dan stelt u feitelijk dat de consumptie van latere
men zijn honger net gestild heeft en men ver- generaties minder waard is dan de consumptie
zadigd is heeft men een voorkeur voor eten “la- van de huidige generatie. Maar, er bestaat geen
ter” in plaats van “nu”. Ook dit toont aan dat de verstandelijk argument ter rechtvaardiging hier-
voorkeur voor “nu” of “later” gebonden is aan voor. Waarom zouden de belangen van de hui-
de context waarin de kwestie beschouwd wordt. dige generatie meer waard moeten zijn dan de
Dit zijn voorbeelden die duidelijk maken dat de belangen van de latere generaties? Uw visie is
voorkeur voor “nu” boven “later”, of andersom, ook schadelijk voor het welzijn van de mens-
afhankelijk is van specifieke omstandigheden. Er heid. Wanneer namelijk de huidige generatie haar
bestaat dus niet een algemene regel die “nu” al- belangen hoger waardeert dan de belangen van
tijd boven of onder “later” plaatst omdat deze latere generaties, dan is het onvermijdelijk dat de
bepaling afhankelijk is van de situatie. De “Time belangen van latere generaties geschaad worden
Value of Money” theorie is daarom incorrect door de huidige generatie. De huidige generatie
omdat het doet alsof er wel een algemene regel zal dan bijvoorbeeld gemotiveerd worden om de
is die “nu” altijd boven “later” plaatst, ongeacht goederen die slechts in beperkte hoeveelheden
de context. beschikbaar zijn op aarde te overconsumeren
omdat zij haar eigen consumptie overwaardeert
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
20
21. van rente als vergoeding voor het risico dat hoort
bij uitlenen is dus incorrect. Bovendien, zelfs als
Oftewel, dat door rente de men zou accepteren dat uitlenen inderdaad een
mens geen voorkeur meer groter risico op verlies met zich mee brengt dan
niet uitlenen, dan blijft het onmogelijk om op
heeft voor niet uitlenen wan- objectieve basis vast te stellen hoeveel precies dit
neer in vergelijking met wel verschil is. En dit maakt het idee van rente als
uitlenen. Maar als dit inder- vergoeding voor het risico dat hoort bij uitlenen
daad de realiteit van rente praktisch waardeloos.
zou zijn, dan zou er niet een In toevoeging op deze verstandelijke weerleggin-
immense industrie rondom gen van de theorieën die rente legitimiteit moe-
rente zijn ontstaan. Dat rente ten geven is er ook nog het simpele feit dat rente
big business is geeft aan dat big business is in de kapitalistische wereld. De
genoemde theorieën beweren allemaal dat rente
rente de mensen een voorkeur slechts een compensatie is voor het ongemak
geeft voor uitlenen in verge- dat hoort bij uitlenen. Oftewel, dat door rente
lijking met niet uitlenen. En de mens geen voorkeur meer heeft voor niet uit-
lenen wanneer in vergelijking met wel uitlenen.
dus dat rente in werkelijkheid Maar als dit inderdaad de realiteit van rente zou
niet slechts een compensatie zijn, dan zou er niet een immense industrie rond-
voor tijd en risico is. om rente zijn ontstaan. Dat rente big business is
geeft aan dat rente de mensen een voorkeur geeft
voor uitlenen in vergelijking met niet uitlenen.
En dus dat rente in werkelijkheid niet slechts een
en de consumptie van latere generaties onder-
compensatie voor tijd en risico is.
waardeert. Latere generaties zullen daarom met
tekorten geconfronteerd worden, mogelijk ook
in het bereik van zaken die van fundamenteel be-
Kritiek op het idee dat rente nuttig is
lang zijn voor het welzijn van de mensen zoals
schoon drinkwater, bossen en fossiele energie.
Betreffende het idee dat rente nuttig is omdat het
economische bedrijvigheid zou helpen, de ana-
Voor wat betreft het idee van rente als vergoeding
lyse van dit idee vereist dat een aantal verschillen-
voor het risico dat hoort bij uitlenen, dit idee gaat
de situaties onderscheiden worden. Allereerst, er
uit van een incorrect wereldbeeld. Het gaat ervan
wordt gezegd dat rente economische bedrijvig-
uit dat de mens alles in zijn leven onder controle
heid helpt doordat het enerzijds consumptie mo-
heeft. Dat als hij zijn geld bij zich houdt er geen
gelijk maakt en anderzijds investeringen. In het
risico op verlies van zijn geld is. En dat als hij
geval van consumptie is de aanname dat de men-
zijn geld uitleent er wel risico op verlies is om-
sen die meer geld hebben dan zij nodig hebben
dat hij dan de controle over zijn geld weggeven
voor de realisatie van de door hen gewenste eco-
heeft. Dit wereldbeeld is incorrect omdat het feit
nomische activiteiten zoals consumeren, hande-
is dat er veel dingen in het leven van de mens
len en investeren door rente gemotiveerd worden
plaatsvinden die buiten de controle van de mens
om hun geld uit te lenen aan mensen die minder
zijn. Ook als de mens zijn geld bij zich houdt
geld hebben dan zij nodig hebben voor de re-
kan hij zijn geld verliezen, immers. Het kan ge-
alisatie van de door hen gewenste consumptie.
stolen worden, verwoest worden door brand of
In het geval van investeren is de aanname dat de
een natuurramp, of de bank waar het gehouden
mensen die meer geld hebben dan zij nodig heb-
wordt kan failliet gaan. De theorie achter het idee
ben voor de realisatie van de door hen gewenste
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
21
22. economische activiteiten zoals consumeren, rente een groter bezit tot zijn beschikking heeft.
handelen en investeren door rente gemotiveerd In antwoord hierop moet verwezen worden naar
worden om hun geld uit te lenen aan mensen die het feit dat in de uitgangssituatie de schuldeiser
minder geld hebben dan zij nodig hebben voor reeds meer bezat dan hij wilde consumeren, ver-
de realisatie van de door hen gewenste investe- handelen of investeren. Het is daarom meest
ringen. De validiteit van het idee dat rente nuttig waarschijnlijk dat de groei van het bezit van de
is moet voor ieder van deze twee situaties apart schuldeiser ten gevolge van de rentebetaling aan
onderzocht worden. hem het deel van zijn bezit dat hij niet wenst te
consumeren, verhandelen of investeren zal laten
Voor wat betreft het idee dat rente nuttig is om- goeien. Anders gezegd, het zal het niet-actieve
dat het door de facilitering van consumptie de of niet-productieve deel van zijn bezit doen laten
economische bedrijvigheid zou helpen, dit is groeien. De totale consumptie van de schuldeiser
correct wanneer men enkel kijkt naar “nu” en moet dus verwacht worden niet te groeien door
tegelijkertijd “later” negeert. Een rentedragende de groei van zijn bezit. En dit betekent dat de
lening stelt de schuldenaar namelijk in staat om totaal van de consumptie in de samenleving zal
“nu” meer te consumeren dan zijn bezit hem afnemen door de rentedragende lening.
toestaat, zonder dat het de consumptie “nu” van
de schuldeiser vermindert. De schuldeiser leent Men kan zeggen, in de periode “later” zal de
immers hetgeen uit dat zijn persoon behoefte schuldeiser meer kunnen uitlenen omdat zijn
aan consumptie, handel en investering te boven niet actieve of productie bezit is gegroeid door
gaat. De totale consumptie “nu” wordt daarom de rentebetaling aan hem. Hij zal dus meer kun-
vergroot door de rentedragende lening. Maar, ie- nen uitlenen in de periode “later” en dit zal de
dere rentedragende lening heeft nog twee verdere afname in de totale consumptie teniet doen. In
gevolgen. Het geleende geld stelt de schuldenaar antwoord hierop moet gezegd worden dat dit
weliswaar in staat om “nu” meer te consume- niets anders is dan een herhaling van zetten. Ie-
ren dan hij effectief bezit, maar hij zal hierdoor dere rentedragende lening zal vanwege de rente
“later” minder kunnen consumeren dan hij be- actief of productief bezit nemen van de schul-
zit omdat hij op dat moment het geleende geld denaar en overdoen aan de schuldeiser die het
terug zal moeten betalen. Dit tweede effect van onderdeel laat worden van zijn niet-actieve of
de rentedragende lening is dus in feite een ruil niet-productieve bezit. De invloed van iedere
tussen consumptie “nu” (hoger) en consumptie rentedragende lening op de totale consumptie is
“later” (lager). Ten derde zal de schuldenaar “la- daarom hetzelfde: het zal totale consumptie “nu”
ter” ook rente moeten betalen. Zijn consump- laten toenemen, maar totale consumptie “later”
tie “later” zal dus met een grotere hoeveelheid meer laten afnemen. En dus hoe groter het aan-
verminderd worden dan zijn consumptie “nu” is deel door schuld gefinancierde consumptie “nu”,
toegenomen. Dus als de beide periodes “nu” en hoe groter de afname van de totale consumptie
“later” in ogenschouw worden genomen en niet “later” omdat dan meer rente moet worden be-
enkel “nu”, dan blijkt dat de totale consumptie taald.
van de schuldenaar afneemt ten gevolge van de
rentedragende lening. Een deel van zijn bezit zal Voor verdere kritiek op het idee dat rente nuttig
hij door de rentedragende lening moet afdragen is omdat het door de facilitering van consumptie
in de vorm van rente, en hij zal dit deel van zijn de economische bedrijvigheid zou helpen moet
bezit daarom niet meer kunnen consumeren. gekeken worden naar het soort van consumptie
dat gedaan wordt met de rentedragende lening.
Men kan zeggen, deze afname in totale consump- Men kan immers lenen met rente om primaire
tie van de schuldenaar wordt gecompenseerd consumptie – oftewel de consumptie die nood-
door een toename van de totale consumptie van zakelijk is voor het bestaan – mogelijk te maken,
de schuldeiser omdat deze door de ontvangst van maar men kan ook lenen met rente om de con-
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
22
23. sumptie van luxe mogelijk te maken. aangedaan is dat om aan de dood te ontsnappen
hem alleen de mogelijkheid wordt gegeven om
Wanneer iemand geld moet lenen om primaire een deel van zijn toekomstige consumptie op te
consumptie te kunnen realiseren, dan is hem fei- geven. Hem wordt niet de mogelijkheid gegeven
telijk een onrecht aangedaan. Er zijn op de aarde om consumptie “later” te ruilen voor consump-
namelijk voldoende middelen aanwezig om de tie “nu”. Hij moet namelijk rente betalen voor
primaire consumptie van alle mensen te kunnen deze ruil en hij moet een deel van zijn consump-
garanderen. Bij dit gegeven kan het niet geaccep- tie “later” dus gewoon opgeven. Dit is profiteren
teerd worden dat iemand niet over genoeg mid- van de initiële misdaad die dit individu is aan-
delen beschikt om zijn primaire consumptie te gedaan. Terwijl de dood hem in de ogen staart
kunnen doen. Wie dit wel accepteert zegt feitelijk vraagt men hem om consumptie “later” op te
dat sommige mensen volgens hem geen recht op offeren om de ruil van consumptie “later” voor
leven hebben, en dit is misdadig. Derhalve, in de consumptie “nu” mogelijk te maken. Dit is niets
situatie waar er genoeg middelen beschikbaar zijn anders dan uitbuiting.
voor de primaire consumptie van allen, maar een
individu zijn primaire consumptie toch niet kan Iemand die geld wil lenen om de consumptie van
doen omdat hij over te weinig van de beschikba- luxe “nu” te kunnen realiseren in plaats van “la-
re middelen beschikt en dus moet lenen om zijn ter”, en die bereid is rente hiervoor te betalen,
primaire consumptie te kunnen realiseren, is ren- die moet behandeld worden als een krankzin-
te een misdaad bovenop een misdaad. De eerste nige. Want zoals gezegd, de rentedragende lening
misdaad die dit individu is aangedaan is dat hem betekent drie dingen. Ten eerste stelt het geleen-
zijn rechtmatige deel van de beschikbare mid- de geld het individu in staat om “nu” meer te
delen is onthouden: alhoewel er genoeg is voor consumeren dan hij effectief bezit. Ten tweede
iedereen krijgt hij niet wat hij nodig heeft om te betekent het dat hij “later” minder zal kunnen
overleven. De tweede misdaad die dit individu is consumeren dan hij bezit omdat hij dan de lening
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
23
24. Over gans het leven genomen zal het individu dus minder kunnen con-
sumeren wanneer hij rentedragend leent dan wanneer hij niet rentedra-
gend leent. Bij deze wetenschap zal enkel de persoon die gelooft in het
idee dat “nu” beter is dan “later” toch een rentedragende lening aan
gaan. Hij accepteert namelijk dat hij in totaal weliswaar minder zal kun-
nen consumeren, maar daar hij consumptie “nu” hoger waardeert dan
consumptie “later” gelooft hij dat de totale waarde van zijn consumptie
hoger zal zijn met een de rentedragen lening dan zonder de rentedra-
gende lening.
terug moet betalen. Dit is in feite ruil. Ten derde is namelijk onzinnig en deze persoon moet zijn
betekent het dat hij “later” meer moeten opge- dwaling uitgelegd worden zodat hij zijn wens tot
ven dan hij “nu” krijgt, omdat hij “later” naast rentedragend lenen verlaat. En anders moet hij
aflossing tevens rente moet betalen. Over gans weerhouden worden van het uitvoeren van zijn
het leven genomen zal het individu dus minder onzinnige wens zoals de krankzinnige weerhou-
kunnen consumeren wanneer hij rentedragend den moet worden van de dwaasheid.
leent dan wanneer hij niet rentedragend leent.
Bij deze wetenschap zal enkel de persoon die Dan voor wat betreft het idee dat rente nuttig
gelooft in het idee dat “nu” beter is dan “later” is omdat het economische bedrijvigheid helpt
toch een rentedragende lening aan gaan. Hij ac- doordat het investeringen mogelijk maakt. Zo-
cepteert namelijk dat hij in totaal weliswaar min- als gezegd, de gedachtegang hierachter is dat de
der zal kunnen consumeren, maar daar hij con- mensen die meer geld hebben dan zij nodig heb-
sumptie “nu” hoger waardeert dan consumptie ben voor de realisatie van de door hen gewenste
“later” gelooft hij dat de totale waarde van zijn economische activiteiten zoals consumeren,
consumptie hoger zal zijn met een de rentedra- handelen en investeren door rente gemotiveerd
gen lening dan zonder de rentedragende lening. worden om hun geld uit te lenen aan mensen die
Maar de onjuistheid van het idee dat consump- minder geld hebben dan zij nodig hebben voor
tie “nu” beter is dan consumptie “later” is reeds de realisatie van de door hen gewenste investe-
aangetoond. “Nu” is beter dan “later” enkel voor ringen. En zo zou rente ondernemen en daarmee
wat betreft de primaire consumptie, want dit is economische groei en wetenschappelijke/ tech-
een kwestie van leven of dood. Voor luxe is er nologische vooruitgang mogelijk maken.
geen redelijk argument voor het idee dat “nu”
beter dan “later” is, of andersom. Sterker nog, Deze redenering is correct voor wat het be-
er is in het voorgaande aangetoond dat dit idee spreekt. Want inderdaad, rente motiveert de men-
schadelijk is voor het welzijn van de mensheid. sen die meer geld hebben dan zij nodig hebben
De persoon die desondanks toch luxe “nu” ho- om dit uit te lenen. En zo maakt rente inderdaad
ger waardeert dan “later”, die moet daarom ge- ondernemen mogelijk en faciliteert het dus eco-
zien en behandeld worden als de krankzinnige nomische bedrijvigheid. Deze redenering moet
die niet vrijgelaten mag worden in zijn handelen echter ook incorrect genoemd worden, omdat zij
omdat hij niet correct kan denken. Dus, als er ie- gebrekkig is. Want zij bespreekt enkel de invloed
mand is die rentedragend geld wil lenen voor de van rente op de schuldeiser maar niet de invloed
consumptie van luxe “nu” in plaats van “later”, van rente op de schuldenaar. En voor een cor-
dan is dit niet een rechtvaardiging van rente. Dit recte beoordeling van het nut van rente moet
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
24
25. naar beiden gekeken worden. De vraag moet dus bij financiering dan bij partnerschap. Rente mo-
zijn, wat is de invloed van rente op degene die wil tiveert dus degene met geld te over om dit uit
ondernemen maar hiervoor zelf niet voldoende te lenen aan aspirant ondernemers, maar het de-
geld heeft en wat is de invloed van rente op dege- motiveert aspirant ondernemers om hun ideeën
ne die niet wil consumeren of ondernemen maar ten uitvoer te brengen. Rente demotiveert dus de
hiervoor wel voldoende geld heeft? echte motor achter economische bedrijvigheid,
zijde creativiteit en ondernemerschap. Enkel wat
Ter antwoord op deze vraag moet de praktijk van na de demotivatie nog hieraan over blijft wordt
financiering van een onderneming vergeleken mogelijk gemaakt. Partnerschap, daarentegen,
worden met het partnerschap. Bij financiering demotiveert creativiteit en ondernemerschap
van een onderneming neemt de ondernemer met niet. In vergelijking met haar alternatief partner-
een idee en de capaciteit en bereidheid om op schap moet rente dus een rem op economische
basis van het idee te werken een rentedragende bedrijvigheid genoemd worden en niet een facili-
lening om de onderneming te kunnen beginnen. tator van economische bedrijvigheid.
Bij partnerschap komt degene met het idee en de
capaciteit en bereidheid om te werken samen met In rente ter facilitering van economische bedrij-
degene die geen idee of capaciteit of bereidheid vigheid is ook een onrecht. Wanneer het risico
om te werken heeft maar wel geld. De onderne- voor degene die geld uit kan lenen geminimali-
mer levert dan het idee en de arbeid in de onder- seerd wordt ten koste van het risico voor degene
neming en de geld met het geld levert het geld, die moet lenen, dan betekent dit feitelijk dat het
waarna ze winst en verlies van de onderneming risico voor degene die over meer geld beschikt
delen. Bij financiering wordt terugbetaling van dan hij nodig heeft geminimaliseerd wordt ten
de schuld en de betaling van de rente verwacht koste van het risico voor degene die over minder
door de schuldeiser, of de onderneming nu suc- geld beschikt dan hij nodig heeft. Rente legt het
cesvol uitpakt of niet. Met andere woorden, het risico dus daar waar de draagkracht voor het risi-
recht van de schuldeiser wordt niet beïnvloed co het minst is, in plaats van daar waar de draag-
door het succes of de afwezigheid daarvan van kracht voor het risico het hoogst is.
de onderneming. Dit betekent voor de onder-
nemer dat als zijn onderneming succesvol is, hij Concluderend, er kan niet gezegd worden dat
geen probleem heeft. Als zijn onderneming niet rente nuttig is, ook al maakt het ondernemerschap
succesvol is, echter, dan verliest hij de tijd die hij mogelijk. Want rente maakt ondernemerschap
heeft gewerkt voor de onderneming en hij moet weliswaar mogelijk, maar het maakt dit ook min-
het geleende geld en rente terugbetalen. Bij part- der interessant voor de aspirant ondernemers.
nerschap delen de partners in zowel succes als Rente werpt dus effectief een blokkade op voor
mislukking van de onderneming. Oftewel, als ondernemerschap, een feit dat bevestigd wordt
de onderneming een succes is, dan delen ze de door de ontwikkeling van ondernemingsvormen
winst. En als de onderneming dan een misluk- met beperke aansprakelijkheid voor ondernemers
king is, dan delen ze het verlies. De ondernemer op de plaatsen waar rente gemeengoed is gewor-
verliest dan de tijd die hij heeft gewerkt voor de den. Dit is een noodverband op het probleem
onderneming, maar hij hoeft het verloren gegane dat rente veroorzaakt heeft voor ondernemers.
kapitaal in de onderneming niet terug te betalen. Een combinatie van een verbod op het oppot-
Dit is het verlies voor de partner die het geld in- ten van geld, oftewel een verplichting om geld
bracht in de onderneming. productief te gebruiken door het te consumeren
of te investeren, tezamen met de facilitatie van
De vergelijking tussen financiering en partner- partnerschappen, zou ondernemerschap op een
schap laat zien dat het risico voor de ondernemer veel betere wijze mogelijk maken. Dit geeft aspi-
groter is bij financiering dan bij partnerschap, en rant ondernemers namelijk ook de mogelijkheid
dat het risico voor degene met het geld kleiner is om aan geld te komen voor hun idee, maar het
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
25
26. einde heeft gemaakt aan het gebruik van edele
De realiteit betreffende geld in metalen als geld. In het economisch systeem dat
is geresulteerd uit de seculiere beschaving, kapi-
kapitalisme betekent feitelijk het
talisme, is geld gebaseerd op vertrouwen in de
volgende. Een bepaalde groep praktijk. Dit zogenoemde “fiat geld” is geld zon-
mensen, de eigenaren van de der echte waarde. Het is gemaakt van in essentie
banken, hebben van de wet het waardeloos papier of metaal, maar dat toch dat
gebruikt kan worden voor ruil omdat de mensen
alleenrecht gekregen om geld er vertrouwen in hebben dat het gebruikt kan
te maken. Alle andere mensen worden voor ruil. De uitgifte van dit fiat geld is
zijn door de wet verboden om in alle kapitalistische staten bij wet geregeld. Het
geld te maken. Alle mensen zijn recht hiertoe is aan de banken gegeven en nie-
mand anders mag geld uitbrengen. Degene die
ook door de wet verplicht om dit doet wordt vervolgd als valsmunter en in de
het geld gemaakt door deze gevangenis opgesloten. Het is ook bij wet gere-
kleine groep mensen te accep- geld dat niemand het fiat geld mag weigeren als
betaling. Dit fiat geld komt in de praktijk tot stand
teren bij ruil. Van het geld ge-
door een lening aan te gaan bij de bank. De bank
maakt door deze kleine groep creëert dan het geld voor de lener. Ofwel door
mensen moet dus gebruik ge- het te drukken bij de drukker, ofwel door het bij
maakt worden. Maar, om aan te schrijven op een electronische rekening. De
realiteit betreffende geld in kapitalisme betekent
dit geld te kunnen komen moet feitelijk het volgende. Een bepaalde groep men-
iemand een rentedragende le- sen, de eigenaren van de banken, hebben van de
ning aangaan bij de bank. Want wet het alleenrecht gekregen om geld te maken.
wanneer iemand een lening wil Alle andere mensen zijn door de wet verboden
om geld te maken. Alle mensen zijn ook door
van de bank, dan wordt het de wet verplicht om het geld gemaakt door deze
geld gemaakt. Dit betekent dat kleine groep mensen te accepteren bij ruil. Van
men moet betalen om aan het het geld gemaakt door deze kleine groep mensen
moet dus gebruik gemaakt worden. Maar, om
geld te kunnen komen dat men
aan dit geld te kunnen komen moet iemand een
moet gebruiken! Een dergelijke rentedragende lening aangaan bij de bank. Want
praktijk zou in ieder ander eco- wanneer iemand een lening wil van de bank, dan
nomisch bereik een mafiapra- wordt het geld gemaakt. Dit betekent dat men
moet betalen om aan het geld te kunnen komen
kijk genoemd worden. dat men moet gebruiken! Een dergelijke praktijk
zou in ieder ander economisch bereik een ma-
fiaprakijk genoemd worden.
zadelt hen niet op met alle risico’s. Het deelt de
risico’s tussen de aspirant ondernemer en degene
In de praktijk wordt rente ook gebruikt om de
met het geld.
ware prijs voor producten te verbergen. Bijna
iedereen in de kapitalistische samenlevingen
koopt bijvoorbeeld zijn huis en auto middels een
Kritiek op de praktijk van rente
rentedragende lening. Men weet dan wel de aan-
koopprijs, maar hoeveel mensen weten hoeveel
De seculiere beschaving die de praktijk van rente
ze uiteindelijk effectief betalen voor het huis /
gepromoot heeft is ook de beschaving die een
de auto? Een onderzoek hiernaar zal ongetwij-
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
26
27. feld uitwijzen dat verreweg de meeste mensen
hier geen weet van hebben. De mensen weten
wel dat ze een huis gekocht hebben voor –zeg
– €100.000 met een lening tegen 8% over 30 jaar;
en dat ze 30 jaar lang “slechts” €734 hoeven te
betalen per maand voor hun huis van €100.000;
maar dat dit betekent dat ze effectief €264.240 (!)
voor het huis betaald hebben, zullen maar wei-
nigen zich realiseren. In de praktijk wordt rente
daarom gebruikt om mensen te misleiden tot
het kopen van dingen die men zich in het geheel
niet kan permitteren: “…het kost maar €20 per
maand…”. Uitgestelde / gespreide betaling in de kapitalis-
tische praktijk
_____________________________________
2
Bijvoorbeeld de pensioenfondsen beleggen het pen-
sioengeld dat ingehouden wordt op salaris in rente-
1
Opgemerkt moet worden dat in de kapitalistische sa- dragende leningen. Uit de opbrengst hiervan worden
menlevingen uitgestelde of gespreide betalingen bijna dan later de pensioenen uitgekeerd.
altijd gefinancierd worden door een bank. Oftewel, de
afspraak van uitgestelde of gespreide betaling tussen
3
John H Munro: “The medieval origins of the ‘Fi-
een verkoper en een koper houdt in kapitalisme ge- nancial Revolution’: usury, rentes, and negotiability”,
woonlijk in dat de verkoper voor de koper een ren- 2002, www.mpra.ub.uni-muenchen.de/10925/2/
tedragende lening regelt bij een bank. Dankzij deze MPRA_paper_10925.pdf
rentedragende lening kan de verkoper direct zijn geld
krijgen, van de bank namelijk. De koper betaalt de ibidem noot 1
4
bank dan uitgesteld of gespreid de rentedragende
lening terug an de bank. De realiteit van uitgestelde
5
Thomas van Aquino: “Summa Theologica”, www.
of gespreide betalingen in de kapitalistische samenle- fordham.edu/halsall/source/aquinas-usury.html
vingen is daarom gewoonlijk echte rente, en niet echt
uitgestelde of gespreide betaling. Jeremy Bentham: “Defense of Usury”, 1787,
6
www.econlib.org/library/Bentham/bnthUs.html
7
Vergelijk de Koran: “Dat komt, omdat zij zeggen: ‘Han-
del is gelijk aan rente’, terwijl Allah de heeft wettig en de rente
onwettig heeft verklaard.” (Zie de vertaling van de beteke-
nissen van de Koran, soera Al Baqara 2, vers 275)
Uitgestelde / gespreide betaling in theorie
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
27
28. Islam
DE VISIE VAN ISLAM
OFTEWEL DE POLITIEK
VAN ISLAM
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
28
29. M OP POLITIEK,
EKE FILOSOFIE
H
et nu volgende is een artikel van de sjeich Aboe
‘Alaa al Mauwdoedie (1903 – 1979), een Islami-
tische geleerde uit Al Hind (Pakistan, India,
Bangladesj). Al Mauwdoedie was in 1941 de
oprichter van de partij Jemaat al Islami, waar-
mee Al Maudoedi de wederoprichting van het Kalifaat wilde re-
aliseren. Expliciet onderschijft niet ieder individueel punt in het
artikel, maar als geheel vormt het een uitstekende uiteenzetting
van de visie van Islam op politiek, of in andere woorden “de po-
litieke filosofie van Islam”.
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
29
30. Ten eerste, de politieke filosofie van de Koran tige; Verheven boven ieder gebrek, tekortkoming
is feitelijk gebaseerd op diens fundamentele idee of zwakte. Hij is de absolute autoriteit, alles
betreffende het universum, wat goed in gedachte onderwerp zich aan Hem willens of onwil-
gehouden moet worden voor een correcte waar- lens; aan Hem behoort alle macht. Hij kan
dering en beoordeling ervan. Als we dit idee be- voorschrijven wat Hij wil en niemand heeft
treffende het universum bestuderen vanuit poli- de macht om zich te bemoeien met Zijn veror-
tiek perspectief, dan komen de volgende punten deningen of om dezen te beoordelen. Niemand
duidelijk naar voren: kan bemiddelen bij Hem behalve met Zijn
toestemming. Niemand heeft de macht om scha-
a. Dat Allah de Schepper is van het ganse uni- de te berokkenen aan degene die Hij profijt
versum, inclusief de mensheid en al hetgeen ze wenst te geven, en niemand kan beschermen de-
gebruikt en benut in haar dienst. gene die Hij schade wenst te berokkenen. Hij
is niemand verantwoording schuldig; iedereen
ﻫﻮ ﺍﻟﱠﺬﻯ ﺧﹶ ﻠﹶﻖﹶ ﻟﹶﻜﻢ ﻣﺎ ﻓﻰ ﺍﻷﹶﺭﺽ ﺟﻤﻴﻌﺎ ﺛﹸﻢ
ﹺ ﹶ ﹰ ﱠ ﹺ ﹸ ﹸ ﹶ is Hem verantwoording schuldig. Hij is de
ﱠ ﹺ ﺴﻮﻳﻬﻦ ﺳﺒﻊ ﺳﻤﻮﺕ ﻭﹶﻫﻮ
ﹸ ﹶ ٰ ٰ ﹶ ﹼٰ ﹸ ﱠ ﹶ ﹶ ﹶ ﺍﺳﺘﹶﻮﻯ ﺇﻟﹶﻰ ﺍﻟﺴﻤﺎﺀ ﻓﹶ
ٰ ﹺ Hoeder van alles en iedereen. Hij kan tegen
ﹸ ﱢ ﹶ ﹴ ﹶ ﹲ
ﺑﹺﻜﻞ ﺷﻲﺀ ﻋﻠﻴﻢ iedereen bescherming bieden, maar niemand kan
tegen Hem bescherming bieden. Van Hem
“Hij is het, Die alles, wat op aarde is, voor u schiep: is de macht om te bestraffen en om te vergeven.
daarna wendde Hij Zich tot de hemel en vervolmaakte Hij is de superieure Heer over alle andere heer-
deze tot zeven hemelen, want Hij heeft kennis van alle sers. Hij geeft een mogelijkheid om te heersen
dingen.” (Zie de vertaling van de betekenissen van op Zijn aarde aan degen die Hij wil, en Hij
de Koran, soera Al Baqara 2, vers 29) neemt dit voorrecht wanneer Hij wil. Deze
fundamentele machten en eigenschappen van
b. Dat Allah zelf de Enige Meester, Heerser, een soeverein wezen zijn enkel bij Allah .
Ordener en Onderhouder is van Zijn schepping.
ﺍﷲ ﻻ ﺇ ٰﹺﻟﻪ ﺇ ﹼﹺﻻ ﻫﻮ ﺍﳊﹶﻰ ﺍﻟﻘﻴﻮﻡ ﻻ ﺗ ﹶﺄﺧﹸ ﺬﻩ ﺳﻨﺔ ﻭﹶﻻ
ﹸﹸ ﹺ ﹶﹲ ﱠﹸ
ﹸ ﹶ ﱡ ﹶﹼ ﹸ ﹶ
ﻳﹸﺪﺑﱢﺮ ﺍﻷﹶﻣﺮﹶ ﻣﻦ ﺍﻟﺴﻤﺎﺀ ﺇﹺﻟﹶﻰ ﺍﻷﹶﺭﺽ
ﹺ ﹺ ﹶ ﱠ ﹺ ﹶ ﹸ ﻧ ﹶﻮﻡ ﻟﹶﻪ ﻣﺎ ﻓﻰ ﺍﻟﺴﻤﻮﺕ ﻭﹶﻣﺎ ﻓﻰ ﺍﻷﹶﺭﺽ ﻣﻦ ﺫﹶﺍ
ﹺ ﹶ ﹺ ﱠ ٰ ٰ ﹺ ﹺ ﹲ ﹸ
“Hij ordent het bestel van de hemel tot de aarde” (Zie
ﺍﻟﱠﺬﻯ ﻳﹶﺸﻔﻊ ﻋﻨﺪﻩ ﺇ ﹼﹺﻻ ﺑﹺﺈﹺﺫﻧﹺﻪ ﻳﹶﻌﻠﹶﻢ ﻣﺎ ﺑﹶﲔ ﺃﹶﻳﺪﻳﻬﻢ
ﹺ ﹶ ﹸ ﹺ ﹶ ﹸ ﹺ ﹶﹸ
de vertaling van de betekenissen van de Koran, ﹶ ﹶ ﹴ ﹺ ﹺ ﹺ ﹺ
ﻭﹶﻣﺎ ﺧﹶ ﻠﻔﻬﻢ ﻭﹶﻻ ﻳﹸﺤﻴﻄﻮﻥ ﺑﹺﺸﻲﺀ ﻣﻦ ﻋﻠﻤﻪ ﺇﹺﻻ ﹶ ﹸ
soera As Sadjdja 32, vers 5) ﲟﺎ ﺷﺎﺀ ﻭﹶﺳﻊ ﻛﺮﺳﻴﻪ ﺍﻟﺴﻤﻮﺕ ﻭﹶﺍﻷﹶﺭﺽ ﻭﹶﻻ ﻳﹶـﻮﺩﹸﻩ
ٔ ﹸ ﹶ ﹶ ﹺ ﹶ ﹸ ﹺ ﱡﹸ ﱠ ٰ ٰ ﹺ ﹺ
ﺣﻔﻈﻬﻤﺎ ﻭﹶﻫﻮ ﺍﻟﻌﻠﹺﻰ ﺍﻟﻌﻈﻴﻢ
ﹸ ﹸ ﹶ ﹶ ﱡ ﹶ ﹺ ﹸ ﹸ
c. Dat de soevereiniteit in dit universum bij nie-
mand is noch kan zijn behalve bij Allah . “Allah! Er is geen God dan Hij, de Levende, de Zelfbe-
staande. Sluimer, noch slaap overmant Hem. Al wat in
ﱠﹶ
ﺃﹶﻟﹶﻢ ﺗ ﹶﻌﻠﹶﻢ ﺃﹶﻥ ﺍﷲ ﻟﹶﻪ ﻣﻠﻚ ﺍﻟﺴﻤﻮﺕ ﻭﹶﺍﻷﹶﺭﺽ
ﹴ ﹸ ﹸ ﹸ ﱠ ٰ ٰ ﹺ ﱠ de hemelen en wat op aarde is, behoort Hem. Wie kan
bij Hem bemiddelen zonder Zijn verlof? Hij kent hetgeen
“Weet gij niet, dat het koninkrijk der hemelen en der voor hen is en wat achter hen is en zij kunnen niets van
aarde aan Allah behoort?” (Zie de vertaling van de Zijn kennis omvatten, dan wat Hij wil. Zijn troon strekt
betekenissen van de Koran, soera Al Baqara 2, zich uit over hemelen en aarde en het waken over beide
vers 107) vermoeit Hem niet; Hij is de Verhevene, de Grote.” (Zie
de vertaling van de betekenissen van de Koran,
d. Dat al de eigenschappen en macht [behorende soera Al Baqara 2, vers 255)
bij] de soevereiniteit enkel Zijn voorrecht is.
Hij is de Levende, van zichzelf bestaande, Ten tweede, op basis van dit idee betreffende
zichzelf genoeg, Eeuwige, Alwetende, Almach- het universum stelt de Koran dat de echte soe-
Oktober - November - December 2010 / Jaargang 10 Nr. 43
30