1. Îðøèë<br />Óëààíáààòàð XE quot;
Óëààíáààòàðquot;
õîòûí öýöýðëýãæèëòýíä ºäèé áîëòîë õýðýãëýæ èðñýí 14 îâãèéí 29 òºðºëä õàìààðàõ 47 ç¿éëèéí ìîä, ñººãèéí òàðõàö, áîòàíèê øèíæ, ¿ðæ¿¿ëýõ àðãà, àøèãëàõ õýëáýðèéí òàëààð òîäîðõîéëîëòûã õèéæ, öààøèä ãî¸ë ÷èìýãëýëèéí øèíæèéã íü õàðãàëçàí òàðèõ óðãàìëàà ñîíãîí, òàðüæ óðãóóëàõ íü õîòûã öýöýðëýãæ¿¿ëýõ áîëîí îð÷íîî òîõèæóóëæ ñàéõàí XE quot;
ñàéõàíquot;
áîëãîõîä òóñ áîëíî. <br />Áèä íîãîîí ìîä, íîãîîí îð÷èíã¿éãýýð ýíý çóóíä ¿ë àìüäàð÷ ÷àäíà. <br /> Ñýäâèéí ¿íäýñëýë<br />Óëààíáààòàð XE quot;
Óëààíáààòàðquot;
õîòûí àãààðûí áîõèðäëûí õýìæýý ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä ýð÷èìòýé íýìýãäэж байгаа нь азоны давхарга нимгэрч дэлхийн дулааралтай холбоотой бөгөөд хүн амын эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчинд сөргөөр нөлөөлж байна.. Ү¿íýýñ ãàðàõ õàìãèéí ãîë àðãà çàì áîë íîãîîí áàéãóóëàìæ ëàíäøàôò õèéõ ÿâäàë þì. Íîãîîí áàéãóóëàìæ íü <br />àãààðûã öýâýðø¿¿ëæ ÷èéãø¿¿ëäýãýýñ ãàäíà áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ãàäíàõ ºí㺠òºðõ, õ¿ì¿¿ñèéí àæèëëàæ àìüäðàõ òîõüòîé íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëæ, õîòûí ýêîñèñòåìèéã çîõèöóóëæ áàéäãààðàà ºíäºð à÷ õîëáîãäîëòîé. <br />Íýã ãà îé ìîä ñººã íü 18 ñàÿ øîî ìåòð àãààðûã öýâýðø¿¿ëæ, óòàà óíèàðûí 30-35 %-èéã ººðòºº øèíãýýäýã áºãººä ºâëèéí óëèðàëäàà íàâ÷ øèëì¿¿ñã¿é áîëñîí ¿åäýý ÷ àãààðûí áîõèðäëûã 40 % õ¿ðòýë áàãàñãàæ äóó ÷èìýýã èõýýõýí áóóðóóëäàã. Яëàíãóÿà íàâ÷èò ìîä äóó ÷èìýýíèé 30 %ã çàìõðóóëæ òîîñ øîðîîã 20-76 % õ¿ðòýë ººðòºº øèíãýýæ õýò õàëàëò áîëîí õºðºëòèéã 2-3 õýì áóóðóóëàí õîò ñóóðèíä áè÷èë óóð àìüñãàëыг áèé áîëãîäîã. <br />Àñôàëüò ÷óëóóí çàì òàëáàé á¿õèé áàðèëãà áàéãóóëàìæ èõòýé ãàçàð àãààð èë¿¿ õàëóóí á¿ã÷èì áàéäàã òóë òýð õàâèéí íîãîîí áàéãóóëàìæ íü îð÷èí òîéðíûõîî àãààðûí ÷èéãøèëèéã 4-7 % нэмэгдүүлж íàðíû õýò õàëàëòûã 10-15 äàõèí áàãàñãàäàã ãýæ ýðäýìòýä нотолжээ. ¯¿íýýñ ¿çýõýä íîãîîí áàéãóóëìæèéí à÷ õîëáîãäîë àñàð èõ áºãººä энэ нь манай орны боловсрол соёлын газрын салбар болох их дээд сургуулиудад х¿¿хэд сурагч, оюутан залуус, багш, ажилчид ихээр төвлөрсөн байдаг учир тэдэнд зориулсан ногоон байгууламж, тав тухтай байдал, амрахад зориулсан зориулалтын талбай туйлын XE quot;
туйлынquot;
хомс байдаг. Тиймээс ¿¿íèéã çºâ òºëºâëºæ õýðýãæ¿¿ëýõýä ñýäâèéí ¿íäýñëýë îðøèíî. <br />Ñýäâèéí øèíýëýã òàë<br />Óëààíáààòàð XE quot;
Óëààíáààòàðquot;
õîòûí àãààðûã áîõèðäóóëæ áàéãàà õ¿÷èí ç¿éë¿¿äèéí íýã áîë àõóéí áîëîí ¿éëäâýðèéí ãàðàëòàé хог õàÿãäàë, óòàà òîðòîã, òîì æèæèã óóðûí çóóõ, ãýð õîðîîëëûí óóðûí çóóõíààñ ãàð÷ áóé óòàà óíèàð, àâòî ìàøèíààñ ãàð÷ áóé ò¿ëøíèé óòàà ãýõ ìýò÷èëýí àñàð èõýýð áîõèðäîæ áàéíà. ¯¿íòýé õîëáîîòîéãîîð íîãîîí áàéãóóëàìæèéí òºëºâëºëò ìîä, áóò ñººã, öýöýðëýãò áàéãóóëàìæ òºëºâëºæ ºãºõ øààðäëàãàòàé. Èéìä áèä Õàí-Óóë ä¿¿ðãèéí Çàéñàí òîëãîéä áàéðëàõ պ人 Àæ Àõóéí Èõ Ñóðãóóëèéí áàðèëãà äèçàéí áîëîí ãàäíà äîòîð XE quot;
äîòîðquot;
òàëûí íîãîîí áàéãóóëàìæèéã òºëºâëºæ Ìîíãîë îðîíä òºäèéã¿é ãàäààäûí ºíäºð õºãæèëòýé áóñàä îðíóóäûí Иõ Дýýä Сóðãóóëèóäòàé ä¿éöýõ¿éö çàãâàð øèéäëèéã òóñãàæ, îþóòíóóäûí ñóð÷ áîëîâñðîõ, òàâ òóõòàé áîëîí ºí㺠¿çýìæòýé öýâýð îð÷èíã á¿ðä¿¿ëæ ºãºõ, ìºí ãýðýëò¿¿ëýã, çàì òàëáàé, óñàí îðãèëóóð, àðõèòåêòóðûí çîõèîìæ ýëåìåíò¿¿äийн îíîâ÷òîé øèéäë¿¿äèéã òусгахад îðøèíî.<br />Ñýäâèéí çîðèëãî, çîðèëò<br />պ人 Àæ Àõóéí Èõ Ñóðãóóëèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí äèçàéí, ò¿¿íèé íîãîîí áàéãóóëàìæ áîëîõ ìîä, áóò, ñººã ÷èìýãëýëèéí óðãàìàë, öýöýãò áàéãóóëàìæ, àðõèòåêòóðûí áàãà ýëåìåíò çîõèîìæóóäûã çàãâàð áîëãîí ãàðãàæ, ìºí ëàíäøàôò àðõèòåêòóðûã ººðèéí îðîíä õºãæ¿¿ëýõ, äîòîð XE quot;
äîòîðquot;
ãàäíà òîõèæîëòûã èæ á¿ðíýýð íü òºëºâëºæ äýëõèéí æèøèãò íèéöñýí òîì ñóðãóóëü áîëãîõîä ñýäâèéí çîðèëãî îðøèíî. Ýíýõ¿¿ çîðèëãîäîî õ¿ðýõèéí òóëä äàðààõ çîðèëòóóäûã òàâüæ áàéíà. ¯¿íä: <br />Òóõàéí á¿ñ íóòãèéí áàéãàëü öàã óóð, õºðñ, ôèçèê ãàçàðç¿éí îíöëîãèéã ñóäëàõ<br />Íîãîîí áàéãóóëàìæèéí øèéäýë áîëîí àðõèòåêòóðûí ýëåìåíò¿¿äèéí øèíýëýã òàëûã ñóäëàх<br />Íîãîîí áàéãóóëàìæ òºëºâëºëòèéí çóðãóóäûã äàðààõ ïðîãðàìóóäûã àøèãëàæ ¿éëäýõ<br />Atocad <br />Photoshop<br />3D max, Archicad <br /> Ñóäëàãäñàí áàéäàë<br />Ìàíàé îðíû îéí ñàí 18.3 ñàÿ ãà áºãººä îé ìîäîîð á¿ðõýãäñýí òàëáàé íü 12.9 ãà áóþó íóòàã äýâñãýðèéí 8.2 %, ¿¿íýýñ øèëì¿¿ñò íàâ÷èò ìîäíû îéí òàëáàé íü 10.5 ñàÿ áóþó 6.7 % áàéãàà áºãººä ýíý ¿ç¿¿ëýëòýýð îéí íººöººð õîìñ îðíû òîîíä áàãòäàã. Ìîíãîë óëñ Àçè òèâèéí òºâ õýñýãò îðøäîã áºãººä äàëàé òýíãèñýýñ àëñëàãäсàí ýõ ãàçðûí ýðñ òýñ óóð àìüñãàëòàé, õóð òóíàäàñ áàãàòàé, äàëàéí ò¿âøíýýñ äóíäæààð 1580 ì äýýø ºðãºãäñºí îíöëîãòîé. <br />Ìîíãîë îðíû íóòàã äýâñãýðèéí 42.5 % ãîâü öºëèéí á¿ñ ýçýëæ áàéíà. Мîíãîë îðîí ãàçàðç¿éí áàéðøèë, óóð àìüñãàëûí íºõöºë, ãàçàð íóòãèéí ãàäàðãûí õýâ øèíæ, ýêîëîãèéí òîãòîëöîîíû õóâüä öºëæèëòèéí àþóëä ºðòºõ íýí ýìçýã, ÷èéã äóòìàã õóóðàé á¿ñ íóòàãò áàãòäàãèéí óëìààñ ãàí, öºëæèëòºíä íýðâýãäñýýð èðñýí. <br />պ人 Àæ Àõóéí Ñóðãóóëü íü àíõ 1950-ààä îíîîñ õîéø Öýðãèéí ýìíýëýãèéí çîðèóëàëòààð áàðèãäàæ áàéñàí. Ýíý ¿åä óëñ òºðèéí øèíý÷ëýëò ãàðñíû óëìààñ ýíý áàðèëãûã àøèãëàõ øààðäëàãàã¿é áîëñîí. 1958 îíä Ìîíãîë Óëñûí Èõ Ñóðãóóëèéí çàðèì àíãèéã ñàëãàí ýíý áàðèëãàä í¿¿ëãýí øèëæ¿¿ëñýí. Èíãýæ պ人 Àæ Àõóéí Ñóðãóóëü ¿¿ñýí áèé áîëñîí. Өíººäºð պ人 Àæ Àõóéí Ñóðãóóëèéí ãàäíàõ íîãîîí áàéãóóëàìæ íü áóñàä ñóðãóóëèéã áîäâîë õàðüöàíãóé èõ, àãààðûí õóâüä èë¿¿ öýâýð, ýðãýí òîéðîí òîì òàëáàéòàé çýðýã äàâóó òàëóóäòàé. Ñóë òàëûí õóâüä ãýâýë íîãîîí áàéãóóëàìæ áîëîí áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí õóâüä äèçàéí àðõèòåêòóðûí øèéäýë òààðóó áîëíî. <br />Нэгдүгээр бүлэг<br />1.1 Õîòûí íîãîîí áàéãóóëàìæ áîëîí öýöýðëýãæ¿¿ëýëòèéí òºëºâ áàéäàë<br />Õîòûí íîãîîí áàéãóóëàìæ öýöýðëýãæ¿¿ëýëòèéã õ¿í àìûí àæèëëàõ àìüäðàõàä òîõèðîìæòîé ãîî ç¿é, àðèóí öýâýð, ýð¿¿ë àõóéí íºõöëèéã õàíãàñàí õîòûí îðîí çàéí áè÷èë óóð àìüñãàëûí òààëàìæòàé îð÷èíã áèé áîëãîæ õ¿íèé ¿éë àæèëëàãààíû ýëäýâ õîðòîé íºëººë뺺ñ õàìãààëàõ, áàðèëãàæñàí íóòàã äýâñãýðèéí àðõèòåêòóð îðîí çàéí çîõèîìæèéã ñàéæðóóëñàí áàéõààð òîîöîæ òºëºâëºíº. Õîòûí íîãîîí áàéãóóëàìæ õîò òîñãîíû íèéòèéí õýðýãöýýíèé çîðèóëàëòòàé öýöýðëýãò õ¿ðýýëýí, öýöýðëýãò òºãºë, îðîí ñóóö, ¿éëäâýðëýëèéí, õîðîîëëûí ÷àíàðòàé öýöýðëýãò õ¿ðýýëýí, öýöýðëýãò òàëáàé, öýöýðëýãò ãóäàìæ, ìîäîò ãóäàìæ áîëîí ç¿ëýãæ¿¿ëñýí ãóäàìæ õàìààðàãäàíà. <br />Õÿçãààðëàãäìàë çîðèóëàëòòàé íîãîîí áàéãóóëàìæ: <br />33242253707765Ñóðãóóëü, öýöýðëýã, ÿñëü, ýìíýëãèéí áàéãóóëàìæ, àâòî áîëîí òºìºð çàìûí, áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí õàìãààëàлòûí çóðâàñ, èðãýí îëîí íèéòèéí áàðèëãûí ýäýëáýð ãàçðûí öýöýðëýãæ¿¿ëýëò îðíî. <br />Òóñãàé çîðèóëàëòûí íîãîîí áàéãóóëàìæ öýöýðëýã: <br />Бîòàíèê öýöýðëýã îðîí ñóóöíû õîðîîëëûã ¿éëäâýðèéí ãàçðààñ òóñãààðëàñàí õàìãààëàëòûí á¿ñ, ãóäàìæ òàëáàéí öýöýðëýãæ¿¿ëýëò ãóó æàëãà çýðýã õºðñíèé ýâäðýë, ýëñíèé í¿¿ëò çýðãýýñ õàìãààëñàí íîãîîí ñóóëãàö áîëîí ãîë ãîðõè, íóóð öººðìèéí ýðãèéí õàìãààëàëòûí çóðâàñ, õ¿÷òýé ñàëõè, ýëñ öàñíû õóíãàðàëòààñ õàìãààëñàí íîãîîí áàéãóóëàìæ îðíî. Õîò òîñãîíû íóòàã äýâñãýðò íîãîîí áàéãóóëàìæийн öýöýðëýãæ¿¿ëэлт, áîëîí çàäãàé îðîí çàé õîðøñîí öîãöîëáîð á¿ñ òºëºâëºõ íü ç¿éòýé. Õîò ñóóðèíы áàðèëãàæñàí íèéò òàëáàéí 40 %- ààñ áàãàã¿é öýöýðëýãæ¿¿ëñýí íóòàã äýâñãýð, ñóóöíû õîðîîëëûí áàðèëãàæñàí íóòàã äýâñãýðèéí 25 %-ààñ áàãàã¿é íü öýöýðëýãæ¿¿ëñýí íóòàã äýâñãýð ýçýëíý. Õîò òîñãîíû òóõàéí îðîí íóòãèéí õºðñ, óóð àìüñãàëûí íºõöºë, ìºíõ öýâäýã õºðñòýé ýñýõ, ò¿¿íèé ¿åèéí ã¿í çýðãèéã òîîöîæ ñóóëãàöûí òºðºë çîðèóëàëò ò¿¿í÷ëýí ñóóëãàöûí ìàòåðèàëûã 纺âºðëºí àâ÷ðàõ áîëîìæ çýðýãò óÿëäóóëàí öýöýðëýãæ¿¿ëýëò õèéíý. Èíãýõäýý õóó÷èí áàéñàí óðãàìàë, ÿëàíãóÿà ìîä, ñººã ¿ðæèë øèìòýé ºíãºí õºðñèéã àëü áîëîõîîð õàäãàëàí ¿ëäýõ çàð÷èì áàðèìòàëíà. Öýöýðëэãèéí çîðèóëàëò áîëîí íàð ñàëõèíû íºëººëºë àãààðûí áîõèðäîëò, õºðñíèé íºõöºë çýðýã òóõàéí íºõöºë áàéäàëòàé óÿëäààòàéãààð ìîä ñººãèéí íýð, òºðºë, òàðèõ õýëáýðèéã ñîíãîíî. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ñóóðèéí í¿õ óõàõ, ãàçàð äîîðõ ñóâàã øóóäóó ìàëòàõ, ºíäºðæèëòèéí çóðãèéí äàãóó õºðñ õóóëàõ çýðýã ãàçàð øîðîîíû àæëûí ¿åä ¿ðæèë øèìò õºðñíèé ÿëçìàãжñàí ºíãºí ¿åèéã 20 ñì, ç¿ëãýí õºðñèéã 6-8 ñì õóóëæ àâñàí áàéх ёстой. <br />Óëèàñààð ãàíäóó ðàéîíóóäàä õóóðàé ñàëõèíààñ õàìãààëàõ, ãàöóóðàààð õîéä ç¿ãèéí ðàéîíóóäàä õ¿éòðýëýýñ õàìãààëàõ çîðèëãîîð õàìãààëàëòûí çóðâàñыг байгуулах<br />Îíöãîé îáúåêòóóäûã ò¿éìðýýñ õàìãààëàõ ãàëä òýñâýðòýé, ìîä ñººãººð öýöýðëýãæ¿¿ëýõ <br />Óñàí ñàí íóóð öººðìèéã õàìãààëàõ, ò¿¿íèé óóðøèëòûã áàãàñãàõ çîðèëãîîð óñ õàìãààëàëòûí öýöýðëýã áàéãóóëàõ <br />Öýöýðëýãæ¿¿ëñýí òàëáàéã ìàëààñ õàìãààëàõ çîðèëãîîð çàõààð íü 3-5 ýãíýýãýýð ºðãºñëºã áóò, ñººã òàðüæ õàøèæ õÿçãààðëàõ, <br />Øàðèëûí ãàçðûí óðäóóð õºøèã õýëáýðýýð ìîä òàðüæ õààõ, öýöýðëýãæ¿¿ëýëò õèéõ òóñãàé çîðèóëàëòààð áàéãóóëñàí íîãîîí áàéãóóëàìæóóä îðíî. <br />Íèéòèéí ýçýìøëèéí íîãîîí áàéãóóëàìæ: <br />Нèéòèéí ýçýìøëèéí íîãîîí áàéãóóëàìæ öýöýðëýãæñýí òàëáàéí àð÷èëãàà, òàðèàëàëò, íºõºí ñýðãýýëò, ãýðýëò¿¿ëýã, ðåêëàì ÷èìýãëýëèéã áàéðëóóëàõ, çàñâàðëàõ, ¿åðèéí äàëàí ñóâãèéí öýâýðëýãýý, áîðîîíû óñ çàéëóóëàõ, äàëä øóãàì ñ¿ëæýýíèé çàñâàð ¿éë÷èëãýý, àðõèòåктóðûí æèæèã áàéãóóëàìæ õºøºº äóðñãàëûí çàñâàð çýðýã àæëûã ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãóóä õàðèóöàí ã¿éöýòãýäýã áºãººä ýäãýýð òîõèæîëòûí àæèëä õîòûí òºñ⺺ñ æèë á¿ð íýã òýðáóì îð÷èì òºãðºã çàðöóóëäàã. Õîòûí íîãîîí áàéãóóëàìæèíä æèë á¿ð 60-100 мян øèðõýã ìîä ñººã òàðüæ 300-500 ìÿíãàí ìåòð êâàäðàò ç¿ëãèéã íºõºí ñýðãýýæ, 6-10 ìÿíãàí ìåòð êâàäðàò талбайд öýöýã òàðüæ óðãóóëäàã. Öýöýðëýгæèëò íîãîîí áàéãóóëàìæèéí àð÷èëãààíä æèë á¿ð 170-200 ñàÿ òºãðºã çàðöóóëäàã. <br />Óëààíáààòàð XE quot;
Óëààíáààòàðquot;
õîòûí îéðîëöîî 100 ãà ãàçàðò ìîä ¿ðæ¿¿ëèéí àæ àõóé áàéäàã áà ýíäýýñ æèë á¿ð ìîä àâ÷ нèéòèéн ýçýìøëèéн гóäàìæ òàëáàéä нºõºн òàðèàëàëò õèéäýг.<br /> Àðхèòåêòóðûн æèæèг áàéгóóëàìæ õºøºº äóðñгàë, Óëààнáààòàð õîòîä 18 óñàн îðгèëóóð , 86 õºøºº äóðñгàë áàéäàг. Õºøºº äóðñãàë àðõèòåêòóðûн æèæèг áàéãóóëàìæèéн çàñâàðò æèë á¿ð 20-30 ñàÿ òºгðºгèéг õîòûн òºñâèéн óðñгàë çàðäëààñ ñàнõ¿¿æ¿¿ëäýг áºгººä 15-20 õºøºº äóðñгàë çàñàæ øèнý÷èëäýг. Õîòûн õýìæýýнä нèéò 800 êì 250 гàðóé òºðëèéн õàéñ õàìгààëàëò áàéäàг. Æèë á¿ð 10 êì õàéñ øèнýýð ñóóëгàæ, 20-25 êì õàéñ ñýðгýýн çàñâàðëàäàг. <br />Гýðýëò¿¿ëýг ðåêëàì ÷èìýгëýë Óëààнáààòàð õîòûн õýìæýýнä 5572 ø гýðýëò¿¿ëýг÷, 1800 гàðóé ðåêлàìнû ñàìáàð áàéдаг. Õîòûн гýðýëò¿¿ëýг ÷èìýгëýëèéн çàñâàð ¿éë÷èëгýý нü õîòûн òºñ⺺ñ æèë á¿ð 300 ñàÿ òºгðºг çàðöóóëäàг. <br />Нèéòèéн ýçýìøëèéн нîгîîн áàéгóóëàìæ нü ïàðê, ñààä, ñêâåðü, áóëüâàð, àëëåé гýæ àнгèëäàг. Нèéòèéн õýðýгöýýнèé нîгîîн áàéгóóëàìæ нü çºâõºн îðøèн ñóóг÷äûн àìðàëò çóгààëгûн àÿ òóõòàé îð÷èнг á¿ðä¿¿ëýõ òºäèéг¿é á¿õ нèéòýýð çóгààëàн öýнгýõ, òîгëîõ, àìðàõ нºõöëèéг á¿ðä¿¿ëнý. Öýöýrightcenterðëýг нь ìîä, ç¿ëýгнээс гадна àðõèòåêòóðûн бага ýëåìåнò¿¿äээс бүрдсэн байна Ýäгýýð элементүүдийн öýöýðëýгò ýçëýõ õýìæýý нü ¿éë÷ë¿¿ëýг÷äèéн òîîнîîñ õàìààðна. Àñôàëüò áåòîн çàì òàëáàé 15-20 %, ç¿ëýг öýöýгò òàëáàé 25-30 %, ìîä ñººг 50-60 % òóñ òóñ áàéнà. <br />Ногоон байгууламжийн үндсэн элементүүд<br />Хотын ногоон байгууламжийг бүрдүүлэгч нэгж хэсгүүд нь ганц нэгээр юм уу хэсэг бүлгээр суулгасан мод сөөг, их хэмжээний талбайд олноор тарьсан модод, гудамж замын дагуу суулгасан модлог ургамал, таримал хашаа, ургамлан хашлага, ногоон хана, хамгаалалтын зурвас, эмжээр зэргээс бүрддэг. Эдгээр нэгжүүд нь хоорондоо ялгарах онцлогтой ба түүнийг байгуулах ургамлыг зөв сонгон авч уран сайхнаар хослуулан байгуулж чадсанаар хот суурин, байшин барилгын гадаад өнгө үзэмжийг чимэглэж сайхан болгохын зэрэгцээ хүн амын эрүүл ахуйн нөхцлийг сайжруулж тааламжтай орчинг бий болгодог. <br />Ганц нэгээр суулгасан мод сөөг/солитер/<br />right360045762004136390Энэ нь зүлгэн дунд мод болон сөөгийг бусдаас онцгойлон ганц нэгээр тарьж суулгасныг хэлнэ. Ганцаарчилж суулгасан мод, сөөг нь тухайн орчныг чимэглэж чадахуйц хэлбэр, өнгө үзэмж сайтай шинэс, гацуур, хус, улиас, хайлаас, монос, голтбор, гандигар зэрэг байна. Ганцаар суулгасан модонд гол иш / штамб/ гаргаж титмийн хэлбэрийг бөөрөнхий, шовгор, цац, бортого маягтай болгон гоёлын заслага хийсэн байх шаардлагатай. Тэгэхдээ том модонд тухайн ургамлын ерөнхий өндрөөс хамаарч үндэсний бүдүүвчээс дээш титэм хүртэл 1,5 м, намхавтар мод юмуу сөөгөнд 0,75-1,2 м хүртэл мөчрийг тайрч цэвэрлэн гол ишийг гаргана.<br />Бүлэг мод сөөг / древесная группа/<br />34772605183505Зүлэг бүхий талбайд мод сөөгийг 2 түүнээс дээш хэд хэдээр суулгасан хэлбэр. Үүнд том мод 2-3 ширхэг, сөөгийг түүний өндөр титмийн хэмжээ, ургамалжуулж байгаа газрын талбайн их багаас хамаарч 2 болон түүнээс олон ургамлыг хэсэгчлэн суулгана. Нэг хэсэгт нь нэг ба хэд хэдэн өөр төрлийн мод сөөг байж болно. Мөн нэг төрлийн модыг өндөр нам байдлаар ургуулах тохиолдолд танаж хяргахад тэсвэртэй ургамлыг сонгож авна. <br />Эгнүүлэн суулгасан мод сөөг /Аллейное насаждение/<br />98425360045Замын хажуугаар юмуу ямар нэг барилга байгууламжийн хоёр талаар гудамжинд нэг эгнээгээр суулгасан модод юм. Энд шинэс, гацуур, нарс, зэрэг моддыг тарина. Мөн цэцэрлэг паркийн хамгаалалтын зурваст нэг юмуу хэд хэдэн төрлийн мод сөөгийг эгнүүлэн суулгана. Сөөгөөс долоогоно, нохойн хошуу, гүйлс, чаргай, харгана, зэргийг тарьж болно.<br />33185102943860Туж мод /Древесный массив/<br />Их хэмжээний талбайд олон зуун мод суулгасан байна. Нэг нь томоохон паркийн байгууламжинд хэрэглэгдэх бөгөөд нэг юмуу хэд хэдэн төрлийн мод сөөг ургуулж болно. <br />Ногоон хана/зеленая/<br />285755183505Цэцэрлэгжүүлэлтийн зохиомжоос өвөрмөц онцлогтой, барилга байгууламжийн хана, туурганд бүрхүүлж ургуулах юмуу асаж авирч, ороож ургадаг. Ургамлын найлзуурыг нягтруулан нэгэн хавтгайд ургуулахын тулд янз бүрийн хэлбэртэй түшиг тулгуур, төхөөрөмж зангидан тэднийг дамжуулан ургуулах юм. Бас унжиж ургадаг ургамлыг дээвэр хананаас унжуулж ургуулан ханыг бүтээсэн зохиомж юм. Танаж засах боломжтой, 2 м–ээс дээш өндөр ургадаг мод сөөгийг нэг эгнээгээр ойрхон зэрэгцүүлэн суулгаж ногоон хана байгуулж болно. <br />2907665638175Боскеты <br />Энэ нь цэцэрлэг паркийн дотор зарим хэсгийг бусдаас тусгаарласан байдлаар “г”, “п” маягтай юмуу хагас дугуй “нум” хэлбэрүүдээр ихэвчлэн нэг эгнээ мод сөөг суулган танаж хяргасан байна.<br />Таримал хашлага / живая изгорогдь/<br />27755853911600Цэцэрлэгт талбайг хүний хөл хөдөлгөөнөөс хамгаалан тусгаарласан буюу паркийн доторхи аль нэг хэсгийг нөгөө хэсгээс заагласан хашлага юм. Таримал хашлаганд хэрэглэсэн ургамлыг танаж хэлбэржүүлэх эсвэл засалт хийлгүйгээр өөрийнх нь төрх хэлбэрээр гэсэн 2 хэлбэр байдаг. Таримал хашлаганд их өндөр бус сөөгүүд нохойн хошуу, бүйлс, чаргай, тавилгана зэргийг суулгавал тохиромжтой бөгөөд танаж хэлбэржүүлэх, огтлоход тэсвэртэй жимсгэнэт өрөл, хайлаас, удлиг харгана, гялгар чаргай зэрэг байж болно. Таримал хашлагын өндөр /2-3/, дунд зэрэг /1-2/, намхан /0,5-1/м гэж гурав хуваана. <br />Эмжээр /бордюр/.<br />Замын хашлаганы гадна тал, зүлэгний захаар 0,5 м–ээс өндөргүй сөөг, сөөгөнцөр тарих юм. Эмжээрт улаан харгана, боролзгоно, сибирь шар мод, монгол догор, сургар зэрэг хяргадаггүй намхан ургамал, эсвэл намхан болгож болох ургамлыг тарина.<br />Фигурные зеленые изделия<br />33585151155065Энэ нь хүн зориудаар ногоон ургамлыг янз бүрийн хэлбэр загвар гарган тавьсан ба зассан амьтны болон геометрийн элдэв уран дүрс үүсгэсэн хийц юм. Энд мөнх ногоон болон навч, шилмүүсээ гүвдэг навчит шилмүүст мод сөөг байхаас гадна îлîн наст өвслөг ургамлыг дүрс гаргасан, үг бичсэн зохиомжууд хамаарна. <br />Байгаль цаг уур<br />Ìîнгîë îðнû нóòàг äýâñгýð нü òºâ Àçèéн õîéä óóëàðõàг õýñгèéг ýçýëæ äýëõèéн áºìáºðöгèéн õîéä õàгàñûн äóнäàä ºðгºðºг¿¿äýä áàгòäàг áà äýëõèéн õºðñ öàг àгààðûн á¿ñ÷ëýëýýñ ¿çâýë äóëààнû нººöèéн õýìæýýгýýðýý ñýð¿¿н óóð àìüñгàëòàé, ÷èéгøèëèéн õóâüä õóóðàé áà õóóðàéøèëòòàé нóòàгò îðнî. Äàëàéн ò¿âøнýýñ äýýø 1580 ì ºðгºгäñºн 1569.9 ìÿн ì3 нóòàгòàé ýõ гàçðûн óóð àìüñгàëòàé ìóæèä îðøäîг. Гàçàðç¿éн áàéðøëûн õóâüä Óëààнáààòàð õîò нü ìîнгîë îðнû гàçàð òàðèàëàнгèéн òºâ á¿ñèéн ÷èéгëýгä¿¿ ñýð¿¿н äýýä á¿ñýä õàðúÿàëàгääàг áàéнà.<br /> Öàг óóðûн Óëààнáààòàð ñòàнöûн îëîн æèëèéн äóнäæààð àгààðûн äóнäàæ òåìïåðàòóð -3.50 ñ çàðèì æèë 50 ñ õ¿ðнý. ºâëèéн óëèðàëä àгààðûн òåìïåðàòóð -25-350 ñ õ¿ðòýë õýëáýëçäýг. Æèëä äóнäæààð 250-270 ìì òóнàäàñ óнàäàгààñ 228 ìì äóëààнû óëèðàëä 4-10 ñàðä óнàäàг. Àгààðûн õàðüöàнгóé ÷èéгøèë äóнäæààð 49% áàéнà. Öàñàн á¿ðõ¿¿ëèéн нèìгýн äºнгºæ 1-5 ñì áàéнà. Õºðñ нü 2.5-4 ì г¿н õºëäºнº. 4-5 ñàðä õºðñнèé óñнû ò¿âøèн èõ äîîøèëäîг ó÷ðààñ õºðñнèé óñàн õàнгàìæ ýðñ ìóóääàг. Õºðñнèé äàâõàðгà õºëäñºнèé äàðàà öàñàн á¿ðõ¿¿ë òîгòîæ 3-ð ñàðûн ñ¿¿ë÷ýýð õºðñнèé äàâõàðгà гýñýõýýñ ºìнº àðèëäàг ó÷ðààñ õºðñнèé ÷èéгèéн õóðèìòëàë нºëººг¿é. Õàâðûн óëèðàëä àðàé èë¿¿ òóнàäàñ óнàäàг. Óëààнáààòàð õîò îð÷èìä õàâàð õîнîгèéн äóнäàæ òåìïåðàòóð +5 ñ-г äàéð÷ òîгòâîðòîé äóëààðàõ нü 5-ð ñàðûн 13 нààñ ýõýëнý. Нàðнû гèéг¿¿ëýëòèéн ¿ðгýëæëýõ õóгàöàà ¿¿ëøèëòèéн áîëîн гàçàðç¿éн нºõöºë áàéäàë öàг óóðûн áàéäëààñ õàìààðнà. Òóõàéëáàë Óëààнáààòàð õîòûн нàðнû гèéг¿¿ëýëòèéн õóгàöàà 5 ñàðä 288 öàг áàéñàн áîë, 7-ð ñàðä 258 öàг áóþó äàðóé 30 öàгààð áàгà áàéгàà нü ýнý ñàðä нàðнû ºнäºð õàìгèéн äýýä öýгòýý õ¿ðäýг áîëîâ÷ ¿¿ëøèëò нü áóþó á¿ðõýг ºäºð нýìýгäýæ èðäýгýýð òàéëáàðëàгäàнà. Нàðнû гèéг¿¿ëýëòèéн áîäèò õóгàöàà äýýðõ нºõöºë áàéäëààñ õàìààðàн ºäðèéн ¿ðгýëæëýõ õóгàöààнû 50-80 %-г ýçýëäýг áàéнà. Гàçðûн гàäàðгàä èðæ áàéгàà äóëààнû ¿нäñýн ýõ áóëàг нü нàðнààñ èðäýг нèéëìýë öàöðàг þì. Ýнý нü нýг òàëààð àгààð ìàнäàë áîëîн ¿¿ë çýðýгò ñàðнèñàн ñàðнèìàë öàöðàгààñ á¿ðäýнý. <br />Ìîнгîë нóòàгò äóнäæààð 4000-4800 êàëîðè нèéëìýë öàöðàг нýг õàâòгàé äºðâºëæèн ìåòð òàëáàéä нýг æèë òóñäàг áàéнà. Ìîнгîë óëñûн нèéñëýë Óëààнáààòàð õîò нü Õýнòèéн нóðóóнû áàðóóн õýñýгò äàëàéн ò¿âøнýýñ äýýø 1500 ì ºнäºðò Áîгäõàн, Ñîнгèнîõàéðõàн, ×èнгýëòýé, Áàÿнç¿ðõ óóëñààð õ¿ðýýëýгäýн îðøäîг. Ñàëõèнû ÷èгëýë нü èõýâ÷ëýн áàðóóн õîéнîîñîî ñàëõèëäàг. <br />Газрын гадарга хөрсний хэв шинж чанар<br />Áîãäõàí óóë íü ç¿¿íýýñ áàðóóí òèéø ÷èãëýñýí ãîë íóðóó ò¿¿íèé áóñàä ñàëáàð óóëñààñ á¿ðäýíý. Áîãäõàí óóëûí õàìãèéí ºíäºð îðãèë íü äàëàéí ò¿âøíýýñ äýýø 2268 ìåòðò ºðãºãäñºí. Öýöýý ã¿í þì. Áîãäõàí óóëàíä 2000 ìåòðýýñ äýýø ºðãºãäñºí îðãèëóóä á¿õèé ýðòíèé òýãøðýëòèéí ãàäàðãà ãîëëîíî. <br />Òåêòîíèê ýëýãäëèéí õýâ øèíæèò õîòãîð, ã¿äãýð<br />Ýëýãäýë õóðèìòëàëûí õýâ øèíæèò õîòãîð, ã¿äãýð <br />Õóðèìòëàëûí õýâ øèíæèò õîòãîð, ã¿äãýð<br />Õºðñ íü ãàçðûí äàâõàðãàä ¿å ¿¿ñãýí ¿¿ñäýã. Õºðñ á¿ðýëäýõýä îëîí çóóí æèë øààðäàãäàõ áºãººä ò¿¿íä öàã àãààðûí íºõöºëä áîëîí àìьòàí óðãàìëûí íºëºº èõ áàéõààñ ãàäíà ìèêðî îðãàíèçì ÷óõàë ¿¿ðýãòýé. Ó÷èð íü àìüä îðãàíèçìóóä ¿õýæ ¿ðýãäýí õºðñºíä èõ õýìæýýíèé îðãàíèê õîëüöûã á¿ðä¿¿ëäýã áàéíà. Áîãäõàí óóë íü Õàíãàé, Õýíòèéí áàðóóí ºìíºä õýñýãò îðøèíî. Óóëûí áýë, õîðìîé, ãóó æàëãààð õîæóó ¿åä õóðèìòëàãäñàí õýìõäýñò ñèéðýã õóðäàñ, õàéðãà, Ẻíöºã, áóë ÷óëóóòàé, öàéâàð ñààðàë ºíãèéí øàâðàíöàð ýëñýíöýð á¿òýöòýé áàéíà. óóëûí àð òàëûí àìíû àäàã áîëîõ ãîëûí äýíæ îð÷ìîîð åðäèéí õàð õ¿ðýí õºðñ, Òóóë ãîë áîëîí ò¿ð óðñãàëòàé ãîðõèíû òàòàì àì õºíäèéí íàì õîòгîр äàãóó íóãûí áîëîí àëþâèéí õºðñ òóñ òóñ òîõèîëäîíî. Ýíý á¿ñèéí õºðñ íü õºíãºí, óñ øèíãýýõ ÷àäâàð ºíäºð õºðñ ¿¿ñãýã÷ ÷óëóóëàãò äàâñ áàãà àãóóëàãääàã. <br />Õºðñíèé áîõèðäëûí õóâüä õºðñíèé 50 ãàðóé õºíäëºí îãòëîëîîñ ôèçèê òåõíîëîãèéí õ¿ðýýëýíãýýñ õàð áà öàãààí òóãàëãà, çýñ, öàéð, íèêåëü, êîáàëü, õîðì, áàíàäè çýðýã 10 ãàðóé ýëåìåíòтэй нь òîãòîîãдæýý. Óëààíáààòàð XE quot;
Óëààíáààòàðquot;
õîòîä õàð áà öàãààí òóãàëãà, çýñ, öàéð, áàíàäè çýðãèéí äóíäàæ àãóóëàìæ íü íîãîîí á¿ñòýé õàðüöóóëàõàä 1.5-1.8 äàõèí èõ áîõèðäñîí. Áîãäõàí óóëûí àìíû õºðñºíä õàð òóãàëãà, áàíàäè èõ áàéíà. ìºí õàð, öàãààí òóãàëãà, ìèøúÿê, õðîì, ìîëèáäåí çýðãèéí àãóóëãûí øèíæèéí êîýôôèöèåíò ºíäºð áàéíà. áîãäõàí óóëûí àð, ºâºð àìóóäûí àäàã, Òóóë ãîëûí äýíæ ãàçðààð õóðèìòëàëûí ¿éë ÿâöûí ¿ð ä¿íä ¿¿ññýí ñýâñãýð õóðäàñ äýýð àëàã ºâñ-¿åòýíò õóóðàé õýýðèéí óðãàìàëøèë äîîð òàðõàíà. Óëààнáààòàð õîò нü гàçàðç¿éн ìóæëàëààð хàнгàéн áèî óóð àìüñгàëûн õàгàñ ÷èéгëýг ºнäºðøèëòèéн á¿ñ÷ëýë á¿õèé хýнòèéн ºìнºä òîéðîгò áàгòàнà. Ýнý á¿ñ нóòàг Õýнòèéн гîë нóðóóнààñ òàñàðõàé îðøèõ áîëîâ÷ õºðñºн á¿ðõýâ÷èéн òàðõàëòûн õóâüä Õýнòèéн гîë нóðóóäòàé èæèë òºñòýé þì. Ýнä õàä àñгà á¿õèé òýгø îðîéä óóëûн нóгûн õºðñ, гîëûн òàòàìûн õºðñ ò¿¿нýýñ äîîø îé òàéгûн õºðñ òîгòâîðæèæ àð ºâºð õàæóóä áîëîн óóëûн ºðгºн àìóóäàä õýýðèéн õºðñ òàðõàнà.<br /> Áîгäõàн óóëûн õàìгèéн èõ òàëáàéг ýçëýõ õºðñнèé гîëëîõ õýâ øèнæ нü òàéгûн õºðñ áºгººä ò¿¿нèé òàðõàëòûн îнöëîг нü óóëûн îðîéä, õÿð, àð õàæóóä õàðèëöàн àäèëг¿é áàéнà. Õýýðèéн óðгàìàëøèë äîð óóëûн õàð øîðîîн õºðñ òàðõàнà. Ýнý õºðñ нü ýëþâè-äåëþâèéн èõ ñàéð ÷óëóóëгààñ õóðäàñ äýýð òîгòâîðøèõèéн õàìò óóëûн õàæóóгèéн ¿éë ÿâöàä áàéнгà нýðâýгääýг òóë õºðñнèé ¿å äàâõàðгóóä нèìгýн õºðñ гàäàðгààñ ýõëýн ñàéð ÷óëóóëàг áàéнà.<br />Голын татмын хөрс: <br />ìàнàé îðîнä 1400 гàðóé гîë гîðõè ñ¿ëæèн óðñàæ нèéëáýð óðò нü 67000 êì õ¿ðäýг áàéнà. Òýäгýýðèéн ýðýг õºâºº õºнäèé òàòàìûн äàгóó õ¿н çîн îëîн Ẻгнºðºн àìüäàðñààð èðñýн. Áàéгàëèéн ëàнäøàôòóóä äîòîðîîñ õ¿н ìàëûн õºëä õàìгèéн èõýýð òàëõëàгäàæ òåõнèêèéн нºëººнä нýðâýгäýæ, èõ à÷ààëàëòàé áàéäàг нü ÿàõ àðгàг¿é гîëóóäûн õºнäèé þì. Гýòýë ýнý гàçàð нü åð人 óëñûн нèéò нóòгèéн 2 % õ¿ðýõòýé ¿г¿éòýé òàëбайг ýçýëäýг. Гîëûн òàòàì õºнäèéн õºðñèéг ñóäëàõàä áàгàг¿é àнõààð÷ ÷èéг äóëààнû гîðèì øèì òýæýýëèéн áîäèñûн õàнгàìæ гåîëîгèéн ¿ð àøèгèéн òàëààñ Óáóгóнîâ, Áàëàâêî, Áààòàð (1992,1994-1996,1998 îнóóäàä) гàðàë ¿¿ñýë ò¿¿õýн õºгæëèéн òàëààñ нü Ëûêîâ, Êîðçóì гàçàðç¿éн òàðõàëò àнгèëàë гåîõèìèéн òàëààñ нü Äîðæгîòîâ, Áàòõèøèг нàð òóñ òóñ ñóäàëæ ¿çñýн. ßëàнгóÿà Îðõîн, Ñýëýнгý, Òóóë гîëûн òàòàì õºнäèéн õºðñèéг ñàéн ñóäàëñàн áàéäàг.<br /> Ìàнàé îðîнû гîëóóä èõýнõäýý óóëûнõ ó÷ðààñ óðñгàëûн ýõýн áà äóнä õýñýг нü õàâöàë ìàÿгèéн нàðèéн õºнäèéгººð óðñàæ òàòàì õºнäèé õºг溺г¿é, õàðèн гîëóóä àäàг îð÷ìûн ºðгºн õºнäèéä òàòàìûн äýнæ¿¿ä ñàéн ÿëгàð÷ òàòàìûн ¿éë ÿâö áàéнгà èëýð÷ áàéнà. Гîëûн òàòàìûн õàìгèéн нàì çàëóó äýнæèéг òàòàìûн äýнæ гýõ áºгººä òýð нü áàéн áàéн ¿åðèéн óñàнä àâòàæ æèëäýý нýг áà õýä õýäýн óäàà ýñâýë õýäýн æèëä нýг óäàà óñààð ä¿¿ð÷ õýñýг çóóð òîгòîнгè óñòàé áîëäîг. Гîëûн ¿åðëýëòèéн гîðèì ò¿¿нèé òýæýýëýýñ øàëòгààëæ õàâðûн øàð óñнû, ìºñºн гîëûн, çóнû õóð áîðîîнû гýõ ìýò ÿнç á¿ð áàéнà. Үåðèéн óñààð 纺гäºæ èðñýн õºâìºë ýðäýñ øîðîîнû ç¿éëñ òàòàìûн õºðñнèé гàäàðгà äýýð òóнàæ õóðèìòëàгäñààð гîëûн õóðäàñ áèé áîëäîг àæýý. Èéнõ¿¿ àëëþâèéн ¿éë ÿâöûн ¿ð ä¿н ÿнç á¿ð òàòàìûн гàäàðгà äýýð àëëþâèéн нèìгýн õóðäàñ òîгòîæ òýð äàðóéäàà õºðñ á¿ðýëäýõ ÿâöàä òàòàгäàн îðäîг áàéнà. Èéì ó÷ðààñ àëëþâèéн õºðñ èõ ÷óëóóëгèéн øèнýõýн õóðäàñààð áàéн áàéн ñýëáýгäýæ ¿å äàâõàðгà нü äýýøýý çóçààðäàг îнöëîгòîé. ¿¿нèé нºгºº òàëààñ òàòàìûн нºõöºëä àëëþâèéн õºðñ ¿¿ñýõýä нºëººëäºг нýг гîë õ¿÷èн ç¿éë áîë гàçàð äîîðõ óñ þì. <br />Гîëûн áóëàн òîõîé àäàг îð÷ìûн ñàéòàð õºгæñºн òàòàì äàðààõ 3 õýñгýýñ á¿ðäýнý. Гîëûн гîëüäðîë ýðýг îð÷ìûн ÿëèìг¿é ýнõýë òîнõèëòîé õýñýг ºнäºð äýнæ ìºðгºöºгò òóëæ òîгòñîн õàð óñ òàòóóðгà á¿õèé õîнõîðäóó õýñýг õàÿà òàòàì, òàòàìûн ºðгºн æèæèг гîëóóäàä õýäýн àðâàн ìåòð, òîì гîëóóäàä õýäõýн êì õ¿ðнý. Òýгýõäýý òºâ òàòàì нü нºгºº õî¸ðîîñ ºðгºн òàëáàé èõòýé áàéнà. Гîëûн óðñгàë нààø öààø ñàëààëàн òàõèðàëäàæ îн öàгèéн óðòàä гîëüäîðëîî áàéнгà ººð÷èëæ èðñýн áîëîõîîð àëëþâèéн õóðäàñ õóðèìòëàн îðîн çàéн õóâüä æèгä áèø èõýýõýн àëàг öîог áàéõààñ гàäнà ýëñ øàâàð ñàëààâ÷èëñàн нèìгýн ¿å¿¿äýýñ òîгòñîн áàéнà. Àëëþâèéн õóðäàñ õóðèìòëàëûн òàòàìûн õºðñнèé òºðõ áàéäàëä øóóä òóñàæ óë ìºðºº ¿ëäýýäýг. Үåðëýëòèéн áóñ ¿åä òàòàìûн õºðñ ¿éë ÿâöàä гàçðûн äîîðõ óñ ÷óõàë ¿¿ðýг г¿éöýòгýнý. Òºâ òàòàìä èõýâ÷ëýн 1-1.5 ì г¿н óñòàé áàéõ òóë õºðñнèé äîîä ¿å¿ä áàéнгà ÷èéгëýäýæ ÷èéгò õýëáýðèéн õºðñ ¿¿ñýõ нºõöºë á¿ðääýг áàéнà. Õàÿà òàòàì á¿ð ÷ èë¿¿ ÷èéгëýг õºðñнèé óñ 1 ì-ýýñ äýýø г¿нä çàðèìäàà гàäàðгà äýýðýý òîгòîнгè óñòàé áàéäàг áîëîõîîð нàìàгæèõ ¿éë ÿâö äàâàìгàéëнà. ¯¿нèé çýðýгöýý õàÿà òàòàìûн õºðñ öýâäýгòýé áàéõ нü ýëáýг. Õàðèн гîëûн ýðýг õºâºº äàгóóõ г¿нèé óñ гîëûн óðñгàëààð òàòàгäàн ò¿âøèн нü õàðüöàнгóé äîð áàéäàг òóë õºâºº òàòàìûн õºðñºнä ò¿¿нèé нºëºº áàðàг áàéõг¿é гýõýä áîëнî. <br />Дээжийн гүнРН- хөрсЦахилгаан дамжуулалтДавс% NO3Ялзмаг% H 0,50-10см7,70,1740,0112,3192,701,210-20 см7,80,1760,0112,5151,981,020-30 см8,040,1950,0123,8241,841,530-40 см8,050,2450,0157,3191,660,7<br />ХААИС-орчимын одоо байгаа мод бут сөөг<br />ХААИС-ийн одоогийн байдал<br /> ХААИС-ийн төв байр нь нийт 3,5 га газрыг эзлэн оршдог. Төв байр нь урдуураа Богд уул талдаа 2 давхар, хойд талаараа 3 давхар бөгөөд газрын хэвгий налуу багатай. Ногоон байгууламжийн хуьвд 12 орчим төрлийн мод бут сөөг ургадаг. Үүнд: улиас., шинэс, гацуур, эгэл нарс, хус, эгэл голтбор, жимсгэнэт өрөл, ачлагийн монос, шар хуайс, хайлаас, час улаан долоогоно гэх мэт<br /> Цэцгийн мандалын хувьд 2:5 м харьцаатай 2 ширхэг мандал гол хаалганы хоёр талд байдаг. Сургуулийн арк доторх төв талбайн голд нь тус сургуулийн лого болох морины хөшөө байдаг бөгөөд түүнийг тойруулан олон төрлийн цэцгээр эмжиж өгсөн байдаг. Мөн сургуулийн дотор талд таван хошуу малын хөшөөг дүрсэлсэн байдаг. ХААИС сургууль нь бусад их дээд сургуулийг бодвол ногоон байгууламж харьцангуй ихтэй.<br />Хоёрдугаар бүлэг<br />Архитектур орон зайн төлөвлөлтийн шийдэл<br />Хүн ам олноор оршин суудаг цэг ба ногоон байгууламжыг зөв байгуулсан тохиолдолд газар нутгийг чимж байдаг. Түүний цар хүрээг ихэсгэж илүү сайн тодруулж байдаг. Гэхдээ газар нутгийн онцлогууд нь хадгалагдан үлдэх ёстой бүх таатай хүчин зүйлс ой, усан сан, салхинаас хамгаалах газрын тогтоцын төлөвлөлтийн үндэс болгон оруулдаг. Газрын чиг баримжаа усны эх үүсвэр салхины чигээс халхлагдсан байдал сайн замууд гэх мэт цэвэр техникийн асуудлуудыг зөв шийдвэрлэснээр хүн ам бүхий цэг нь гоо зүйн байрнаас ландшафтыг чимж байдаг. Хүн ам бүхий цэгүүдтэй төлөвлөлтийн систем нь бүхэлдээ тухайн газар нутгийн шинжээс хамаардаг тул тэдгээрийг барьж байгуулахын өмнө гадаргын тогтоц ногоон байгууламж усан сан бичил цаг уурын нөхцөлүүд мөн түүнчлэн үндэсний уламжлалыг сайтар хянуур судлах хэрэгтэй. Бидний сайн мэдэх монгол гэр монгол орны газарзүйн бүх бүслүүрт орчны ландшафттай нийлэн уусаж нэг бүхэл бүтэн нэгдмэл байдал үүсгэдэг. Өөрийн утга учир ач холбогдолоороо ялгарах ёстой тухайн байгууламжуудыг барьж байгуулахдаа байгалийн төрх шинж байдлаараа амархан нүдлэгдэх сонирхолтой газар сонгон авах хэрэгтэй ийм газар сүм хийд тусгай байгууламж барина. Европын орнуудад сүмний дүрс хэлбэр нь өнөөг хүртэл алсаас харагдах зүгийг баримжаалахад тус болдог, ландшафт дахь чухал ховор гоо зүйн элемент болсоор байдаг. Энэ нь голдуу голын эрэг дээр байдаг.<br /> Алсаас ил харагдах архитектур бас орчныхоо ландшафттай уусан зохицож өөрийн байршлаараа бусдын анхаарлыг татдаг. Уран барилгын нэг хэвийн ижил загвар нь орчны ландшафтын төлөвлөлтийг олон янзаар харагдуулахыг шаарддаг. Нэг хэвийн барилга байгууламжууд нь ландшафтын нэг загварт зориулагдаагүй тул үүнтэй холбоотойгоор хүн ам бүхий цэгүүд төлөвлөх янз бүрийн аргууд ландшафт архитектурт хэрэглэдэг. Нэмэлт элементүүд эхний ээлжинд ургамалжуулалтанд нутаг орчны нутаг орчныг дээд зэргээр онцгойруулан ялгаруулж ландшафтыг дээд зэргээр чимэглэдэг. Үйлдвэрийн барилгууд орчин үед ландшафтын чухал нэг хэсэг болсон. <br />Шинэ цагийн үйлдвэрийн барилгатай холбоотойгоор тухайн орчны ландшафтын өнгөрсөн зуунд хөдөө аж ахуйд тулгуурлан эдийн засгийн олон бүс нутгаас тэнцвэрт байдлыг хамгаалах үйлдвэрийн дүр зураг нь амьдралд ухамсартайгаар хэрэгжих болсон. Хэлбэрүүдийн илэрхийлэл болох барилгын хэвтээ шугамын алслалт дэвсгэр фон болон харагдах ой мод уул толгод долгиолсон шугамтай хослон ландшафт архитектурын тодорхой зохиомжийг бий болгодог. Үйлдвэрийн дүр зураг хэсэг бүрийг хүрээлэн байгаа орчины байгальтай харьцах харьцааг тооцож байгальтай уялдуулж өгнө. Хэрвээ том ландшафт нь орчны нам дов толгод жижиг хэсгүүдэд хуваасан мод ургамалжилт нийцэхгүй байвал тухайн обьектыг бүрдүүлэхдээ бүхэл бүтэн байдлаар биш тухайн орчинтойгоо уялдах техникийн болон орчны ландшафтыг өөрчилдөг. Өндөр хүчдэл цамхагууд орчиндоо уусдаг. Ойн дундах зурвас нь ландшафт архитектурыг эвддэг. <br />Ландшафт дизайны шийдэл<br />Дэлхий дээр хүн үүсч буй болсон цагаас оюун ухаан нь хөгжихийн хирээр ямарваа нэг зүйл бүтээж амьдралдаа хэрэглэх болсон. Энэ хэрэглээ нь цаг хугацаа өнгөрөх тусам хөгжин хэрэгцээг хангахаас гадна гоёл чимэглэлийн шинж чанарыг өөртөө шингээж энэ нь хөгжсөөр биеэ даасан шинжлэх ухаан дизайн болон биелэлээ олсон. Дизайн нь биеэ даасан гурван өөр шинжлэх ухаанаас тогтдог.<br />Технологи<br />Урлаг<br />Шинжлэх ухаан энэ гурван нэгдлийг дизайн гэнэ. <br />Ландшафт дизайн нь барилгын гадаад орон зайн төлөвлөлт хоорондын уялдаа холбоог судалснаар зохиомжийн хуулийн дагуу гоо зүйн функц дизайн эдгээрт тулгуурлан тухайн орчинд ургамал уран барилга авто явган зам , сандал, оргилуур, сүүдрэвч гэрэл гэх мэт эдгээрийг нэгдмэл болгон урлаг уран сайхны шийдэл хуулийн дагуу өөр хооронд нь уялдуулан товлон бүтээн байгуулахыг ландшафт архитектур дизайны шийдэл гэнэ. <br />Ландшафт дизайн нь хүний биед тохирсон ая тухыг хангасан байх бөгөөд орон зайд төлөвлөсөн уран баримал , усан оргилуур биет зохиомж , цэцгийн мандал хүний бие организмд таатай сайхан сэтгэл төрүүлэхээс гадна оюун ухаанаа амраах бясалгах хөгжүүлэх функцтэй болно. Хүн өөрөө байгалийн амьтан бөгөөд цаг хугацаа өнгөрөх тусам хот суурин бүтээн босгож бий болгох бөгөөд барилга байшин ихээр баригдаж ямар нэг квадрат орон зайд байгаа хүн өөрийн эрхгүй байгалийг хүсэмжилдэг болохыг эрдэмтэд тогтоожээ. Үүнийг судалсан судалгаан дээр тулгуурлан хотын орон зайд парк цэцэрлэгийн орон зайг төлөвлөж оруулсан болно. Парк цэцэрлэг нь архитектур судалгаа шинжилгээний үндсэн дээр төлөвлөх бөгөөд энэ орон зайд дизайны нэр томьёо бүхий шинжлэх ухааны нэг гарч ирсэн. <br />Ландшафт архитектур зохион байгуулалт хийхэд олон салбар шинжлэх ухааны хэрэгтэй болсон бөгөөд үүнээс дурдахад хүний биеийн анатоми, антропометр бие организм физиологийг судлах шаардлагатай. Ландшафтын зохиомжийн элементийг дотор нь хэд хэд ангилна. <br />рон зай: 20193001641475Хотын захын ландшафтанд тэнгэр газрын зааг харилцан өргөн уудам алслалттай бүхэл бүтэн том орон зай юм. Харин хотын цэцэрлэгт хүрээлэнд орон зай нь хязгаарлагдмал хаалттай байдаг. Хэсэгчлэн ээлжлэн үзэгддэг. Алслалт нь ямар нэг барилга байгууламжаар төгсөж аажим хөдөлгөөнд орших тул хэсэгчлэн тод том үзэгдэнэ. Жижиг обьект цэцэрлэгийн хувьд орон зай нь хязгаарлагдмал нийлмэл дотно шинжтэй. Орон зайгаа хэсэгчлэн нарийн сайн хүлээн авдаг. Хотын захын ландшафтанд газрын рельф нь бүхэл бүтэн цул зүйл мэт харагдах бөгөөд төлөвлөлтөнд рельф нь өөрчлөгдөхгүй хадгалагдан үлдэн барилга байгууламжууд туслах чанарын болж харагдахын зэрэгцээ харин нугачаанд бий болох усны хаяалбар нь голлох зүйл болж орон зайг тодотгон өгдөг. <br />21977354991100Усан толио:Усан толио нь дотроо гурван янз байдаг. Хот орчмын ландшафт архитектурыг бүрдүүлэгч нь усан толио, усан мандал бөгөөд орон зай нь ээлжлэх өнгө төрхийг тод том гаргаж өгдөг. Байгалийн унаган өнгийг илэрхийлэгч нь нуур цөөрөм юм. Энэ нь геометр дүрсээс тогтохоос гадна түүнд туссан голын эргийн толиотой муруй тахир хэлбэр маяг мод сөөгний ээлжлэн дуниартах дүрсүүд байна. Цэцэрлэг ба цэцэрлэгт хүрээлэнд усан толио нь урсгалыг амьгүй байгаль асга, хадан цохио болон харилцаа уялдаа орон зайгаа сүрлэг сайхан болгоно. Усан байгууламж гэдэг нь хиймэл нуур цөөрөм усан толио зэргээс бүрддэг. Цэцэрлэгт хүрхрээ хийх бол хаанаас ч харж болохоор тийм газрыг сонгон авна. Усыг чулуунаас чулуун дээр хэд хэдэн үелсэн чулуу дамжин маш олон усан хана усан хашаа мэт дуу чимээгүй урсан буухаар хийнэ. Хэрвээ өндөрөөс усаа нарийн урсгавал дуу чимээ нь ихдэж урсгал хүчтэй болно. Ландшафт архитектурын үйл ажиллагааны материал нь тухайн газрын ландшафт бөгөөд харин тэр онцлог талыг нээн илрүүлэхэд оршино. <br />Ургамлан чимэглэл:<br />24098254813300Ерөнхий өнгө төрхийг үүсгэхээс гадна ландшафт архитектурын олон хэлбэр бий болгож бүхэлдээ байгалийн өнгө нүүр царай болдог. Хотын парк цэцэрлэгийн ургамлыг хэсэг бүлгээр нь болгож төгөл, туж мод, сөөгний хэлбэрээр задгай ба хаалттай орон зайг үүсгэн чөлөөтэй болон эгнээлсэн мөн геометрийн янз бүр хэлбэр оруулан танаж хэлбэржүүлэх зэргээр олон янз төрхөөр төлөвлөж өргөн ашигладаг. <br />Парк цэцэрлэгийн бага хэлбэрүүд тэдгээрийн гоёл чимэглэлийн байдлаас нь хамаарч хамгийн олон төрлөөр байршуулах ба энэхүү төлөвлөлтөнд тэдгээрийн дүр төрх титэмийн хэлбэр өнгө төрх навчны өнгө тэдгээрийн улирлын өнгө зэрэг нарийн тооцож уран барилгын ансамбалтай уялдуулж өгдөг. Энэ нь тэр бүр цохицоод байдаггүй. Хот орчим ойн паркийн ландшафт архитектур нь их бага орон зайг цэцэрлэгт хүрээлэнгийн шийдлүүдтэй зэрэгцүүлэн байгалийн ба зохиомол ландшафт архитектурыг хослон төлөвлөх нь зохимжтой. Ялангуяа байгалийн голлон анхаарч түүндээ тулгуурлан тав тухтай тэдний эрүүл мэндийн асуудалд ландшафт архитектурын үүрэг ройл их. <br />Ногоон байгууламжийн шийдэл<br />Хөдөлгөөний аюулгүй байдлын хангахад ургамлыг бүлэглэн суулгах нь их ач холбогдолтой. Ногоон суулгацуудыг нягтрал сайтай цасан хунгараас баталгаатай сайн хамгаалж чаддаггүй. Иймээс тэдгээрийг яаж байрлуулах вэ гэдэг асуудал гарч ирж байгаа юм. Замын шугамд хэт ойр хамгаалах зурвас байгуулах нь зам дээр цасан хунгар тогтдог. Тусгаарлах зурвасны суулгацыг тасралтгүй үргэлжлэх байдлаар суулгана. Тусгаарлах зурвас дээр 15 градусын налуу суулгац суулгаж өгөх нь зүйтэй. Тусгаарлах зурвасын өргөн нь 1,5-6 метр байна, эгнээ хоорондын зай нь 17 метр байхад зам дээр цасан хунгар тогтохгүй. Энэ нь жолоочийн ирж байгаа эсрэг талаас гэрэл гялбахаас хамгаалдаг байна. Зурвасны өргөн нь 5 см –ээс доошгүй байж мод суулгана. Илүү өргөн зурвасууд нь мод болон бутыг бүлэглэн бөөнөөр суулгах болно. Зам болон цэцэрлэг гудамжийг ногооруулж илүү олон янз байдлыг үзүүлэх нь нойр хүргэхгүй хүүмүүсийг уйдаахгүй байдаг. <br />Гоёл чимэглэлийн онцгой шинж чанартай ганц нэг мод эсвэл бүхэл бүтэн төгөл модыг замын шугамын эргэлт налуу , салаа хажуу болон бусад онцлогуудыг тэмдэглэхэд ашигладаг. Зам талбай нь хонхор газрыг дайрч гарч байгаа бол налууг зүлэгжүүлж түүнд мод бут суулгаж, энэ нь налууг үерийн усаар угаагдахаас сэргийлж замын зурваст таатай усны горимыг бий болгодог. Хэрвээ налуугийн дээд талд мод ургаж байвал зам талбайн шугамыг нарийн болгож харагдуулдаг. Хормойд нь бут сөөг тарих хэрэгтэй байдаг. Налуугийн эгцийг зөөлрүүлж аюулгүй байдлыг хангадаг. Замын шугамыг тавихдаа тухайн нутагт ургаж байгаа мод бутыг хадгалж үлдээж байх. Үүний тулд замын налуу дахь модыг хамгаалахын тулд ус тогтоох налуу хаалт барьж өгнө. Машинаар явж байгаа хүн бол мод хоорондын зайгаар байгальтай танилцана. Хоёр талаарх мод нь шигүү байвал болохгүй. Иймд 300 м-ээс илүүгүй урттай хамгаалалтын зурвас байгуулах хэрэгтэй. Явган хүний хувьд 7 м, машинаар явж байгаа бол тэрнээс 20 дахин их зайтай байх. Иймд цаад юмыг амжиж хардаг. Нүүрэн талд гоёл чимэглэлийн ургамал суулгах нь анхаарал татдаг, дов толгодтой газар нутагт бол газрын тогтоцыг хэт их өөрчлөх шаардлагагүй. Сайн тавьсан замын шугам нь эргэн тойрондоо зохицсон байдлаараа бололцоог олгодог. Ногоон байгууламжийг хотын захын ногоон байгууламж, хотын нийтийн эзэмшлийн ногоон байгууламж гэж ангилах бөгөөд хот цэцэрлэгжүүлэлтийн ажлыг нийтийн хэрэгцээний, хязгаарлагдмал хэрэгцээний, тусгай зориулалтын гэж 3 төрөлд хуваадаг.<br />Хотын захын ногоон байгууламжинд:<br />Байгалийн ой болон мод үржүүлгийн газар зориудаар ургуулсан мод сөөгөөр тарьсан ойн парк/лесопарк/, дархан цаазат үндэсний парк/ национальный парк/ , хамгаалалтын болон чимэглэлийн ургамлаар гал түймрээс сэргийлэх, усан сан цөөрмийн ууршилтийг багасгах, хязгаарлах зорилгоор, мөн усны эх үүсвэрийг хамгаалах зориулалттай цэцэрлэгүүд орно. <br />Òóñãàé çîðèóëàëòûí íîãîîí áàéãóóëàìæ:<br />Õîò ñóóðèíû îð÷ìûí äîðîéòëûã áàãàñãàõ ýêîëîãèéí òýíöëèéã õàäãàëàõ çîðèëãîîð õàìãààëàëòûí çîðèóëàëòààð áàéãóóëàõ. Òóõàéëáàë : ãàë ò¿éìðýýñ ñýðãèéëýõ, óñàí ñàí íóóð öººðìèéí óóðøèëòûã áàãàñãàõ õÿçãààðëàõ çîðèëãîîð óñ, óñíû ýõ áóëàã õàìãààëàõ õàìãààëàëòûí öýöýðëýã áàéãóóëàõ, ãîë ãîðõèíû óñíû ýõ ¿¿ñâýð, óðãàöûí ãîðèìûã òîõèðóóëàõ çîðèëãîîð öýöýðëýã áàéãóóëàõ çýðýã íîãîîí áàéãóóëàìæóóä áàãòàíà. <br />Нийтийн зориулалттай ногоон байгууламж: Энэ нь цэцэрлэгт гудамж, цэцэрлэгт талбар, барилга хоорондын цэцэрлэг, орон сууцны хорооллын болон дүүрэг, хотын ногоон цэцэрлэг орно.<br />Хязгаарлагдмал хэрэгцээний ногоон байгууламж: Энэ нь орон сууцны барилга, сургууль, цэцэрлэгийн болон нийтийн зориулалттай эмнэлэг, спортын ордон зэргийн дэргэдэх цэцэрлэг орно.<br />22002755076825Парк: 33185102402840Паркийг байгалийн ойн болон зориудаар мод үржүүлэх газарт ургуулсан мод сөөгний суулгацаар оршин суугчдын нийтийн хэрэгцээнд зориулан нилээд их хэмжээний талбайд байгуулдаг. Хотын төв ба захад байж болно. Биеийн тамир, урлаг, спортын арга хэмжээ хийхэд зориулагдсан байна. Хүмүүсийн амрах зугаалах аятай тавтай нөхцөлийг тэнд бүрдүүлсэн байх ёстой. Үүнд: уран гоё барилга, усан сан цөөрөм, тоглоом үлгэрийн хотхон, цайны газар байна. Үүнийг манайд үндэсний соёл амралтийн хүрээлэн гэж нэрлэнэ. Өөрөөр хэлбэл парк гэдэг нэр агуулгыг илэрхийлж чадах газрын дүр төрхийг тэндээс харж болох юм.<br />Сад /цэцэрлэг/: Бага талбайтай парк цэцэрлэгийн бүх элементийг багтаасан байдаг. Байгуулахдаа ландшафт тогтоцыг харж гурвалжин , дөрвөлжин , тойрог гэх мэт хэлбэртэй. Үүнд: Лениний хөшөө, Энхтайваны хонхтой цэцэрлэг,засгийн газрын ордны арын хувьсгалчдын цэцэрлэг орно. Парк байгуулахаас өмнө 1963 он хүртэл Улаанбаатар хотын амрах газрын нэг байжээ. 1940 онд Энхтайваны өргөн чөлөөнд эмнэг сургагчтай цэцэрлэг анх байгуулагдсан.<br />32385001276350Ñêâåðü /æèæèã öýöýðëýã/: Îðîí ñóóöíû õîðîîëîë, ãàëò òýðýãíèé áóóäàë, çàìóóäûí óóëçâàð çýðýã íýã ãà õ¿ðòýëõ õýìæýýòýé ãàçðûã öýöýðëýãæ¿¿ëñýí íîãîîí áàéãóóëàìæóóä õàìààðíà. Èéì öýöýðëýã îð÷èíîî ãîî ¿çýìæòýé áîëãîí ÷èìýãëýõýýñ ãàäíà èðãýäèéí ò¿ð àìàð÷, àëæààëàà òàéëàõ íºõöºëèéã õàíãàíà. Òóõàéëáàë: Çýñ õººìºëòýé òàëáàé, Õîëáîîíû óðä òàëûí ñêâåðü çýðãèéã íýðëýæ áîëíî.<br />Áóëüâàð /öýöýðëýãò ãóäàìæ/: ßâãàí õ¿íèé õºäºë㺺íèéã öýãöëýõ çîðèëãîîð ºðãºí ãóäàìæíû òºâ õýñýã, ãîë ìºðºí íóóðûí çàõààð 1-2 ýãíýýãýýð ìîä öóâðóóëàí òàðüæ öýöýðëýãæ¿¿ëñýí ãàçðûã õýëíý. ßâãàí çàìààñ 3-5 ìåòð çàéòàé áà ¿¿íýýñ èë¿¿ áàéõ 2 çàìûí òàëä íàðèéõàí çóðâàñààð ç¿ëýãæ¿¿ëñýí áàéäàëòàé áàéíà. Áóëüâàð íü ºðãºí ãóäàìæíû 2 òàëä 10 ìåòð áà ò¿¿íýýñ äýýø ºðãºíòýéãýýð 2 ýãíýý ìîä òàðüæ ãàäíà òàëààð íü èõ áóò ñººãººð õàøëàãà õèéñýí áàéäàëòàé. <br />29737055462270Áóëüâàðò ìîäûã ýãíýý õîîðîíä 6 ìåòð ìîä õîîðîíä 5-6 ìåòð çàéòàé, çàõààð íü áóò ñººãèéã 25-30 ñàíòèìåòð çàéòàé ñóóëãàí óðãàìëàí õàøëàãà õèéíý. Ìîíãîë îðîíä øèíýñ, ãàöóóð, íàðñ ãýõ ìýò øèëì¿¿ñò ìîä, õàéëààñ, óëèàñ, õóñ ãýõ ìýò íàâ÷èò ìîä, øàð õóàéñ, íîõîéí õîøóó, õàéëààñ ñººãºí áîðîëçãîíî çýðýã ñººã¿¿ä òîõèðîìæòîé. Óëààíáààòàðò Ñàìáóóãèéí ãóäàìæ, Çàëóó÷óóäûí ºðãºí ÷ºëºº îðíî. <br />2457450561975Àëëåé /öóâðàà öýöýðëýã/: Õîò ñóóðèí ãàçðûí çàìûã ñàëõè øóóðãà, óñ öàñíû íºëººãººð ýëýãäýæ ýâäðýõýýñ õàìãààëæ, ÿâãàí çàìûã ìàøèí çàìààñ òóñãààðëàõ, áàéøèíãûí í¿¿ð õàíûã ÷èìýãëýæ õºøèã áîëãîí àøèãëàõ çàìààð çàìûí 2 õàæóóãààð ìîä ñººã öóâðóóëàí ñóóëãàæ öýöýðëýãæ¿¿ëýõèéã õýëíý. Àëëåéä ìîäûã 1 ýãíýýãýýð õîîðîíäîî 4-8 ìåòð çàéòàé, óðãàìëàí õàøëàãàíä ñººãèéã 25-30 ñàíòèìåòð çàéòàé ñóóëãàíà. Нэг ýãíýý öóâðàà öýöýðëýãò øèíýñ, íàðñ, óëèàñ, õàéëààñ, ãýõ ìýò ìîä ºðºë äîëîîãîíî, øàð õóàéñ, õàéëààñ, íîõîéí õîøóó ìýòèéí ñººãèéã óðãàìëàí õàøëàãà áîëãîí ÷èìýãëýëä õýðýãëýõýä òîõèðîìæòîé. Èéì àëëåé ãýâýë Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýãò áàãà òîéðóó, ÌÓÈÑ-èéí ãóäàìæ, Ѻ¿ëèéí ãóäàìæ, Ýíõòàéâàí, ×èíãèñèéí ºðãºí ÷ºëººíèé ÿâãàí õ¿íèé çàìûí äàãóóõ öýöýðëýãæèëòèéã íýðëýæ áîëíî. <br />Хотын нийтийн цэцэрлэгт хүрээлэн: Энэ нь нилээд том соёл боловсрол ба биеийн тамир усан сан, усан оргилуур, цэцгийн мандал, мод бут сөөг, уран барилга төлөвлөлтийн нилээд хүндэвтэр цогцолбор байгууламж юм.<br />Дүүргийн цэцэрлэгт хүрээлэн: Үүнийг томоохон хотуудад нийтийн нэг цэцэрлэгт хүрээлэнд хүрэлцэн ирэх оршин суугчдынхаа ачааллыг даахгүй болсон нөхцөлд байгуулдаг.<br />Орон сууцны хорооллын цэцэрлэг болон цэцэрлэгт хүрээлэнгүүд нь тухайн нутаг дэвсгэрийн оршин суугчдыг өргөн хамруулах зорилгоор онцгой өвөрмөц чанарыг хадгалсан орон сууцны хороололд хамгийн ойрхон явган зорчигчдын замын голчоос нэг км-ээс холгүй зайд байгуулагдсан үнэ ихтэй буюу нарийн төвөгтэй байгууламж ашиглаагүй зөвхөн задгай ойн нуга, бөмбөг тоглох талбай, зугаалах талбай, биеийн тамирын талбай зэргийг төлөвлөн зохион байгуулдаг. Ногооруулах цэцэглэх ажлыг албан ёсны болгож зайлшгүй хэрэгжүүлвэл зохилтой. <br />Хотын ногоон байгууламжуудын эзлэх талбайн хэмжээ:<br />Нийтийн зориулалттай ногоон байгууламж1 хүнд ноогдох хотын доторхи ногоон байгууламж S-м2ТомДундБагаХотын цэцэрлэгт хүрээлэн9 м215 м29 м215 м29 м215 м2Дүүргийн цэцэрлэгт хүрээлэн335335547Орон сууц хорооллын цэцэрлэгт хүрээлэн 225225547Бичил цэцэрлэг358247547Жижиг цэцэрлэг/скверь/, /бульвар/434323323Хотын нийт дүн151230301215101118<br />Бичил цэцэрлэгийн төлөвлөлт тусгай дүрэмтэй. Бүхэлдээ төлөвлөгдсөн байх бөгөөд түүний багаахан талбайд гэхэд л ашиглах зориулалт, зохистой хөдөлгөөн, хил хязгаар зэрэг, ландшафт архитектурын төлөвлөлтийг нарийн тооцсон байх . түүнээс гадна бичил цэцэрлэгийн ерөнхий орон зайг тусгаарласан гоёлын хана, сүүдрэвч цэцэрлэгтэй лоджь доторх хашаа томцонх замын хучилтын байдал түүнтэй зохицсон амралтын павилон зэрэг нь чухал байдаг. Цэцэрлэгийн жижиг хэлбэрүүд сонирхолтой хучилтууд усан сан болон бусад элементүүд нь ногоон байгууламжтай нийлэн нэгдмэл нэг зохиомж бий болгодог. Ногоон ургамалууд нь гадна өнгө төрх хэлбэр мөчирлөлт, навч ишний өнгө цэцгүүдээрээ орчноо зөөлрүүлж байдаг. Бичил цэцэрлэгийн байгууламжийн багаахан орон зай зүй тогтолыг орчин үеийн хот байгуулалтанд хотын ногоон байгууламжийн олон асуудлуудыг шийдвэрлэхэд хэрэглэх боломжтой хотын цэцэрлэг , ногоон талбай, цэцэрлэгт хүрээлэнгийн зарим хэсгүүд ногоон гудамж орон сууцны орон зайн бүх элементүүдийг бичил цэцэрлэгийн ландшафт архитектурын зарчимаар шийддэг. Учир нь хязгаарлагдмал газарт том цэцэрлэгт хүрээлэнгийн төсөл зохиомжийн аргуудыг хэрэглэх боломжгүй бол нөгөө талаас орчны үзэгдэцийн алслалтын ихэсгэх ба тодорхой хэсгүүдэд тусгай шийдэл гаргах зайлшгүй шаардлагын үүднээс төсөл зохиогчид зохиомжийн чөлөөт аргуудыг хэрэглэхэд хүрдэг. <br />Хотын ногоон байгууламж бүх жижиг обьектууд эдгээр хуулиар төлөвлөгддөг. Хотын том цэцэрлэгт хүрээлэнгүүд газар нутгийг дүүрэг буюу орон сууцны бүсүүдэд хуваадаг бол жижиг хэлбэрүүд нь барилгажуулах талбайд багтаж , хотын ансамбль бүрийн зайлшгүй элементүүдийн нэг болдог. Ногоон байгууламж нь дурын элементүүдийн байршлын зайлшгүй нарийн хүрээг бий болгож хотын талбай буюу орон сууцны хороололд худалдааны төв гол ба туслах замуудыг үүсгэдэг. Ер нь хотын ландшафт архитектур дахь бяцхан цэцэрлэг нь том цэцэрлэгт хүрээлэнгээс багагүй ач холбогдолтой билээ.<br />Гуравдугаар бүлэг<br />Õºðñ ñèéð¿¿ëýõ технологи<br />Ìîä òàðüñàí ãàçðûí õºðñ íü ààæèìäàà õàòóóð÷ àãààðûí õàíãàìæ ìóóääàã, ýíý íü óðãàìëûí ¿íäýñíèé ºñºëò õºãæèëòºíä ìóóãààð íºëººëäºã. ªºðººð õýëáýë óñàëãàà áóþó áîðîîíû äàðàà õºðñíèé ºíãºí õýñýã õàòóóð÷ ýíý íü õèéí ñîëèëöîîã ìóóòãàõ íºõöëèéã áèé áîëãîäîã. Ñèéð¿¿ëýëòèéã ìîä áóòíû ¿íäýñ òàðõàõ îíöëîãîîñ õàìààðóóëàí õèéíý. Èíãýñíýýð ìîä áóò á¿ðä ò¿¿íèé ¿íäýñíèé ñèñòåìèéí îíöëîã áîëîí öàã óóðûí íºõöºëèéã õàðãàëçàí ñèéð¿¿ëýëò õèéõ ã¿íèé õýìæýý àäèëã¿é áàéíà.<br /> Õýòýðõèé ã¿í ñèéð¿¿ëáýë ¿íäýñíèé ñèñòåìèéã ãýìòýýõ ÿâäàë ãàðäàã. Èéìä ñèéð¿¿ëýëòèéã äóíäæààð 5-6 ñì ã¿íä õèéõýä òîõèðîìæòîé ãýæ ¿çäýã.<br />Óñàëãàà: <br />Газрын төрх байдлыг бий болгох үед нэгээхэн чухал болох усалгааны системыг мартаж болохгуй. Орж буй хур тунадасын хэмжээ гол төлөв ургамалын усны хэрэгцээг хангадаггуй. Îéðîëöîîãîîð àâ÷ ¿çýõýä õºíãºí ìåõàíèê á¿òýöòýé õºðñºíä 1 ì-ä 30 îð÷èì ëèòð, õ¿íä ìåõàíèê á¿òýöòýé õºðñíèé 1 ì-ä 50 ëèòð áàéõààð òîõèðóóëàõ íü àøèãòàé ãýæ ¿çäýã áîëîâ÷ ìîä áóòíû ÷èéãèéí øààðäëàãà áîëîí ¿íäýñíèé ñèñòåìèéí áàéäëààñ õàìààðóóëàí 10-15 ëèòðýýð, 4-5-ààñ äîîøã¿é óäàà óñëàõ íü òîõèðîìæòîé ãýæ ¿çäýã.<br />Автомат усалгаа<br />38100006286500Ургамалын хэвийн өсөлт болон хөгжлийг хангахын тулд нэмэлт усалгаа шаардагддаг. Харин талбай том хэмжээтэй бол өдөр тутамын усалгааг гар аргаар хийхэд хэцүү ярвигтай байна.Өөрийн газрын талбайд хөрсөн доогуурх усалгааны систем суурилбал хамгийн тохиромжтой. Ийм тохиолдолд олон урт хоолой ашиглахгүйгээр талбайгаа бүрэн хэмжээгээр услах боломжтой.<br />Автоматжуулсан усалгааны системийн хувьд тусгай хошуу-углааш тодорхой газруудад байршуулж талбайг бүхэлд нь услах боломжтой. Таны өгсөн цаг хугацаанд заасан газарт нь услах усалгааны тусгай системээр удирдах боломжтой. Ийм тохиолдолд усалгааг таны оролцоогүйгээр хийнэ гэсэн үг юм. Таныг хүсэх юм бол шөнийн цагаар ч хийж болно.<br />Автоматжуулсан усалгааны системийг суурилуулж тавих үед гүний худгийн хүчин чадал, шаардлагтай даралт, ус дамжуулах хоолойн урт болон диаметрийн үзүүлэлтүүд харгалзан үзэх шаардлагтай. Дээрх үзүүлэлтүүдийг болон хошуу-углаашийн төрөл, тоо ширхэг, усалгааны талбайн хэмжээ тоо харгалзан шахуургын тоног төхөөрөмжийг сонгон авна.<br />Øèì áîðäîîãîîð áîðäîõ: <br />Øèì áîðäîîíä íîãîîí áîðäîî, òºðºë á¿ðèéí êîìïîñòóóä, õ¿ëýð, øóâóóíû ñàíãàñ, ÿëçðóóëñàí áóóö çýðýã íü îðîõ áºãººä ìîä ñººãíèé ºñºëò õºãæèëòèéí ïðîöåññò ñàéíààð íºëººëäºã áàéíà. Ýäãýýð áîðäîî íü ¿íäýñ ¿¿ñýõ ïðîöåññûã èäýâõæ¿¿ëæ ÿëàíãóÿà ôèçèîëîãèéí èäýâõòýé ¿íäñèéã õºãæ¿¿ëýõ, óëìààð ¿íäýñíèé ñèñòåìèéã íèéòýä íü ºñãºæ íýìýãä¿¿ëäýã.<br />Öýöýðëýãæ¿¿ëýõ òàëáàéã çàñàõ<br />Öýöýðëýãæ¿¿ëýõ àæèë õèéõäýý þóíû óðüä ìýðãýæèëèéí õ¿íýýñ çààâàð çºâëºãºº àâàõ õýðýãòýé. Ìîä ñººã ñóóëãàõ áà ç¿ëýãæ¿¿ëýõ òàëáàéã çàñàõäàà ýõëýýä õ¿ì¿¿ñèéí óðñãàë õºäºë㺺íä çîõèöóóëàí çàì ãàðãàíà. Äàðàà íü òàëáàéíõàà õîòãîð ã¿äãýðèéã òýãøèëæ, õºðñèéã íü òýãøèëæ 纺ëëºæ, ãàðñàí øîðîîã íü øèãøèí øèðýãæñýí øîðîî, ÷óëóó, ºâñíèé ¿íäýñ çýðýã Ẻí õàòóó ç¿éëèéí òóñàä íü ÿëãàæ à÷èæ çàéëóóëíà. Ìîä ñººã ñóóëãàõ ãàçðûã òýìäýãëýæ ÿìàð ìîä ñººã ñóóëãàõààñ õàìààð÷ í¿õèéã íü óõàæ áýëòãýíý. ßìàð÷ í¿õ øóóäóó óõñàí ¿åä ãàðñàí øîðîîã íü øèãøèí ÷óëóó, õàéðãà, øàâðààñ öýâýðëýí îðîíä íü õèéõ ¿ðæèë øèìò øîðîîã õ¿ðýëöýõ¿éö õýìæýýãýýð òàòàæ äýðãýä íü íººöëºíº. Õýðýâ õºðñ íü ýëñýðõýã á¿òýöòýé áàéâàë ìîäíû í¿õýíä 15 ñì, õîò ñóóðèíû í¿õ øóóäóóíä 5-6 ñì çóçààíòàé õèéíý. <br />3.2 ×èìýãëýëèéí öýöýðëýãèéí ìîä áóò òàðèõ òåõíîëîãè<br />À.×èìýãëýëèéí ìîä áóòûã ñóóëãàõ<br />×èìýãëýëèéí ìîä áóòûã ñóóëãàõ àæèë íü áîãèíî õóãàöààíä ÿâàãääàã ìàø õàðèóöëàãàòàé àæèë þì. Ýíý àæèë íü ìîä áóòûã ñóóëãàõ õºðñ, ñóóëãàõ áàéðûã áýëäýõýýñ ýõëýíý. Òóõàéí íóòàã îðíû äýâñãýð íóòãèéã öýöýðëýãæ¿¿ëýõýýð óðüä÷èëàí òîãòîîæ îðãàíèê áîëîí ýðäýñ áîðäîîãîîð áîðäîæ, ìîä áóòàà òàðèõ í¿õèéã óõàæ áýëòãýíý. Òàðèëòàíä èõýâ÷ëýí 10-12 íàñòàé ñóóëãàöûã àøèãëàõ áºãººä èéì ìîäíû í¿õíèé äèàìåòð 1 ì, ã¿í íü 80 ñì îð÷èì, äóíäàæ äèàìåòð 60-70 ñì, ã¿í íü 60 ñì îð÷èì áàéõàä áîëîìæòîé. Òàðèõ í¿õýý óõàæ áýëòãýñíèé äàðàà í¿õíèé äîîä õýñýãò õàìãèéí ¿ðæèë øèìòýé õºðñèéã áèé áîëãîíî, äýýä õýñýãò ýðäýñ áîëîí îðãàíèê áîðäîîòîé øîðîîãîî õèéæ ºãíº.Òàðèõûí ºìíº í¿õýý óñààð ä¿¿ðãýæ á¿ðýí øèíãýýæ áýëäýíý. Ñóóëãàöûã òàðèõûí ºìíº ¿íäýñíèé ñèñòåìä ¿çëýã õèéæ ãýìòñýí ìóóäñàí õýñãèéã íü òàñàëæ öýâýðëýíý. Ñóóëãàöûíõàà ¿íäñèéã ÷ºëººò õýëáýðýýð áàéðëóóëæ øîðîîãîîð ñàéòàð äàðæ íÿãòðóóëæ ºãíº. Íÿãòðóóëàëòûã í¿õíèé çàõààñ òºâð¿¿ ÷èãë¿¿ëæ õèéíý. Ìîä áóòíû ñóóëãàöûí ¿íäýñíèé õ¿ç¿¿ã õºðñíèé ãàäàðãóóãààñ 3-5 ñì äýýð áàéëãàõààð òîõèðóóëæ ñóóëãàíà. Ñóóëãàñíû äàðàà óñëàæ äàõèí äàõèí íÿãòðóóëæ ºãíº. Èíãýõýä ¿íäýñíèé õ¿ç¿¿ õºðñíèé ãàäàðãóóòàé ¿íäñýíäýý íýã ò¿âøèíä î÷ñîí áàéíà. Òàðüñàíû äàðààõ óñàëãàà íü õºðñíèé ÷èéãèéí áàéäëààñ õàìààðíà. Ñóóëãàñàí ìîä áóòàà òóõàéí ãàçðûí ñàëõè øóóðãàíû áàéäàë, ñóóëãàöûí ºíäºð íàìààñ õàìðóóëàí õºäºë㺺íã¿é áýõëýæ ºãºõ øààðäëàãàòàé. Ýíý íü ÿíç á¿ðýýð òóõàéëáàë, 4 òèéø íü òàòàõ áóþó ñàëõèíû ýñðýã òàòàæ áýõëýõ ãýõ ìýò. Þìààð òàòàæ óÿõäàà ìîäîî òîéðóóëæ çààâàë 纺ëºí þìààð æèéðýãëýæ ò¿¿íèéãýý óñààð îðîîæ òàòíà. Ýíý íü ìîäîíä ãýìòýë ó÷ðóóëàõã¿é ñàéí òàëòàé.<br />Á. Öýöýðëýãèéí ìîä áóòíû àð÷èëãàà <br />Öýöýðëýãèéí òàëáàéä õèéãäýõ ¿íäñýí àð÷èëãàà íü:<br />À/ Ãàçðûí äýýð õýñýã <br />Á/ ¯íäýñíèé ñèñòåìèéã àð÷ëàõ ãýñýí 2 ¿íäñýí ÷èãëýëýýð õèéãäýíý.<br />Ãàçðûí äýýðõ àð÷èëãààíä ìîä áóòûã òàíàõ, òàéðàõ, òèòìèéã óãààõ, íýìýëò áîðäîî ºãºõ, ºâ÷èí õîðòîíòîé òýìöýõ ãýõ ìýò-èéí àðãà õýìæýýí¿¿ä áàãòàíà. ¯íäýñíèé ñèñòåìèéí àð÷èëãàà íü: õºðñèéã ñèéð¿¿ëýõ, óñëàõ, îðãàíèê áîëîí ýðäýñ áîðäîîãîîð áîðäîõ, õîã óðãàìàëòàé òýìöýõ ãýõ ìýò àðãà õýìæýýí¿¿ä òóñ òóñ îðíî.<br />Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí îð÷èíä ìîä ñººã òàðèõ<br />Àëáàí áàéãóóëëàãà àæ àõóé íýãæèéí ãàäíà îð÷èíä òàðüñàí ìîä ñººãºíä ñàëõè ÷ºëººòýé íýâòýð÷ áàéõ íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëýõýä àíõààðâàë çîõèñòîé. Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí àð òàëä ñ¿¿äýðò òýñâýðòýé ìîä ñººãèéã, íàðàí òàëä ãýðýëä äóðòàé ÷ºëººò îðîí çàé øààðäàãääàã óðãàìëóóäûã áàéðøóóëíà. Óðãàëò ºñºëò íü ã¿éöñýíèé äàðàà 15-20 ì ºíäºð áîëäîã íàâ÷èò ìîäíû ýõíèé ýãíýýã áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ¿íäñýí õàíàíààñ 7.50-7.75 ì, òýýâðèéí õýðýãñýë áàéíãà çîð÷äîã õÿçãààðëàãäàõ õºäºë㺺íòýé òóñëàõ çàìààñ 1.5-2.5 ì, òýýâðèéí õýðýãñëèéí áàéíãûí õºäºë㺺íòýé ãîë çàìààñ 2.5-3.5 ì-ýýñ îéðã¿é çàéä òàðèíà. <br /> ßâãàí õ¿íèé çàìä 1.2-1.7 ì çàéòàé áàéæ áîëíî. Òîõèæóóëæ öýöýðëýãæ¿¿ëýõ òàëáàéí ýðãýí òîéðîí ýñâýë áàðèëãà áàéãóóëàìæ ÿâãàí õ¿íèé çàìûí õàæóóãààð øàð õóàéñ ìýòèéí õàðãàíû òºðëèéí ñººãèéã 2-3 ýãíýýãýýð ñóóëãàæ àìüä õàøëàãà áîëãîäîã. Àìüä õàøëàãàíä òàðèõ ñººãèéã õîîðîíä íü 30-40 ñì, ýãíýý õîîðîíä 40-50 ñì çàéòàé ñóóëãàíà. Öýöýðëýãæ¿¿ëýëòýíä òàðüæ áàéãàà ìîäûã ãàçàð äîîðõ öýâýð áîõèð óñíû øóãàìààñ 2.5 ì, öàõèëãààí õîëáîî äóëààíû øóãàìààñ ìºí 2.5 ì-ýýñ îéð òàðüæ áîëîõã¿é. <br />Мод сөөгийг тарих нүхний хэмжээ, гүн<br />№Суулгацын материалын нэр Нүхний хэмжээдиаметргүн1Навчит модны суулгац0,70,62Шилмүүст модны суулгац1-1,20,73Хэсэгчилсэн болон ганцаарчилан суулгасан бут сөөг0,50,64Мод сөөгний үндэсний шороотой суулгах хэмжээ метр0,4-0,50,90,91,01,30,25-0,300,50,60,80,8<br />Ç¿ëýã òàðèõ òåõíîëîãè<br />Ç¿ëýã íü ìîäíû õîîðîíäóóðõ áà çàìûí õàæóó òàëûí áîëîí áàéøèí áàðèëãûí ýðãýí òîéðíû ñóë øîðîîã õàìãààëàõûí çýðýãöýýãýýð íîãîîí ºíãèéí õèâñ ìýò ãîî ¿çýìæòýé õàðàãääàã. Õóóðàé íºõöºëä çîõèöîí óðãàäàã îëîí íàñò óðãàìëûí ¿ðèéã òàðüæ óðãóóëàõ çàìààð ç¿ëýãæ¿¿ëýõ àæëûã çîõèîõ íü àðàé äàâóóòàé áºãººä õ¿÷ õºðºí㺠áàãà çàðöóóëàãäàíà.<br />Èíãýæ îëîí íàñò óðãàìëûí ¿ðèéã òàðèõûí òóëä ¿ðæèë øèì ìóóòàé ºíãºí òàëûí äàãøèðñàí õàéðãàí õºðñèéã 20 ñì îð÷èì ã¿í óõàæ, õàéðãà ÷óëóóã çàéëóóëàí îðîíä íü øèì òýæýýë á¿õèé õàð øîðîîí õºðñèéã òàðààæ òýãøëýí äýâñýíý. Èíãýõäýý çàñìàë çàìûí îéðîëöîî ãàçàð áîëîí çàìûí òºâøíººñ øîðîîãîî àðàé äîîð áóþó 5ñì áàéõààð áîäîõ õýðýãòýé.<br />Ç¿ëýãæ¿¿ëýõèéí òóëä îëîí íàñò óðãàìëûí ¿ð /åðõºã, ãîëûí õèàã, áèåëýã ºâñ, çýðëýã àðãàé, ñîãîîâîð, äààãàí ñ¿¿ë, öàðãàñ çýðãèéí/ õ¿ðýëöýõ õýìæýýíèé õàð øîðîîã áýëòãýñýí áàéõ õýðýãòýé. Èéíõ¿¿ áýëòãýë àæëûã õèéæ òàëáàéã çàññàíû äàðàà ¿ðèéã õîëüæ ýñâýë äàíãààð íü òàðèíà. Òàðèõäàà ¿ðèéã íýã çàõààñ íü æèãä öàöàõ áà ýíý àæëûã àëü áîëîõîîð ñàëõèã¿é íàìóóí ºäºð õèéõ íü òîõèðîìæòîé. Ó÷èð íü îëîí íàñò ºâñëºã óðãàìëûí ¿ð æèæèã õºíãºí ó÷ðààñ ñàëõèíä àìàðõàí õèéñäýã.<br />Ç¿ëýãæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð òàðüæ áàéãàà óðãàìëûí ¿ðèéã èõ øèã¿¿ öàöàõ õýðýãòýé. Õýðýâ íýã ãà-ä äóíäæààð 0.8 öåíòíåð ¿ð ñóóëãàíà ãýæ ¿çâýë íýã õàâòãàé äºðâºëæèí ìåòðò 7-9 ãðàìì áóþó íýã àòãà îð÷èì ¿ð õýðýãëýãäýíý. ¯ðýý öàöààä äýýðýýñ íü 2-3 ñì çóçààí ýëñ õàð øîðîîíû õîëüöîîð õó÷íà. Èíãýýä äàðàà íü óñàëãààíäàà àíõààðàõ íü ÷óõàë. Òîãòìîë æèãä óñëàõ áîëîìæã¿é ãàçàð ¿ðèéã òàðèàëìàãö áàðàã óñëàõ õýðýãã¿é. Ó÷èð íü ýõíèé óñëàëòààð ¿ð ñî¸îëîí, öààøèä òîãòìîë óñëàõã¿éãýýñ áîëæ õàòàí, óðãàõ ÷àäâàðàà á¿ð ìºñºí àëäàíà. Èéìýýñ óñ õàíãàëòòàé õ¿ðýëöýõã¿é ãàçàð òàðèàëààä òýð õýâýýð íü îðõèâîë, áîðîîíû ÷èéãýýð íèéòäýý æèãä óðãàí áîãèíî õóãàöààíä ç¿ëýãæèæ áîëîõ òàë áèé. Ãýâ÷ ýíý íü òýð æèëèéí õóð ÷èéã, öàã óóðûí áàéäàëòàé õîëáîîòîé áîëîõîîð íýãýíò õ¿÷, õºäºëìºð ãàðãàí õéèñýí àæëûí èðýýä¿éã áîäîí óðãóóëàõ, áýõæ¿¿ëýõ òàëààð áîëîìæòîé á¿õ àðãà õýìæýýã àâ÷, æèë á¿ð äàõèí äàâòàí õºðºíãº, õ¿÷ çàðöóóëàõã¿éã áîäîõ íü ç¿éòýé. Óðñãàë óñààð óãààõàä èõýíõ ¿ð íü óñàíä õºâæ èë ãàðàõ áóþó íýã äîîð Ẻãíºðäºã ó÷èð ýõíèé õýäýí óäàà ø¿ðøèõ çàìààð óñàëáàë çîõèíî. <br />Ç¿ëýãæ¿¿ëñýí òàëáàéã áàéíãà àð÷ëàí õàìãààëæ áàéõ íü õýðýãòýé. ¯¿íä: Óñëàõ, ¿ð ñî¸îëæ óðãàõã¿é õýñãèéã íºõºí òàðèõ, àëü ÷ óëèðàëä ãèøãýæ, õºðñèéã äàãøðóóëàõã¿é áàéõ, ºâºë õàâðûí óëèðàëä áîëîëöîîãîîð öàñ òîãòîîæ õó÷èæ äóëààëàõ áóþó íàìàð 10, 11-ð ñàðä óðãàìëûí ºñºëò çîãñîí, õàãäàðñàíû äàðàà ìîä, ç¿ëýã á¿õèé òàëáàéãàà ñàéòàð óñëàæ õºë人õ íü ºâºë õàâðûí ìºñ, öàñ òîãòîîõîîñ èë¿¿ àøèãòàé. Ç¿ëýã á¿õèé òàëáàé óðãàìëûã õýò óðãóóëàõã¿éí òóëä òîãòìîë õàäàõ øààðäëàãàòàé. Èíãýõäýý ãàäàðãóóíààñ äýýø 6-7 ñì ºíäºð áàéõààð õàäâàë çîõèíî. Õàðèí ç¿ëýã òàðüñàíààñ õîéø ýõíèé íýã õî¸ð æèëäýý õàäàæ õàé÷ëàõ øààðäëàãàã¿é áºãººä ó÷èð íü òàðèãäñàí óðãàìëûã ºñãºí ¿ðæ¿¿ëæ, öààøèä àëü áîëîõ èõýýð ¿íäýñë¿¿ëæ, àìüäðàõ ÷àäâàðûã áýõæ¿¿ëýõýä îðøèíî.<br />Цэцэгт байгууламжууд түүний төрлүүд<br />Клумба <br />Рабатка<br />Бордюр<br />Микс бордюр /холимог бордюр/<br />Алпинари<br />Рокарий<br />Цэцэгтт байгууламж нь өөрийн онцлог хэмжээ түүн дотроо тарьсан ургамал, ургамлын өнгө зэргээр хоорондоо ялгагддаг. Ямар нэгэн дүрс хэлбэр гаргаж цэцэгт байгууламж байгуулахыг Фигурны цветник гэдэг.<br />1.Клумба: Дугуй, зуйван, дөрвөлжин, олон өнцөгт хэлбэрүүдтэй байна. Клумбыг байгуулахдаа эхлээд төлөвлөлтийг хийж өгөх хэрэгтэй. Үүний дараа хөрсөө байгуулах талбайгаа хүрээлж зааг гаргана. Заагны эргэн тойрныг ямар нэгэн материалаар үүнд: тоосго, чулуу, мод зэрэг янз бүрийн материалаар хийж болно. Эмжээрт нь 10-20 см өндөртэй зүлэг суулгаж өгч болох ба эсвэл намхан ургадаг цэцэгт ургамлуудыг сонгож болно. Тарих ургамлыг сонгон авахдаа тэдгээрийн өнгө, өндөр намын хэмжээ хоорондын хорших байдлыг харгалзана. Жишээ нь: өндөр ургамлуудыг мандалын гол хэсэгт намхан ургамлыг захаар нь тойруулан тарина. Цэцгийн мандалыг байгуулахдаа арчилгаа хийхээр төвөггүй байхаар байгуулах хэрэгтэй.<br />2. Рабатка: Явган замын хажуугаар шулуун 1-2 эгнээгээр таригдсан цэцэгт байгууламж байна. Хэмжээ нь зам талбайгаас шалтгаална. Жишээ нь: өндөр ургамлыг ар талаар нь байгуулвал илүү зохимжтой. Нэгэн жигд өндөр ургамлаар байгуулвал зах эмжээрийг нь зүлгээр, жижиг нунтаг пилта, хавтгай чулуу, нунтагласан тоосго зэргээр захалж өгнө. <br />3.Бордюр: Клумба, рабатка эсвэл зүлгэн дээр ургамлаа бүлэглэж тарихад түүнийг тойруулан эмжүүлсэнийг хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл ургамал хоорондын заагийг хэлнэ. Бордюр нь цэцгийн өнгийг зааглах үүрэгтэй. Бордюрт мөн нягт шигүү ургадаг намхан ургамал ашиглаж болно. /ширгэ улалж/ Гадны нөлөөнд амархан автдаггүй байх хэрэгтэй. <br />4.Микс бордюр: үүнд 1, 2 олон наст ургамлыг хольж тарьж толбо үүсгэх зориулалттай мөн цэцгийн тасралтгүй үргэлжлэн цэцэглэх хугацаагаар ургамлыг тарина.<br />5.Алпинари: Чулуу, мод, ургамал хосолсон цогцолборт цэцэгт байгууламжийг хэлнэ. Үүнийг байгуулахдаа байгаль дээр ямар байдаг тэр хэвээр нь байгуулах хэрэгтэй. Алпинарийг байгуулахын тулд хөрсийг 20-25 см гүн ухаж хог ургамал, үндэснээс салгаж цэвэрлэнэ. Үүний дараа 10-15 см ёроолд нь хайрга дэвсэж өгнө. Эсвэл жижиглэсэн тоосго хийж дээрээс нь дарж өгөх хэрэгтэй үүний дараа 30-40 см өндөртэйгээр үржил шимтэй ялзмагтай шороог хийнэ. Дараа нь чулуугаа сонгон авна. Тэр чулуу нь нэг өнгийн, нэг төрлийн хэмжээ нь янз бүр байж болно. Өрж тавихдаа хэвтээгээр нь байрлуулна. Ирмэгийг босоо биш ½ нь хөрсөндөө булагдсан байна. Алпинарт таригдах ургамал 4-р сарын 10-аас 9-р сарын 10 ны хооронд цэцэглэж байх ёстой. Сонгож авсан ургамал нь тархахгүй, өндөр биш ургамал байна. <br />6.Рокары: Энэ нь алпинарийн нэг төрөл юм. Хазгай талбайг чулуугаар дэвсэх, ургамлыг чулуугаар манах, чулууг давхарлан талбайг засаж голд нь ургамлаа тарих, чулууг зайтай байрлуулж завсраар нь ургамал тарих гэсэн хэлбэрүүд орно. <br />Öýöãèéí ìàíäàë áàéãóóëàõ òåõíîëîãè<br />Õàìãèéí ò¿ð¿¿íä ÿìàð õýìæýýòýé, õýëáýð ä¿ðñòýé áîëîõûã òîäîðõîé çààñàí çóðãèéã ãàðãàæ, òºëºâëºãºº õèéíý. Õàìãèéí ºíäºð öýöãèéã ìàíäëûí ãîëä, äàðàà íü äóíä çýðãèéã, çàõààðàà íàìõàíûã ãýõ çýðãýýð òàðèâàë çîõèìæòîé þì.<br />Ìàíäàëûí õºðñ áýëòãýõ: <br />Óðãàìëûí ¿íäñèéã ÷ºëººòýé íýâòð¿¿ëæ àãààð, óñ, øèì òýæýýëèéí áîäèñîîð áàÿëàã áàéëãàõûí òóëä õºðñèéã íàìðààñ ýõëýí áýëòãýõ õýðýãòýé. Èéìèéí òóëä 1 ì.êâ òàëáàéä 5-6 êã áóóö, 80 ãð ñóïåðôîñôèò õèéæ ãàçðûã 30-40 ñì ã¿í õàãàëíà.<br />Õàðèí õàâðûí õºðñ áîëîâñðóóëàëòààð 1 ì.êâ òàëáàéä ñóïåðôîñôàò, êàëèéí äàâñ òóñ á¿ð 25-30 ãð, ÿëçìàã 1-2 õóâèí õèéæ ºãíº. Äàðàà íü õºðñíèé ãàäàðãóóã ñàéí òýãøëýýä áîðäâîë õºðñºíä óñ, ÷èéã óäààí õóãàöààãààð õàäãàëàãäàæ óðãàìàëä ¿éë÷ëýõ áîëîëöîî îëãîíî.Òàðüñíààñ õîéø 45-60 õîíîã öýöýãëýäýã èéì öýöã¿¿äèéã ¿ðñëýã õèéõã¿éãýýð èë òàëáàéä øóóä ¿ðýýð íü òàðüæ áîëäîã. Òîì ¿ðèéã 1.5-2 ñì, æèæèã, äóíä çýðãèéí ¿ðèéã 1-1.5 ñì-èéí ã¿íä ñóóëãàíà. ¯ðèéã òàðèõûí ºìíº áà òàðüñàíû äàðàà óñëàíà.<br />Óñàëãàà: <br />Öýöãèéí óðãàìëûã àìæèëòòàé óðãóóëàõ íýã íºõöºë íü óñàëãàà þì. ×èéãèéí øààðäëàãààð íü öýöãèéí óðãàìëûã ãàíä òýñâýðòýé, ÷èéãýíä äóðòàé, ÷èéãýíä äóíä çýðãèéí äóðòàé ãýæ àíãèëíà. <br />Ãàíä òýñâýðòýéä äýìýã öýöýã, àãðîñòåìà, ìóóðûí òàâàã, àãü, áóóðàë ãàíäáàäðàà, áàøèð öýöýã, äðîáà, äèêòàìíóñ, òàéð ºâñ, èáåðèñ, ãýõ ìýò öýöýã áàãòäàã. ×èéãýíä äóðòàé òºðºëä: õîðñ, àíåìîíû, àðóíêóñ, ¿¿ëýí öýöýã, àñòèëüáà, áðóííåðà, êàëüòà ãýõ ìýò öýöã¿¿ä îðíî.Äóíä çýðãèéí ÷èéãýíä äóðòàé òºðºëä: àõèëëåÿ ïòàðìèêà, àðàáèñ àðå