Coлонгос үндэсний хувцас

1. СОЛОНГОСЫН
ҮНДЭСНЫ ХУВЦАС
Бэлтгэсэн: Б.Энэрэл
О.Энхзаяа

2.  Ханбуг нь 1932-1910 оны Жусоны үеээс үүссэн
орчин үед Ханбуугыг ихэвчлэн онцгой үйл явдал
ёслол дээр л өмсдөг болжээ.
 Ханбугийн чимэглэл зүүлт - хувцасны зангилаан
дээр хатгах унжлага ба толгойн зүүлт, бусад
олон хэлбэрийн зүүлт, халаас бий.
 Үндэсний гутлын төрөлд торгон дээр усан хээн
хатгамал урласан гутал, арьсан гутал, борооны
гутал, сүрлэн гутал зэрэг төрлүүд багтдаг.

3. ХАНБУГ- ҮНСДЭСНЫ ХУВЦАС
 Солонгосчуудын амьдралын хэв маягт тохирч
хийгдсэн.
 Солонгосын уламжлалт хувцас Ханбуг нь
солонгос соёлын билэгдэл билээ.
 Хүний биеийн галбирын дутагдалтай талыг сайн
дарагдуулдаг.

4. Гат (Эрэгтэй хүний малгай)
Дурумаги-Дурумаги бол онцгой явдлуудаар
цамц,өмдний гадуур өмсдөг урт өмсгөл юм.
Бажи-Бажи бол эрэгтэй ханбугийн доод хэсгийг
хэлдэг. Барууны өмдүүдтэй харьцуулахад солонгос
үндэсний өмдүүд нь ерөөсөө бие барьдаггүй.
КотцинЦэцгэн хээгээр чимэглэгдсэн торгон гутлыг
котцин гэдэг. Чимагийн доод хэсгийг гуталтайгаа
хослуулан ижил хээтэй өмсөх нь хамгийн
загварлаг сайханд тооцогддог.

5. ЖУГОРИ ЖУГОРИ НЬ ХАНБУГИЙН ДЭЭД ХЭСЭГ. ЭРЭГТЭЙ ХҮНИЙ
ЖУГОРИ НЬ ИЛҮҮ ТОМ, ЭНГИЙН БАЙХАД ЭМЭГТЭЙ ХҮНИЙ ЖУГОРИ ИЛҮҮ
БОГИНО, ХЭЭГЭЭР ЧИМЭГЛЭГДСЭН БАЙДАГ.
ДОНЖУН ДОНЖУН НЬ ХАНБУГИЙН ЭМЖЭЭР ЮМ.
ОТГОРИМ (УЯА, БҮЧ) ЭНЭ НЬ ЭМЭГТЭЙ ХҮНИЙ ӨМСГӨЛ, ЧИМА(ЮБКА)-
ИЙН УРДААС УНЖИХ БҮЧ, ЭНЭ ГОЁЛ ЧИМЭГЛЭЛ БАЙНА.
БЭРЭЙ (ЖУГОРИ-ИЙН ХАНЦУЙ)
БЭРЭЙ ГЭДЭГ НЬ ЖУГОРИ (ҮНДЭСНИЙ ХҮРЭМ) БОЛОН МАГОЖА (ГАДУУР
ХҮРЭМ)-ИЙН ХАНЦУЙНЫ ДООД ХЭСГИЙГ ХЭЛДЭГ
ЧИМА НЬ ЭМЭГТЭЙ ХҮНИЙ ӨМСГӨЛИЙН ГАДУУРАА ӨМСДӨГ ЮБКА. ХЭД
ХЭДЭН ТӨРЛИЙН ЧИМА БАЙНА: НЭГ ДАВХАР, ХОЁР ДАВХАР, ХӨВӨНТЭЙ.
ХЭЭ
УЛАМЖЛАЛТ ХЭЭ, ЧИМЭГЛЭЛ НЬ ХАНБУГИЙГ ХАМГИЙН САЙХАН
ХАРАГДУУЛАХААР ТӨРӨЛ БҮРИЙН ӨНГӨ ХОСОЛСОН БАЙДАГ. УРГАМАЛ,
АМЬТАН, БАЙГАЛИЙН ДҮР ТӨРХИЙГ ХАРУУЛСАН ХЭЭГ ЧИМАГИЙН
ИРМЭГЭЭР, ДООГУУР ХЭСГЭЭР ЧИМДЭГ.

6. ХАНБУГЫН ТӨРЛҮҮД
 Mюнгёл Ханбуг
Солонгосчуудад эцэг эх дээрээ Шинэ жилийн эхний өдөр,
өглөө эрт ирж, мөргөн өөрсдийн хүндлэлээ үзүүлдэг ёс
бий. Харин энэ үед эцэг эх, хүүхдийн аль аль нь ханбуг
өмссөн байдаг. Хүүхдийн ханбуг нь солонгын хээтэй
жугори (хүрэм),чима (охидын юбка) эсвэл бажи
(хөвгүүдийн өмд)-нөөс бүрддэг.
 Дол Ханбуг
Хүүхэд төрсөн хамгийн эхний өдөр буюу дол өдөр урт
удаан, эрүүл энх амьдралыг хүсэн баяр тэмдэглэдэг.
Хүүхдүүд энэ тусгай өдөр дол ханбугийг өмсдөг. Хөвгүүд
ихэвчлэн ягаан жугори (хүрэм), урт хөх горюм (бүч)-тэй
өмсдөг бол охидууд солонгын хээтэй жугори өмсдөг байна.
Харин саяхнаас охидууд дангуй гэх ёслолын нэгэн төрлийн
хүрэм өмсөх болжээ.

7.  Хоёгабюн Ханбуг
Хүүхдүүд эцэг эхийнхээ 61 насны ойг тэмдэглэхдээ урт
удаан амьдралыг бэлгэдэн өмсдөг. Эрэгтэй хүмүүс 61 нас
хүрээд гюмванжобук, эмэгтэйчүүд дангуй өмсдөг.
 Холибук (Хуримын ханбуг)
Энэ ханбуг нь өдөр тутмын өмсдөгтэй адилгүй, уламжлалт
хуримын ханбуг нь гэрэлтсэн тод өнгүүдээрээ ялгардаг.
Сүйт залуу бажи (өмд), жугори (хүрэм), жогги (дотуур
цамц), магожа(гадуур хүрэм), дурумаги (хамгийн гадуурх
хүрэм) өмсдөг. Сүйт бүсгүй ногоон өнгийн чима (юбка),
шар жугори (богино хүрэм), вонсам(сүйт бүсгүйн урт
өмсгөл) өмсдөг. Үсээ жокдури (толгойн гоёл)–оор чимдэг.

8.  Анхаарал тавьсанд
баярлалаа