SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
17.2.2014Erlendur Steinar 1
Umfang og áhrif fyrirhugaðs sjókvíaeldis
á norskum laxi
í Eyjafirði
• Aðalfundur Flúða 13.4.2015
• Erlendur Steinar
17.2.2014Erlendur Steinar 2
Umfang og áhrif fyrirhugaðs sjókvíaeldis
á norskum laxi
í Eyjafirði
• Sjókvíaeldi á norskum laxi í Eyjafirði, rétt norðan Hörgárósa
• 2,4 milljónir laxa í 30 mánuði
• Heildarveiðin á laxi, bleikju og urriða á Íslandi í 20 ár!!!!!!
• 2.400 laxar sleppa árlega (norskt meðaltal) - ef slys þá gætu milljón laxa sloppið
• Leitar upp í nær- og fjærliggjandi ár - jafnvel 2.000 km
• <100 km frá Fnjóská, Fljótaá, Flókadalsá, Laxá í Aðaldal, Mýrarkvísl og Reykjadalsá
• Þar veiðast 2.400 laxar á ári (meðaltal ´05-´14)
• Veiðin í Fnjóska er 500 laxar á ári (meðaltal 2005-2014)
• 25 veiðiár innan 120 km
17.2.2014Erlendur Steinar 3
• Eldissvæðið er 3,5 km2 (3*1,2)
• 5% af flatarmáli Eyjafjarðar
Hjalteyri að ósi Eyjafjarðarár
• Á stærð við Pollinn
Leirubrú og norður í slipp
• 2 km að Hörgár
• 6 km að Fnjóská
• 15 km að Eyjafjarðará
• 80 km að Laxá í Aðaldal
• 25 veiðiár innan 120 km
17.2.2014Erlendur Steinar 4
25 veiðiár innan
120 km frá (sundlína)
fyrirhuguðu eldi
á 2.400.000 norskum löxum
17.2.2014Erlendur Steinar 5
17.2.2014Erlendur Steinar 6
Áhrifin – sértækt og almennt:
Erlendur Steinar 7
Erfðablöndun
Laxalús
Sjúkdómar og sníkjudýr
Lífrænn úrgangur frá eldinu
Ólífrænn úrgangur frá eldinu
Notkun á stórum svæðum sjávar
Ógnar lífsgæðum tugþúsunda Íslendinga og rótgróinni atvinnugrein
17.2.2014Erlendur Steinar 8
• Eldislax (Norskur kynbættur) sleppur úr kvíum
– 0,1% meðaltal
– Syndir allt að 2.000 km, leitar í ár og hrygnir
– Blandast við náttúrulegan stofn
– Rýrir afkomumöguleika hans
• Íslenski laxastofninn
– 11.000 ára sérhæfing í íslenskum aðstæðum
– Norskur lax sérhæft sig að norskum aðstæðum í svipað langan tíma. Því er villtu stofnarnir
eru mjög ólíkir.
• Norski eldisstofninn er kynbættur og sérhæfður til að vaxa
hratt á stuttum tíma
– Svipað og kjúklingur í kjúklingarækt.
• Blöndum við náttúrulegan =>
– Afkvæmin vanhæfari í lífsbaráttunni
– Afföll aukast og lífsferlar raskast
– Blöndun til langs tíma gefur af sér nýjan stofn með rýrari afkomumöguleika
Erfðablöndun
17.2.2014Erlendur Steinar 9
Samhengið
• Flytjum inn breska kolanámudráttarklára (eða arabíska
gæðinga) og látum blandast íslenska hestakyninu
– t.d. í hlutföllunum fjórir innfluttir á móti hverjum íslenskum
• Eða rollur frá Nýja-Sjálandi?
• Hversu ánægð yrðum við með þann bræðing?
17.2.2014Erlendur Steinar 10
17.2.2014Erlendur Steinar 11
Laxalús
• Laxalúsin blómstrar í eldiskvíunum..
– Kjöraðstæður enda eldisfiskur í miklum þéttleika í sjókvíum
– sest jafnt á eldisfiskinn sem á villtan göngufisk á svæðinu
– Laxalús er náttúrleg er í litlum mæli í náttúrunni, þá veldur hún litlum skaða
• Lúsin er sníkjudýr og þarf kvendýrið á hýsli að halda til að ljúka
þroskun eggja
• Á fiskinum nærir hún sig á húðfrumum, slími og blóði
• Lúsin getið valdið miklum afföllum á villtum fiski
• Hamlar vexti og fæðunámi i sjó
• Breytir gönguhegðun og ruglar lífeðlisfræðileg kerfi
• Afföll vegna lúsar úr sjókvíum á náttúrlegum laxaseiðum og urriða
sem fer um eldissvæði geta verið allt að 50%
• Aföll á bleikju jafnvel enn meiri (vegna lúsar úr sjókvíum)
• Í sjókvíaeldi er fiskur allan ársins hring og þéttleikinn jafnan mikill,
þar eru því kjöraðstæður fyrir lúsina enda magnast þéttleiki
lúsarinnar þar gríðarlega. Áhrifa lúsarinnar gætir mest innan 30 km
frá kvíunum en undan straumum getur hún borist í allt að 100 km
• Lúsin leggst á villtan fisk sem syndir um útbreiðslusvæðið
17.2.2014Erlendur Steinar 12
Eyjafjarðará
Fnjóská
Hörgá
Svarfaðardalsá
50-60% með Ólafsfjarðará, Héðinsfjarðará, Fljótaá, Flókadalsá, Hvalvatnsfjarðará
25-30% af sjóbleikju
á Íslandi
©erlendursteinar@gmail.com 26.01.2015 13
26.01.2015©erlendursteinar@gmail.com 14
17.2.2014Erlendur Steinar 15
• Sjúkdómar og sníkjudýr:
Fiskur í kvíum er í miklum þéttleika - þar geta blossað upp sjúkdómar sem
smitast getast í villtan fisk. Slíkt getur haft neikvæð varanleg áhrif á
náttúrulega fiskistofna, aðallega lax, bleikju og urriða. Mesta hættan er af
innflutningi lifandi seiða eða með búnaði erlendis frá.
• Lífrænn úrgangur frá eldinu:
Fóðurleifar, saur og þvag; Getur haft áhrif á botndýralíf og borist með
straumum inn fjörð. Við útreikning á burðarmati svæða má nota norsk
viðmið; LENKA-aðferð þar sem firðir bera við bestu aðstæður 9.000
kg/km2 ákomu af N2 (köfnunarefni ) á ári og skv. nýlegri norskri úttekt er
árleg losun N2 á hvert framleitt tonn af laxi um 50 kg.
Það þýðir að Eyjafjörður innan við Hjalteyri (60 km2) ber um 540 tonna
ákomu af N2 á ári. Frá því þarf svo að draga ákomu N2 vegna núverandi
byggðar (200 t) , atvinnustarfsemi (100 t) og framburði ársvæða (100 t).
Eftir stendur því svigrúm upp á 140 t af N2 á ári sem jafngildir tæplega
3.000 tonna árlegri framleiðslu af laxi.
• Ólífrænn úrgangur frá eldinu:
Lyf, eiturefni, þvottaefni o.fl.; Getur haft áhrif á botndýralíf, borist með
straumum inn fjörð.
• Notkun á stórum svæðum sjávar:
Stór svæði eru upptekin svo ekki verður hægt að stunda þar
atvinnuveiðar, sportveiðar, hvalaskoðun eða fara í svartfugl.
ÓGN
©erlendursteinar@gmail.com
16
• Sjókvíeldi á norskum laxi er ógn við einstaka villta sjálfbæra
náttúru Íslands - ferskvatnsfiskana; laxi, urriða og bleikju
• Fjórðungur þjóðarinnar eða 70.000 Íslendingar stunda
stangveiðar á hverju ári - að þeim góðu búsetutengdu
lífsgæðum er nú sótt
• Ein elsta stoð íslenskrar ferðaþjónustu og sennilega sú best
borgandi - stangveiðiferðamennska byggir á þessari
auðlind, þar eru 1.000 störf og 20 milljarða árleg velta, að
henni er nú sótt
Laxeldi í sjó á Íslandi
17.2.2014Erlendur Steinar 17
• Aðalfundur stangveiðifélagsins Flúða mótmælir harðlega
fyrirhuguðu eldi á norskum laxi í Eyjafirði og skorar á stjórnvöld
að banna allt sjókvíeldi á laxfiskum við Eyjafjörð
• Aðalfundur Stangveiðifélagsins Flúða fer fram á það að yfirvöld
banni með öllu sjókvíeldi á norskum laxi, regnbogasilungi og
öðrum ágengum framandi stofnum sem valdið geta skaða á
vistkerfinu, spillt náttúrlegum fiskistofnum og ógnað
líffræðilegri fjölbreytni
13.4.2015Erlendur Steinar 18

More Related Content

What's hot

What's hot (7)

Eyjafjardara svak 2017_03_23
Eyjafjardara svak 2017_03_23Eyjafjardara svak 2017_03_23
Eyjafjardara svak 2017_03_23
 
Granland2
Granland2Granland2
Granland2
 
Hafró lodna-kolmunni-þs mars 2014
Hafró lodna-kolmunni-þs  mars 2014Hafró lodna-kolmunni-þs  mars 2014
Hafró lodna-kolmunni-þs mars 2014
 
Hafró makrill-n isild-kolm mars 2015
Hafró   makrill-n isild-kolm mars 2015Hafró   makrill-n isild-kolm mars 2015
Hafró makrill-n isild-kolm mars 2015
 
Vinnis nes 2012 - web2
Vinnis nes 2012 - web2Vinnis nes 2012 - web2
Vinnis nes 2012 - web2
 
Greenland
GreenlandGreenland
Greenland
 
Hafís
HafísHafís
Hafís
 

Similar to Fiskeldi við eyjafjörð fludir 2015

Similar to Fiskeldi við eyjafjörð fludir 2015 (8)

Fif1106 2018_lax_fiskar
Fif1106  2018_lax_fiskarFif1106  2018_lax_fiskar
Fif1106 2018_lax_fiskar
 
Fiskeldi á íslandi 2014 fif gr
Fiskeldi á íslandi 2014 fif grFiskeldi á íslandi 2014 fif gr
Fiskeldi á íslandi 2014 fif gr
 
Skúgvoy 2012
Skúgvoy 2012Skúgvoy 2012
Skúgvoy 2012
 
Svifþörungar og dýrasvif
Svifþörungar og dýrasvifSvifþörungar og dýrasvif
Svifþörungar og dýrasvif
 
Færeyjar
FæreyjarFæreyjar
Færeyjar
 
Selir og fuglar
Selir og fuglarSelir og fuglar
Selir og fuglar
 
1hyrningar
1hyrningar1hyrningar
1hyrningar
 
1hyrningar
1hyrningar1hyrningar
1hyrningar
 

Fiskeldi við eyjafjörð fludir 2015

  • 1. 17.2.2014Erlendur Steinar 1 Umfang og áhrif fyrirhugaðs sjókvíaeldis á norskum laxi í Eyjafirði • Aðalfundur Flúða 13.4.2015 • Erlendur Steinar
  • 2. 17.2.2014Erlendur Steinar 2 Umfang og áhrif fyrirhugaðs sjókvíaeldis á norskum laxi í Eyjafirði • Sjókvíaeldi á norskum laxi í Eyjafirði, rétt norðan Hörgárósa • 2,4 milljónir laxa í 30 mánuði • Heildarveiðin á laxi, bleikju og urriða á Íslandi í 20 ár!!!!!! • 2.400 laxar sleppa árlega (norskt meðaltal) - ef slys þá gætu milljón laxa sloppið • Leitar upp í nær- og fjærliggjandi ár - jafnvel 2.000 km • <100 km frá Fnjóská, Fljótaá, Flókadalsá, Laxá í Aðaldal, Mýrarkvísl og Reykjadalsá • Þar veiðast 2.400 laxar á ári (meðaltal ´05-´14) • Veiðin í Fnjóska er 500 laxar á ári (meðaltal 2005-2014) • 25 veiðiár innan 120 km
  • 3. 17.2.2014Erlendur Steinar 3 • Eldissvæðið er 3,5 km2 (3*1,2) • 5% af flatarmáli Eyjafjarðar Hjalteyri að ósi Eyjafjarðarár • Á stærð við Pollinn Leirubrú og norður í slipp • 2 km að Hörgár • 6 km að Fnjóská • 15 km að Eyjafjarðará • 80 km að Laxá í Aðaldal • 25 veiðiár innan 120 km
  • 4. 17.2.2014Erlendur Steinar 4 25 veiðiár innan 120 km frá (sundlína) fyrirhuguðu eldi á 2.400.000 norskum löxum
  • 7. Áhrifin – sértækt og almennt: Erlendur Steinar 7 Erfðablöndun Laxalús Sjúkdómar og sníkjudýr Lífrænn úrgangur frá eldinu Ólífrænn úrgangur frá eldinu Notkun á stórum svæðum sjávar Ógnar lífsgæðum tugþúsunda Íslendinga og rótgróinni atvinnugrein
  • 8. 17.2.2014Erlendur Steinar 8 • Eldislax (Norskur kynbættur) sleppur úr kvíum – 0,1% meðaltal – Syndir allt að 2.000 km, leitar í ár og hrygnir – Blandast við náttúrulegan stofn – Rýrir afkomumöguleika hans • Íslenski laxastofninn – 11.000 ára sérhæfing í íslenskum aðstæðum – Norskur lax sérhæft sig að norskum aðstæðum í svipað langan tíma. Því er villtu stofnarnir eru mjög ólíkir. • Norski eldisstofninn er kynbættur og sérhæfður til að vaxa hratt á stuttum tíma – Svipað og kjúklingur í kjúklingarækt. • Blöndum við náttúrulegan => – Afkvæmin vanhæfari í lífsbaráttunni – Afföll aukast og lífsferlar raskast – Blöndun til langs tíma gefur af sér nýjan stofn með rýrari afkomumöguleika Erfðablöndun
  • 10. Samhengið • Flytjum inn breska kolanámudráttarklára (eða arabíska gæðinga) og látum blandast íslenska hestakyninu – t.d. í hlutföllunum fjórir innfluttir á móti hverjum íslenskum • Eða rollur frá Nýja-Sjálandi? • Hversu ánægð yrðum við með þann bræðing? 17.2.2014Erlendur Steinar 10
  • 11. 17.2.2014Erlendur Steinar 11 Laxalús • Laxalúsin blómstrar í eldiskvíunum.. – Kjöraðstæður enda eldisfiskur í miklum þéttleika í sjókvíum – sest jafnt á eldisfiskinn sem á villtan göngufisk á svæðinu – Laxalús er náttúrleg er í litlum mæli í náttúrunni, þá veldur hún litlum skaða • Lúsin er sníkjudýr og þarf kvendýrið á hýsli að halda til að ljúka þroskun eggja • Á fiskinum nærir hún sig á húðfrumum, slími og blóði • Lúsin getið valdið miklum afföllum á villtum fiski • Hamlar vexti og fæðunámi i sjó • Breytir gönguhegðun og ruglar lífeðlisfræðileg kerfi • Afföll vegna lúsar úr sjókvíum á náttúrlegum laxaseiðum og urriða sem fer um eldissvæði geta verið allt að 50% • Aföll á bleikju jafnvel enn meiri (vegna lúsar úr sjókvíum) • Í sjókvíaeldi er fiskur allan ársins hring og þéttleikinn jafnan mikill, þar eru því kjöraðstæður fyrir lúsina enda magnast þéttleiki lúsarinnar þar gríðarlega. Áhrifa lúsarinnar gætir mest innan 30 km frá kvíunum en undan straumum getur hún borist í allt að 100 km • Lúsin leggst á villtan fisk sem syndir um útbreiðslusvæðið
  • 13. Eyjafjarðará Fnjóská Hörgá Svarfaðardalsá 50-60% með Ólafsfjarðará, Héðinsfjarðará, Fljótaá, Flókadalsá, Hvalvatnsfjarðará 25-30% af sjóbleikju á Íslandi ©erlendursteinar@gmail.com 26.01.2015 13
  • 15. 17.2.2014Erlendur Steinar 15 • Sjúkdómar og sníkjudýr: Fiskur í kvíum er í miklum þéttleika - þar geta blossað upp sjúkdómar sem smitast getast í villtan fisk. Slíkt getur haft neikvæð varanleg áhrif á náttúrulega fiskistofna, aðallega lax, bleikju og urriða. Mesta hættan er af innflutningi lifandi seiða eða með búnaði erlendis frá. • Lífrænn úrgangur frá eldinu: Fóðurleifar, saur og þvag; Getur haft áhrif á botndýralíf og borist með straumum inn fjörð. Við útreikning á burðarmati svæða má nota norsk viðmið; LENKA-aðferð þar sem firðir bera við bestu aðstæður 9.000 kg/km2 ákomu af N2 (köfnunarefni ) á ári og skv. nýlegri norskri úttekt er árleg losun N2 á hvert framleitt tonn af laxi um 50 kg. Það þýðir að Eyjafjörður innan við Hjalteyri (60 km2) ber um 540 tonna ákomu af N2 á ári. Frá því þarf svo að draga ákomu N2 vegna núverandi byggðar (200 t) , atvinnustarfsemi (100 t) og framburði ársvæða (100 t). Eftir stendur því svigrúm upp á 140 t af N2 á ári sem jafngildir tæplega 3.000 tonna árlegri framleiðslu af laxi. • Ólífrænn úrgangur frá eldinu: Lyf, eiturefni, þvottaefni o.fl.; Getur haft áhrif á botndýralíf, borist með straumum inn fjörð. • Notkun á stórum svæðum sjávar: Stór svæði eru upptekin svo ekki verður hægt að stunda þar atvinnuveiðar, sportveiðar, hvalaskoðun eða fara í svartfugl.
  • 16. ÓGN ©erlendursteinar@gmail.com 16 • Sjókvíeldi á norskum laxi er ógn við einstaka villta sjálfbæra náttúru Íslands - ferskvatnsfiskana; laxi, urriða og bleikju • Fjórðungur þjóðarinnar eða 70.000 Íslendingar stunda stangveiðar á hverju ári - að þeim góðu búsetutengdu lífsgæðum er nú sótt • Ein elsta stoð íslenskrar ferðaþjónustu og sennilega sú best borgandi - stangveiðiferðamennska byggir á þessari auðlind, þar eru 1.000 störf og 20 milljarða árleg velta, að henni er nú sótt
  • 17. Laxeldi í sjó á Íslandi 17.2.2014Erlendur Steinar 17
  • 18. • Aðalfundur stangveiðifélagsins Flúða mótmælir harðlega fyrirhuguðu eldi á norskum laxi í Eyjafirði og skorar á stjórnvöld að banna allt sjókvíeldi á laxfiskum við Eyjafjörð • Aðalfundur Stangveiðifélagsins Flúða fer fram á það að yfirvöld banni með öllu sjókvíeldi á norskum laxi, regnbogasilungi og öðrum ágengum framandi stofnum sem valdið geta skaða á vistkerfinu, spillt náttúrlegum fiskistofnum og ógnað líffræðilegri fjölbreytni 13.4.2015Erlendur Steinar 18