Fif1106 2017_lax_fiskar

Laxfiskar
og
íslenskir ferskvatnsfiskar
23.02.2017 2017©erlendursteinar@gmail.com 1
FIF1106
23.02.2017

Efnistök
1) Laxfiskar
 Einkenni – lífshættir - ferskvatn
 Tegundir -
 Útbreiðsla - heimkynni
2) Ísland og ferskvatnsfiskar
 Lax
 Urriði
 Bleikja
3) Nytjar
 Sportveiðar – recreational fishing
 Atvinnuveiðar – commercial fishing
 Fiskeldi – aquaculture / fish farming

Fiskur í ferskvatni
 Fjöldi tegunda 8.500 (Ísland 5-7)
 Flestir í ám og ósasvæðum
 Fleiri í Asíu og Ameríku en í Evrópu
 Enda styttra frá ísöld
Svæði Flatamál% Tegundir%
 Haf 71 58
 Ferskvatn 0,5 41
 Á báðum svæðum 1 (allar íslensku tegundirnar)

Einkenni - lífsferlar - útbreiðsla
 Ferskvatnsfiskar og/eða sjóganga (anadromus)
 Hrygna í fersku vatni
 Tíðni breytileg milli og innan tegunda
 Fæðugöngur í sjó
 Tíðni breytileg milli og innan tegunda
 Útbreiðsla á kaldari svæðum
 N-Kyrrahaf og N-Atlantshaf
 Stærð við kynþroska; 20-120 cm, oft 60 cm
 Stofnstærðir; fáir einstaklingar uppí milljón tonn..
 Aldur; 3-20 ár, oft 2-3 ár í fersku og 1-2 ár í sjó
 Nokkra tegundir hefbundnar nytjategundir (Kyrrahafslaxar)
 Vinsælir sportveiðifiskar

Almennt má segja að mörkin milli silunga og laxa liggi ekki í
erfðunum.
Atlantshafslax er skyldari urriða en bleikju, hnúðlaxi eða
regnbogasilungi,
Hnúðlax er skyldari regnbogasilungi en öllum hinum.
Lífshættirnir skilja þarna frekar að. Silungar hrygna oft, laxar
yfirleitt bara einu sinni, laxar leita alltaf upp í ár til að hrygna,
silungar ekki alltaf.
Laxar verða yfirleitt stærri, en það er þó ekki algillt.

Í Norðanverðu Kyrrahafi hefur lax (þ.e. Kyrrhafslaxar) sömu þýðingu og þorskur hér við land. Þ.e.
þegar menn eru að tala um fisk þar, er yfirleitt verið að meina lax, aðrar tegundir eru aukaatriði.
Þar eru um 5 megin laxategundir að ræða, fyrrnefndann bleiklax (hnúðlax, pink, O. gorbuscha),
hundlax (chum, O. keta), silfurlax (coho lax, O. kisutch), rauðlax (sockeye, O. nerca) og kóngalax
(chinook, O. tshawytscha) auk þess sem þar er að finna Atlantshafslax sem sloppið hefur úr eldi.
Kyrrhafslaxarnir eru öðruvísi Atlantshafslaxi að því leiti að þeir drepast allir eftir hrygningu.
Holdið verður einnig laust í þeim eftir að þeir ganga upp í árnar og eru þeir því ekki vinsælir sem
sportveiðifiskar eftir að þeir hafa gengið í árnar.

Atvinnuveiðum og stofnstærð haldið uppi með ræktun eða einskonar hafbeit,
þar sem sjógönguseiðum er sleppt (Hatchery Releases)
• Vinsælasta sportveiði-tegundir þar er
sjógöngu-regnbogasilungur (steelhead trout),
en þeir geta eins og aðrir silungar hrygnt oft yfir
ævina og orðið mjög stórir.
• Gríðarmikið er veitt af Kyrrahafslöxunum í sjó,
sérstaklega rétt áður en þeir ganga upp í árnar.
• Ýmis vandamál eru tengd þessum veiðum. Oft
margar tegundir og margir stofnar innan
hverrar tegundar.
• Þó nóg sé að laxi í Kyrrahafi valda veiðarnar
mismikilli röskun á tegundunum og
stofnunum. Margir stofnar eru nú útdauðir
(engin lax finnst því í mörgum ám) og sumar
tegundirnar eins og kóngalax eru í verulegri
lægð.
• Atvinnuveiðar eiga erfitt með að keppa við
eldislax frá Noregi og Síle um verð og jafnvel
við stangveiðimenn
Heimildir - Kyrrahafið
http://www.stateofthesalmon.org/hatcheries/#study
http://www.pac.dfo-mpo.gc.ca/publications/pdfs/wsp-eng.pdf
http://www.pac.dfo-mpo.gc.ca/publications/pdfs/wsp-eng.pdf

Umhverfið á Íslandi
 Mörg stöðuvötn (amk. 2.000)
 Oft mjög frjósöm
 Margar ár
 Á annað hundrað laxveiðiár
 Tvöfalt það af silungsám
 Þær frjósömustu koma úr stöðuvötnum
 Ósasvæðin oft frjósöm
 Fjölbreytilegt umhverfi
 Lífríki ferskvatns á Íslandi tegundarýrt
 Eyja og stutt frá ísöld?
 Skógrækt hefur t.d. ekki jafngóð áhrif á
lífríkið og ætla mætti
Flokkun Fjöldi % Km2 %
 >10 Km2 17 1 460 36
 5-10 14 1 93 7
 1 – 5 162 9 313 24
 0,1 – 1 1648 89 414 33
 Samtals 1811 100 1280 100
Stærð og fjöldi íslenskra stöðuvatna
(> 0,1Km2)

Fiskar í fersku vatni á Íslandi
 Bleikja Salvelinus alpinus
 Urriði Salmo trutta
 Atlantshafslax Salmo salar
 Evrópuáll Anguilla anguilla
 Hornsíli Gasterosteus aculeatus
Nýbúar og flækingar:
 Flundra Platichys flesus
 Sæsteinsuga Petromyzon marinus
 Regnbogasilungur Salmo gairdneri
 Hnúðlax Onchoryncus gorbucha

Búsvæðaval tegunda
• Áll mest sunnanlands og vestan. Í frjósamari ám og vötnum, í lygnum
• Hornsíli alls staðar, í lygnum
• Bleikja í köldum, snauðum ám og vötnum
• Urriði í straumvatni og í vötnum
• Lax í straumvatni, hlýjum ám og frjósömum
Anadromous:
Hrygning í fersku vatni, en stærstur hluti vaxtarskeiðs í
sjó eða ísöltu vatni
Lax, sjóbleikja, sjóbirtingur (urriði), Sæsteinsuga
Catadromus:
Hrygningin í sjó, en vaxtarskeiðið í fersku vatni eða
ísöltu vatni (Áll, Flundra)

Bleikja
Heimkynni
 Lífsferill
 Veiðitölur

Bleikja (Salvelinus alpinus, Arctic char)
• Heimkynni:
– Í öllu N-Atlantshafi og nyrst í Kyrrahafinu.
– Er mjög kulda tegunkær, í mið Evrópu finnst hún einungis í köldum
háfjallavötnum.
– Er hér í ám allt í kringum landið, algengust N. og A. lands.

Eyjafjarðará
Fnjóská
Hörgá
Svarfaðardalsá
50% með Ólafsfjarðará, Héðinsfjarðará, Fljótaá, Flókadalsá, Hvalvatnsfjarðará
30% af sjóbleikju
á Íslandi

•Hrygnir í ágúst-október á möl
(Oft á grunnu vatni og litlum straumi – viðkvæm fyrir hita)
•Hrognin klekjast út að vori
( viðkvæm fyrir hita)
•Seiði í ánni í 3-4 ár (grunnt vatn, mjög gróf möl- afræningar, samkeppni við urriða)
•Fyrst ætisganga í sjó í apríl / júní
(20-25 cm – afræningjar, sjúkdómar, fæðuskortur, hitastig)
•Kemur aftur sem geldfiskur um haust (30-35 cm, ekki sést síðustu árin)
•Árlega í sjó á vorin, í árnar á haustin til hrygningar (35-75 cm)
•Árlegur vöxtur 4-6 cm
•75 cm fiskur , 10-12 ára, hrygnt 5-7 sinnum
•Stærri fiskur = stærri hrogn = betri lifun á hrjóstrugari svæði
(Stærð: 3-5 mm, magn: 10-25% af þyngd hrygnu, fjöldi: 5-15 þ. hrogn í lítra)
•Fæða er fjölbreytt og stofnstærð óþekkt

• Lífshættir:
– Sumir bleikjustofnar sig alla tíð í vötnum og ám (vatnableikja)
– Aðrir ganga í sjó til fæðuleitar (sjóbleikja eða sjóreyður) líkt og laxinn
– Lífsferill sjóbleikjunar er svipaður sjóurriðans
– Hún virðist þó halda sig grynnra og er einungis í sjó í um 2 mánuði.
– Lífshættir vatnableikju eru mjög fjölbreyttir og er bleikjan að þessu leyti mjög
“plastísk” tegund. Þ.e. hún er fljót að aðlgaga sig aðstæðum.

• Veiðar:
– Mikill nytjafiskur í gamla daga
– Nú sportfiskur
– Vaxandi í eldi hér á landi.
– Núverandi stangaveiði (tilkynnt) svipuð og hjá
urriða eða um 30.000 fiskar, nánast sami fjöldi
veiddur í net og á stöng.
– Veiði á vatnaurriða óþekkt, en væntanlega
talsverður
– Heimildir:
– https://www.ssb.no/en/statistikkbanken
– http://veidimal.is/Files/Skra_0075486.pdf
http://veidimal.is/Files/Skra_0075486.pdf

Bleikja í eldi
• Í kerjum á landi
• Alíslensk tegund
• Hentar mjög vel fyrir ísl. aðstæður
• Vex hratt í köldu vatni
• Þolir mikinn þéttleika
• Harðgerð
• Íslenskir stofnar henta vel til eldis
• Holl og góð á bragðið
• 4000 tonn framleidd á ári og Ísland er framarlega í bleikjueldi
• Farið var hægar af stað en í laxeldinu og meiri áhersla lögð á rannsóknir
• Markaðsmál takmarka vöxt ,(lítil eftirspurn) ?
http://www.lfh.is/hagtolur-eldid.htm

23.02.2017 20
Lax, (Salmo salar, Atlantic salmon)
• Lífshættir:
– Uppsjávarfiskur í sjó.
– Gengur upp í ár á sumrin til að hrygna á haustin
– Seiðin vaxa þar í sjógöngustærð (10-15 cm eða 2-5 ára)
– Gengur þá til sjávar að vori eða snemma sumars
– Vex hratt í sjó þar til kynþroska er náð að vori (e. 1-3 ár í sjó)
– Mjög ratvís því hann finnur aftur ána sem hann ólst upp í.
– Hrygnir þar að hausti eða snemma vetrar.
– Flestir drepast eftir hrygningu vegna þess hve hrygning er orkufrek og lítil fæða í ánum.
– Sumir lifa þó af og komast aftur í sjó, þar braggast þeir og geta þá hrygnt aftur.
– Getur orðið 150 cm og 50 kg að stærð
Smolt
Göngufiskur
Hængur í riðabúning
2017©erlendursteinar@gmail.com

0
5
10
15
20
Numberper100m2
Sand/silt Gravel Rubble Boulders Bedrock
Substrate
4+
3+
2+
1+
16%
57%
25%
2%0%
Age

• Heimkynni:
– Í öllu N-Atlantshafi.
– Hefur fækkað víða á síðustu áratugum vegna megnunar
áa, ofveiði, laxeldis?.
– Er hér í ám allt í kringum landið, síst við Aust- og Vestfirði
• Fæða:
– Étur aðallega ýmsa litla uppsjávarfiska, t.d. loðna og
sandsíli, einnig sviflæg krabbadýr.
– Helstu fæðusvæði eru v. V. Grænland og í Noregshafi

• Stofnstærð:
– Óþekkt, sveiflast í fasa við veiðarnar. Veiðihlutfall oft talið
um 70%
• Veiðar:
– Sportveiðifiskur.
– Um 30.000- 40.000 stk veidd árlega (1999) á stöng en 5.000-15.000 í
net.
– Netaveiðar hafa farið minnkandi.
– Þær hafa nú að mestu verið bannaðar eða leyfin keypt upp.
– Þar sem enn má veiða lax í net eru nú takmarkanir í tíma um hvenær
má
– Allar laxveiðar eru einnig bannaðar yfir veturinn
• Hlutfall stórlax niður á við..
• Ófaglegt ræktunarstarf?
• Betri umhverfisskilyrði?
• Ofveiði?

0
2,000,000
4,000,000
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010
Salmoniformes - Aquaculture - Sockeye(=Red)salmon Salmoniformes - Aquaculture - Chum(=Keta=Dog)salmon
Salmoniformes - Aquaculture - Other Salmoniformes - Aquaculture - Rainbow trout
Salmoniformes - Aquaculture - Atlantic salmon Salmoniformes - Capture - Rainbow trout
Salmoniformes - Capture - Atlantic salmon Salmoniformes - Capture - Sockeye(=Red)salmon
Salmoniformes - Capture - Other Salmoniformes - Capture - Chum(=Keta=Dog)salmon
Afli (t) / catch (t)
Eldi:
• Mun meira er framleitt af
laxi í eldi en veitt er af
viltum
• Norðmenn áberandi
• Lax er ein vinsælasta
eldistegund í heiminum
• Laxeldi á Íslandi er
vaxandi
• Mikið af laxi endurheimtist
úr hafbeitarstöðvum milli
1988 og 1996.
ftp://ftp.fao.org/FI/STAT/summary/b-1.pdf

Norðmenn „eiga“ laxeldið á heimsvísu
Veiði og eldi á laxi við Ísland, í tonnum
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
1950
1952
1954
1956
1958
1960
1962
1964
1966
1968
1970
1972
1974
1976
1978
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
tonn
Eldi
Viltur

Urriði, (Salmo trutta, brown trout)
• Heimkynni:
– Upprunalega í austanverðu N-Atlantshafi (þ.e.
evópumegin)
– Hefur verið fluttur víða til ræktunar og hefur þá
sloppið
– Er hér í ám allt í kringum landið
– Langmest á suðurlandi

Urriði, (Salmo trutta, brown trout)
• Lífshættir:
• Sumir urriðastofnar halda sig alla tíð í vötnum og ám (vatnaurriði)
• Aðrir ganga í sjó til fæðuleitar (sjóurriði eða sjóbirtingur) líkt og laxinn
• Lífsferill sjóurriða er svipaður laxinum nema hvað hann heldur sig einungis eitt
sumar í sjónum í fæðuleit
• Einnig virðast hrygingarafföll minni og urriðin gengur gjarnan í smærri ár og læki
en laxinn
• Fæða:
• Vatnaurriði étu það sem að kjafti kemur
• Stórir vatnaurriðar eru ásamt fuglum og minnk efsti hlekkurinn í fæðukeðju íslenskra vatna.
• Fæða sjóurriðans er svipuð og laxins
• Stofnstærð:
• Óþekkt
• Veiðar:
• Sportveiðifiskur.
• Rúmlega 36.000 stk af urriða veidd árlega á stöng skv. veiðiskýrslum (2001) en um 12.000 í
net.
• Smá magn einnig í eldi.
• Veiði á vatnaurriða að mestu óþekkt.
• Heildarveiði á öllum urriða er líklega rúmir 50.000 fiskar árlega sem svarar til um 50 tonna
ársafla.

Áll (Anguilla anguilla og A. rostrata, Eel)
• Lífshættir:
• Lífshættir eru einstakir, hrygnir langt suður í höfum, úr hrognunum klekjast állirfur
sem berast með straumum til Íslands. Seiðin kallast glerálar þegar þau synda upp í
ár. Þeir kallast gulálar í ánum. Eftir 6-10 ára dvöl í ám synda álarnir aftur út í sjó. Þá
kallast þeir bjartálar. Állinn vex ört og getur náð um eins meters lengd og vegið um 4
kg. Tvær tegundir finnast í N. Atlantshafi, Ameríkuállinn og Evrópuállinn, báðar
finnast hér.
• Fæða:
• Ýmis botndýr, en stórir álar éta aðra fiska. Állinn hefur einstklega gott lyktarskyn
• Heimkynni:
• Hann elst upp í ám og vötnum víða víða við N. Atlantsafið (aðrar tegundir eru í
öðrum höfum). Hér við land finnst hann allt í kringum landið.
• Þegar hann verður kynþroska gengur hann til sjávar og syndir alla leið til
Þanghafsins (Saragossa sea).
• Þar hrygnir hann og deyr líklega að lokinni hrygningu
• Lirfur og seiði rekur síðan smá saman eftir hafstraumum til meginlandanna
• Stofnstærð: Óþekkt
• Veiðar:
• Evrópubúar, Japanir o.fl. þjóðir borða mikið af ál sem þykir þar herramannsmatur
öfugt við Ísland
• Örfá tonn gefin upp sum ár, mest 22 tonn árið 1962 en á þeim tíma var talsvert veitt
af honum og flutt út lifandi
• Állinn er í raun eitraður, en eitrið brotnar niður við suðu, reykingu (vinsælasta
verkunaraðferðin) og við meltingu. Varasamt er hinsvegar ef eitur berst í opin sár
• Állinn er víða ræktaður, en til þess þarf að veiða seiði hans í náttúrunni. Slíkar
tilraunir standa nú yfir á Hólum

Hornsíli (Gasterosteus aculeatus L.)
1. Bersíli – allur lífsferillinn í fersku vatni
2. Hálfbrynsíli – ísalt vatn
3. Brynsíli – í sjó megnið af lífsferlinum
Hrygningin: Á tímabilinu júní til ágúst. Hængurinn býr til hreiður
í gróðri og “tælir” hrygnurnar til sín með látbragði (display) og
gætir hann síðan hreiðursins þar til seiðin yfirgefa það. Flest
hornsíli drepast eftir hrygninguna. Hrygning júní til ágúst.
Seiðastig: Tekur 1 – 3 ár. Nær alætur á fæðu, og taka það sem til er
á svæðinu. Hornsílin eru afar mikilvæg fæða fyrir aðra
ferskvatnsfiska. Búsvæðin eru bæði í stöðuvötnum og ám. Eru
litlir sundfiskar og finnast því aldrei í miklum straum.

 Fannst fyrst í ósum Ölfusár 1999. Sennilega borist hingað fyrst sem flækingar frá
Færeyjum
 Flundran virðist hafa náð fótfestu hér. Umtalsverð nýliðun hefur fundist við
Suðurland, Faxaflóa og Breiðafjörð og kolinn hefur veiðst á svæðinu allt frá
Hornafirði í Fljót. Er ekki komin í Eyjafjörð en þar má ætla að umfangsmikil séu
kjörlendi fyrir Flundruna
 Hrygning á tímabilinu febrúar til apríl í sjó en seiðin ganga strax inn í árósa og
talið að fiskurinn haldi sig í 2 – 3 ár í ferskvatni og á ósasvæðum. Kemur fram á
stöng og í netaveiði í ferskvatni.
 Búsvæði flundru, hornsíla, bleikja, urriða og laxa skarast í árósum og neðri
hlutum vatnakerfa, því er hugsanlegt vaxandi fjölda geti haft veruleg áhrif á
samfélög fiska . Áhrifin að mestu órannsökuð.
 Flundra er nytjafiskur erlendis.
Sem dæmi veiddu Danir 4.526 tonn
af flundru árið 2004.
Flundra (Platichys flesus)

Sæsteinsuga (Petromyzon marinus)
Sæsteinsuga föst á laxi í Rangánum
haustið 2009
Sjóbirtingur með steinsugusár í Geirlandsá
Haustið 2006 Benóný Jónsson og Magnús
Jóhannsson 2007)
 N-Atlantshaf
 Hrygning í fersku vatni, en vaxtarstig er í sjó.
 Hrygning að vori á möl
 Fullorðnir fiskar drepast allir eftir hrygningu.
 Lirfustig, myndbreytist við 10 cm og 3-7 ár í
ferskvatni.
 Fer þá til sjávar og tekur upp sníkjulífi á
fiskum.
 1-2 ár í sjó fyrir kynþroska.
 Hefur fundist í Rangánum o.fl. ám á
suðurlandi – Nýbúi
Til stofnar sem eingöngu lifa í ferskvatni (t.d.
Great Lakes í N-Ameríku)
Hrygning að vori á 40-60 cm dýpi í möl með
kornastærð 1-11,5 vm í þvermál. Vatnshiti yfir
11°c,

Heimildir
 Fiskar í ám og vötnum. Fræðirit fyrir almenning um íslenska ferskvatnsfiska. (1996), Guðni
Guðbergsson og Þórólfur Antonsson. Landvernd.
 Náttúra Mývatns. (1991), ritstj. Arnþór Garðarsson og Árni Einarsson, Hið íslenska náttúrufræðifélag.
 Þingvallavatn; undraheimur í mótun.(2002), ritstjórar: Pétur M. Jónasson og Páll Hersteinsson
 Veröldin í vatninu. Önnur útgáfa. (1990), Helgi Hallgrímsson, Námsgagnastofnun.
 http://veidimal.is
 Áhrif landrænna þátta á líf í straumvötnum. Aðalsteinsson, Hákon og Gíslason, Gísli Már. 1998, 68,
Náttúrufræðingurinn, bls. 97-112
 Vistfræðileg flokkun íslenskra vatna. Garðarsson, Arnþór. 1979, Týli, bls. 1-10
 Guðbergsson, Guðni. Lax- og silungsveiðin 2010. Reykjavík : Veiðimálastofnun, 2010
Vefsíður / gagnasöfn
 http://veidimal.is/default.asp?sid_id=23836&tId=15&sbmt=4&qsr
 http://www.landbunadur.is/landbunadur/wgsamvef.nsf/Article/FirstPage?OpenForm
 http://www.fiskistofa.is/laxogsilungs/
 http://www.mmedia.is/~jonkr/
 http://www.nrcresearchpress.com/
 http://www.smokehouse.ie/about-our-salmon/wild-atlantic-salmon/
 http://www.wildtrout.org/
 http://www.ecy.wa.gov/programs/wq/plants/management/manual/index.html

Heimildir
 Fiskar í ám og vötnum. Fræðirit fyrir almenning um íslenska
ferskvatnsfiska. (1996), Guðni Guðbergsson og Þórólfur Antonsson.
Landvernd.
 Náttúra Mývatns. (1991), ritstj. Arnþór Garðarsson og Árni Einarsson, Hið
íslenska náttúrufræðifélag.
 Þingvallavatn; undraheimur í mótun.(2002), ritstjórar: Pétur M. Jónasson
og Páll Hersteinsson
 Veröldin í vatninu. Önnur útgáfa. (1990), Helgi Hallgrímsson,
Námsgagnastofnun.
Vefsíður / gagnasöfn
 http://veidimal.is/default.asp?sid_id=23836&tId=15&sbmt=4&qsr
 http://www.landbunadur.is/landbunadur/wgsamvef.nsf/Article/FirstPage?OpenForm
 http://www.fiskistofa.is/laxogsilungs/
 http://www.mmedia.is/~jonkr/
 http://www.nrcresearchpress.com/
 http://www.smokehouse.ie/about-our-salmon/wild-atlantic-salmon/
 http://www.wildtrout.org/
 http://www.ecy.wa.gov/programs/wq/plants/management/manual/index.html

Stangveiðipælingar..
• Á veiðirétturinn að vera landeigenda?
• Lúxus fyrir útvalda eða búsetutengd lífsgæði?
• Umhverfismál - virðing fyrir náttúrunni
• Áhrif af framkvæmdum o.fl.
• Áhrif veiðimanna sjálfra
• Á hafbeit í veiðiám rétt á sér?
• Veiðistjórnun, ofveiði, veiða og sleppa?
• Matreiðsla - Bókmenntir
• Ferðalög - Stangaveiðifélög - Íþrótt
• Afþreying - 55-61 þúsund íslenskir veiðimenn….
• Atvinnugrein - 5 þ. erlendir veiðimenn
• 1.000 störf 2 milljarðar beint 20 milljarðar óbeint
• Sjókvíaeldi á norskum laxi ógn við ferskvatnsfiska?

Nýting og umhverfi
 Sjálfbær. Ekki gengið á
auðlindina. Stangaveiðar að
stærstum hluta.
 Vel skipulagt félagskerfi
(veiðifélög) þar sem oft tekst
að hámarka arðinn af
auðlindinni
 Laxveiðar fullnýttar. Framboð
verður ekki aukið nema með
ræktunaraðgerðum
(Rangármódelið)
23.02.2017
35

Innlendir Erlendir
Bein áhrif
Kaup á veiðileyfi: Kaup á heildarpakka:
- Veiðifélög - Veiðifélög
- Leigutakar - Leigutakar
Kaup á gistingu og fæði: Neysla utan veiðistaðar:
- Veiðifélög - Fyrirtæki í ferðaþjónustu
- Leigutakar - Fyrirtæki í verslun og þjónustu
- Fyrirtæki í ferðaþjónustu Kaup á vörum til stangaveiði:
Kaup á vörum til stangaveiða: - Veiðivöruverslanir
- Veiðivöruverslanir
Óbein áhrif
Kaup á veiðileyfi: Kaup á heildarpakka:
- Fyrirtæki sem þjónusta veiðifélög og - Fyrirtæki sem þjónusta veiðifélög og
leigutaka leigutaka
Kaup á gistingu og fæði: Neysla utan veiðistaðar:
- Fyrirtæki sem þjónusta veiðifélög og - Fyrirtæki sem þjónusta fyrirtæki
leigutaka í ferðþjónustunni t.d heildsalar
- Fyrirtæki sem þjónusta önnur fyrirtæki - Fyrirtæki sem þjónusta önnur fyrirtæki
í ferðaþjónustunni, í verslun og þjónustu
t.d. matvöruframleiðendur Kaup á vöru til stangaveiði:
Kaup á vöru til stangaveiða: - Heildsalar með veiðivörur
- Heildsalar með veiðivörur
Afleidd áhrif
Auknar tekjur hjá: Auknar tekjur hjá:
- Veiðifélögum - Veiðifélögum
- Stangaveiðifélögum - Stangaveiðifélögum
- Fyrirtækjum í ferðaþjónustu - Fyrirtækjum í ferðaþjónustu
- Veiðivöruverslunum - Veiðivöruverslunum
- Fyrirtækjum sem þjónusta ofangreind fyrirtæki - Fyrirtækjum sem þjónusta ofangreind fyrirtæki
og félög og félög
Leiðir til: Leiðir til:
Aukinnar eftirspurnar eftir vörum og þjónustu í
hagkerfinu
Aukinnar eftirspurnar eftir vörum og þjónustu í
hagkerfinu
Stangaveiðimenn
Neðra mat Efra mat
Bein áhrif
- Tekjur veiðifélaga 868 961
- Tekjur leigutaka 173 228
- Tekjur annarra sem tengjast
veiðum beint:
- Innlendir stangaveiðimenn 501 543
- Erlendir stangaveiðimenn 201 403
Bein áhrif (Samtals) 1.743 2.135
Óbein og afleidd áhrif 6.068 6.958
Efnahagslegt virði stangaveiða 7.811 9.093
Efnahagsleg áhrif innlendra og erlendra stangaveiðimanna á Íslandi
Skýrsla gerð 2005

Veiðistjórnun
– Mikill munur er á veiðum og veiðistjórnun á ferskvatnsfiskum og sjávarfiskum
– Veiðum á ferskvatnsfiskum að mestu stjórnað af einkaaðilum, stjórnvöld sjá um
veiðistjórnun í hafinu
– Lítil opinber stjórn á veiðum í ferskvatni, nema netaveiðar í sjó takmarkaðar í
tíma
– Ár og vötn sem laxfiskar lifa í eru flest í einkaeign og viðkomandi eigandi
stjórnar því veiðunum
– Hafrannsóknastofnunin sér um rannsóknir á sjávarfiskum,
Veiðimálastofnum um ferskvatnsfiska – sameinað 2016

Bleikjan í Eyjafjarðará
23.02.2017
39

• Ofveiði - afrán
• Hrygningarfiskur
• Veitt ofan af stofninu
• Sjógönguseiði
• Minkur
• Selur, stangveiðimenn?
• Malartekja?
• Hlýnandi loftslag -
áhrif á..
• Hrygningu
• Klak
• Seiðavöxt
• Sjógöngu
• Fæðuframboð í hafi
• Fæðuframboð í ánni
• Samkeppnistegundir
• Sjúkdómar

Breyting í veiðistjórnun
Áður:
Óheft veiði en neðstu svæðunum lokað á haustin
Núna (frá 2008):
Kvóti – 2 fiskar/dag/stöng og stuttur veiðitímí á efsta svæðinu
Minkur upprættur
Stjórn á malartekju?

Markmið
Hvert fer fiskurinn?
Árlegur vöxtur?
Virkar veiða og sleppa?
Hrygning í lagi?
Umhverfisbreytur

Fyrstu niðurstöður:
 Fiskurinn fer ekki á milli vatnasvæða
 4-6 cm vöxtur á ári
 Veiða og sleppa virkar…?
 Heldur meira af stórum fiski en áður

Næstu skref - rannsókn
2015
 Lesa úr kvörnum og lengd við aldur í vinnslu
 Greina veiðitölur og sókn - langt aftur í tímann í vinnslu
 Ná kvörnum úr 200 fiskum – með aðstoð veiðimanna Nei
(Lengd, þyngd, kyn og hausinn)
 Halda merkingum áfram já – en takmarkað
 Gera ánna að lykilá í vinnslu
2016->
 Radíómerkja fisk og fylgjast með ferðum hans ATH
 Setja upp fiskiteljara ATH í vinnslu

Fif1106 2017_lax_fiskar

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Fif1106 2017_lax_fiskar