5. akademi
www.smstork.com
GÜVENLİK STANDARTLARININ ARKASINDAKİ NEDENLER
Three Mile Island, ABD (1979);
Seveso, Italy (1976);
Cubatao, Brasil (1974);
Exxon Valdez, Alaska (1989);
Chernobyl, Ukraine (1986);
Flixborough, UK (1974);
San Juan Ixhuatepec, Mexico (1984),
PiperAlpha, North Sea, UK (1988),
BP Deepwater Horizon, Gulf of Mexico,
Texas (2010),
*Tüm bu facialar binlerce insanın ölümüne sebep olup, telafisi mümkün olmayacak şekilde doğaya
zarar verip, toplam maliyeti milyarlarca doları geçmektedir.
7. akademi
www.smstork.com
SIF
Güvenlik Özellikli İşlev (SIF) ( Safety Instrumented Function): Herhangi bir işlem sırasında oluşabilecek
tehlikeli bir durumun algılanması ve bu durumunun engellenmesi fonksiyonudur. Örneğin SIF; Aşırı
ısınan bir motor sıcaklığının termal sensör ile algılanıp motorun durdurulması işlemidir.
SIF fonksiyonu belirli bir işlemi kontrol eder.
Her bir işlem için ayrı bir SIF fonksiyonu gereklidir.
Bununla beraber SIF fonksiyonlarının tümü SIS (Safety Instrumented System) sistemini oluşturur.
SIS, sistemin tümünü kontrol eden ve tehlikeli durumlarda sistemi güvenli bir duruma getiren kontrol
sistemidir.
8. akademi
www.smstork.com
SIL NEDİR?
Emniyet Bütünlüğü Seviyesi (SIL) ( Safety Integrated Level ): Güvenlik sisteminin ( Safety) tehlikeli
bir durumu önlemek için harekete geçmesi gerektiğinde başarısız olma olasılığı.
SIL sertifikası sistemin bütünüyle ilgili bir güvenlik seviyesidir.
Sistemdeki herhangi bir elemanın ya da bileşenin SIL seviyesi yoktur.
Söz konusu parçalar SIL sertifikasına sahip bir sistemde kullanılmaya uygun ya da uygun değil
şeklinde sınıflandırılırlar.
Ayrıca sadece sistemde kullanılan elemanların ya da bileşenlerin SIL seviyesine uygun olması sistemi
SIL seviyesine uygun yapmaz.
Bir sistemin herhangi bir SIL seviyesine uygun olabilmesi için sistemin bütününün incelenmesi
gereklidir.
9. akademi
www.smstork.com
SIL NEDİR?
SIL sertifikası, sistemin talep durumunda arıza yapma ihtimaline göre dört ayrı seviyede
tanımlanmıştır. SIL seviyesi yükseldikçe sistemin arıza yapma olasılığı azalır ve sistem performansı
yükselir.
Bununla beraber SIL seviyesinin yükselmesiyle sistemin maliyeti ve bakım masrafları artar ayrıca
sistem daha karmaşık bir yapıda olur.
SIL 4
SIL 3
SIL 2
SIL 1
> %99.99
%99.9 ve %99.99 arası
%99 ve %99.9 arası
90% ve %99 arası
%0.01 ve %0.001 arası
%0.1 ve %0.01 arası
%1 ve %0.1 arası
%10 ve %1 arası
SIL Seviyesi Güvenilirlik
10000 ve 100000 kat arasında
1000 ve 10000 kat arasında
100 ve 1000 kat arasında
10 ve 100 kat arasında
Risk Azaltma Faktörü
Talep Durumunda Arıza
Yapma İhtimali (PFD)
10. IEC 61508: Elektriksel ekipmanların fonksiyonel güvenlik standartları
Pek çok PLC , sensor ve son saha elemanları IEC 61508 standardını destekler.
IEC 61511: Proses endüstrisi için fonksiyonel güvenlik sistemleri standartları.
akademi
www.smstork.com
GÜVENLİK STANDARTLARI
12. akademi
www.smstork.com
RİSK
Risk: Kaza riskini azaltmak güvenilir bir sistem tasarımıyla gerçekleşir. Temel Proses Kontrol Sistemi
(BPCS) ve Güvenlik Kapatma Sistemiyle arttırılabilir.
RİSK = Kaza Sıklığı x Kaza Etkisi
Proses Risk: Proses koşullarından ve normal olmayan durumlardan kaynaklı risk.
Kabul Edilebilir Risk: Çevre ve iş güvenliği değerlerine göre kabul edilebilen risk.
Risk Düşürme: Riskin kabul edilebilir seviyeye düşürülmesi için yapılan işlemler.
Güvenlik Çevrim Ömrü: Bir projenin konsept aşamasında başlayıp güvenlik donanımlı işlevlerin
tamamı artık kullanılamadığı zaman sona eren bir süre boyunca
meydana gelen emniyet altına alınmış fonksiyonların
uygulanmasına ilişkin gerekli faaliyetler.
Güvenlik Koşulları Özellikleri: Güvenlik donanımlı sistemlerin
yerine getirmesi gereken emniyet donanımlı fonksiyonların
tüm şartlarını içeren şartname.
14. akademi
www.smstork.com
ESD VANASI
ESD Vanası Nedir?
SIS sisteminin bir parçasıdır (SIS).
Prosesteki bozukluklara karşı bir savunma elemanıdır.
Sadece tesiste trip oluşması durumunda çalışır.
Çalıştığından emin olunması için test edilmesi gereklidir.
ESD Vananın Görevi:
İstenen güvenlik fonksiyonunu istendiğinde, sadece istendiğinde yerine getirmek.
Güvenlik fonksiyonunu istenen sürede yerine getirmek.
Sızdırmazlık
Üst seviye güvenilirlik (analiz ve sertifikasyon),
ESD Vananın Aktüatörleri:
Tek Etkili Aktüatör: Acil durumda kapanması için gereken enerji
yaylarda toplanır.
Çift Etkili Aktüatör: Acil durum kapanması için gereken enerji
basınçlı akışkan olarak tüplerde biriktirilir.
15. akademi
www.smstork.com
FONKSİYONEL TESTLER
Neden teste ihtiyaç var ?
SIS in güvenilirliğini ölçmek
SIL seviyesini korumak
Çalışabildiğini ispatlamak
Offline ve online test
Offline test ünite duruşu gerektirir.
Tam darbe testi by-pass hattı gerektirir.
PST yapılarak by-pass olmadan test yapılabilir.
16. akademi
www.smstork.com
TAM DARBE TESTİ
Reactor
LT
1A
LT
1B
SafetySystem
(TMR system)
Inputs Outputs
LT
1B
24 VDC
Tam darbe testi:
Hedef ekipmanın %100 fonksiyonda çalıştığından emin olmaktır.
Tam darbe testi duruş zamanlarında veya By-Pass hattı yardımıyla yapılır.
By-pass hattı
(Proses çalışıyor)
Off-line test
(duruş zamanı)
17. akademi
www.smstork.com
KISMİ DARBE TESTİ (PST)
Vana prosesi etkilemeden kısmi hareket eder.
Potansiyel tehlikeler tespit edilebilir.
By-pass hattı
(Proses çalışıyor)
Off-line test
(duruş zamanı)
18. KISMİ DARBE TESTİ (PST)
akademi
www.smstork.com
Daha esnek test aralıkları,
Daha uzun tam darbe testi aralıkları,
Potansiyel hatalar tespiti,
Artan güvenlik
