SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
Дундаж хэмжигдэхүүн
Статистикийн мэдээг боловсруулах явцад 
нийтлэг үзүүлэлтүүдийг тодорхойлох нь чухал. 
Нийтлэг үзүүлэлтүүдийн үндсэн хэлбэр нь дундаж 
үзүүлэлт юм. 
Дундаж хэмжигдэхүүн - үзэгдэл, юмсын 
судлагдаж буй шинж тэмдгийн нэгдсэн үзүүлэлт. 
Дундаж хэмжигдэхүүн нь үзэгдэл, юмсыг 
бүрдүүлж буй нэгжүүдийг төлөөлж чадахуйц 
хэмжигдэхүүн юм.
Дундаж хэмжигдэхүүнийг ААН, байгууллагын үйл 
ажиллагаанд судалгаа хийх, хүрсэн түвшингийн 
үзүүлэлтүүдийг үнэлэх, үзэгдлүүдийн хоорондын 
хамаарлыг судлах, прогноз хийхэд ашиглана. Мөн 
нийгэм, эдийн засгийн үзэгдлүүдийн хөгжлийн зүй 
тогтол, ашиглагдаагүй нөөц бололцоог тогтооход 
өргөн хэрэглэнэ.
Статистикийн онолд 2 төрлийн дундаж 
хэмжигдэхүүнийг тооцоолдог. Үүнд: 
- Зэргийн дундаж 
- Бүтцийн дундаж 
Зэргийн дундаж нь энгийн дундаж ба жинлэсэн 
дундаж гэж ангилагдана.
Зэргийн дундаж нь арифметик дундаж, геометр 
дундаж, гармоник дундаж, квадрат дундаж, куб 
дундаж гэх мэт хэлбэрүүдтэй. 
f – давтамж 
n – өгөгдсөн мэдээллийн тоо 
Ʃ – нийлбэр
Энгийн дундаж: 
푋 = 
푋 
푛 
푋 кв = 
푥2 
푛 
푋 г = 푛 푥1 ∗ 푥2 ∗ ⋯∗ 푥푛 
Жинлэсэн дундаж: 
푋 ж = 
(푋∗푓) 
푓 
푋 ж = 
(푓∗푥2) 
푓
Тархалтын цувааг 2 ангилна: 
- Тасралттай (дискрет) цуваа 
- Тасралтгүй цуваа (интервал) 
Хуримтлагдсан давтамж = өсөн нэмэгдэх давтамж
• http://sta-lesson.blogspot.com/p/blog-page.html 
• http://www.slideshare.net/zorigoo.sph/1-9956250 
• http://www.slideshare.net/zorigoo.sph/2-9956275

More Related Content

More from E-Gazarchin Online University

More from E-Gazarchin Online University (20)

ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ESON101-Хичээл 11 /20190325/ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ESON101-Хичээл 11 /20190325/
 
ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 10 /20190319/ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 10 /20190319/
 
ECON302-хичээл 9 /20190312/
ECON302-хичээл 9 /20190312/ECON302-хичээл 9 /20190312/
ECON302-хичээл 9 /20190312/
 
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
 
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
 
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
 
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
 
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/ ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
 
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
 
ESON101-Хичээл 7 /20190227/
ESON101-Хичээл 7 /20190227/ESON101-Хичээл 7 /20190227/
ESON101-Хичээл 7 /20190227/
 
ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
 ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/ ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
ESON101-Хичээл 6-1 /20190220/
 
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
 
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/ESON101-Хичээл 5 /20190213/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
 
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/KLON103-Хичээл-2 /20190125/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
 
ECON302-хичээл 4 /20190129/
ECON302-хичээл 4 /20190129/ECON302-хичээл 4 /20190129/
ECON302-хичээл 4 /20190129/
 
ESON101-Хичээл 4 /20190130/
ESON101-Хичээл 4 /20190130/ESON101-Хичээл 4 /20190130/
ESON101-Хичээл 4 /20190130/
 
KLON102-Хичээл 3/20190122/
KLON102-Хичээл 3/20190122/KLON102-Хичээл 3/20190122/
KLON102-Хичээл 3/20190122/
 
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/ ESON101-Хичээл 3 /20190123/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
 
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/ CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
 
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/ KLON102-Хичээл 2 /2019015/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
 

Bs2 3

  • 2. Статистикийн мэдээг боловсруулах явцад нийтлэг үзүүлэлтүүдийг тодорхойлох нь чухал. Нийтлэг үзүүлэлтүүдийн үндсэн хэлбэр нь дундаж үзүүлэлт юм. Дундаж хэмжигдэхүүн - үзэгдэл, юмсын судлагдаж буй шинж тэмдгийн нэгдсэн үзүүлэлт. Дундаж хэмжигдэхүүн нь үзэгдэл, юмсыг бүрдүүлж буй нэгжүүдийг төлөөлж чадахуйц хэмжигдэхүүн юм.
  • 3. Дундаж хэмжигдэхүүнийг ААН, байгууллагын үйл ажиллагаанд судалгаа хийх, хүрсэн түвшингийн үзүүлэлтүүдийг үнэлэх, үзэгдлүүдийн хоорондын хамаарлыг судлах, прогноз хийхэд ашиглана. Мөн нийгэм, эдийн засгийн үзэгдлүүдийн хөгжлийн зүй тогтол, ашиглагдаагүй нөөц бололцоог тогтооход өргөн хэрэглэнэ.
  • 4. Статистикийн онолд 2 төрлийн дундаж хэмжигдэхүүнийг тооцоолдог. Үүнд: - Зэргийн дундаж - Бүтцийн дундаж Зэргийн дундаж нь энгийн дундаж ба жинлэсэн дундаж гэж ангилагдана.
  • 5. Зэргийн дундаж нь арифметик дундаж, геометр дундаж, гармоник дундаж, квадрат дундаж, куб дундаж гэх мэт хэлбэрүүдтэй. f – давтамж n – өгөгдсөн мэдээллийн тоо Ʃ – нийлбэр
  • 6. Энгийн дундаж: 푋 = 푋 푛 푋 кв = 푥2 푛 푋 г = 푛 푥1 ∗ 푥2 ∗ ⋯∗ 푥푛 Жинлэсэн дундаж: 푋 ж = (푋∗푓) 푓 푋 ж = (푓∗푥2) 푓
  • 7. Тархалтын цувааг 2 ангилна: - Тасралттай (дискрет) цуваа - Тасралтгүй цуваа (интервал) Хуримтлагдсан давтамж = өсөн нэмэгдэх давтамж
  • 8. • http://sta-lesson.blogspot.com/p/blog-page.html • http://www.slideshare.net/zorigoo.sph/1-9956250 • http://www.slideshare.net/zorigoo.sph/2-9956275