1. หลักการทำางานของเครื่องกลึง
ชุดหัวเครื่องกลึง (Head Stock)
ชุดส่วนที่อยู่ซ้ายสุดของเครื่อง ใช้ในการขับหัว
จับ หรือขับชิ้นงานให้หมุนด้วยความเร็วรอบต่าง
ๆ
มีส่วนประกอบที่สำาคัญดังนี้
• ชุดส่งกำาลัง (Transmission) เครื่องกลึง
จะส่งกำาลังขับงานกลึงด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า
(Motor)โดยส่งกำาลังผ่านสายพานลิ่ม (V-Belt)
และผ่านชุดเฟือง (Gear) mสามารถปรับ
ความเร็วรอบได้ระดับต่าง ๆ เพื่อไปขับเพลาหัว
จับงาน (Spindle) ให้หมุน

2. สำาหรับเครื่องกลึงรุ่นเก่าจะปรับความเร็วรอบ
ของเพลาหัวจับงานโดยใช้ล้อสายพาน (Pulley) ที่
มีหลายขั้น ซึ่งแต่ละขั้นจะให้ความเร็วรอบแตกต่าง
กัน
ลักการทำางานของเครื่องกลึง
ส่งกำาลังด้วยชุดเฟือง การส่งกำาลังด้วยสายพาน

3. ลักการทำางานของเครื่องกลึง
• ชุดเฟืองทด (Gears) ใช้ทดความเร็ว
รอบในการกลึงมี 2 ชุด คือ ชุดที่อยู่ภายในหัว
เครื่องและชุดที่อยู่ภายนอกหัวเครื่องกลึง
ชุดเฟืองภายในหัวเครื่องกลึงชนิดยันศูนย์ (HEAD GEAR)

4. • แขนปรับความเร็วรอบ (Spindle Speed
Selector) เป็นแขนที่อยู่ส่วนบนหรือส่วนหน้าของ
เครื่องใช้สำาหรับโยกเฟืองที่อยู่ภายในหัวเครื่องให้
ขบกันเพื่อให้ได้ความเร็วรอบต่าง ๆตามต้องการ
ลักการทำางานของเครื่องกลึง
แสดงคันโยกปรับความเร็วรอบ

5. • แขนปรับกลึงเกลียว (Lead Screw and
Thread Rang Level) เป็นแขนสำาหรับปรับ
เฟืองในชุดกล่องเฟือง (Gear Box) เพื่อกลึง
เกลียวโดยที่เพลากลึงเกลียวหมุนขับป้อมมีดให้
เดินกลึงเกลียวบนชิ้นงาน
ลักการทำางานของเครื่องกลึง
แขนปรับกลึงเกลียว

6. • ชุดเพลาหัวเครื่องกลึง (Spindle) มี
ลักษณะรูปทรงกระบอกเจาะรูกลวงตลอดด้านหน้า
จะเป็นรูเรียวแบบมอร์สเพื่อใช้ประกอบกับหัวศูนย์
เพลาหัวเครื่องกลึงใช้จับกับหัวจับเครื่องกลึง มี 4
แบบ คือเพลาหัวเครื่องกลึงแบบเกลียว เพลาหัว
เครื่องกลึงแบบเรียว เพลาหัวเครื่องกลึงแบบลูก
เบี้ยว และเพลาหัวเครื่องกลึงแบบสกรูร้อย
ลักการทำางานของเครื่องกลึง
แสดงชุดเพลาหัวเครื่อง

7. • ชุดแท่นเลื่อน (Carriage)
ชุดแท่นเลื่อน เป็นส่วนประกอบที่ใช้ควบคุม
และรองรับเครื่องมือตัดเพื่อให้เครื่องมือตัดของ
เครื่องกลึงเลื่อนไป-มาในทิศทางตามแนวยาว
หรือตามขวางของสะพานแท่นเครื่อง ชุดแท่น
เลื่อนมีส่วนประกอบสำาคัญ2 ส่วน คือ ชุดแคร่
คร่อม (Saddle) และชุดกล่องเฟือง (Apron)
1. แคร่คร่อม (Saddle) เป็นส่วนที่อยู่บน
สะพานแท่นเครื่อง (Bed) เพื่อรองรับชุดป้อมมีด
และชุดกล่องเฟือง แคร่คร่อมสามารถเลื่อนไป-มา
ในแนวนอน ซึ่งใช้ในงานกลึงปอก
ลักการทำางานของเครื่องกลึง

8. 2. แท่นเลื่อนขวาง (Cross Slide) เป็นส่วนที่
ยึดอยู่บนแคร่คร่อม สามารถเลื่อนไป-มาด้วยสก
รู ใช้ในการกลึงปาดหน้า หรือป้อนลึก
3. แท่นเลื่อนบน (Compound Rest) เป็น
ส่วนที่ยึดอยู่บนแท่นปรับองศา สามารถเลื่อนไป-
มา ด้วยชุดสกรู ใช้ในการกลึงเรียว (Taper)
หรือกลึงมุมต่าง ๆ หรือใช้ทำาหน้าที่เช่นเดียวกับ
แท่นเลื่อนขวาง
ที่ปรับองศา เป็นส่วนที่ยึดอยู่บนแท่นเลื่อน
ขวางและอยู่ใต้แท่นเลื่อนบน สามารถปรับเป็น
องศาต่าง ๆ
ลักการทำางานของเครื่องกลึง

9. • ชุดกล่องเฟือง (APRON)
ประกอบด้วยเฟืองทด ใช้ในกรณีกลึงอัตโนมัติ
ชุดกล่องเฟืองประกอบด้วยส่วนต่าง ๆ ดังรูปที่
4.20
1. มือหมุนแท่นเลื่อน (Traversing Hand
Wheel) ใช้สำาหรับหมุนชุดแท่นเลื่อนให้เคลื่อนที่
ในแนวซ้าย – ขวา
2. แขนโยกป้อนกลึงอัตโนมัติ (Fed Selector)
ใช้สำาหรับโยกป้อนกลึงอัตโนมัติ
3. แขนโยกกลึงเกลียว (Lead screw
Engagement Lever) ใช้สำาหรับโยกกลึงเกลียว
ลักการทำางานของเครื่องกลึง

10. 4. ปุ่มดึงสำาหรับกลึงเกลียว (Controls Forward
or Reverse) ใช้สำาหรับดึงเปลี่ยนชุดเฟืองกลึง
เกลียว
5. ปุ่มดึงสำาหรับกลึงปอกผิวอัตโนมัติ (Feed
Lever) ใช้สำาหรับดึงเปลี่ยนทิศทางการเดินป้อน
อัตโนมัติของแท่นเลื่อนขวางหน้าหลัง
ลักการทำางานของเครื่องกลึง
ชุดกล่องเฟือง (Apron) ส่วนประกอบชุดกล่องเฟือง

11. • ป้อมมีด (Tool Post)
เป็นส่วนที่อยู่บนสุดใช้จับยึดมีดกลึง มีดคว้าน
สำาหรับกลึงงานป้อมมีดมีหลายชนิด เช่น ชนิด
มาตรฐาน (Standard-type Lathe Tool Post)
ชนิดสะพาน 4 มีด (Four-way Turret Tool
Post) และชนิดสะพานมีดทางเดียว เป็นต้น
ลักการทำางานของเครื่องกลึง

12. • ชุดท้ายแท่น (Tail Stock)
เป็นส่วนที่อยู่ด้านขวามือ ท้ายสุดของเครื่อง
กลึง ใช้สำาหรับจับยันศูนย์ (Lathe Center) เพื่อ
ใช้ประคองงานกลึงที่ยาว ๆ ไม่ให้สั้น หรือหัวจับ
ส่วน (Drill Chuck) เพื่อจับดอกสว่าน (Drill)
ดอกเจาะยันศูนย์(Center Drill) เป็นต้น
นอกจากนี้ยันศูนย์ท้ายแท่น ยังสามารถเยื้องศูนย์
เพื่อใช้ในการกลึงเรียวที่มีความยาวมาก ๆ ได้อีก
วิธีหนึ่งยันศูนย์ท้ายแท่นสามารถเลื่อนไป-มา และ
ล็อกได้ทุกตำาแหน่งบนสะพานแท่นเครื่อง
ลักการทำางานของเครื่องกลึง

13. ลักการทำางานของเครื่องกลึง
• สะพานแท่นเครื่อง (Bed)
เป็นส่วนที่อยู่ล่างสุด ใช้รองรับส่วนต่างๆของ
เครื่องกลึงทำาจากเหล็กหล่อส่วนบนสุดจะเป็นราย
เลื่อน (Bed Way)ที่เป็นรูปตัววี ควำ่าและส่วนแบน
รางเลื่อนจะผ่านมาชุบผิวแข็งและขุดระดับมากแล้ว
จึงสึกหรอยากส่วนล่างสุดของสะพานแท่นเครื่อง
จะเป็นฐานรองและส่วนที่เก็บระบบปั๊มนำ้าหล่อเย็น
สะพานแท่นเครื่อง

14. ลักการทำางานของเครื่องกลึง• ระบบป้อน (Feed Mechanism)
เป็นชุดที่มีความสัมพันธ์กับระบบส่งถึงการทำางาน
ของเครื่องกลึง ซึ่งสามารถปรับความเร็วของเพลาหัว
เครื่องได้ สามารถปรับอัตราป้อนกลึงตามแนวยาวและ
แนวขวาง ให้มีความหยาบหรือละเอียดสามารถกลึง
อัตโนมัติและยังสามารถกลึงเกลียวได้ทั้งระบบอังกฤษ
(หน่วยเป็นนิ้ว) และระบบเมตริก (หน่วยเป็นมิลลิเมตร)
ระบบป้อนประกอบด้วยส่วนสำาคัญต่าง ๆ คือ ชุดเฟือง
ป้อน ชุดเฟืองขับ เพลาป้อน และเพลานำา พัง ซึ่งแต่ละ
ส่วนนี้จะมีการทำางานที่สัมพันธ์กันตลอดเวลา

15. • ระบบนำ้าหล่อเย็น (Cooling Pump)
จะอยู่ที่ฐานรองของเครื่องกลึง ซึ่งจะประกอบ
ด้วยปั๊ม (Pump) ที่จุ่มอยู่ในถังของนำ้าหล่อเย็น
และสายยางนำ้าหล่อเย็นที่โผล่ขึ้นมา และจับยึดอยู่
บนชุดแท่นเลื่อน ซึ่งจะพ่นนำ้าหล่อเย็นตรงกับงาน
ตลอดเวลา
ลักการทำางานของเครื่องกลึง

16. ารบำารุงรักษาเครื่องกลึง
ระบบการหล่อลื่น
1. การหล่อลื่นในส่วนของ HEAD STOCK
และส่วนชุดหีบเฟืองป้อนการหล่อลื่นนั้นควรมี่จะ
เติมนำ้ามันหล่อลื่นให้พอดีขีดบนกระจกนำ้ามันที่
กำาหนดไว้ หรือประมาณ ¾ ของหลอดแก้ว
2. การหล่อลื่นในชุดเฟืองส่งกำาลังให้ทำาการ
เปิดฝาครอบสายพานและหมั่นตรวจสอบเป็น
ประจำา
3. การหล่อลื่นส่วน CARRIAGE ในการหล่อ
ลื่น ในการหล่อลื่นแบบ HEAD PUMP

17. ามปลอดภัยในการใช้เครื่องกลึง
1. ตรวจสอบส่วนต่าง ๆ ของเครื่องกลึงทุกครั้ง
ก่อนการทำางาน ว่าอยู่ในสภาพพร้อมที่จะทำางาน
อย่างปลอดภัย ถ้ามีข้อบกพร่องให้แจ้งผู้ควบคุม
แก้ไขทันที
2. ต้องสวมแว่นตานิรภัยทุกครั้งที่ปฏิบัติงานบน
เครื่องกลึง
3. ก่อนเปิดสวิตซ์เครื่อง ต้องแน่ใจว่าจับงาน
จับมีดกลึง แน่น และถอดประแจขันหัวจับออกแล้ว
4. สวิตซ์หรือปุ่มนิรภัยต่าง ๆ ของเครื่องกลึง
เช่น ที่หัวเครื่อง เบรกที่ฐานเครื่องต้องอยู่ในสภาพ
พร้อมที่จะทำางาน

18. 5. ขณะกลึงจะมีเศษโลหะออกมา ห้ามใช้มือดึง
เศษโลหะเป็นอันขาด ให้ใช้เหล็กขอเกี่ยวหรือ
แปรงปัดแทน
6. ห้ามสวมถุงมือขณะทำางานกลึง รวมทั้งแหวน
นาฬิกา เสื้อผ้าที่หลวม หรือเน็คไท ซึ่งหัวจับงาน
จะดึงเข้าหาหัวจับ จนเป็นอันตรายได้
7. ต้องถอดประแจขันหัวขับออกทุกครั้งที่ขัน
หรือคลายหัวจับแล้วเสร็จ
8. ระวังชุดแท่นเลื่อนจะชนกับหัวจับงาน เพราะ
จับงานสั้นจนเกินไป
ามปลอดภัยในการใช้เครื่องกลึง

19. 9. ห้ามจับมีดกลึงออกมาจากชุดป้อมมีดยาว
เกินไป และไม่ควรเลื่อนแท่นเลื่อนบนออกมาให้
ห่างจากจุดกึ่งกลางมากเกินไป จะทำาให้ป้อมมีด
ไม่แข็งแรงและมีดสั่นได้
10. ห้ามใช้มือลูบหัวจับเพื่อให้หยุดหมุนให้ใช้
เบรกแทนและห้ามใช้มือลูบชิ้นงานเพราะคมงาน
อาจจะบาดมือได้
11. การถอดและจับยึดหัวจับ (Chuck) จะต้อง
ใช้ไม้รองรับที่สะพานแท่นเครื่องเสมอ
12. ต้องหยุดเครื่องทุกครั้งที่จะถอดจับหรือวัด
ชิ้นงาน
ามปลอดภัยในการใช้เครื่องกลึง