SlideShare a Scribd company logo
1 of 10
Download to read offline
“Treat the earth well: we do not inherit the 
Earth from our Ancestors, we borrow it from 
our Children.” 
Indian Chief Seattle 
www.welovepaper.be 
www.paperchainforum.org 
www.welovepaper.be 
Gedrukt op MaxiSilk, 200 gr en 135 gr, verdeeld door Igepa belux.
3 
eantwoorden aan de noden van de hedendaagse samenleving en er tegelijk voor 
zorgen dat de generaties van morgen ook in hun behoeften kunnen voorzien, dat is 
de visie op de rol en de verantwoordelijkheid van de papiersector in België aan het begin van 
het derde millennium. 
Door te steunen op oud papier als voornaamste grondstoffen dus prioriteit aan recyclage en 
herwaardering, zet de papiersector nog een stap verder in de richting van duurzame ontwikkeling 
en spaarzaam gebruik van natuurlijke rijkdommen. 
Door natuurlijke en hernieuwbare grondstoffen in te zetten voor de rest van zijn bevoorrading, 
kiest de papiersector vrijwillig voor een model dat ingaat tegen de traditionele westerse 
consumptiewijze die steeds meer gebaseerd zijn op de ontginning van niet-hernieuwbare 
middelen. 
Al in 2003 was de Belgische papiersector de eerste die akkoorden ondertekende met het 
Waals en Vlaams gewest, met de bedoeling te streven naar een verlaging van de CO2-uitstoot 
per geproduceerde ton papier, door gebruik te maken van groene energie en te mikken op 
efficiënter energieverbruik. 
Door te ijveren naar een permanente beperking van zijn ecologische voetafdruk, werkt de 
papiersector aan de vereiste groene bakens voor de ontwikkeling van de komende generaties. 
Ons recyclagepercentage bedraagt 76,1%, onze beboste oppervlakte is in 50 jaar tijd met 
30% toegenomen, onze CO2 voetafdruk is sinds 1990 met 35% gedaald en het gros van de 
energie die we verbruiken is hernieuwbaar. Aldus de balans van een industrie die erin slaagt 
volledig te beantwoorden aan de noden van de huidige generatie en tegelijk zorg draagt voor 
de volgende. 
En toch stemt deze realiteit niet altijd overeen met de perceptie van het publiek. Waar loopt 
het mis? 
Terwijl duurzame ontwikkeling als concept veel inspanningen vroeg van de spelers die inzagen 
hoe dringend ze het moesten in de praktijk brengen, bracht het een vorm van greenwashing 
met zich mee bij diegenen die voor een gemakkelijkere weg kozen. Als het om milieubewustzijn 
gaat, kunnen we vandaag alleen maar vaststellen dat de meest duurzame spelers niet altijd 
diegenen zijn die er het vaakst over praten. 
Misschien moeten we een aantal feiten nader bekijken 
k e r n c i j f e r s 
Inzamelingsgraad papier en karton in 2012: 76,1% . 
Inzamelingsgraad ICT: 13,6% grootteorde. 
Gronstoffenaanvoer via recyclage: 51% voor papier en karton. 
Voor plastic: 20% grootteorde. 
91% van onze grondstoffen zijn afkomstig uit Europa. 
25% van de grondstoffen voor ICT zijn afkomstig uit Europa (grootteorde). 
Een vel papier heeft 3,5 levens, een ICT produkt slechts 1 leven. 
30% meer bossen in de afgelopen 30 jaar - 57% van de bossen zijn gecertificeerd. 
De CO2 voetafdruk is voor papier met 40% gedaald, het energieverbruik 
met 14% Tegenover een verdubbeling voor ICT. 
D uurzaamheid is uitgegroeid tot een prioritair thema binnen onze samenleving, nu de omvang 
van de ecologische en maatschappelijke crisis wereldwijd duidelijk wordt. Denk maar aan de 
klimaatverandering, de uitputting van de natuurlijke rijkdommen, waterschaarste, de nakende 
oliepiek, de kloof tussen de rijke en de ontwikkelingslanden, voedselveiligheid, ontbossing en de 
dramatische daling van de biodiversiteit of de groei van de wereldbevolking en een aantal industriële 
en natuurrampen… 
In die context werd duurzame ontwikkeling opgenomen als een van de Millenniumdoelstellingen inzake 
ontwikkeling zoals die bepaald werden door de UNO-lidstaten. Er wordt gewerkt rond drie pijlers: 
Doeltreffendheid (efficiëntere technieken); 
Spaarzaamheid (zuinig gebruikte technieken); 
Inzet van hernieuwbare bronnen. 
B 
2
Zij geeft een meerwaarde aan de bijprodukten van het bos... 
raditiegetrouw leveren de bossen kwalitatief hoog-staand 
hout aan zagerijen die dit verwerken tot meube-len, 
trappen, planken en gebinten. Maar om dit kwaliteits-hout 
te verkrijgen dienen de bossen op regelmatige 
tijdstippen uitgedund te worden teneinde de resterende bo-men 
zo optimaal mogelijk tot volwassenheid te brengen (zie 
schema). Deze uitdunning van de bossen levert bomen van 
beperkte omvang, die ingezet worden bij de produktie van 
papier en spaanderplaat. Dit uitdunnings- en snoeihout 
vertegenwoordigt 50% van de grondstoffen voor de euro-pese 
papierindustrie. 
80 jaar Papier vernietigt de bossen. 
aarenboven gaat het grootste gedeelte van de stam van 
Mythe: wordt 
een volwassen boom naar de zagerijen. De takken en 
ontbossing de wortels worden aangewend voor verwarming en voor het 
neen, de aanmaken van papierpulp. De verkregen inkomsten uit 
Realiteit: Wel europese 
snoei- en uitdunningshout moedigen de boseigenaars aan 
door de om hun bossen optimaal te beheren. 
veroorzaakt ijdens het zagen van boomstammen tot planken ontstaan 
niet bijprodukten, die later in kleine plakjes (chips) versneden 
papierindus trie. 
Principe van uitdunningen in het bos 
worden. Deze chips worden voornamelijk ingezet voor de 
fabricatie van houtpulp. Dit bijprodukt vertegenwoordigt 
meer dan 25% van de grondstoffen voor de europese 
papierindustrie. 
Eén van de voornaamste k is dat haar grondstof herenniemuewrkbeana rv aenn praecpyiecrleerbaar is 
20 jaar 
40 jaar 
e Europese bossen zijn met meer dan 30% gegroeid sedert 1950. Dit vertegenwoordigt meer dan 
13 maal de totale oppervlakte van België. De jaarlijkse aangroei komt overeen met de oppervlakte 
van 1.500.000 voetbalvelden. De aangroei van de europese bossen is niet enkel kwantitatief. Ook de 
kwaliteit van onze bossen gaat er op vooruit. Volgens het Europees Agentschap voor Milieu (EEA) 
”Evolueert het beheer van de bossen in Europa in gunstige zin voor de biodiversiteit” 
94% van ons papier wordt in Europa geproduceerd 
Bron: Commerciële statistieken van CEPI, 2011 
82,7% van de houtpulp, aangewend voor de papierproductie, is afkomstig uit Europa. Het saldo wordt 
geleverd door duurzaam beheerde plantages, die beheerd worden volgens internationaal erkende 
certificeringssystemen. Deze certificaties garanderen dat én de houtpulp én het papier afkomstig zijn van 
duurzame en hernieuwbare bosarealen. Deze plantages zijn vaak het enige economisch volwaardig 
alternatief voor kaalkapping. 
“Indien deze plantages op gunstige lokaties duurzaam beheerd worden, verminderen zij de kans dat 
natuurlijke bossen zouden sneuvelen” 
“Aanplanting van bossen kan een bijzonder waardevolle bron zijn voor hernieuwbare energie en voor 
industriële grondstoffen” 
Bron: WWF, Living Forest Report 2012, chapter 4 
Ontbossing, buiten Europa en met andere doelstellingen 
e ontbossing is een fenomeen dat zich meestal voordoet in tropische regios en dit voor diverse 
redenen. De voornaamste reden voor ontbossing is de nood aan vruchtbare landbouw- en 
veeteeltgronden en aan brandhout. ”Ontbossing wordt in 90% van de gevallen veroorzaakt door 
niet-duurzame landbouwpraktijken” 
Bron: Underlying causes of deforestation, World Rainforest Movement 
5 
4 
Doorsnede van een boomstam 
1 Meer dan de helft van de vezels nodig voor de produktie van papier 
is afkomstig van het recycleren van oud papier 
2 De papierindustrie gebruikt grotendeels afgeleide produkten van het bos 
en van de hout-zagerijen 
3 De oppervlakte van de Europese bossen is sedert 1950 
met 30% toegenomen, wat het equivalent is van meer 
dan 13 maal de oppervlakte van België. 
De hele industrie is gebaseerd op recyclage 
en op hernieuwbare grondstoffen... 
e europese papierindustrie is de industrie met het hoogste 
recyclagepercentage. Mede door een selectieve inzameling heeft 
het dit percentage gestaag weten te verbeteren. Vandaag zijn meer 
dan de helft van de benodigde vezels afkomstig van oud papier.
7 
Gebruik staat niet synoniem voor verbruik... 
ater speelt, zoals ook in diverse andere industrietakken, een zeer belangrijke rol bij 
de fabrikatie van papier. De papiersector is effectief een groot gebruiker van water. 
Dit water wordt in feite niet verbruikt maar wordt, zowel tijdens de fabrikage van 
papierpulp als tijdens de produktie van papier, aangewend als een voertuig om de vezels 
te doseren en te transporteren. Water is uiterst kostbaar. Net zoals de papierfabrikanten 
grote zorg besteden aan het vrijwaren van de bossen, zo ook gaan ze te werk met water. Het 
overgrote deel van het water wordt dus ”geleend”, met andere woorden het aangewende 
water wordt onttrokken aan de natuur, nadien gebruikt en hergebruikt en tenslotte gezuiverd 
terug in het milieu gebracht. Slechts 15 procent van het geleend water wordt effectief verbruikt, 
deels in het produkt deels door verdamping. 
Meer dan 85 procent van het gebruikte water gaat terug naar rivieren en kanalen. Voor sommige 
parameters is dit water in een zuiverdere staat als bij onttrekking van de waterlopen 
Steeds minder... Steeds beter... 
i n de afgelopen 30 jaar zijn de papierfabrikanten erin geslaagd om de hoeveelheid water 
per geproduceerde ton papier met 56 procent te doen dalen. En terzelfdertijd zijn ze er 
ook in geslaagd om de uitstoot van schadelijke stoffen met 80 procent te verminderen. 
6 
Evolutie 
van het watergebruik 
(m3/ton) 
Evolutie 
van de sectorspecifieke vuilvracht 
(kg/ton) 
Mythe: Bij de produktie van papier 
wordt te veel water gebruikt. 
Realiteit: Het o vergrote deel 
van het aangewende water gaat na zuivering 
terug naar de natuur 
1 85% van het water, nodig voor de produktie van papier, wordt ontleend 
aan de natuur. Na gebruik en hergebruik in het produktieproces 
en na grondige zuivering komt het terug in het milieu. 
2 De hoeveelheid water nodig voor de produktie van papier is in de loop 
van de laatste 30 jaar met 56 procent verminderd. 
3 Bij de produktie van papier zijn de hoeveelheden geloosde schadelijke stoffen 
in de afgelopen 30 jaar met 4/5de verminderd. 
100 
50 
0 
100 
50 
0
Een enorm potentieel, maar ook beperkingen... 
e europese papierindustrie is de industrie met het hoogste recyclagepercentage. 
Vandaag reeds vertegenwoordigt oud papier meer dan de helft van de grondstoffen 
voor de papierindustrie. 
Maar eindeloos recycleren is in de praktijk niet haalbaar. De vezels, die aanwezig zijn in papier, 
zijn cellulosevezels afkomstig van hout. Doorheen het recyclageproces worden deze vezels 
verzwakt en kunnen zij slechts 2 à 5 keer in het proces worden aangewend. Nieuwe vezels, 
afkomstig van hout, zijn dus noodzakelijk om een onberispelijke papierkwaliteit te waarborgen. 
In 2012 werd een papiervezel gemiddeld 3,5 keer gerecycleerd in Europa. 
Zowel beperkingen in theorie als in de praktijk... I n Europa wordt 70,4% van alle papier gerecupereerd voor recyclage. Negen van de tien 
golfkartonnen dozen alsook negen van de tien kranten worden met gerecycleerde vezels 
op basis van oud papier gemaakt. In België is de recyclagegraad zelfs 76,1%. De 
belgische papierproducenten recycleren jaarlijks zowat 1.200.000 ton oud papier. Dit is vijf 
maal meer dan twintig jaar geleden. Deze recyclagepercentages zijn nog steeds groeiende, 
doch specialisten neigen om te zeggen dat het théoretisch maximum recyclagepercentage rond 
de 80% ligt. Wij zijn er bijna... 
De doelstelling van de europese papierindustrie is om het huidig recyclagepercentage rond de 
70% te handhaven, doordat circa 20% van de papierconsumptie niet kan worden gerecupereerd. 
Deels omdat wij graag een aantal werken bewaren - zoals boeken, dokumenten,fotos - deels 
omdat het aangewende papier niet recupereerbaar is omdat het verdwijnt of verbrandt - zoals 
sigarettenpapier en hygiënisch papier. 
Inbreng van nieuwe vezels 
B epaalde papiersoorten vereisen, omwille 
van hun technische eigenschappen, een 
min of meer groot aandeel nieuwe vezels. 
Afhankelijk van toepassing en gebruik worden 
nieuwe vezels en gerecycleerde vezels volgens 
welbepaalde verhoudingen ingezet bij de 
diverse papier- en kartonfabricaties. 
8 
Recyclage piramide 
9 
D Mythe: laat ons uitsluitend gerecycleerd 
papier gebruiken. 
Realiteit: o m het recyclageproces te 
waarborgen, is de aanvoer van nieuwe 
vezels een”must”. 
1 Houtvezels kunnen slechts 2 à 5 keer gerecycleerd worden. Hierdoor is 
ongelimiteerd recycleren uit den boze. 
2 De aanvoer van gerecycleerde vezels wordt ook beperkt doordat één vijfde 
van de papierconsumptie niet gerecupereerd kan worden. 
3 Met een recyclagegraad van 70,4% is de europese papierindustrie heel dicht 
tot het hoogst technisch haalbare gekomen. 
4 De verhouding recycleerde versus nieuwe vezels variëert sterk naargelang 
de toepassing voor het papier of het karton. 
.
11 
10 
Relativiseren... 
d e produktie van papier is een industriële activiteit. Daardoor is men geneigd om 
verontrustende cijfers te verwachten. Niets is minder waar. Voor de produktie van 200 
kilo papier, wat overeenstemt met het jaarlijks verbruik per inwoner / per jaar, is 
gemiddeld 500 kilowattuur (kWh) vereist aan warmte en electriciteit. 
Dit is slechts de helft van het verbruik van alle toestellen in slaapstand bij een gemiddeld gezin 
per jaar. Of maar de helft van het jaarlijks verbruik van een constant aangesloten PC - computer. 
Daarenboven behoren de sectoren pulp- en papierproduktie alsook die van de drukkerijen tot 
één van de sectoren met de laagste uitstoot van broeikasgassen in de wereld. 
Steeds minder ….. 
d e papierindustrie investeert constant om haar energie-efficiëntie te verbeteren. In België 
heeft het overgrote deel van de papierketen hiervoor toezeggingen gedaan richting 
overheid. In Wallonië zijn de meeste federaties van de sector overeengekomen hun 
inspanningen voor energie - efficiëntie te verdubbelen. En in Vlaanderen, hebben de onder­nemingen 
uit de sector ook dergelijke afspraken gemaakt, ja zelfs toegezegd om in deze 
materie tot de wereldtop te behoren. Het gaat hier om duidelijk, welomlijnde en geloofwaardige 
toezeggingen. 
Eén van de mooiste inspanningen op het gebied van energie is de ontwikkeling van de 
cogeneratie, met andere woorden de gecombineerde produktie van electriciteit en warmte. 
De belgische papierindustrie produceert zelf 65 procent van haar behoeften in electriciteit 
en warmte door het toepassen van deze hoogwaardige technologie. Zij valoriseert aldus de 
vrijgekomen warmte tijdens de productie van haar eigen energie. Dit in tegenstelling met de 
klassieke energieproduktie waarbij deze warmte verloren gaat. 
Een hernieuwbare energie.... 
d e energie die geproduceerd wordt door de papierindustrie is daarenboven in grote mate 
hernieuwbare energie met een laag CO2 gehalte: meer dan de helft van de energie, 
nodig voor de europese papierfabrikage, is afkomstig van hernieuwbare bronnen. Op 
nationaal vlak produceert de papierindustrie zelfs 8 procent van de totale hernieuwbare 
energie, een niet geringe milieubijdrage vanwege deze bescheiden sector. 
Door steeds minder en minder energie te gebruiken en door steeds meer beroep te doen op 
hernieuwbare energie, is de papiersector er tijdens de laatste 20 jaren in geslaagd om haar 
CO2 uitstoot per kilogram geproduceerd papier met 40 pocent te reduceren. 
“De pulp- en papierindustrie ”boosten” het gebruik van bio-energie in Europa. De energie 
nodig voor de papierindustrie is voor 52 procent afkomstig van biomassa en de hele 
papiersector levert 27 procent van de totale produktie van biomassa in de EU.” 
Bron: CEPI Paperonline, 2010 
Mythe: fabrikatie van papier 
vereist heel veel energie. 
Realiteit: Papier maken kan niet 
zonder energie, maar het overgrote deel 
ervan is herbruikbaar. 
1 De gemiddelde consumptie papier in België is 200 kg per inwoner. De produktie 
van deze 200 kg papier vereist 500 kilowattuur. Dit is maar de helft van de 
consumptie van alle toestellen in slaapstand voor één gemiddeld gezin per jaar. 
2 De papierindustrie verbetert voortdurend haar energie - efficiëntie. 
3 52% van de energie, nodig voor de papierproduktie in België, 
is hernieuwbaar.
12 
De groene koolstofvoorraad... 
d oor het natuurlijk proces van fotosynthese nemen bomen een grote hoeveelheid 
carbondioxyde (CO2) uit de atmosfeer. De duurzaam beheerde bossen, waarin de 
volwassen bomen worden vervangen door nieuwe aanplantingen absorberen een 
grotere hoeveelheid CO2 dan de onbeheerde bossen, waar de verhoudingen uitstoot en 
absorptie ongeveer in evenwicht liggen. Teneinde een netto opname van CO2 te bekomen, met 
een positief effect op het milieu, moeten bossen op een duurzame manier beheerd en 
heraangeplant worden. 
Eénmaal de koolstof opgeslorpt is door de houtvezels, blijft de CO2 opgeslagen in het papier 
en de bijprodukten. De Raad van de Europese Unie heeft deze CO2 opslag officieel erkend in 
haar nieuwe boekhoudregels en heeft de houtketen herkend als ”climate friendly”. 
carbon footprint toes as graphs 
1400 
1200 
1000 
800 
600 
400 
200 
0 
37 
187 
114 
22 
298 
Transport-related GHG 
emissions 
GHG emissions 
associated with 
purchased or sold 
electricity and steam 
GHG emissions 
associated with 
producing other raw 
materials 
GHG emissions 
associated with 
producing virgin or 
recovered fibre pulp 
GHG emissions from 
pulp & paper production 
1400 
1200 
1000 
800 
600 
400 
200 
0 
Carbon Footprint of European 
Graphic Papers Sector in units 
of CO2e / tonne paper produced 
Carbon stored by European 
Graphic Papers Sector in units 
of CO2e / tonne paper produced 
13 
Carbon footprint toes as graphs 
Bron: Cepifine 
“Goed beheerde bossen, waar de bomen regelmatig worden uitgedund en heraangeplant, 
absorberen meer CO2 dan een onbeheerd bos. Tenslotte zijn bossen tot op heden de enige 
natuurlijke en wetenschappelijk bewezen opvangplaatsen voor koolstof. Op wereldvlak schat 
men dat de private bosbouw één miljard ton CO2 opslorpt per jaar.“ 
Bron: Australian Paper Industry Association (APIA) 
Steeds minder … Steeds beter … 
D ankzij de inspanningen van de papierindustrie is de hoeveelheid CO2 uitgestoten om een 
ton pulp en papier te produceren sedert 1990 met 40 procent gedaald. 
Een ton papier, waarvoor bij de produktie 440 kg CO2 uitgestoten is, slaat in de houtvezels het 
equivalent van 1400 kg CO2 op. Een ton papier slaat dus 3 maal zoveel CO2 in zijn vezels op 
dan werd uitgestoten bij de produktie. 
Als conclusie kunnen wij stellen dat papier deel uitmaakt van de oplossing, niet van het 
probleem ! 
Mythe: De CO2 voetafdruk van papier 
is aanzienlijk. 
Realiteit: De uitgestoten CO2 w o r dt 
opnieuw geabsorbeerd door de bossen 
en he t p ap ier 
1 Eén ton papier slaat in de houtvezels het equivalent 
van ongeveer 1400 kg CO2 op. 
2 De hoeveelheid CO2 uitgestoten om een ton pulp en papier te produceren 
is tussen 1990 en 2010 gedaald met 40 procent. 
3 Eén ton papier slaat dus meer dan 3 maal zoveel CO2 op dan wordt 
uitgestoten bij de produktie ervan.
15 
14 
Mythe: Digitaal is beter voor het milieu. 
Realiteit: Digitaal heeft ook 
een impact op het milieu. 
1 Vele zeldzame en niet hernieuwbare grondstoffen worden aangewend 
voor de produktie van electronisch materiaal. 
2 Het gebruik van electronische toestellen verbruikt heel wat energie. 
Data centers hebben hun energieverbruik verdubbeld tussen 2000 en 2006 
en dit zal verviervoudigen tegen 2020. 
3 Electronisch afval is de snelst groeiende afvalstroom en groeit drie maal 
sneller dan de totale afvalberg. 
4 Kostbare electronische apparatuur eindigt vaak op de stortplaats, mede 
doordat slechts een heel klein deel van de apparatuur kan worden 
gerecycleerd. 
Niet hernieuwbaar en energieverslindend... 
“De ICT-industrie (Informatie en Communicatie Technologie) heeft een nadelige invloed op 
het milieu, ondanks alle positieve berichtgeving afkomstig uit deze sector. De ontwikkeling 
van ICT, met haar huidig groeiritme, legt momenteel reeds een zware hypotheek op het 
milieu: de vraag naar zeldzame grondstoffen voor de sector groeit aanzienlijk en kan niet 
verzoend worden met wat onze planeet kan leveren en recycleren. Wat zal er aan dit 
ritme overblijven voor de generaties na ons ?” 
Milieu-impact van ICT, Groupe EcoInfo, Edp Sciences 
lectronische communicatiemiddelen moeten aangewend worden omwille van hun 
doeltreffendheid en niet omwille van hun duurzaamheid. 
E 
De grondstoffen voor de ICT - apparatuur zijn eerder zeldzaam, zijn moeilijk te ontginnen, kostbaar 
om te produceren en ze zijn niet hernieuwbaar. De servers, de laptops en de iPhones worden 
nadien over de hele aardbol verzonden en worden aangedreven en gekoeld via energie van 
lokale electriciteitscentrales, die vaak nog draaien op basis van steenkool. Vooral de servers 
zijn echte energievreters. Volgens een studie van de Stanford University zouden de 500.000 
bestaande data centers in de wereld jaarlijks 30 miljard watt electriciteit verbruiken, zowat het 
equivalent van de produktie van 30 atoomcentrales. De energie, nodig voor het aandrijven van 
alle ICT over de hele wereld, slorpt nagenoeg 10 procent van het totale electriciteitsverbruik 
op en vertegenwoordigt meer dan 2 procent van de totale CO2 uitstoot. Dit is 50 procent meer 
dan de ganse luchtvaartsector. Daarenboven is de groei van de sector aanzienlijk en mede 
door de ontwikkeling van internet op de mobiele toestellen en de steeds groeiende vraag 
naar stockage van gegevens, zal de energieconsumptie nog sterk groeien. Er was reeds een 
verdubbeling tussen 2000 en 2006 en men verwacht een verviervoudiging tegen 2020. 
Bron: Gartner report 2007, IDC US and Worldwide Server Installed Base 2007-2011 Forecast, McKinsey Analysis 
Met een slechte score op gebied van recyclage… 
De electronische afvalberg is de snelst groeiende stroom van afval met een jaarlijkse 
toename van 3 tot 5 procent per jaar. Deze aangroei is drie keer sterker dan het gemiddelde 
percentage van alle afval. Volgens schattingen, wordt er in de wereld 20 tot 50 milloen ton 
electronisch afval op jaarbasis geproduceerd. Deze cijfers zijn indrukwekkend en worden 
mede aangezwengeld door de steeds kortere levensduur van de electronische apparaten. De 
recyclagegraad van electronische componenten is 13 procent, tegenover meer dan 70 procent 
voor de papierindustrie. Daar bovenop wordt electronisch afval niet meegenomen in het circuit 
van het klassiek afval en vereist het een specifieke en zeer technische aanpak. Electronisch 
afval vertegenwoordigt 2 procent van de afvalberg in kwantiteit, maar 70 procent in toxiciteit. 
Bron: Greenpeace,”The e-waste problem”2009, Commission Européenne, CEPI, Raud - Dugal J-P (2007). 
L’Inde, poubelle de la planète. 
Wist u dat ? 
Eén uur per week op Youtube evenveel energie verbruikt 
dan twee koelkasten die permanent werken. 
Bron: The Cloud Begins with Coal, Digital Power Group, 2013 
“In het algemeen, is de impact van het lezen van een digitale krant 
gedurende 30 minuten even hoog als het lezen 
van een papieren krant” 
Bron: Moberg A.”Et al”, 2007
16 
17 
Mythe: papier en de digitale 
wereld zij n vijanden . 
dig itale me dia 
n 
atuurlijk verschillen papier en karton fundamenteel van de digitale wereld. We gaan 
Re al it e it elkaar : p ap ier perfect e n vullen aan. trouwens prat op deze verschillen: papier en drukwerk zijn langzaam, natuurlijk, vragen 
tijd, dienen om te genieten. Digitale media gaan snel, zijn er om weg te happen. Papier is 
tijdloos, internet is vluchtig. 
Print raakt, digital bereikt. Maar ook al zijn deze media zo fundamenteel verschillend, ze zijn in 
de eerste plaats ongelooflijk complementair. De zwakke punten van het ene, zijn net de troeven 
van het andere, en omgekeerd. 
Direct Mail and E-Mail are highly complementary media, each supporting the others weaknesses 
Attributes associated with: Mail Email 
53 
49 
48 
47 
46 
43 
43 
41 
37 
37 
36 
30 
20 
15 
6 
Gives me better impression of the company 
More professional means of communication 
Permet Easy to take in the information 
Likely to really grab my attention 
I'm likely to spend a lot of time reading it 
It makes me feel more valued 
I am more likely to do something as a result 
Appropriate if I'm not already a customer 
Better for sending reminders 
I enjoy receiving and reading it 
More appropriate if a customer already 
Easy to file so I can go back to it later 
Better for confirmation / follow-up messages 
Easier to respond to 
Better at communicating brief messages 
8 
14 
20 
19 
14 
7 
17 
20 
43 
12 
32 
53 
64 
68 
82
N o Wonder 
You Lo ve Paper 
18 
e ‘No Wonder You Love Paper’ campagne is een initiatief van de Belgische 
papierindustrie. Ze wil de duurzame relatie tussen papier en het milieu toelichten. Met 
deze campagne wil de Belgische papiersector aantonen dat papier wel degelijk een evidente 
plaats heeft naast de nieuwe media. 
Papier en print zijn unieke dragers: van kranten tot magazines, van fotokopieën tot folders, niets 
kan de beleving, de flexibiliteit, de stijl en de impact van papier evenaren. En hun duurzame 
aard maakt print en papier nog mooier. 
Wat is Paper Chain Forum? 
Paper Chain Forum is een vzw die al vijftien jaar alle deelnemers aan de papierketen in 
België groepeert. Dit zijn de eigenaars van bossen, producenten, invoerders, verwerkers en 
groothandelaren van papier en karton, de grafische industrie, uitgevers van de geschreven pers 
en recuperatiebedrijven van oud papier. PCF vertegenwoordigt meer dan 5.000 ondernemingen 
en biedt in globaal werk aan meer dan 60.000 personen. PCF heeft als doel het grote publiek 
beter en correct te informeren over de relatie tussen papier en milieu. 
De leden van Paper Chain Forum zijn: 
VDP (Vlaamse Dagblad Pers), JFB (Journaux francophones belges), The PPress (Beroepsfederatie 
van Uitgevers van magazines & gratis pers), FEBELGRA (Federatie van de Belgische Grafische 
Industrie), COBELPA (Vereniging van de Belgische Fabrikanten van Papierdeeg, Papier en 
Karton), FETRA (Federatie der Papier- en Kartonverwerkende Bedrijven), KBBM (Koninklijke 
Belgische Bosbouw Maatschappij), COBEREC FEBEM PAPIER (Federatie voor Bedrijven voor 
Milieubeheer & Federatie der Recuperatiebedrijven van Papier en Karton), BENECELL (Belgian- 
Dutch Association of Raw Material Agents for the Paperindustry), UPP (Unie van de Uitgevers van 
de Periodieke Pers) en ACE Belgium (Federatie van de drankkartons), FILPAP (papier recyclage). 
www.paperchainforum.org 
19 
D

More Related Content

Viewers also liked (13)

проведение лыжных походов
проведение лыжных походовпроведение лыжных походов
проведение лыжных походов
 
technology
technologytechnology
technology
 
Monarchy
MonarchyMonarchy
Monarchy
 
Social tariffs for water and waste services
Social tariffs for water and waste servicesSocial tariffs for water and waste services
Social tariffs for water and waste services
 
Promoting efficiency in water services
Promoting efficiency in water servicesPromoting efficiency in water services
Promoting efficiency in water services
 
The right to information
The right to informationThe right to information
The right to information
 
Work
WorkWork
Work
 
Sanitation safety planning role of regulator
Sanitation safety planning role of regulatorSanitation safety planning role of regulator
Sanitation safety planning role of regulator
 
Quality of water service regulation
Quality of water service regulationQuality of water service regulation
Quality of water service regulation
 
A study on customer preferebce and satisfaction towards bajaj bikes
A study on customer preferebce and satisfaction towards bajaj bikesA study on customer preferebce and satisfaction towards bajaj bikes
A study on customer preferebce and satisfaction towards bajaj bikes
 
Abstract for Aegi-sem 20162017def
Abstract for Aegi-sem 20162017defAbstract for Aegi-sem 20162017def
Abstract for Aegi-sem 20162017def
 
Analysing milky chase stolen dance music video
Analysing milky chase stolen dance music videoAnalysing milky chase stolen dance music video
Analysing milky chase stolen dance music video
 
A study on customer preferebce and satisfaction towards bajaj bikes
A study on customer preferebce and satisfaction towards bajaj bikesA study on customer preferebce and satisfaction towards bajaj bikes
A study on customer preferebce and satisfaction towards bajaj bikes
 

Similar to Mythsandfacts

Duurzaam Kunststof; Kunststoffen in de Circulaire Economie
Duurzaam Kunststof; Kunststoffen in de Circulaire EconomieDuurzaam Kunststof; Kunststoffen in de Circulaire Economie
Duurzaam Kunststof; Kunststoffen in de Circulaire EconomiePartners for Innovation BV
 
De plaatsvervangers van plastic
De plaatsvervangers van plasticDe plaatsvervangers van plastic
De plaatsvervangers van plasticCharlotteVanDoren
 
Campagne_Green_Lifestyle
Campagne_Green_LifestyleCampagne_Green_Lifestyle
Campagne_Green_LifestyleAnke Baeten
 
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rjveltk057
 
Adel krant
Adel krantAdel krant
Adel krantForgood
 
Individuele houtverwarming - pratische gids
Individuele houtverwarming - pratische gidsIndividuele houtverwarming - pratische gids
Individuele houtverwarming - pratische gidsCluster TWEED
 
Daktuin van de toekomst de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care
Daktuin van de toekomst   de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health careDaktuin van de toekomst   de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care
Daktuin van de toekomst de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health careGeert Elemans
 
Duurzaamheid leidt tot kansen (InterfaceFlor)
Duurzaamheid leidt tot kansen (InterfaceFlor)Duurzaamheid leidt tot kansen (InterfaceFlor)
Duurzaamheid leidt tot kansen (InterfaceFlor)DagvanDuurzaam
 
OVAM PREZI materialenkringlopen sluiten handleiding
OVAM PREZI materialenkringlopen sluiten handleidingOVAM PREZI materialenkringlopen sluiten handleiding
OVAM PREZI materialenkringlopen sluiten handleidingVeroniek Lemahieu
 
Geen simpele oplossing voor honger - WUR
Geen simpele oplossing voor honger - WURGeen simpele oplossing voor honger - WUR
Geen simpele oplossing voor honger - WURWouter de Heij
 
Met de natuur mee - negen verhalen over bomen
Met de natuur mee - negen verhalen over bomenMet de natuur mee - negen verhalen over bomen
Met de natuur mee - negen verhalen over bomenVerhalenvangers NL
 
Milieubewust Lesmateriaal
Milieubewust LesmateriaalMilieubewust Lesmateriaal
Milieubewust LesmateriaalUrsulaDuToit
 
H5 Draagkracht Nederland 2 kgt par 6+7
H5 Draagkracht Nederland 2 kgt par 6+7H5 Draagkracht Nederland 2 kgt par 6+7
H5 Draagkracht Nederland 2 kgt par 6+7MStegeman
 
120909-BureauBotersloot-lovethecity-setherfree.pdf
120909-BureauBotersloot-lovethecity-setherfree.pdf120909-BureauBotersloot-lovethecity-setherfree.pdf
120909-BureauBotersloot-lovethecity-setherfree.pdfIngridAckermans1
 
natuurenondernemen-webversie
natuurenondernemen-webversienatuurenondernemen-webversie
natuurenondernemen-webversieLars Mosman
 
Luc Eeckhout • evr de toekomst is anders
Luc Eeckhout  • evr de toekomst is andersLuc Eeckhout  • evr de toekomst is anders
Luc Eeckhout • evr de toekomst is andersStebo vzw
 

Similar to Mythsandfacts (20)

Duurzaam Kunststof; Kunststoffen in de Circulaire Economie
Duurzaam Kunststof; Kunststoffen in de Circulaire EconomieDuurzaam Kunststof; Kunststoffen in de Circulaire Economie
Duurzaam Kunststof; Kunststoffen in de Circulaire Economie
 
De plaatsvervangers van plastic
De plaatsvervangers van plasticDe plaatsvervangers van plastic
De plaatsvervangers van plastic
 
Campagne_Green_Lifestyle
Campagne_Green_LifestyleCampagne_Green_Lifestyle
Campagne_Green_Lifestyle
 
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj
10 Duurzame Ontwikkeling Door Rj
 
Adel krant
Adel krantAdel krant
Adel krant
 
131008 nb mtour_circulus
131008 nb mtour_circulus131008 nb mtour_circulus
131008 nb mtour_circulus
 
Individuele houtverwarming - pratische gids
Individuele houtverwarming - pratische gidsIndividuele houtverwarming - pratische gids
Individuele houtverwarming - pratische gids
 
Eva 2003
Eva 2003Eva 2003
Eva 2003
 
Bossen, uitdagingen voor ontwikkeling.
Bossen, uitdagingen voor ontwikkeling.Bossen, uitdagingen voor ontwikkeling.
Bossen, uitdagingen voor ontwikkeling.
 
Daktuin van de toekomst de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care
Daktuin van de toekomst   de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health careDaktuin van de toekomst   de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care
Daktuin van de toekomst de bodem - pius floris 24-10-13 - plant health care
 
Duurzaamheid leidt tot kansen (InterfaceFlor)
Duurzaamheid leidt tot kansen (InterfaceFlor)Duurzaamheid leidt tot kansen (InterfaceFlor)
Duurzaamheid leidt tot kansen (InterfaceFlor)
 
OVAM PREZI materialenkringlopen sluiten handleiding
OVAM PREZI materialenkringlopen sluiten handleidingOVAM PREZI materialenkringlopen sluiten handleiding
OVAM PREZI materialenkringlopen sluiten handleiding
 
In de tuin
In de tuinIn de tuin
In de tuin
 
Geen simpele oplossing voor honger - WUR
Geen simpele oplossing voor honger - WURGeen simpele oplossing voor honger - WUR
Geen simpele oplossing voor honger - WUR
 
Met de natuur mee - negen verhalen over bomen
Met de natuur mee - negen verhalen over bomenMet de natuur mee - negen verhalen over bomen
Met de natuur mee - negen verhalen over bomen
 
Milieubewust Lesmateriaal
Milieubewust LesmateriaalMilieubewust Lesmateriaal
Milieubewust Lesmateriaal
 
H5 Draagkracht Nederland 2 kgt par 6+7
H5 Draagkracht Nederland 2 kgt par 6+7H5 Draagkracht Nederland 2 kgt par 6+7
H5 Draagkracht Nederland 2 kgt par 6+7
 
120909-BureauBotersloot-lovethecity-setherfree.pdf
120909-BureauBotersloot-lovethecity-setherfree.pdf120909-BureauBotersloot-lovethecity-setherfree.pdf
120909-BureauBotersloot-lovethecity-setherfree.pdf
 
natuurenondernemen-webversie
natuurenondernemen-webversienatuurenondernemen-webversie
natuurenondernemen-webversie
 
Luc Eeckhout • evr de toekomst is anders
Luc Eeckhout  • evr de toekomst is andersLuc Eeckhout  • evr de toekomst is anders
Luc Eeckhout • evr de toekomst is anders
 

Mythsandfacts

  • 1. “Treat the earth well: we do not inherit the Earth from our Ancestors, we borrow it from our Children.” Indian Chief Seattle www.welovepaper.be www.paperchainforum.org www.welovepaper.be Gedrukt op MaxiSilk, 200 gr en 135 gr, verdeeld door Igepa belux.
  • 2. 3 eantwoorden aan de noden van de hedendaagse samenleving en er tegelijk voor zorgen dat de generaties van morgen ook in hun behoeften kunnen voorzien, dat is de visie op de rol en de verantwoordelijkheid van de papiersector in België aan het begin van het derde millennium. Door te steunen op oud papier als voornaamste grondstoffen dus prioriteit aan recyclage en herwaardering, zet de papiersector nog een stap verder in de richting van duurzame ontwikkeling en spaarzaam gebruik van natuurlijke rijkdommen. Door natuurlijke en hernieuwbare grondstoffen in te zetten voor de rest van zijn bevoorrading, kiest de papiersector vrijwillig voor een model dat ingaat tegen de traditionele westerse consumptiewijze die steeds meer gebaseerd zijn op de ontginning van niet-hernieuwbare middelen. Al in 2003 was de Belgische papiersector de eerste die akkoorden ondertekende met het Waals en Vlaams gewest, met de bedoeling te streven naar een verlaging van de CO2-uitstoot per geproduceerde ton papier, door gebruik te maken van groene energie en te mikken op efficiënter energieverbruik. Door te ijveren naar een permanente beperking van zijn ecologische voetafdruk, werkt de papiersector aan de vereiste groene bakens voor de ontwikkeling van de komende generaties. Ons recyclagepercentage bedraagt 76,1%, onze beboste oppervlakte is in 50 jaar tijd met 30% toegenomen, onze CO2 voetafdruk is sinds 1990 met 35% gedaald en het gros van de energie die we verbruiken is hernieuwbaar. Aldus de balans van een industrie die erin slaagt volledig te beantwoorden aan de noden van de huidige generatie en tegelijk zorg draagt voor de volgende. En toch stemt deze realiteit niet altijd overeen met de perceptie van het publiek. Waar loopt het mis? Terwijl duurzame ontwikkeling als concept veel inspanningen vroeg van de spelers die inzagen hoe dringend ze het moesten in de praktijk brengen, bracht het een vorm van greenwashing met zich mee bij diegenen die voor een gemakkelijkere weg kozen. Als het om milieubewustzijn gaat, kunnen we vandaag alleen maar vaststellen dat de meest duurzame spelers niet altijd diegenen zijn die er het vaakst over praten. Misschien moeten we een aantal feiten nader bekijken k e r n c i j f e r s Inzamelingsgraad papier en karton in 2012: 76,1% . Inzamelingsgraad ICT: 13,6% grootteorde. Gronstoffenaanvoer via recyclage: 51% voor papier en karton. Voor plastic: 20% grootteorde. 91% van onze grondstoffen zijn afkomstig uit Europa. 25% van de grondstoffen voor ICT zijn afkomstig uit Europa (grootteorde). Een vel papier heeft 3,5 levens, een ICT produkt slechts 1 leven. 30% meer bossen in de afgelopen 30 jaar - 57% van de bossen zijn gecertificeerd. De CO2 voetafdruk is voor papier met 40% gedaald, het energieverbruik met 14% Tegenover een verdubbeling voor ICT. D uurzaamheid is uitgegroeid tot een prioritair thema binnen onze samenleving, nu de omvang van de ecologische en maatschappelijke crisis wereldwijd duidelijk wordt. Denk maar aan de klimaatverandering, de uitputting van de natuurlijke rijkdommen, waterschaarste, de nakende oliepiek, de kloof tussen de rijke en de ontwikkelingslanden, voedselveiligheid, ontbossing en de dramatische daling van de biodiversiteit of de groei van de wereldbevolking en een aantal industriële en natuurrampen… In die context werd duurzame ontwikkeling opgenomen als een van de Millenniumdoelstellingen inzake ontwikkeling zoals die bepaald werden door de UNO-lidstaten. Er wordt gewerkt rond drie pijlers: Doeltreffendheid (efficiëntere technieken); Spaarzaamheid (zuinig gebruikte technieken); Inzet van hernieuwbare bronnen. B 2
  • 3. Zij geeft een meerwaarde aan de bijprodukten van het bos... raditiegetrouw leveren de bossen kwalitatief hoog-staand hout aan zagerijen die dit verwerken tot meube-len, trappen, planken en gebinten. Maar om dit kwaliteits-hout te verkrijgen dienen de bossen op regelmatige tijdstippen uitgedund te worden teneinde de resterende bo-men zo optimaal mogelijk tot volwassenheid te brengen (zie schema). Deze uitdunning van de bossen levert bomen van beperkte omvang, die ingezet worden bij de produktie van papier en spaanderplaat. Dit uitdunnings- en snoeihout vertegenwoordigt 50% van de grondstoffen voor de euro-pese papierindustrie. 80 jaar Papier vernietigt de bossen. aarenboven gaat het grootste gedeelte van de stam van Mythe: wordt een volwassen boom naar de zagerijen. De takken en ontbossing de wortels worden aangewend voor verwarming en voor het neen, de aanmaken van papierpulp. De verkregen inkomsten uit Realiteit: Wel europese snoei- en uitdunningshout moedigen de boseigenaars aan door de om hun bossen optimaal te beheren. veroorzaakt ijdens het zagen van boomstammen tot planken ontstaan niet bijprodukten, die later in kleine plakjes (chips) versneden papierindus trie. Principe van uitdunningen in het bos worden. Deze chips worden voornamelijk ingezet voor de fabricatie van houtpulp. Dit bijprodukt vertegenwoordigt meer dan 25% van de grondstoffen voor de europese papierindustrie. Eén van de voornaamste k is dat haar grondstof herenniemuewrkbeana rv aenn praecpyiecrleerbaar is 20 jaar 40 jaar e Europese bossen zijn met meer dan 30% gegroeid sedert 1950. Dit vertegenwoordigt meer dan 13 maal de totale oppervlakte van België. De jaarlijkse aangroei komt overeen met de oppervlakte van 1.500.000 voetbalvelden. De aangroei van de europese bossen is niet enkel kwantitatief. Ook de kwaliteit van onze bossen gaat er op vooruit. Volgens het Europees Agentschap voor Milieu (EEA) ”Evolueert het beheer van de bossen in Europa in gunstige zin voor de biodiversiteit” 94% van ons papier wordt in Europa geproduceerd Bron: Commerciële statistieken van CEPI, 2011 82,7% van de houtpulp, aangewend voor de papierproductie, is afkomstig uit Europa. Het saldo wordt geleverd door duurzaam beheerde plantages, die beheerd worden volgens internationaal erkende certificeringssystemen. Deze certificaties garanderen dat én de houtpulp én het papier afkomstig zijn van duurzame en hernieuwbare bosarealen. Deze plantages zijn vaak het enige economisch volwaardig alternatief voor kaalkapping. “Indien deze plantages op gunstige lokaties duurzaam beheerd worden, verminderen zij de kans dat natuurlijke bossen zouden sneuvelen” “Aanplanting van bossen kan een bijzonder waardevolle bron zijn voor hernieuwbare energie en voor industriële grondstoffen” Bron: WWF, Living Forest Report 2012, chapter 4 Ontbossing, buiten Europa en met andere doelstellingen e ontbossing is een fenomeen dat zich meestal voordoet in tropische regios en dit voor diverse redenen. De voornaamste reden voor ontbossing is de nood aan vruchtbare landbouw- en veeteeltgronden en aan brandhout. ”Ontbossing wordt in 90% van de gevallen veroorzaakt door niet-duurzame landbouwpraktijken” Bron: Underlying causes of deforestation, World Rainforest Movement 5 4 Doorsnede van een boomstam 1 Meer dan de helft van de vezels nodig voor de produktie van papier is afkomstig van het recycleren van oud papier 2 De papierindustrie gebruikt grotendeels afgeleide produkten van het bos en van de hout-zagerijen 3 De oppervlakte van de Europese bossen is sedert 1950 met 30% toegenomen, wat het equivalent is van meer dan 13 maal de oppervlakte van België. De hele industrie is gebaseerd op recyclage en op hernieuwbare grondstoffen... e europese papierindustrie is de industrie met het hoogste recyclagepercentage. Mede door een selectieve inzameling heeft het dit percentage gestaag weten te verbeteren. Vandaag zijn meer dan de helft van de benodigde vezels afkomstig van oud papier.
  • 4. 7 Gebruik staat niet synoniem voor verbruik... ater speelt, zoals ook in diverse andere industrietakken, een zeer belangrijke rol bij de fabrikatie van papier. De papiersector is effectief een groot gebruiker van water. Dit water wordt in feite niet verbruikt maar wordt, zowel tijdens de fabrikage van papierpulp als tijdens de produktie van papier, aangewend als een voertuig om de vezels te doseren en te transporteren. Water is uiterst kostbaar. Net zoals de papierfabrikanten grote zorg besteden aan het vrijwaren van de bossen, zo ook gaan ze te werk met water. Het overgrote deel van het water wordt dus ”geleend”, met andere woorden het aangewende water wordt onttrokken aan de natuur, nadien gebruikt en hergebruikt en tenslotte gezuiverd terug in het milieu gebracht. Slechts 15 procent van het geleend water wordt effectief verbruikt, deels in het produkt deels door verdamping. Meer dan 85 procent van het gebruikte water gaat terug naar rivieren en kanalen. Voor sommige parameters is dit water in een zuiverdere staat als bij onttrekking van de waterlopen Steeds minder... Steeds beter... i n de afgelopen 30 jaar zijn de papierfabrikanten erin geslaagd om de hoeveelheid water per geproduceerde ton papier met 56 procent te doen dalen. En terzelfdertijd zijn ze er ook in geslaagd om de uitstoot van schadelijke stoffen met 80 procent te verminderen. 6 Evolutie van het watergebruik (m3/ton) Evolutie van de sectorspecifieke vuilvracht (kg/ton) Mythe: Bij de produktie van papier wordt te veel water gebruikt. Realiteit: Het o vergrote deel van het aangewende water gaat na zuivering terug naar de natuur 1 85% van het water, nodig voor de produktie van papier, wordt ontleend aan de natuur. Na gebruik en hergebruik in het produktieproces en na grondige zuivering komt het terug in het milieu. 2 De hoeveelheid water nodig voor de produktie van papier is in de loop van de laatste 30 jaar met 56 procent verminderd. 3 Bij de produktie van papier zijn de hoeveelheden geloosde schadelijke stoffen in de afgelopen 30 jaar met 4/5de verminderd. 100 50 0 100 50 0
  • 5. Een enorm potentieel, maar ook beperkingen... e europese papierindustrie is de industrie met het hoogste recyclagepercentage. Vandaag reeds vertegenwoordigt oud papier meer dan de helft van de grondstoffen voor de papierindustrie. Maar eindeloos recycleren is in de praktijk niet haalbaar. De vezels, die aanwezig zijn in papier, zijn cellulosevezels afkomstig van hout. Doorheen het recyclageproces worden deze vezels verzwakt en kunnen zij slechts 2 à 5 keer in het proces worden aangewend. Nieuwe vezels, afkomstig van hout, zijn dus noodzakelijk om een onberispelijke papierkwaliteit te waarborgen. In 2012 werd een papiervezel gemiddeld 3,5 keer gerecycleerd in Europa. Zowel beperkingen in theorie als in de praktijk... I n Europa wordt 70,4% van alle papier gerecupereerd voor recyclage. Negen van de tien golfkartonnen dozen alsook negen van de tien kranten worden met gerecycleerde vezels op basis van oud papier gemaakt. In België is de recyclagegraad zelfs 76,1%. De belgische papierproducenten recycleren jaarlijks zowat 1.200.000 ton oud papier. Dit is vijf maal meer dan twintig jaar geleden. Deze recyclagepercentages zijn nog steeds groeiende, doch specialisten neigen om te zeggen dat het théoretisch maximum recyclagepercentage rond de 80% ligt. Wij zijn er bijna... De doelstelling van de europese papierindustrie is om het huidig recyclagepercentage rond de 70% te handhaven, doordat circa 20% van de papierconsumptie niet kan worden gerecupereerd. Deels omdat wij graag een aantal werken bewaren - zoals boeken, dokumenten,fotos - deels omdat het aangewende papier niet recupereerbaar is omdat het verdwijnt of verbrandt - zoals sigarettenpapier en hygiënisch papier. Inbreng van nieuwe vezels B epaalde papiersoorten vereisen, omwille van hun technische eigenschappen, een min of meer groot aandeel nieuwe vezels. Afhankelijk van toepassing en gebruik worden nieuwe vezels en gerecycleerde vezels volgens welbepaalde verhoudingen ingezet bij de diverse papier- en kartonfabricaties. 8 Recyclage piramide 9 D Mythe: laat ons uitsluitend gerecycleerd papier gebruiken. Realiteit: o m het recyclageproces te waarborgen, is de aanvoer van nieuwe vezels een”must”. 1 Houtvezels kunnen slechts 2 à 5 keer gerecycleerd worden. Hierdoor is ongelimiteerd recycleren uit den boze. 2 De aanvoer van gerecycleerde vezels wordt ook beperkt doordat één vijfde van de papierconsumptie niet gerecupereerd kan worden. 3 Met een recyclagegraad van 70,4% is de europese papierindustrie heel dicht tot het hoogst technisch haalbare gekomen. 4 De verhouding recycleerde versus nieuwe vezels variëert sterk naargelang de toepassing voor het papier of het karton. .
  • 6. 11 10 Relativiseren... d e produktie van papier is een industriële activiteit. Daardoor is men geneigd om verontrustende cijfers te verwachten. Niets is minder waar. Voor de produktie van 200 kilo papier, wat overeenstemt met het jaarlijks verbruik per inwoner / per jaar, is gemiddeld 500 kilowattuur (kWh) vereist aan warmte en electriciteit. Dit is slechts de helft van het verbruik van alle toestellen in slaapstand bij een gemiddeld gezin per jaar. Of maar de helft van het jaarlijks verbruik van een constant aangesloten PC - computer. Daarenboven behoren de sectoren pulp- en papierproduktie alsook die van de drukkerijen tot één van de sectoren met de laagste uitstoot van broeikasgassen in de wereld. Steeds minder ….. d e papierindustrie investeert constant om haar energie-efficiëntie te verbeteren. In België heeft het overgrote deel van de papierketen hiervoor toezeggingen gedaan richting overheid. In Wallonië zijn de meeste federaties van de sector overeengekomen hun inspanningen voor energie - efficiëntie te verdubbelen. En in Vlaanderen, hebben de onder­nemingen uit de sector ook dergelijke afspraken gemaakt, ja zelfs toegezegd om in deze materie tot de wereldtop te behoren. Het gaat hier om duidelijk, welomlijnde en geloofwaardige toezeggingen. Eén van de mooiste inspanningen op het gebied van energie is de ontwikkeling van de cogeneratie, met andere woorden de gecombineerde produktie van electriciteit en warmte. De belgische papierindustrie produceert zelf 65 procent van haar behoeften in electriciteit en warmte door het toepassen van deze hoogwaardige technologie. Zij valoriseert aldus de vrijgekomen warmte tijdens de productie van haar eigen energie. Dit in tegenstelling met de klassieke energieproduktie waarbij deze warmte verloren gaat. Een hernieuwbare energie.... d e energie die geproduceerd wordt door de papierindustrie is daarenboven in grote mate hernieuwbare energie met een laag CO2 gehalte: meer dan de helft van de energie, nodig voor de europese papierfabrikage, is afkomstig van hernieuwbare bronnen. Op nationaal vlak produceert de papierindustrie zelfs 8 procent van de totale hernieuwbare energie, een niet geringe milieubijdrage vanwege deze bescheiden sector. Door steeds minder en minder energie te gebruiken en door steeds meer beroep te doen op hernieuwbare energie, is de papiersector er tijdens de laatste 20 jaren in geslaagd om haar CO2 uitstoot per kilogram geproduceerd papier met 40 pocent te reduceren. “De pulp- en papierindustrie ”boosten” het gebruik van bio-energie in Europa. De energie nodig voor de papierindustrie is voor 52 procent afkomstig van biomassa en de hele papiersector levert 27 procent van de totale produktie van biomassa in de EU.” Bron: CEPI Paperonline, 2010 Mythe: fabrikatie van papier vereist heel veel energie. Realiteit: Papier maken kan niet zonder energie, maar het overgrote deel ervan is herbruikbaar. 1 De gemiddelde consumptie papier in België is 200 kg per inwoner. De produktie van deze 200 kg papier vereist 500 kilowattuur. Dit is maar de helft van de consumptie van alle toestellen in slaapstand voor één gemiddeld gezin per jaar. 2 De papierindustrie verbetert voortdurend haar energie - efficiëntie. 3 52% van de energie, nodig voor de papierproduktie in België, is hernieuwbaar.
  • 7. 12 De groene koolstofvoorraad... d oor het natuurlijk proces van fotosynthese nemen bomen een grote hoeveelheid carbondioxyde (CO2) uit de atmosfeer. De duurzaam beheerde bossen, waarin de volwassen bomen worden vervangen door nieuwe aanplantingen absorberen een grotere hoeveelheid CO2 dan de onbeheerde bossen, waar de verhoudingen uitstoot en absorptie ongeveer in evenwicht liggen. Teneinde een netto opname van CO2 te bekomen, met een positief effect op het milieu, moeten bossen op een duurzame manier beheerd en heraangeplant worden. Eénmaal de koolstof opgeslorpt is door de houtvezels, blijft de CO2 opgeslagen in het papier en de bijprodukten. De Raad van de Europese Unie heeft deze CO2 opslag officieel erkend in haar nieuwe boekhoudregels en heeft de houtketen herkend als ”climate friendly”. carbon footprint toes as graphs 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 37 187 114 22 298 Transport-related GHG emissions GHG emissions associated with purchased or sold electricity and steam GHG emissions associated with producing other raw materials GHG emissions associated with producing virgin or recovered fibre pulp GHG emissions from pulp & paper production 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Carbon Footprint of European Graphic Papers Sector in units of CO2e / tonne paper produced Carbon stored by European Graphic Papers Sector in units of CO2e / tonne paper produced 13 Carbon footprint toes as graphs Bron: Cepifine “Goed beheerde bossen, waar de bomen regelmatig worden uitgedund en heraangeplant, absorberen meer CO2 dan een onbeheerd bos. Tenslotte zijn bossen tot op heden de enige natuurlijke en wetenschappelijk bewezen opvangplaatsen voor koolstof. Op wereldvlak schat men dat de private bosbouw één miljard ton CO2 opslorpt per jaar.“ Bron: Australian Paper Industry Association (APIA) Steeds minder … Steeds beter … D ankzij de inspanningen van de papierindustrie is de hoeveelheid CO2 uitgestoten om een ton pulp en papier te produceren sedert 1990 met 40 procent gedaald. Een ton papier, waarvoor bij de produktie 440 kg CO2 uitgestoten is, slaat in de houtvezels het equivalent van 1400 kg CO2 op. Een ton papier slaat dus 3 maal zoveel CO2 in zijn vezels op dan werd uitgestoten bij de produktie. Als conclusie kunnen wij stellen dat papier deel uitmaakt van de oplossing, niet van het probleem ! Mythe: De CO2 voetafdruk van papier is aanzienlijk. Realiteit: De uitgestoten CO2 w o r dt opnieuw geabsorbeerd door de bossen en he t p ap ier 1 Eén ton papier slaat in de houtvezels het equivalent van ongeveer 1400 kg CO2 op. 2 De hoeveelheid CO2 uitgestoten om een ton pulp en papier te produceren is tussen 1990 en 2010 gedaald met 40 procent. 3 Eén ton papier slaat dus meer dan 3 maal zoveel CO2 op dan wordt uitgestoten bij de produktie ervan.
  • 8. 15 14 Mythe: Digitaal is beter voor het milieu. Realiteit: Digitaal heeft ook een impact op het milieu. 1 Vele zeldzame en niet hernieuwbare grondstoffen worden aangewend voor de produktie van electronisch materiaal. 2 Het gebruik van electronische toestellen verbruikt heel wat energie. Data centers hebben hun energieverbruik verdubbeld tussen 2000 en 2006 en dit zal verviervoudigen tegen 2020. 3 Electronisch afval is de snelst groeiende afvalstroom en groeit drie maal sneller dan de totale afvalberg. 4 Kostbare electronische apparatuur eindigt vaak op de stortplaats, mede doordat slechts een heel klein deel van de apparatuur kan worden gerecycleerd. Niet hernieuwbaar en energieverslindend... “De ICT-industrie (Informatie en Communicatie Technologie) heeft een nadelige invloed op het milieu, ondanks alle positieve berichtgeving afkomstig uit deze sector. De ontwikkeling van ICT, met haar huidig groeiritme, legt momenteel reeds een zware hypotheek op het milieu: de vraag naar zeldzame grondstoffen voor de sector groeit aanzienlijk en kan niet verzoend worden met wat onze planeet kan leveren en recycleren. Wat zal er aan dit ritme overblijven voor de generaties na ons ?” Milieu-impact van ICT, Groupe EcoInfo, Edp Sciences lectronische communicatiemiddelen moeten aangewend worden omwille van hun doeltreffendheid en niet omwille van hun duurzaamheid. E De grondstoffen voor de ICT - apparatuur zijn eerder zeldzaam, zijn moeilijk te ontginnen, kostbaar om te produceren en ze zijn niet hernieuwbaar. De servers, de laptops en de iPhones worden nadien over de hele aardbol verzonden en worden aangedreven en gekoeld via energie van lokale electriciteitscentrales, die vaak nog draaien op basis van steenkool. Vooral de servers zijn echte energievreters. Volgens een studie van de Stanford University zouden de 500.000 bestaande data centers in de wereld jaarlijks 30 miljard watt electriciteit verbruiken, zowat het equivalent van de produktie van 30 atoomcentrales. De energie, nodig voor het aandrijven van alle ICT over de hele wereld, slorpt nagenoeg 10 procent van het totale electriciteitsverbruik op en vertegenwoordigt meer dan 2 procent van de totale CO2 uitstoot. Dit is 50 procent meer dan de ganse luchtvaartsector. Daarenboven is de groei van de sector aanzienlijk en mede door de ontwikkeling van internet op de mobiele toestellen en de steeds groeiende vraag naar stockage van gegevens, zal de energieconsumptie nog sterk groeien. Er was reeds een verdubbeling tussen 2000 en 2006 en men verwacht een verviervoudiging tegen 2020. Bron: Gartner report 2007, IDC US and Worldwide Server Installed Base 2007-2011 Forecast, McKinsey Analysis Met een slechte score op gebied van recyclage… De electronische afvalberg is de snelst groeiende stroom van afval met een jaarlijkse toename van 3 tot 5 procent per jaar. Deze aangroei is drie keer sterker dan het gemiddelde percentage van alle afval. Volgens schattingen, wordt er in de wereld 20 tot 50 milloen ton electronisch afval op jaarbasis geproduceerd. Deze cijfers zijn indrukwekkend en worden mede aangezwengeld door de steeds kortere levensduur van de electronische apparaten. De recyclagegraad van electronische componenten is 13 procent, tegenover meer dan 70 procent voor de papierindustrie. Daar bovenop wordt electronisch afval niet meegenomen in het circuit van het klassiek afval en vereist het een specifieke en zeer technische aanpak. Electronisch afval vertegenwoordigt 2 procent van de afvalberg in kwantiteit, maar 70 procent in toxiciteit. Bron: Greenpeace,”The e-waste problem”2009, Commission Européenne, CEPI, Raud - Dugal J-P (2007). L’Inde, poubelle de la planète. Wist u dat ? Eén uur per week op Youtube evenveel energie verbruikt dan twee koelkasten die permanent werken. Bron: The Cloud Begins with Coal, Digital Power Group, 2013 “In het algemeen, is de impact van het lezen van een digitale krant gedurende 30 minuten even hoog als het lezen van een papieren krant” Bron: Moberg A.”Et al”, 2007
  • 9. 16 17 Mythe: papier en de digitale wereld zij n vijanden . dig itale me dia n atuurlijk verschillen papier en karton fundamenteel van de digitale wereld. We gaan Re al it e it elkaar : p ap ier perfect e n vullen aan. trouwens prat op deze verschillen: papier en drukwerk zijn langzaam, natuurlijk, vragen tijd, dienen om te genieten. Digitale media gaan snel, zijn er om weg te happen. Papier is tijdloos, internet is vluchtig. Print raakt, digital bereikt. Maar ook al zijn deze media zo fundamenteel verschillend, ze zijn in de eerste plaats ongelooflijk complementair. De zwakke punten van het ene, zijn net de troeven van het andere, en omgekeerd. Direct Mail and E-Mail are highly complementary media, each supporting the others weaknesses Attributes associated with: Mail Email 53 49 48 47 46 43 43 41 37 37 36 30 20 15 6 Gives me better impression of the company More professional means of communication Permet Easy to take in the information Likely to really grab my attention I'm likely to spend a lot of time reading it It makes me feel more valued I am more likely to do something as a result Appropriate if I'm not already a customer Better for sending reminders I enjoy receiving and reading it More appropriate if a customer already Easy to file so I can go back to it later Better for confirmation / follow-up messages Easier to respond to Better at communicating brief messages 8 14 20 19 14 7 17 20 43 12 32 53 64 68 82
  • 10. N o Wonder You Lo ve Paper 18 e ‘No Wonder You Love Paper’ campagne is een initiatief van de Belgische papierindustrie. Ze wil de duurzame relatie tussen papier en het milieu toelichten. Met deze campagne wil de Belgische papiersector aantonen dat papier wel degelijk een evidente plaats heeft naast de nieuwe media. Papier en print zijn unieke dragers: van kranten tot magazines, van fotokopieën tot folders, niets kan de beleving, de flexibiliteit, de stijl en de impact van papier evenaren. En hun duurzame aard maakt print en papier nog mooier. Wat is Paper Chain Forum? Paper Chain Forum is een vzw die al vijftien jaar alle deelnemers aan de papierketen in België groepeert. Dit zijn de eigenaars van bossen, producenten, invoerders, verwerkers en groothandelaren van papier en karton, de grafische industrie, uitgevers van de geschreven pers en recuperatiebedrijven van oud papier. PCF vertegenwoordigt meer dan 5.000 ondernemingen en biedt in globaal werk aan meer dan 60.000 personen. PCF heeft als doel het grote publiek beter en correct te informeren over de relatie tussen papier en milieu. De leden van Paper Chain Forum zijn: VDP (Vlaamse Dagblad Pers), JFB (Journaux francophones belges), The PPress (Beroepsfederatie van Uitgevers van magazines & gratis pers), FEBELGRA (Federatie van de Belgische Grafische Industrie), COBELPA (Vereniging van de Belgische Fabrikanten van Papierdeeg, Papier en Karton), FETRA (Federatie der Papier- en Kartonverwerkende Bedrijven), KBBM (Koninklijke Belgische Bosbouw Maatschappij), COBEREC FEBEM PAPIER (Federatie voor Bedrijven voor Milieubeheer & Federatie der Recuperatiebedrijven van Papier en Karton), BENECELL (Belgian- Dutch Association of Raw Material Agents for the Paperindustry), UPP (Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers) en ACE Belgium (Federatie van de drankkartons), FILPAP (papier recyclage). www.paperchainforum.org 19 D