3. परिचय
बहुिर्षे तिकािी
नेपालमा समुद्र सतहदेखख १८००
मम सम्म लगाउन सककने
पौष्टटक तथा सुपाच्य तिकािी
भएकाले वििामी तथा कमजोि
ब्यष्ततका लाधग िाम्रो
च्यिनप्रासको मुख्य भाग
शहिी क्षेत्रमा विमभन्न परिकािमा
ममसाइ उपभोग गरिने
क
ु रिलोको टुसा (Spear) खान
योग्य भाग
काठमाण्डौ, भततपुि,
लमलतपुि,काभ्रे, मसन्िुपाल्चोक,
िाददिंग,मोििंग ि सुनसिीमा
व्यिसाययक रुपमा यसको खेती
भएको
4. परिचय/ महत्ि
आधथिक महत्ि -७०० देखख
९०० रुपैया यसको होलसेल
मुल्य भएको
दैयनक २००० क
े ष्ज देखख
२५०० क
े जी क
ु रिलो को
काठमाण्डौमा माग भएको
प्रयत िोपनीबाट ८०-९० हजाि
सम्म आम्दानी गनि सककने
5. परिचय/ महत्ि..........
पौष्टटक महत्ि-
धचल्लोपदाथि विदहन,
सोडडयम तत्ि िदहत
,शष्ततदायकऽमभटाममन ए ि
सी पाइने हुदा सबैका लाधग
उत्तम भोजन
अन्तिाटरीय रुपमा
तिकािीको िाजा
तयान्सि कलेजो तथा
िगतका िोगीहरुका लाधग
और्षिीका रुपमा प्रयोग हुने
च्यिनप्रासको मुख्य भाग
6. बानस्पयतक विििण
मलमलएसी परििािमा पने
बहुबर्षे तिकािी एस्पािागस
अकिमसनेल्स बैज्ञायनक नाम
भाले ि पोथी बोट अलग
अलग हुने
क्राउन (जममनमुनीको
भागमा निम ि धचल्लो
जिा)को विकास जममन
मुयन हुने
सोदह क्राउनबाट एक
प्रकािको डािंठको विकास भइ
स्पेयि यनस्कने जसलाइ
टुसा को रुपमा खाइने
7. टुसा Spear
स्पेयि िा टुसा खान
योग्यभाग
कमललो मोटो तथा कम
िेशादाि टुसा बजािका लाधग
िाम्रो
8. बोटको विकास
टुसा ४-५ किट अग्लो सम्म
बढ्छ
समयमा टुसा दटप्ने
हागामा पयन अन्तिगािंठाको
विकास भइ दोश्रो चिणका
हािंगा िन्ने ि पयछ िनि को
रुपमा बबकास हुने
9. ि
ू ल ि िल
घष्न्ट आकािका सेता ि
ू ल
िल तथा बीउ पोथी बोटमा
मात्र लाग्ने
िल पाक
े पयछ िाता हुने
िलले खाद्यतत्ि मलनेहुदा
िल लाग्न नददने
10. हािापानी (Climate)
न्यानो तथा सममशतोटण हािापानीमा खेती िाम्रो हुने
और्षत तापक्रम १५-१८ डड से मा खेती गनि सककने
विरुिाको बृद्धि विकासका लाधग ३-५ मदहना सम्म सुर्षुप्त
अिस्थामा िहनु आिश्यक हुने
11. जातहरु
नेपालमा प्रचमलत क
ु रिलोका जातहरु
क- खुल्ला सेधचत जातहरु
१-मेरि िामसिंगटन- स्िाद ममठो, टुसा सानो हुने, टुसा
पलाउने अन्तिाल बदि हुने
२- अमेरिकन जसी- ठू लो टुसा १०० ग्राम सम्मको टुसा
पलाउने , टुसा पलाउने अन्तिाल कम हुने
ख- हाइबिड जातहरु
जापानी एस्सल,तयामलिोयनिया ६६, तयामलिोयनिया ७११,
तयामलिोयनिया ५०० , अमेरिकन हाइबिडमा जमसि ककिं ग,
जसी सुवप्रम, जसी जेम,जसी नाइट आदद
14. नसििी व्यिस्थापन
बेनाि तयाि गरि बबरुिा लगाइने
तुर्षािो नपने तिाइजस्तो स्थानमा माघ मदहना मभत्र नसििी िाख्ने
तयािी गनुिपने
िागुन देखख चैत्रको दोश्रोहप्ता सम्म बीउ िाख्न सककने
बेनाि उत्पादन हुन १.५ देखख २ मदहना लाग्छ
असािमा बेनाि िोप्नु िाम्रो मायनन्छ
बेनाि िोप्न असोज सम्म िोप्न सककने
नसििीका लाधग १ भाग माटो, १ भाग बालुिा,१ भाग गोबिमल,
ममलाइ बुबुििाउदो बनाउने
१ मम चौडाइ आिश्यकतानुसाि लम्िाइ ि १५-३० से मम उठेको
नसििी व्याड बनाउने
15. नसििी व्यिस्थापन ...........
२०-२५ सेमम को ििकमा हल्का लाइन कोने ि सोदह
लाइनमा १० से मम को ििकमा २-३ से मम गदहिाईमा पने
गरि बीउ पने गरि माटोले पुने
छापो ददने ि हल्का रुपमा यनयममत पानी ददने
बीउ छिेको २-३ हप्तापछी तिाइमा तथा ४-५ हप्ता
पहाडमा बीउबाट बबरुिा मसयोजस्तो रुपमा माटोबाट
यनस्कने
16. माटो तथा जग्गाको छनौट
प्रशस्त प्रािंगारिक मल भएको
ममललो ,गदहिो , खुक
ु लो माटो, हल्का बलौटे दोमट
प्रकािको माटो यसका लाधग िाम्रो हुने
पारिलो जममन हुनुपने
माटोको वप यच ६.५ देखख ७.५
मसिंचाइ तथा यनकासको िाम्रो व्यिस्था भएको
१८०० मम सम्मको उचाइ सम्म खेती गनि सककने
17. जममनको तयािी
बुबुििाउदो सिंग पाक
े को कम्पोटट िा गोठेमल
१ िगिकिट खाडलमा क
ु रिलो िोप्ने
लाइनको दुरि ९०-१०० से मम ि बोटको दुरि ५० -६० से मम
२५०-३५० ग्राम/हे बीउ आिश्यक पने
18. बाली हेिचाह तथा व्यिस्थापन
गोडमेल तथा झािपात यनयन्त्रण ,मसिंचाइ तथा मलखाद
व्यिस्थापन गनि जरुरि
३-४ इन्च भन्दा बदि गदहिो खन्नाले जिालाइ नोतसानी
हुने
हल्का खनजोत गरि झािपात हटाउने
हाल क
ु रिलोलाइ मष्ल्चिंग गरि िोप्न सककने
मिंमसिमा पात ओइलाएपयछ सतहबाट ५ से मम माधथबाट
कादटददने
मलखादको हकमा बेनाि िोप्नेबेला १५०० क
े ष्ज, िा /िोपनी
प्रयत खाडल ३ क
े जी ि थपमलको हकमा क
ु खुिाको सुली
वपना तथा ५ ग्राम युरिया प्रयत खाडल प्रयोग गने
19. मसिंचाइ
माटोको अिस्था अनुसाि मसिंचाइ मात्रा ििक पने
बाली िोपेदेखख िागुन चैत्र बैशाख तथा बर्षाि नहुदा सम्म
20. बाली मलने अिस्था ि उत्पादन
िोपेको २ बर्षि पयछ यसको व्यिसाययक उत्पादन शुरु हुने
िाम्रो व्यिस्थापन भए १५-२० बर्षि उत्पादन ददने
बेनाि सानाि साथ टुसा पलाउने
क्राउनको बबकासका लाधग शुरुमा पलाएका टुसा नदटप्ने
७-१० इन्चका टुसा भािंचेि िा तानेि माटो मुयनको सेतो
भाग १-१.५ इन्च सदहत दटप्ने
कमलो सेतो ि मोटा टुसा बजािका लाधग िाम्रो
उत्पादन चैत्र देखख असोजसम्म मलन सककने
उत्पादन सामान्य जात २००-५०० क
े जी तथा बणिशिंकिबाट
७००-८०० क
े जी /िोपनी उत्पादन मलन सककने
22. ओइलाउने रोग लक्षण
फ्युजारियम िुसी बाट लाग्ने
/माटोबाट सने
लक्षण- विरुिा खैिो ,ििंग उडेको
जस्तो भइ पयछ ओइलाउने
यनदान- सिंक्रममत क्षेत्रमा
क
ु रिलो नलगाउने
बेनाि सािेको १ मदहना पयछ
कपिअष्तसतलोिाइड िा
पोमलिाम िा बेमभष्स्टन २ ग्राम
/मल पानीको ममश्रण बनाइ
छने
टुसा आएको बेला बबर्षादद
प्रयोग नगने
िोग ......