Wat is fijnstof en welke effecten heeft het op onze gezondheid? Dat leg ik uit in deze blog.

1. © Colt International
De invloed van fijnstof op onze gezondheid
Ik kan de laatste tijd geen krant openslaan
zonder te lezen over fijnstof en de invloed
hiervan op het milieu en onze gezondheid. De
auto-industrie staat onder druk…Dieselrook
blijkt nog gevaarlijker dan gedacht. Maar wat is
fijnstof nu precies? En welke effecten heeft
fijnstof op onze gezondheid? Dat leg ik uit in
deze blog.
Fijnstof
Als we de definitie van het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieu (RIVM) hanteren, dan is fijnstof:
Een verzamelbegrip dat deeltjes van verschillende grootte omvat. Zowel fijnstof (PM10) als het fijnere
deel van fijnstof (PM2,5) veroorzaken gezondheidseffecten. PM2,5 waarschijnlijk meer dan PM10.
Kortom: het zijn schadelijke in de lucht zwevende deeltjes die bijvoorbeeld ontstaan door verbranding,
wrijving of verdamping.
Hoeveelheid fijnstof in de lucht
Het Nationaal Samenwerkingsprogramma
Luchtkwaliteit (NSL) berekent jaarlijks de
concentraties stikstofdioxide en fijnstof op 350.000
locaties in Nederland. Aan de hand van deze
metingen ontstaat een duidelijk beeld van de meest
vervuilde provincies in Nederland. Zie kaartje
(Bron: RIVM).
Van steden tot de veehouderij
Het verkeer is de grootste veroorzaker van roet
(onderdeel van fijnstof). De roetconcentratie is in de
steden en langs grote wegen het hoogst. PM2,5
zien we met name terug in gebieden met intensieve
veehouderij. Hoe kleiner fijnstofdeeltjes zijn, hoe
dieper ze via de luchtwegen in het menselijk
lichaam kunnen binnendringen. PM2,5 wordt dan ook vaak als indicator gebruikt voor alle met fijnstof
geassocieerde gezondheidseffecten: van longaandoeningen tot hart- en vaatziekten.

2. © Colt International
Lucht schoner dan vroeger, maar toch…
Al met al is de lucht schoner dan vroeger. Dit komt doordat we zijn overgestapt op schonere
energiebronnen en schonere verbrandingsmethoden. Nederland voldoet gemiddeld aan de normen
die gesteld zijn aan de concentraties fijnstof en stikstofdioxide. Toch zegt dit niet alles. Lokaal zijn er
wel problemen. In steden – langs wegen met veel verkeer – overschrijden we de normen nog. Maar
wat doen we nu om deze uitstoot terug te dringen?
Streefwaarde Wereldgezondheidsorganisatie
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft landen een streefwaarde mee. Nederland moet
streven naar een waarde van 10µg/m3 fijnstof (PM2,5). Dat is 5µg/m3 fijnstof minder dan nu het geval
is in Nederland. Als Nederland de streefwaarde van de WHO bereikt, dan betekent dit dat mensen
gemiddeld langer zullen leven: zo’n drie maanden per persoon. Daarnaast zullen er 800 (!) mensen
minder vroegtijdig overlijden, komen er minder baby’s met een te laag geboortegewicht (<2500g) ter
wereld, zal het aantal spoedopnames wegens luchtweg-, hart- en vaataandoeningen met 1700
gevallen verminderen en zullen kinderen minder astmaklachten vertonen. Uiteindelijk zal het bereiken
van de streefwaarde Nederland 1,5 miljoen ziektedagen schelen!
Van vervuiling buiten naar vervuiling binnen
De cijfers liegen er niet om. Dat mag duidelijk zijn. Als Nederland de streefwaarde van de WHO
bereikt, dan profiteren we daar als maatschappij van. We hebben nu eenmaal allemaal te kampen met
deze vorm van vervuiling. Maar wat als je nu in een vervuilde omgeving werkt? De industrie kampt
namelijk ook met problemen.
Oliedampen, lasdampen of dieselrook
Bedrijven komen steeds vaker negatief in het nieuws, omdat ze hun personeel blootstellen aan
gevaarlijke stoffen. Denk aan oliedampen, lasdampen of dieselrook. Personeel is steeds beter
geïnformeerd over de gevolgen van deze dampen op hun gezondheid. In combinatie met hun
toegenomen mondigheid eindigen deze discussies steeds vaker in claims; zij dwingen hun
werkgevers tot maatregelen. Maar wat voor invloed hebben dergelijke dampen nu op de gezondheid?
En wat valt eraan te doen? Heb jij een duidelijke mening op dit vlak? Dan lees ik jouw reactie graag
terug! In een volgende blog ga ik in op de schadelijke effecten van lasrook en de maatregelen die de
industrie kan treffen.
Tekst: Kees Sietsma