Recommended
More Related Content
More from BiologiePlusSchool
More from BiologiePlusSchool (11)
Donder en bliksem - het weer in de klas
- 1. Donder- en bliksem Het weer in de klas Marco van den Berge meteoroloog KNMI
- 2. Inhoud 1. Het KNMI 2.Waar komt het weer vandaan? 3.Meetinstrumenten carrousel 4. Afronding
- 3. Het KNMI Het KNMI verstrekt informatie op het gebied van weer, klimaat en seismologie ten behoeve van veiligheid, economie en duurzaam milieu aan het algemene publiek, de overheid, de luchtvaart en de scheepvaart.
- 4. Aandachtsgebieden binnen het KNMI Weer Klimaat Seismologie Infra (-structuur)
- 5. Klanten van het KNMI Algemeen publiek (Semi)Overheid: I&M – Rijkswaterstaat, Defensie, VCNL, provincies, waterschappen, universiteiten, …… Commerciële weerbedrijven: Meteo Consult, WeerOnline, …… Luchtvaart: Schiphol, LVNL, KLM, …… Dus geen radio, tv, kranten, ….
- 7. De Weerkamer Veiligheids meteoroloog Mainport meteoroloog (Schiphol) Regio meteoroloog (kleine luchtvaart) Noordzee meteoroloog 24 uur per dag 365 dagen per jaar
- 9. Gevaarlijk weer •(Zware) storm •Stormvloeden •Windstoten •(Zwaar) onweer •Sneeuw / sneeuwstorm •IJzel •Hitte •Droogte Verdere gevaren en ongemakken •Mist •Gladheid •Zware neerslag •Vorst
- 10. Waar komt het weer vandaan?
- 11. De atmosfeer Rondom de aarde bevindt zich een dunne laag lucht: de atmosfeer. De atmosfeer is voortdurend in beweging.
- 12. De Zon: warmtebron van de aarde
- 13. Temperatuurverschillen op aarde De evenaar is warmer dan de polen.
- 14. Draaiing van de aarde De draaiing van de aarde zorgt ervoor dat de luchtstroming afbuigt. (Corioliskracht)
- 15. De aarde staat draait om de zon en staat scheef: seizoenen
- 16. Het stromingspatroon in de praktijk
- 17. Middelbare breedten: Het polaire front; mengen van warme en koude lucht
- 18. Een weerkaart
- 19. Symbolen op de weerkaart Weerkaart lezen
- 20. KNMI - Basiscursus Meteorologie RGB-composiet Blauw = koude, polaire lucht Groen = warme, subtropische lucht Rood = lucht van grotere hoogte (teken voor dynamiek)
- 21. Het Weer – welke elementen zijn meetbaar en belangrijk? Temperatuur Wind Luchtdruk Neerslag Wolken Vochtigheid
- 22. Meetinstrumenten - carrousel • Maak / bekijk het meetinstrument • Test of het werkt • Leg de werking van het instrument uit • Hoe kun je het instrument ijken? • Wat zijn overeenkomsten / verschillen met het echte instrument Groepjes van 5 Ongeveer 7 minuten per onderdeel We bekijken: Temperatuur Wind Neerslag Luchtdruk Regenboog
- 25. Kompas 1) De rode wijzer wijst naar het noorden! 2) Draai de schijf, zodat de N samenvalt met de rode wijzer. 3) Bekijk samen met de windvaan wat de windrichting is.
- 26. Luchtdruk
- 27. Neerslag
- 28. Wolken • soort wolken • hoeveel wolken
- 29. Vochtigheid
- 30. Wat kun je op school doen? • Meetinstrumenten in de klas (carrousel) Zelf maken Hoe werken de instrumenten? • Zelf buiten meten Verschillen bekijken en uitleggen Onderzoeksvragen bedenken • Automatisch meten (weerstation) • Weerkaarten lezen • Weerberichten bekijken en vergelijken met (eigen )metingen
- 31. Lesmateriaal (middelbare school) • kennismaken met het meten • theorie • eigen weerbericht maken • eigen onderzoek
- 32. Een weerstation op school? Pilot met “WOW-NL” op het KNMI vanaf najaar 2014 Koppeling met lesmateriaal over meteorologie Scholen dragen bij aan onderzoek Interesse? Neem contact op met Matty.Bos@knmi.nl Initiatief gestart door UK MetOffice Sinds lancering: 145 miljoen waarnemingen ca. 3400 geregistreerde stations 625,000 unieke bezoekers Uit 183 verschillende landen
- 33. Links KNMI: www.knmi.nl/educatie (lesmateriaal middelbare school www.knmi.nl/bibliotheek/scholiereninformatie http://www.knmi.nl/cms/content/19501/scholierenhulp Eduscience: www.eduscience.nl/home http://globe.eduscience.nl Klokhuis Onweer: www.hetklokhuis.nl/onderwerp/onweer Tornado: www.hetklokhuis.nl/onderwerp/storm Weer: www.hetklokhuis.nl/onderwerp/weer Het weer www.keesfloor.nl http://www.weerpublicist.nl/weerkunde/
- 34. Kennismaken 34 met Rijksbreed | 18 april 2008 Donder en bliksem?? Nodig: Twee ballonnen Droog haar of doekje Donkere kamer 1 Blaas de ballonnen op 2 Knoop de ballonnen dicht 3 Houd in elke hand een ballon 4 Wrijf de ballonnen over je haar/trui of doekje 5 Houd de ballonnen bij elkaar www.hetklokhuis.nl/onderwerp/onweer
Editor's Notes
- Welkom bij de workshop over weerwaarnemingen. Deze workshop hoort bij de lessenserie over meteorologie.
- KNMI: onderdeel van ministerie van I & M Verwachtingen ten behoeve van de samenleving, in dienst van de veiligheid Waarschuwingsfunctie richting maatschappij in geval van gevaarlijk weer Deze dia ijzelsituatie van december 2010. Zwak frontje trok van noord naar zuid, begon in de avond met ijzel in het noorden, trok via het oosten langzaam naar het zuidoosten. Diverse ongelukken gebeurd. Lastige situaties: waarschuwing staat uit, maar wanneer opschalen?
- Zware storm: scheepvaartwaarschuwingen (zware storm boven land = weeralarm) SVSD Waarschuwingsdienst IJsselmeer Uitleg plaatje vliegtuig
- Satellietfoto van de hele aarde Zien we hier al zaken in?
- Rondom de aarde bevindt zich een dunne laag van lucht: de atmosfeer. De atmosfeer houdt gevaarlijke straling en meteorieten uit de ruimte tegen en zorgt ervoor dat de temperatuur op aarde niet te veel varieert. Dankzij de atmosfeer is er leven mogelijk op aarde. Het weer speelt zich af in de onderste laag van de atmosfeer. De atmosfeer is voortdurend in beweging, zoals onder andere satellietbeelden dagelijks tonen. Vooral op het laatste beeld (8 september 2003) is de tropische cycloon Isabel goed zichtbaar. Isabel is onderweg naar de Verenigde Staten. Beweging in de atmosfeer is nauw verbonden met temperatuurverschillen; dit komt in dit onderdeel aan de orde. Geschikt filmpje over de dampkring en het vasthouden van zonnewarmte: 1.23 min. http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060208_dampkring01
- Om te beginnen is de temperatuur op aarde sterk afhankelijk van de warmte die de zon levert. De zon is de belangrijkste warmtebron voor de aarde en haar atmosfeer. Zon is essentieel in het ontstaan van weer. Zonder de zon zou er niets gebeuren. Warmte die de zon aan de aarde levert: 1 x 1 m: 82020 J/ uur x pi x 6.000.000x6.000.000x24 = 2,2 x 10^20 J = 6,2 x 10^13 kWh per 24 uur = 17 miljard gezinnen Of 7,2 x 10^8 kWh per seconde = 204500 gezinnen Gemiddeld gezin 3500 kWh per jaar
- De zon verwarmt de aarde niet gelijkmatig. In de poolgebieden is het het hele jaar door veel kouder dan bij de evenaar. Bovendien verandert op veel plaatsen op aarde de gemiddelde temperatuur van maand tot maand, wat leidt tot de verschillende seizoenen. De genoemde temperatuurverschillen en temperatuurveranderingen zijn een gevolg van verschillen in hoeveelheid invallende zonnestraling over de aardbol. Een andere oorzaak van temperatuurverschillen op aarde is de verdeling van land en water. Water heeft meer warmte nodig om in temperatuur te stijgen dan land, zodat het minder snel opwarmt en minder snel afkoelt. Uitstraling speelt ook de aarde zelf een belangrijke rol in de totale warmtehuishouding van aarde en atmosfeer. De aarde verliest warmte door uitstraling, wat vooral aan het eind van een heldere nacht goed te merken is. De temperatuurverschillen op aarde brengen een transport van lucht op gang. Op die manier probeert de natuur de temperatuurverschillen te laten verdwijnen. We noemen al deze luchtstromingen waaruit het warmtetransportsysteem is opgebouwd, de 'algemene circulatie'.
- Dankzij het temperatuursverschil wil koude lucht dus van de Noordpool naar de warme evenaar bewegen. Als de aarde stil zou staan, zou de lucht in een rechte lijn van de Noordpool naar de evenaar bewegen. Maar doordat de aarde draait, draait hij als het ware onder de lucht weg, die wel gewoon in een rechte lijn doorbeweegt. Hierdoor maakt de lucht een bocht ten opzichte van het aardoppervlak. Als je met je rug naar de Noordpool gaat staan, zie je dat de lucht naar rechts afbuigt en dus rechts van het punt op de evenaar terecht komt, waar de lucht heen was gegaan als de aarde stil stond. Dit komt dus, omdat het aardoppervlak bij de evenaar sneller draait dan het aardoppervlak meer noordelijk. De aarde draait in 24 uur op zijn as en de bolvorm van de aarde zorgt er voor dat het rondje dat een punt op de evenaar moet afleggen veel groter is dan een punt op de Noordpool. De lucht is dankzij de draaiing van de aarde en het verschil in draaisnelheid van het aardoppervlak op de evenaar en de Noordpool als het ware afgebogen naar rechts. Het is alsof er een kracht naar rechts aan het werk is. Deze zogeheten ‘schijnkracht’ staat bekend als de corioliskracht. Op het noordelijk halfrond buigt de lucht af naar rechts. Op het zuidelijk halfrond geldt hetzelfde, maar dan omgekeerd. De lucht buigt daar dus af naar links. Laten zien met strandbal!
- Aardas staat scheef, 23. Dit zorgt voor seizoenen en voor de daarmee samenhangende verschuivingen in de patronen (ITCZ).
- In de praktijk zorgt het temperatuurverschil tussen de evenaar en de polen samen met de draaiing van de aarde ervoor, dat er een ingewikkeld stromingspatroon ontstaat. Rond 60° NB en ZB bevinden zich gebieden van lage druk met stijgende lucht. Rond 30° NB en ZB bevinden zich gebieden van hoge druk met dalende lucht. In de figuur is het totale stromingspatroon schematisch weergegeven.
- Koppelen aan stromingspatronen. Op onze breedte, tussen hoog en laag in, ontmoeten warme en koude lucht elkaar. Bij het mengen ontstaan golven, die kunnen uitgroeien tot depressies. Deze koude en warme lucht ontmoeten elkaar boven de oceaan. Om het temperatuurverschil te verminderen probeert de atmosfeer deze luchtsoorten te mengen. Dit doet ze, door op het grensvlak (het polaire front) de luchtsoorten in elkaar te laten draaien. Er ontstaan dan storingen, ook wel depressies genoemd, waarbij de warme lucht door de koude wordt opgetild en er neerslag ontstaat. In de figuur staat schematisch hoe dit in zijn werk gaat.
- Een weerkaart voor onze omgeving die typisch past bij de ideale situatie met hoge druk rond 30° NB en lage druk rond 60° NB. Situatie van maandag 13 mei 2013 In het noorden bij IJsland bevindt zich de lage druk en in het zuiden op de oceaan de hoge druk. Tussen deze twee systemen is de stroming westelijk. Vanuit het noorden wordt de koude, polaire lucht aangevoerd en vanuit het zuiden de warme, tropische lucht. Bekijken bijbehorende satellietloop via archief CWK net.
- RGB-foto van maandag 13 mei 2013, 12 UTC. Depressie noord van Schotland, warmte en koufront in onze omgeving. Scheiding tussen warme en koude lucht is op deze foto goed zichtbaar.
- Jullie gaan zo meteen met een heleboel instrumenten naar buiten toe. Ik ga ze nu een voor een met jullie doornemen. Hoe heet dit instrument? Dit is een windmeter, met een moeilijk woord anemometer genoemd. Aangezien het een handzaam exemplaar is, heet het instrument een handanemometer. Wat meet het instrument? Het meet de windsnelheid. Hoe meet dit instrument? Bovenaan zitten die halve bollen, cupjes. Die cupjes vangen wind en gaan daardoor draaien. Hoe sneller de cupjes ronddraaien, hoe harder het waait. Dit wordt omgezet op een schaal hieronder. We spreken met elkaar af dat we de windsnelheid meten in m/s. Kijk goed of dat de bovenste of de onderste schaal is op het instrument.
- Jullie gaan zo meteen met een heleboel instrumenten naar buiten toe. Ik ga ze nu een voor een met jullie doornemen. Hoe heet dit instrument? Dit is een windmeter, met een moeilijk woord anemometer genoemd. Aangezien het een handzaam exemplaar is, heet het instrument een handanemometer. Wat meet het instrument? Het meet de windsnelheid. Hoe meet dit instrument? Bovenaan zitten die halve bollen, cupjes. Die cupjes vangen wind en gaan daardoor draaien. Hoe sneller de cupjes ronddraaien, hoe harder het waait. Dit wordt omgezet op een schaal hieronder. We spreken met elkaar af dat we de windsnelheid meten in m/s. Kijk goed of dat de bovenste of de onderste schaal is op het instrument.
- Om te bepalen wat de windrichting is, krijgen jullie een kompas mee. Wie kan er geen kompas lezen? Dat geeft niet, want er is dan iemand in je groepje die dat wel kan. Zorg er voor dat als je weer binnen komt dat je hebt geleerd van een groepsgenootje hoe je de kompas afleest. We spreken af dat je de windrichting opschrijft in hoofdstreken, dus noord, oost, zuid of west of in tussenstreken, dus noordoost, zuidoost, zuidwest of noordwest.
- We zijn er bijna, nog 1 echt instrument. Wat is dit? Dit is een barometer. Wat meet het? Het meet de luchtdruk. Hoe meet het? Er zit een doosje met lucht in. Als de luchtdruk buiten toeneemt, wordt het doosje iets ingedrukt. Deze verandering wordt doorgegeven naar een wijzer. Ook luchtdruk heeft meerdere eenheden, net als snelheid. We spreken af dat we luchtdruk uitdrukken in hPa. Let daar dus op bij het aflezen. Het instrument heeft twee ringen, een binnenste en een buitenste ring. Kijk goed welke hPa is voor je hem afleest. Dit instrument is nogal gevoelig, dus ga er voorzicht mee om. Dus niet schudden of zoiets of op tikken en het liefst gewoon plat vervoeren.
- We zijn er bijna, nog 1 echt instrument. Wat is dit? Dit is een barometer. Wat meet het? Het meet de luchtdruk. Hoe meet het? Er zit een doosje met lucht in. Als de luchtdruk buiten toeneemt, wordt het doosje iets ingedrukt. Deze verandering wordt doorgegeven naar een wijzer. Ook luchtdruk heeft meerdere eenheden, net als snelheid. We spreken af dat we luchtdruk uitdrukken in hPa. Let daar dus op bij het aflezen. Het instrument heeft twee ringen, een binnenste en een buitenste ring. Kijk goed welke hPa is voor je hem afleest. Dit instrument is nogal gevoelig, dus ga er voorzicht mee om. Dus niet schudden of zoiets of op tikken en het liefst gewoon plat vervoeren.
- Tot slot gaan jullie kijken naar de wolken. Eerst kijk je naar wat voor soort wolken er op dit moment zijn. Je mag zelf weten waar je dat buiten bekijkt, maar het is natuurlijk handig als je de lucht helemaal goed kan zien en dat er zo weinig mogelijk gebouwen of bomen voor staan. Ik leg nu niet uit hoe het wolkenwiel werkt, dat mogen jullie in je groepje uitvinden. Ook hier geldt weer, zorg dat als jullie binnen komen dat iedereen van het groepje weet hoe dat ding werkt. Als je hebt bepaald welke soort wolken er zijn, ga je ook bepalen hoeveel wolken er zijn. De hoeveelheid wolken wordt aangegeven in achtsten. Als er geen wolken zijn is het 0/8 bewolkt en als het volledig bewolkt is, is het 8/8 bewolkt. Als je dus straks naar de lucht kijkt, moet je alle wolken als het ware samenvegen en een inschatting maken van hoeveel wolken dat dan zijn.
- Het pakketje met elkaar doorlopen. En waarschuwen voor het heel houden van de instrumenten!
- De onderdelen zijn los van elkaar te doen. Als je alles doorloopt, ben je ongeveer 13 lessen van 50 minuten bezig.