Overzicht van recente wijzigingen in consumentenbescherming, BTW, databescherming en een overizcht van voorstellen op basis van het EU Digital Single Market pakket
2. Sirius Legal
Media & advertisement law
Copyright - trademarks -
datebases - software - knowhow
Travel & consumer protection
Tax & tax planning
IT, Internet & e-commerce
Privacy & cookies
Gambling & gaming
3. Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
E-commerce in EU
Cijfers EU tonen aanhoudende groei
Jaarlijkse groei e-commerce in EU in omzet: 13,4%
Totale omzet 370 miljard euro
Aandeel e-commerce in retail is sinds 2009 met 85% gegroeid
E-commerce is snelst groeiende (enige groeiende?) sector in EU
70% consumenten koopt weleens online
4. Doel van EU in e-commerce: Digital Single Market
Eén eengemaakte digitale markt doorheen ganse EU
Zonder hinderpalen voor consumenten en verkopers
Op basis van duidelijke regels die gelijk zijn voor iedereen
E-commerce is groeisector van vitaal belang
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
5. Sinds 2013 hard gewerkt aan eengemaakte e-commerce markt in EU
Consumentenbescherming bij verkoop op afstand
“Cookiewet”
BTW bij cross border levering van diensten
Food labeling
Algemene Verordening Gegevensbescherming
ODR Verordening
Omzetting Richtlijn Alternatieve Geschillenbeslechting in consumentengeschillen
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
6. Maar cijfers EU tonen ook problemen
In 2014 verkochten slechts 12% van de EU retailers cross border online
Terwijl wel 37% online verkoopt binnen de landsgrenzen
Slechts 15% van de consumenten koopt cross border online
Terwijl wel 44% wel geregeld binnen de grenzen online koopt
… Er is geen eengemaakte EU markt voor e-commerce (Digital Single Market)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
7. Redenen
Gefragmenteerde wetgeving op aantal vlakken,
28 “consumentenrechten”
28 “contractenrechten”
Verschillen ontmoedigen handelaars om cross border te verkopen
Verschillen verhinderen consumentenvertrouwen in cross border aankopen
… Er is geen eengemaakte EU markt voor e-commerce (Digital Single Market)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
8. Welk recht?
Bevoegde rechtbank:
B2C: Verordening EG/44/2001 (art. 15 en 16)
Consument kan terecht voor eigen rechtbank als
Verkoper beroepsactiviteit in die lidstaat
Verkoper beroepsactiviteiten “met ongeacht welk middel richt op die
lidstaat”
Nieuwe wet: verbod op aanduiden andere bevoegde rechtbank in
algemene voorwaarden dan deze
die bevoegd is op grond van EG/44/2001 of art. 624 Ger.W.
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
9. Welk recht?
Bevoegde rechtbank:
Beroepsactiviteiten “met ongeacht welk middel richt op die
lidstaat”
Arresten Pammer en Alpenhof, EHJ, 7 december 2010 (C-
585/08 en C-144/09)
Uit het geheel van elementen blijkt dat een website zich richt
naar een publiek in een bepaalde
Lidstaat: Contactadres, taal, munteenheid, leveringskosten,
lokaal telefoonnummer, …
Gevolg: één defect product = 27 rechtbanken…
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
10. Welk recht?
Recht van het land waar de consument zijn gewoonlijke
verblijfplaats heeft, op
voorwaarde dat verkoper beroepsactiviteiten ontplooit in dat land
of “dergelijke
activiteiten met ongeacht welk middel richt op dat land.”
Criterium is gelijkaardig aan Bevoegdheidsverordening
Alpenhof & Pammer Contactadres, taal, munteenheid,
leveringskosten, lokaal
telefoonnummer, …
Rechtskeuze kan voor zover dwingend recht niet uitgesloten
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
11. Digital Single Market Pakket mei 2016
Ontwerp Richtlijn aangaande contracten voor de levering van fysieke goederen
Ontwerp Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale diensten
Ontwerp Verordening aangaande Geoblocking en discriminatie obv verblijfplaats of nationaliteit
Ontwerp Verordening aangaande de samenwerking tussen nationale overheden bij het afdwingen
van consumentenbescherming
Ontwerp Verordening aangaande cross border pakketleveringsdiensten
(Ontwerp guidance document aangaande de toepassing van de Richtlijn 2005/29 Oneerlijke
Marktpraktijken op platformen en marktplaatsen)
(Later dit jaar ontwerp Verordening BTW op levering van goederen via MOSS)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
12. Digital Single Market Pakket mei 2016
Doel van de Europese Commissie
Betere toegang tot online goederen en diensten voor consumenten
Meer consumentenvertrouwen in (cross border) online aankopen
Lagere kosten voor cross border verkopen (lagere transactiekosten, lagere leveringskost)
Wegnemen van discriminatie op basis van nationaliteit of verblijfplaats
Kost van pakkettransport voor handelaar verlagen en transparantie in prijzen verhogen
Duidelijke uniforme contractregels in ganse EU in belang van consument én verkoper
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
13. Digital Single Market Pakket mei 2016
Mei 2015 “Roadmap” bekendgemaakt
Timing 2015 – 2016 eerste ontwerpen van richtlijn en verordening
Vandaag voorliggende teksten volgende week officieel beschikbaar
Nu: wetgevend traject binnen instellingen
Definitieve teksten…?
Moment is daar om lobby te voeren…
Andere initiatieven in DSM die eraan komen (ook buiten e-commerce)
E-privacy richtlijn
Aanpassing aan Telecomregelgeving
Aanpassing Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten
Creatie “Europese cloud” en initiatieven rond data ownership in EU
Vereenvoudiging BTW-regels (eind 2016)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
14. Ontwerp van verordening voor BTW bij cross border levering van goederen
Pas aangekondigd voor half november
Lopen liever niet op inhoud vooruit
In grote lijnen: MOSS voor BTW verkoop goederen – wellicht (?) optrekken drempel
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
15. Sirius Friday seminarie 16 december 2016
12u00 tot 14u00
Klauwendaal 28, 2800 Mechelen
Nieuwe wetgeving in e-commerce voor 2017
Nieuwe BTW-regels voor online cross border verkoop van goederen (en update voor diensten)
Hoofdlijnen GDPR + praktische tips om uw bedrijf klaar te stomen
Stand van zaken inzake Digital Single Market (garantiebepalingen, levering van diensten,
geo blocking, mediarichtlijn, enforcement, …)
Inschrijven: www. http://siriuslegaladvocaten.be/sirius-friday-seminaries/
Deelname 150 euro – BDMA leden 75 euro
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
16. New “Privacy Law” coming your way…
General Data Protection Regulation 2016/679 (GDPR/AVGB)
Regulation instead of Directive – 1 law for 28 states
Agreement reached last December 2015
Enters into force on 1 May 2018 (without grace period!)
New rules are MUCH stricter than current law and impact EVERYONE present
here today
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
17. General Data Protection Regulation
Heavily influenced by consumer protection activists in EP
Result:
Consumer friendly, but serious restraints for direct marketing sector, e-
commerce sector and especially personalisation, profiling, real time
marketing and (big) data processing
Applicable on ALL data processing, except personal (private) contact lists (e.g.
private Outlook account)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
18. Security & internal processes
1. Working with subcontractors that process data
Obligation to work only with subcontractors that guarantee sufficient data security
Obligation to have written contracts wth all subcontractors
List of mandatory clauses in such contracts
= Need to audit/map all existing subcontracting/service contracts
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
19. Security & internal processes
2. Record of processing activities
Obligation to maintain a “record of processing activities”
Holding ID of processor, processed data, categories, transfers, time limits, security
measures
In writing at the seat of your company
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
20. Security & internal processes
3. Data security measures
“Processor shall implement appropriate technical and organizational measures, to
ensure an appropriate level of security”
Pseudonymisation where possible, confidentiality, security, back ups in place,
security testing protocols, …
= Need to audit/map data within company
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
21. Security & internal processes
4. Data Protection Impact Assessment
If possible high impact on data subject privacy rights
Obligation to run prior (documented) impact assessment
Advice of DPO required if DPO is present in the organization
Should be used as basis to ensure adequate security levels
Privacy Commission to specify when DPIA is required
If DPIA shows high risk: obtain Prior Assessment from Privacy Commission
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
22. Security & internal processes
5. Data breach notification
Obligation to notify any data security breach to the Privacy Commission
Asap or at least within 72 hours
Nature of breach, possible consequences, measures taken, etc… (= obligation to
document data breach)
= Need to have data breach procedure in place
If possible consequences for data subjects: obligation to notify them in person!
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
23. Security & internal processes
5. Data Protection Officer
If core activity of processor
Requires large scale data monitoring
Consists of large scale data monitoring
Series of requirements and conditions
Details to be specified
Inform & advise, monitor compliance, SPOC for authorities
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
24. Information obligations & rights of data subjects
1. Lawfulness of processing (“on which grounds can I proces data?”) (art. 6
GDPR)
Prior opt-in remains the basic rule (+ proof required)
“Processing is required for the execution of a contract”
“Legitimate grounds”
DM “may be considered” legitimate, but “Personal data should be processed
only if the purpose of the processing could not reasonably be fulfilled by other
means”
If existing client relationship: OK, otherwise not so evidently OK
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
25. Information obligations & rights of data subjects
2. Processing of data belonging to minor (-13 Y/O, -16 Y/O) (art. 8 GDPR)
Always requires explicit authorisation by parents!
“Reasonable efforts” to check age and obtain authorisation
eID?, Facebook login?, credit card data?, live chat, …?
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
26. Information obligations & rights of data subjects
3. Information obligations
Obligation to notify data subject of the fact that his data is being / has been
collected (or transferred) without his explicit consent (art. 14 GDPR)
Within 30 days or upon first contact
= Data obtained from data brokers, partner organisations, online collection…
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
27. Information obligations & rights of data subjects
3. Information obligations (art. 14 GDPR)
Obligation falls if
Data subject already knows
or
Information provision requires disproportionate effort
(= open door to creativity…)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
28. Information obligations & rights of data subjects
4. Right not to be submitted to profiling (art. 21 GDPR)
If the person has a legitimate interest to do so, he has a right to object against
Processing/profiling based on
public interest / official authority
or
legitimate interest
Objection against processing/profiling for direct marketing purposes is always
possible
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
29. Information obligations & rights of data subjects
5. Right to object to automatic decision taking (art. 22 GDPR)
Right
Not to be subject to a decision (or profiling) – Exceptions (e.g. contracts)
Producing legal effects / significantly affects
Solely based on automated processing of data
Intended to evaluate certain personal aspects
Examples
Performance of work, creditworthiness reliability and conduct
Also applies to DM “decisions” (e.g. send offer or not)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
30. Information obligations & rights of data subjects
6. Right to be forgotten (art. 17)
Upon request by data subject, processor has to take all reasonable measures to
permantently delete data
+ to ensure that third parties that have copies of or links to data are warned of
the request and are asked to do the same
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
31. Information obligations & rights of data subjects
7. “Pseudonymous data”
8. “Privacy by design”
9. “privacy by default” (cfr. recent Telenet “personalized advertising…”)
10. …
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
32. Be prepared…
Follow up on discussion (e.g. through our website www.siriuslegal.be)
Start audit om data use within your organisation
Start review vendor contracts (in view of data security obligation)
Start to prepare for full update of policies, contracts, business processes
Put in place data breach notification procedure
Appoint (temporary) data security officer
Put in place impact assessment and/or risk analyses policy
Create compliance statements for annual business reports
Train staff
Sit back and wait for final text of regulation for final details…
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
33. Be prepared…
Those who are not prepared face trouble…
Provisions of highest importance (cfr. profiling = high risk processing)
Fines up to 20 million euro
Fines up to 4% of worldwide annual turnover (for undertakings)
Reform of Privacy Commission will lead to actual enforcement…
+ Remedies for data subject
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
34. Be prepared…
Meanwhile in our neighbouring countries…
France - Loi pour une République numérique (fines up to 3 mio, right to be
forgotten for minors that turn 18, police authority for CNIL…)
Nederland – data breach notification obligation already in place
Deutschland – data breach notification obligation already in place
UK – ICO president says GDPR will apply to UK companies awaiting Brexit and
should remain in force after Brexit
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
36. Boek XVI WER betreffende de buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen
Omzetting in Belgisch recht van de Europese richtlijn “Alternative Dispute Resolution” of “ADR”
Doel: snelle en toegankelijke afhandeling van consumentengeschillen in EU
Bvb betalingsweigering, niet correct retourneren van geannuleerde aankopen, beweerde niet ontvangst van bestellingen,
etc…
Lijst opgesteld van erkende organismen (Geschillencommissies Reizen, Meubels, Bouw, Tweedehandswagens en Textiel).
Als de overheid zelf bemiddelt gebeurt dat door de Ombudsdiensten voor telecommunicatie, post, energie, treinreizigers,
financiële diensten of verzekeringen.
Consumentenombudsdienst (COD) opgericht binnen FOD Economie. Taak = info aan consument
+ Soort doorgeefluik om klachten door te geven aan de bevoegde bemiddelingsorganen
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
37. Boek XVI WER betreffende de buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen
Consumenten kunnen hun klacht dus gewoon richten aan de FOD Economie per mail, fax of brief
COD zorgt dan dat deze bij de juiste instelling terechtkomt
De procedure verloopt dan volgens de regels van de geschillencommissie of ombudsdienst in kwestie
De COD kan daarnaast ook zelf als bemiddelingsorgaan optreden als er geen enkele geschillencommissie of ombudsdienst
specifiek bevoegd zou zijn
In alle geschillen moet in principe binnen 90 dagen een beslissing genomen zijn
Informatieplicht voor webshops
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
38. Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
2016
ODR Verordening – online dispute resolution
Grensoverschrijdend platform voor online klachtenafhandeling
Consument in België – verkoper in Hongarije
Via EU website klacht bij platform – contact met lokale overheid voor bindende arbitrage en bemiddeling volgens
lokale regels
39. “Bij buitengerechtelijke regeling van het geschil is de Consumentenombudsdienst van de Federale overheid bevoegd om
elke aanvraag tot buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen te ontvangen. Deze zal op haar beurt de
aanvraag ofwel zelf behandelen ofwel doorsturen naar een gekwalificeerde entiteit. U kan de Consumentenombudsdienst
bereiken via deze link: http://www.consumentenombudsdienst.be//nl
Bij geschillen met een grensoverschrijdend karakter kan u bovendien beroep doen op het Online Dispute Resolution
platform van de Europese Unie via deze link: http://ec.europa.eu/odr”
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
40. Verordening 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten
Europese verordening
Doelstelling: betere en betrouwbare informatie aan consument over samenstelling van voedsel
Samenvoeging en update van bestaande richtlijnen (2000/13 en 90/496)
In werking sedert 13 december 2014
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
41. Verordening 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten
Belangrijkste nieuwigheid voor online ondernemers
Allergeneninfo en ingrediënteninfo moeten beschikbaar zijn vóór aankoop van levensmiddelen
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
42. Verordening 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten
Offline verkoop (in klassieke winkel)
Wie moet info verschaffen?: Producent of verdeler
In een taal die de consument kan begrijpen en als nodige in meerdere talen (NL?)
Aangebracht op de voedingsmiddelen als voorverpakt
Verstrekt aan verkoper als niet voorverpakt, zodat hij consument kan inlichten
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
43. Verordening 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten
Offline verkoop (in klassieke winkel):
de lijst van ingrediënten
de ingrediënten die allergieën of intolerantie veroorzaken (aardnoten, melk, mosterd, vis, gluten bevattende granen enz.)
de hoeveelheid van bepaalde ingrediënten of categorieën ingrediënten
de netto hoeveelheid levensmiddelen
de datum van minimale houdbaarheid of de uiterste consumptiedatum
de bijzonder bewaarvoorschriften en/of gebruiksvoorwaarden
de naam of de handelsnaam en het adres van de exploitant of de invoerder
het land van oorsprong (vlees, melk, …)
een gebruiksaanwijzing indien nodig
alcoholvolumegehalte voor dranken met een alcoholvolumegehalte van meer dan 1,2 %
een voedingswaardevermelding.
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
44. Verordening 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten
Online verkoop (webshop)
Voorverpakt:
Verkoper moet voorafgaand aan verkoop alle verplichte info ter beschikking stellen met
uitzondering van houdbaarheidsdatum.
Info moet beschikbaar zijn op de website zelf (niet enkel foto van product dus)
zonder bijkomende kost
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
45. Verordening 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten
Online verkoop (webshop)
Voorverpakt:
Lastige taak voor verkoper
Georganiseerd systeem obv databank grote concerns door bedrijf GS1
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
46. Verordening 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten
Online verkoop (webshop)
Niet voorverpakt:
Verkoper moet enkel allergenenlijst online beschikbaar stellen
Lastige taak – moeilijk te achterhalen
Cfr. Websites met lokale streekproducten uit het zuiden…
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
47. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
48. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Bestaansreden
Regelgeving in EU aangaande online verkoop van fysieke goederen is ondanks bestaande
richtlijnen nog steeds gefragmenteerd
Met name regels rond wettelijke garantie en conformiteit verschillen van lidstaat tot lidstaat
Onvolledige harmonisering in het verleden heeft geleid tot strengere regels in sommige lidstaten
(bvb duur van vermoeden tvv consument, hiërarchie van remedies, meldingsplicht en timing
daarvoor).
Ingevolge Rome I regels is recht consument van toepassing als actieve werving door verkoper op
grondgebied consument: onzekerheid voor verkoper
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
49. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Opzet
Volgens ontwerp zelf “een geheel van volledig geharmoniseerde basisregels voor de online verkoop
van fysieke goederen”
In werkelijkheid gaat het essentieel om hervorming van regels rond wettelijke garantieplicht
Bestaand contractenrecht blijft onaangeroerd
Volledige harmonisering
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
50. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Voorwerp (art. 1)
Verkoop van fysieke goederen door professionele verkoper aan consument
Uitgesloten DVD’s en CD’s (= geregeld door Richtlijn Digitale Inhoud)
Consument = “handelt voor doeleinden die buiten zijn beroepsactiviteit vallen“ (cfr. Regels verkoop
op afstand, waar het woord “uitsluitend 2 jaar geleden al wegviel”
Uitsluitend voor verkoop op afstand
Voor offline verkoop blijven bestaande regels gelden
Zelfde wasmachine in Media Markt offline of online = verschillende garantieverplichtingen…
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
51. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Conformiteitsplicht (art. 4, 5 en 7)
Conformiteit in kwantiteit, kwaliteit en eigenschappen
Referentie is getoonde model, door verkoper gekende gebruiksdoel op ogenblik van bestelling of
reclame door verkoper voorafgaand aan bestelling
Bruikbaarheid voor normaal te verwachten doel,
Aanwezigheid van alle nodige accessoires
Normaal te verwachten kwaliteit
Vrij van claims door derden (ook juridische claims)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
52. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Timings (art. 8 en 14)
Garantietermijn wordt behouden op 2 jaar
Eerdere teksten gingen uit van verlenging
Cfr. Ook Nederlands recht “verwachte levensduur” van het product
Verkoper is aansprakelijk voor gebrek aan conformiteit dat aanwezig was “bij levering”
(levering is ook overhandiging aan vervoerder aangesteld door consument)
Bij installatie = als installatie voltooid is of als consument “redelijke termijn” heeft gehad om te
installeren (= maximaal 30 dagen)
De facto wordt garantietermijn bij installatie dus verlengd tot 2 jaar + 1 maand…
Vermoeden tvv consument wordt op volle 2 jaar gebracht
Cfr nu in meeste landen 6 maanden
Sommige lidstaten (Frankrijk) kozen al voor 2 jaar
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
53. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Remedies (art. 9 tot 13)
Recht op conform maken, vrij van kost voor consument
Herstelling en vervanging op gelijke voet geplaatst, keuzerecht voor consument
Binnen redelijke termijn en zonder significante hinder voor consument (vervangtoestel?)
Keuzerecht enkel als niet disproportioneel, rekening houdende met prijs, aard gebrek, alternatief
Prijsreductie of ontbinding als
Herstelling of vervanging onmogelijk is
Herstelling of vervanging niet is uitgevoerd binnen redelijke termijn
Herstelling of vervanging ernstig nadeel toebrengt aan de consument
ENAC tvv consument
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
54. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Contractuele garantie (art. 15)
Contractueel garantie is bindend conform contract/garantiebewijs en/of precontractuele info en/of
reclame
Garantie moet ter beschikking gesteld worden op duurzame drager (cfr. verkoop op afstand)
Garantie moet verwijzen naar regels wettelijke garantie en expliciet melden dat hieraan geen
afbreuk wordt gedaan
Lidstaten mogen wel bijkomende regels aangaande contractuele garantie bepalen (holt volledige
harmonisering uit…)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
55. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de verkoop van fysieke goederen 2015/0288
Wat onduidelijk blijft…
Relatie met garantie bij offline (cfr. toelichting EC aangaande vraag wanneer er sprake is van
verkoop op afstand)
Lidstaten kunnen bijkomende regels opleggen aangaande contractuele garantie
Niet duidelijk of, hoe en wanneer verjaring gestuit/geschorst wordt (valt onder nationaal recht):
quid tijdens periode onderhandelingen, tijdens periode herstel, …
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
56. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
57. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Tekst eveneens publiek gemaakt op 9 december 2015, samen met RL fysieke goederen
Doelstelling: eengemaakte set basisregels voor contracten tussen verkopers en consumenten
Bij levering van digitale diensten
Inhoud gedeeltelijk identiek aan RL fysieke goederen
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
58. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Bestaansreden
Regelgeving in EU aangaande online verkoop van digitale content is ondanks bestaande
richtlijnen nog steeds gefragmenteerd
EC ontwaart “juridische leemte in consumentenacquis op EU-niveau met betrekking tot
bepaalde contractuele aspecten die thans nog niet geregeld zijn”:
Conformiteit van digitale content en
Aanpassing en opzegging van duurovereenkomsten aangaande digitale content
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
59. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Opzet
Volgens ontwerp zelf “een geheel van volledig geharmoniseerde basisregels voor de online
verkoop van digitale content”
Bestaand contractenrecht blijft weliswaar onaangeroerd
Niet van toepassing op kansspelen
Niet van toepassing op “internet of things” (tenzij er digitale content aan consument geleverd wordt)
Niet van toepassing op elektronische communicatiediensten
Niet van toepassing op gezondheidszorg
Niet van toepassing op financiële diensten
Volledige harmonisering
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
60. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
“Digitale inhoud” (artikel 1 tot 3)
Alle digitale data (video, muziek, apps, games, …)
Maar ook alle digitale diensten (hosting, sharing via social media, clouddiensten, opslag, …)
RL is ook van toepassing op “gratis” diensten waar in ruil voor dienst bvb persoonsgegevens
gevraagd worden. EC lijkt zich erg bewust van commerciële waarde van persoonsgegevens
RL is ook van toepassing voor development op maat of op verzoek (bvb website development)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
61. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Conformiteit (artikel 6 en 8)
Kwantitatief, kwalitatief, duur, versie, functionaliteiten, interoperabiliteit, continuïteit, security,
met als ijkpunt contract en alle precontractuele informatie
Bruikbaar voor door verkoper bij sluiten overeenkomst gekende doel
Vergezeld van instructies en customer support
Updates geleverd als en wanneer nodig
Minstens voldoen aan “gewoonlijke” verwachtingen, rekening houdende met prijs, technische
normen, gedragscodes, sectorpraktijken, reclame
Vrij van aanspraken door derden (inclusief IP aanspraken)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
62. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Integratie (artikel 7)
Cfr “installatie” bij fysieke goederen
Gebrek aan conformiteit bij integratie is verantwoordelijkheid verkoper als hij integreert of laat
integreren of als hij onjuiste instructies heeft gegeven aan consument
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
63. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Bewijslast conformiteit (artikel 9)
Ligt bij verkoper
Tenzij deze aantoont dat digitale omgeving van consument niet compatibel is
Consument heeft plicht tot medewerking te goeder trouw
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
64. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Aansprakelijkheid verkoper(artikel 10)
Nalaten te leveren
Gebrek aan conformiteit bij levering
Gebrek aan conformiteit op later ogenblik bij duurcontracten
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
65. Voorstel Richtlijn aangaande contracten voor de levering van digitale inhoud 2015/0287
Sancties (artikel 11 tot 16)
Cfr. Fysieke goederen
Bij gebrek aan levering kan consument ontbinden
Bij gebrek aan conformiteit heeft verkoper plicht om conform te maken binnen redelijke termijn
Tenzij dat onredelijk is gelet op waarde software
Consument heeft recht op proportionele prijsvermindering als conformiteit niet mogelijk is, als
verkoper weigert of nalaat, als conform maken de consument zou benadelen
Ontbinding ter kennis gebracht op elke wijze
Terugbetaling binnen 14 dagen (of verwijderen data binnen 14 dagen)
Teruggave user generated content binnen 14 dagen
Teruggave digitale content aan verkoper binnen 14 dagen (of onbruikbaar maken)
+ desgevallend schadevergoeding
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
66. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen
van discriminatie op basis van nationaliteit of verblijfplaats
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
67. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Tekst publiek gemaakt in mei 2016
Doelstelling
wegnemen van discriminatie op basis van verblijfplaats of nationaliteit consument dmv
technische middelen (geo-blocking) of d.m.v. contractuele beperkingen (weigering tot levering,
niet aanvaarden betaalmiddelen, etc…)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
68. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Bestaansreden
Art. 20(2) Dienstenrichtlijn 2006/123:
“De lidstaten zien erop toe dat de algemene voorwaarden voor toegang tot een dienst, die door de dienstverrichter
toegankelijk voor het publiek worden gemaakt, geen discriminatoire bepalingen in verband met de nationaliteit of
verblijfplaats van de afnemer bevatten, zonder evenwel de mogelijkheid uit te sluiten om verschillende
voorwaarden voor toegang te stellen wanneer die verschillen rechtstreeks door objectieve criteria worden
gerechtvaardigd.”
Volstaat niet in praktijk.
EC stelt vast dat er bijzonder veel vormen van technologische discriminatie zijn (geo-blocking,
geo-fencing, geo-pricing, rerouting, …) en vele contractuele/praktische vormen van discriminatie
(weigering om te leveren, niet aanvaarden van betaalmiddelen, …
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
69. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Voorwerp en draagwijdte (art. 1)
Betreft relaties handelaar met consument, maar ook met andere handelaar die als eindgebruiker
koopt (hierna samen “klant”)
Met cross border element (verblijfplaats van één der partijen of identiteit)
Niet-eindgebruiker valt buiten toepassingsgebied omwille van in standhouden van gesloten
distributieafspraken
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
70. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Verbod op geo-blocking (art. 3)
Verbod om op basis van technologische toepassingen de toegang van een klant tot een website te
beperken of onmogelijk te maken omwille van nationaliteit of verblijfplaats van de klant
Verbod om klanten automatisch te rerouten naar andere websiteversie op basis van zijn
Nationaliteit of verblijfplaats
Tenzij klant daarmee expliciet instemt en
Steeds terug kan keren naar de andere versie
Als toch blocking of rerouting: verkoper moet “a clear justification” geven in taal van de versie
die de klant eerst bezocht
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
71. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Toegang tot goederen en diensten (art. 4)
Verbod om verschillende algemene voorwaarden tot toegang van goederen en diensten te hanteren
omwille van nationaliteit of verblijfplaats van de klant in de volgende gevallen:
Er is geen cross border levering vereist door verkoper
De verkoper levert elektronisch geleverde diensten (andere dan auteursrechtelijk beschermde
werken waarvoor hij rechten in een bepaald territorium niet heeft)
De verkoper levert fysieke diensten die niet in de lidstaat waar de klant verblijft geleverd worden (?)
Met uitzondering voor wettelijke verboden om te verkopen
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
72. Voorstel Verordening aangaande geo-blocking en andere vormen van discriminatie op basis van
nationaliteit of verblijfplaats
Non-discriminatie inzake betalingen (art. 5)
Verbod om betaalmiddel te weigeren enkel omdat het in een andere lidstaat geregistreerd is
als dat betaalmiddel voor eigen landgenoten wel aanvaard wordt en als betaalmiddel identificatie
van de koper wel garandeert (“strong customer identification”)
Nietigheid van bedingen inzake passieve verkoop die strijdig zijn met de Verordening (art. 6)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
73. BTW op intracommunautaire levering van diensten
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
74. Gewijzigde BTW voor intracommunautaire levering van B2C diensten
Nieuwe BTW regeling sinds 1 januari 2015
• Artikel 5 RL 2008/8/EG
• Uitvoeringsverordening nr. 282/2011
• Verordening 967/2012
Gids Mini One Stop Shop MOSS
• Uitvoeringsverordening 1042/2013
Explannatory notes inzake plaats van de dienst
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
75. Gewijzigde BTW voor intracommunautaire levering van B2C diensten
Welke digitale diensten?
Telecommunicatiediensten (telefonie, dataverkeer, internetdiensten, etc…)
Radio- en televisieomroepdiensten (pay-TV, VOD, satelliet-TV, …)
Langs elektronische weg verrichte diensten:
“Diensten die over het internet of een elektronisch communicatienetwerk worden verleend, wegens hun aard
Grotendeels geautomatiseerd zijn en slechts in geringe mate menselijk ingrijpen vergen, en
zonder informatietechnologie niet kunnen worden verricht”
Abonnementen op digitale bladen, downloads, apps, online tools, Hosting, …
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
76. Gewijzigde BTW voor intracommunautaire levering van B2C diensten
Voor welke afnemer?
Enkel voor B2C diensten (Regels voor B2B blijven zoals ze waren)
Consument =
• Niet BTW-plichtige particulier
• Niet BTW-plichtige rechtspersoon
• Gevestigd in een andere lidstaat dan de dienstenleverancier
• Als ontvanger geen BTW nummer meedeelt kan leverancier toch als B2B beschouwen als bewijs BTW-
belastingplichtige, maar moet niet als geen andere tegenstrijdige info beschikbaar
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
77. Gewijzigde BTW voor intracommunautaire levering van B2C diensten
Aan welke lidstaat komt BTW toe?
Tot 31/12/2014: Lidstaat leverancier dienst
Vanaf 01/01/2015: Lidstaat van woonplaats of vestigingsplaats ontvanger dienst
Voor RP: vestiging = plaats waar bestuurstaken worden uitgeoefend (1e criterium) of iedere andere inrichting
met voldoende mate van duurzaamheid om diensten te kunnen afnemen voor eigen gebruik (personeel, infrastructuur,
etc…)
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
78. Gewijzigde BTW voor intracommunautaire levering van B2C diensten
Bepaling woonplaats particulier
Woonplaats = adres in bevolkingsregister of gelijkwaardig
Tenzij gebruikelijke verblijfsplaats afwijkt van woonplaats (vb werk in het buitenland) – criterium heeft voorrang
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
79. Gewijzigde BTW voor intracommunautaire levering van B2C diensten
Bepaling woonplaats particulier
Wettelijke vermoedens
Ontvanger van dienst moet fysiek aanwezig zijn op plaats van levering
Surft via vaste lijn: plaats waar vaste lijn is geïnstalleerd
Surft via mobiel netwerk: SIM kaart
Decoder vereist? Locatie van decoder
Alle andere gevallen: plaats vastgesteld obv 2 of meer met elkaar overeenstemmende vermoedens
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
80. Gewijzigde BTW voor intracommunautaire levering van B2C diensten
Bepaling woonplaats particulier
Weerlegging van wettelijke vermoedens
Optioneel door dienstverrichter zelf: via drie met elkaar overeenstemmende bewijsstukken
Door fiscus
Mogelijke bewijsstukken: factuuradres, IP adres, bankgegevens, andere zakelijk relevante gegevens
(“Unique Payment Mechanism”, country locked gift cards, info van PSP, aankoophistoriek bij geregistreerde klanten)
Uitzonderingen: hotelaccommodatie = locatie hotel, ticketverkoop = plaats event,
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
81. Gewijzigde BTW voor intracommunautaire levering van B2C diensten
Gevolgen voor verkoper
In principe Lokale inschrijving, lokale aangifte, lokale aanslagvoet
Maar MOSS (Mini One Stop Shop)
Registratie via Intervat
Aangifte en betaling in België, lokale aanslagvoet
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
82. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
83. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Tekst publiek gemaakt in mei 2016
Doelstelling
Update/vervanging Verordening 2006/2004 verordening betreffende samenwerking met betrekking tot
consumentenbescherming
Snellere, flexibele en consequente samenwerking tussen lidstaten inzake afdwingen van consumentenbescherming
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
84. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Bestaansreden
Tussen 30 en 70% van webshops in EU landen is niet conform alle regelgeving
66% van alle consumentenklachten betreft cross border transacties
Consumentenbescherming door nationale overheden is versnipperd
Inbreuken, vooral online, zijn vaak wél grensoverschrijdend
Huidig systeem is gebaseerd op wederzijdse bijstand en uitwisseling van informatie.
Huidig systeem schiet te kort
Sommige inbreuken vallen buiten toepassingsgebied
Overheden hebben te weinig bevoegdheden om onderzoek te voeren en om boetes op te leggen
Informatie wordt onvoldoende gedeeld
Geen werkzaam systeem voor inbreuk in groot aantal landen tegelijk
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
85. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Opzet
Update bestaande actiemiddelen (bijstand en informatie)
Nieuw
Procedure van bijstand bij inbreuk in meer dan 2 landen
Procedure van bijstand onder leiding EC bij paneuropese inbreuken
Uitgebreide informatie-uitwisseling, ook met consumentenorganisaties
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
86. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Toepassingsgebied (art. 1-3)
Intra-unie inbreuk op consumentenrechten
Schade toebrengen, toegebracht kennen of kunnen toebrengen aan de collectieve belangen van consumenten
Waarbij consument en handelaar niet in dezelfde lidstaat verblijven of gevestigd zijn
Ook voor potentiële toekomstige inbreuken
Verjaringstermijn: 5 jaar vanaf einde inbreuk
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
87. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Bevoegde overheden (art. 5)
Elke lidstaat duidt bevoegde overheidsdiensten aan + lijnt bevoegdheden duidelijk af
Elke lidstaat duidt 1 Single Liaison Office aan (FOD Economie)
SLO staat in voor coördinatie van onderzoek en vervolging van inbreuken onder de Verordening
Bevoegde overheid moet rechtstreeks of via rechtbank
Toegang hebben tot relevante nationale data
Relevante stukken kunnen opeisen bij betrokken partijen of overheid
On-site inspecties kunnen uitvoeren
(Mystery shopping of openlijke) aankopen kunnen doen
Voorlopige maatregelen kunnen opleggen of vorderen
Onderzoek kunnen voeren of laten voeren
Minnelijke regelingen/akkoorden kunnen afsluiten met inbreukplegers
Staking kunnen eisen
Website kunnen (doen) sluiten
Boetes en schadevergoedingen kunnen (doen) opleggen
Beslissingen kunnen publiceren
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
88. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Wederzijdse bijstand (art. 11-15)
Verzoek om informatie
Plicht om informatie te verschaffen
Ambtenaren uit andere lidstaat laten deelnemen aan acties
EC zal later deadlines vastleggen voor informatieplichten
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
89. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Wederzijdse bijstand (art. 11-15)
Verzoek om maatregelen
Plicht om alle nodige maatregelen te nemen (staking, verbod, boete, schadevergoeding)
Aangezochte overheid bepaalt nodige maatregelen
Aangezochte overheid houdt verzoekende overheid regelmatig op de hoogte
EC zal deadlines later vastleggen
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
90. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Wederzijdse Bijstand (art. 11-15)
“Designated bodies”
Aan te duiden door elke lidstaat uit erkende consumentenorganisaties die publieke taak uitoefenen
Instellingen of organisaties met legitiem belang in staking of verbod op inbreuken
Kunnen opdracht krijgen van aangezochte overheid om informatie of maatregelen te bezorgen/nemen
Weigering door aangezochte overheid
Als verzoekende overheid informatie niet nodig heeft
Als geen garantie op confidentialiteit informatie
Als al procedure m.o.o. maatregelen loopt of afgelopen is
Als er geen aantoonbare inbreuk bestaat
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
91. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Bijstand bij Wijdverspreide Inbreuken (art. 16-25)
Inbreuk met impact op meer dan 2 lidstaten
Coöperatie en coördinatieplicht
Verzoekende overheid contacteert alle betrokken aangezochte overheden + EC
EC kan eveneens initiatief nemen tot aanzoeken als zij inbreuken vaststelt
Betrokken overheden stellen coördinerende overheid aan of verzoeken EC om te coördineren
Als info nodig uit derde-lidstaat kan Wederzijds Bijstandsmechanisme ingeschakeld worden
Betrokken overheden kunnen handelaar verzoeken om maatregelen voor te stellen teneinde inbreuk te verhelpen of
schade te vergoeden
Betroken overheden kunnen akkoord met handelaar publiceren
Betrokken overheden kunnen één overheid aanduiden om maatregelen te nemen of simultaan maatregelen nemen
Betrokken overheden handelen bij consensus
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
92. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Bijstand bij Wijdverspreide Inbreuken (art. 16-25)
Inbreuk met impact op ¾ van de lidstaten en ¾ van de inwoners van de Unie
EC neemt initiatief tot gemeenschappelijke actie
EC coördineert
Als info nodig uit derde-lidstaat kan Wederzijds Bijstandsmechanisme ingeschakeld worden
EC oordeelt of voorwaarden voor gecoördineerde actie vervuld zijn
Weigering door aangezochte overheid als al procedure m.o.o. maatregelen loopt of afgelopen is
Resultaat onderzoek wordt opgenomen on “Gezamenlijk Standpunt”
Bevoegde overheden kunnen beslissen dit standpunt te publiceren
Bevoegde overheden en EC kunnen handelaar verzoeken om maatregelen voor te stellen teneinde inbreuk te verhelpen of
schade te vergoeden
Betrokken overheden kunnen akkoord met handelaar publiceren
Betrokken overheden en EC kunnen tot maatregelen beslissen in één of meer betrokken lidstaten
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016
93. Voorstel Verordening aangaande het afdwingen van consumentenbescherming
Gezamenlijke marktonderzoeken (“market sweeps”) (art. 25)
Alert mechanism (art. 26-28)
Overheid heeft informatieplicht aan EC en andere lidstaten o.b.v. standaard formulieren
Aard inbreuk – identiteit inbreukpleger – betrokken product of dienst – betrokken lidstaten –
juridische basis voor actie – aard van juridische actie – actuele status van juridische actie –
“for information” of “for action”
Alerts “for information” kunnen ook van of naar consumentenorganisaties, vakverenigingen,
belanghebbende derden
Up to date lijst met Richtlijnen en Verordeningen die onder Verordening vallen in bijlage bij Verordening
Recent and upcoming legal changes in e-commerce
BDMA, 11 oktober 2016