Theranos Skandalının Stratejik IK Açısından Analizi Elizabeth Holmes nasıl bir ortamda büyüdü? Bu ortam yönetim tercihlerini nasıl etkiledi? Kurumdaki çalışma ortamı nasıldı ve bu skandalı nasıl yönlendirdi? Firma bu kadar büyük bir skandalı nasıl gizleyebildi. Yatırımcılar hangi hataları yaptılar.

1. STRATEJİK IK
PERSPEKTİFİNDEN
THERANOS SKANDALI
BARIŞ BARIŞ - MERİC STRATEGY CENTER

2. ÖZET

3. “Elizabeth Holmes” tarafından kurulan
“Theranos” isimli şirketin bir çok hastalığa
aynı anda teşhis koyabileceğini iddia ettiği
“kan testi” geliştirmesi ve bunun büyük bir
kandırmaca çıkması

4. ARKA PLAN : ELIZABETH HOLMES

5. Resim : Wikipedia
● 1984 Wahsington DC doğumlu.
● Şirketini kurduğunda 19
yaşındaydı.
● Babası Enron’da üst düzey
yönetici, annesi ise Kongre
çalışanıydı.
● Bu onun sosyo-ekonomik
skalada B sınıfı bir aileye ait
olduğunu gösteriyor.

6. Sosyo Ekonomik Statü Ölçeği
Resim : Haldun Yıldız Web Sayfası

7. ORTA-ÜST (B + C1) SINIF
● Yüksek derecede çalışkanlık
● Yüksek kalifikasyon ve iyi bir
eğitim
● Girişimci ruh
● Güçlü network oluşturma eğilimi
● Kariyerist bir tutum ve kontrolsüz
rekabetçilik
● Empati yoksunluğu
● Ailesel sorunlara eğilimlilik
● Proje çocuk yetiştirme eğilimi

8. KRİTİK BİR SÜREÇ : ÇİN YOLCULUĞU

9. Holmes’in ailesi tipik bir “proje çocuk”
yaratmak niyetindeydi.
Üniversite öncesi onu “Mandarin Çincesi”
öğrenmesi için bir eğitim programına
yazdırdılar.

10. Bu eğitimin bir parçası olarak yine ailesinin
isteği ile bir süre Çin’de kaldı.
Oysa Holmes bu süreçten -kendi inkar etse
de- hiç memnun değildi.

11. Bu dönemin Holmes’da ebeveynlerine karşı
hem bir öfke hem de kendini kanıtlama hırsı
oluşturduğu düşünülüyor.

12. THERANOS

13. Holmes Theranos’u 2003’de kurduğunda
henüz 19 yaşında, Stanford’dan ayrılmış
genç bir kızdı.

14. Firma bu tarihten bir yıl sonra Holmes’in
ailesinin ait olduğu çevre sayesinde 6 milyon
USD tutarında ilk yatırımını aldı.
Bu rakam hikayenin sonu kadar 700 milyon
USD’yi geçecekti.

15. Resim : Wired
● Firma 2013-2013 arasını
sadece AR-GE ile geçirdi.
● 2013’de tek kan testinden 180
farklı teşhis koyduğunu iddia
ettiği bir test kitini satmaya
başladı
● Bu yalan bir gazeteci olaya el
atana kadar sürecekti.

16. ÇALIŞMA ORTAMI VE İLK ŞÜPHELER

17. Theranos ülkenin farklı yerlerinden yetenekli
araştırmacıları iyi maaşlar ile topladı.
Ne de olsa ilk on yıl testin ve makinesinin
geliştirilmesi için harcanacaktı.

18. Dönemi hatırlayan tüm çalışanlar ortamı tek
kelime ile “Toksik” olarak nitelendiriyor.

19. Teknisyen ve araştırmacıların bir çok bilgiye
erişimi yasaktı. Birbirleri ile bile arkadaşlıkları
takip ediliyordu.

20. Holmes ve ortağı çalışanlara oldukça sert ve
acımasız davranıyordu.
Gerekçe olarak tarihi değiştirecek bir iş
yaptıklarını, herkesin işiyle yaşaması
gerektiğini söylüyordu Holmes.

21. BİR İNTİHAR :
IAN GIBBONS
Resim : Wikipedia
● Gibbons şirketin baş
araştıramcısıydı.
● Bazı patentleri Holmes ile birlikte
almıştı.
● 2010’dan itibaren testler ile ilgili
şüphelerini dile getirmeye
başladığında başı mobbing ve bir
takım davalar ile derde sokuldu.
● 15 Nisan 2013’te aşırı doz ilaç
alarak yaşamına son verdi.

22. BİR BAŞKA MUTSUZ ÇALIŞAN VE
ÇÖZÜLMEYE GİDEN YOL

23. BİR ISLIKÇI :
TAYLOR SHULTZ
Resim : Wikipedia
● Shultz eski dışişleri
bakanlarından George
Shultz’un torunu.
● 2011 yılında tanıştığı Holmes
ile 6 ay boyunca analist olarak
çalıştı.
● Bu süreç boyunca geliştirilen
testlerin iddia ettiği şeyleri
yapmadığını farketti.

24. BİR ISLIKÇI :
TAYLOR SHULTZ
Resim : Wikipedia
● Şüphelerini dedesine anlattığında
sertçe reddedildi.
● Ancak o yılmadan elindeki bilgileri bir
araya getirdi.
● Theranos’tan kovulduktan sonra bile
içerideki arkadaşları ile işbirliği yapıp
delil toplamaya devam etti.
● Bu süreç 2015’te şirketin çöküşüne
yol açacak süreci başlatacaktı.

25. BİR ISLIKÇI :
TAYLOR SHULTZ
Resim : Wikipedia
● Shultz şirketteki çalışma ortamının çok
uzun saatlere dayandığını, başta bundan
zevk aldığını belirtiyor.
● Yine mobbing dolu ortamın varlığı onu
şüphelendirmiş.
● Es kaza oradan ayrıldıktan sonra da
arkadaşları aynı ortamın devam ettiğini
anlattığında, onlardan yardım alması
kolaylaşmış.
● Nihayet Gibbons’un intiharı işbirlikçilerin
daha yoğun yardımcı olmasına sebep
olmuş.

26. YIKIM

27. BİR GAZETECİ :
JOHN CARREYROU
Resim : Wikipedia
● Carreyrou Walt Street
Journal’da çalışan bir gazeteci.
● Shultz kendisi ile kontak kurup
verileri ulaştırdığında bunu
patronu Rupert Murdoch ile
paylaştı.
● İlginç olan Murdoch
Theranos’un en büyük
yatırımcısıydı.

28. BİR GAZETECİ :
JOHN CARREYROU
Resim : Wikipedia
● Fakat diğer yatırıımcıların
aksine Murdoch olayın üstüne
gitmeye karar verdi.
● 2015’te Carreyrou bu skandalı
konu alan ve büyük bir ses
getiren makalesini yayınladı.
● Bu konuyu daha sonra ayrıca
kitaplaştıracaktı.

29. HOLMES
MAHKEMEDE
Resim : BBC
● Bundan sonrası mahkeme
süreci.
● Holmes mahkeme tarafından
11 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
● Halen bir federal hapishanede
mahkumiyetini yaşıyor.

30. DEĞERLENDİRME

31. Bu skandalda iki boyut dikkat çekiyor; Kurucu
ve yönetim ortamı ilişkisi, kurucu ve yatırım
ortamı ilişkisi

32. Holmes başarının kutsandığı bir kültürden
geliyor. Bunun toksik bir seviyeye geldiği bir
ailede yetişmiş bir kız çocuğu

33. Bu toksikliğin şirketteki tüm yönetim
süreçlerin etkilediğini biliyoruz. Özellikle katı
ve mobbing dolu ortam ile Holmes’un yetiştiği
ortam arasında bir nedensellik olduğu kesin.

34. Ayrıca yatırımcılar da benzer bir kültürün
ürünü. Bu Holmes’un onları çok rahat
manipüle etmesini sağlamış.

35. Nihayetinde bu kadar zehirli bir ortamın
başkalarının hayatını da nasıl
zehirleyebildiğinin güzel bir örneğini görmüş
olduk.

36. TEŞEKKÜRLER!