Engelsiz Eğitim Uze-507

1. Engelsiz Eğitim – Duydun mu?
Atila KORKUDAN

2. Eğitim İçeriği
1) Türkçe işaret dili (TİD)in tanımı
2) El ve parmak şekilleri, Ellerin vücuda göre konumu, Mimiklerin fonksiyonu
3) Tek ve çift el kullanım, İşaretlerin Türkçeyle ilişkisi
4) İşareti anlamlandırma Özgün anlatım biçimi
5) El-beden uyumu Yüz ifadesi-mesaj uyumu
6) İşaret diliyle sözlü dili beraber kullanma Dudak hareketlerini abartmama
7) Selamlaşma Hal hatır sorma
8) Ara Sınav
9) TİD kullanarak işitme engelli bireyle iletişim kurma
10)TİD kullanarak işitme engelli bireyle iletişim kurma
11)Duygu ve düşünceleri aktarma
12)Duygu ve düşünceleri aktarma
13)Karşı tarafı anlama
Haftalık Ders Programı

3. 1. Hafta
İŞARET DİLİ NEDİR?
•İşaret dili, işitme engellilerin kendi aralarında iletişim kurarken, el
hareketlerini ve yüz mimiklerini kullanarak oluşturdukları görsel bir dildir.
•Bu dilde sesler duyulmaz görülür. İşaret dili işitme engellilerin benim diye
sahiplenecekleri tek varlıklarıdır. İletişimde zengin bir kelime hazinesine
sahiptir.
•İşaret dili;
•Derneklerde öğrenilen işaret dili
•Evde kullanılan işaret dili
•Tercümanların kullandığı işaret dili

4. İşaret dilin yazılı bir kaynağı oluşturulamadığından bölgelere göre farklı
işaretler kullanılmaktadır.
Üniversitelerde bu alanla ilgili yeterli çalışma yapılmamıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı ve Türk Dil Kurumu ortaklaşa son dönemde
çalışmalarını hızlandırmışlardır. Halen çalışmalar devam etmektedir.
1. Hafta

5. İşaret Dilinin Genel Özellikleri
İşaret dilleri de sözlü diller gibi gramer yapısına sahiptir.

Her kavram için kullanılan işaretler kullanıcılar arasında farklılıklar
olabiliyor.

İşaretlerde çoğunlukla ek kullanılmıyor.

Her ülkenin kendi işaret dili vardır.

Diğer dillerde olduğu gibi işaret dilinin de kullanımının erken yaşta
öğrenilmesi gerekmektedir.
1. Hafta

6. İşaret Dilinin Genel Özellikleri
Türkçe ile işaret dili cümle dizimi farklıdır.
TİD iyi kullanabilmek için işitme engellilerin kültürünü iyi bilmek gerekiyor.
İşaret dilinde aynı işaret birden çok anlama gelmektedir.
İşaretin hangi anlamda kullanıldığını cümle içerisindeki ifadeden anlamaya
çalışacağız.
Sıfatlar isimlerden sonra gelir.
İşaretlerin yeri önemlidir.
El şekillerine dikkat edilmeli.
1. Hafta

7. İşaret Dilinin Tarihçesi
Osmanlı'larda ilk işitme engelliler okulu Osmanlı döneminde II. Abdülhamit
tarafından kurulan (1902) Yıldız Sağırlar Okuludur. Bu okulda, günümüz
Türk İşaret Dili'nin muhtemel alt yapısını oluşturan Osmanlı İşaret Dili,
öğretmenler tarafından okullarda sözel dille beraber kullanılıyordu. Ancak bu
okulda 1953'te çıkarılan bir Milli Eğitim Bakanlığı kanunuyla işaret dili
kullanılması yasaklanmıştır. Bunun nedeni işitme engellilerin eğitiminde sözel
eğitimin gerekli olduğuna inanılması ve işaret dilinin çocukların konuşmasını
engelleyeceği düşüncesidir. Türk Milli Eğitim Sistemi’nde TİD’in
yasaklanmasından 52 yıl sonra 2005 yılında çıkarılan 5378 sayılı Kanunla TİD
serbest bırakılmış ve bu konuda çalışma yapma görevi Türk Dil Kurumu’na
verilmiştir.
1. Hafta

8. Türkçe işaret dili (TİD)in tanımı
Türk İşaret Dili Sözlüğü, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullardaki Türk
işaret dili sözlüğü ihtiyacını karşılamak amacıyla hazırlanmıştır. Sözlük’te
1986 kelime ve deyim yer almaktadır. Sözlük’te sözcüklerin anlam karşılıkları
değil kavramların işaret dilindeki karşılıkları verilmektedir. Ellerin ve
parmakların aldığı biçimler ve hareketlerin yönü anlatılarak işaret dili
öğretiminde kolaylık sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca her kelime için
resim ve el biçimi de ayrıca verilmektedir. Sözlük’te işaret dili kullanıcılarının
gündelik hayatta en çok ve en yaygın olarak kullandıkları sözcüklere yer
verilmiştir.
1. Hafta

9. Türkçe işaret dili (TİD)in tanımı
Türk İşaret Dili Sözlüğü, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullardaki Türk
işaret dili sözlüğü ihtiyacını karşılamak amacıyla hazırlanmıştır. Sözlük’te
1986 kelime ve deyim yer almaktadır. Sözlük’te sözcüklerin anlam karşılıkları
değil kavramların işaret dilindeki karşılıkları verilmektedir. Ellerin ve
parmakların aldığı biçimler ve hareketlerin yönü anlatılarak işaret dili
öğretiminde kolaylık sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca her kelime için
resim ve el biçimi de ayrıca verilmektedir. Sözlük’te işaret dili kullanıcılarının
gündelik hayatta en çok ve en yaygın olarak kullandıkları sözcüklere yer
verilmiştir.
1. Hafta

10. Bunu Biliyor muydunuz?
Millî Eğitim Bakanlığı 1992 yılında ülke çapında işitme engelliler okullarını
kapsayan bir çalışma yaparak, bu okullardaki ‘tecrübeli’ öğretmenleri
Ankara’da toplamış ve onlardan aldığı bilgiler ile bir işaret dili kılavuzu
hazırlayarak 1995 yılında yayımlamıştır. Türkiye’de işaret dili konusunda
uzun süre tek kaynak olan Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 1995 yılında
yayımlanan Yetişkinler İçin İşaret Dili Kılavuzu adlı eserdir.
1. Hafta