1. การจัดทำาหนังสือราชการ
หนังสือราชการ หมายถึง เอกสารที่เป็นหลักฐานในราชการ ซึ่งเป็น
เรื่องเกี่ยวกับ
1. หนังสือที่มีไปมาระหว่างส่วนราชการ เช่น กระทรวงมหาดไทยมี
หนังสือถึงสำานักงาน ก.พ.
กระทรวงศึกษาธิการมีหนังสือถึงกรมการบินพาณิชย์ เป็นต้น
2. หนังสือที่ส่วนราชการมีไปถึงหน่วยงานอื่น ซึ่งมิใช่
สำานักงานราชการหรือไปถึงบุคคลภายนอก เช่น
กรมชลประทานมีหนังสือถึงนายชูศักดิ์ เจริญชัย กรมตรวจบัญชีสหกรณ์มี
หนังสือถึงร้านสหกรณ์กรุงเทพ จำากัด
เป็นต้น
3. หนังสือที่หน่วยงานอื่นใดซึ่งมิใช่ส่วนราชการหรือที่บุคคล
ภายนอกมีมาถึงส่วนราชการ เช่น
นายสมชาย ชื่นจิต มีหนังสือถึงกรมวิชาการเกษตร, มูลนิธิ 5 ธันวามหาราช มี
หนังสือถึงกระทรวงหมาดไทย เป็นต้น
4. เอกสารที่ทางราชการจัดทำาขึ้นเพื่อเป็นหลักในราชการ เช่น
รายงานการประชุม หนังสือรับรอง ใบเสร็จรับเงิน เป็นต้น
5. เอกสารที่ทางราชการจัดทำาขึ้นตามกฎหมาย ระเบียบหรือ
ข้อบังคับ เช่น คำาสั่ง ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ เป็นต้น
หนังสือราชการตามระเบียบสำานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยงาน
สารบรรณ มี 6 ชนิด คือ
1. หนังสือภายนอก ใช้ติดต่อราชการที่เป็นแบบพิธีระหว่างส่วน
ราชการ หรือส่วนราชการมีถึงหน่วยงานอื่นใดซึ่งมิใช่ส่วนราชการ
หรือที่มีถึงบุคคลภายนอก
2. หนังสือภายใน ใช้ในการติดต่อราชการภายในกระทรวงทบวง
กรม หรือจังหวัดเดียวกัน
3. หนังสือประทับตรา ใช้ในการติดต่อราชการเฉพาะกรณีที่ไม่ใช่
เรื่องสำาคัญ
4. หนังสือสั่งการ ได้แก่ คำาสั่ง ระเบียบ และข้อบังคับ
5. หนังสือประชาสัมพันธ์ ได้แก่ ประกาศ แถลงการณ์ และข่าว
6. หนังสือที่ทำาขึ้นหรือรับไว้เป็นหลักฐานในราชการ ได้แก่
หนังสือรับรอง รายงานการประชุม
บันทึก และหนังสืออื่น

2. 2
หนังสือ
ภายนอก
คือ หนังสือติดต่อราชการที่เป็นแบบพิธี โดยใช้กระดาษตราครุฑเป็น
หนังสือติดต่อระหว่างส่วนราชการ หรือส่วนราชการมีถึงหน่วยงานอื่นใดซึ่ง
มิใช่ส่วนราชการ หรือที่มีถึงบุคคลภายนอก รวมถึงข้าราชการบำานาญ
โครงสร้าง ประกอบด้วยส่วนสำาคัญ 4 ส่วน
หัวหนังสือ
เหตุที่มีหนังสือไป
จุดประสงค์
ที่มีหนังสือไป
ที่............. ตราครุฑ (ส่วน
ราชการเจ้าของหนังสือ)
(วัน เดือน ปี)
เรื่อง............................
เรียน..............................
อ้างถึง (ถ้ามี)............................
สิ่งที่ส่งมาด้วย (ถ้ามี)..............................
(ข้อความ).........................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
(ข้อความ)..............................................................................
(คำาลงท้าย)........................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
...........................................
(ลงชื่อ)............................................
(พิมพ์ชื่อเต็ม)............................
(ตำาแหน่ง)............................
จึง....................................................................
(ส่วนราชการเจ้าของเรื่อง)...........
โทร. x xxxx xxxx
โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์...........
สำาเนาส่ง (ถ้ามี)……………………

3. ท้ายหนังสือ
1. ที่ ให้ลงรหัสตัวพยัญชนะและเลขประจำาของเรื่องตามที่กำาหนดไว้ แล้ว
ทับด้วยเลขทะเบียนหนังสือส่ง
(เลขทะเบียนเริ่มต้นทุกปีปฏิทิน)
ตัวอย่าง - หนังสือของสำานักบริหารกลาง กษ 0401/245
- หนังสือเวียนที่มีถึงผู้รับจำานวนมาก โดยมีข้อความอย่างเดียวกัน
ให้เพิ่มรหัส
ตัวพยัญชนะ “ว” หน้าเลขทะเบียนหนังสือ เช่น กษ 0401/ว 771
- หนังสือของคณะกรรมการ ให้กำาหนดรหัสตัวพยัญชนะเพิ่มขึ้นได้
ตามความจำาเป็น
หรือใช้ที่ของหน่วยงานระดับกองที่เลขาฯ คณะสังกัด
3
2. ส่วนราชการเจ้าของหนังสือ ให้ลงชื่อส่วนราชการ สถานที่ราชการ
หรือคณะกรรมการซึ่งเป็นเจ้าของ
หนังสือนั้น และลงที่ตั้งไว้ด้วย ซึ่งส่วนราชการเจ้าของหนังสือต้องสอดคล้อง
กับผู้ลงนามหนังสือ
ผู้ลงนาม ส่วนราชการเจ้าของหนังสือ
ส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค
อตส. หรือผู้ปฏิบัติ
ราชการแทนหรือ
รักษาราชการแทน
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
เทเวศร์ กทม.10200
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
สำานักงานตรวจบัญชี
สหกรณ์...
(ที่
อยู่).............................
ผอ.ลงนาม
สำานัก....................
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
เทเวศร์ กทม.10200
สำานักงานตรวจบัญชี
สหกรณ์...
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
(ที่
อยู่).............................
คณะกรรมการ ลง
นาม
คณะ.............................
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
คณะ...........................
.. กรมตรวจบัญชีสหกรณ์

4. เทเวศร์ กทม.10200 สำานักงานตรวจบัญชี
สหกรณ์...
(ที่
อยู่).............................
ส่งให้กระทรวง ลง
นาม
กระทรวงเกษตรและ
สหกรณ์
ถนนราชดำาเนินนอก
กทม.10200
-
3. วัน เดือน ปี ให้ลงเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือน และตัวเลขของปี
พุทธศักราชที่ออกหนังสือ
(ไม่ต้องแสดงพยัญชนะ พ.ศ.) เช่น 30 เมษายน 2556
4. เรื่อง ให้ลงเรื่องย่อที่เป็นใจความสั้นที่สุดของหนังสือฉบับนั้น ในกรณีที่
เป็นหนังสือต่อเนื่องให้ลงเรื่องของ
หนังสือฉบับเดิม
5. คำาขึ้นต้น ให้ใช้คำาขึ้นต้นตามฐานะของผู้รับหนังสือตามรายการใช้คำาขึ้น
ต้น สรรพนาม และคำาลงท้าย
ที่กำาหนดไว้ในระเบียบสำานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยงานสารบรรณ แล้วลง
ตำาแหน่งของผู้ที่หนังสือนั้นมีถึง
หรือชื่อบุคคลในกรณีที่มีถึงตัวบุคคลไม่เกี่ยวกับตำาแหน่งหน้าที่
ตัวอย่าง เรียน อธิบดีกรมที่ดิน
เรียน นายระเบียบ ประกอบกิจ
6. อ้างถึง (ถ้ามี) ให้อ้างถึงหนังสือที่เคยมีติดต่อกันเฉพาะหนังสือที่ส่วนราชการ
ผู้รับหนังสือได้รับมาก่อนแล้ว
จะจากส่วนราชการใดก็ตาม โดยเรียงลำาดับ ดังนี้ ชื่อส่วนราชการเจ้าของ
หนังสือ ชั้นความลับ (ถ้ามี)
ชั้นความเร็ว (ถ้ามี) เลขที่หนังสือ และวันที่ เดือน ปี ของหนังสือนั้น
ตัวอย่าง อ้างถึง หนังสือสำานักงาน ก.พ. ลับ ด่วนมาก ที่ นร
070833/142 ลงวันที่ 15
มีนาคม 2556
กรณีเป็นหนังสือถึงประชาชนที่มีหนังสือมา โดยไม่มีเลขที่หนังสือ
ตัวอย่าง อ้างถึง หนังสือของท่าน ลงวันที่............................
อ้างถึง หนังสือของท่าน เรื่อง...............................
(กรณีไม่ได้ลงวันที่)
4

5. 7. สิ่งที่ส่งมาด้วย (ถ้ามี) ให้ลงชื่อสิ่งของ เอกสาร หรือบรรณสารที่ส่งไป
พร้อมกับหนังสือนั้น หากมีหลายชุด
ให้ระบุจำานวนชุดไว้ด้วย (กรณีมีสิ่งที่ส่งมาด้วยตั้งแต่ 2 หัวข้อขึ้นไป ใน
เนื้อหาของหนังสือจะต้องบอก
สิ่งที่ส่งมาด้วยทั้งหมด เช่น รายละเอียดตามสิ่งที่ส่งมาด้วย 1 และ 2) ใน
กรณีที่ไม่สามารถส่งไป
ในซองเดียวกันได้ให้แจ้งด้วยว่าส่งไปโดยทางใด
ตัวอย่าง กรณีเพียงเรื่องเดียว แสดงดังนี้
สิ่งที่ส่งมาด้วย รายงานการประเมินผลการปฏิบัติงาน จำานวน
5 ชุด
กรณีมีเอกสารส่งมากกว่า 1 เรื่อง แสดงดังนี้
สิ่งที่ส่งมาด้วย 1. แบบประเมินผลการปฏิบัติงาน จำานวน 3
ชุด
2. รายชื่อข้าราชการที่มีคุณสมบัติ จำานวน 2 ชุด
8. ข้อความ ให้ลงสาระสำาคัญของเรื่องให้ชัดเจนและเข้าใจง่าย หากมีความ
ประสงค์หลายประการให้แยกเป็นข้อ ๆ
เหตุที่มีหนังสือไป เป็นข้อความที่ผู้มีหนังสือไป แจ้งเหตุที่ต้องมี
หนังสือไปยังผู้รับหนังสือ ซึ่งอาจเป็นข้อความตอนเดียว หรือ 2 ตอน หรือ
หลายตอนก็ได้
จุดประสงค์ที่มีหนังสือไป เป็นข้อความแสดงความประสงค์ที่มี
หนังสือไปให้ผู้รับหนังสือทำาอะไร
ตัวอย่าง จึงเรียนมาเพื่อทราบ (ผู้บังคับบัญชา มี
ถึงผู้ใต้บังคับบัญชา)
จึงเรียนมาเพื่อโปรดทราบ (ผู้ใต้บังคับบัญชา มีหนังสือถึงผู้บังคับ
บัญชา
หรือในกรณีที่อยู่ในระดับเดียวกัน
หรือในกรณีที่ให้เกียรติผู้รับถึงแม้จะอยู่ในระดับ
ต่างกัน)
จึงขอเรียนหารือมาว่า..........
จึงเรียนขอความกรุณามาเพื่อโปรดอนุเคราะห์
จึงขอกำาชับมาเพื่อจักได้ระมัดระวังมิให้เกิดกรณีเช่นนี้ขึ้นอีก
9. คำาลงท้าย ให้ใช้คำาลงท้ายตามฐานะของผู้รับหนังสือ ตามตารางการ
ใช้คำาขึ้นต้น สรรพนาม และคำาลงท้าย
ที่กำาหนดไว้ในระเบียบสำานักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยงานสารบรรณ
10. ลงชื่อ ให้ลงลายมือชื่อเจ้าของหนังสือ และให้พิมพ์ชื่อเต็มของเจ้าของ
ลายมือชื่อไว้ใต้ลายมือชื่อ
11. ตำาแหน่ง ให้ลงตำาแหน่งของเจ้าของหนังสือ

6. (ตำาแหน่งของผู้ลงลายมือชื่อต้องสอดคล้องกับส่วนราชการเจ้าของ
หนังสือ)
12. ส่วนราชการเจ้าของเรื่อง ให้ลงชื่อส่วนราชการเจ้าของเรื่อง หรือ
หน่วยงานที่ออกหนังสือ
- ส่วนราชการที่ออกหนังสืออยู่ระดับกระทรวงหรือทบวง ให้ลงชื่อส่วน
ราชการเจ้าของเรื่อง
ทั้งระดับกรมและระดับกอง
- ส่วนราชการที่ออกหนังสืออยู่ในระดับกรมลงมา ให้ลงชื่อส่วนราชการ
เจ้าของเรื่องเพียงระดับกอง
หรือหน่วยงานที่รับผิดชอบ
13. โทร. ให้ลงหมายเลขโทรศัพท์ของส่วนราชการเจ้าของเรื่อง
หรือหน่วยงานที่ออกหนังสือ
14. โทรสาร ให้ลงหมายเลขโทรสารของส่วนราชการเจ้าของเรื่อง
หรือหน่วยงานที่ออกหนังสือ ต่อจากหมายเลขโทรศัพท์
15. ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ (ถ้ามี) ให้ระบุไปรษณีย์
อิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ในการรับส่งข้อมูลข่าวสารอิเล็กทรอนิกส์
5
ตัวอย่างส่วนท้ายหนังสือ (12 – 15)
ส่วนราชการเจ้าของ
หนังสือ
ตามหนังสือสำานักนายก
รัฐมนตรี
ที่ นร 1305/ว 6069 ลว.18
ก.ค.2544
ส่วนราชการเจ้าของเรื่อง
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
สำานักบริหารกลาง
โทร. x xxxx xxxx
โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์
secretary@cad.go.th
สำานักบริหารกลาง
ฝ่ายบริหารทั่วไป
โทร. x xxxx xxxx
โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์
corsec@cad.go.th
คณะ
กรรมการ...............
ฝ่าย............... (ที่เป็นเลขาฯ
คณะ)
โทร. x xxxx xxxx
โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์
corsec@cad.go.th)

7. กระทรวงเกษตรและ
สหกรณ์
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
สำานักบริหารกลาง
โทร. x xxxx xxxx
โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์
secretary @cad.go.th
16. สำาเนาส่ง (ถ้ามี) ในกรณีที่ผู้ส่งจัดทำาสำาเนาส่งไปให้ส่วนราชการ หรือ
บุคคลอื่นทราบ และประสงค์
จะให้ผู้รับทราบว่าได้มีสำาเนาส่งไปให้ผู้ใดแล้วให้พิมพ์ชื่อเต็ม หรือชื่อย่อ
ของส่วนราชการ หรือชื่อบุคคล
ที่ส่งสำาเนาไปให้ เพื่อให้เป็นที่เข้าใจระหว่างผู้ส่งและผู้รับ ถ้าหากมีรายชื่อ
ที่ส่งมากให้พิมพ์ว่าส่งไปตาม
รายชื่อที่แนบ และแนบรายชื่อไปด้วย
6
ชั้นความเร็ว
(ถ้ามี) 2
ที่ .............
....
(วัน เดือน ปี)
(ส่วนราชการ
เจ้าของหนังสือ)
3
เรื่อง ……………………………….........................………………….
(คำาขึ้นต้น) …………………………………………………
อ้างถึง (ถ้ามี) ……………………………………………….
4
5
6
7
ชั้นความลับ
(ถ้ามี)
รูปแบบหนังสือ
1
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12 1
12
บรรทัด
ตำาแหน่ง หรือ
ชื่อบุคคล
1 บรรทัด 12
ขนาด
ครุฑ
สูง 3
ซ. ม.

8. สิ่งที่ส่งมาด้วย (ถ้ามี) ………………………………………
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
เหตุที่มี
หนังสือไป
……………………………………………….................................
……………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………….……..
……………………
……………………………………………………………………………
…………………..…………………………………………….
………………
จุดประสงค์ที่มี
8
1
บรรทัด
12
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..……………………………………………………..
………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………………..
……………
สรุปจุดประสงค์ที่มี
หนังสือไป
………………………………………………………………………จึง …
…………
(คำาลงท้าย)................................
3
บรรทั
ด
7 บรรทัด (กรณีใช้ตรายาง
ประทับชื่อผู้ลงนาม)
(ส่วนราชการเจ้าของเรื่อง).....................
โทร. x xxxx xxxx
โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์.............
สำาเนาส่ง (ถ้ามี)
3 ซม.
9
(ลงชื่อ)........................
..(..พ..ิม...พ...์ช..ื่อ..เต็ม)…………..
…………..……
100
111
13
14
ชั้นความลับ
(ถ้ามี)
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
2 ซม.
1516 1
12
บรรทัด

9. 7
xx xxxxxx xxxx
เรื่อง ……………………………….........................………………….
(คำาขึ้นต้น) …………………………………………………
อ้างถึง (ถ้ามี) ……………………………………………….
สิ่งที่ส่งมาด้วย (ถ้ามี) ………………………………………
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
เหตุที่มี
หนังสือไป
……………………………………………….................................
……………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………….……..
……………………
……………………………………………………………………………
…………………..…………………………………………….
………………
จุดประสงค์ที่มี
1
บรรทัด
12
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..……………………………………………………..
………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………………..
……………
สรุปจุดประสงค์ที่มี
หนังสือไป
………………………………………………………………………จึง …
…………
3 ซม.
กษ
................
กรมตรวจบัญชี
สหกรณ์
เทเวศร์ กทม.
3
4
5
6
7
8
9
1
2
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
2 ซม.
ตำาแหน่ง หรือ
ชื่อบุคคล
ตัวอย่าง
อ.ต.ส.
ปฏิบัติราชการแทน
อ.ต.ส. ลงนาม
ด่วน
ที่ สุด
ลั
บ
1 บรรทัด 12
ตัวอักษร
ไม่เล็กกว่า
32 pt

10. ขอแสดงความนับถือ
3
บรรทั
ด 7 บรรทัด (กรณีใช้ตรายาง
ประทับชื่อผู้ลงนาม) (.................…………..
…………..……..)
อธิบดีกรมตรวจบัญชี
กรณีปฏิบัติราชการแทน
(.......................................................
1
บรรทัด
12
สำานักบริหารกลาง
โทร. 0 2628 5003
โทรสาร 0 2282 0889
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ secretary @cad.go.th
ลั
บ
8
14
13
12
xx xxxxxx xxxx
100111
15
)
ผู้อำานวยการสำานักบริหารกลาง
กรณีรักษาการแทน
(.......................................................
)
รองอธิบดีกรมตรวจบัญชีสหกรณ์
รักษาการแทน
เรื่อง ……………………………….........................………………….
(คำาขึ้นต้น) …………………………………………………
อ้างถึง (ถ้ามี) ……………………………………………….
สิ่งที่ส่งมาด้วย (ถ้ามี) ………………………………………
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
เหตุที่มี
หนังสือไป
……………………………………………….................................
……………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………….……..
……………………
12
3 ซม.
ที่ กษ
0401/.......
สำานักบริหาร
กลาง
กรมตรวจบัญชี
สหกรณ์
4 3
5
6
7
8
1 2
1
บรรทัด
12 1
บรรทัด
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
2 ซม.
ตำาแหน่ง หรือ
ชื่อบุคคล
ตัวอย่าง
สำานัก/ศูนย์ในส่วน
ด่วน
สุด
ลั
บ
ตัวอักษรขนาดใหญ่กว่า
อักษรธรรมดา
ใช้สีแดงหรือสีอื่นที่เห็นได้
เด่นและชัดเจน
ตัวอักษร
ไม่เล็กกว่า
32 pt

11. ……………………………………………………………………………
…………………..…………………………………………….
………………
จุดประสงค์ที่มี
1
บรรทัด
12
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..……………………………………………………..
………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………………..
……………
สรุปจุดประสงค์ที่มี
หนังสือไป
………………………………………………………………………จึง …
…………
ขอแสดงความนับถือ
ฝ่ายบริหารทั่วไป
โทร. 0 2628 5003
โทรสาร 0 2282 0889
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ corsec@cad.go.th
9
14
3
บรรทั
ด
7 บรรทัด (กรณีใช้ตรายาง
ประทับชื่อผู้ลงนาม) (................…………..
…………..……..)
ผู้อำานวยการสำานักบริหาร
9
100111
13
12
15
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12 ลั
บ
ลั
บ
ตัวอักษรขนาดใหญ่กว่า
อักษรธรรมดา
ใช้สีแดงหรือสีอื่นที่เห็นได้
เด่นและชัดเจน
ตัวอักษร
ไม่เล็กกว่า
32 pt
(ส่วนกลาง) ลงนาม
ด่วน
ถึงหน่วยงาน/บุคคล ......
ที่ .................
สุด
ตัวอย่าง
คณะกรรมการ
คณะ
กรรมการ…...
กรมตรวจบัญชี
สหกรณ์
1 2

12. xx xxxxxx xxxx
เรื่อง ……………………………….........................…
(คำาขึ้นต้น) …………………………………………………
อ้างถึง (ถ้ามี) ……………………………………………….
สิ่งที่ส่งมาด้วย (ถ้ามี) ………………………………………
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
เหตุที่มี
หนังสือไป
……………………………………………….................................
……………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………….……..
……………………
……………………………………………………………………………
…………………..…………………………………………….
………………
จุดประสงค์ที่มี
1
บรรทัด
12
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..……………………………………………………..
………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………………..
……………
สรุปจุดประสงค์ที่มี
หนังสือไป
จึง…………………………………………………………………………
…………
ขอแสดงความนับถือ
3
บรรทั
ด
กลุ่ม..(ที่เลขาฯ สังกัด)..............
โทร. x xxxx xxxx
14
3 ซม.
7 บรรทัด (กรณีใช้ตรายาง
ประทับชื่อผู้ลงนาม)
(................…………..
…………..……..)
…………………………
3
4
5
6
7
8
9
100111
13
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
2 ซม.
ตำาแหน่ง หรือ
ชื่อบุคคล
1
บรรทัด
12

13. โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ ………(ถ้ามี)………….
ลั
บ
10
xx xxxxxx xxxx
15
ตัวอักษรขนาดใหญ่กว่า
อักษรธรรมดา
ใช้สีแดงหรือสีอื่นที่เห็นได้
เด่นและชัดเจน
เรื่อง ……………………………….........................………………….
(คำาขึ้นต้น) …………………………………………………
อ้างถึง (ถ้ามี) ……………………………………………….
สิ่งที่ส่งมาด้วย (ถ้ามี) ………………………………………
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
เหตุที่มี
หนังสือไป
……………………………………………….................................
……………………………
……………………………………………………………………………
…………………………………………………….……..
……………………
……………………………………………………………………………
…………………..…………………………………………….
………………
จุดประสงค์ที่มี
……………………………………………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..……………………………………………………..
………
3 ซม.
กษ
04.../.............
กระทรวงเกษตรและ
สหกรณ์
ถนนราชดำาเนินนอก
3
4
5
6
7
8
1
2
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
2 ซม.
ตำาแหน่ง หรือ
ชื่อบุคคล
ส่งปลัดกระทรวงเกษตร
ด่วน
ที่ สุด
ลั
บ
1 บรรทัด 12
ตัวอักษร
ไม่เล็กกว่า
32 pt

14. ……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………………..
……………
สรุปจุดประสงค์ที่มี
หนังสือไป
………………………………………………………………………จึง …
…………
ขอแสดงความนับถือ
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
สำานักบริหารกลาง
โทร. 0 2628 5003
โทรสาร 0 2282 0889
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ secretary @cad.go.th
11
คือ หนังสือติดต่อราชการที่เป็นแบบพิธีน้อยกว่าหนังสือ
ภายนอก เป็นหนังสือติดต่อ
ภายในกระทรวงทบวงกรม หรือจังหวัดเดียวกัน ใช้กระดาษ
บันทึกข้อความในการจัดทำา
โครงสร้าง ประกอบด้วยส่วนสำาคัญ 4 ส่วน
หัวหนังสือ
ส่วน
ราชการ............................................................................................
............................
ที่............................................วัน
เหตุที่มีหนังสือไป
(ข้อความ).........................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
หนังสือ
ภายใน
ลั
บ
14
3
บรรทั
ด
7 บรรทัด (กรณีใช้ตรายาง
ประทับชื่อผู้ลงนาม) (.................…………..
…………..……..)
....................................
9
100111
13
12
15
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
ตัวอักษรขนาดใหญ่กว่า
อักษรธรรมดา
ใช้สีแดงหรือสีอื่นที่เห็นได้
เด่นและชัดเจน

15. จุดประสงค์
ท้ายหนังสือ
1. ส่วนราชการ ให้ลงชื่อส่วนราชการเจ้าของเรื่อง หรือหน่วยงานที่ออก
หนังสือโดยมีรายละเอียดพอสมควร
ถ้าส่วนราชการที่ออกหนังสืออยู่ในระดับกรมขึ้นไป ให้ลงชื่อส่วนราชการ
เจ้าของเรื่องทั้งระดับกรมและกอง
ถ้าส่วนราชการที่ออกหนังสืออยู่ในระดับตำ่ากว่ากรมลงมา ให้ลงชื่อส่วน
ราชการเจ้าของเรื่องเพียงระดับกอง
หรือส่วนราชการเจ้าของเรื่อง พร้อมทั้งหมายเลขโทรศัพท์ โทรสาร (ถ้ามี)
และไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ (ถ้ามี)
 กรณีส่วนราชการที่ออกหนังสืออยู่ในระดับกรม (อตส. หรือผู้
ปฏิบัติราชการแทน
หรือผู้รักษาราชการแทน ลง
นาม)
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ สำานัก.... โทร. x xxxx xxxx โทรสาร x xxxx
xxxx ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์........
 กรณีส่วนราชการที่ออกหนังสืออยู่ในระดับกอง (ผอ. ลง
นาม)
- ถึงหน่วยงานภายนอก (ในสังกัดกระทรวงเกษตรและ
สหกรณ์))
สำานัก..... กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ โทร. x xxxx xxxx โทรสาร x xxxx
xxxx ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์......
- ถึงหน่วยงานในสังกัดกรมตรวจบัญชีสหกรณ์
สำานัก........ กลุ่ม/ฝ่าย..... โทร. x xxxx xxxx โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์..........
 กรณีส่วนราชการที่ออกหนังสืออยู่ในระดับกลุ่มหรือฝ่าย
กลุ่ม/ฝ่าย..... สำานัก....... โทร. x xxxx xxxx โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์..........
 กรณีลงนามโดยคณะทำางาน
คณะ.......... โทร. x xxxx xxxx โทรสาร x xxxx xxxx ไปรษณีย์
อิเล็กทรอนิกส์..........
จึง.................................................................. .......................
.............................................
.........................................................................................................
(ลงชื่อ)......................................................
(พิมพ์ชื่อเต็ม).....................................
(ตำาแหน่ง)......................................

16. 12
2. ที่ ให้ลงรหัสตัวพยัญชนะและเลขประจำาของเรื่อง ตามที่กำาหนดไว้ทับ
เลขทะเบียนหนังสือส่ง
ตัวอย่าง
- หนังสือของสำานักบริหารกลาง กษ 0401/245
- หนังสือเวียนที่มีถึงผู้รับจำานวนมาก โดยมีข้อความอย่างเดียวกัน
ให้เพิ่มรหัสตัวพยัญชนะ “ว”
หน้าเลขทะเบียนหนังสือ เช่น กษ 0401/ว 771
- หนังสือของคณะกรรมการ ให้กำาหนดรหัสตัวพยัญชนะเพิ่มขึ้นได้
ตามความจำาเป็น
หรือใช้ที่ของหน่วยงานระดับกองที่เลขาฯ คณะสังกัด
3. วัน เดือน ปี ให้ลงเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือน และตัวเลขของปี
พุทธศักราชที่ออกหนังสือ
4. เรื่อง ให้ลงเรื่องย่อที่เป็นใจความสั้นที่สุดของหนังสือฉบับนั้น ในกรณี
ที่เป็นหนังสือต่อเนื่องให้ลงเรื่อง
ของหนังสือฉบับเดิม
5. คำาขึ้นต้น ให้ใช้คำาขึ้นต้นตามฐานะของผู้รับหนังสือตามรายการใช้คำาขึ้น
ต้น สรรพนาม และคำาลงท้าย
ที่กำาหนด แล้วลงตำาแหน่งของผู้ที่หนังสือนั้นมีถึง หรือชื่อบุคคลในกรณีที่มีถึง
ตัวบุคคลไม่เกี่ยวกับตำาแหน่งหน้าที่
6. ข้อความ ให้ลงสาระสำาคัญของเรื่องให้ชัดเจนและเข้าใจง่าย หากมีความ
ประสงค์หลายประการ ให้แยก
เป็นข้อๆ ในกรณีที่มีการอ้างถึงหนังสือที่เคยมีติดต่อกันหรือมีสิ่งที่ส่งมาด้วย ให้
ระบุไว้ในข้อนี้
7. ลงชื่อ ให้ลงลายมือชื่อเจ้าของหนังสือ และให้พิมพ์ชื่อเต็มของเจ้าของ
ลายมือชื่อไว้ใต้ลายมือชื่อ
8. ตำาแหน่ง ให้ลงตำาแหน่งของเจ้าของหนังสือ ในกรณีที่กระทรวงทบวง
กรมหรือจังหวัดใดประสงค์จะกำาหนดแบบ
การเขียนโดยเฉพาะ เพื่อใช้ตามความเหมาะสมก็ให้กระทำาได้

17. 13
ชั้นความลับ
(ถ้ามี)
บันทึกข้อความ
ชั้นความเร็ว
(ถ้ามี)
รูปแบบ
ส่วนราชการ
1
……………………………………………………………………………
2
……………………………………………..…………
ที่ ………………………………………………………..
3
………....วันที่………………….
…………………………………………………….….
เรื่อง
4
…………………………………………………………………………
..………………………………………………………………………
(คำาขึ้นต้น) ..........................................
5
(ข้อความ)
6 เหตุที่มี
หนังสือไป
……………………………………………………………………………
………….………………………………
...……………………………….
……………………………………………………………………………
…………………………………………..
…...………………….
……………………………………………………………………………
……………………………………………………..
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
ขนาด
ครุฑ
สูง 1 . 5
ซ. ม. ตัวหนา 2 9
p t

18. ……………………………………………………….
……………………………………………………………………………
……………………..
...…………………………………….
……………………………………………………………………………
………………..
………………….
……………………………………………………………………………
…………………………..…..
(ลงชื่อ)..............................
(พิมพ์ชื่อเต็ม).....................
(ตำาแหน่ง)......................
ชั้นความลับ (ถ้า
14
มี)
บันทึกข้อความ
ส่วนราชการ กรมตรวจบัญชีสหกรณ ์ สำานักบริหารกลาง โทร . 0 2628
5003 โทรสาร 0 2282 0889
3 บรรทัด
จุดประสงค์ที่มี
7
8
1
บรรทัด
12
ด่วน
ที่สุด
ลั
บ
ตัวอย่าง
อ.ต.ส. หรือปฏิบัติ
ราชการแทน
อ.ต.ส.หรือรักษาการ
ตัวอักษร
ไม่เล็กกว่า
32 pt
1

19. ที่ กษ 0401 / วันที่ สิงหาคม 2556
..
เรื่อง
3
…………………………………………………………………………
..………………………………………………………………………
เรียน อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์
(ข้อความ)
……………………………………………………………………………
………….………………………………
...……………………………….
……………………………………………………………………………
…………………………………………..
…...………………….
……………………………………………………………………………
……………………………………………………..
……………………………………………………….
……………………………………………………………………………
……………………..
...…………………………………….
……………………………………………………………………………
………………..
………………….
……………………………………………………………………………
…………………………..…..
(..............................................)
อธิบดีกรมตรวจบัญชีสหกรณ์
6
3 บรรทัด
เหตุที่มี
หนังสือไป
จุดประสงค์ที่มี
7
8
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
กรณีปฏิบัติราชการแทน
(.......................................................
)
ผู้อำานวยการสำานักบริหารกลาง
กรณีรักษาการแทน
(.......................................................
)
รองอธิบดีกรมตรวจบัญชีสหกรณ์
รักษาการแทน
2
4
5

20. ลั
บ
15
ลั
บ
ตัวอักษรขนาดใหญ่กว่า
อักษรธรรมดา
ใช้สีแดงหรือสีอื่นที่เห็นได้
เด่นและชัดเจน
บันทึกข้อความ
ด่วน
ที่สุด
ส่วนราชการ สำานักบริหารกลาง กรมตรวจบัญชีสหกรณ ์ โทร . 0 2628
5003 โทรสาร 0 2282 0889
ที่ กษ 0401 / วันที่ สิงหาคม 2556
..
เรื่อง
…………………………………………………………………………
..………………………………………………………………………
เรียน อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์
(ข้อความ)
6 เหตุที่มี
หนังสือไป
……………………………………………………………………………
………….………………………………
...……………………………….
……………………………………………………………………………
…………………………………………..
…...………………….
……………………………………………………………………………
……………………………………………………..
……………………………………………………….
……………………………………………………………………………
……………………..
...…………………………………….
จุดประสงค์ที่มี
……………………………………………………………………………
………………..
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
ตัวอย่าง
ผอ.สำานัก ลงนาม ถึง
หน่วยงานภายนอก
3
1
2
4
5

21. ………………….
……………………………………………………………………………
…………………………..…..
(..............................................)
ผู้อำานวยการสำานักบริหารกลาง
16
บันทึกข้อความ
ส่วนราชการ สำานักบริหารกลาง ฝ่ายบริหารทั่วไป โทร . 0 2628 5003
โทรสาร 0 2282 0889 .
ที่ กษ 0401 / วันที่ สิงหาคม 2556
..
เรื่อง
…………………………………………………………………………
..………………………………………………………………………
เรียน ผู้อำานวยการสำานักงานตรวจบัญชีสหกรณ์ที่ 1
3 บรรทัด
7
8
ลั
บ
ด่วน
ที่สุด
ลั
บ
ตัวอย่าง
ผอ.สำานัก ลงนาม
ถึงหน่วยงาน
1
บรรทัด
12 1
12
บรรทัด
3
1
2
4
5 กลุ่ม/ฝ่ายที่เป็น
เจ้าของเรื่อง

22. (ข้อความ)
……………………………………………………………………………
………….………………………………
...……………………………….
……………………………………………………………………………
…………………………………………..
…...………………….
……………………………………………………………………………
……………………………………………………..
……………………………………………………….
……………………………………………………………………………
……………………..
...…………………………………….
……………………………………………………………………………
………………..
………………….
……………………………………………………………………………
…………………………..…..
(..............................................)
ผู้อำานวยการสำานักบริหารกลาง
6
3 บรรทัด
เหตุที่มี
หนังสือไป
จุดประสงค์ที่มี
7
8
1
บรรทัด
12 ลั
บ

23. 17
บันทึกข้อความ
ตัวอย่าง
ผอ.กลุ่ม/หัวหน้า
ส่วนราชการ กลุ่มบริหารงานคลัง สำานักนักบริหารกลาง โทร . 0 2628
5750 โทรสาร 0 2282 2651 .
ที่ กษ 0401.3 / วันที่ สิงหาคม
2556 ..
เรื่อง
…………………………………………………………………………
..………………………………………………………………………
เรียน ผู้อำานวยการสำานักงานบริหารกลาง
(ข้อความ)
……………………………………………………………………………
………….………………………………
...……………………………….
……………………………………………………………………………
…………………………………………..
…...………………….
……………………………………………………………………………
……………………………………………………..
……………………………………………………….
……………………………………………………………………………
……………………..
...…………………………………….
……………………………………………………………………………
………………..
………………….
……………………………………………………………………………
…………………………..…..
(..............................................)
6
3 บรรทัด
เหตุที่มี
หนังสือไป
จุดประสงค์ที่มี
7
8
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
3
1
2
4
5

24. ผู้อำานวยการกลุ่มบริหารงานคลัง
18
ตัวอย่าง คณะกรรมการ
ลงนาม
บันทึกข้อความ
ส่วนราชการ คณะ… ..................................................
โทร . ..................... โทรสาร ......................... .
ที่ วันที่ สิงหาคม 2556
.
เรื่อง
…………………………………………………………………………
..………………………………………………………………………
เรียน .................................................
(ข้อความ)
6 เหตุที่มี
หนังสือไป
……………………………………………………………………………
………….………………………………
...……………………………….
……………………………………………………………………………
…………………………………………..
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
3
1
2
4
5

25. …...………………….
……………………………………………………………………………
……………………………………………………..
……………………………………………………….
……………………………………………………………………………
……………………..
...…………………………………….
……………………………………………………………………………
………………..
………………….
……………………………………………………………………………
…………………………..…..
(..............................................)
.....................................................
ประธาน
คณะ.............................
หมายเหตุ ที่หนังสือ ให้กำาหนดรหัสพยัญชนะเพิ่มขึ้นตามความ
จำาเป็น
หรือใช้ที่ของหน่วยงานระดับกองที่เลขาคณะสังกัดอยู่
19
คือ หนังสือที่ใช้กระดาษตราครุฑจัดทำา โดยประทับ
หนังสือ
ประทับตรา
ตราแทนการลงชื่อของ
3 บรรทัด
จุดประสงค์ที่มี
7
8
1
บรรทัด
12
2

26. หัวหน้าส่วนราชการระดับกรมขึ้นไป โดยให้หัวหน้า
ส่วนราชการระดับกอง
หรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าส่วนราชการระดับกรมขึ้นไป เป็นผู้รับ
ผิดชอบลงชื่อย่อกำากับตราหนังสือประทับตราให้ใช้ได้ทั้งระหว่างส่วน
ราชการกับส่วนราชการ และระหว่างส่วนราชการกับบุคคลภายนอก
เฉพาะกรณีที่ไม่ใช่เรื่องสำาคัญ ได้แก่
1. การขอรายละเอียดเพิ่มเติม
2. การส่งสำาเนาหนังสือ สิ่งของ เอกสาร หรือบรรณสาร
3. การตอบรับทราบที่ไม่เกี่ยวกับราชการสำาคัญ หรือการเงิน
4. การแจ้งผลงานที่ได้ดำาเนินการไปแล้วให้ส่วนราชการที่
เกี่ยวข้องทราบ
5. การเตือนเรื่องที่ค้าง
6. เรื่องซึ่งหัวหน้าส่วนราชการระดับกรมขึ้นไปกำาหนดโดยทำา
เป็นคำาสั่งให้ใช้หนังสือประทับตรา
โครงสร้าง ประกอบด้วยส่วนสำาคัญ 3 ส่วน
ที่.............
ถึง............................
หัวหนังสือ
เหตุและจุดประสงค์
ที่มีหนังสือไป
ท้ายหนังสือ
ตราครุฑ
(ข้อความ).........................................................................................
.........................................................................................................
......................................................................................
.........................................................................................................
(ส่วนราชการเจ้าของหนังสือ)
ตราชื่อส่วนราชการ
(วัน เดือน ปี)
(ส่วนราชการเจ้าของเรื่อง)...........
โทร. x xxxx xxxx
โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์...........
1. ที่ ให้ลงรหัสตัวพยัญชนะและเลขประจำาของเจ้าของเรื่อง ตามที่กำาหนด
ไว้
2. ถึง ให้ลงชื่อส่วนราชการ หน่วยงาน หรือบุคคลที่หนังสือนั้นมีถึง เช่น
ถึง กรมพัฒนาที่ดิน, นายขจร เพียรทำา
3. ข้อความ ให้ลงสาระสำาคัญของเรื่องให้ชัดเจนและเข้าใจง่าย
4. ชื่อส่วนราชการที่ส่งหนังสือออก ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ส่งหนังสือ
ออก
5. ตราชื่อส่วนราชการ ให้ประทับตราชื่อส่วนราชการด้วยหมึกแดง และ
ให้ผู้รับผิดชอบลงลายมือชื่อย่อกำากับตรา

27. 6. วัน เดือน ปี ให้ลงตัวเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือนและตัวเลขของปี
พุทธศักราช ที่ออกหนังสือ
7. ส่วนราชการเจ้าของเรื่อง ให้ลงชื่อส่วนราชการเจ้าของเรื่อง หรือ
หน่วยงานที่ออกหนังสือ
8. โทร. หรือที่ตั้ง ให้ลงหมายเลขโทรศัพท์ของส่วนราชการเจ้าของเรื่อง
และหมายเลขภายในตู้สาขา (ถ้ามี) ด้วย
ในกรณีที่ไม่มีโทรศัพท์ ให้ลงชื่อที่ตั้งของส่วนราชการเจ้าของเรื่องโดยให้
ลงตำาบลที่อยู่ตามความจำาเป็น
และแขวงไปรษณีย์ (ถ้ามี)
9. ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ (ถ้ามี) ให้ระบุไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้
ในการรับส่งข้อมูลข่าวสารอิเล็กทรอนิกส์
20
ที่ .............
.......
ถึง ……..........................……………
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
……………………………………………........................................
………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………….
…………………
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
………………….
(ส่วนราชการเจ้าของเรื่อง).......
(ส่วนราชการ
เจ้าของหนังสือ)
3
บรรทัด
เหตุและจุด
ประสงค์
3 ซม. 2 ซม.
3
บรรทั
ด
รูปแบบหนังสือ
1
บรรทัด
12
ผรู้บัผิดชอบลงลายมือชอื่
ย่อกำากับตรา
(ในบริเวณจุดไหนก็ได้)
1
บรรทัด
12
ชั้นความลับ (ถ้ามี)
ชั้นความเร็ว
(ถ้ามี)

28. โทร. x xxxx xxxx
โทรสาร x xxxx xxxx
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์.............
ชั้นความลับ (ถ้ามี)
21
ถึง สำานักงาน ก.พ.
ตามหนังสือสำานักงาน ก.พ. ที่ นร 0601/1475 ลงวันที่ 15
สิงหาคม 2556 ขอให้ส่งข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการย้ายข้าราชการ รายนาย
สมชาติ ไทยนิยม นั้น
กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ จึงขอส่งสำาเนาคำาสั่งกรมตรวจบัญชี
สหกรณ์ ที่ 174/2556 ลงวันที่ 9 สิงหาคม 2556 เรื่อง การย้ายข้าราชการ
รายดังกล่าวมาเพื่อเป็นข้อมูลเพิ่มเติมต่อไป
กรมตรวจบัญชี
สหกรณ์
สิงหาคม
กษ 0401/111
ตัวอย่างหนังสือ ลั
ด่วน บ
ที่ สุด
เส้นผ่าศูนย์กลาง
วงนอก 4.5 ซ.ม.เส้น
ตัวอักษร
ไม่เล็กกว่า
32 pt

29. สำานักบริหารกลาง
โทร. 0 2628 5240 – 59 ต่อ 2103
โทรสาร 0 2282 0889
ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ corsec@cad.go.th
ลั
บ
22
ตัวอักษรขนาดใหญ่กว่า
อักษรธรรมดา
ใช้สีแดงหรือสีอื่นที่เห็นได้
เด่นและชัดเจน
มี 3 ชนิด ได้แก่ คำาสั่ง ระเบียบ และข้อบังคับ
ใช้กระดาษตราครุฑ และให้จัดทำา
หนังสือสั่ง
การ
 คำาสั่ง คือ บรรดาข้อความที่ผู้บังคับบัญชาสั่งการให้ปฏิบัติโดยชอบด้วย
กฎหมาย
1. คำาสั่ง ให้ลงชื่อส่วนราชการ หรือตำาแหน่งของผู้มีอำานาจที่ออกคำาสั่ง
2. ที่ ให้ลงเลขที่ที่ออกคำาสั่ง โดยเริ่มฉบับแรกจากเลข 1 เรียงเป็นลำาดับไป
จนสิ้นปีปฏิทินทับเลขปีพุทธศักราช
ที่ออกคำาสั่ง เช่น 3/2556
3. เรื่อง ให้ลงชื่อเรื่องที่ออกคำาสั่ง
4. ข้อความ ให้อ้างเหตุที่ออกคำาสั่ง และอ้างถึงอำานาจที่ให้ออกคำาสั่ง (ถ้า
มี) ไว้ด้วย แล้วจึงลงข้อความที่สั่ง
และวันใช้บังคับ
5. สั่ง ณ วันที่ ให้ลงตัวเลขของวันที่ ขื่อเต็มของเดือน และตัวเลขของปี
พุทธศักราชที่ออกคำาสั่ง
ตัวอย่าง สั่ง ณ วันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2556

30. 6. ลงชื่อ ให้ลงลายมือชื่อผู้ออกคำาสั่ง และพิมพ์ชื่อเต็มของเจ้าของลายมือ
ชื่อไว้ใต้ลายมือชื่อ
7. ตำาแหน่ง ให้ลงตำาแหน่งของผู้ออกคำาสั่ง
 ระเบียบ คือ บรรดาข้อความที่ผู้มีอำานาจหน้าที่ได้วางไว้ โดยจะอาศัย
อำานาจของกฎหมายหรือไม่ก็ได้
เพื่อถือเป็นหลักปฏิบัติงานเป็นการประจำา
1. ระเบียบ ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออกระเบียบ
2. ว่าด้วย ให้ลงชื่อของระเบียบ
3. ฉบับที่ ถ้าเป็นระเบียบที่กล่าวถึงเป็นครั้งแรกในเรื่องนั้น ไม่ต้องลงว่า
เป็นฉบับที่เท่าใด แต่ถ้าเป็นระเบียบ
เรื่องเดียวกันที่มีการแก้ไขเพิ่มเติมให้ลงเป็น ฉบับที่ 2 และที่ถัด ๆ ไปตาม
ลำาดับ
4. พ.ศ. ให้ลงตัวเลขของปีพุทธศักราชที่ออกระเบียบ
5. ข้อความ ให้อ้างเหตุผลโดยย่อ เพื่อแสดงถึงความมุ่งหมายที่ต้องออก
ระเบียบ และอ้างถึงกฎหมาย
ที่ให้อำานาจออกระเบียบ (ถ้ามี)
6. ข้อ ให้เรียงข้อความที่จะใช้เป็นระเบียบเป็นข้อ ๆ โดยให้ข้อ 1 เป็นชื่อ
ระเบียบ ข้อ 2 เป็นวันใช้บังคับ
กำาหนดว่าให้ใช้บังคับตั้งแต่เมื่อใด และข้อสุดท้ายเป็นข้อผู้รักษาการ
ระเบียบใดถ้ามีมากข้อหรือหลายเรื่อง
จะแบ่งเป็นหมวดก็ได้ โดยให้ย้ายข้อผู้รักษาการไปเป็นข้อสุดท้ายก่อนที่จะ
ขึ้นหมวด 1
7. ประกาศ ณ วันที่ ให้ลงตัวเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือน และตัวเลข
ของปีพุทธศักราชที่ออกระเบียบ
8. ลงชื่อ ให้ลงลายมือชื่อผู้ออกระเบียบ และพิมพ์ชื่อเต็มของเจ้าของ
ลายมือชื่อไว้ใต้ลายมือชื่อ
9. ตำาแหน่ง ให้ลงตำาแหน่งของผู้ออกระเบียบ
 ข้อบังคับ คือ บรรดาข้อความที่ผู้มีอำานาจหน้าที่กำาหนดให้ใช้โดยอาศัย
อำานาจของกฎหมายที่บัญญัติให้กระทำาได้ ใช้กระดาษตราครุฑ และให้จัด
ทำาตามแบบที่ 6 ท้ายระเบียบ โดยกรอกรายละเอียดดังนี้
1. ข้อบังคับ ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออกข้อบังคับ
2. ว่าด้วย ให้ลงชื่อของข้อบังคับ
3. ฉบับที่ ถ้าเป็นข้อบังคับที่กล่าวถึงเป็นครั้งแรกในเรื่องนั้น ไม่ต้องลงว่า
เป็นฉบับที่เท่าใด แต่ถ้าเป็นข้อบังคับ
เรื่องเดียวกันที่มีการแก้ไขเพิ่มเติมให้ลงเป็นฉบับที่ 2 และที่ถัด ๆ ไปตาม
ลำาดับ
4. พ.ศ. ให้ลงตัวเลขของปีพุทธศักราชที่ออกข้อบังคับ

31. 5. ข้อความ ให้อ้างเหตุผลโดยย่อเพื่อแสดงถึงความมุ่งหมายที่ต้องออกข้อ
บังคับและอ้างถึงกฎหมายที่ให้อำานาจ
ออกข้อบังคับ
23
6. ข้อ ให้เรียงข้อความที่จะใช้บังคับเป็นข้อ ๆ โดยให้ ข้อ 1 เป็นชื่อข้อ
บังคับ ข้อ 2 เป็นวันใช้บังคับกำาหนด
ว่าให้ใช้บังคับตั้งแต่เมื่อใด และข้อสุดท้ายเป็นข้อผู้รักษาการ ข้อบังคับ
ใดถ้ามีมากข้อหรือหลายเรื่อง
จะแบ่งเป็นหมวดก็ได้ โดยให้ย้ายข้อผู้รักษาการไปเป็นข้อสุดท้ายก่อนที่
จะขึ้นหมวด 1
7. ประกาศ ณ วันที่ ให้ลงตัวเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือน และ
ตัวเลขของปีพุทธศักราช ที่ออกข้อบังคับ
8. ลงชื่อ ให้ลงลายมือชื่อผู้ออกข้อบังคับ และพิมพ์ชื่อเต็มของเจ้าของ
ลายมือชื่อไว้ใต้ลายมือชื่อ
9. ตำาแหน่ง ให้ลงตำาแหน่งของผู้ออกข้อบังคับ
1
2
คำาสั่ง…………………………………………
ที่ ............../.................
เรื่อง ...........................................................
รูปแบบ
3
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
4
…………………………………………….......................................
.………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………….
…………………
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….

32. ……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………………
ทั้งนี้ ตั้งแต่..................................................................
สั่ง ณ วันที่..............................พ.ศ. ........
5
(................................................)
.................................................
24
คำาสั่งกรมตรวจบัญชีสหกรณ์
ที่ ............../.................
6
7
พิมพ์ชื่อ
เต็ม
ตำาแหน่ง
เรื่อง ...........................................................
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
…………………………………………….......................................
.………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………….
…………………
2 ซม.
ตัวอย่างคำาสั่งกรม
3 ซม.
3
1
2
4

33. ……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………………
ทั้งนี้ ตั้งแต่..................................................................
สั่ง ณ วันที่..............................พ.ศ. ........
5
(................................................)
.................................................
25
คำาสั่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ที่ ............../.................
ตัวอย่างคำาสั่ง
1
2
6
7
พิมพ์ชื่อ
เต็ม
ตำาแหน่ง
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
3
บรรทั
ด

34. เรื่อง ...........................................................
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
…………………………………………….......................................
.………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………….
…………………
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………………
3 ซม. 2 ซม.
ทั้งนี้ ตั้งแต่..................................................................
สั่ง ณ วันที่................................พ.ศ.
..............
(................................................)
...........................................
6
7
3
4
5
1
บรรทัด
12
1
บรรทัด
12
3
บรรทั
ด

35. หมายเหตุ กรณีเป็นคำาสั่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่กรมจัดทำาส่งให้
กระทรวง ลงนาม
26
หนังสือประชาสัมพันธ์มี 3 ชนิด ได้แก่ ประกาศ
หนังสือ
ประชาสัมพัน
แถลงการณ์ และข่าว
ใช้กระดาษตราครุฑในการจัดทำา
ธ์
 ประกาศ คือ บรรดาข้อความที่ทางราชการประกาศหรือชี้แจงให้ทราบ
หรือแนะแนวทางปฏิบัติ
1. ประกาศ ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออกประกาศ
2. เรื่อง ให้ลงชื่อเรื่องที่ประกาศ
3. ข้อความ ให้อ้างเหตุผลที่ต้องออกประกาศและข้อความที่ประกาศ
4. ประกาศ ณ วันที่ ให้ลงตัวเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือนและตัวเลข
ของปี พุทธศักราชที่ออกประกาศ
5. ลงชื่อ ให้ลงลายมือชื่อออกประกาศ และพิมพ์ชื่อเต็มของเจ้าของลายมือ
ชื่อไว้ใต้ลายมือชื่อ
6. ตำาแหน่ง ให้ลงตำาแหน่งของผู้ออกประกาศในกรณีที่กฎหมายกำาหนด
ให้ทำาเป็นแจ้งความให้เปลี่ยนคำาว่า
ประกาศ เป็น แจ้งความ
 แถลงการณ์ คือ บรรดาข้อความที่ทางราชการแถลงเพื่อทำาความเข้าใจ
ในกิจการของทางราชการ หรือเหตุการณ์หรือกรณีใด ๆ ให้ทราบชัดเจน
โดยทั่วกัน
1. แถลงการณ์ ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออกแถลงการณ์
2. เรื่อง ให้ลงชื่อเรื่องที่ออกแถลงการณ์
3. ฉบับที่ ใช้ในกรณีที่จะต้องออกแถลงการณ์หลายฉบับในเรื่องเดียวที่ต่อ
เนื่องกันให้ลงฉบับที่เรียงตามลำาดับไว้ด้วย
4. ข้อความ ให้อ้างเหตุผลที่ต้องออกแถลงการณ์และข้อความที่
แถลงการณ์
5. ส่วนราชการที่ออกแถลงการณ์ ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออก
แถลงการณ์
6. วัน เดือน ปี ให้ลงตัวเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือน และตัวเลขของปี
พุทธศักราชที่ออกแถลงการณ์
 ข่าว คือ บรรดาข้อความที่ทางราชการเห็นสมควรเผยแพร่ให้ทราบ
1. ข่าว ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออกข่าว

36. 2. เรื่อง ให้ลงชื่อเรื่องที่ออกข่าว
3. ฉบับที่ ใช้ในกรณีที่จะต้องออกข่าวหลายฉบับในเรื่องเดียวที่ต่อเนื่องกัน
ให้ลงฉบับที่เรียงตามลำาดับไว้ด้วย
4. ข้อความ ให้ลงรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องของข่าว
5. ส่วนราชการที่ออกข่าว ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออกข่าว
6. วัน เดือน ปี ให้ลงตัวเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือน และตัวเลขของปี
พุทธศักราชที่ออกข่าว
27
1
2
รูปแบบ
ประกาศ…………………………………………
เรื่อง ...........................................................
(ข้ อ ค ว า ม )…..……….
3
…………………………………………….......................................
.………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………….
…………………
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
3 ซม. 2 ซม.

37. ……………………………………………………………………………
…………………
ป ร ะ ก า ศ ณ วั น
ที่................................พ.ศ. ...............
4
(................................................)
.................................................
28
5
1
2
แถลงการณ์………………….…………………
เรื่อง ...........................................................
ฉบับที่....................(ถ้ามี)
6
พิมพ์ชื่อ
เต็ม
ตำาแหน่ง
1
บรรทัด
12
3
บรรทั
ด
3
รูปแบบ

38. (ข้ อ ค ว า ม )…..……….
……………………………………………........................................
………………………………
……………………………………………………………………………
…………………..………………………………………….
…………………
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………………..
…………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
…………………
(ส่วนราชการที่ออกแถลงการณ์)
(วัน เดือน ปี)
29
หนังสือที่เจ้าหน้าที่ทำาขึ้นหรือรับ
ไว้เป็นหลักฐานในราชการ
6
4
5

39. คือ หนังสือที่ทางราชการทำาขึ้นนอกจากที่กล่าวมาแล้วข้างต้นหรือ
หนังสือที่หน่วยงานอื่นใดซึ่งมิใช่ส่วนราชการหรือบุคคลภายนอกมีมาถึง
ส่วนราชการและส่วนราชการรับไว้เป็นหลักฐานของทางราชการ มี 4 ชนิด
คือ หนังสือรับรองรายงาน การประชุม บันทึก และหนังสืออื่น
 หนังสือรับรอง คือ หนังสือที่ส่วนราชการออกให้เพื่อรับรองแก่ บุคคล
นิติบุคคล หรือหน่วยงานเพื่อวัตถุประสงค์อย่างหนึ่งอย่างใดให้ปรากฏแก่
บุคคลโดยทั่วไปไม่จำาเพาะเจาะจง
1. ส่วนราชการที่ออกข่าว ให้ลงชื่อส่วนราชการที่ออกข่าว
2. เลขที่ ให้ลงเลขที่ของหนังสือรับรองโดยเฉพาะ เริ่มตั้งแต่เลข ที่ 1 เรียง
เป็นลำาดับไปจนถึงสิ้นปีปฏิทินทับเลขปี
พุทธศักราชที่ออกหนังสือรับรอง หรือลงเลขที่ของหนังสือทั่วไปตามแบบ
หนังสือภายนอกอย่างหนึ่งอย่างใด
3. ส่วนราชการเจ้าของหนังสือ ให้ลงชื่อส่วนราชการซึ่งเป็นเจ้าของ
หนังสือนั้น และจะลงสถานที่ตั้งของส่วนราชการ
เจ้าของหนังสือด้วยก็ได้
4. ข้อความ ให้ลงข้อความขึ้นต้นว่า หนังสือฉบับนี้ให้ไว้เพื่อรับรองว่า แล้ว
ต่อด้วยชื่อบุคคล นิติบุคคล หรือ
หน่วยงานที่ทางราชการรับรองในกรณีเป็นบุคคลให้พิมพ์ชื่อเต็มโดยมีคำานำา
หน้านาม ชื่อ นามสกุล
ตำาแหน่งหน้าที่ และสังกัดหน่วยงานที่ผู้นั้นทำางานอยู่อย่างชัดแจ้ง แล้วจึงลง
ข้อความที่รับรอง
5. ให้ไว้ ณ วันที่ ให้ลงตัวเลขของวันที่ ชื่อเต็มของเดือน และตัวเลขของปี
พุทธศักราชที่ออกหนังสือรับรอง
6. ลงชื่อ ให้ลงลายมือชื่อหัวหน้าส่วนราชการผู้ออกหนังสือหรือ ผู้ที่ได้รับ
มอบหมายและพิมพ์ชื่อเต็ม
ของเจ้าของลายมือชื่อไว้ใต้ลายมือชื่อ
7. ตำาแหน่ง ให้ลงตำาแหน่งของผู้ลงลายมือชื่อในหนังสือ
8. รูปถ่ายและลายมือชื่อผู้ได้รับการรับรอง ในกรณีที่การรับรองเป็น
เรื่องสำาคัญที่ออกให้แก่บุคคล ให้ติดรูปถ่าย
ของผู้ที่ได้รับการรับรอง ขนาด 4 x 6 เซนติเมตร หน้าตรง ไม่สวมหมวก
ประทับตราชื่อส่วนราชการที่ออกหนังสือ
บนขอบล่างด้านขวาของรูปถ่ายคาบต่อลงบนแผ่นกระดาษ และให้ผู้นั้นลง
ลายมือชื่อไว้ใต้รูปถ่าย พร้อมทั้งพิมพ์
ชื่อเต็มของเจ้าของลายมือชื่อไว้ใต้ลายมือชื่อด้วย
 บันทึก คือ ข้อความซึ่งผู้ใต้บังคับบัญชาเสนอต่อผู้บังคับบัญชา หรือผู้
บังคับบัญชาสั่งการแก่ผู้ใต้บังคับบัญชา หรือข้อความที่เจ้าหน้าที่หรือหน่วย
งานระดับตำ่ากว่าส่วนราชการระดับกรมติดต่อกันในการปฏิบัติราชการ โดย
ปกติให้ใช้กระดาษบันทึกข้อความและให้มีหัวข้อดังต่อไปนี้