Deafness and Hard hearing

1. ΚΩΦΩ΢Η ΚΑΙ ΒΑΡΗΚΟΪΑ

2. Τι είναι ήχοσ;
• Ήχοσ είναι το αίςκθμα που προκαλείται ςτον εγκζφαλο, λόγω τθσ διζγερςθσ των
αιςκθτθρίων οργάνων τθσ ακοισ από μεταβολζσ πίεςθσ του ατμοςφαιρικοφ αζρα. Οι
μεταβολζσ αυτζσ διαδίδονται με τθ μορφι θχθτικϊν κυμάτων.
• Οι ιχοι που μποροφμε να ακοφςουμε είναι από 20 ζωσ 20.000 Hertz.
• Οι ιχοι κάτω από 20 Hertz ονομάηονται υπόθχοι και οι ιχοι πάνω από 20.000 Hertz
υπζρθχοι.
• Η ζνταςθ του ιχου μετριζται με ντεςιμπζλ (db).

3. Η ανατομία του αυτιοφ

4. Το εξωτερικό αυτί
• Το πτερφγιο είναι θ ςυςκευι ποφ ςυλλζγει τουσ ιχουσ. Ζνασ πολφ
ςθμαντικόσ ρόλοσ του πτερυγίου είναι θ ζνδειξθ ότι ο ιχοσ ζρχεται από
μπροςτά ι από πίςω.
• Ο ακουςτικόσ πόροσ είναι το κανάλι που ξεκινάει από το πτερφγιο και
καταλιγει ςτθν τυμπανικι μεμβράνθ. Είναι ςαν ςωλινασ ανοιχτόσ από
το ζνα άκρο και κλειςτόσ από το άλλο. Μεταφζρει τον ιχο ςτθν
ακουςτικι μεμβράνθ.

5. Το μζςο αυτί
• Ξεκινά από τθν τυμπανικι μεμβράνθ.
• Εμπεριζχει αζρα.
• Μζροσ του μζςου αυτιοφ είναι τα τρία ακουςτικά οςτάρια (θ ςφφρα, ο άκμονασ
και ο αναβολζασ) κακϊσ και θ ευςταχιανι ςάλπιγγα.
• Ο ρόλοσ του είναι πολφ δφςκολοσ, κακϊσ πρζπει να μεταφζρει τον ιχο από τθν
αζρινθ οδό του ακουςτικοφ πόρου ςτο υγρό του κοχλία. Σε περίπτωςθ απουςίασ
του τότε το θχθτικό κφμα κα ζπεφτε απευκείασ πάνω ςτο υγρό του κοχλία και ςαν
αποτζλεςμα κα είχαμε τθν ςχεδόν ολοκλθρωτικι ανάκλαςι του.

6. Το εςωτερικό αυτί
• Ονομάηεται και λαβφρινκοσ λόγω τθσ πολφπλοκθσ καταςκευισ του. Μζςα ς' αυτόν τον
λαβφρινκο κυκλοφορεί ζνα υγρό που λζγεται λζμφοσ.
• Τα βαςικά τμιματα του λαβφρινκου είναι ο κοχλίασ, θ αίκουςα και οι τρεισ θμικφκλιοι
ςωλινεσ.
• Ο κοχλίασ είναι ζνασ ελικοειδισ ςωλινασ και μζςα ςε αυτόν βρίςκεται το αιςκθτιριο
όργανο τθσ ακοισ ι το όργανο του Corti. Από το ζςωτερικό αυτί ξεκινά το ακουςτικό νεφρο
που καταλιγει ςτο εγκεφαλικό κζντρο του εγκεφάλου.
• Εδϊ γίνεται θ μετατροπι των θχθτικϊν κυμάτων ςε θλεκτρικά για να προωκθκοφν ςτο
ακουςτικό νεφρο. Από το ακουςτικό νεφρο μεταφζρεται θ πλθροφορία ςτον εγκζφαλο με τθ
μορφι θλεκτρικϊν ςθμάτων και εκεί αφοφ αναλυκεί αποκθκεφεται.

7. Πώσ ακοφμε;
• Τα θχθτικά κφματα περνοφν από το εξωτερικό αυτί ςτον ακουςτικό πόρο. Φςτερα
ακουμποφν ςτον τυμπανικό υμζνα, κάνοντάσ τον να αναπτφξει παλμικζσ δονιςεισ. Αυτζσ
οι δονιςεισ ταξιδεφουν ςτο μζςο αυτί κζτοντασ ςε κίνθςθ το μθχανικό ςφςτθμα, δθλαδι
τα οςτάρια.
• Οι δονιςεισ ςυνεχίηουν τθν πορεία τουσ μζςω του κοχλία και βακιά μζςα ςτο εςωτερικό
αυτί, το οποίο περιζχει υγρό.
• Οι δονιςεισ "ταξιδεφουν" μζςω του κοχλία κάνοντασ το υγρό να κάμψει τα τριχοειδι
ακουςτικά κφτταρα.
• Κακϊσ κάμπτονται τα τριχοειδι ακουςτικά κφτταρα, μεταβιβάηονται νευρικά ερεκίςματα
μζςω του ακουςτικοφ νεφρου προσ τον εγκζφαλο, τα οποία μεταφράηονται ςε ιχουσ.

8. Τι είναι το ακουόγραμμα;
• Το ακουόγραμμα είναι θ μζτρθςθ τθσ ακοισ.
• Το ακουόγραμμα πραγματοποιείται με ειδικά μθχανιματα, τουσ ακουογράφουσ.
• Με τθ βοικεια ακουςτικϊν χορθγοφνται ιχοι διαφόρων ςυχνοτιτων προοδευτικά μειοφμενθσ
ζνταςθσ και ςθμειϊνεται θ ελάχιςτθ ακουςτι ζνταςθ ιχου ςε κάκε ςυχνότθτα.
• Οι ςυχνότθτεσ που εξετάηονται είναι αυτζσ τθσ ςυχνότθτασ τθσ ομιλίασ.
• Εξετάηεται και θ αγωγι δια του αζροσ και δια των οςτϊν.
• Γίνεται ςυνικωσ ςε ςυνδυαςμό με το τυμπανόγραμμα για ζλεγχο τθσ τυμπανικισ μεμβράνθσ
και του μζςου αυτιοφ.

9. Ακουόγραμμα

10. Παραδείγματα εντάςεων ήχου

11. • Ζνα άτομο κεωρείται κωφό όταν, είτε φοράει ακουςτικά είτε όχι, δεν αντιλαμβάνεται τθν
ομιλία με τθν ακοι του μόνο. Χρθςιμοποιεί ςυνικωσ οπτικά ερεκίςματα για να αντιλθφκεί
τουσ/τισ ςυνομιλθτζσ/τριζσ του και ζχει βακμό απϊλειασ ακοισ μεγαλφτερο από 70 dB.
• Ζνα άτομο κεωρείται βαρικοο όταν, είτε φοράει ακουςτικά είτε όχι, δυςκολεφεται να
κατανοιςει τθν ομιλία μόνο με τθν ακοι και ζχει ςυνικωσ βακμό απϊλειασ ακοισ από 35-
69 dB.
• Ζνα άτομο κεωρείται Κωφό όταν, ανεξάρτθτα από τον βακμό απϊλειασ τθσ ακοισ του,
ανικει ςτθν κοινότθτα των Κωφϊν, ταυτίηεται με άλλουσ Κωφοφσ, μοιράηεται κοινι γλϊςςα
(Ελλθνικι Νοθματικι γλϊςςα) και κοινι κουλτοφρα.
Οριςμοί

12. Μία ομάδα ανκρϊπων που περιλαμβάνει κωφά, βαρικοα και ακοφοντα άτομα που
μοιράηονται μία κοινι γλϊςςα, ζχουν κοινζσ εμπειρίεσ, αξίεσ και κοινό τρόπο
αλλθλεπίδραςθσ.
• Χριςθ νοθματικισ γλϊςςασ
• Διαφοροποίθςθ από άλλεσ ομάδεσ ατόμων με ειδικζσ ανάγκεσ
• Μζλθ τθσ δικισ τουσ κοινότθτασ, αλλά ανικουν και ςτθν ευρφτερθ κοινωνία
• Η κοινωνία είναι ακουοκεντρικι, γεμάτθ από προκαταλιψεισ και προκαλεί τθν
αναπθρία.
• Στθν κοινότθτα των Κωφϊν γίνεται κάποιοσ μζλοσ ευκολότερα όταν ζχει γονείσ Κωφοφσ
(άμεςθ αποδοχι τθσ ιδιαιτερότθτασ).
• Η κοινότθτα των Κωφϊν χαρακτθρίηεται ωσ ενδογαμικι.
Η κοινότητα των Κωφών

13. Πώσ γίνεται κάποιοσ μζλοσ τησ Κοινότητασ
• Κοινι γλϊςςα (Ελλθνικι Νοθματικι Γλϊςςα)
• Κωφοί γονείσ
• Στάςθ
• Ταφτιςθ
Η κοινότητα των Κωφών

14. Τφποι κώφωςησ -βαρηκοΐασ
• Αν είναι μονόπλευρθ ι αμφίπλευρθ
• Τον τφπο (τφπου αγωγιμότθτασ ι νευροαιςκθτθριακισ μορφισ)
• Τον βακμό (Ελαφριά, Μζτρια, Σοβαρι, Υπολλειματικι)
• Τισ ςυχνότθτεσ

15. Η βαρθκοΐα/κϊφωςθ είναι το αποτζλεςμα μίασ βλάβθσ ςε κάποιο τμιμα του αυτιοφ. Ανάλογα
με το τμιμα του αυτιοφ που ζχει υποςτεί τθ βλάβθ μπορεί να γίνει διάκριςθ ανάμεςα ςτθ:
• βαρηκοΐα αγωγιμότητασ, που εντοπίηεται ςτο ςφςτθμα μεταφοράσ του ιχου (εξωτερικό και
μεςαίο αυτί) και ςτθ
• νευροαιςθητηριακή βαρηκοΐα, που αφορά ςτο ςφςτθμα αντίλθψθσ του ιχου (εςωτερικό
αυτί).
Επίςθσ, θ βαρθκοΐα μπορεί να χαρακτθριςτεί ωσ μικτι, όταν πρόκειται για τθ ςυνφπαρξθ τθσ
βαρθκοΐασ αγωγιμότθτασ και τθσ νευροαιςκθτθριακισ βαρθκοΐασ.
Τφποι βαρηκοΐασ

16. Ανάλογα με τθ φφςη, τον χρόνο δράςησ του αιτιολογικοφ παράγοντα, κακϊσ και τθν
εμφάνιςη τθσ βαρθκοΐασ/κϊφωςθσ, μπορεί να γίνει διάκριςθ ανάμεςα ςτθ ςυγγενι,
κλθρονομικι και επίκτθτθ βαρθκοΐα/κϊφωςθ. Βζβαια, δεν είναι εφκολο να εντοπιςκεί θ
ακριβισ αιτία και ο χρόνοσ δράςθσ.
Γι’ αυτό, ςυχνά μία βαρθκοΐα/κϊφωςθ αποδίδεται ςε άγνωςτα αίτια. Επίςθσ, τισ
περιςςότερεσ φορζσ δεν μπορεί να βρεκεί θ ςυγκεκριμζνθ θλικία και εκτιμάται θ πικανι
θλικία εμφάνιςθσ τθσ βαρθκοΐασ/κϊφωςθσ.
Άλλεσ ταξινομήςεισ

17. Προγλωςςικά Κωφά-Βαρήκοα παιδιά
• Ραιδιά με ςοβαρζσ μόνιμεσ και διαγνωςμζνεσ βαρθκοΐεσ από τθ βρεφικι θλικία
• Ο πλθκυςμόσ αυτόσ διαφοροποιείται ωσ προσ:
Τον βακμό ακουςτικισ απϊλειασ
Τθν θλικία ακουςτικισ απϊλειασ
Τθν θλικία που ζγινε θ διάγνωςθ και άρχιςε θ εκπαιδευτικι παρζμβαςθ
Τθν οικογενειακι ςτιριξθ
Τθν ακουςτικι κατάςταςθ των γονιϊν
Το είδοσ τθσ εκπαίδευςθσ κλπ.
• Το 90% των παιδιϊν προζρχεται από ακοφοντεσ γονείσ και μόνο το 10% ζχει
κωφό γονζα.

18. Μεταγλωςςικά Κωφά-Βαρήκοα παιδιά
• Ραιδιά που ζχαςαν τθν ακοι τουσ μετά τθν κατάκτθςθ τθσ γλϊςςασ, δθλαδι
μετά τθν θλικία των 3-4 ετϊν.
• Οι ανάγκεσ των παιδιϊν διαφοροποιοφνται, αφοφ ζχουν μάκει να επικοινωνοφν
με το περιβάλλον τουσ και ζχουν κατακτιςει αρκετζσ βαςικζσ δεξιότθτεσ.

19. • ΢υγγενήσ
Εμφανίηεται με τθ γζννθςθ του παιδιοφ και θ βλάβθ τθσ ακοισ προκαλείται κυρίωσ
εξαιτίασ κάποιων προγεννθτικϊν (λοιμϊξεισ, φάρμακα, ερυκρά), ι περιγεννθτικϊν
παραγόντων (ανοξία).
• Κληρονομική
Εμφανίηεται με τθ γζννθςθ του παιδιοφ και θ βλάβθ τθσ ακοισ προκαλείται
προγεννθτικά εξαιτίασ κλθρονομικϊν παραγόντων (κλθρονομείται από ακοφοντεσ ι
κωφοφσ γονείσ και οφείλεται ςτα γονίδια, ςε μεταλλάξεισ γονιδίων, ι ςε ςυνδυαςμό
γονιδίων και περιβαλλοντικϊν παραγόντων). Επίςθσ, ςε ςυνδυαςμό με τθν κϊφωςθ
μπορεί να κλθρονομθκοφν και άλλα χαρακτθριςτικά, με αποτζλεςμα το παιδί να ζχει
ςυνοδά προβλιματα ι να υπάρχει κάποιο ςφνδρομο (ςφνδρομο Waardenburg,
ςφνδρομο Usher κ.α.).
Αίτια βαρηκοΐασ (1)

20. • Επίκτητη
Εμφανίηεται μετά τθ γζννθςθ, δεν προκαλείται από κλθρονομικοφσ παράγοντεσ και
οφείλεται κυρίωσ ςε μεταγεννθτικοφσ παράγοντεσ (ίκτεροσ, μθνιγγίτιδα, διάφοροι ιοί
που προςβάλλουν το παιδί κατά τθ διάρκεια τθσ ανάπτυξισ του).
Αίτια βαρηκοΐασ (2)

21. Αίτια βαρηκοΐασ αγωγιμότητασ
• Ωτίτιδα. Μζςθ και χρόνια, διάτρθςθ τυμπάνου προκαλοφν δυςλειτουργία του
ςυςτιματοσ αγωγισ του ιχου.
• Πγκοι
• Τραφματα. Τραυματιςμόσ τθσ μεμβράνθσ από διάφορα αντικείμενα
• Διάφορα: Ππωσ ξζνα ςϊματα, φλεγμονζσ που προκαλοφν οίδθμα κ.α.

22. Αίτια νευροαιςθητηριακήσ βαρηκοΐασ
• Κλθρονομικότθτα
• Βακτθριακι Μόλυνςθ (προγεννθτικι ι μεταγεννθτικι)
Ερυκρά
Μεγαλοϊόσ
Μθνιγγίτιδα
• Λιψθ ωτοτοξικϊν φαρμάκων
• Ρροωρότθτα
• Ανοξία
• Ραρατεταμζνοσ Ίκτεροσ
• Ζκκεςθ ςε ζντονουσ ιχουσ

23. Ανάλογα με τον βακμό απϊλειασ τθσ ακοισ μποροφν να γίνουν οι ακόλουκεσ
διαβακμίςεισ.
20 - 39 dB ελαφρά βαρθκοΐα
40 - 69 dB μζτρια βαρθκοΐα
70 - 91 dB ςοβαρι βαρθκοΐα
91+ dB πολφ ςοβαρι βαρθκοΐα – κϊφωςθ
Βαθμόσ βαρηκοΐασ

24. Στατιςτικά Στοιχεία
• 1:1000 παιδιά γεννιζται με κϊφωςθ ι παρουςιάηει κϊφωςθ πριν γίνει 3 ετϊν.
• 2:1000 παιδιά κα παρουςιάςει κϊφωςθ τα πρϊτα χρόνια τθσ προςχολικισ
θλικίασ.
• 1:5 παιδιά ζχει απϊλεια ακοισ τφπου αγωγιμότθτασ.
• Τα παιδιά με απϊλεια ακοισ αποτελοφν το 1% των παιδιϊν με ειδικζσ ανάγκεσ.

25. Ακουςτικά
•Οι βαςικότεροι τφποι ακουςτικϊν είναι τα οπιςκοωτιαία, τα ενδοωτιαία
προςαρμοηόμενα ςε γυαλιά και τα ακουςτικά ςωματικοφ τφπου.
•Ρεριλαμβάνουν: μικρόφωνο, ενιςχυτι, μεταςχθματιςτι και πθγι τροφοδοςίασ.
•Ενίςχυςθ ιχων - ρυκμίηεται θ ςυχνότθτα.
•Συχνόσ ζλεγχοσ λειτουργίασ
Συςτήματα ενίςχυςησ ήχου (1)

26. • Οπιςθοωτιαία
Μεγάλθ ενίςχυςθ
Εφχρθςτα
• Ενδοωτιαία (κυρίωσ για εφήβουσ και ενήλικεσ)
Μικρι ενίςχυςθ
Μεγάλο κόςτοσ
Δεν υπάρχει δυνατότθτα αντικατάςταςθσ αν χαλάςει το ακουςτικό.
Ωραία εμφάνιςθ
• Ακουςτικά ςωματικοφ τφπου
Συςτιματα για παιδιά με μεγάλου βακμοφ βαρθκοΐα/κϊφωςθ (δεν είναι
ευρεία θ χριςθ τουσ).
Συςτήματα ενίςχυςησ ήχου (1)

27. Παράγοντεσ αποτελεςματικότητασ χρήςησ
ακουςτικοφ
• Η ζγκαιρθ, μετά τθ διάγνωςθ, εφαρμογι
• Η ςωςτι ενθμζρωςθ
• Η ςωςτι επιλογι, εφαρμογι και ρφκμιςθ
• Η θλικία του/τθσ βαρικοου και τα ιδιαίτερα χαρακτθριςτικά του/τθσ
• Ο τφποσ και ο βακμόσ τθσ βαρθκοΐασ
• Η μονόπλευρθ ι αμφίπλευρθ εφαρμογι
• Η ςωςτι χριςθ και ςυντιρθςι του
• Η προςαρμοςτικότθτα του/τθσ βαρικοου ιδίωσ τον πρϊτο καιρό (4-6 εβδομάδεσ)
• Το ςυγγενικό και κοινωνικό περιβάλλον

28. Εάν τα ακουςτικά βαρηκοΐασ δεν είναι
αποτελεςματικά
• Τα ακουςτικά βαρθκοΐασ αναφζρονται ςε απϊλειεσ μζχρι 80 Db.
• Σε περιπτϊςεισ υπολειμματικισ νευροαιςκθτιριασ βαρθκοΐασ ςυςτινεται το
κοχλιακό εμφφτευμα.
• Ρρζπει να εξαςφαλίηεται με προςοχι ότι δεν μποροφν να βοθκθκοφν από τα
ακουςτικά βαρθκοΐασ.
Λογοπαθολογική αξιολόγηςη, ανατομική αξιολόγηςη

29. Εκπαιδευτικά ςυςτήματα
• Η χριςθ των εκπαιδευτικϊν ςυςτθμάτων είναι ιδιαίτερα ςθμαντικι μζςα ςτθν τάξθ,
γιατί επιτρζπουν ςτο παιδί να διακρίνει καλφτερα τθ φωνι του/τθσ εκπαιδευτικοφ.
• Τα πιο ςυνθκιςμζνα εκπαιδευτικά ςυςτιματα είναι τα ςυςτιματα FM. Αποτελοφνται
από δφο μζρθ, τον πομπό, που φοράει ο/θ εκπαιδευτικόσ και τον δζκτθ που φοράει το
παιδί.
• Ο/Η εκπαιδευτικόσ φοράει τον πομπό, το μικρόφωνο του οποίου βρίςκεται πιο κοντά
ςτον/ςτθν εκπαιδευτικό. Κακϊσ το μικρόφωνο βρίςκεται πιο κοντά ςτθ φωνι του/τθσ
εκπαιδευτικοφ, θ φωνι του/τθσ προςλαμβάνεται πολφ κακαρά και ςτθ ςυνζχεια
ενιςχφεται και φτάνει ςτο παιδί πιο δυνατι και ευδιάκριτθ ςυγκριτικά με τα υπόλοιπα
θχθτικά ερεκίςματα του περιβάλλοντοσ.
• Επθρεάηονται πολφ από το επίπεδο κορφβου ςτθν τάξθ.
Συςτήματα ενίςχυςησ ήχου (2)

30. • Τα κοχλιακά εμφυτεφματα δεν αποτελοφν ςφςτθμα ενίςχυςθσ του ιχου.
• Ρεριλαμβάνουν: μικρόφωνο, επεξεργαςτι λόγου, δφο πθνία και θλεκτρόδια.
• Το κοχλιακό εμφφτευμα ενεργοποιεί νευρικζσ ίνεσ του ακουςτικοφ νεφρου με θλεκτροακουςτικά
ερεκίςματα, τα οποία ςτθ ςυνζχεια μεταδίδονται ςτον εγκζφαλο και γίνονται αντιλθπτά ωσ
ακουςτικά ερεκίςματα.
• Το κοχλιακό εμφφτευμα απαιτεί χειρουργικι επζμβαςθ για να τοποκετθκεί.
• Υπάρχουν ςυγκεκριμζνα κριτιρια αξιοποίθςθσ: ακουολογικά (φπαρξθ ςοβαρισ βαρθκοΐασ/κϊφωςθσ
αντίλθψθσ που δε βελτιϊνεται με τθν χριςθ ακουςτικϊν), ραδιολογικά (χρθςιμοποίθςθ αξονικισ
τομογραφίασ, ϊςτε να αποκλειςτοφν ωτοςκλθρφνςεισ ι άλλοι λόγοι που δεν επιτρζπουν τθν
εμφφτευςθ), νευρολογικά (ζλεγχοσ φπαρξθσ επιηϊντων ακουςτικϊν κυττάρων, ϊςτε να διαςωκοφν
μετά τθν επζμβαςθ).
Κοχλιακά εμφυτεφματα