2. Enriched Air Lesson Guide 2
ZADANIA I CELE
KURSU
Kadra kursu
Zarys i cele kursu
Wymagania
Wyposażenie
Ćwiczenia praktyczne na „Enriched Air“
3. Enriched Air Lesson Guide 3
Cele kursu:
Planowanie nurkowań i nurkowanie
bezdekompresyjne z wykorzystaniem
wzbogaconego powietrza („enriched air“)
zawierającego od 22% do 40 % tlenu
Używanie i właściwe dbanie o sprzęt wymagany
przy nurkowaniach na wzbogaconym powietrzu.
Nauczenie rozpoznawania i unikania zagrożeń
przy wykorzystaniu tlenu w nurkowaniach.
4. Enriched Air Lesson Guide 4
Dlaczego nurkować
na wzbogaconym
powietrzu
„Enriched Air“ ?
5. Enriched Air Lesson Guide 5
Co to jest „Enriched Air“?
* Powietrze = 79% Azotu; 21% Tlenu
* „Enriched Air“ jest mieszaniną o
zawartości różnej niż 21% tlenu
* Ten kurs dotyczy „Enriched Air“ od
22% do 40% Tlenu
* Większa część szkolenia
dotyczącego nurkowani i obsługi
wzbogaconego powietrza wynika
z podwyższonej zawartości tlenu.
powietrze
6. Enriched Air Lesson Guide 6
Zastosowanie „Enriched Air“
celem rozszerzenia limitów
bezdekompresyjnych.
Podczas oddychania sprężonym powietrzem
wchłaniamy jest azot, ilość jego w naszym
organizmie utrzymujemy stosując tabele lub
komputery nurkowe.
„Enriched Air“ zastępuje tlenem część azotu,
którą oddychałbyś pod wodą
Wniosek: wchłaniasz mniej azotu - dłuższe limity
bezdekompresyjne (NDL).
7. Enriched Air Lesson Guide 7
Tabela 1
RDP Powietrze RDP EANx32 RDP EANx36
Głębokość NDL NDL NDL
18
22
56 Minut
37 Minut
95 Minut
60 Minut
125 Minut
70 Minut
NDL- czas bezdekompresyjny
8. Enriched Air Lesson Guide 8
„Enriched Air“ i
bezpieczeństwo
Właściwe użytkowanie „Enriched Air“ jest
bezpieczne
Jest wszakże parę niedogodności
Zmniejszasz ekspozycję azotową ale zwiększasz
ekspozycje tlenową.
Ryzyko narkotycznego działania wzbogaconego
powietrza jest równie duże jak powietrza ze względu
na podobne narkotyczne działanie tlenu.
9. Enriched Air Lesson Guide 9
„Enriched Air“ i bezpieczeństwo
Wady i potencjalne niebezpieczeństwa
Niebezpieczeństwo zatrucia tlenem
Specjalne wyposażenie
Dostępność
Właściwe mieszanie gazów i obsługa
Bardziej skomplikowane planowanie nurkowania
11. Enriched Air Lesson Guide 11
Podstawowe problemy związane ze
sprzętem użytym do nurkowań na
wzbogaconym powietrzu.
Materiały palne / eksplodujące
Szybsze zużywanie sprzętu
Używanie czystego tlenu wymaga sprzętu
dostosowanego do czystego tlenu.
12. Enriched Air Lesson Guide 12
Podstawowe problemy związane ze
sprzętem użytym do nurkowań na
wzbogaconym powietrzu :
Większość sprzętu nurkowego może być stosowana do
wzbogaconego powietrza do 40 % tlenu,
Pamiętaj o miejscowym lokalnym prawie,
Do konserwacji i serwisowania sprzętu zalecane jest
stosowanie uszczelek, smarów i innych materiałów
dostosowanych do czystego tlenu,
Przeglądy serwisowe powinny być dokonywane co
najmniej raz w roku przez autoryzowany serwis.
13. Enriched Air Lesson Guide 13
Butle do „Enriched Air“
Dlaczego specjalne butle?
Specjalne oznaczenie butli
14. Enriched Air Lesson Guide 14
Standardowe oznaczenia
butli z „Enriched Air“
Żółte butle:
Zielony pas z napisem NITROX
lub „Enriched Air“
Butle w innych kolorach:
Żółto-Zielony pas z napisem NITROX lub
„Enriched Air“
Wszystkie butle do „Enriched air“ :
Atest
Nalepka lub przywieszka
15. Enriched Air Lesson Guide 15
Napełnianie butli
wzbogaconym powietrzem
(„Enriched Air“)
Dwa główne problemy przy
napełnianiu:
Zagrożenie pożarem /
wybuchem,
Kontrola poziomu tlenu w
butli .
16. Enriched Air Lesson Guide 16
Napełnianie butli
wzbogaconym powietrzem :
Jeżeli napełniamy butle metodą ciśnień parcjalnych pamiętaj,
aby powietrze używane do dopełniania butli(zbiornika)
spełniało wymogi kompatybilności tlenowej – metoda
ciśnieniowa( zwykłe sprężone powietrze takich wymogów nie spełnia)
Powietrze kompatybilne tlenowo sprężane jest w bezolejowych
sprężarkach, specjalnie filtrowane – membrana
nitroksowa(molekularna) , lub używane są obie metody .
Mieszanie wstępne – metoda mieszania wstępnego
Ważne !!! Wszystkie metody wymagają stosowania specjalnych
procedur.
17. Enriched Air Lesson Guide 17
Zbiorniki na wzbogacone powietrze
powinny być napełniane wyłącznie przez
zaufanego i kwalifikowanego blendera.
18. Enriched Air Lesson Guide 18
Wpuszczanie czystego tlenu do
zwykłego zbiornika i napełnianie
go powietrzem ze zwykłej
sprężarki aby utworzyć
wzbogacone powietrze jest
bardzo niebezpieczne !!!
19. Enriched Air Lesson Guide 19
Kwalifikowanego blendera czy
serwisanta poznasz po:
Sprawdzeniu jakości gazu
Właściwych procedurach, oznaczeniach butli,
prowadzeniu i analizie zapisów
Dokumentacjach i certyfikatach
20. Enriched Air Lesson Guide 20
Dwa rodzaje oznaczeń:
EANx32, zwany także „NOAA Nitrox I“
EANx36, zwany także „NOAA Nitrox II“
22. Enriched Air Lesson Guide 22
Equivalent Powietrzny (EAD)
Zastępcza Głębokość Powietrzna
Definicja: Equivalent Powietrzny“ (ang. „Equivalent Air Depth“,
w skrócie EAD) jest przeliczoną głębokością, uwzględniającą
niższą zawartość azotu we wzbogaconym powietrzu
Podsumowując: Nurkowanie na wzbogaconym powietrzu są
planowane i obliczane z użyciem zwykłych tabelach powietrznych
łącznie z RDP z użyciem zastępczej głębokości powietrznej.
Każda wzbogacona mieszanka ma swój EAD w tabeli DSAT
Jeśli głębokość której szukasz nie występuje,
zaokrąglij ja do następnej większej i użyj EAD dla tej
głębokości.
Przykłady
24. Enriched Air Lesson Guide 24
Obsługa EAD przy RDP
Określając limit bezdekompresyjny znajdź w tabeli
Zastępczych Głębokości Powietrznych EAD dla
rzeczywistej głębokości i dla swojej mieszanki, następnie
użyj znalezionego EAD tak jak dla zwykłego powietrza.
Tak jak dla samego RDP, jeśli nie znajdziesz dokładnej
głębokości, zaokrąglij ja do następnej wyższej.
Ćwiczenia.
26. Enriched Air Lesson Guide 26
Planowanie nurkowań
powtórzeniowych z taka samą
mieszanką wzbogaconego powietrza
Planuj za pomocą RDP nurkowanie powtórzeniowe
na wzbogaconym powietrzu dokładnie tak samo jak
byś to robił dla zwykłego powietrza, wstawiając
EAD w miejsce rzeczywistych głębokości
Przykłady
27. Enriched Air Lesson Guide 27
Planowanie nurkowań
powtórzeniowych z inna mieszanką
wzbogaconego powietrza
Aby to zrobić, to przechodząc do tabeli 3 na RDP lub
powracając na stronę 1 na Tabeli Whell musisz
odczytywać Zastępcze Głębokości EAD dla tych
różnych mieszanek
Przykłady
Uwaga: Najlepiej planować
nurkowania trzymając się
w nurkowaniach
powtórzeniowych jednej
i tej samej mieszanki.
29. Enriched Air Lesson Guide 29
Ciśnienie parcjalne tlenu
Stężenie tlenu wdychanego z wzbogaconą mieszanką to
ciśnienie parcjalne tlenu ( ciśnienie cząstkowe).
Matematycznie, ciśnienie parcjalne tlenu to procentowe
stężenie tlenu w mieszance razy liczba atmosfer (np: EANx40,
głębokość 10m, 10m=2ata, 40%tlenu *2 ata = 0,80 ciśnienia
parcjalnego tlenu)
Musisz utrzymywać ciśnie parcjalne tlenu podczas
nurkownia w określonych granicach . Im wyższe ciśnienie
parcjalne tlenu tym krócej możesz bezpiecznie jemu
podlegać.
KONTROLUJ SWOJĄ EKSPOZYCJĘ TELENOWĄ
30. Enriched Air Lesson Guide 30
Maksymalne ciśnienie
parcjalne TLENU podczas
nurkowań
na „enriched air“
wynosi 1,4 bar
PLANUJ TAK BY NIE PRZEKROCZYĆ
TEJ GRANICY
31. Enriched Air Lesson Guide 31
Awaryjny limit ciśnienia parcjalnego
tlenu wynosi 1,6 bar
Obszar między 1,4 ata i 1,6 ata powinien być uważany
wyłącznie jako margines bezpieczeństwa
Przekraczanie bezpiecznych granic ekspozycji
tlenowej stwarza duże niebezpieczeństwo zatrucia
tlenem
Nigdy nie przekraczaj limitów ekspozycji tlenowej
32. Enriched Air Lesson Guide 32
Przekraczanie bezpiecznych
granic ekspozycji tlenowej
stwarza duże
niebezpieczeństwo zatrucia
tlenem!
33. Enriched Air Lesson Guide 33
CNS - zatrucie tlenowe
centralnego układu nerwowego
Zatrucie CNS może
spowodować drgawki
u nurka. Nurek może
stracić automat i utonąć
Ostrzegawcze oznaki lub
symptomy mogą być
poprzedzone konwulsjami,
ale często występują one
bez ostrzeżenia
34. Enriched Air Lesson Guide 34
Oznaki i symptomu, jeśli występują,
mogą być następujące:
Zaburzenia wzroku ,
widzenie tunelowe
Dzwonienie w uszach
Senność
Skurcze mięśni
Drażliwość nadmierna ruchliwość,
euforia
Zawroty głowy
VENTID – wzrok, uszy, śpiączka,
skurcze, drażliwość ,zawroty
Jeżeli odczuwasz którykolwiek z powyższych symptomów ,
natychmiast wynurz się i zakończ nurkowanie.
35. Enriched Air Lesson Guide 35
TLEN
to bezlitosny gaz i zatrucie nim pod
wodą, podczas nurkowania, zazwyczaj
jest śmiertelne.
Nie przekraczaj limitów tlenowych.!
36. Enriched Air Lesson Guide 36
Znajdywanie maksymalnego limitu
tlenowego, ciśnienia parcjalnego tlenu
za pomocą EAD
Tabela Zastępczych Głębokości Powietrznych daje
zaokrąglone wartości głębokości, które można
stosować do większości sytuacji nurkowych.
Maksymalna głębokość dla danej mieszanki to ostatnia
głębokość z wartością EAD ponad poziomą linią
37. Enriched Air Lesson Guide 37
Znajdywanie maksymalnego limitu
tlenowego, ciśnienia parcjalnego tlenu
za pomocą EAD
Ostatnią głębokością z wartością EAD pod linią jest
awaryjnym limitem tlenowym z ciśnieniem parcjalnym
w granicach 1,6 ata.
Napis *UWAGA* oznacza niebezpieczne ekspozycje
tlenowe
Ćwiczenia
38. Enriched Air Lesson Guide 38
Tabela Ekspozycji Tlenowej
Tabele Ekspozycji Tlenowej pozwalają na śledzenie
narastającej ekspozycji tlenowej przy nurkowaniach
powtórzeniowych i wielopoziomowych
Czasami nazywa się to „zegarem tlenowym”
Trzymaj się dużo poniżej tych granic
Użyj dokładnego lub następnego wyższego ciśnienia
parcjalnego z tabeli. Ciśnienie parcjalne do 0,5 ata nie
dodaje się do Twojej ekspozycji tlenowej
39. Enriched Air Lesson Guide 39
Tabela Ekspozycji Tlenowej
Użyj dokładnego czasu lub zaokrąglij go do
następnego wyższego.
Nurkowanie traktuj jakby odbywało się cały czas ma
max. Głębokości najwyższym ciśnieniu parcjalnym.
Zaleca się aby minimalna przerwa między
nurkowanymi na wzbogaconym powietrzu
wynosiła 1 godz.
40. Enriched Air Lesson Guide 40
Tabela Ekspozycji Tlenowej
Nie przekraczaj dopuszczalnej 24 godzinnej ekspozycji
tlenowej. Nawet przy niskich ciśnieniach parcjalnych
tlenu narażasz się na zatrucie tlenem.
Maksymalny dopuszczalny czas nurkowania to zawsze
mniejsza z wartości czasu bezdekompresyjnego lub
czasu dozwolonej ekspozycji tlenowej.
41. Enriched Air Lesson Guide 41
Tabela Ekspozycji Tlenowej
Po nurkowaniu, na którym przekroczyłeś
awaryjny limit 1,6 ata tlenu, twoja ekspozycja
tlenowa uważana jest za 100%. Zaleca się co
najmniej 12 godzinną przerwę w nurkowaniu.
43. Enriched Air Lesson Guide 43
RDP dla EANx32 i
EANx36
Dwie specjalne wersje RDP dla EANx32 i EANx36
Eliminują Tabelę Zastępczych Głębokości Powietrznych
Identyczna obsługa ja tabeli RDP
Przeznaczone wyłącznie dla kwalifikowanych nurków i
wyłącznie dla odpowiednich mieszanek
(EANx32 i EANx36)
Nigdy nie używaj ich do powietrza!
44. Enriched Air Lesson Guide 44
Tabele RDP dla
EANx32 i EANx36
Musisz kontrolować ekspozycję tlenową – masz informację o
ciśnieniu parcjalnym tlenu.
Grupy ciśnieniowe można wymiennie stosować w zwykłym i
nitroksowym RDP. Pamiętaj, że kiedy zmieniasz mieszankę,
skorygowany bedekpresyjny RNT musi być oparty o mieszankę,
na którą przechodzisz.
Przykłady
45. Enriched Air Lesson Guide 45
Przykład:
Używając EANx32 RDP, po 30 minutach na 19
metrach i godzinie na powierzchni, jaki jest
skorygowany czas bezdekompresyjny dla nurkowań na
17 metrów.
Odpowiedź: 76 minut . ( 19m zaokrąglona na EAN 32
RDP do 20 minut. 30 minut na 20 m daje J . Po godzinie
grupa J przechodzi w C. Głębokość 17 m zaokrąglona jest
do 18 m w tabeli 3, 18 m z grupą C daje 76 minut
skorygowanego czasu bezdekompresyjnego.
46. Enriched Air Lesson Guide 46
Zadania specjalne do
nurkowań na
wzbogaconym powietrzu
(„enriched air“) (nitroksie)
47. Enriched Air Lesson Guide 47
Stosowanie tabeli Wheel
i nurkowania wielopoziomowe
na „enriched air“
Do planowania nurkowań wielopoziomowych
możesz używać tabeli Whell używając wartości
EAD i zasad dotyczących ekspozycji tlenowej.
Planowanie nurkowań wielopoziomowych.
Zamiast rzeczywistych głębokości używaj EAD
Ponieważ używasz EAD, następny poziom musi
być głębokością z tym właśnie EAD lub płytszą.
48. Enriched Air Lesson Guide 48
Komputer nurkowe
i nurkowanie na „enriched air“
Optymalna Metoda - stosowanie komputerów
z funkcją „enriched air“
Używanie zwykłych Komputerów:
Pojedyncze jednopoziomowe nurkowanie wykonaj
korzystając z tabeli RDP i EAD
Nurkowanie powtórzeniowe musi być zaplanowane
na podstawie wybranego przez Ciebie środka
w pierwszym nurkowaniu.
Zapisuj głębokości i czas na tabliczce. Pamiętaj o
ekspozycji tlenowej.
49. Enriched Air Lesson Guide 49
Komputer nurkowe
i nurkowanie na „enriched air“
Przy nurkowaniu wielopoziomowym planuj osobno każdy
poziom i obliczaj ekspozycje tlenową .
Przy nurkowaniu wielopoziomowym pamiętaj by zacząć od
największej głębokości i nie przekraczać poziomów
planowanych.
Przy nurkowaniu wielopoziomowym możesz obliczyć
ekspozycje tlenową na podstawie maksymalnych głębokości i
całkowitego czasu nurkowania.
Jeśli tabel pozwolą Ci przekroczyć limity określone przez
komputer, urządzenie może przejść po wynurzeniu w tryb
awaryjny.
50. Enriched Air Lesson Guide 50
Pierwsza pomoc przy
nurkowaniu na „enriched air“
51. Enriched Air Lesson Guide 51
Postępowanie przy problemach
Stój, pomyśl, działaj. Zapobiegaj problemom.
Postępowanie przy konwulsjach.
W przypadku podejrzenia choroby
dekompresyjnej postępowanie jak przy
nurkowaniu na powietrzu , jeśli skończył się
czysty tlen podaj wzbogacone powietrze.
53. Enriched Air Lesson Guide 53
Analiza tlenowa
„Enriched air“ w butli jest poddane analizie
przez blendera - nie zwalania to Ciebie z
obowiązku osobistego sprawdzenia za-wartości.
Nie nurkuj z butlą z wzbogaconym powietrzem
jeśli osobiście nie sprawdziłeś jej zawartości.
Zaniedbanie tego może prowadzić do choroby
dekompresyjnej (DCS) lub zatrucia tlenem.
Jeśli masz wątpliwości zmień butle, dokonaj
analizy jaszcze raz.
54. Enriched Air Lesson Guide 54
Przeprowadzanie analizy
tlenowej (używanie analizatora
tlenu)
Kalibracja analizatora
Utrzymuj stały przepływ (ok. 4l na
min), czekaj na stabilizacje
odczytu
Przestrzega instrukcji
eksploatacji analizatora
55. Enriched Air Lesson Guide 55
Wymagana dokładność
Wzbogacone powietrze musi mieć ustaloną zawartość
tlenu z dokładnością do 1 %
Przy różnicy o ponad 1 % musisz:
przeliczyć wartość EAD i ekspozycję tlenową lub
napełnić butlę właściwą mieszanką
Gdy używasz komputera, który można ustawić z dokładnością
do 1 % lub używasz Tabeli Zastępczych Gł. Powietrznych,
zaokrąglij zawartość tlenu do najbliższej całkowitej wartości
( w górę lub w dół , np: 31,2% do 31%, 31,8% do 32%)
56. Enriched Air Lesson Guide 56
Stosowane procedery przy
uzyskiwaniu butli z „enriched air“
Właściwe oznaczenie butli
Analiza tlenowa
Pełna dokumentacja
58. Enriched Air Lesson Guide 58
Stosowanie wzorów na
(EAD) Zastępczą Głębokość
Powietrzną
Tabela EAD zaspokoi większość potrzeb
związanych z nurkowaniem
Gdy chcesz znaleźć dokładną zastępczą
głębokość możesz to wyliczyć
Mieszaki poniżej 30% nie występują w Tabeli,
wiec aby ich używać musisz sobie sam wyliczyć
wartość EAD
Ćwiczenia
59. Enriched Air Lesson Guide 59
Wzór na Zastępczą
Głębokość Powietrzną
Metrycznie:
EAD =
G – głębokość w metrach
Przykłady
(1-O2%) * (G+10)
0,79
- 10
60. Enriched Air Lesson Guide 60
Stosowanie wzoru na ciśnienie
parcjalne tlenu
Stosując wzór unikasz niepotrzebnych
zaokrągleń w określaniu parcjalnego
ciśnienia tlenu
Zyskujesz dodatkowy czas na nurkowanie
Możesz również używać tego wzoru do
mieszanek o zawartości tlenu 22% do 29%.
Przykłady
61. Enriched Air Lesson Guide 61
Wzór na ciśnienie
parcjalne tlenu
Metrycznie:
O2 p.p. = * O2%
Przykłady
(G + 10)
10
62. Enriched Air Lesson Guide 62
Wzór na max. głębokość.
Maksymalne głębokości dla mieszanek można
znaleźć w Tabeli Zastępczych Głębokości
Powietrznych – możesz też je wyliczyć jeśli
zbliżasz się do zaokrąglonych limitów.
Wzór na maksymalną głębokość wymaga tylko
podstawienia stężenia tlenu.
Jeżeli nurkujesz na mieszance do 30 % tlenu
musisz sobie dla tej mieszanki wyliczyć limit
głębokości maksymalnej i awaryjny.
Jeżeli max.głębokość jest większa niż 40m to stosuj
granicę 40m
63. Enriched Air Lesson Guide 63
Wzór na max. głębokość.
Maksymalna głębokość = -10
Maksymalna gł. (awaryjnie) = -10
Przykłady
1,4
O2%( )
1,6
O2%( )
64. Enriched Air Lesson Guide 64
Pytania?
Enriched Air Nitrox Diver
Test końcowy!