1. " Ogólnie należy zauważyć, że kryzys duchowy i kulturowy, jaki obejmuje świat, ma
swoje pierwsze ofiary w młodych pokoleniach "- tak pisze Jan Paweł II w " Dyrektorium
ogólnym o katechizacji" z 1997r.Potwierdza tam zasadę, że " rodzice są pierwszymi
wychowawcami "To w rodzinie dziedziczy się doświadczenia dobre i złe, a także
przekazywany jest system wartości. Rola szkoły, choć wydaje się drugoplanowa – pozostaje
niezastąpiona. Stąd słusznym pozostaje postulat współpracy z rodzicami. Pomiędzy
wychowującymi: szkołą, rodziną a także innymi instytucjami musi istnieć spójność działań
wychowawczych. Wychowanie musi opierać się na wartościach. W systemie w którym
panują różnorodne wolności, niezbędne jest umiejętne z nich korzystanie. Wolność polega
bowiem na dokonywaniu wyborów i podejmowaniu decyzji, tego nie da się uniknąć bez
wychowania. Rodzice muszą wiedzieć jakie jest otoczenie ich dzieci, pod wpływem jakich
informacji się znajdują i co pokazują im media.
SKALA ZJAWISKA
Z dostępnych danych wynika, że w 2000r. regularnie Internet odwiedzało 28 mln dzieci (
w tym 6,2 min z Europy ). Liczba ta może wzrosnąć do 77 mln w 2005r. Badań takich na
szerszą skalę nie przeprowadzono dotąd w Polsce.
Do nielicznych na świecie należą również badania naukowe dotyczące zagrożeń
związanych z użytkowaniem Internetu przez dzieci.
Największy sondaż dotyczący tej problematyki przeprowadzony został w USA w latach
1999-2000 na reprezentatywnej próbie 1501 dzieci w wieku 10-17 lat, korzystających
regularnie z Internetu. Zjawiska, które można określić mianem wykorzystywania seksualnego
dzieci za pośrednictwem sieci podzielono na :
propozycje seksualne, czyli proponowanie kontaktu seksualnego lub rozmowa
związana z seksem prowadzona z dzieckiem przez dorosłego
agresywne propozycje seksualne, czyli propozycje, którym towarzyszy kontakt za
pomocą poczty, telefonu itp., mające na celu spotkanie z dzieckiem
niechciana prezentacja materiałów pornograficznych podczas eksplorowania zasobów
Internetu lub korzystania z poczty elektronicznej
W wyniku badań okazało się , że :
20% dzieci otrzymało w ciągu ostatniego roku propozycję o charakterze seksualnym
3% dzieci otrzymało agresywne propozycje seksualne
25% dzieci zaprezentowano wbrew ich woli materiały pornograficzne
2. 25% dzieci zgłaszających wyżej wymienione zdarzenia przeżyły związany z nimi stres
Badania prowadzone na zlecenie Rady Europy również wskazują na częste
niebezpieczeństwo mimowolnego oglądania treści pornograficznych przez najmłodszych –
24%. Z badań wynika również, że 86% dzieci korzystających z pokoi rozmów ( czatów)
otrzymało propozycję spotkania twarzą w twarz.
Inne dostępne ustalenia informują :
jedno na czworo dzieci korzysta z internetowych pokoi rozmów
jedno na pięcioro było wbrew swojej woli namawianych do rozmowy przez obcych (
prawdopodobnie dorosłych)
liczba propozycji seksualnych składanych w Internecie wzrasta o 100% miesięcznie
29% dzieci korzystających z Internetu podałoby adres domowy, 14% adres e- mail
dwa na pięć uprowadzeń dzieci ma związek z Internetem
w Internecie działa ponad 40 000 stron WWW , zawierających pornografię dziecięcą i
promujących pedofilię
liczba stron zawierających dziecięcą pornografię wzrasta bardzo szybko – około 8
stron dziennie
Przedstawione dane są alarmujące . W Polsce nie przeprowadzono jeszcze badań
dotyczących tej problematyki, domniemywać jednak należy, że specyfika problemu jest taka
sama jak w krajach Europy Zachodniej. Wykorzystanie przez kręgi pedofilskie serwisów
internetowych obrazuje fragment relacji ze sprawy siatki pedofilów wykrytej przez
dziennikarzy " Wprost" i Polsatu:
„Wchodzenie w struktury pedofilskiej ośmiornicy rozpoczęliśmy w (...)skandynawskiej
grupie dyskusyjnej prowadzonej przez Svena wiosną 2002r.Na tej stronie poznaliśmy
Polaków szukających kontaktu z innymi pedofilami. Samozwańczym szefem tej grupy był
Grab, który stworzył czat tylko dla Polaków. Tak powstała grupa pedofilów, a zarazem czat
pod nazwą " Magnetix". Służył on do wymiany materiałów z pornografią dziecięcą i do
nawiązywania nowych kontaktów. Chętnych było tak dużo, że wkrótce powstał czat
"Iwanclub" założony przez Iwana Na ogólnym czacie wymieniano się głównie linkami do
stron o treści pedofilskiej, a w prywatnych "pokojach" (...) adresami FTP , skąd można
ściągnąć pedofilskie filmy.
E-mail
Poczta elektroniczna ( e-mail ) to jedno z najpopularniejszych zastosowań Internetu. Za
pośrednictwem poczty przesyłać można wszelkiego rodzaju pliki ( tekst, grafika, audio,
3. video). W kontekście zagrożeń zjawiskami uznawanymi za wykorzystywanie seksualne dzieci
w sieci, poczta może służyć do komunikacji kręgów pedofilskich, przesyłania pornografii
dziecięcej oraz kontaktów z dziećmi, ponieważ właśnie one podają często w adresie
informacje pomocne w ich zidentyfikowaniu.
Pomoc
Jedyną instytucją w Polsce, która od lat zajmuje się bezpieczeństwem najmłodszych
użytkowników sieci jest założona przez Jakuba Śpiewaka fundacja " Kid Protect" Fundacja
działa w trzech kierunkach. Na stronie fundacji ( www.kidprotect.pl) można anonimowo
zgłosić podejrzaną stronę internetową czy też zachowanie użytkownika czatu. Drugi kierunek
, to samodzielne poszukiwania podejrzanych treści. Metoda, jaką posługują się pracownicy
Fundacji to wcielanie się w dziecko, czyli po prostu prowokacja. " Prawo nie pozwala na
takie działania, a przecież w tych sprawach to najlepsza metoda. W Stanach Zjednoczonych
działa 2000 agentów FBI wyspecjalizowanych w tych sprawach i jest to główna metoda
poszukiwania dewiantów " - mówi Jakub Śpiewak. Od lutego 2004r. trwała w Polsce akcja "
Dziecko w Sieci " będąca efektem badań prowadzonych przez fundację " Dzieci Niczyje "
Wyniki tych badań były szokujące. Dzieci nie stosują podstawowych zasad bezpieczeństwa,
przesyłają swoje zdjęcia i podają osobiste dane zupełnie obcym osobom,dlatego tworzony jest
także scenariusz lekcji bezpieczeństwa w Internecie. Trzeba wytłumaczyć dzieciom dlaczego
pewnych rzeczy nie powinno się oglądać. Przedstawiciele fundacji " Kid Protect" od kilku lat
współpracują z policją, która robi wiele, zabezpiecza dowody, wszczyna śledztwa lecz sprawa
" utyka" w prokuraturze. W rozumieniu kodeksu karnego cyberseks to " inna czynność
seksualna " i podlega takiej samej karze, jak seks z dzieckiem. Półtora roku temu Fundacja
zaproponowała prokuratorom bezpłatne szkolenia , które chcieli poprowadzić wybitni
naukowcy min. prof. Zbigniew Lew-Starowicz. Szkolenie miało uzmysłowić problematykę
zarówno ze strony prawnej, jak i seksuologicznej i informatycznej. Od półtora roku
Ministerstwo Sprawiedliwości nie odpowiedziało na tę propozycję. Jeżeli więc chcemy, aby
nasze dziecko było bezpieczne w sieci stosujmy następujące zasady bezpieczeństwa:
unikaj stawiania komputera w pokoju dziecka
nie używaj kilku kont w systemach operacyjnych, dzięki temu zorientujesz się w
rodzajach aktywności podejmowanej w sieci przez dziecko
używaj programów filtrujących lub zewnętrznych programów blokujących treści
nieodpowiednie dla dzieci
4. ustal z dzieckiem, jakich danych nie powinno ujawniać w Internecie w żadnym
przypadku, a które może podawać w określonych okolicznościach
nie używaj komputera ani Internetu w roli opiekunki do dzieci
Pamiętajmy , że świat wirtualny wśród wielu niewątpliwych zalet ma też wady. Trzeba
usiąść z dzieckiem i po prostu rozmawiać o tym, co dzieje się na ekranie monitora. Najgorzej
pozostawać w przekonaniu, że Internet to tylko zabawa.