1. Οι αντίπαλοι τουΤρικούπη.
Η αντιπολιτευτική τακτική
του Δεληγιάννη.
Πηγές
2. Στις 27 Απριλίου 1875, ο ΧαρίλαοςΤρικούπης γίνεται για πρώτη
φορά πρωθυπουργός.Τα επόμενα 20 χρόνια θα είναι ο κυρίαρχος
στο πολιτικό σκηνικό, εκπροσωπώντας την ανερχόμενη αστική
τάξη. Μεγάλοι του αντίπαλοι θα είναι αρχικά ο πολιτικός του
μέντορας Αλέξανδρος Κουμουνδούρος και στη συνέχεια ο
«λαϊκιστής» Θεόδωρος Δηλιγιάννης, που εκπροσωπούσαν τα
«παλιά τζάκια». Ο Χαρίλαος είχε αρκετούς αντιπάλους, οι οποίοι
ήθελαν να τον διώξουν από την προεδρία .
Δεληγιάννης. Τρικούπης Κουμουνδούρος.
3.
4. Η εκλογική επιτυχία του Χ.Τρικούπη το 1881, η αποχώρηση
από τον πολιτικό στίβο του "μεγάλου ηττημένου" Αλ.
Κουμουνδούρου και ο θάνατός του ένα χρόνο αργότερα
δημιούργησαν κενό ηγεσίας στην αντιπολίτευση. Από τα μέσα
του 1883 ωστόσο ο Θ. Δηλιγιάννης πέτυχε να συγκροτήσει ένα
αντιτρικουπικό πολιτικό μέτωπο, συσπειρώνοντας την
πλειονότητα των αντιφρονούντων βουλευτών.
Εκμεταλλευόμενος τη δυσαρέσκεια που δημιουργούσε σε
ευρύτερα κοινωνικά στρώματα ο αντίκτυπος της ευρωπαϊκής
χρηματιστικής κρίσης στην ελληνική οικονομία αλλά και η
κρίση της εγχώριας αγροτικής παραγωγής, η μείωση του
εξαγωγικού εμπορίου (ιδίως της σταφίδας) και η αύξηση των
φόρων, εγκαινίασε μια δυναμική αντιπολιτευτική τακτική που
αποδείχθηκε αποτελεσματική. Στις εκλογές που διεξήχθησαν
τον Απρίλιο του 1885 θριάμβευσε, εκλέγοντας 184 βουλευτές
έναντι των μόλις 56 προσκείμενων στο Χ.Τρικούπη.
5. Το σύνθημα "κάτω οι φόροι", που τότε εμφανίζεται για πρώτη
φορά στην ελληνική πολιτική ζωή, έγινε η σημαία του
αντιπολιτευτικού αγώνα του Δηλιγιάννη. Η συνθηματολογία
αυτή βρήκε ευρεία κοινωνική αποδοχή, ιδίως στα χαμηλότερα
κοινωνικά στρώματα, νομιμοποιώντας έτσι τη δυναμική και
ακραία αντιπολιτευτική του στάση. Για να αποτρέψει την
ψήφιση νέων νόμων προέτρεπε τους βουλευτές του να μιλούν
πολλές ώρες από το βήμα της Βουλής συνήθως για άσχετα
θέματα, με αποτέλεσμα οι κυβερνητικοί βουλευτές να
κουράζονται και να αποχωρούν σταδιακά από την αίθουσα των
συνεδριάσεων. Κατόπιν υπέβαλλε ενστάσεις απαρτίας.
Χαρακτηριστική είναι η αγόρευση αρκάδα βουλευτή για την
ετυμολογία και τη σημασία της λέξης "μπουρμπουλήθρα". Aπό
την άνοιξη του 1884 εγκαινίασε την τακτική αποχώρησης από
τη Βουλή, διευκολύνοντας έτσι την ψήφιση νόμων που
υπολόγιζε ότι θα προκαλούσαν και θα ενέτειναν την
αντικυβερνητική δυσαρέσκεια.
6. Μάλιστα, την ώρα που εντός του Κοινοβουλίου ψηφίζονταν, χωρίς ουσιαστικό
κοινοβουλευτικό έλεγχο, νέα φορολογικά και οικονομικά μέτρα, έξω από αυτό
οργανώνονταν από το Θ. Δηλιγιάννη συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. Η τακτική
αυτή απέδωσε τη σταδιακή προσχώρηση στην αντιπολίτευση αριθμού
βουλευτών που έως τότε στήριζαν το Χ.Τρικούπη. Η καταψήφιση της
κυβέρνησης ήταν ζήτημα χρόνου και η αφορμή δόθηκε το Φεβρουάριο του 1885
με τη δημόσια ταπείνωση της χώρας εξαιτίας ενός επεισοδίου με βρετανό
υπήκοο.
Το αποτέλεσμα των εκλογών επιβράβευσε τη δυναμική αντιπολιτευτική
τακτική του Θ. Δηλιγιάννη και ο ίδιος εδραιώθηκε και λειτούργησε ως πολιτικός
εκφραστής της δυσαρέσκειας που προκαλούσαν οι μεταρρυθμίσεις του
Τρικούπη στην οικονομία και το διοικητικό μηχανισμό.
