1. Òîãòìîë ã¿éäëèéí öàõèëãààí õýëõýýíèé òîîöîî
Ýíãèéí öàõèëãààí õýëõýýíä òîîöîî õèéõ àðãà.
Õýðýãëýã÷èä íýã ¿¿ñâýðýýñ òýæýýë àâ÷ áàéâàë ýíãèéí öàõèëãààí õýëõýý
ãýíý.
Èéì õýëõýýíä òîîöîî õèéõäýý Îìûí õóóëèéã õýðýãëýíý. Ýíý õýëõýýíä
õýðýãëýã÷èä öóâàà , çýðýãöýý, õîëèìîã áàéäëààð õîëáîãäîæ áîëíî.
Öóâàà õîëáîëò: Öàõèëãààí õýëõýýíä õýä õýäýí ýñýðã¿¿öýë öóâàà
õîëáîãäñîí áàéâàë õýëõýýíýýíèé åðºíõèé ýñýðã¿¿öýë íü á¿õ ýñýðã¿¿öëèéí
íèéëáýðòýé òýíö¿¿. Çóðàã 1.
Rop = ∑ Ri = R1 + R2 + R3
Õýëõýýíèé ýñýðã¿¿öýë òóñ á¿ð äýýð óíàõ õ¿÷äëèéí óíàëò õýëõýýíèé
ã¿éäëèéí óòãûã Îìûí õóóëèàð îëæ áîëíî.
R1 R2 R3
U U1 U2 U Çóðàã 1
I
Öóâàà õîëáîãäñîí ýñýðã¿¿öýë òóñ á¿ð äýýðõè õ¿÷äëèéí óòãûí íèéëáýð
¿¿ñãýâýðèéí õ¿÷äýëòýé òýíö¿¿ áºãººä òýäãýýðýýð ºíãºðºí ãàðàõ ã¿éäëèéíí
óòãà àäèëõàí áàéíà.
U=U1+U2+U3=R1I+R2I+R3I=IROP
I=U1/R1=U2/R2=U3/R3=U/ROP
Ýíý õýëõýý ýíãèéí õÿëáàðõàí áîëîâ÷ õýëõýýíèé àëü íýã ýñýðã¿¿öýë
ãýìòñýí ¿åä á¿õ õýëõýý òàñàðäàã òóë ïðàêòèêò áàãà õýðýãëýäýã.
Çýðýãöýý õîëáîëò: Õýä õýäýí ýñýðã¿¿öýë õýëõýýíä çýðýãöýý õîëáîãäñîí
áàéâàë ýñýðã¿¿öýë òóñ á¿ð äýýðõè õ¿÷äëèéí óíàëò íü èæèë óòãàòàé, õàðèí
òýäãýýðýýð ã¿éõ ã¿éäëèéí óòãóóä íü õàðèëöàí àäèëã¿é áàéíà. Çóðàã 2
U=U1=U2=U3=I1R1=I2R2=I3R3
I=I1+I2+I3=U/R1+U/R2+U/R3

2. Çóðàã 2
Çýðýãöýý õîëáîãäñîí
õýëõýý
Äýýðõè õýëõýýíèé åðºíõèé ýñýðã¿¿öëèéã äàðààõ òîìú¸îãîîð îëíî.
1 1 1 1 R R + R1 R3 + R2 R1 áóþó
= + + = 2 3
Rop R1 R2 R3 R1 R2 R3
R1 R2 R3
Rop = áîëíî.
R2 R3 + R1 R3 + R1 R2
Ýíãèéí öàõèëãààí õýëõýýíèé ýñýðã¿¿öë¿¿ä çýðýãöýý, öóâààãààð
õîëáîãäîõîîñ ãàäíà õîëèìîã áàéäëààð õîëáîãäñîí áàéæ áîëíî.
Çóðàã 3
Õîëèìîã õîëáîãäñîí õýëõýý
Õîëèìîã õýëõýýíèé åðºíõèé ýñýðã¿¿öýë íü
RR
Rop = 1 2 + R3 áîëíî.
R1 + R2

3. Õýëõýýíèé ýñýðã¿¿öýë çýðýãöýý , öóâàà , õîëèìîã áàéäëààð
õîëáîãäîõîîñ ãàäíà ãóðâàëæèí áà îäîí õîëáîëòîîð õîëáîãäîõ òîõèîëäîë
ò¿ãýýìýë áàéäàã. Èéì õýëõýýíä òîîöîî õèéõäýý õóâèðãàëò õèéæ áîäîõ íü
õÿëáàð. Õýðýâ ãóðâàí ýñýðã¿¿öýë áèò¿¿ õ¿ðýý ¿¿ñãýæ ãóðâàí çàíãèëààãààð
õîëáîãäîæ áàéâàë ãóðâàëæèí õîëáîëò ãýäýã. Õàðèí íýã öýãýýñ ãóðâàí
ýñýðã¿¿öýë öàöðàã õýëáýðòýé õîëáîãäñîí áàéâàë îäîí õîëáîëò ãýíý.
Ãóðâàëæèí õîëáîãäñîí õýëõýý
îäîí õîëáîãäñîí õýëõýý
Ãóðâàëæèí õîëáîëòòîé ýêâèâàëåíò îäîí õîëáîëòûí íýã öàöðàãèéí
ýñýðã¿¿öýë íü îäîí õîëáîëòûí ýíý öàöðàãò õîëáîãäñîí ãóðâàëæíû õî¸ð
õàæóóãûí ýñýðã¿¿öëèéí ¿ðæâýðèéã ãóðâàëæíû á¿õ òàëûí ýñýðã¿¿öëèéí
íèéëáýðò õóâààñàíòàé òýíö¿¿.
Õàðèí îäîí õîëáîëòòîé ýêâèâàëåíò ãóðâàëæèí õîëáîëòûí íýã òàëûí
ýñýðã¿¿öýë íü ò¿¿íòýé õîëáîãäñîí îäîí õîëáîëòûí õî¸ð öàöðàãèéí íèéëáýð
äýýð òýð õî¸ð öàöðàãèéí ýñýðã¿¿öëèéí ¿ðæâýðèéã ýñðýã îðøèõ öàöðàãèéí
ýñýðã¿¿öýëä õóâààæ íýìñýíòýé òýíö¿¿ áàéíà.