2. Hedef Nedir? Eğitimde Hedefler
Hedef genel anlamıyla varılmak istenen nokta
olarak tanımlanabilir.
Eğitimde hedef, bireyde gözlenmesi
kararlaştırılan istendik özellikler olarak ele
alınabilir. Bu özellikler bilgi, beceri, de ğer, ilgi,
tutum, güdülenmişlik, kişilik vb. olabilir.
Yetiştireceğimiz kişilerde bulunmasını uygun
gördüğümüz ve eğitim ile gerçekleştirilebilir
özelliklerdir.
3. Hedef Nedir? Eğitimde
Hedefler-2
Hedef, planlanmış ve düzenlenmiş
yaşantılarla öğrencilere kazandırılması
kararlaştırılan davranış veya davranış
değişikliği olarak ifade edilebilen
özelliklerdir.
Kısaca hedef, öğrenciye kazandırılmak
istenen özellikleri belirten durumdur.
4. Hedeflerin Sınıflandırılması
Dikey Hedefler Yatay Hedefler
Uzak Hedefler Bilişsel Alan
Genel Hedefler Duyuşsal Alan
Özel Hedefler Devinişsel Alan
5. Uzak Hedefler
Uzak hedefler toplumun politik felsefesini, anayasa
doğrultusunda varmak istediği konumu gösteren
hedeflerdir.
Milli Eğitimin amaçları (ulusal eğitim felsefemiz) uzak
hedef olarak nitelendirilebilir.
Eğitimin genel hedefleri saptanırken yol göstericidir.
Uzak Hedefler tanımsız ve soyutturlar. Bu nedenle
toplumdan topluma ve dönemden döneme çok fazla
değişiklik göstermezler (Ertürk 1997).
6. Uzak Hedefler (2)
Örnek:
Milli Eğitim Temel Kanununun 2. Maddesinin son
fıkrasında, Türk milli eğitiminin uzak hedefi şöyle
belirlenmektedir:
– Bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk
toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak, öte
yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi,
sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve
hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş
uygarlığın yapıcı, yaratıcı ve seçkin bir ortağı
yapmaktır (Özçelik 1989).
7. Genel Hedefler
Genel hedefler, uzak hedeflere götürücü nitelikteki
hedeflerdir.
Okulların genel hedefleri bu türdendir.
Okulların hedefleri, genel hedeflerin çerçevesi içinde
kalınarak okulun yetiştireceği insan gücünün mahiyeti
dikkate alınarak saptanır.
Bu nedenle eğitimin genel hedefleri eğitim felsefemizle,
okulun genel hedefleri de eğitimin genel hedefleri ile
tutarlı olmalıdır.
8. Genel Hedefler (2)
Genel hedefler, uzak hedeflere oranla daha
somutturlar. Bunlar bir bakıma uzak hedeflerin,
dönemin, toplumun, birikik kültürün yani geçmişin
özelliklerine bağlı yorumu ya da tanımı gibidirler. Milli
Eğitimin ve okulun hedeflerini kapsayan genel hedefler
bu nitelikleriyle, uzak hedeflere çağdaşlık özelliği
kazandırırlar.
9. Genel Hedefler (3)
Örnek:
İlköğretim için;
Her Türk çocuğuna iyi bir vatandaş olabilmek için
gerekli temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıkları
kazandırmak; onu milli ahlak anlayışına uygun
olarak yetiştirmek.
Her Türk çocuğunu ilgi, istidat ve kabiliyetleri
yönünden yetiştirerek hayat ve üst öğrenime
hazırlamak (MEB İlköğretim Okulu Programı 1995).
10. Genel Hedefler (4)
Genel hedefler zamana bağlı değişimler de
gösterirler.
Örneğin Sanayi Toplumu için genel hedef;
– Okuma yazma oranını artırma
iken günümüz Bilgi toplumları için genel hedef;
– Bilgisayar okur yazarlığı becerilerini kazandırma
olarak söylenebilir.
11. Özel Hedefler
Özel hedefler, bir çalışma alanı veya dersler için
hazırlanmış, öğrencilere kazandırılması uygun görülen
davranışları gösterir.
Bir öğrencinin yetiştirilmesi için gerekli eğitim
durumlarının kararlaştırılmasında ve
değerlendirilmesinde kullanılan hedef sözcüğü özel
hedefleri ifade etmektedir.
12. Özel Hedefler-2
Uzak hedefler ile genel hedefler, özel hedefe yöneltici
işaretler olduğundan ve eğitim durumlarını etkilemede
özel hedefler yoluyla kullanıldıklarından öğretmenlerin
saptayıp yol gösterici olarak kullandıkları özel hedeflere
yalnızca hedef (amaç) denilmektedir.
Özel hedefler davranışların sembolü,
değerlendirilmesinde yol gösterici ve ölçüt
olmaktadırlar.