1. Debatcafé over Provinciale Statenverkiezingen Fryslân
Woensdag 23 februari 2011
Ruim 85 mensen zijn naar Tresoar in Leeuwarden gekomen om hier
de Debatcafé-avond bij te wonen, die we als VUconnected
organiseren in samenwerking met het Friesch Dagblad en met
Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum. Het thema van
dit Debatcafé is 'Fryslân kiest!', waarbij het debat onder leiding van
onze vaste debatleider Siem Jansen in het teken zal staan van de
aanstaande verkiezing van de leden van de Provinciale Staten van
Fryslân. Nadat mede-organisator Lútsen Kooistra als directeur-
hoofdredacteur van het Friesch Dagblad de debatavond heeft
geopend, daagt Siem Jansen de politieke debaters in de vorm van
een competitie uit om zichzelf, de partij en hun partijprogramma
kort te introduceren.
De volgende debaters presenteren zich (op de foto van links naar rechts):
- Piet Adema (Drachten), gedeputeerde en lijsttrekker van de
ChristenUnie, lijst 6;
- Jannewietske de Vries (Raerd), gedeputeerde en nummer 2 op de
lijst van de Partij van de Arbeid (P.v.d.A.), lijst 2;
- Johannes Kramer (Sibrandabuorren), nummer 2 op de lijst van de
FNP, lijst 4;
- Tom van Mourik (Leeuwarden), lijsttrekker van de VVD, lijst 3;
- Sjoerd Galema (Hartwerd), gedeputeerde en lijsttrekker van het
Christen Democratisch Appèl (CDA), lijst 1;

2. - Marieke van de Ree (Gorredijk), lijsttrekker van Democraten 66
(D66), lijst 13;
- Addy Stoker (Leeuwarden), lijsttrekker van Verenigd Links-Feriene
Lofts, lijst 12.
Jannewietske de Vries wint de publieksprijs voor de mooiste
introductiespeech, waarmee zij tijdens deze debatavond zowel het
eerste als ook het laatste woord mag voeren.
Twee onderwerpen staan in dit Debatcafé centraal. We beginnen
met de partijstandpunten inzake 'Fryslân Culturele Hoofdstad 2018'.
Een boeiend debat ontstaat. Enkele van de uitspraken van de
debaters:
- De Vries: "Fryslân moet op het Europees podium. De cultuur
maakt Fryslân mooi. Cultuur in Fryslân heeft toekomst. Begin in de
dorpen. Begin klein. Evenementen zoals het openluchtspel in
Jorwert, dàt zijn onze podia.";
- Galema: "Fryslân moet uitnodigend zijn naar de rest van
Europa.";
- Adema: "Het moet van onderop; we moeten daartoe onze Friese
gemeenten activeren.";
- Van de Ree: "Fryslân kan kunst & cultuur paren, waar dat 'Den
Haag" niet lukt.";
- Kramer: "Groningen mag nooit de zeggenschap krijgen over de
cultuur in Fryslân. Dat kan 'Den Haag' misschien wel willen, maar
zover mag het nooit komen!" Richt niet je blik op alleen 2018, want
organisaties als Tryater, Omrop Fryslân en de Friese
oplenluchtspelen moeten ook al in 2012 en daarna worden
geholpen.";
Siem Jansen geeft ook de zaal de gelegenheid om mee te
debatteren. Lokale politici (waaronder Pier Tilma en Lies Melchers),
provinciale politici (waaronder Rommert Krijtenburg en Willem
Roersma), en vele anderen (waaronder Piet Reitsma út 'e
Trynwâlden) doen graag mee met hun vragen, tegenwerpingen en
suggesties. Willem Roersma (Provinciaal Belang Fryslân, lijst 9):
"Vergeet Oerol niet. Ga uit van eenvoudige vormen en zorg voor
draagvlak. Begin klein en laat de ambitie in Fryslân groeien voor
Fryslân Culturele Hoofdstad 2018."

3. Na de pauze volgt het tweede onderwerp van vanavond, over het
'Sociaal Economisch Masterplan Noordoost Fryslân'. De debaters
gaan er weer flink tegenaan in het debat:
- Kramer: "Krimp is ook een kans voor Fryslân, maar pas op voor
het bureaucratisch moloch en zet van onderop in.";
- Galema: "We moeten het krimpdebat loslaten en veel meer naar
een positieve investeringsagenda gaan. De Friese steden zoals
Leeuwarden moeten de dorpen niet leegtrekken; we moeten het
noorden beschermen.";
- Van de Ree: "Er zit power in deze regio. Stop geld in goede
infrastructuur.';
- Stoker: "Als jongeren zich willen inzetten voor hun eigen regio,
investeer daar dan in.";
- De Vries: "Verbindingen tussen land & water zijn in Fryslân goed
te leggen. We kunnen ook digitale systemen inzetten om van
openbaar vervoer maatwerk te maken, Fryslân zou in dat opzicht
experimenteerregio kunnen zijn. De Rijksbijdrage moet niet alleen
naar de Randstad, want dat geld hebben we hier in Fryslân hard
nodig";
- Adema: "Hoogfrequent openbaar vervoer in het landelijk gebied is
bijzonder moeilijk; we zouden alle vervoer moeten bundelen in
zogenoemde 'bundelbussen', een combinatie van WMO-, leerlingen-
en openbaar vervoer).";
- Van Mourik: "Het noorden wordt door het Rijk te vaak op
achterstand gezet.";
De zaal doet ook weer flink mee aan het debat. Er worden kritische
vragen gesteld over bijvoorbeeld openbaar vervoer en leefbaarheid
van het platteland en over bodemdaling door zoutwinning.
Eén van de aanwezigen slaagt erin alle politieke debaters achter de
forumtafel sprakeloos te maken. Het is de biologische boer Durk
van der Schaaf. Van der Schaaf oppert het idee om de gronden van
de Leeuwarder Vliegbasis te bestemmen voor biologische landbouw,
als het er ooit van zal komen dat de Vliegbasis door de overheid zal
worden gesloten. Van der Schaaf vraagt of de debaters het hiermee
eens zijn. Achter de forumtafel valt het helemaal stil. De provinciale
politici schudden hun hoofden en werpen afkeurende blikken. Als

4. debatleider Siem Jansen hierop met vragen reageert, wordt
duidelijk dat alle zeven debaters dit een 'non issue' vinden, want
eenmaal vanavond zijn ze het allemaal met elkaar eens: "We willen
de Vliegbasis niet kwijt, de Vliegbasis moet in Leeuwarden blijven!"
Er is dan ook geen sprake van enige discussie over een andere
bestemming voor deze gronden. Addy Stoker voegt daar nog even
aan toe dat biologische landbouw toch ook wel het laatste is dat je
hier kunt invullen, aangezien de bodem van de vliegbasis daartoe al
te zeer vervuild is.
Het publiek had Jannewietske aan het begin van de avond gekozen
als de politica die het laatste woord mag voeren. Siem Jansen
vraagt de zeven politieke debaters wie van de aanwezigen in het
publiek vanavond de mooiste inbreng heeft geleverd. De politici
kiezen unaniem Willem Roersma als winnaar uit het publiek.
Roersma verdient een fles wijn en De Vries verdient het laatste
woord vanavond. Jannewietske de Vries roept - mede namens haar
politieke collega's - iedereen op om op 2 maart 2011 vooral te gaan
stemmen, "omdat dat goed is voor de 1e Kamer en omdat dat goed
is voor Fryslân". En dan grijpt ze haar kans met de oproep aan ons
allen om vooral te gaan stemmen op de PvdA, want - zegt ze -
"Cultuur in Fryslân is bij de PvdA in goede handen!".
Daarna mag ik namens de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) aan
alle aanwezigen een gratis Fries KFFB-boek aanbieden, als dank van
de KFFB aan de provincie voor haar jarenlange steun om de uitgave
van Friestalige KFFB-literatuur mogelijk te maken. Bij het verlaten
van Tresoar mag iedere aanwezige één van de zeven titels
meenemen, met als doel om het lezen van de Friese literatuur te
bevorderen door bijvoorbeeld zelf lid te worden of iemand anders
voor € 27,- een kado-jaarabonnement te schenken van deze Friese
boekenclub.
Tot slot sluit mede-organisator Govert Geldof namens VUconnected
en mede namens het Friesch Dagblad en Tresoar deze geslaagde
debatavond. Velen blijven nog lang napraten onder het genot van
een hapje en een drankje. Mooi was het dat er vanavond niet
negatief op de persoon is gespeeld, maar dat met enthousiasme en

5. ambitie stevig is gedebatteerd over wat Fryslân beweegt en wat
onze provincie daartoe nodig heeft in de komende jaren.