In een brief aan premier Mark Eyskens vraagt koning Boudewijn om dringend een oplossing te vinden voor de problemen in Komen. Er wordt door de vorst grote druk uitgeoefend.
Koning Boudewijn oefende grote druk uit op premier Mark Eyskens
1. MINISTERRAAD VAN DINSDAG 13 OKTOBER 1981
NOTULEN Nr. 26
o
o o
De v e r g a d e r i n g wordt om 18.45 uur geopend, onder h e t
v o o r z i t t e r s c h a p van de h. Mark EYSKENS, E e r s t e M i n i s t e r .
A l de M i n i s t e r s z i j n t e g e n w o o r d i g , u i t g e z o n d e r d de
h. NOTHOMB, v e r o n t s c h u l d i g d .
o
o o
EERSTE MINISTER - Mededeling i n verband met de h u i d i g e t o e s t a n d .
De h. EYSKENS s i g n a l e e r t dat v e l e M i n i s t e r s hedenavond
nog v e r p l i c h t i n g e n hebben en hoopt d e r h a l v e dat de v e r g a d e r i n g
n i e t t e l a n g z a l duren.
Vooraf b r e n g t h i j v e r s l a g u i t over de g e b e u r t e n i s s e n van
de l a a t s t e dagen i n verband met de N e d e r l a n d s t a l i g e l a g e r e s c h o o l
te Komen. Het l a g i n z i j n b e d o e l i n g om reeds v e r l e d e n v r i j d a g een
reeks lopende zaken af te handelen en een o p l o s s i n g te b e r e i k e n voor
de s c h o o l van Komen.
De v e r g a d e r i n g van het K e r n k a b i n e t voor algemeen b e l e i d van
v e r l e d e n v r i j d a g werd evenwel o n g u n s t i g b e i n v l o e d door de mede
d e l i n g d i e de h. BUSQUIN, M i n i s t e r van Binnenlandse Zaken en
M i n i s t e r van N a t i o n a l e Opvoeding, de dag v o o r d i e n had gedaan aan
de pers en l u i d e n s dewelke het hem o n m o g e l i j k b l e e k een a f w i j k i n g
op de s c h o o l b e v o l k i n g s n o r m e n voor Komen toe t e s t a a n .
De ganse v r i j d a g h e e f t het K e r n k a b i n e t dan vergaderd zonder
dat e r een o p l o s s i n g kon worden gevonden. Z i j n p e r s o o n l i j k stand-
punt was dat h i j wel b e g r i p kon opbrengen voor het n i e t toekennen
van een a f w i j k i n g , maar a n d e r z i j d s was h i j van o o r d e e l dat h e t
s l u i t e n van deze s c h o o l een daad was met z u l k e p o l i t i e k e w e e r s l a g
dat z i j m o e i l i j k t e r e c h t v a a r d i g e n was i n het kader van de lopende
zaken. H i j was bovendien des te meer v e r r a s t omdat t i j d e n s de
i n f o r m a t i e o p d r a c h t van de h. CLAES, V i c e - E e r s t e M i n i s t e r en M i n i s
t e r van Economische Zaken, d i t probleem n i e t opgeworpen werd door
een p a r t i j v o o r z i t t e r .
Ter z i t t i n g h e e f t h i j het ontwerp van communiqué l a t e n
r o n d d e l e n dat h i j v e r l e d e n v r i j d a g had v o o r g e s t e l d tôt b e s l u i t
van de b e s p r e k i n g e n i n het K e r n k a b i n e t . Bondig samengevat s t e l d e
h i j voor de t o e s t a n d te b e v r i e z e n i n a i l e gemeenten d i e b e g i f t i g d
z i j n met een b i j z o n d e r e t a a l r e g e l i n g en d i t n i e t a l l e e n v o o r de
s c h o l e n van de t a a l m i n d e r h e i d , maar ook voor de andere. Bovendien
was h i j van o o r d e e l dat ook i n de e e n t a l i g e gemeenten e n k e l e a f -
w i j k i n g e n konden worden t o e g e s t a a n om het behoud van k l e i n e s c h o o l -
t j e s t e v e r z e k e r e n . De a f w i j k i n g e n d i e zouden dienen t o e g e s t a a n
te worden om d i t d o e l te b e r e i k e n , zouden b u i t e n c o n t i n g e n t mogen
worden v e r l e e n d .
A l h o e w e l de h. BUSQUIN i n het K e r n k a b i n e t v e r k l a a r d had dat
n i e t s zou worden ondernomen vôôr 15 o k t o b e r , vernam h i j dat de
s t u d i e p r e f e c t hedennamiddag 13 o k t o b e r om 15.30 uur i n de Neder-
l a n d s e k l a s i s gekomen om mede t e d e l e n dat de l o k a l e n vanaf morgen-
vroeg zouden g e s l o t e n z i j n .
2. - 2 - 30'
A n d e r z i j d s d e e l t h i j mede dat de Koning hem hedennamiddag
ontboden h e e f t met het verzoek nog vandaag de M i n i s t e r r a a d samen
te roepen om l e z i n g te geven van de b r i e f d i e de V o r s t hem heden-
morgen h e e f t l a t e n geworden en d i e l u i d t a l s v o l g t :
"Toen i k , hoewel tôt m i j n s p i j t g e z i e n de e r n s t van de om-
s t a n d i g h e d e n , het o n t s l a g van de R e g e r i n g heb aanvaard, heb i k
haar met het beheer van de lopende zaken bêlast.
Maar de m e n i n g s v e r s c h i l l e n d i e z i c h v o r i g e v r i j d a g i n de
schoot van de Raad voorgedaan hebben v e r o o r z a k e n een t o e s t a n d
d i e mij zonder voorgaande l i j k t . Deze g e s c h i l l e n b e t r e f f e n d e
een b e p a a l d probleem s c h i j n e n de R e g e r i n g geen u i t w e g t e l a t e n
wat b e t r e f t de r e g e l i n g van de lopende zaken, en de o p l o s s i n g
van t a l r i j k e aangelegenheden t e b e l e t t e n .
U weet n o c h t a n s , z o a l s uw k o l l e g a ' s , dat z e l f s vôôr de v e r -
k i e z i n g e n dringende b e s l i s s i n g e n d i e n e n g e t r o f f e n op v e r s c h i l l e n d e
gebieden. Het u i t s t e l l e n daarvan voor onbepaalde duur zou een
e r n s t i g e w e e r s l a g hebben op de b e g r o t i n g e n , op de w e r k i n g van
de S t a a t , op het l o t van t a l r i j k e l a n d g e n o t e n .
Is het denkbaar dat een b e t w i s t i n g nopens één e n k e l e moei-
l i j k h e i d het S t a a t s a p p a r a a t zou d r e i g e n lam t e leggen ?
Ik v e l geen o o r d e e l over h e t probleem dat deze t o e s t a n d
h e e f t v e r o o r z a a k t . M i j n r e a k t i e zou j u i s t d e z e l f d e z i j n voor
g e l i j k welke m o e i l i j k h e i d d i e een d e r g e l i j k e a n a l y s e tôt g e v o l g
zou hebben. Het i s de taak van de R e g e r i n g en van de p o l i t i e k e
f o r m a t i e s waarvan z i j de b e l i c h a m i n g i s e r voor t e zorgen dat de
u i t o e f e n i n g van de macht n i e t wordt g e b l o k k e e r d . Het i s een
essentiële p l i c h t van de M i n i s t e r s de k o n t i n u i t e i t van het beheer
van de openbare aangelegenheden t e v e r z e k e r e n , v o o r a l i n de ge-
v a a r l i j k e période d i e de w e r e l d thans b e l e e f t .
Twee dagen geleden heb i k de b e g r a f e n i s van Président Sadate
bijgewoond. Eens t e meer heb i k aangevoeld hoe o n o n t b e e r l i j k h e t
i s , dat de r e g e e r d e r s i n a i l e landen de nodige z e l f b e h e e r s i n g
zouden opbrengen en handelen i n h e t v o i l e b e s e f van de g e v a a r l i j k e
k o n t e k s t w a a r i n w i j vandaag l e v e n .
Ik v r e e s dat i n het k l i m a a t dat vandaag i n ons l a n d h e e r s t
een t o e s t a n d zou kunnen o n t s t a a n w a a r i n z i j d i e v e r a n t w o o r d e l i j k
z i j n voor het s t a a t s b e l e i d hun v a t op de g e b e u r t e n i s s e n zouden
v e r l i e z e n .
Ik heb steeds het v o l s t e vertrouwen i n m i j n M i n i s t e r s g e s t e l d
I k was a l t i j d bewust van de soms z e e r zware m o e i l i j k h e d e n d i e z i j
i n de u i t o e f e n i n g van hun taak o n d e r v i n d e n . D i t b e w u s t z i j n g e e f t
nu, meen i k , h e t r e c h t , en l e g t me tevens de p l i c h t op hen m i j n
d i e p e o v e r t u i g i n g mede t e d e l e n . Een vacuum van het b e l e i d t o e -
l a t e n , gevaar dat ons thans b e d r e i g t , zou e r op neerkomen t e g e n -
o v e r ons l a n d , onze gemeenschappen en onze gewesten een b i j z o n d e r
zware v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d t e nemen.
M i j n waarde E e r s t e M i n i s t e r , i k v r a a g U de t o e s t a n d met uw
k o l l e g a ' s t e h e r z i e n en zonder v e r w i j l het o n o n t b e e r l i j k e t e doen
opdat de w e r k i n g van onze i n s t e l l i n g e n zou v e r z e k e r d b l i j v e n . "
T i j d e n s de audiëntie h e e f t de Koning hem tevens v e r z o c h t de
b e t r o k k e n M i n i s t e r s d r i n g e n d t e verzoeken nog een nieuwe p o g i n g t e
ondernemen om een bevredigende o p l o s s i n g t e v i n d e n . H i j d u r f t dan
ook a a n d r i n g e n opdat z u l k s o n d e r w i j l d zou geschieden d e r w i j z e dat
h i j morgen i n de l o o p van de dag i n k e n n i s zou kunnen g e s t e l d wor-
den van het b e r e i k t e r e s u l t a a t .
3. - 3 -
M. MOUREAUX, M i n i s t r e de l a J u s t i c e e t des Réformes i n s t i -
t u t i o n n e l l e s , écoutant l a l e c t u r e de l a l e t t r e , se demande s i l e
Roi a b i e n été informé du f a i t que l e s M i n i s t r e s s o c i a l i s t e s
francophones v o u l a i e n t p o u r s u i v r e l'examen des a f f a i r e s c o u r a n t e s .
M. MATHOT, V i c e - P r e m i e r M i n i s t r e e t M i n i s t r e du Budget,
c o n s t a t e qu'aucune s a n c t i o n p o l i t i q u e n ' e s t p l u s p o s s i b l e . I l
r a p p e l l e que M. BUSQUIN e s t resté dans l e cadre de ses a t t r i b u -
t i o n s . I l s'étonne p a r a i l l e u r s que l a r a d i o a déjà f a i t a l l u s i o n
à l ' e x i s t e n c e d'une l e t t r e r o y a l e sans que l e s M i n i s t r e s s o c i a -
l i s t e s s o i e n t au c o u r a n t de son e x i s t e n c e .
De h. CALEWAERT, M i n i s t e r van N a t i o n a l e Opvoeding, v e r k l a a r t
z i c h b e r e i d een nieuwe p o g i n g t e ondernemen en i s van o o r d e e l d a t
het s t e e d s m o g e l i j k i s een o p l o s s i n g t e vinden i n d i e n aan weers-
z i j d e n de v a s t e w i l daartoe aanwezig i s .
M. BUSQUIN r a p p e l l e q u ' i l s ' a g i t d'un problème p o l i t i q u e
q u i f a i t p a r t i e d'un ensemble. C'est a i n s i q u ' a u j o u r d ' h u i t o u t e s
l e s écoles q u i a v a i e n t i n t r o d u i t une demande de dérogation o n t
été informées de l a décision i n t e r v e n u e .
M. DESMARETS, V i c e - P r e m i e r M i n i s t r e e t M i n i s t r e des C l a s s e s
moyennes, s'étonne de l a rapidité avec l a q u e l l e l a décision con-
c e r n a n t Comines a été mise en exécution a l o r s que M. BUSQUIN a v a i t
déclaré que r i e n ne se f e r a i t avant l e 15 o c t o b r e .
M. BUSQUIN s i g n a l e q u ' i l peut d i f f i c i l e m e n t contrôler l e s
i n i t i a t i v e s p r i s e s p a r l e s c h e f s d'établissements comme s u i t e à
sa décision.
o
o o
A l a demande de M. MATHOT, l a séance e s t suspendue de
19.10 h. à 20.20 h.
-
o
o o
A l a r e p r i s e , M. MATHOT f a i t l e s déclarations s u i v a n t e s :
1. Les M i n i s t r e s P.S. r e s t e n t fondamentalement attachés à ce qu'on
r e t o u r n e à l'expédition des a f f a i r e s c o u r a n t e s .
2. Dans l e s c i r c o n s t a n c e s a c t u e l l e s l e s t r i c t r e s p e c t de l a lé-
galité s'impose p l u s que j a m a i s .
3. Parmi ses Collègues e x i s t e un consensus pour r e c h e r c h e r une
f o r m u l e à l a c o n d i t i o n q u ' e l l e ne s'écarte pas d'une p h i l o s o -
p h i e générale.
H. Comme ses Collègues CALEWAERT e t GEENS, M i n i s t r e de l a Commu-
nauté flamande e t A d j o i n t à l ' E d u c a t i o n n a t i o n a l e , o n t déjà
eu un c o n t a c t pour r e c h e r c h e r une a u t r e s o l u t i o n , c e t t e r e c h e r -
che p o u r r a i t être facilitée p a r l e f a i t que l'enseignement
s ' o r g a n i s e r a i t dans un a u t r e l o c a l .
5. Pour répondre à l ' a p p e l du R o i , s e s Collègues sont disposés
à a c c e p t e r l a p r o p o s i t i o n du P r e m i e r M i n i s t r e tendant à c h a r g e r
l e s M i n i s t r e s de l ' E d u c a t i o n n a t i o n a l e à f a i r e une n o u v e l l e
t e n t a t i v e .
4. M. EYSKENS prend a c t e de c e t t e déclaration e t r e m e r c i e
M. MATHOT. I l en c o n c l u t que MM. CALEWAERT e t BUSQUIN vont se
c o n c e r t e r e t espère q u ' i l s r a p p o r t e r o n t l e s c o n c l u s i o n s de l e u r
r e n c o n t r e dans l e courant de l'après-midi de demain.
De h. CHABERT, M i n i s t e r van Openbare Werken en I n s t i t u t i o n e l e
Hervormingen, i s t e n z e e r s t e bekommerd om datgene wat morgenvroeg
zou kunnen gebeuren en s t e l t d e r h a l v e de vraag o f d i t o v e r l e g nog
n i e t hedenavond kan doorgaan.
M. DEHOUSSE, M i n i s t r e de l a Région w a l l o n n e , considère que
M. MATHOT v i e n t de f a i r e un geste i m p o r t a n t mais que l e problème
q u i concerne un enseignement q u i ne c o r r e s p o n d pas à l a langue de
l a région d e v r a i t être débattu en présence des M i n i s t r e s chargés
des réformes i n s t i t u t i o n n e l l e s .
M. EYSKENS e s t d ' a v i s q u ' i l f a u t préalablement une c o n c e r t a -
t i o n e n t r e l e s deux M i n i s t r e s de l ' E d u c a t i o n n a t i o n a l e . Au cas
où une s o l u t i o n se d e s s i n e , e l l e p o u r r a i t être examinée p a r l e s
M i n i s t r e s chargés de l a réforme des i n s t i t u t i o n s .
En c o n c l u s i o n , i l e s t convenu que MM. CALEWAERT e t BUSQUIN
se r e n c o n t r e r o n t demain matin e t l e C o n s e i l passe a l o r s à l'examen
des a u t r e s p o i n t s de l ' o r d r e du j o u r .
M. MOUREAUX demande pourquoi l e problème de l a S.N.C.B. n'a
pas été r e p r i s , notamment l ' o c t r o i d'une avance de trésorerie de
5 m i l l i a r d s de F.
M. EYSKENS répond q u ' i l a v o u l u l i m i t e r l ' o r d r e du j o u r aux
délibérations pour l e s q u e l l e s l e M i n i s t r e du Budget M. MATHOT a v a i t
déjà marqué son a c c o r d . Le problème soulevé p a r M. MOUREAUX devra
être examiné a t t e n t i v e m e n t .
M. VANDEPUTTE, M i n i s t r e des F i n a n c e s , déclare d ' a i l l e u r s
q u ' i l n'y a aucune o b j e c t i o n c o n t r e l e p r o j e t d'arrêté a u t o r i s a n t
l a Société à l e v e r encore 2,5 m i l l i a r d s de l'emprunt q u ' e l l e
p o u v a i t c o n c l u r e . P a r c o n t r e , i l d o i t f a i r e l e s p l u s grandes
réserves au s u j e t de l'avance de trésorerie de 5 m i l l i a r d s de F.
M. MOUREAUX demande dans ces c o n d i t i o n s que l a délibération
r e l a t i v e à l a d e t t e p u b l i q u e ne s o i t pas traitée a u j o u r d ' h u i .
o
o o
BUDGET - P r o j e t de délibération - Douzièmes p r o v i s o i r e s 1981
(5 b u d g e t s ) .
La délibération e s t adoptée.
o
o o
VLAAMSE GEMEENSCHAP (GEENS) - FRANSE GEMEENSCHAP - Ontwerp van
b e r a a d s l a g i n g - U i t g a v e n voor de D u i t s t a l i g e Gemeenschap : voor-
l o p i g e t w a a l f d e n (november en december 1981).
De b e r a a d s l a g i n g wordt aangenomen.
o
o o
5. - 5 - 30
AFFAIRES ETRANGERES - COMMERCE EXTERIEUR - P r o j e t de délibération -
694,6 m i l l i o n s de F - Hausse du d o l l a r américain, de l a l i v r e
s t e r l i n g e t des monnaies q u i y sont liées e t hausse du taux d ' i n -
térêt du crédit à l ' e x p o r t a t i o n .
De h. COENS, M i n i s t e r van Ontwikkelingssamenwerking, s i g n a -
l e e r t d a t h e t h u i d i g e v o o r s t e l z i c h beperkt tôt de s e c t o r B u i t e n -
l a n d s e Zaken en B u i t e n l a n d s e Handel, maar d a t de d e l i b e r a t i e be-
t r e f f e n d e de Ontwikkelingssamenwerking eveneens h e t akkoord v e r -
k r e e g van de M i n i s t e r van B e g r o t i n g a l h o e w e l f o r m e e l h e t ontwerp
nog n i e t medeondertekend werd.
M. MATHOT confirme son a c c o r d sous réserve d'un examen
matériel du document dans l e s heures à v e n i r .
La délibération e s t adoptée.
o
o o
INTERIEUR - P r o j e t de délibération - 85.000.000 F - E l e c t i o n s
législatives e t p r o v i n c i a l e s du 8 novembre 1981.
La délibération e s t adoptée.
o
o o
FINANCIEN - Ontwerp van b e r a a d s l a g i n g - 25.28 3,9 m i l j o e n F -
Rente en k o s t e n van de t e l e e n genomen o f t e nemen k a p i t a l e n .
U i t g e s t e l d tôt de volgende M i n i s t e r r a a d i n g e v o l g e h e t v e r -
zoek van de h. MOUREAUX.
o
o o
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING - Ontwerp van b e r a a d s l a g i n g - 49,8 m i l -
j o e n F - Verhoging van de k r e d i e t e n i n g e v o l g e de k o e r s s t i j g i n g van
de Amerikaanse d o l l a r en andere munten ( S e c t i e 3 2 ) .
De b e r a a d s l a g i n g wordt aangenomen b i j a l d i e n de M i n i s t e r
van B e g r o t i n g geen opmerkingen maakt u i t e r l i j k tegen donder-
dag 15 o k t o b e r 1981.
o
o o
De v e r g a d e r i n g wordt opgeheven om 2 0.50 u u r .
o
o o