1. ใบงานที่ 1.1
เรื่อง ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสหกรณ์
คาชี้แจง ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
1. สหกรณ์มีลักษณะสาคัญอย่างไร
2. หลักปฏิบัติในการดาเนินธุรกิจของสหกรณ์ โดยทั่วไป มีอะไรบ้าง

2. ใบงานที่ 1.1
เรื่อง ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสหกรณ์
คาชี้แจง ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
1. สหกรณ์มีลักษณะสาคัญอย่างไร
1) เป็นธุรกิจที่มีปัจจัยการผลิตคือ คน เงิน ทรัพยากร และการจัดการ
2) เกิดจากการรวมคน รวมทุนด้วยความสมัครใจ เพื่อช่วยกันแก้ไขปัญหาทางเศรษฐกิจ
และสังคม
3) มีวัตถุประสงค์ เพื่อช่วยเหลือตนเอง และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
4) เป็นนิติบุคคล มีการจดทะเบียนถูกต้องตามกฎหมาย
5) สมาชิกทุกคนมีสิทธิเสมอภาคเท่าเทียมกัน
6) มีกฎหมายสหกรณ์ และข้อบังคับสหกรณ์เป็นแนวทางในการดาเนินธุรกิจ
2. หลักปฏิบัติในการดาเนินธุรกิจของสหกรณ์ โดยทั่วไป มีอะไรบ้าง
1) เปิดรับสมาชิกทั่วไป
2) สมาชิกคนหนึ่งออกเสียงลงคะแนนได้เสียงเดียว
3) จ่ายเงินปันผลตามส่วนแห่งการซื้อของสมาชิก
4) จ่ายดอกเบี้ยตามหุ้นในอัตราจากัด
5) เป็นกลางในลัทธิศาสนาและการเมือง
6) ขายสินค้าตามราคาตลาด และขายด้วยเงินสด
7) ส่งเสริมการศึกษาอบรมทางสหกรณ์

3. ใบงานที่ 1.2
เรื่อง ประวัติความเป็นมาของสหกรณ์
คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนข้อความในกรอบว่างที่มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับข้อความที่กาหนดให้

การปฏิวัติ มีการนา
อุตสาหกรรม เครื่องจักรมา ผลที่เกิด
ของประเทศ ทางานแทนคน
อังกฤษ
ผู้ประกอบการ
รายย่อย
ล้มละลาย
ปัญหา
สาคัญ
แนวทางแก้ปัญหา

4. 
บิดาแห่งการ
คือใคร แนวทางสาคัญ
สหกรณ์
เกี่ยวกับสหกรณ์
ของโลก
ผลที่
ได้รับ
ทดลองจัดตั้งชมรม
ปัญหาที่เกิดขึ้น สหกรณ์ที่นิวฮาโมนี
สหรัฐอเมริกา

5. 
นายแพทย์วิลเลียม
บุคคลผู้มี ชาวเมืองไปรตัน
การดาเนินงาน
ส่วนสาคัญต่อ ประเทศอังกฤษ
การริเริ่มกิจการ
สหกรณ์
นายเฮอร์มัน ชูลซ์
การดาเนินงาน ผลที่ได้รับ
นายฟรีดริก วิลเฮล์ม ชาวเยอรมัน
ไรฟ์ไฟเซน
ชาวเยอรมัน
การดาเนินงาน
ผลที่ได้รับ
ผลที่ได้รับ

6. ใบงานที่ 1.2
เรื่อง ประวัติความเป็นมาของสหกรณ์
คาชี้แจง ให้นักเรียนเขียนข้อความในกรอบว่างที่มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับข้อความที่กาหนดให้

การปฏิวัติ มีการนา
อุตสาหกรรม เครื่องจักรมา ผลที่เกิด เกิดภาวะว่างงาน
ของประเทศ ทางานแทนคน
อังกฤษ
เศรษฐกิจตกต่า
ผู้ประกอบการ ในประเทศ
รายย่อย อังกฤษ
ล้มละลาย
ปัญหา
สาคัญ
มีความขัดแย้ง
แนวคิดที่นาไปสู่
แนวทางแก้ปัญหา ในสังคมระหว่าง
ระบบสหกรณ์
นายทุนกับ
กรรมกร

7. 
บิดาแห่งการ จัดตั้งชมรม
คือใคร โรเบิร์ต โอเวน แนวทางสาคัญ สหกรณ์ร่วมผลิต
สหกรณ์
เกี่ยวกับสหกรณ์ สิ่งของเครื่องใช้ใน
ของโลก
หมู่สมาชิก
ผลที่
ได้รับ
ไม่ประสบ
ความสาเร็จ
ค่าใช้จ่าย
อุปสรรค
ทดลองจัดตั้งชมรม
ปัญหาที่เกิดขึ้น สหกรณ์ที่นิวฮาโมนี
สหรัฐอเมริกา
สถาบันการเมือง
และศาสนา
ต่อต้าน

8. 
นายแพทย์วิลเลียม ชวนคนงาน
บุคคลผู้มี ชาวเมืองไปรตัน รวมทุนจัดตั้ง
การดาเนินงาน
ส่วนสาคัญต่อ ประเทศอังกฤษ สมาคมการค้า
การริเริ่มกิจการ เพื่อจาหน่าย
สหกรณ์ สินค้า
นายเฮอร์มัน ชูลซ์
การดาเนินงาน ผลที่ได้รับ
ชาวเยอรมัน
นายฟรีดริก วิลเฮล์ม
ไรฟ์ไฟเซน
ชาวเยอรมัน จัดตั้งสหกรณ์ ไม่ประสบ
หาทุนในหมู่ ความสาเร็จ
ช่างฝีมือ แต่เป็นแบบอย่าง
การดาเนินงาน และพ่อค้า สหกรณ์ร้านค้า
จัดตั้งสหกรณ์
หาทุนขึ้นในหมู่ ผลที่ได้รับ
เกษตรกร
ในชนบท ผลที่ได้รับ
พัฒนากลายเป็น
สหกรณ์ต้นแบบ
ของโลก

9. ใบงานที่ 1.3
เรื่อง วิวัฒนาการของสหกรณ์ในประเทศไทย
ตอนที่ 1
คาชี้แจง ให้นักเรียนนาหมายเลขบนข้อความที่กาหนดให้ ไปเรียงลาดับในกรอบด้านล่าง
ตามลาดับเหตุการณ์
1 2 3
ประกาศพระราชบัญญัติ ร้านสหกรณ์แห่งแรก การจัดตั้งสันนิบาตสหกรณ์แห่ง
สหกรณ์ฉบับแรก ที่อาเภอเสนา จังหวัด ประเทศไทย เพื่อเป็นสถาบัน
ใน พ.ศ. 2471 พระนครศรีอยุธยา การให้การศึกษาแก่สมาชิก
ชื่อ ร้านสหกรณ์บ้านสินใช้ สหกรณ์ทั้งประเทศ ติดต่อ
ประสานงานกับสหกรณ์
ต่างประเทศ
4 5 6
จัดตั้งสหกรณ์วัดจันทร์ การควบกิจการสหกรณ์ ประกาศกฎกระทรวงเกษตร
ไม่จากัดสินใช้ หาทุนเข้าด้วยกัน ควบกิจการ และสหกรณ์ กาหนดสหกรณ์
จังหวัดพิษณุโลก เป็นขนาดใหญ่ ดาเนินธุรกิจ ไว้ 6 ประการ
แบบอเนกประสงค์
7 8 9
การดาเนินการขยายกิจการ การริเริ่มจัดตั้งสหกรณ์เช่าซื้อ พระราชวงศ์เธอ กรมหมื่น
สหกรณ์ ระยะแรกนั้นมี ที่ดินที่จังหวัด ปทุมธานี พิทยาลงกรณ์ จัดตั้งสหกรณ์
ข้อจากัดเรื่อง ทุนและข้อจากัด ชนิดไรฟ์ไฟเซน ที่ประเทศ
ในทางกฎหมาย เยอรมัน เพื่อปรับใช้กับไทย
จุดมุ่งหมายที่จะอุปถัมภ์คนจน
10
สหกรณ์หาทุนแปรสภาพเป็น
สหกรณ์การเกษตร มาจนถึง
ปัจจุบัน

10. ตอนที่ 2
คาชี้แจง ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
1. วัตถุประสงค์สาคัญของการจัดตั้งสันนิบาตสหกรณ์ แห่งประเทศไทย คืออะไร
2. สหกรณ์ตามประกาศกฎกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2516 แบ่งเป็นกี่ประเภท
อะไรบ้าง

11. ใบงานที่ 1.3
เรื่อง วิวัฒนาการของสหกรณ์ในประเทศไทย
ตอนที่ 1
คาชี้แจง ให้นักเรียนนาหมายเลขบนข้อความที่กาหนดให้ ไปเรียงลาดับในกรอบด้านล่าง
ตามลาดับเหตุการณ์
1 2 3
ประกาศพระราชบัญญัติ ร้านสหกรณ์แห่งแรก การจัดตั้งสันนิบาตสหกรณ์แห่ง
สหกรณ์ฉบับแรก ที่อาเภอเสนา จังหวัด ประเทศไทย เพื่อเป็นสถาบัน
ในพ.ศ. 2471 พระนครศรีอยุธยา การให้การศึกษาแก่สมาชิก
ชื่อ ร้านสหกรณ์บ้านสินใช้ สหกรณ์ทั้งประเทศ ติดต่อ
ประสานงานกับสหกรณ์
ต่างประเทศ
4 5 6
จัดตั้งสหกรณ์วัดจันทร์ การควบกิจการสหกรณ์ ประกาศกฎกระทรวงเกษตร
ไม่จากัดสินใช้ หาทุนเข้าด้วยกัน ควบกิจการ และสหกรณ์ กาหนดสหกรณ์
จังหวัดพิษณุโลก เป็นขนาดใหญ่ ดาเนินธุรกิจ ไว้ 6 ประการ
แบบอเนกประสงค์
7 8 9
การดาเนินการขยายกิจการ การริเริ่มจัดตั้งสหกรณ์เช่าซื้อ พระราชวงศ์เธอ กรมหมื่น
สหกรณ์ ระยะแรกนั้นมี ที่ดินที่จังหวัด ปทุมธานี พิทยาลงกรณ์ จัดตั้งสหกรณ์
ข้อจากัดเรื่อง ทุนและข้อจากัด ชนิดไรฟ์ไฟเซน ที่ประเทศ
ในทางกฎหมาย เยอรมัน เพื่อปรับใช้กับไทย
จุดมุ่งหมายที่จะอุปถัมภ์คนจน
10
สหกรณ์หาทุนแปรสภาพเป็น
สหกรณ์การเกษตร มาจนถึง
ปัจจุบัน
9 4 7 1 8 2 5 10 3 6

12. ตอนที่ 2
คาชี้แจง ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
1. วัตถุประสงค์สาคัญของการจัดตั้งสันนิบาตสหกรณ์ แห่งประเทศไทย คืออะไร
1) เพื่อเป็นสถาบันสาหรับให้การศึกษาแก่สมาชิกสหกรณ์ทั่วประเทศ
2) เพื่อติดต่อประสานงานกับสถาบันสหกรณ์ต่างประเทศ
3) เพื่อให้เกิดความสัมพันธ์ และความช่วยเหลือร่วมมือกันระหว่างสหกรณ์สากล
ในด้านอื่นๆ ที่มิใช่เกี่ยวกับการดาเนินธุรกิจ
2. สหกรณ์ตามประกาศกฎกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2516 แบ่งเป็นกี่ประเภท
อะไรบ้าง
แบ่งเป็น 6 ประเภท คือ
1) สหกรณ์การเกษตร
2) สหกรณ์นิคม
3) สหกรณ์ประมง
4) สหกรณ์ออมทรัพย์
5) สหกรณ์ร้านค้า
6) สหกรณ์บริการ

13. ใบงานที่ 1.4
เรื่อง สหกรณ์ในประเทศไทย
ตอนที่ 1
คาชี้แจง ให้นักเรียนอธิบายลักษณะของสหกรณ์ในประเทศไทย แต่ละประเภท
1. สหกรณ์จากัด
2. สหกรณ์ไม่จากัด
3. สหกรณ์การเกษตร
4. สหกรณ์ประมง
5. สหกรณ์ที่ดิน

14. 6. สหกรณ์ร้านค้า
7. สหกรณ์ออมทรัพย์
8. สหกรณ์บริการ
9. สหกรณ์เครดิต
ยูเนี่ยน

15. ตอนที่ 2
คาชี้แจง ให้นักเรียนอธิบายปัจจัยที่ทาให้สหกรณ์ประสบผลสาเร็จ และความสาคัญของสหกรณ์
ปัจจัยที่ทาให้สหกรณ์
ประสบผลสาเร็จ
ความสาคัญของ
สหกรณ์ในการพัฒนา
เศรษฐกิจ

16. ใบงานที่ 1.4
เรื่อง สหกรณ์ในประเทศไทย
ตอนที่ 1
คาชี้แจง ให้นักเรียนอธิบายลักษณะของสหกรณ์ในประเทศไทย แต่ละประเภท
1. สหกรณ์ที่สมาชิกมีความรับผิดชอบจากัดเพียงไม่เกิน
สหกรณ์จากัด
จานวนค่าหุ้นที่ยังใช้ไม่ครบมูลค่าที่ตนถือ
2. สหกรณ์ซึ่งสมาชิกทุกคนมีความรับผิดชอบร่วมกัน
สหกรณ์ไม่จากัด
ในหนี้ทั้งปวงของสหกรณ์ โดยไม่จากัด
3. เป็นสหกรณ์ที่ผู้ประกอบอาชีพทางการเกษตรรวมตัว
สหกรณ์การเกษตร
จัดตั้งมีจุดมุ่งหมายให้สมาชิกช่วยเหลือกัน เพื่อแก้ไข
ความเดือดร้อน ในการประกอบอาชีพของสมาชิก
4. จัดตั้งในหมู่ชาวประมง เพื่อแก้ไขปัญหาและอุปสรรค
สหกรณ์ประมง
ในการประกอบอาชีพ
5. เป็นสหกรณ์ที่มีการดาเนินการจัดสรรที่ดินทากินมา
สหกรณ์ที่ดิน
ให้แก่ราษฏร ผู้ประกอบอาชีพทางการเกษตร

17. 6. เป็นสหกรณ์สาหรับผู้บริโภคทั่วไป โดยการจัดจาหน่าย
สหกรณ์ร้านค้า
สินค้า เครื่องอุปโภคบริโภคที่จาเป็นในครอบครัวให้แก่
สมาชิก เพื่อลดค่าใช้จ่ายในครอบครัว
7. เป็นสหกรณ์สาหรับผู้ที่มีรายได้ประจาทั่วไป ที่ต้องการ
สหกรณ์ออมทรัพย์
ออมทรัพย์เป็นประจา และช่วยเหลือกันด้วยการให้กู้ยืม
เมื่อเกิดความจาเป็น
8. เป็นสหกรณ์ที่จัดตั้งขึ้นสาหรับผู้ต้องการแก้ไขปัญหาการ
สหกรณ์บริการ
ประกอบอาชีพ รวมทั้งการส่งเสริมอาชีพ เพื่อให้เกิด
ความมั่นคง และรักษาอาชีพดั้งเดิมที่ดีให้คงอยู่ต่อไป
9. เป็นสหกรณ์ที่จัดตั้งขึ้นในกลุ่มประชากรที่มีภูมิลาเนา
สหกรณ์เครดิต
หรือมีการประกอบอาชีพหลักที่มีความสัมพันธ์กัน และ
ยูเนี่ยน
อยู่ในเขตพื้นที่ดาเนินการของสหกรณ์ที่จัดตั้ง มีการนา
เงินของตนมาสะสมเป็นกองทุน มีการบริหารจัดการให้
สมาชิกกู้ยืม

18. ตอนที่ 2
คาชี้แจง ให้นักเรียนอธิบายปัจจัยที่ทาให้สหกรณ์ประสบผลสาเร็จ และความสาคัญของสหกรณ์
สมาชิกมีความรู้ความเข้าใจในระบบสหกรณ์
ปัจจัยที่ทาให้สหกรณ์ คณะกรรมการดาเนินงานปฏิบัติงาน
ประสบผลสาเร็จ ด้วยความซื่อสัตย์
ผู้จัดการและเจ้าหน้าที่มีความรู้ความสามารถ
ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาล
ช่วยแก้ไขปัญหาในการประกอบอาชีพ
และส่งเสริมการประกอบอาชีพให้มั่นคง
ความสาคัญของ ยกระดับความเป็นอยู่ของประชาชน
สหกรณ์ในการพัฒนา ให้ดีขึ้น
เศรษฐกิจ
ส่งเสริมให้ประชาชนออมทรัพย์ สะสมทุน
สร้างชุมชนให้เข็มแข็ง ด้วยการรวมกลุ่มกัน
ร่วมมือกับธุรกิจประเภทต่างๆ ทาให้เกิดผลดีต่อการตลาด การคมนาคม
ธนาคาร และการประกันภัย เป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาชุมชน
และประเทศ

19. ใบงานที่ 1.5
เรื่อง สืบค้นข้อมูลกิจการสหกรณ์
คาชี้แจง ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลการดาเนินกิจการของสหกรณ์ ที่นักเรียนสนใจมา 1 แห่ง แล้วนามา
รายงานสรุปในหัวข้อที่กาหนด
1. ชื่อสหกรณ์
2. มีที่ตั้ง/ที่ทาการอยู่ที่ใด
3. จัดอยู่ในสหกรณ์
ประเภทใด
4. มีวัตถุประสงค์อย่างไร
5. คณะกรรมการประกอบ
ด้วยตาแหน่งใดบ้าง

20. 6. ลักษณะการดาเนินงาน
เป็นอย่างไร
7. มีผลประโยชน์ต่อสมาชิก
อย่างไรบ้าง
8. การดาเนินงานของสหกรณ์
เป็นประโยชน์ต่อสังคม
และประเทศอย่างไร
9. บทสรุป/หรือข้อคิดจาก
การสืบค้นข้อมูล

21. ใบงานที่ 1.5
เรื่อง สืบค้นข้อมูลกิจการสหกรณ์
คาชี้แจง ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลการดาเนินกิจการของสหกรณ์ ที่นักเรียนสนใจมา 1 แห่ง แล้วนามา
รายงานสรุปในหัวข้อที่กาหนด
1. ชื่อสหกรณ์
2.มีที่ตั้ง/ที่ทาการอยู่ที่ใด
3. จัดอยู่ในสหกรณ์ประเภทใด
4. มีวัตถุประสงค์อย่างไร
5. คณะกรรมการประกอบ
ด้วยตาแหน่งใดบ้าง

22. 6. ลักษณะการดาเนินงาน
เป็นอย่างไร
7. มีผลประโยชน์ต่อสมาชิก
อย่างไรบ้าง
8. การดาเนินงานของสหกรณ์
เป็นประโยชน์ต่อสังคม
และประเทศอย่างไร
9. บทสรุป/หรือข้อคิดจาก
การสืบค้นข้อมูล
(พิจารณาตามคาตอบของนักเรียน โดยอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน)