1. 10.1.17. SAIOA
TESTU MOTAK
ARGUDIOZKOA I
Hurrengo diapositibaK: argudiozko testu-motak
2. TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I
1.- ARGUDIOZKO TESTU-MOTAK:
Egoera hauetan erabiltzen ditugu argudiozko testuak:
Ikuspuntu bat ematean
Iritzi bat arbuiatzean
Aukera bat justifikatzean
Proposamen bati eustean
Proiektu bat defendatzean
Salaketa bati aurre egitean
Hurrengo diapositiba: argudiozko testu-mota estandarizatuak
3. TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I
Hauek dira testu-mota estandarizatuak:
Erabilera-eremua Testu-mota
Literatura Saiakera, epistola, eztabaida…
Editoriala, iritzi-artikulua, debatea, mahai-
Hedabideak ingurua, eztabaida, irakurleen posta (eskutitza),
publizitatea…
Eskabidea, eskaintza, txostena, poliza, instantzia, k
Erabilera-eremua Testu-mota
Eremu soziala ontratuak, parlamentuko
eztabaida, errekurtsoa, eskutitza…
Eremu pribatua Eztabaida, erreklamazioa, iruzkina, kritikak…
Txostena, tesia, iruzkina, ponentzia, kritika,
Eskola-eremua komunikazioa, iradokizuna, zientzia-artikulua,
azterketa (erantzuna)…
Hurrengo diapositiba: argudiozkoen egitura 1/3
4. TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I
2.- EGITURA:
Hiru pausoko eskema bati jarraitzen dio gehienetan: hasierako
tesia, argudioen gorputza eta tesi berria edo ondorioa.
1.- Hasierako tesia:
Eztabaidan den gaia aurkezten da bertan, sarrera modura, eta abiapuntu
den arazo, egoera edo kontra egin nahi zaion testuari buruzko aipamena
egiten da. Ez da beti agertzen den zatia, modu inplizituan ere egon
baitaiteke.
Tentuz zaintzen den zatia da gehienetan, argudiatzaileak hartzailearen
arreta eta harengandiko aldeko jarrera irabazi nahi izaten ditu-eta hasiera-
hasieratik.
Hurrengo diapositiba: argudiozkoen egitura 2/3
5. TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I
2.- EGITURA:
Hiru pausoko eskema bati jarraitzen dio gehienetan: hasierako tesia,
argudioen gorputza eta tesi berria edo ondorioa.
2.- Argudioen gorputza:
Hipotesia edo ikuspuntua demostratzen eta justifikatzen duten arrazoi
(=argudio), ideia, datu eta frogen azalpena. Askotan, kontra egin behar
zaien ideiak ere agerira ekartzen dira, horien aurkako argudioen
arrazonamendu logiko guztia hobeto ikusteko.
Argudiatzailea hasierako tesiarekin ados badator, hura defendatzeko eta
justifikatzeko erabiltzen dituen argudioei frogak deritze. Aitzitik, hasierako
tesi hori planteamendu okerra iruditzen bazaio, argudioak hari kontra
egiteko eta hura arbuiatzeko erabiltzen ditu: errefutazio edo gezurtatze
deritzo horri.
Alditan, aurkariari eginiko amore emateak ere egoten dira: «arrazoi guztia
duzu horretan, baina…»; «ezin hobeto adierazi duzu; hala ere…». Baina
norberaren argudioei indarra emateko amarruak baino ez dira horiek, eta
beti aurkaritzako juntagailuak edo lokailuak (baina, ordea, hala ere…)
dituzte kontrakotasuna adierazteko.
Hurrengo diapositiba: argudiozkoen egitura 3/3
6. TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I
2.- EGITURA:
Hiru pausoko eskema bati jarraitzen dio gehienetan: hasierako tesia,
argudioen gorputza eta tesi berria edo ondorioa.
3.- Ondorioa (edo tesi berria):
Argudioen gorputzeko datu, ´ñabardura eta arrazoien ondorioaren azken
azalpena da, non hasierako tesiari (edo kontrako tesiari) aurrez aurre
jartzen zaion, dela hura aberastuz, dela kontrako tesia erabat errefusatuz.
Kausalitate-lotura gorde behar du beti hasierako tesiarekin.
Hurrengo diapositiba: ezaugarri morfosintaktikoak
7. TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I
3.- EZAUGARRI MORFOSINTAKTIKOAK :
Esan, uste, iritzi, argudiatu, erantzun, errefusatu… eta antzeko aditzak asko
erabiltzen dira. Honako adierazpen hauetakoak ere ia beti ageri dira: nire
(gure) ustean, ene aburuz, zera pentsatzen dut, -i… deritzot, etab.
Perpaus menderatuak sarri erabiltzen dira, batez ere kausazkoak (-(e)lako,
-(e)nez), kontzesiozkoak (…arren, ba-…ere, nahiz…) eta ondoriozkoak
(halako…non, hain…ezen…); baita aurkaritza juntadurako juntagailuak ere
(baina, baizik…)
Hurrengo diapositiba: ezaugarri testualak 1/2
8. TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I
4.- EZAUGARRI TESTUALAK :
Antolatzaileak molde logikokoak izaten dira nagusi, arrazoiak lotzeko eta
konklusioak emateko balio baitute haiek. Zoazte ikaslearen koadernoko 4.
ARGUDIOZKO TESTUETAKO ANTOLATZAILEAK ariketara.
Arrazoiak gehitzeko Arrazoiak kontrajartzeko konklusiorako
gainera baina beraz
baita ere hala ere horrela (beraz)
are gehiago edozein modutan ondorio gisa
ez hori bakarrik XXX ariketaren soluzioa
dena den laburbilduz
batetik… bestetik… nahiz eta horregatik
-(e)nez… (-(e)n arren hau guztia dela eta
-(e)lako… ordea arrazoi hauengatik
Hurrengo diapositiba: ezaugarri testualak 2/2
9. TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I
4.- EZAUGARRI TESTUALAK :
Igorle-hartzailearen jokoak garrantzi handia du: igorlearen aurkezpena
dela, hartzaileari egindako inplikazio-deia dela edo emaniko tratamendua
dela…
Egituran, berebiziko garrantzia du tesien eta argudioen gorputzak. Horien
bloke edo zatikako egitura ondo zaindu behar da.
Beste testu edo idazle batzuen aipuak, erreferentziak, iruzkinak… askotan
ageri dira.
Hurrengo diapositiba: amaiera
