Czynniki fizykaln

1. 1
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
Źródło: http://pl.fotolia.com/id/50200329
KURS
Zasady wykonywania zabiegów na
ciało
MODUŁ Czynniki fizykalne w zabiegach na ciało

2. 2
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
3 Czynniki fizykalne w zabiegach na ciało
3.1 Elektrolecznictwo
Elektrolecznictwo (elektroterapia) jest dziedziną fizykoterapii. Zajmuje się
leczeniem przy użyciu prądów leczniczych (stały oraz małej i średniej częstotliwości).
Dzięki tej metodzie możliwe jest złagodzenie bólów, pobudzenie ukrwienia tkanek, jak
i wchłanianie się obrzęków.
Już w starożytności pojawiły się próby wykorzystywania elektrolecznictwa.
Jednak to Luigi Galvani w 1791 r. opisał pierwsze świadome użycie prądu do
pobudzenia mięśnia żaby. Aleksandro Volta, podążając za odkryciem profesora,
zbudował ogniwo elektryczne.
Obecnie zabiegi przy użyciu prądu są chętnie wykorzystywane w salonach
kosmetycznych. Prąd stały stosowany do zabiegów galwanizacji oraz jontoforezy
uzyskiwany jest dzięki aparatom elektroterapeutycznym. Prąd podczas zabiegów
przepływa przez ciało znajdujące się między elektrodami.
Do najlepszych przewodników zaliczane są: mięśnie, wątroba, krew, tkanka
łączna i kostna, nie są również oporne tkanki głębokie ze względu na swoje
uwodnienie. Za to dość duży opór stawia warstwa rogowa naskórka. Jednak prąd
płynie drogami o najmniejszej linii oporu, tzn. ujścia gruczołów potowych, wzdłuż
naczyń krwionośnych, limfatycznych oraz nerwów. Podczas przepływu prądu stałego
w tkankach zachodzą zjawiska fizykochemiczne, jak i fizjologiczne:
zjawiska fizykochemiczne;
zjawiska elektrochemiczne (polega na ruchu jonów w płynach tkankowych);
zjawiska elektrokinetyczne (jest to zgodne z kierunkiem prądu przemieszczania
się cząstek tłuszczowych, cukrowych i białkowych);
zjawiska elektrotermiczne (wytwarza ciepło w tkankach);
zjawiska fizjologiczne;
procesy elektrobiologiczne;
reakcje mięśni i nerwów na prąd stały (polega na zmianie napięcia tkanki
mięśniowej, jak i nerwowej);
odczyn ze strony naczyń krwionośnych (prąd stały rozszerza naczynia
krwionośne).
3.1.1 Galwanizacja
Nazwa ta wywodzi się od wspomnianego wcześniej „ojca” elektrolecznictwa,
Luigi Galvaniego. Do tego typu zabiegu wykorzystuje się prąd stały. Galwanizację
można podzielić na ogólną (kąpiel wodno-elektryczną, czterokomorówki,
dwukomorówki) oraz miejscową (przepływ prądu pomiędzy elektrodami).

3. 3
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
Rysunek 3.1 Wykonywanie zabiegu galwanizacji
Źródło: www.forus.com
Zabieg ten można wykonać przy użyciu różnych elektrod, np. grzybkowej,
płytkowej, dyskowej, wałeczkowej oraz specjalnej elektrody Bergoniego.
Podział galwanizacji:
ze względu na ułożenie elektrod w trakcie zabiegu – galwanizacja stabilna,
(elektrody przymocowane do elastycznej opaski nie mogą się przemieszczać);
galwanizacja labilna (jedna z elektrod musi zmieniać swoje położenie, nie
tracąc kontaktu ze skórą względem drugiej elektrody);
ze względu na wzajemne ułożenie elektrod – galwanizacja poprzeczna na
prostopadłym przepływie prądu względem naczyń krwionośnych, limfatycznych
i mięśni; galwanizacja podłużna – układa się elektrody podłużnie względem
długości ciała. W tej metodzie możemy wyróżnić galwanizację zstępującą (ma
działanie łagodzące) i wstępującą (ma działanie drażniące);
ze względu na połączenie elektrody czynnej z biegunem prądu – galwanizacja
anodowa, galwanizacja katodowa.
Optymalna dawka natężenia prądu uzależniona jest od powierzchni elektrody
czynnej, czasu trwania samego zabiegu, rodzaju i umiejscowienia schorzenia oraz
wrażliwości klienta na prąd. Zatem można wyróżnić następujące dawki natężenia:
dawkowanie obiektywne: obliczamy natężenie prądu na 1cm² elektrody
czynnej:
− dawka słaba od 0,01 do 0,1mA/cm² (elektrody czynnej),

4. 4
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
− dawka średnia do 0,3mA/cm² (elektrody czynnej),
− dawka mocna do 0,5mA/cm² (elektrody czynnej),
− dawka maksymalna do 1,0mA/cm² (elektrody czynnej).
dawkowanie subiektywne: opiera się na odczuciach klienta:
− tułów i kończyny – nie przekraczamy 12mA,
− głowa i szyja – nie przekraczamy 3 – 5mA,
− gałki oczne – nie przekraczamy 2 – 3mA.
Dawkę słabą stosuje się w przypadku użycia małych elektrod o powierzchni 10-
20cm², w ostrym stadium schorzenia i długotrwałych przepływach prądu.
Dawkę mocną stosuje się w przypadku użycia dużych elektrod, w przewlekłych
schorzeniach i krótkotrwałych przepływach prądu.
Reakcje zachodzące pod anodą i katodą w czasie przepływu prądu:
katoda (-) działa zasadowo, drażni zakończenia nerwowe, pobudza ukrwienie,
głęboko oczyszcza i zmiękcza skórę, zwiększa wydzielanie łoju i przyciąga płyny
tkankowe – co jest korzystne dla skóry suchej i odwodnionej:
− wzrost pH;
− wzrost napięcia mięśni;
− depolaryzacja włókien nerwowych;
− intensywne zaczerwienienie skóry;
− lekki obrzęk.
anoda (+) działa kwasowo, bakteriobójczo, uspokaja zakończenia nerwowe,
zwęża rozszerzone pory:
− spadek pH;
− spadek napięcia mięśni;
− hyperpolaryzacja włókien nerwowych;
− mierne zaczerwienienie skóry;
− wysuszenie skóry.
Podczas zabiegu galwanizacji elektrodę czynną owijamy podkładem z waty lub
jałowej gazy i nasączamy ją roztworem 0,9% NaCl, a pod elektrodę bierną
umieszczamy podkład obojętny zwilżony wodą (nie stosujemy wody destylowanej).
Czas galwanizacji waha się od 10 do 30 min, zwykle jednak wynosi 15 do 20
minut. Pełny cykl leczenia obejmuje 10 do 20 zabiegów.
Zasady obowiązujące przy wykonywaniu galwanizacji:
przestrzeganie przeciwwskazań;
sprawdzenie aparatu i elektrod przed przystąpieniem do zabiegu;
wyzerowanie aparatu;
sprawdzenie czy u klientki nie występują zaburzenia czucia powierzchniowego;

5. 5
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
sprawdzenie czy nie występuje przerwanie ciągłości naskórka w miejscu,
w którym elektrody wraz z podkładami mają przylegać do skóry. Pojedyncze
ubytki zabezpiecza się, np. kawałkiem folii plastykowej;
poproszenie klienta, aby zdjął wszystkie przedmioty metalowe;
ułożenie klienta tak, aby jego mięśnie były rozluźnione;
zmycie i osuszenie powierzchni skóry przeznaczonej do zabiegu;
przygotowanie i umieszczenie elektrod w miejscu zabiegu w taki sposób, aby nie
wystąpiły efekty brzegowe (zachowanie właściwej odległości);
włączenie prądu o niskim natężeniu i powolne, płynne zwiększanie aż do
uzyskania pożądanej wartości;
zwrócenie uwagi na ewentualną nadwrażliwość skóry klienta;
przerwanie zabiegu, jeśli wystąpi uczucie pieczenia i bólu;
ułożenie przewodów po przeciwległych stronach elektrody;
odpowiednie dociśnięcie elektrody i stosowanie podkładów równej grubości.
Wskazaniami do galwanizacji są:
nerwobóle(+);
przewlekłe zapalenia nerwów, splotów i korzeni(+);
zespoły bólowe (elektrodą czynna jest anoda) (+);
porażenia wiotkie(-);
utrudniony zrost kości(+);
zaburzenia krążenia obwodowego (elektrodą czynna jest katoda) (-);
trądzik różowaty(+);
odmrożenia(-);
rozszerzone ujścia gruczołów łojowych skóry(+);
rozszerzone naczynia krwionośne – teleangiektazje(+);
trądzik pospolity, faza zaskórnikowa ( po zabiegu mechanicznego oczyszczania)
(+);
nerwice naczyniowe skóry(+).
Do przeciwwskazań wykonania galwanizacji zalicza się:
ropne stany zapalne skóry i tkanek miękkich;
wypryski i owrzodzenia;
stany gorączkowe;
porażenia spastyczne;

6. 6
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
wszczepiony rozrusznik serca, metalowe implanty;
ciąża;
uczulenie na prąd galwaniczny;
trądzik pospolity, faza ropowicza;
zaburzenia czucia;
zmiany nowotworowe łagodne i złośliwe;
przerwana ciągłość skóry;
epilepsja;
niewydolność krążenia;
miejscowe stosowanie sterydów;
leczenie pochodnymi witaminy A.
3.1.2 Jontoforeza (jonoforeza)
Jontoforeza przy pomocy sił pola elektrycznego wprowadza do tkanek
działające leczniczo jony (metoda podawania leków). Roztwór stosowany podczas
zabiegu musi posiadać optymalne stężenie, gdyż różne związki posiadają różny stopień
zdysocjowania. Wprowadzić do zabiegu można tylko takie związki, które ulegają
dysocjacji elektrolitycznej. Podczas przepływu prądu następuje polaryzacja
(przesunięcie się jonów i utworzenie się ich pogrupowanych stref o takich samych
ładunkach).
Ważnym czynnikiem wpływającym na chłonność jonów przez skórę jest jej
ograniczona zdolność gromadzenia wprowadzanych jonów, ruchliwość jonów w polu
elektrycznym, jak i zróżnicowana zdolność przenikania i koncentracji samych jonów.
Z reguły kationy są lepiej przyswajane przez skórę niż aniony. Działanie lecznicze
jonoforezy zależy od rodzaju jonów, wpływu bieguna oraz oddziaływania na narządy
wewnętrzne.
Jontoforeza znalazła swoje zastosowanie w leczeniu schorzeń
ogólnoustrojowych i dermatologicznych. Zabieg jontoforezy wykonujemy zawsze
przy pomocy aparatów wytwarzających stabilny wyprostowany prąd stały.
Zabieg jonoforezy łączy działanie terapeutyczne prądu stałego i jonów
wprowadzanych leków.
Wskazania do przeprowadzenia jontoforezy:
trądzik różowaty;
trądzik pospolity;
rozszerzone naczynia włosowate;
zwiotczenie skóry, jak i mięśni;
blizny;

7. 7
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
miejscowe stany alergiczne.
W zabiegu jonoforezy obowiązują ogólne przeciwwskazania do zastosowania
prądu stałego oraz:
możliwość uczulenia na lek;
zakrzepy;
zagrożenie zatorami;
zapalenie żył1.
Wybrane substancje aktywne stosowane w jonoforezie:
jodek potasu – zmiękcza tkankę łączną – blizny, bliznowce, zrosty i zgrubienia,
blizny rogówki (bielmo pourazowe), w wylewach do ciałka szklistego oka
(„męty” w ciałku szklistym), (-);
chlorek lub węglan litu – jon litu wypiera jon sodu z nierozpuszczalnych
cząstek moczanu sodu, tworząc rozpuszczalny we krwi moczan litu – usuwanie
guzków dnawych, podagra itp., (+);
chlorek sodu – działanie zmiękczające – blizny i zrosty, (-);
chlorek wapnia – przyspiesza regenerację tkanki nerwowej, działanie przeciw–
zapalne, odczulające, przeciwkrwotoczne, resorpcyjne – nerwobóle, nerwice
naczyniowe, trądzik różowaty, odmrożenia, po wylewach, (+);
siarczan magnezu – działanie przeciwskurczowe, przeciwbólowe, rozszerzające
naczynia– zapalenia kostnostawowe, zapalenia mięśni i nerwów, (+);
siarczan cynku – przyżeganie tkanek, trudno gojące się rany, drożdżyce
paznokci, (+);
siarczan miedzi – działanie ściągające i odkażające – grzybice dłoni i stóp, (+);
wodorowęglan sodowy – działanie rozmiękczające, przeciwzapalne,
bakteriobójcze – łojotok, trądzik pospolity, (+);
salicylan sodu – działanie bakteriobójcze, zwiększa przepuszczalność naczyń
włosowatych, zmniejsza odczyny zapalne i objawy bólowe – gościec, trądzik
pospolity, odmrożenia, stany zapalne stawów, bóle mięśni, (+);
kwas octowy – rozpuszczanie złogów wapnia poprzez zamianę
nierozpuszczalnych węglanów na rozpuszczalne octany – ostrogi, narośla kostne,
zapalenie okołostawowe, kostniejące zapalenie mięśni, (-);
kwas askorbinowy – działanie uelastyczniające ścianki naczyń krwionośnych,
przeciwzapalne, wzmaga działanie ciał uodporniających organizm – nerwice
naczyniowe, trądzik różowaty, trądzik pospolity, odmrożenia, zwiotczenie skóry,
przebarwienia skóry, (-);
1 Dylewska- Grzelakowska J.,Kosmetyka stosowana, WSIP, s.225-231

8. 8
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
metacholina – znieczulające, działa rozszerzająco na naczynia – zapalenie
nerwów, ubytki nerwowo-naczyniowe, skręcenia stawów, obrzęki, choroba
Raynouda, Bürgera, (+);
chlorowodorek histaminy – powoduje intensywne rozszerzenie naczyń,
głównie tętniczych oraz otwieranie naczyń włosowatych – obwodowe zmiany
naczyniowe, owrzodzenia troficzne podudzi, zapalenia okołostawowe, gościec
zniekształcający, (+);
chlorowodorek prokainy – rozszerza naczynia włosowate, znosi napięcie ścian
naczyń tętniczych, działa odżywczo i przeciwbólowo – nerwobóle, przeczulica
skóry, zapalenie korzonków i splotów nerwowych, porażenie nerwu
twarzowego, w bólach po półpaścu, w zwiotczałej, starczej skórze, (+);
chlorowodorek lidokainy – działanie znieczulające – nerwobóle, rwa kulszowa,
bóle głowy, zaburzenia wymowy (transcelebralnie), dychawica oskrzelowa, (+);
chlorek epinefryny – zwężenie naczyń krwionośnych, skurcz mięśni gładkich –
stany zapalne gałki ocznej, wspólnie z lidokainą lub prokainą w leczeniu stanów
bólowych, (+);
hydrokortyzon – działanie przeciwzapalne – stany zapalne skóry, tkanek
miękkich, artropia małych stawów (dłoni, stopy, stawów żuchwowych), zespół
Sudecka, zapalenie torebki stawowej, nerwoból nerwu trójdzielnego, porażenie
nerwu twarzowego, (+);
chlorowodorek tolazoliny – rozszerza naczynia krwionośne – zaburzenia
w ukrwieniu nerwu wzrokowego i siatkówki, zaburzenia ukrwienia
obwodowego, (-);
sól sodowa lub potasowa – działanie bakteriostatyczne – bakteryjne stany
zapalne skóry i tkanek miękkich, nacieki zapalne, sklerodermia, czyraki, (+);
siarczan streptomycyny – działanie bakteriostatyczne – bakteryjne stany
zapalne skóry i tkanek miękkich, choroby gałki ocznej, zapalenia węzłów
chłonnych, gruźlica kostno-stawowa, promienica twarzowo szyjna, (+);
siarczan neomycyny – działanie bakteriostatyczne – bakteryjne stany zapalne
skóry i tkanek miękkich, (+)2.
3.1.3 Dezinkrustacja – opis działania
Dezinkrustacja polega na głębokim oczyszczeniu skóry twarzy. W zabiegu
wykorzystywana jest właściwość substancji czynnych ułatwiających pozbywanie się
obumierającej skóry, łusek oraz łoju. Wprowadzane jony zmniejszają swoistość
osadów, umożliwiając ich późniejsze wypłukanie. Dezinkrustacja polecana jest osobom
mającym bardzo tłustą skórę oraz znaczną liczbę zaskórników.
W zabiegu dezinkrustacji wykorzystywany jest prąd elektryczny i sól kuchenna
o odpowiednim stężeniu (roztwór), która spulchniając skórę umożliwia usunięcia
nadmiarów tłuszczu, zamieniając go w mydło, wydalane następnie przez gruczoły
potowe i tłuszczowe.
2 Artykuł z numeru 08(36)/2005 miesięcznika „Optymalnik” z cyklu Prądy Selektywne

9. 9
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
3.1.4 Światłolecznictwo
Światłolecznictwo to dział fizykoterapii, metoda leczenia światłem
wykorzystująca jego naturalne (helioterapia) lub sztuczne źródła (aktynoterapia),
emitujące głównie promienie podczerwone (lampa sollux, Minina, Infra Rouge),
nadfioletowe (lampa kwarcowa) lub skojarzone światło obu typów promieniowania.
3.1.5 Promieniowanie podczerwone
Promieniowanie podczerwone jest emitowane przez rozgrzane ciało.
W leczeniu wykorzystuje się trzy długości fal:
krótkofalowe IR-A – 770 – 1500 nm;
średniofalowe IR-B – 1500 – 4000 nm;
długofalowe IR-C – 4000 – 15000 nm.
Długość fal zależy od stopnia rozgrzania ciała, a skutki wywołane w tkankach
zależą od ilości pochłoniętej energii. Tkanka ludzka dobrze absorbuje promieniowanie
podczerwone, pochłaniając tym samym ciepło i przenosząc je przy użyciu krwi w głąb
ustroju. Zjawisko to wywołuje w ciele rozgrzanie naczyń włosowych skóry,
zwiększenie przepływu krwi tętniczej, zmniejszenie napięcia mięśni, działanie
przeciwbólowe, zwiększenie przemiany materii i podniesienie ciepłoty skóry.
Skutki działania promieniowania podczerwonego na organizm zależą od wielu
czynników obejmujących między innymi cechy samego promieniowania czy cechy
reaktywności organizmu. Duże znaczenie ma widmo promieniowania, energia
fotonów, odległość od naświetlanej skóry, jak i wielkość naświetlanej powierzchni.
Reakcja organizmu zależy również od stanu skóry, jej wilgotności, grubości tkanki
podskórnej oraz stanu układu krwionośnego i chłonnego.
Odczyn miejscowy (rumień cieplny) – polega na rozszerzeniu naczyń
krwionośnych skóry, co powoduje zaczerwienienie. Pojawia się na skórze w miejscu
poddawanym promieniowaniu. Zaczerwienienie jest plamiste, nierówne i znika po
pewnym czasie od zakończenia zabiegu.
Odczyn ogólny – pojawia się w części ciała odległej od miejsca poddawanemu
promieniowaniu.
Promieniowanie podczerwone stosuje się w:
przewlekłych i podostrych procesach zapalnych i reumatycznych stawów oraz
części miękkich kończyn;
przewlekłych i podostrych stanach zapalnych jamy nosowej, zatok
przynosowych, ucha zewnętrznego i stawów żuchwy;
nerwobólach oraz zespołach bólowych;
stanach po zapaleniu bakteryjnym, odmrożeniu i uszkodzeniu promieniami rtg
lub UV;
chorobach naczyń krwionośnych i obwodowych;

10. 10
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
naciekach i ropniach tkanek miękkich, naciekach po zbyt płytko podanych
zastrzykach;
jako zabieg przygotowawczy przed masażem, oczyszczaniem skóry,
kinezyterapią i niektórymi zabiegami z zakresu elektrolecznictwa, jak np.
jontoforeza.
Przeciwwskazania do naświetlania:
nieodwracalne uszkodzenia skóry i naczyń oraz obrzęki;
zaburzenia czucia;
świeże urazy grożące krwawieniem oraz choroby zakrzepowe (np. zakrzepowe
zapalenie żył);
starość (miażdżyca oraz niewydolność krążenia są bezwzględnym
przeciwwskazaniem);
okres ciąży;
stany podgorączkowe i gorączka;
niewydolność mięśnia sercowego, stan po zawale, wady serca;
choroby nerek;
ostre stany zapalne skóry i tkanek miękkich;
stany wyniszczenia organizmu.
Wśród aparatów stosowanych w światłolecznictwie emitującym promienie
IR możemy wyróżnić:
lampa Minina – jest to ręczna, mała lampa posiadająca żarówki w kolorach
białym, czerwonym, fioletowym, niebieskim bądź zielonym (o mocy 50-100 W).
Żarówki te wykonane są ze szkła i rozmieszczone w zależności od potrzeb. Kolor
niebieski lub fioletowy ma działanie łagodzące i przeciwbólowe, natomiast
czerwony poprzez rozgrzewanie poszerza naczynia krwionośne;
lampa sollux – występuje w dwóch rozmiarach (duży i stołowy) w zależności,
czy naświetlanie ma mieć charakter miejscowy (żarówka 300 W), czy ogólny
(żarówka 100W). Lampa wyposażona w filtry niebieskie lub fioletowe
wykorzystywana jest w celu łagodzenia podrażnień, przy skórach suchych
i wrażliwych, po złuszczaniu naskórka oraz zabiegu oczyszczania, gdyż ma ona
działanie łagodzące, kojące i przeciwbólowe. Natomiast sollux wyposażony
w filtr czerwony stosowany jest przy trądziku pospolitym, czyrakach, bliznach,
uszkodzeniach skóry, źle gojących się ranach oraz jako przygotowanie do
oczyszczenia skóry suchej i grubej;
lampa infra-rouge – jest lampą nieświecącą. Emituje ona długofalowe promienie
podczerwone poprzez rozgrzany metal. Ma ona działanie cieplne, przeciwbólowe
i przeciwskurczowe. Wskazaniem do użycia tego typu lampy są: odmrożenia,
trądzik pospolity, blizny, źle gojące się rany, wstęp do masażu.

11. 11
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
3.1.6 Promieniowanie ultrafioletowe (UV)
Wykorzystuje się je w celach leczniczych, gdyż wykazują one właściwości
biologiczne, fotochemiczne oraz bakteriobójcze uzależnione od ich emitowanych
długości fal:
promieniowanie UVA, tzw. długofalowe o długości fali 380-315 nm;
promieniowanie UVB, tzw. średniofalowe, o długości fali 315-280 nm;
promieniowanie UVC, tzw. krótkofalowe, o długości fali 280-200 nm;
UVA – pobudza proces pigmentacji skóry, nie parzy skóry;
UVB – powoduje duży odczyn, wywołuje oparzenia skóry, wytwarza witaminę D;
UVC – ma działanie bakteriobójcze.
3.1.7 Filtry
W światłolecznictwie wykorzystywane są trzy rodzaje filtrów:
ze szkła uwiolowego (przepuszczające w dużym stopniu promieniowanie
ultrafioletowe) niebieskiego, które to pochłania promieniowanie: UVC, IR,
czerwone widzialne, a przepuszcza: UVA i niebieskie widzialne;
ze szkła uwiolowego czerwonego, które przepuszcza promienie: czerwone
widzialne i większą część IR;
ze szkła z zawartością tlenku niklu i potasu (filtr Wooda), które przepuszcza
promienie o dł. 400-315 nm.
3.1.8 Naświetlanie UV
Po naświetlaniu UV powstają odczyny uzależnione od otrzymanej dawki
promieniowania, intensywności emisji, odległości od skóry i jej wrażliwości oraz czasu
wykonywanego zabiegu.
Odczyn fotochemiczny, zwany również rumieniem fotochemicznym, to odczyn
skóry objawiający się jej zaczerwienieniem w wyniku rozszerzenia naczyń
krwionośnych. Rumień fotochemiczny powstaje w dwóch etapach:
w wyniku pochłonięcia energii promieniowania UV przez białko komórek
warstwy kolczystej naskórka, dochodzi do jego denaturacji, czego następstwem
jest uszkodzenie tych komórek;
z uszkodzonych komórek wydzielają się związki histaminopodobne, które
przenikają do skóry właściwej, gdzie powodują rozszerzenie naczyń
włosowatych.
W skórze poddanej napromieniowaniu, zwłaszcza promieniami UVB, dochodzi
do pigmentacji. Brunatne przebarwienie skóry zależy od zgromadzonej melaniny
w warstwie naskórku, długości fali oraz dawki promieni UV.
Promieniowanie ultrafioletowe ma pozytywny wpływ na skórę. Dzięki niemu
staje się ona odżywiona, elastyczna oraz sprężysta. Sprzyja leczeniu ran i owrzodzeń

12. 12
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
oraz podnosi jej odporność poprzez zwiększony dopływ białych krwinek.
Promieniowanie UVB powoduje wytwarzanie witaminy D, niezbędnej do wzmocnienia
kości, zaś ogólne naświetlanie UV poprzez swoje działanie pobudzające przysadkę,
nadnercza, jądra oraz jajniki zwiększa przemianę materii.
Wskazania do naświetlań UV:
łysienie plackowate i na tle łojotokowym;
odmrożenia;
czyraki;
łojotok twarzy i skóry głowy;
łojotokowe zapalenie skóry;
trudno gojące się rany;
wyprysk kontaktowy;
łuszczyca.
Przeciwwskazania do zabiegu naświetlania UV:
nowotwory złośliwe narządów wewnętrznych;
zaawansowana miażdżyca;
stany gorączkowe;
osoby powyżej 70 roku życia;
nadczynność tarczycy;
cukrzyca;
padaczka;
niewydolność mięśnia sercowego, rozrusznik serca;
wodobrzusze;
trądzik różowaty;
gruźlica;
niskie ciśnienie krwi;
antybiotykoterapia;
ciąża;
mieszanki ziołowe zawierające dziurawiec;
przyjmowanie leków hormonalnych w tym antykoncepcyjnych, sterydów,
salicylanów;
stosowanie kosmetyków i perfum zawierających olejek bergamotowy, cedrowy,
piżmo i olejki cytrusowe;

13. 13
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
fotodermatozy;
liczne znamiona barwnikowe.
3.1.9 Urządzenia emitujące promienie UV
Lampa kwarcowa jest najczęściej wykorzystywana do promieniowania UV.
Wyposażona w palniki o różnych kształtach emituje 57% promieni ultrafioletowych
oraz 47% promieni świetlnych widzialnych.
W specjalnych łóżkach opalających zamieszczane jest kilkadziesiąt świetlówek
o niskiej temperaturze. Celem takiej kabiny jest opalanie ciała z maksymalnym
ograniczeniem szkodliwego działania. Podczas opalania w solarium pamiętać trzeba
o umiarze, gdyż długotrwałe i częste opalanie prowadzi do wysuszenia skóry,
wytworzenia się zmarszczek, jak i wielu stanów zapalnych skóry.
Przeciwwskazania do korzystania z łóżek opalających:
bardzo jasna karnacja;
uczulenie na słońce, nadwrażliwość skóry na promienie słoneczne;
bielactwo;
rozległy typowy trądzik, trądzik różowaty, opryszczka;
rozszerzone naczynka na twarzy lub ciele;
liczne znamiona barwnikowe skóry, blizny;
niezagojone tatuaże;
ciąża, karmienie piersią;
miesiączka;
gorączka, stany zapalne;
przebyta niedawno operacja (okres rekonwalescencji);
choroby serca i układu krążenia;
aktywne zabiegi kosmetyczne i medycyny estetycznej;
stosowanie środków fotouczulających;
nowotwory złośliwe;
nadciśnienie;
niewydolność krążenia;
gruźlica;
nadczynność tarczycy;

14. 14
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
klaustrofobia3.
3.1.10 Ultradźwięki
To relaksujący i efektywny sposób głębokiego wtłaczania substancji aktywnych
zawartych w kosmetykach – służy do rozbijania tkanki tłuszczowej.
W trakcie zabiegu na miejsca problematyczne zostaje nałożony specjalny
preparat, następnie przykładana jest głowica emitująca fale ultradźwiękowe, które
penetrują głębiej tkankę w celu zwiększenia absorpcji kosmetyków oraz preparatów
leczniczych w głąb skóry.
Ciepło wytworzone przez ultradźwięki odpręża skórę i mięśnie.
Ultradźwięki przyspieszają również metabolizm i rozpad komórek
tłuszczowych, zwiększają ukrwienie i poprawiają krążenie. Dzięki temu skutecznie
wspomagają odchudzanie i redukują cellulit. Ultradźwięki są absolutnie bezinwazyjne,
mogą być stosowane nawet na najbardziej wrażliwej skórze. Innowacyjne
zastosowanie technologii ultradźwiękowej do kształtowania linii ciała daje wymierne
efekty widoczne już po pierwszym zabiegu. W opinii klientów zabieg posiada
właściwości energetyzujące, przywraca siły witalne i redukuje stres.
Efekty zabiegu:
rozbicie złogów tłuszczowych – cellulit;
głębokie nawilżanie;
wzrost przekrwienia w warstwach naskórka i skóry właściwej;
zmniejszenie napięcia mięśni;
hamowanie procesów zapalnych;
przyspieszenie wchłaniania tkankowego;
ujędrnianie i wygładzanie;
zmiękczenie blizn;
zmniejszenie rozstępów;
działanie przeciwbólowe.
Przeciwskazania:
osteoporoza, nerwica wegetatywna;
choroby nowotworowe i stany po ich operacyjnym usunięciu;
ciąża;
stany gorączkowe;
ciężki stan ogólny;
33 Tamże, s.245-251

15. 15
Kurs: Zasady wykonywania zabiegów na ciało
obecność w tkankach ciał obcych i metalicznych (aparat na zęby, implanty itp.);
ostre stany zapalne skóry i tkanek miękkich oraz stany wyniszczenia.
3.2 Helioterapia
Jeśli chcesz dowiedzieć się, na czym polega helioterapia, zapoznaj się
z prezentacją pt. „Helioterapia”.
3.3 Literatura
3.3.1 Literatura obowiązkowa
Artykuł z numeru 08(36)/2005 miesięcznika „Optymalnik” z cyklu Prądy
Selektywne;
Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetyka pielęgnacyjna i upiększająca –
Dłonie, stopy, ciało, Nowa Era, Warszawa 2013,
Dylewska-Grzelakowska J., Kosmetyka stosowana, WSIP 2011;
Mika T., Kasprzak W., Fizykoterapia, Wyd. Lekarskie PZWL, 2013.
3.3.2 Literatura uzupełniająca
Dylewska-Grzelakowska J., Zabiegi pielęgnacyjne ciała, WSiP, Warszawa 2013.
3.4 Spis rysunków
Rysunek 3.1 Wykonywanie zabiegu galwanizacji............................................................................3
3.5 Spis treści
3 Czynniki fizykalne w zabiegach na ciało....................................................................................2
3.1 Elektrolecznictwo..........................................................................................................................................2
3.1.1 Galwanizacja ....................................................................................................................................................................2
3.1.2 Jontoforeza (jonoforeza) ............................................................................................................................................6
3.1.3 Dezinkrustacja – opis działania...............................................................................................................................8
3.1.4 Światłolecznictwo..........................................................................................................................................................9
3.1.5 Promieniowanie podczerwone................................................................................................................................9
3.1.6 Promieniowanie ultrafioletowe (UV) ................................................................................................................11
3.1.7 Filtry .................................................................................................................................................................................11
3.1.8 Naświetlanie UV ..........................................................................................................................................................11
3.1.9 Urządzenia emitujące promienie UV..................................................................................................................13
3.1.10 Ultradźwięki..............................................................................................................................................................14
3.2 Helioterapia..................................................................................................................................................15
3.3 Literatura.......................................................................................................................................................15
3.3.1 Literatura obowiązkowa .........................................................................................................................................15
3.3.2 Literatura uzupełniająca .........................................................................................................................................15
3.4 Spis rysunków..............................................................................................................................................15