1. คาว่า “อาณานิคภ” ได้เกิดขึ้นเภื่อบยะเทศทางตะวันตกได้ออกเดินทางเฝื่อสายวจดินแดนต่างๆ ที่อมู่ใกล้และไกล
จากบยะเทศตัวเองซึ่งน่าจะเยิ่ภภาตั้งแต่โคลัภนัสได้ไบเจอดินแดนใหภ่ ด้วมเหตุปลที่บยะเทศทางตะวันตกได้เยิ่ภค้นหา
ดินแดนอื่น จึงทาให้เกิดคาว่าอาณานิคภขึ้น และเภื่อบยะเทศเหล่านี้เข้าไบมึดดินแดนต่างๆ บยะเทศตะวันตกไภ่ได้เอาแค่
ทยัฝมากยไบเท่านั้น แต่ได้นาแนวคิดและควาภเชื่อใหภ่ๆ เข้าภาให้กันคนฝื้นเภืองซึ่งมังคงฝมามาภยักษาอัตลักษณ์ของ
ชาติต่างๆ นั้นไว้ เภื่อเจ้าอาณานิคภสาภายถควนคุภทุกอม่างได้ เจ้าอาณานิคภต้องกายแสดงออกถึงอานาจต่างๆ เหล่านี้
เฝื่อให้บยะเทศอาณานิคภและบยะเทศตะวันออกอื่นๆ ได้ยันยู้ถึงควาภมิ่งใหญ่
เภื่อกล่าวถึง “อาณานิคภ”สองขั้วอานาจสาคัญในตอนนั้นคือผยั่งเศสและดัตซ์ที่ออกล่าอาณานิคภบยะเทศในแถน
เอเชีมตะวันออกเฉีมงใต้ เภื่อบยะเทศเหล่านี้ต้องกายแสดงออกของอานาจ วิธีกายที่ดีสุด คือ กายยิเยิ่ภงาน World Fair
โดมเยีมกเจ้าอาณานิคภต่างๆ ภาย่วภงานจัดแสดงซึ่งแต่ละคยั้งทุกบยะเทศจะนาควาภโดดเด่นของบยะเทศในอาณานิคภ
ภานาเสนอซึ่งเยีมกงานเหล่านี้ว่าเบ็นงาน “ฝิฝิธฟัณฑ์” กาจัดแสดงนี้ตอนสนองต่อเยื่องเล่าเกี่มวกันควาภก้าวหน้าของ
ภนุษมชาติ เทคโนโลมีสู่อนาคตที่ “ก้าวหน้า” และอานาจของเจ้าอาณานิคภเหนือดินแดนอื่น นอกจากเจ้าอาณานิคภจะ
เชิญบยะเทศตะวันตกภาย่วภจัดงานแล้วมังเชิญชนชั้นสูงของบยะเทศอาณานิคภภาย่วภงานด้วมเฝื่อจะได้ยู้ว่าเจ้าอาณา
นิคภภีควาภมิ่งใหญ่ภากและซึภซันแนวคิดหยือวิธีกายต่างๆ เฝื่อให้คนบยะเทศเหล่านั้นบยันเบลี่มนไบตาภที่เจ้าอาณา
นิคภต้องกาย
จุดเด่นของกายจัดแสดงงานของบยะเทศผยั่งเศส คือ กายจัดแสดงควาภหลากหลามของทยัฝมากยและ
วัฒนธยยภที่ผยั่งเศสคยอนคยองอมู่ ฝย้อภแสดงอานาจของผยั่งเศสที่ภิอ้างลนล้างได้โดมง่าม ตัวอม่างเช่น กายสย้างนคย
วัดจาลองด้วมขนาดเท่าจยิงซึ่งกลามเบ็นศูนม์กลางควาภสนใจของงาน ซึ่งด้านหนึ่งแสดงถึงควาภสาเย็จของผยั่งเศสและ
อีกด้านหนึ่ง คือ กายแนะนาดินแดนอาณานิคภใหภ่ให้ชาวผยั่งเศสได้ยันยู้ ในขณะที่จุดเด่นของกายจัดแสดงงานของดัตซ์
คือ กายปสภปสานอาคายหลามๆ แนนให้ยวภเข้ากันศิลบะแนนสภัมใหภ่จากสานักอัภสเตอย์ดัภ นอกจากนั้นดัตซ์มังได้
ยวนยวภวัตุสิ่งของที่เบ็นของชนฝื้นเภืองภาจัดแสดงด้วมเช่นกันซึ่งถือเบ็นจุดเด่นอีกอม่างของดัตซ์เฝยาะแสดงถึง
ควาภสาภายถในกายจัดกายกันกลุ่ภคนที่ภีควาภหลากหลามทางด้านชาติฝันธุ์
นอกจากด้านกายแสดงอานาจแล้ว ปลกยะทนที่สาคัญซึ่งบยะเทศตะวันตกได้สย้างไว้ คือ กายนาเข้าฝืชทาง
เศยษฐกิจภาเฝาะบลูกและเกิดเบ็นฝื้นที่เฝาะบลูก(Plantation) อาทิ อ้อม (น้าตาล) มางฝายา กาแพ ชา โกโก้ มาสูน
ข้าว และผิ่น เฝื่อส่งออกเบ็นสินค้าให้กันดินแดนอาณานิคภอื่น ภากไบกว่านั้นควาภฝมามาภของอาณานิคภต่อกายนา
เสนดินแดนในนังคันต่อชาวมุโยบด้วมกันเองเฝื่อปลบยะโมชน์ทางกายเภือง เศยษฐกิจ และกายบยะกาศควาภมิ่งใหญ่ของ
ชาติตนเอง ภีกายเฝิ่ภแนวคิดควาภเบ็นสภัมใหภ่ ที่ภาฝย้อภกันเทคโนโลมี ยะนนกายศึกษา ยูบแนนกายบกคยอง ฯลฯ
พิพิธภัณฑ์อาเซียนกับมรดกอาณานิคม
อุดภลักษณ์ ฮุ่นตยะกูล
อาจายม์บยะจาฟาควิชาภานุษมวิทมา
คณะสังคภวิทมาและภานุษวิทมา
ภหาวิทมาลัมธยยภศาสตย์ หน้า 1/2

2. หลังจากผยั่งเศสได้เข้าภามึดอาณาเขตต่างๆ ในแถนอินโดจีนแล้ว ผยั่งเศสได้จัดตั้งสานักผยั่งเศสแห่งบลามนุยฝา
ทิศ (EFEO L’école française d’extrême-orient) ในบี ค.ศ. 1900 นทนาทสาคัญ คือ กายเบ็นศูนม์ศึกษาและวิจัม
เกี่มวกันเยื่องอายมธยยภมุคคลาสลิคในอินโดจีน โดมภีต้นแนนกายนยิหายภาจาก งานนยิหายอาณานิคภผยั่งเศสใน โยภ
เอเธนส์ และไคโย แภ้ว่า EFEO จะบยะกาศตัวว่าเข้าภาศึกษาด้านวัฒนธยยภของดินแดนอาณานิคภ งานหลักคือ
กายศึกษา และวิจัมเกี่มวกันอายมธยยภมุคคลาสลิค ฟาษาศาสตย์ โนยาณคดี บยะวัติศาสตย์ บยะวัติศาสตย์ศิลบะ แต่
บฏิเสธไภ่ได้ว่าเบ็นกายภีนทนาทในกายชี้แนะต่อผ่ามกายเภืองและด้านกายท่องเที่มว ขั้นตอนกายทางานของEFEO คือ
กายวิจัมในฝื้นที่ และโคยงกายนูยณะโนยาณสถาน ซึ่งไภ่เน้นกายนูยณะตาภหลักวิชากายแต่ภุ่งทาเฝีมงเฝื่อสนองตอนต่อ
แยงดึงดูดทางกายท่องเที่มวเท่านั้น เภื่อบยะเทศอาณานิคภได้สย้างยูบแนนของฝิฝิธฟัณฑ์ขึ้นภาให้กันคนท้องที่แล้ว
แนวคิดของกายสย้างและกายจัดแสดงจึงจาเบ็นต้องไบตาภทิศทางของบยะเทศเหล่านั้น ซึ่งเยิ่ภตั้งแต่กายตั้งชื่อห้องจัด
แสดงที่ใช้ชื่อวียนุยุษชาวผยั่งเศส ด้วมเหตุปลของกาย “ง่ามที่จะจดจา” แต่เหตุปลที่แท้จยิง คือ กายบยะกาศเกีมยติของ
ชาวตะวันตกในกายค้นฝนและศึกษาอายมธยยภโนยาณและมังเบ็นกายบยะทันอานาจให้กันชนฝื้นเภืองซึภซัน หยือ กาย
ตั้งวัตถุจัดแสดงก็จะใช้แนนบยะเฝณีนิมภของผยั่งเศสเบ็นหลัก
แนวคิดอีกอม่างที่เจ้าอาณานิคภได้สย้างให้กันคนในท้องถิ่นคือ กายเบลี่มนควาภคิดจากศาสนสถานเบ็นศิลบะ
อม่างหนึ่งที่สาภายถแสดงควาภสวมงาภเฝื่อดึงดูดกายท่องเที่มวแทนกายเคายฝนูชาตาภอม่างเดิภ มกตัวอม่าง นุโยฝุทโธ
ในบยะเทศอินโดนีเซีม ศาสนสถานแห่งนี้ภีนยินทเดิภเบ็นศาสนสถานในฝุทธศาสนาที่สะท้อนถึงโลกทัศน์ และกายจาลอง
จักยวาลวิทมาในแนนฝุทธ ดังนั้นศาสนสถานจึงได้เสนอวิถีทางสู่กายยู้แจ้ง ป่านทางเดินแต่ละขั้นก่อนก่อนป่านไบถึง
จุดสูงสุด แต่บัจจุนัน “ศาสนสถานและฝื้นที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งนี้” เบลี่มนเบ็น “เศษซาก“ และกลามเบ็น “งานศิลบะ” ในที่สุด
ข้อสรุปสาคัญ
1.เจ้าอาณานิคภอม่างผยั่งเศสชอนเล่าเยื่องของอาณานิคภต่างๆ เบ็นอม่างภากเฝยาะกายเล่าเยื่องเหล่านี้เบ็น
กายแสดงอานาจของตัวเองที่ภีอมู่เหนือบยะเทศต่างๆ ในขณะที่ดัตซ์ไภ่ค่อมภีกายนาเสนออาณานิคภต่อสาธายณชนภาก
นักเฝยาะดัตซ์ไภ่ได้เข้าไบจัดกายเยื่องฟามในบยะเทศอาณานิคภอม่างผยั่งเศส
2.นางคยั้งกายศึกษาเยื่องฝิฝิธฟัณฑ์ท้องถิ่นควยม้อนกลันไบดูกยะนวนกายทางานของตัวเองด้วมว่าภีควาภ
เหภาะสภหยือไภ่ เฝยาะนางคยั้งกยะนวนกายทางานของเยาอาจไภ่คยอนคลุภหยือไภ่เข้าใจนยินทของคนกลุ่ภนั้นอม่าง
ชัดเจน ดังนั้น กายกายยันพังควาภคิดเห็นของคนในท้องถิ่นหยือคนในฝื้นที่ถือว่าเบ็นเยื่องสาคัญเฝยาะบัจจุนันนี้กายลง
ฝื้นที่สายวจต้องอาศัมควาภย่วภภือและกายให้ข้อภูลต่างๆ ของคนในฝื้นที่เช่นกัน
พิพิธภัณฑ์อาเซียนกับมรดกอาณานิคม
อุดภลักษณ์ ฮุ่นตยะกูล
อาจายม์บยะจาฟาควิชาภานุษมวิทมา
คณะสังคภวิทมาและภานุษวิทมา
ภหาวิทมาลัมธยยภศาสตย์ หน้า 2/2