W zarządzaniu wiedzą i informacją technologie informacyjne są wykorzystywanie na każdym etapie, od pozyskiwania i wyszukiwania informacji i wiedzy przez ich organizowanie, rozpowszechnianie aż do tworzenia nowej wiedzy i informacji. W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę systemów i narzędzi wspomagających zarządzanie i dzielenie się informacją i wiedzą w różnych typach organizacji. Są to m.in.: systemy wspomagające współpracę, systemy wykorzystujące sztuczną inteligencję oraz oprogramowanie społecznościowe. Omówiono także wyniki badań własnych autorki poświęconych dzieleniu się wiedzą i informacją wśród pracowników naukowo-dydaktycznych polskich uczelni, a ściślej ich część odnoszącą się do wykorzystywania przez nich w tym kontekście nowoczesnych technologii. Badania przeprowadzono na przełomie 2013 i 2014 roku za pośrednictwem Ośrodka Przetwarzania Informacji. Grupę respondentów stanowiły osoby zarejestrowane w bazie Ludzie Nauki. Byli wśród nich przedstawiciele różnych nauk, m.in. humanistyczno-społecznych, ścisłych i przyrodniczych. Większość uwzględnionych w kwestionariuszu narzędzi i technologii związana była z nieformalnymi procesami komunikacji naukowej. Wymieniono tu m.in. pocztę elektroniczną, portale społecznościowe, serwisy dla naukowców, repozytoria prezentacji, repozytoria preprintów, blogi naukowców. Dodatkowe pytania dotyczyły czasopism w otwartym dostępie z podziałem na punktowane wg ministerialnych wytycznych oraz niepunktowane. W świetle tych badań, najczęściej wykorzystywanym narzędziem wymiany wiedzy i informacji pomiędzy ankietowanymi pracownikami naukowo-dydaktycznymi była poczta elektroniczna. Najmniej popularne w badanej grupie respondentów były: serwisy społecznościowe oraz prowadzenie naukowego bloga. Uzyskane dane potwierdzają opinie prezentowane na łamach literatury przedmiotu o rozpoczynającym się dopiero w Polsce dyskursie na temat naukowej blogosfery.

1. Marzena ŚWIGOŃ
Zakład Archiwistyki, Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej
Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
III Międzynarodowa Konferencja Naukowa
Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian
Nauka o informacji a humanistyka cyfrowa
11-12 maja 2015 r. Uniwersytet Warszawski

2.  Kwestionariusz ankiety
elektronicznej (przełom
2013/2014)
 Sekcja : technologie i narzędzia
wykorzystywane do dzielenia
się wiedzą i informacjami w
kontaktach zawodowych
 Ocena w skali
 od 1 - nigdy do 5 - stale
Dzielenie się
wiedzą i informacją
- rozmowy bezpośrednie
-kontakty za pośrednictwem
technologii
Projekt badawczy NCN
nr 2011/03/B/HS2/04436

3.  OPI Ludzie nauki
 ponad 1,5 tys. pracowników
naukowo-dydaktycznych
 z różnych uczelni (publicznych/
niepublicznych;
uniwersytetów/politechnik/szkół
wyższych; ze wszystkich
województw)
 ze wszystkich dziedzin nauki i sztuki
(22 wg klasyfikacji MNiSW)
 dr – 60%, dr hab. – 26%, prof. – 14%
Projekt badawczy NCN
nr 2011/03/B/HS2/04436

4. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L
1 – nigdy 19 1%
2 71 5%
3 221 14%
4 437 28%
5 – stale 810 52%
Razem
M = 4,25
1558 100%

5. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L
1 – nigdy 598 38%
2 363 23%
3 272 18%
4 199 13%
5 – stale 126 8%
Razem
M = 2,28
1558 100%

6. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L
1 – nigdy 860 55%
2 323 20%
3 198 13%
4 105 7%
5 – stale 72 5%
Razem
M = 1,15
1558 100%

7. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L
1 – nigdy 669 43%
2 405 26%
3 271 17%
4 155 10%
5 – stale 58 4%
Razem
M = 2,05
1558 100%

8. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L
1 – nigdy 716 46%
2 335 21%
3 262 17%
4 158 10%
5 – stale 87 6%
Razem
M = 2,07
1558 100%

9. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L %
1 – nigdy 634 41%
2 316 20%
3 296 19%
4 180 12%
5 – stale 132 8%
Razem
M = 2,26
1558 100%

10. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L
1 – nie posiadam 929 60%
2 214 14%
3 176 11%
4 128 8%
5 – stale korzystam 111 7%
Razem
M = 1,89
1558 100%

11. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L
1 – nigdy 225 15%
2 200 13%
3 343 22%
4 412 26%
5 – stale 378 24%
Razem
M = 3,33
1558 100%

12. Stopień
wykorzystywania
w skali 1-5
L
1 – nigdy 460 30%
2 330 21%
3 364 23%
4 260 17%
5 – stale 144 9%
Razem
M = 2,54
1558 100%

13. l
p
Technologie i narzędzia M
1 poczta elektroniczna 4,25
2 punktowane czasopisma OA 3,33
3 niepunktowane czasopisma OA 2,54
4 serwisy dla naukowców typu
ResearchGATE
2,28
5 repozytoria preprintów 2,26
6 otwarte repozytoria typu
Slideshare, Youtube
2,07
7 inne fora internetowe i grupy
dyskusyjne
2,05
8 własna strona internetowa i/lub
własny blog
1,89
9 serwisy społecznościowe typu:
Facebook, LinkedIn, Twitter
1,15

14.  Technologie informacyjno-
komunikacyjne są immanentnie
związane z zarządzaniem
informacją i wiedzą w każdym
środowisku, czy to akademickim
czy biznesowym.
 W dzieleniu się wiedzą i
informacją, jednym z
komponentów tego procesu (obok
wyszukiwania, gromadzenia czy
organizowania), technologie pełnią
rolę drugorzędną.

15.  marzena.swigon@uwm.edu.pl
 Marzena Świgoń: Dzielenie się
wiedzą i informacją. Specyfika
nieformalnej komunikacji w polskim
środowisku akademickim. Olsztyn:
Wydaw. UWM 2015 (w druku)