check it

1. บทที่ 11
การเงินระหว่างประเทศ
(International Finance)
ประเทศไทยมี ก ารติ ด ต่ อ กั บ ต่ า งประเทศทั้ ง
ทางด้ า นการค้ า และการลงทุ น ค่ อ นข้ า งมาก ดั ง นั้ น
ตลาดปริ ว รรตเงิ น ตราระหว่ า งประเทศจึ ง มี บ ทบาท
สำา คั ญ ในการสนั บ สนุ น ให้ ก ารค้ า และ การลงทุ น
ระหว่ า งประเทศเป็ น ไปอย่ า งราบรื่ น มี เ สถี ย รภาพ
บทบาทและผลกระทบของตลาดปริ ว รรตเงิ น ตรา
ระหว่ า งประเทศนั บ วั น จะทวี ม ากขึ้ น เมื่ อ ระบบ
เศรษฐกิจของประเทศเชื่ อ มโยงกั น มากขึ้นตามกระ
แสโลกาภิวัตน์และนโยบายการเปิด เสรี ภาคการเงิน
ของไทย ดังนั้น จึงมีความจำาเป็นทีผประกอบการต้อง
่ ู้
มี ค วามเข้ า ใจเกี่ ย วกั บ การเงิ น ระหว่ า งประเทศ ใน
ประเด็นต่าง ๆ ต่อไปนี้
1. ตลาดการเงิ น ระหว่ า งประเทศ
(International Financial Markets)
2. ต ล า ด ป ริ ว ร ร ต เ งิ น ต ร า (Foreign
Exchange Markets)
3. ระบบอัตราแลกเปลียน ่
4. ทฤษฎี อ ธิ บ ายการเปลี่ ย นแปลงของอั ต รา
แลกเปลียน ่
5. วิวฒนาการระบบอัตราแลกเปลียนของโลก
ั ่
6. วิวฒนาการระบบอัตราแลกเปลียนของไทย
ั ่

2. 7. สหภาพเศรษฐกิ จ และการเงิ น ยุ โ รปและ
บทบาทของเงิน eoru
8. ก า ร ล ง ทุ น ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ (Foreign
Investment)
11.1 ความหมาย และความสำา คั ญ ของตลาด
การเงินระหว่างประเทศ
ตลาดการเงินระหว่างประเทศ (international
financial markets) มี ค ว า ม ห ม า ย แ ล ะ บ ท บ า ท
หน้ า ที่ ค ล้ า ยกั บ ตลาดการเงิ น ของแต่ ล ะประเทศ
(domestic financial markets) ซึ่งประกอบไปด้วย
3 ต ล า ด คื อ ต ล า ด เ งิ น ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ
(international money markets) ตลาดทุน ระหว่ า ง
ป ร ะ เ ท ศ (international capital markets) แ ล ะ
ต ล า ด ป ริ ว ร ร ต เ งิ น ต ร า (foreign exchange
markets) ตลาดการเงิ น ระหว่ า งประเทศทำา หน้ า ที่
ระดมเงิ น ทุ น จากกลุ่ ม ประเทศหรื อ กลุ่ ม ธุ ร กิ จ ที่ มี
อุ ป ทานส่ ว นเกิ น ของเงิ น ทุ น ไปสู่ ป ระเทศหรื อ กลุ่ ม
ธุรกิจที่มีอุปสงค์ส่วนเกินของเงินทุน และทำา หน้าที่
ส นั บ ส นุ น ธุ ร ก ร ร ม ที่ เ กิ ด ขึ้ น ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ
(international transactions) เช่ น การค้ า ระหว่ า ง
ประเทศ การลงทุนระหว่างประเทศ และการโอนเงิน
ระหว่ า งประเทศ รวมทั้ ง เป็ น แหล่ ง ที่ นั ก ลงทุ น จะ
แสวงหากำา ไรสู ง สุ ด หรื อ ช่ ว ยลดความเสี่ ย ง (risk)
โดยการจั ด สรรเงิ น ทุ น (portfolio) ไปยั ง ตลาดเงิ น
และตลาดทุนทีกระจายอยูทั่วโลก รวมทั้งไปยังสินค้า
่ ่

3. (products) ประเภทต่ า ง ๆ ที่ซื้อ ขาย เช่ น เงิ นสกุ ล
ห ลั ก ๆ อ นุ พั น ธ์ ท า ง ก า ร เ งิ น (financial
derivatives)1 หรื อ พั น ธบั ต ร (bonds) หรื อ หุ้ น
(stocks) เป็นต้น
11.2 ต ล า ด เ งิ น ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ
(Internationa Money Markets)
ตลาดเงินระหว่างประเทศมีชื่อ เรี ยกแตกต่าง
กั น ใ น ห ล า ย ชื่ อ เ ช่ น Eurodollar, Eurocurrency
หรื อ IBF (International Banking Facilities) หรื อ
Offshore financial market เป็ น ต้ น ไม่ ว่ า จะเรี ย ก
ชื่อใดก็ตาม มีความหมายเป็นทีเข้าใจกันว่าเป็นตลาด
่
ที่ทำาหน้าที่ระดมเงินสกุลหลักจากแหล่งหรือประเทศ
ที่ มี เ งิ น เกิ น ความต้ อ งการ ซึ่ ง ได้ แ ก่ ป ระเทศที่ เ กิ น
ดุลการชำาระเงิน เพื่อให้ผู้ต้องการกู้หรือให้ประเทศที่
ขาดดุ ล การชำา ระเงิ น กู้ กล่ า วอี ก นั ย คื อ ทำา หน้ า ที่
หมุนเวียน “เงินระหว่างประเทศ” ที่มีค่อนข้างจำากัด
ให้เพียงพอรองรับธุรกรรมระหว่างประเทศ เช่น การ
ค้า และการลงทุน ระหว่ า งประเทศ ที่ข ยายตัว อย่า ง
รวดเร็ว
ตลาดการเงินระหว่างประเทศและในประเทศมี
ความแตกต่า งกันอย่า งมาก ทั้งนี้ เพราะประการแรก
สิ น ค้ า ที่ ซื้ อ ขายในตลาดเงิ น ระหว่ า งประเทศหรื อ ที่
เ รี ย ก ว่ า “ เ งิ น ร ะ ห ว่ า ง ป ร ะ เ ท ศ ” (international
1
ตัวอย่างของอนุพนธ์ทางการเงินที่ต่อเนื่องมาจาก “เงินตราระหว่าาง
ั
ประเทศ” เช่น currency futures fprwards options and swaps

4. money or international currencies) มีหลากหลาย
ซึ่ ง ประกอบด้ ว ย ทองคำา เงิ น ตราสกุ ล หลั ก เช่ น
ดอลลาร์สหรัฐ ปอนด์สเตอริงค์ มาร์ค เป็นต้น สิทธิ
ถ อ น เ งิ น พิ เ ศ ษ (Special Drawing Right: SDR)
European Currency Unit (ECU) 2 และเงิ น euro
ประการที่ส อง สถาบั น หรื อ ผู้ ที่ เ ข้ า มาทำา ธุ ร กรรมใน
ตลาดการเงินระหว่างประเทศมีสถาบันหรือผู้ที่เข้ามา
ยุ่งเกี่ยวมากมายทั้งภาครัฐและเอกชน เช่น ธนาคาร
แ ล ะ ส ถ า บั น ก า ร เ งิ น ที่ ทำา ห น้ า ที่ เ ป็ น ตั ว ก ล า ง
(dealers) ผู้ ส่ ง ออกและนำา เข้ า บริ ษั ท ที่ ทำา ธุ ร กิ จ
ข้ามชาติ ธนาคารกลางของแต่ละประเทศ และนัก
เก็ ง กำา ไร และประการสุ ด ท้ า ย การพั ฒ นาการของ
ตลาดเงินระหว่างประเทศและการดำา เนินการ เกิดมา
โดยตัว เองและต้องยุ่งเกี่ ยวกับธุร กรรมข้ า มประเทศ
แต่ไม่มีองค์กรระหว่า งประเทศมาวางกฎเกณฑ์และ
ดู แ ลการดำา เนิ น งานของตลาดเงิ น ระหว่ า งประเทศ
อย่างจริงจัง3 เหมือนตลาดเงินภายในประเทศ
องค์ ป ระกอบที่ สำา คั ญ ของตลาดเงิ น ระหว่ า ง
ป ร ะ เ ท ศ คื อ ต ล า ด ป ริ ว ร ร ต เ งิ น ต ร า (foreign
exchange market) ประเทศทั่ ว โลกค้ า ขายติ ด ต่ อ
กั น และใช้ เ งิ น สกุ ล ที่ ต่ า งกั น จึ ง จำา เป็ น ต้ อ งมี ต ลาด
2
SDR, ECU เป็นเงินระหว่างประเทศที่สร้างขึ้นมาโดยองค์กรพิเศษเป็นเงิน
ที่ อ ยู่ ใ นรู ป ของบั ญ ชี ไม่ ใ ช่ เ ป็ น ตั ว เงิ น เหมื อ นเงิ น สกุ ล หลั ก ใช้ ชำา ระหนี้
ระหว่างประเทศเฉพาะภาครัฐเท่านัน ้
3
ในอดีตประเทศส่วนใหญ่ทั่ว โลกเคยใช้ ระบบการเงิน ที่ เรี ย กว่ า Bretton
Woods ซึ่ ง ดู แ ลโดย IMF แต่ ย กเลิ ก ไปในปี 2514 ปั จ จุ บั น มี อ งค์ ก รบาง
อ ง ค์ ก ร ดู แ ลเ ป็ น กา ร เฉ พา ะ เ รื่ อ ง เช่ น BIS (Bank for International
Settlement) หรือ IMF ดูรายละเอียดเพิ่มเติมในหัวข้อ 9.

5. ปริวรรตเงินตรา เพื่อเป็นแหล่งให้มีการแลกเปลี่ยน
เงินตราหรือซือขายเงินตราสกุลต่างๆ ตลาดปริวรรต
้
เ งิ น ต ร า นี้ มี อ ยู่ ทุ กป ร ะ เ ท ศ โ ด ย มี ต ล า ด ใ ห ญ่ ๆ
กระจายอยู่ทั่วโลก เช่ น ในยุโรป สหรัฐอเมริก าและ
เอเซีย ตลาดเหล่านี้เชื่อมโยงกันและเปิดทำา งานต่อ
เนื่องกัน 24 ชัวโมง ่
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ตลาดเงินระหว่าง
ประเทศต้องเผชิญกับปัญหาหลายๆ ประการที่สำาคัญ
คือ ปัญหาเรื่องการขาดสภาพคล่อง (Liquidity) และ
ปั ญ ห า เ รื่ อ ง ก า ร ผั น ผ ว น ข อ ง อั ต ร า แ ล ก เ ป ลี่ ย น
(Volatility) ปัญ หาแรก เป็ น ปั ญ หาการขาดแคลน
“เงิ น ระหว่ า งประเทศ” ที่ จ ะรองรั บ การค้ า และการ
ลงทุนระหว่า งประเทศที่ ข ยายตั ว รวมทั้ ง เพื่ อ สนอง
ตอบความต้องการของประเทศทีขาดดุลการชำาระเงิน ่
ทั้งนี้เนื่องจาก เงินตราสกุลหลักที่ยอมรับกันระหว่าง
ประเทศมี น้ อ ยสกุ ล ส่ ว นใหญ่ ใ ช้ เ งิ น ดอลลาร์ ส หรั ฐ
ซึ่งเป็นเงินที่ยอมรับกันแต่ไม่มีอะไรหนุนหลัง คือไม่มี
ข้ อ บั ง คั บ ท า ง ก ฎ ห ม า ย ใ น ก า ร แ ล ก เ ป ลี่ ย น เ ป็ น
สินทรัพย์ที่มีค่า เช่น ทองคำา เหมือนในอดีต ดังนั้น
อุปทานของเงินดอลลาร์จึงเกิดจากนโยบายทางการ
เงิ น ของประเทศสหรั ฐ อเมริ ก า เมื่ อ การค้ า และการ
ลงทุนระหว่างประเทศขยายตัวตามการเจริญก้าวหน้า
และการเปิดประเทศทั่วโลก ปริมาณเงินดอลลาร์ที่
จะรองรั บ ธุ ร กรรมเหล่ า นี้ จึ งไม่ ค่ อ ยเพี ย งพอ ปั ญ หา
ประการที่สอง คือการผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยน
ซึ่ ง เป็ น อุ ป สรรคอย่ า งยิ่ ง ต่ อ การค้ า ระหว่ า งประเทศ

6. ปัญหานี้ปัจจุบันยิ่งเพิ่มมากขึนและเด่นชัดมากขึ้นเมื่อ
้
เกิดวิกฤตเศรษฐกิจในเอเซีย ตะวันออกเฉียงใต้และ
ส่งผลกระทบไปทั่วโลกขณะนี้ ปัญหานี้ เกิดจากการ
ดำา เนินนโยบายการเปิด เสรีท างการเงิ นที่ ข าดความ
ระมัดระวังในการควบคุมและติดตามสถาบันการเงิน
แล้ว ยังเกิดจากการเก็งกำาไรของกองทุนเอกชนที่หา
กำา ไรจากการค้ า เงิ น โดยเฉพาะ hedge funds4
ปั ญ หาทั้ ง สองประการนี้ จ ะเป็ น ประเด็ น ที่ สำา คั ญ ใน
ระดับสูงจะต้องมีการพิจารณาแก้ไขในการประชุมเพือ ่
การปฏิรประบบการเงินระหว่างประเทศในอนาคต
ู
11.3 ต ล า ด ป ริ ว ร ร ต เ งิ น ต ร า (Foreign
Exchange Market)
ตลาดปริว รรตเงิ น ตรา เป็ นตลาดซื้อ ขายเงิ น
ตราต่างประเทศสกุลต่าง ๆ เช่น ตลาด ปริวรรตเงิน
ตราสกุลดอลลาร์ส หรั ฐ ก็ คือ ตลาดที่ทำา การซื้อ ขาย
เงิ น ดอลลาร์ ส หรั ฐ โดยขณะหนึ่ ง ขณะใด จะมี ผู้
ต้ อ งการซื้ อ ดอลลาร์ ส หรั ฐ และผู้ ที่ ต้ อ งขายเงิ น
ดอลลาร์ ส หรั ฐ โดยผู้ ที่ ต้ อ งการซื้ อ ดอลลาร์ คื อ
พ่อค้าผูนำาเข้าสินค้าต่างประเทศ ผู้ทกำาลังจะไปเทียว
้ ี่ ่
4
เป็นการร่วมลงทุนของเอกชนในรูปของกองทุน โดยมีวัตถุประสงค์ในการ
ลงทุน ในตราสารทางการเงิน ประเภทต่า งๆ รวมทั้ ง การลงทุ น ในการเก็ง
กำา ไรเรื่องอัตราแลกเปลี่ยน เนื่องจากกองทุนประเภทนี้เพิ่งเกิดใหม่และ
ยังไม่มีกฎระเบียบในการควบคุมดูแลเหมือนกับสถาบันการเงินหรือกองทุน
ประเภทอื่น เช่น ธนาคารพาณิช ย์ และ Mutual funds กองทุน hedge
funds ถูกวิจารณ์ว่าเป็นส่วนที่ทำา ให้เกิดวิกฤตการณ์ใ นเอเซีย ประเทศ
ต่าง ๆ ได้มีการเรียกร้องให้มีการควบคุมการลงทุนของกลุ่มนี้ IMF กำา ลัง
หามาตรการ

7. ต่างประเทศ หรือผู้ที่ซื้อดอลลาร์ส่งไปให้บุตรหลาน
ที่เรีย นอยู่ต่า งประเทศ เป็ นต้ น สำา หรั บ ผู้ที่ต้อ งการ
ขายดอลลาร์ ได้แก่ ผู้ส่งออก ผู้ที่ได้ รับ เงิ นโอนมา
จากต่ า งประเทศ หรื อ นั ก ธุ ร กิ จ ที่ ไ ปกู้ เ งิ น ดอลลาร์
เป็ น ต้ น ราคาซื้ อ ขายดอลลาร์ ที่ กำา หนด เรี ย กว่ า “
อั ต ราแลกเปลี่ ย น” (exchange rate) โดยแสดง
จำา นวนเงิ น บาทที่ ต้ อ งใช้ ใ นการแลกเงิ น จำา นวน 1
ดอลลาร์สหรัฐฯ เช่น อัตราแลกเปลี่ยนของเงินบาท
ต่อ 1 ดอลลาร์ส หรัฐเท่ า กั บ 25.75 บาท5 ราคาซื้อ
ขายหรืออัตราแลกเปลี่ยนปรับเปลี่ยนขึ้นลงได้ กล่าว
คือ ถ้าตลาดเสรี จะขึ้นอยู่กับอุปสงค์และอุปทานของ
เงิ นตราสกุลนั้ น ๆ เช่ น กรณี ที่อั ต ราแลกเปลี่ ย นเพิ่ ม
เป็ น 40.00 บาท แสดงว่ า ค่ า เงิ น บาทเสื่ อ มค่ า ลง
(depreciation) เมื่ อ เที ย บกั บ ค่ า เงิ น ดอลลาร์ ส หรั ฐ
หรือกล่าวอีกนัยคือ ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐแข็งตัวหรือ
เพิ่ ม ค่ า ขึ้ น (appreciation) เมื่ อ เที ย บกั บ เงิ น บาท
การเสื่ อ มค่ า หรื อ เพิ่ ม ค่ า ดั ง กล่ า วให้ เ ป็ น ไปตาม
อุ ป สงค์แ ละอุป ทาน ของดอลลาร์ ส หรั ฐ ถ้ า อุ ป สงค์
มากกว่าอุปทาน ค่าเงินบาทจะเสื่อมค่า (ค่าดอลลาร์
เพิ่มค่า) แต่ถ้าอุปสงค์น้อยกว่าอุปทาน ค่าเงินบาทก็
จะเพิ่ ม ค่ า (ค่ า ดอลลาร์ ส หรั ฐ ลดค่ า ลง) ในกรณี
5
อั ตร า แ ลกเป ลี่ ยน ที่ จะ กล่ า ว ถึ ง ใน ตำา ราเล่ ม นี้ จ ะ ใ ช้ ร ะ บบ indirect
quotation คื อ ระบุ จำา นวนเงิ น สกุ ล ท้ อ งถิ่ น ที่ ใ ช้ แ ลกเงิ น ตราสกลุ ต่ า ง
ประเทศจำานวน 1 หน่วย เป็นระบบที่ใช้ทั่วไปสำาหรับประเทศต่างๆ ที่เทียบ
จำานวนเงินสกลุของตนเองเทียบกับ 1 ดอลลาร์สหรัฐ สำาหรับการกำาหนด
อัตราแลกเปลี่ยนแบบ direct quotation เป็นการกำาหนดอัตราแลกเปลี่ยน
โดยระบุจำานวนเงินสกุลต่างประเทศเพื่อแลกกับเงินสกุลท้องถิ่น 1 หน่วย
เป็นวิธีการกำาหนดที่ใช้ในประเทศอังกฤษและประเทศในเครือจักรภพบาง
ประเทศ เช่น กำาหนด 1.657 ดอลลาร์ต่อ 1 ปอนด์สเตอริงค์

8. ตลาดไม่เสรี คือรัฐบาลมีอำา นาจในการกำา หนดอัตรา
แลกเปลี่ ย นและต้ อ งการเปลี่ ย นแปลง เช่ น เดิ ม
กำา หนดไว้ ที่ 25.75 แล้ ว ประกาศอั ต รา ให ม่เป็น
26.00 บาท กรณี นี้ เ รี ย กว่ า เป็ น การลดค่ า เงิ น บาท
(devalue) ในทางกลับกันถ้า ประกาศอัต ราใหม่ เ ป็ น
25.25 บ า ท ก ร ณี นี้ เ รี ย ก ว่ า เ พิ่ ม ค่ า เ งิ น บ า ท
(revalue) การปรับเปลี่ยนอัตราแลกเปลี่ยนในตลาด
ประเภทนี้ จะขึ้นอยู่กับนโยบายของรัฐบาลและภาพ
รวมของเศรษฐกิจมหภาค
รูปที่ 11.1 แสดงตลาดปริวรรตเงินตราโดยใช้
รูปกราฟ
อั ต ร า แ ล ก เ ป ลี่ ย น ขึ้ น ล ง เ ส รี
อัตราแลกเปลียนคงที่
่
บ า ท /$
บาท/$ S
S
30 A B 25
25 D / D /
D D
100 150 ดอลลาร์
100 150 ดอลลาร์
ในระบบอัตราแลกเปลียนเสรีนั้น เมื่ออุปสงค์
่
ของเงินตราต่างประเทศ (ดอลลาร์สหรัฐ) เพิ่มสูงขึ้น
จะทำาให้ราคาของเงินตราต่างประเทศนั้นเพิ่มขึ้นจาก
25 บาทต่อดอลลาร์สหรัฐ เป็ น 30 บาทต่อดอลลาร์

9. นั่นคือ ค่า เงินบาทเสื่อ มค่า ลง ในขณะที่ก รณี อัต รา
แลกเปลี่ ย นคงที่ นั้ น เมื่ อ อุ ป สงค์ ข องเงิ น ตราต่ า ง
ประเทศเพิ่ ม สู ง ขึ้ น อั ต ราแลกเปลี่ ย นจะไม่ มี ก าร
เปลี่ ย นแปลง เนื่ อ งจากถู ก กำา หนดให้ ค งที่ จ ะทำา ให้
ตลาดไม่อยู่ในดุลยภาพ ซึ่งรัฐบาลจะต้องเข้าทำาการ
แทรกแซง เพื่อให้อยู่ในระดับดุลยภาพ เช่น ขายเงิน
ตราต่างประเทศนั้นออกมาในตลาดเพื่อเพิ่มอุปทาน
ของเงินตราต่างประเทศ เป็นต้น
11.4 ประเภทของระบบอัตราแลกเปลียน
่
ระบบอัตราแลกเปลี่ย น 6 แบ่งได้ เป็ นประเภท
ใหญ่ ๆ 2 ประเภท คือ ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบ
คงที่ (Fixed Exchange-Rate System) และระบบ
อัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว (Flexible Exchange-
Rate System) อย่างไรก็ตามทั้งสองระบบต่างมีข้อ
บกพร่องด้วยกัน ทั้งนี้เพราะเป็นระบบที่ค่อนข้า งสุด
ขั้ ว ดั ง นั้ น ในปั จ จุ บั น ไม่ มี ป ระเทศไหนใช้ ทั้ ง สอง
ระบบนี้แล้ว หากแต่ผ่อนคลายของระบบอัตราแลก
เปลี่ ย นทั้ ง สอง ดั ง นั้ น จึ ง สรุ ป ได้ ว่ า ปั จ จุ บั น มี ร ะบบ
อัตราแลกเปลี่ย นเพิ่ ม ขึ้ น อี ก 2 ประเภทใหญ่ ๆ คื อ
ระบบอัต ราแลกเปลี่ย นแบบคงที่แ บบยื ด หยุ่ น และ
อั ต ราแลกเปลี่ย นลอยตั ว แบบจั ด การ จึ ง สรุ ป ได้ ว่ า
ระบบอัตราแลกเปลียนแบ่งได้เป็น 4 กลุม คือ
่ ่
6
การแบ่ ง ประเภทของระบบการเงิ น ระหว่ า งประเทศอาจจำา แนกตาม
ประเภทของสินทรัพย์ที่ใช้เป็นทุนสำารองเงินตราระหว่างประเทศ อาจแบ่ง
ได้ เ ป็ น 3 ประเภทหลั ก ได้ แ ก่ (1) ระบบมาตรฐานทองคำา (Gold
standard) (2) ระบบ ปริ ว รรตทอง คำา (Gold- Exchange Standard)
และ (3) ระบบทุนสำารองเงินตราสกุลหลัก (reserve-currency system)

10. (1) ระบบอัตราแลกเปลียนแบบคงที่
่
(Fixed Exchange Rate System)
(2) ระบบอัตราแลกเปลียนแบบยืดหยุน
่ ่
(Modified Fixed Exchange Rate System)
(3) ระบบอัตราแลกเปลียนแบบจัดการ
่
(Managed Floating Exchange Rate
System)
(4) ระบบอัตราแลกเปลียนลอยตัวอย่างเสรี
่
(Freely Floating Exchange Rate
system)
รายละเอียดของแต่ละระบบเป็นดังนี้
(1) Fixed Exchange Rate System
ระบบอัตราแลกเปลี่ยนคงที่ซึ่งมีค่าเสมอภาค
ตายตั ว อั ต ราแลกเปลี่ ย นจะเคลื่ อ นไหวได้ ภ ายใน
ขอบเขตแคบๆ จากค่ า เสมอภาค (par value) เป็ น
ระบบทีมกฎระเบียบทีบงคับให้ธนาคารชาติหรือหน่วย
่ ี ่ ั
งานที่รับผิดชอบต้องปฏิบัติอย่างเคร่งครั ด ซึ่งมีข้อ
แตกต่ า งจากระบบอั ต ราแลกเปลี่ ย นอื่ น ที่ ธ นาคาร
ชาติหรือหน่วยงานทีเกี่ยวข้องสามารถใช้ดลยพินิจใน
่ ุ
การจัดการกับตลาดปริวรรตตามที่เห็นสมควร ระบบ
มาตรฐานทองคำา (Gold Standard) เป็ น ต้ น แบบ
ของระบบอั ต ราแลกเปลี่ ย นประเภทนี้ ต่ อ มาได้ ถู ก
ยกเลิกไป เนื่องจากเป็นระบบที่ไม่ยืดหยุ่น เนื่องจาก
ว่ า ประเทศที่อ ยู่ ภ ายใต้ ร ะบบนี้ จ ะสร้ า งเงิ น ขึ้ น มาได้
ต้องมีป ริ ม าณทองคำา หนุ นหลั งอยู่ ต ามที่ได้ป ระกาศ

11. และต้องยินยอมให้ใครก็ตามที่ถือเงินของประเทศตน
สามารถมาแลกเปลี่ยนเป็นทองคำา ได้ ระบบนี้จึงเป็น
อุ ป สรรคต่ อ การค้ า ระหว่ า งประเทศและการพั ฒ นา
ประเทศ เพราะปริ ม าณเงิ น ไม่ ไ ด้ ข ยายตั ว ไปตาม
ปริมาณการค้าและการลงทุน หากแต่ขยายตัวไปตาม
ปริม าณทองคำา ซึ่ง ถู ก กำา หนดโดยปั จ จั ย อื่ น ที่ ไ ม่ ใ ช่
ปัจจัยทางเศรษฐกิจ

12. (2) Modified Fixed-Exchange Rate
System
ข้อบกพร่องของระบบอัต ราแลกเปลี่ย นคงที่
แบบ Gold Standard ที่ ไ ม่ ยื ด หยุ่ น ต่ อ การขยายตั ว
ทางการค้า และการลงทุน ระหว่า งประเทศทำา ให้ทุก
ประเทศยกเลิกใช้ระบบนี้ แม้ในปัจจุบันไม่มีประเทศ
ไ ห น ใ ช้ 7ร ะ บ บ อั ต ร า แลก เป ลี่ ย น ค งที่ แ บ บ Gold
Standard แต่ยัง มีข้อ ดี ข องระบบอัต ราแลกเปลี่ย น
แบบคงที่ โดยเฉพาะประเด็น เรื่อ งการมีเสถีย รภาพ
ของอัตราแลกเปลียน ดังนันจึงมีการปรับเปลียนระบบ
่ ้ ่
อัตราแลกเปลี่ย นแบบ Gold Standard มาเป็นระบบ
อั ต ราแลกเปลี่ ย นแบบคงที่ ที่ มี ค วามยื ด หยุ่ น และ
สอดคล้องกับสภาพความเป็นจริงทางการค้าและการ
ลงทุนระหว่างประเทศ ตัวอย่างของระบบอัตราแลก
เปลียนแบบคงทีมดัดแปลงแล้ว เช่น ระบบอัตราแลก
่ ่ ี
เปลี่ย นแบบคณะกรรมการกำา หนดอัต ราแลกเปลี่ย น
(Currency Board System)8 ระบบอัตราแลกเปลี่ย น
แ บ บ ต ะ ก ร้ า เ งิ น (Basket of Currencies) ร ะ บ บ
European Monetary System และระบบ Bretton
Woods เป็นต้น
(3) Managed Floating Exchange
Rate System
7
ประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นประเทศสุดท้ายที่ใช้ระบบนี้ โดยประกาศ
ยกเลิกเมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2514
8

13. เป็ น ระบบที่ เ กิ ด จากการปรั บ ปรุ ง ระบบอั ต รา
แลกเปลี่ย นแบบเคลื่ อ นไหวเสรี กล่ า วคื อ เป็ น ระบบ
อัตราแลกเปลียนทีไม่มีค่าเสมอภาคตายตัว แต่ปล่อย
่ ่
ให้อุปสงค์และอุปทานของเงิ นสกุลนั้ นทำา งานได้ใน
ระดั บ หนึ่ ง โดยที่ ธ นาคารกลางของประเทศเข้ า ไป
แทรกแซง เพื่อจำากัดขนาดและความผันผวนของการ
เปลี่ ย นแปลงอั ต ราแลกเปลี่ ย น ซึ่ ง เป็ น จุ ด ด้ อ ยของ
ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัวอย่างเสรี ระบบนี้
จึ ง ใช้ กั น แพร่ ห ลายทั่ ว โลก รวมทั้ ง ระบบอั ต ราแลก
เปลียนของไทยในปัจจุบน จัดอยูในระบบนี้
่ ั ่
(4) Freely Flexible Exchange Rate
System
ระบบอั ต ราแลกเปลี่ ย นเคลื่ อ นไหวขึ้ น ลง
อย่างเสรี ภายใต้ระบบนี้ อัต ราแลกเปลี่ย นของเงิ น
สกุลใด ๆ จะเคลื่อนไหวตามอุปสงค์และอุปทานของ
เงิ น ตราสกุ ล นั้ น ๆ โดยธนาคารกลางจะไม่ มี ก าร
แทรกแซง ในอดี ต มี ใ ช้ ร ะบบนี้ ใ นระยะสั้ น ๆ ใน
ประเทศแถบยุโรปช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 ทั้งนี้
เพราะมีข้อเสียหลายประการ ที่สำา คัญคื อ ค่ า อัต รา
แลกเปลี่ยนจะผันผวนขึ้นลงตลอดเวลาตามอุปสงค์
และอุปทาน ทำาให้การค้าระหว่างประเทศเป็นไปด้วย
ความยากลำาบาก และธนาคารชาติไม่สามารถเข้าไป
แทรกแซงตลาดปริ ว รรตเงิ น ตราได้ เป็ น ผลให้
น โย บ า ย กา ร เงิ นไ ม่มีป ร ะ สิ ท ธิภา พ ที่ จ ะ ใช้ เ พื่ อ
แทรกแซงอั ต ราแลกเปลี่ ย น อั ต ราดอกเบี้ ย และ
ปริมาณเงิน

14. 11.5 ข้อดีและข้อเสียของระบบอัตราแลก
เปลียนแบบคงทีและระบบอัตราแลกเปลียน
่ ่ ่
ลอยตัวอย่างเสรี
ข้อดีของระบบอัตราแลกเปลียนคงที่ สรุปได้
่
ดังนี้
(1) ทำาให้อตราแลกเปลียนมีเสถียรภาพ ซึงจะ
ั ่ ่
เป็นประโยชน์อย่างยิงทีจะสนับสนุนการค้าและ
่ ่
การลงทุนระหว่างประเทศ และเป็นสิงทีนัก ่ ่
ธุรกิจต้องการ กล่าวคือนักธุรกิจและนัก
ลงทุนไม่ตองเผชิญกับความเสียงในเรื่องการ
้ ่
ผันผวนของอัตราแลกเปลียน การวางแผน
่
ดำาเนินงานเป็นไปโดยสะดวก
(2) ต้นทุนในการดำาเนินธุรกิจระหว่างประเทศลด
ลง เนื่องจากมีความแน่นอนหรือมีความเสียง ่
น้อย จึงไม่จำาเป็นต้องเสียค่าคุมครองความ
้
เสียง เช่น การซือขายเงินตราต่างประเทศล่วง
่ ้
หน้า
(3) ช่วยให้รัฐบาลสามารถควบคุมปัญหาเงินเฟ้อ
ทีอาจเกิดจากการเสือมค่าของเงินได้
่ ่
(imported inflation)
ข้อเสียของระบบอัตราแลกเปลี่ยนคงที่ สรุป
ได้ดงนี้
ั
(1) กรณี กำาหนดค่าอัตราแลกเปลียนสูงเกินไป
่
(over value) จะทำาให้ราคาสินค้านำาเข้าถูก
เกินไป ขณะทีราคาสินค้าออกจะแพงเกินไป
่

15. ลักษณะเช่นนี้จะมีผลทำาให้ดุลการค้าและดุล
บัญชีเดินสะพัดเลวลงได้
(2) ในกรณีทกำาหนดค่าเงินสูงเกินไป อาจถูก
ี่
โจมตีค่าเงินจากนักเก็งกำาไรทังภายในและต่าง
้
ประเทศได้ ถ้าหากเงื่อนไขอืน ๆ เอืออำานวย
่ ้
ซึงได้แก่ เงินทุนสำารองระหว่างประเทศมีนอย
่ ้
ตลาดเงินของประเทศเชื่อมโยงกับตลาดเงิน
ระหว่างประเทศ (ไม่มีการควบคุมตลาด
ปริวรรตเงินตรา) และกรณีทกระแสเงินตรา
ี่
ต่างประเทศ (cash flow) ซึงวัดจากดุลบัญชี
่
เดินสะพัดขาดดุลมาก
(3) ภายใต้ระบบอัตราแลกเปลียนคงที่ เมื่อเกิด
่
ปัญหาการขาดดุลบัญชีเดินสะพัดหรือ
ดุลการชำาระเงิน อัตราแลกเปลียนไม่สามารถ ่
เป็นกลไกช่วยในการปรับตัวเพือแก้ไขปัญหา่
การขาดดุลได้ ซึงตรงข้ามกับการปล่อยให้
่
อัตราแลกเปลียนลอยตัว อัตราแลกเปลียนจะ
่ ่
ช่วยในการปรับตัวโดยผ่านขบวนการทีอตรา ่ ั
แลกเปลียนเสือมค่า (depreciate)
่ ่

16. ข้ อ ดี ข องระบบอั ต ราแลกเปลี่ ย นแบบเคลื่ อ นไหว
อย่างเสรี สรุปได้ดงนี้ ั
(1) อัตราแลกเปลียนลอยตัวช่วยให้มการปรับดุล
่ ี
บัญชีเดินสะพัดหรือดุลบัญชีการชำาระ เงินได้
(2) ธนาคารกลางไม่จำาเป็นต้องดำารงทุนสำารอง
ระหว่างประเทศไว้เป็นจำานวนมากเพื่อปกป้อง
ค่าเงิน
(3) ไม่ตองกังวลเรื่องการโจมตีค่าเงิน
้
ข้อ เ สีย ข อ ง ร ะ บ บ อัต ร า แ ล ก เ ป ลี่ ย น แ บ บ
เคลื่อนไหวอย่างเสรี สรุปได้ดงนี้ ั
(1) ภายใต้ ร ะบบอั ต ราแลกเปลี่ ย นลอยตั ว มี ข้ อ
เสียที่สำาคัญคืออัตราแลกเปลี่ยนจะผันผวนขึ้น
ลงไปตามอุปสงค์และอุปทาน รวมทั้งการเก็ ง
กำา ไร ซึ่ ง ก่ อ ให้ เ กิ ด ความไม่ แ น่ น อนในเรื่ อ ง
อัตราแลกเปลี่ยน ซึ่งเป็นอุปสรรค์สำาคัญในการ
ดำา เนิ น ธุ ร กิ จ ระหว่ า งประเทศ เพราะจะทำา ให้
เกิด กำา ไรหรื อ ขาดทุ น ได้ จ ากการผั น ผวนของ
อัตราแลกเปลียน ่
(2) นโยบายในการรักษาเสถียรภาพของระบบ
เศรษฐกิจของภาครัฐมีประสิทธิภาพลดลง เช่น
การควบคุมภาวะเงินเฟ้อ เป็นต้น
ตารางที่ 11.1 สรุปประเภทของระบบอัตรา
แลกเปลียน ่
ระบบ ลักษณะและชือระบบ
่ ทุนสำารอง
Fixed อัตราแลกเปลียน
่ เป็นทองคำา
Exchange กำาหนดคงที่ คือระบบ ในอัตราส่วน

17. Rates มาตรฐานทองคำาทัว ่ ทีกำาหนด
่
โลกใช้ระบบนีกอนปี้ ่ (par value)
1914 และในช่วง
1926-33
Modified อัตราแลกเปลียน ่ ทองคำา เงิน
Fixed กำาหนดคงทีแต่ปรับ
่ สกุลหลัก
Exchange เปลี่ยนได้เป็นระยะ เช่น ดอลลาร์
Rates ตัวอย่างของระบบนีคือ ้ สหรับ
Bretton Woods
System (IMF) 1947
-1971, EMS (1979 -
ปัจจุบัน, ระบบตะกร้า
เงิน ระบบคณะ
กรรมการ
Managed ระบบลอยตัวแบบกึง ่ ส่วนใหญ่เป็น
Floating จัดการ ใช้กันแพร่ เงินสกุลต่าง
Exchange หลาย เช่น USA, UK, ประเทศ เช่น
Rate Thailand และประเทศ $ DM JY,PS
ASEAN
Freely อดีตเคยใช้ เช่นใน ดำารงไว้นอย
้
Floating ประเทศอังกฤษช่วง เป็นเงินตรา
Exchange 1918-26 สกุลหลัก
Rates
11.6 ทฤษฎีทใช้อธิบายการเปลียนแปลงใน
ี่ ่
อัตราแลกเปลียน
่

18. ทฤษฎีเศรษฐศาสตร์ทใช้อธิบายการ
ี่
เปลียนแปลงของอัตราแลกเปลียนภายใต้ระบบอัตรา
่ ่
แลกเปลียนลอยตัวอย่างเสรีมี 2 ทฤษฎี คือ
่
(1) ทฤษฎีความเสมอภาคแห่งอำานาจซือ
้ [The
Purchasing - Power Parity Theory
(PPP) ]
ทฤษฎีนี้พัฒนาการมาจากการค้าระหว่าง
ประเทศ โดยเชื่อว่า อัตราแลกเปลียนจะมีความ
่
สัมพันธ์ระหว่างระดับราคาสินค้าภายในประเทศและ
ต่างประเทศ และเชื่อว่าอัตราแลกเปลียนระหว่างเงิน
่
สองสกุลจะปรับตัวเพือให้สอดคล้องกับช่องว่าง
่
ระหว่างอัตราเงินเฟ้อ (differential rates of
inflation) ระหว่างสองประเทศ โดยจะมีทศทางการ ิ
ปรับตัวจนกระทังดุลยภาพของดุลการชำาระเงินของ
่
ทังสองประเทศได้ดล แนวคิดของทฤษฎีนอยูภาย
้ ุ ี้ ่
ใต้แนวคิดเรื่อง “กฎแห่งราคาเดียว” (Law of one
price) ซึงหมายความว่า สินค้าชนิดเดียวกัน ขาย
่
ในแต่ละประเทศ ราคาขายจะเท่ากัน เมื่อคิดอยูในรูป ่
เงินสกุลเดียวกัน ซึงแสดงได้ตามสมการ ต่อไปนี้
่
E P* = P
โดยที่ E = อัตราแลกเปลียน ( ่
แสดงราคาของเงินสกุลในประเทศต่อ
1 หน่วยของเงินสกุลต่างประเทศ)

19. P = ระดับราคาสินค้าใน
ประเทศ ในรูปของเงินสกุลท้องถิ่น
P* = ระดับราคาสินค้าต่าง
ประเทศ ในรูปของเงินตราต่างประเทศ
ทังนี้ข้อสรุปของทฤษฎีนี้อยูภายใต้ข้อสมมติ
้ ่
ว่าตลาดการค้าระหว่างประเทศมีการแข่งขันอย่าง
สมบูรณ์ ไม่มีตนทุนค่าขนส่งและการกีดกันทางการ
้
ค้าใด ๆ จากสูตรทีแสดง “Law of one price”
่
สมารถคำานวณหาอัตราแลกเปลียน ได้คอ
่ ื
P
E = P*
สู ต ร ที่ แ ส ด ง มี ชื่ อ เ รี ย ก ท า ง วิ ช า ก า ร ว่ า “
Absolute Purchasing Power Parity” ซึ่ ง ใ นทา ง
ปฎิบติจะมีปญหาในการพิจารณาว่าระดับราคาทีกล่าว
ั ั ่
ในทฤษฎีจะใช้กับสินค้าประเภทใด และกลุ่มสินค้าที่
บริโภคในแต่ละประเภทก็มีนำ้าหนักต่างกัน ดังนั้นใน
ทางปฏิบัติจึงนิย มใช้ ดั ชนี ร าคาแทนระดับราคา ซึ่ง
ดัชนีราคาที่นิยมใช้มี 3 ประเภท คือ CPI, WPI และ
GDP deflator
ในกรณีทพิจารณาในรูปของอัตราการ
ี่
เปลียนแปลงของอัตราแลกเปลียน หรือทีเรียกว่า “
่ ่ ่
Relative Purchasing Power Parity” สูตรในการ
คำานวณ คือ
∆E = ∆Pt / ∆P*t

20. หรือ % ∆E = % ∆Pt - %
∆P*t
โดยที่ แสดงถึงการเปลี่ยนแปลง ใน
กรณีทเราแสดง Relative PPP ในรูปของระดับอัตรา
ี่
แลกเปลียน เราจะได้สมการ
่
Pt / P0
PPPEt = Pt* / P0* . E0
โดยที่ PPPEt = อัตราแลกเปลียนตามทฤษฎี
่
relative PPP ณ เวลา t
Pt = ระดับราคาภายในประเทศ ณ เวลา t
P0 = ระดับราคาภายในประเทศ ณ เวลา 0
ซึงเป็นปีฐาน
่
P* t = ระดับราคาต่างประเทศ ณ เวลา t
P* 0 = ระดับราคาต่างประเทศ ณ เวลา 0
ซึงเป็นปีฐาน
่
E0 = อัตราแลกเปลียน ณ ปีฐาน
่
จากสูตรคำา นวณหาอัตราแลกเปลี่ยนไม่ว่าจะ
เป็ น Absolute PPP หรื อ Relative PPP จะเห็ น ว่ า
อัตราแลกเปลี่ยนจะถูกกำาหนดจากระดับราคาเปรียบ
เที ย บ และการปรั บ เปลี่ ย นในอั ต ราแลกเปลี่ ย นอั น
เนื่องมาจากความแตกต่างระหว่างการเปลี่ย นแปลง
ของระดับราคา จะเกิดขึนได้ 2 ทางคือ
้

21. ทางแรก เกิ ด จากการเปลี่ ย นแปลงในราคา
เปรี ย บเที ย บระหว่ า งสิ น ค้ า เข้ า และสิ น ค้ า ออกทั้ ง
สองประเทศ กล่าวคือ ประเทศที่มีอัตราเงินเฟ้อสูง
กว่าโดยเปรียบเทียบกับอีกประเทศ ราคาสินค้าส่ง
ออกจะสูงขึ้นเมื่อเปรียบเทียบกับราคาสินค้านำา เข้า
จึงทำาอุปสงค์สินค้าสินค้านำา เข้าสูงขึ้น และอุปสงค์
สิน ค้ า ส่ ง ออกลดลงและดุ ล การค้ า ของประเทศจะ
เลวลง จากผลดังกล่า วจึงทำา ให้อุปสงค์ ข องเงิ น
ตราสกุลต่างประเทศเพิ่มขึ้น ขณะทีอุปสงค์สำาหรับ ่
เงินตราสกุลของประเทศตนเองลดลง จึงทำาให้ค่า
เงินของประเทศที่มีอัตราเงินเฟ้อสูงกว่าเสื่อมค่าลง
(depreciate) ในทิศทางกลับกัน สำาหรับประเทศที่
มี อัต ราเงิ น เฟ้ อ ตำ่า กว่ า ราคาสิ น ค้ า เข้ า สู งทำา ให้ ล ด
การนำา เข้า อุปสงค์สำา หรับเงินตราประเทศคู่ค้าลด
ลง ขณะที่ราคาสินค้าส่งออกโดยเปรียบเทียบจะถูก
ลง ส่งออกจะเพิ่มขึ้น ดุลการค้าจะปีขึ้น ค่าเงินของ
ป ร ะ เ ท ศ อั ต ร า เ งิ น เ ฟ้ อ ตำ่า ก ว่ า จ ะ เ พิ่ ม ขึ้ น
(appreciate) ซึ่ ง จ ะ มี ผ ล ต่ อ อั ต ร า แ ล ก เ ป ลี่ ย น
ปัจจุบัน (spot exchange rates)
( ทางทีสอง อัตราแลกเปลียนอาจเปลียนแปลงเพื่อ
่ ่ ่
สนองตอบต่อความแตกต่างของอัตราเงินเฟ้อ เป็น
ผลมาจาก การเก็ ง กำา ไร (speculation) ขณะที่
ราคาของประเทศหนึ่ ง เปลี่ ย นแปลงสู ง กว่ า อี ก
ประเทศหนึ่ง ผูจัดการกองทุนและพวกนักเก็งกำาไร
้
คาดการณ์ ว่ า อำา นาจซื้ อ ของเงิ น ของประเทศที่ มี
อัตราเงิ น เฟ้ อสูงจะลดลง พวกกองทุ นและนั ก เก็ ง

22. กำาไรจึงต้องเปลี่ยนการถือเงินจากสกุลเงินประเทศ
ที่มีอำานาจซื้อลดลงไปถือครองเงินของอีกประเทศ
จึ ง เป็นผลทำา ให้ค่ า เงินข องป ร ะ เทศที่ ที อั ต ร า
เงินเฟ้อสูงเสื่อมค่าลง ซึ่งจะมีผลต่อ อัตราซื้อขาย
ล่วงหน้า (forward exchange rates)
Real exchange rate เป็นดัชนีทสร้างขึ้นโดยการนำา
ี่
เอาอัตราแลกเปลียนตัวเงินมาพิจารณาร่วมกับระดับ
่
ราคาสินค้าภายในและต่างประเทศ ทังนี้เพือเปรียบ
้ ่
เทียบระดับราคาสินค้าของสองประเทศว่าจะแตกต่าง
กันมากน้อยเพียงใด จึงเป็นดัชนีที่ใช้วัดศักยภาพ
การแข่งขันของทังสองประเทศ สูตรในการคำานวณ
้
ep *
ส = P
โดยที่ = อัตราแลกเปลียนทีแท้จริง
่ ่
(real exchange rate)
e = อัตราแลกเปลียนตัวเงิน
่
(nominal exchange rate)
p* = ระดับราคาสินค้าต่าง
ประเทศ
P = ระดับราคาสินค้าในประเทศ
(2) ทฤษฎีความเสมอภาคของอัตราดอกเบีย ้
[The Interest - Rate Parity Theory
(IRP)]
ทฤษฎี นี้ เ ชื่ อ ว่ า อั ต ราแลกเปลี่ ย นจะปรั บ
เปลี่ ย นเพื่ อ ให้ ส อดคล้ อ งกั บ ความแตกต่ า งระหว่ า ง

23. อัตราดอกเบี้ย ทั้งนี้มีข้อสมมุติว่าเมื่อตลาดการเงิน
ของประเทศเปิ ด เสรี ความแตกต่ า งระหว่ า งอั ต รา
ดอกเบี้ย ของสินทรัพ ย์ ป ระเภทต่ า งๆ เช่ น พั นธบั ต ร
ตั๋ ว สั ญ ญาใช้ เ งิ น จะมี ผ ลทำา ให้ นั ก ลงทุ น เคลื่ อ นย้ า ย
เงินทุนจากประเทศที่มีอัตราดอกเบี้ยตำ่าไปสู่ประเทศ
ที่มีอัตราดอกเบี้ยสูง การเคลื่อนย้ายเงินทุนดังกล่าว
จะมี ผ ลกระทบต่ อ อั ต ราแลกเปลี่ ย น กล่ า วอี ก นั ย
หนึ่ง คือ ถ้ามีความแตกต่างระหว่างผลตอบแทนจาก
การลงทุ น ทางการเงิ น ระหว่ า งประเทศ จะเกิ ด การ
arbitrage จนกระทั่งผลตอบแทนทั้งภายในและต่าง
ประเทศเท่ากัน ตัวอย่างเช่น ถ้า ฝากเงิน B บาท
อัตราดอกเบีย i ต่อปี สินปีจะได้รบเงินจำานวน
้ ้ ั
B + i (B) = B (1 +
i ) บาท
ถ้านักลงทุนมีทางเลือกในการเปลี่ยนเงิน 1
บาท กำาหนดให้เปลี่ยนเป็นดอลลาร์จะได้เงินจำานวน
1
เท่ากับ 1 . E โดยที่ E คือ อัตราแลกเปลียน ่
กำาหนดในรูปของเงินบาทต่อ 1 หน่วยของเงินตรา
ต่างประเทศ แล้วไปฝากยังต่างประเทศสมมุติวาได้ ่
รับดอกเบียร้อยละ i* สินปีจะได้รับเงินเท่ากับ
้ ้
1
B x ( E ) + i* { B x (
1 1
E ) } = B x ( E ) ( 1+ i* )
อย่างไรก็ตาม ในการนำา เงิ นไปลงทุนในต่ า ง
ประเทศจะมี ค วามเสี่ ย งเรื่ อ งการผั น ผวนของอั ต รา
แลกเปลี่ยนที่คาดว่าจะเกิดในอนาคต คือ อัตราแลก

24. เปลี่ยนในอนาคตอาจแตกต่างจากอัตราแลกเปลี่ยน
ในปัจจุบันที่ตัดสินใจที่จะลงทุนในต่างประเทศ ซึ่ง
ถ้ากำา หนดว่า นักลงทุนได้ทำา การป้องกันความเสี่ย ง
ประเภทนี้ โ ดยการทำา การขายล่ ว งหน้ า 9 ณ ระดั บ
forward rate 1 ปี (Ft) ดังนั้น ณสิ้นปีนักลงทุนจะ
ได้รบเงินคืนในรูปเงินตราในประเทศเท่ากับ
ั
1
B x ( E ) ( 1+
i* ) Ft
ณ ดุลยภาพ ผลตอบแทนจากการลงทุนทังภายใน
้
และต่างประเทศต้องเท่ากัน นั่นคือ
1
B ( 1+ i ) = B x (E)
( 1+ i* ) Ft
Ft (1 + i)
Et = (1 + i* )
จากดุลยภาพทีแสดง อาจใช้พยากรณ์อตราแลก
่ ั
เปลียนในงวดต่อไป ได้ คือ10
่
(1 + i)
Ft+1 = (1 + i ) . Et *
11.7 วิวัฒนาการของระบบการเงินของโลก
9
การลงทุนระหว่างประเทศ นักลงทุนต้องเผชิญกับความเสียงหลายประการ
่
ในที่นพจารณาเฉพาะ ความเสียงในเรื่องอัตราแลกเปลี่ยน และการดำาเนิน
ี้ ิ ่
การป้องกันความเสียงประเภทนีเรียกว่า “ Coverd IRP”
่ ้
10
รูจักกันในนาม International Fisher Effect ซึ่งนำามาประยุกต์ใช้ในการ
้
พยากรณ์ อัตราแลกเปลี่ยน ดูรายละเอียดเพิ่มเติมใน Richard Levich,
International Financial Markets, chap. 5

25. (1) The Gold Standard หรื อ ระบบมาตรฐาน
ทองคำา
ร ะ บ บ นี้ ใ ช้ เ มื่ อ ป ร ะ ม า ณ 40 ปี ก่ อ น
สงครามโลกครั้งที่ 1 หรือประมาณช่วง 1890-1914
ระบบนี้ไม่ได้ถูกสร้างขึ้นมาโดยชาติใด แต่เกิดขึ้นมา
เองเหมือนกับระบบราคา กล่าวคือ เป็ น ระบบที่เกิด
มาจากความให้การยอมรับทองคำาในฐานะที่เป็นสิ่งมี
ค่ า ใช้ แ ทนเป็ น เงิ น ได้ ห รื อ ใช้ เ ป็ น สิ่ ง หนุ น หลั ง เงิ น
กระดาษ ในระบบนี้ประชาชนในทุกประเทศสามารถ
นำา เงิ น กระดาษมาแลกเปลี่ ย นทองคำา ในอั ต ราที่
กำา ห น ด ไ ว้ เ ช่ น ใ น ปี 1914 1 ด อ ล ล า ร์
สหรัฐอเมริกา แลกเป็นทองคำานำ้าหนัก 0.053 ounce
ในขณะที่ 1 ปอนด์ ส เตอร์ ริ ง แลกทองคำา ได้ 0.257
ounce ซึ่งหมายความว่า เงิ น 1 ปอนด์ มีมูลค่าเป็น
4.86 เท่าของเงินดอลลาร์ ซึ่งก็คืออัตราแลกเปลี่ยน
นั่นเอง กลไกการทำางานของระบบมาตรฐานทองคำา
ตั้งอยูบนเงื่อนไขทีสำาคัญ 3 ประการ คือ
่ ่
(ก) ทุกประเทศที่ ใ ช้ ม าตรฐานทองคำา ต้ อ ง
กำาหนดค่าเงินของตนเทียบกับทองคำา
(ข) ทางการต้องอนุญาตให้มีการนำา เข้าและ
ส่งออกทองคำาโดยเสรี
(ค) ทางการต้องไม่เข้าไปขัดขวางกลไกการ
ปรับตัวทางด้านปริมาณเงินที่เกิดจากการค้าระหว่าง
ประเทศ
เงื่อนไขสองประการแรกเป็นกลไกทีจะช่วยให้ ่
อัต ราแลกเปลี่ย นคงที่ ห รื อ เคลื่ อ นไหวในช่ ว งแคบๆ

26. กล่าวคือ เมื่อเกิดความไม่สมดุลทางด้านการค้าและ
การชำาระเงินระหว่างประเทศก็จะนำาไปสู่การไหลเข้า
ออกของทองคำา เพื่ อ ปรั บ ดุ ล การชำา ระเงิ น ให้ ส มดุ ล
และ เงื่ อ นไขประการ ที่ ส ามจะช่ ว ยให้ เ กิ ด ความ
มั่นใจว่าการปรับตัวไปสูความสมดุลทางด้านการชำาระ
่
เงินระหว่างประเทศอย่างแท้จริง จากข้อดีของระบบ
นี้ที่ช่วยให้อัตราแลกเปลี่ยนมีเสถียรภาพและมีกลไก
การปรั บ ตั ว เองเมื่ อ มี ก ารขาดดุ ล หรื อ เกิ น ดุ ล ทำา ให้
ปัจจุบันมีนักเศรษฐศาสตร์กลุ่มหนึ่งเสนอให้กลับไป
ใช้ระบบมาตรฐานทองคำา
(2) The Bretton Woods System
หลังสงครามโลกครั้งที่สองทั่วโลกต้องเผชิญ
กับปัญหาระหว่างประเทศหลายประการ ซึงสถาบันที่ ่
กำา เนิ ด ขึ้ น มา ก็ เ พื่ อ แก้ ปั ญ หาในแต่ ล ะส่ ว น เช่ น มี
ปั ญ หาเรื่ อ งการกี ด กั น ทางการค้ า อั น เนื่ อ งมาจาก
กำา แพงภาษี ประชาคมโลกจึ ง ตั้ ง องค์ ก ร GATT
(General Agreement on Tariffs and Trade) เพื่ อ
แก้ ปั ญ หานี้ และได้ ตั้ ง ธนาคารเพื่ อ การบู ร ณะและ
ฟื้ น ฟู (International Bank for Reconstruction
and Development : IBRD) ห รื อ เ รี ย ก ย่ อ ว่ า
ธนาคารโลก (The World Bank) เพื่อแก้ปัญหาเรื่อง
การหาเงิ น ทุ น มาใช้ ใ นการที่ จ ะช่ ว ยให้ ป ระเทศที่
ต้ อ งการเงิ น ทุ น มาบู ร ณะ ฟื้ น ฟู แ ละพั ฒ นาประเทศ
และในการแก้ ปั ญ หาระบบการชำา ระเงิ น ระหว่ า ง
ประเทศ ได้ตั้ง กองทุ น การเงิ น ระหว่ า งประเทศหรื อ

27. เรี ย กย่ อ ว่ า IMF 11(International Monetary Fund)
ซึ่ง ได้ส ร้า งระบบการเงิ น ระหว่ า งประเทศ ที่ เ รี ย กว่ า
The Bretton Woods12 อั น เป็ น ระบบที่ ร วมเอาข้ อ
ตกลงและกฎเกณฑ์ ที่ส ร้ า งจาก IMF ระบบนี้ไ ด้ ถู ก
นำา มาใช้ในช่วง 1948 - 1971 ระบบนี้บางครั้งเรีย ก
ว่ า Gold-Exchange Standard หรื อ ระบบปริ ว รรต
ทองคำา ซึ่ ง จั ด ว่ า เป็ น ระบบอั ต ราแลกเปลี่ ย นคงที่
ระบบนี้ กำา หนดให้ ป ระเทศสมาชิ ก ต้ อ งปฏิ บั ติ ต าม
เงื่ อ นไขหลั ก 3 ประการคื อ ประการแรก ประเทศ
สมาชิ ก ต้ อ งสำา รองเงิ น ตราต่ า งประเทศในรู ป ของ
ดอลลาร์สหรัฐซึ่งสามารถแลกเปลี่ยนเป็นทองคำา ได้
เพราะรัฐบาลสหรัฐอเมริกาประกาศอัตราแลกเปลี่ยน
ประมาณ $35 ต่อ ounce13 ได้ ประการทีสองประเทศ
่
สมาชิกต้องกำาหนดอัตราแลกเปลียนเงินสกุลของประ
่
11
รายละเอียด ความก้านหน้า ผลงานวิจย การประชุมของ IMF ดูได้จาก
ั
http://www/imf.org ของธนาคารโลกดูได้จาก
http://www.worldbank.org
12
ประเทศสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักรและประเทศอุตสาหกรรมอีก
44 ประเทศมาประชุมกันทีเมือง Bretton Woods รัฐ New Hampshire
่
ในปี 1948 โดยประเทศสหรัฐและสหราชอาณาจักรเป็นผูนำาเสนอแนวทาง
้
การดำาเนินงานภายใต้ระบบอัตราแลกเปลี่ยน Bretton Woods ทั้งนี้ทั้ง
สองประเทศกำาหนดอัตราแลกเปลี่ยนของตนไว้คงที่กับทองคำา ประเทศ
สหราชอาณาจักรกำาหนด 12.5 ปอนด์เสเตอริงค์เท่ากับทองคำา 1 ounce
13
1 ounce = 28.35 gram ประเทศสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักร
และประเทศอุตสาหกรรมอีก 44 ประเทศมาประชุมกันทีเมือง Bretton
่
Woods รัฐ New Hampshire ในปี 1948 โดยประเทศสหรัฐและสหราช
อาณาจักรเป็นผูนำาเสนอแนวทางการดำาเนินงานภายใต้ระบบอัตราแลก
้
เปลี่ยน Bretton Woods ทั้งนี้ทั้งสองประเทศกำาหนดอัตราแลกเปลี่ยน
ของตนไว้คงที่กับทองคำา ประเทศสหราชอาณาจักรกำาหนด 12.5 ปอนด์
เสเตอริงค์เท่ากับทองคำา 1 ounce

28. เทศกับ ดอลล่า ร์ให้ ค งที่ หรื อ เรี ย กว่ า ค่า เสมอภาค
(par value) โดยธนาคารชาติ ข องประเทศสมาชิ ก
ต้ อ งจั ด ตั้ ง กองทุ น รั ก ษาระดั บ อั ต ราแลกเปลี่ ย น
(Exchange Equalization Fund) เ พื่ อ ค อ ย
แทรกแซงไม่ ใ ห้ อั ต ราแลกเปลี่ ย นผั น ผวนออกจาก
ค่าเสมอภาคที่กำา หนด และประการสุดท้าย ประเทศ
สมาชิกต้องปล่อยให้มีการแลกเปลียนระหว่างเงินตรา
่
ของตัวเองกับดอลลาร์อย่างเสรี
ใ น ช่ ว ง ท ศ ว ร ร ษ ที่ 1960 ป ร ะ เ ท ศ
ส ห รั ฐ อ เ ม ริ ก า ป ร ะ ส บ กั บ ปั ญ ห า ก า ร ข า ด
ดุลการชำาระเงิน การขาดดุลงบประมาณแผ่นดินเรื้อรัง
รวมทั้ ง ปั ญ หาเรื่ อ งภาวะเงิ น เฟ้ อ ทำา ให้ เ กิ ด การเก็ ง
กำาไรในค่าเงินดอลลาร์สหรัฐว่าจะลดค่าลง มีทองคำา
ไหลออกจากประเทศสหรัฐมาก เพราะประเทศต่างๆ
นำา เงินดอลลาร์สหรัฐมาแลกเป็นทองคำา จากสภาพ
ปั ญ หานี้ ในเดื อ นสิ ง หาคม 1971 ประธานาธิ บ ดี
Richar M. Nixon ได้ประกาศนโยบายทางเศรษฐกิจ
ใหม่ สาระสำา คั ญ ส่ ว นหนึ่ ง ของนโยบายใหม่ คื อ
ยกเลิกการแลกเปลียนระหว่างดอลลาร์กบทองคำาการ
่ ั
ประกาศนี้ จึ ง เท่ า กั บ เป็ น การสิ้ น สุ ด ระบบ Bretton
Woods
(3) อัตราแลกเปลียนลอยตัวกึงจัดการ (Managed
่ ่
Floating Exchange Rate System)
หลั ง จากระบบ Bretton Woods ล่ ม สลาย
ประเทศส่วนมากปล่อยให้ค่าเงินของตนเคลื่อนไหว

29. เสรีไ ปตามกลไกตลาด แต่ อ ย่ า งไรก็ ต าม ประเทศ
ต่ า ง ๆ ก็ ยัง คงแทรกแซงด้ ว ย จึ ง มั ก เรี ย กระบบนี้ ว่ า
managed floating exchange rate
ในช่ ว ง 1978 - 1981 อั ต ราแลกเปลี่ ย นเงิ น
ตราประเทศต่ า งๆ ไม่ มี เ สถี ย รภาพ ทำา ให้ ป ระเทศ
ต่างๆ ต้องการที่จะสร้างกลไกเพื่อทำา ให้อัต ราแลก
เปลี่ ย นมี เ สถี ย รภาพ (จะสั ง เกตุ ว่ า ตั้ ง แต่ ร ะบบ
Bretton Woods ยกเลิ ก ไป ก็ ยั ง ไม่ มี ร ะบบการเงิ น
ใหม่มาแทนประเทศต่าง ๆ ต่างก็มาทำาการตกลงแบบ
พหุภาคี ในรูปของข้อตกลง เช่น ประเทศในยุโรป 9
ประเทศในกลุ่ม EEC ในปี 1979 ได้สร้าง ระบบการ
เงินยุโรป14 (European Monetary System - EMS)
โดยมีวตถุประสงค์หลักคือ ลดความผันผวนของอัตรา
ั
แ ล ก เ ป ลี่ ย น ใ น ก ลุ่ ม ป ร ะ เ ท ศ ส ม า ชิ ก ข อ ง EEC
(European Economic Community) โ ด ย ส รุ ป
ห ลั ง จ า ก ร ะ บ บ Bretton Woods ถู ก ย ก เ ลิ ก ไ ป
ประเทศต่าง ๆ ปล่อยให้ค่าเงินของตนเองลอยตัวใน
หลายรูปแบบ เช่น ค่าเงินของบางสกุลลอยตัวร่วมกัน
บางสกุล ลอยตั ว อิส ระ บางสกุ ล กำา หนดให้ ค งที่ กั บ
เงินสกุลอื่นหรือ SDR (Special Drawing Right เป็น
เงินที่ IMF สร้างขึนมา15) แต่ทงนี้การลอยตัวดังกล่าว
้ ั้
14
ระบบนีนำาหลักการของระบบอัตราแลกเปลี่ยนคงที่มาใช้ โดยมี
้
วัตถุประสงค์เพื่อลดความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยนในกลุ่มประเทศ
สมาชิก ภายใต้ระบบนี้ ทุกประเทศจะกำาหนดอัตราแลกเปลี่ยนคงที่ของ
เงินสกุลตัวเองกับเงิน European Monetary Unit (ECU) และอนุญาติให้
ขึ้นลงได้ ± 2.25 จากค่าที่กำาหนด
15
ในปี 1970 IMF ได้สร้า งเงิน SDR ซึ่ง ไม่ ไ ด้ เป็น ตัว เงิน จริง หากแต่
เป็นการลงบัญชี SDR มีวัตถุประสง์เพื่อเพิ่มสภาพคล่องให้กับประเทศ

30. ไม่ ไ ด้ เ ป็ น ไปโดยอิ ส ระหากแต่ ถู ก แทรกแซงจาก
รั ฐ บ า ล จึ ง เ รี ย ก ร ะ บ บ นี้ ว่ า Managed Floating
Exchange Rate System ร ะ บ บ นี้ ใ ช้ ม า ตั้ ง แ ต่ ปี
1972 ถึงปัจจุบน ั
11.8 วิ วั ฒ นาการของระบบการเงิ น ระหว่ า ง
ประเทศของประเทศไทย
(1) ก่อ นส ง ค ร า ม โ ล ก ค รั้ ง ที่ ส อ ง ก า ร ค้ า
ระหว่างประเทศของไทยอยู่ในระดับตำ่า ตลาดการเงิน
ระหว่ า งประเทศยั ง ไม่ แ พร่ ห ลาย ประเทศไทยใช้
ระบบอัตราแลกเปลี่ยนคงที่โดยผูกค่าเงินบาทไว้กับ
เงิ น ปอนด์ ส เตอริ ง ค์ ข องอั ง กฤษเพี ย งสกุ ล เดี ย วใน
อัตรา 1 ปอนด์สเตอริงค์เท่ากับ 11 บาท
(2) เมื่อสงครามโลกครั้ งที่ ส องได้สิ้ นสุ ด ลง
เมื่ อ วัน ที่ 16 สิง หาคม 2488 เงิ นสำา รองเงิ น ตราใน
ส่วนทีเป็นเงินเยนญี่ปุ่นหมดค่าลง ทองคำาทีฝากไว้ใน
่ ่
ประเทศญี่ปุ่นถูกยึด เนื่องจากประเทศไทยจัดอยู่ใน
กลุ่ม ผู้แพ้ ส งคราม ประเทศไทยต้ อ งประสบปั ญ หา
เศรษฐกิ จ ตกตำ่า อั ต ราเงิ น เฟ้ อ อยู่ ใ นระดั บ สู ง ขณะ
เดี ย วกั น กั บ ที่ ป ระเทศต้ อ งการเงิ น ตราต่ า งประเทศ
เพื่อมาบูรณะฟื้นฟูประเทศ ทำา ให้อัตราแลกเปลี่ย น
ในช่วงนี้มีความผันผวนมาก เกิดตลาดมืด รัฐบาลไม่
ที่ขาดแคลนเงินทุนสำารอง ค่าของ SDR กำาหนดจากค่าเฉลี่ยถ่วงนำ้าหนัก
ของเงิ น สกุ ล หลั ก 5 สกุ ล คื อ US dollar, German Deutschmark, UK
sterling, the French franc and the Japanese yen ดั ง นั้น ค่า SDR จะ
เปลี่ยนแปลงไปตามค่า เงินสกุลหลั กเหล่านี้ ตัวอย่างเช่น 1SDR มีค่าเท่ากับ $
0.72 และ 1.1 ในปี 1993

31. สามารถควบคุมให้อัตราแลกเปลี่ยนให้มี เสถียรภาพ
ได้ ในปี 2490 จึงได้หันมาใช้ระบบอัตราแลกเปลี่ยน
คงที่ แ บบหลายอั ต รา 16 (Multiple Fixed-Exchange
Rates) โดยกำา หนดอัตราแลกเปลียนทางการไว้ที่ 1
่
ปอนด์ส เตอริง ค์ เท่า กับ 40 บาท และสำา หรับ อัต รา
แลกเปลียนกับดอลลาร์สหรัฐ กำาหนดไว้ที่ 100 บาท
่
เท่ากับ 10.075 ดอลลาร์สหรัฐ และต่อมาในวันที่ 27
กันยายน 2492 เปลียนเป็น 35 บาท ต่อ 1 ปอนด์สเต
่
อริง ค์ และ 12.50 บาทต่อ 1 ดอลลาร์ส หรัฐ ระบบ
อั ต ราแลกเปลี่ย นหลายอั ต ราถู ก ยกเลิ ก ในปี 2498
ทั้งนี้เพราะ ค่าของเงินบาททางการสูงเกินจริง ทำาให้
การส่งออกของไทยลดลง และขาดดุลการค้าสูงขึ้น
ภาวะเศรษฐกิจตกตำ่า พร้อมทังอัตราเงินเฟ้อสูงขึ้น
้
(3) หลั ง จากยกเลิ ก ระบบอั ต ราแลกเปลี่ ย น
คงที่หลายอัตราแล้ว รัฐบาลไทยได้เข้าร่วมระบบการ
เ งิ น ข อ ง IMF คื อ Bretton Woods System โ ด ย
ดำาเนินการจัดตั้งกองทุนรักษาระดับอัตราแลกเปลี่ยน
(Exchange Equalization Fund) และเที ย บค่ า เงิ น
บาทกับ ทองคำา ตามหลั ก ของสั ญ ญาว่ า ด้ ว ยการเงิ น
ระหว่ า งประเทศของ Bretton Woods ในอั ต รา 1
บาท ต่อทองคำา บริสุท ธ์ 0.06019 กรั ม และกำา หนด
อั ต รากลางระหว่ า งเงิ น บาทกั บ เงิ น ปอนด์ ส เตอริ ง ค์
16
การกำาหนดอัตราแลกเปลี่ยนไว้หลายอัตรา เพื่อมุงหวังรักษาทุนสำารองที่
มีอยู่น้อย โดยรัฐบาลจะกำาหนดอัตราแลกเปลี่ยนไว้สูงสำาหรับผู้ที่ต้องการ
ซื้อเงินตราต่างประเทศเพื่อการใช้จ่ายที่รัฐบาลเห็นว่าไม่จำา เป็น เช่น ซื้อ
สินค้าฟุ่มเฟือย หรือไปเที่ยวต่างประเทศ และกำาหนดอัตราแลกเปลี่ยนใน
ระดับตำ่า สำา หรับผู้ที่จะซื้อเงิน ตราต่า งประเทศสำา หรั บ การชำา ระหนี้ที่เ ป็น
ประโยชน์ เช่น ซื้อวัตถุดิบ เครื่องจักร ยารักษาโรค เป็นต้น

32. และดอลลาร์ สหรัฐ ไว้ 60 บาท ต่อ 1 ปอนด์สเตอริ
งค์ และ 100 บาท ต่อ 6.72 ดอลลาร์
(4) เมื่อระบบ Bretton Woods ถูกยกเลิก ใน
ปี 2514 ประเทศไทยยั ง คงผู ก ค่ า เงิ น บาทไว้ กั บ
ดอลลาร์สหรัฐเหมือนเดิม โดยมีอัตราแลกเปลี่ยนที่
20.80 บาทต่อดอลาาร์ส หรั ฐ ทั้ง นี้ เ พื่ อ รั ก ษาความ
สามารถในการแข่งขันของสินค้าออกของไทย และ
ช่วยเสริมสร้างดุลการค้าและดุลการชำาระเงินให้ดีขึ้น
เนื่องจากหลังจากปี 2514 ค่า เงิ นดอลลาร์ ลดค่ า ลง
เรื่อย ๆ และเมื่อประเทศไทยยังคงผูกค่าเงินบาทกับ
ดอลลาร์สหรัฐในระดับเดิม จึงเท่ากับไทยลดค่าเงิน
เทียบกับสกุลอื่น ต่อมาในปี 2516 เกิดวิกฤตการณ์
นำ้า มั น ครั้ ง ที่ 1 ระบบเศรษฐกิ จ ไทยประสบปั ญ หา
เงินเฟ้อ ปัญหาดุลภายในและภายนอกเริ่มก่อตัวและ
มีแนวโน้ม เพิ่ม ขึ้น ดั งนั้ นในปี 2521 ไทยจึงยกเลิ ก
การกำา หนดค่า เสมอภาคของบาทกับ ดอลลาร์ส หรั ฐ
ทั้งนี้เพื่อรักษาค่าเงินบาทให้มีเสถียรภาพไม่ให้ตกตำ่า
ตามค่าของดอลลาร์จนเกินควร
(5) เ มื่ อ วั น ที่ 1 พ ฤ ศ จิ ก า ย น 2521
ประเทศไทยประกาศใช้ ระบบอัตราแลกเปลี่ย นแบบ
ตะกร้า เงิน (Basket of currencies) ขึ้นเป็นครั้งแรก
โดยกำา หนดค่า เงิ น บาท โดยเที ย บกั บ กลุ่ ม เงิ น สกุ ล
ต่างๆ ที่มีความสำา คัญต่อระบบการค้าและเศรษฐกิจ
ของไทยจำา นวน 7 สกุล คือ ดอลลาร์สหรัฐ ปอนด์ส
เตอริ ง ค์ มาร์ ค เยน ริ ง กิ ต มาเลเซี ย ดอลลาร์
สิงคโปร์ และดอลลาร์ฮองกง การเปลี่ยนแปลงระบบ
่

33. อัตราแลกเปลี่ยนดังกล่าวถือว่าเป็น การเปลี่ยนแปลง
ที่สำาคัญเพราะนอกจากจะปรับระบบอัตราแลกเปลี่ยน
ของไทยให้ ส อดคล้ อ งกั บ ที่ ป ระเทศอื่ น ๆ ส่ ว นใหญ่
แล้ ว ยั ง ทำา ให้ ค่ า เงินบ าทไม่ ผู ก ติ ด กั บ เงินส กุ ล
ดอลลาร์อย่างเดียว จึงมีความยืดหยุ่น และสะท้อนถึง
ภาวะดุลการชำาระเงินที่แท้จริงของประเทศ พร้อมกัน
นี้ประเทศไทยได้ปรับเปลี่ยนวิธีการกำาหนดอัตราแลก
เปลี่ ย นใหม่ จากเดิ ม ที่ ใ ห้ ก องทุ น รั ก ษาระดั บ อั ต รา
แลกเปลี่ยนเป็นผู้กำา หนดแต่เพีย งผู้เดียวมาเป็ นการ
ร่ ว มกั บ ธนาคารพาณิ ช ย์ กำา หนดอั ต ราแลกเปลี่ ย น
ประจำาวัน หรือที่เรียกว่า Daily Fixing โดยให้กำาหนด
อั ต ราแลกเปลี่ ย นประจำา วั น และกำา หนดจำา นวนที่
ต้ อ งการแลกเปลี่ ย น (เดิ ม ทุ น รั ก ษาระดั บ เป็ น ผู้
กำา หนดแต่ ผู้ เ ดี ย ว และให้ แ ลกเปลี่ ย นโดยไม่ จำา กั ด
จำานวน) เมื่อเกิดวิกฤตการณ์นำ้ามัน ครั้งทีสองปี 2522
่
ประเทศไทยประสบปัญหาทางเศรษฐกิจทั้ งภายใน
และภายนอก ความเชื่อมั่นในเงินบาทลดลง เกิดการ
เก็งกำาไรว่าเงินบาทต้องลดค่าลง ระบบ Daily Fixing
ไม่ได้ช่ว ยแก้ปัญหา เมื่ อ วั นที่ 15 กรกฎาคม 2524
จึงได้ยกเลิกระบบตะกร้าเงินและระบบ Daily Fixing
(6) ในช่ ว งปี 2524-2527 ประเทศไทยหั น
กลั บ มาใช้ ร ะบบเดิ ม คื อ ให้ ก องทุ น รั ก ษาระดั บ ฯ
กำาหนดอัตราแลกเปลี่ยนแต่เพียงผู้เดียว และในทาง
ปฏิบัติผกค่าเงินบาทไว้กบค่าดอลลาร์สหรัฐ ค่อนข้าง
ู ั
คงที่