Μια εικόνα, χίλιες λέξεις (ιστορικό)
- 2. Ιστορία της Φωτογραυίας
Οη πξώηεο θσηνγξαθίεο απνηεινύλ νπζηαζηηθά απιέο
πξνβνιέο εηθόλσλ πάλσ ζε θάπνηα επηθάλεηα. Ωο πξώηε
θσηνγξαθηθή "κεραλή" κπνξεί λα ζεσξεζεί έλα ζθνηεηλό
δσκάηην ή θνπηί (camera obscura) πνπ ζηε κία άθξε
δηαζέηεη κηα γπαιηζηεξή επηθάλεηα θαη ζηελ απέλαληη άθξε
κία πνιύ κηθξή νπή. Σε κία ηέηνηα θαηαζθεπή, νη αθηίλεο ηνπ
θσηόο δηαδίδνληαη κέζα από ηελ νπή θαη ζρεκαηίδνπλ πάλσ
ζηελ επηθάλεηα έλα είδσιν ησλ αληηθεηκέλσλ έμσ από ην
δσκάηην ή θνπηί. 4νο π.Φ. Αηώλαο: Ο Αξηζηνηέιεο
πεξηγξάθεη ηνλ ηξόπν πνπ ιεηηνπξγεί ε απινύζηεξε
θσηνγξαθηθή κεραλή, ε γλσζηή σο camera obscura.. Σηε
ζπλέρεηα θαη γηα πνιινύο αηώλεο, αξθεηνί αζρνιήζεθαλ κε
ηελ camera obscura θαη ην 1558 ν Giovanni della Porta είλαη
ίζσο ν πξώηνο πνπ ζπληζηά ηε ρξήζε κηαο αλάινγεο
θνξεηήο ζπζθεπήο ζηνπο δσγξάθνπο γηα ζρεδίαζε
πνξηξαίησλ θαη ηνπίσλ.
- 4. Λίγν λσξίηεξα, ζηα 1550 είρε ήδε ζπληειεζηεί κηα
ζεκαληηθή ηξνπνπνίεζε ηεο camera obscura θαη
ζπγθεθξηκέλα ε πξνζζήθε ελόο θνίινπ θαθνύ ζηελ νπή
εηζόδνπ ηνπ θσηόο, από ηνλ Girolamo Gardano.
Τν 1568 ν Daniello Barbaro επηλόεζε επηπιένλ έλα
είδνο δηαθξάγκαηνο πνπ επέηξεπε ηελ εζηίαζε ηεο
εηθόλαο, ελώ ην 1636 ν Daniel Schwenter εθεύξε έλα
ζύζηεκα πνιιαπιώλ θαθώλ, δηαθνξεηηθώλ εζηηαθώλ
απνζηάζεσλ, πξόδξνκν ηνπ ζεκεξηλνύ ζοσμ.
Παξάιιεια μεθίλεζαλ νη πξνζπάζεηεο γηα ηελ κόληκε
απνηύπσζε ηεο εηθόλαο ζε κηα θσηνεπαίζζεηε
επηθάλεηα, θαζώο παξέκελε ζεκαληηθό κεηνλέθηεκα ην
γεγνλόο όηη ε απιή camera obscura δελ κπνξνύζε λα
δηαηεξήζεη ηα είδσια ησλ αληηθεηκέλσλ.
- 5. Τα πξώηα πεηξάκαηα πάλσ ζε θσηνεπαίζζεηα πιηθά ρξνλνινγνύληαη
πεξίπνπ ζηηο αξρέο ηνπ 18νπ αηώλα θαη αλήθνπλ ζηνλ Γηόραλ Φάηλξηρ
Σνύιηζε (Johann Heinrich Schulze), ν νπνίνο είρε πεηύρεη ηελ
απνηύπσζε ηνπ θσηόο πάλσ ζε έλα θσηνεπαηζζεηνπνηεκέλν από
άιαηα αξγύξνπ ραξηί αιιά ζηάζεθε αδύλαηε ε ζηεξέσζε ηεο εηθόλαο.
Αξγόηεξα, ν Γάιινο εξεπλεηήο (Nicéphore Niépce) επαλέιαβε
(αλεμάξηεηα) ηελ απνηύπσζε κηαο αξλεηηθήο εηθόλαο κε ηελ ίδηα όκσο
δπζθνιία ζηεξέσζεο ηεο ζην ραξηί. Τν 1826 σζηόζν, θαηάθεξε λα
απνηππώζεη απεπζείαο ζε "ζεηηθό" ηελ πξώηε θσηνγξαθία ηεο
ηζηνξίαο, ράξε ζηε ρξήζε ελόο παξαγώγνπ ηνπ πεηξειαίνπ. Γηα ηελ
απνηύπσζε ηεο θσηνγξαθίαο απηήο απαηηήζεθε έθζεζε ζην θσο γηα
δηάζηεκα νθηώ σξώλ θαη ην ζέκα ηεο ήηαλ νη ζηέγεο ησλ παξαζύξσλ ηνπ
ρσξηνύ Chalon-sur-Saone ηεο Γαιιίαο. Ο ίδηνο ν Νηέπο νλόκαζε ηελ
ηερληθή ηνπ ειηνγξαθία θαη πξνζπάζεζε - ρσξίο ηδηαίηεξε επηηπρία - λα
ηελ δηαδώζεη.
- 7. Παξάιιεια κε ηνλ Niépce, ν απηναπνθαινύκελνο δσγξάθνο Λνπί Ζαθ
Μαλη Νηαγθέξ (Louis Jacques Mande Daguerre) πεηξακαηηδόηαλ επίζεο κε
ηελ ηερληθή ηεο θσηνγξαθίαο θαη ήηαλ ν ίδηνο πνπ πξόηεηλε ζηνλ Νηέπο λα
ζπλεξγαζηνύλ εκπνξηθά. Αλ θαη ν Νηαγθέξ δελ είρε ηδηαίηεξεο επηζηεκνληθέο
γλώζεηο, κεηά ην ζάλαην ηνπ Νηέπο, ην 1833, επηδόζεθε ζηελ ηειεηνπνίεζε
ηεο κεζόδνπ ηνπ θαη ηειηθά ηα θαηάθεξε, επηλνώληαο ηε κέζνδν
ηεο ληαγθεξνηππίαο. Η κέζνδνο απηή βαζίζηεθε ζηε δεκηνπξγία κηαο ζεηηθήο
θσηνγξαθίαο θαη σο ηερληθή ήηαλ παξαπιήζηα απηήο πνπ ρξεζηκνπνηνύλ νη
ζύγρξνλεο κεραλέο ηύπνπ Πολαρόιντ.
Νσξίηεξα σζηόζν από ηνλ Νηαγθέξ, ν Άγγινο ιόγηνο θαη επηζηήκνλαο
Οπίιηακ Φνμ Τάικπνη είρε αλαθαιύςεη κηα άιιε αληίζηνηρε κέζνδν, ηελ
νπνία είρε θξαηήζεη κπζηηθή. Μεηά ηελ γλσζηνπνίεζε ηεο
ληαγθεξνηππίαο, έζπεπζε λα ηελ αλαθνηλώζεη εξρόκελνο θαη ζε ξήμε κε ηνλ
Νηαγθέξ ζρεηηθά κε ηελ παηξόηεηα ηεο θσηνγξαθίαο. Ο Τάικπνη νλόκαζε
αξρηθά ηελ ηερληθή ηνπ καλοτσπία αιιά αξγόηεξα κεηνλνκάζηεθε
ζε ταλμποτσπία. Επξόθεηην νπζηαζηηθά γηα ηελ δεκηνπξγία κηαο ελδηάκεζεο
αξλεηηθήο εηθόλαο, πνπ αξγόηεξα κπνξνύζε λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ
αλαπαξαγσγή ηεο θετικής, πξαγκαηηθήο εηθόλαο. Η θαινηππία πζηεξνύζε ζε
πνηόηεηα έλαληη ηεο ληαγθεξνηππίαο, σζηόζν απηό ήηαλ ινγηθό θαζώο
ρξεζηκνπνηνύζε ραξηί ζαλ βάζε γηα ην αξλεηηθό κε απνηέιεζκα ε πθή ηνπ
λα δηαθξίλεηαη πάλσ ζηε θσηνγξαθία.
Από πνιινύο ν Talbot ζεσξείηαη παηέξαο ηεο ζύγρξνλεο
θσηνγξαθίαο, θπξίσο δηόηη ζπλέιαβε ηε ζρέζε αλάκεζα
ζηελ αρνητική θαη θετική θσηνγξαθία. Οη όξνη αρνητικό θαη θετικό
ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα πξώηε θνξά από ηνλ Τδνλ Φέξζει (John
Herschel), θίιν ηνπ Τάικπνη.
- 8. Η ηερληθή ηεο θσηνγξαθίαο ρξώκαηνο εμεξεπλήζεθε ζε νιόθιεξε
ηε δηάξθεηα ηνπ 19νπ αηώλα. Τα αξρηθά πεηξάκαηα απνηύγραλαλ
λα απνηξέςνπλ ην ρξώκα από ηελ εμαζζέληζε. Η πξώηε
θσηνγξαθία ρξώκαηνο απνηέιεζε γεγνλόο ην 1861 ράξε
ζην θπζηθo James Clerck Maxwell.
Μηα από ηηο πξώηεο κεζόδνπο γηα έγρξσκεο θσηνγξαθίεο
πεξηιάκβαλε ηε ρξήζε ζπλνιηθά ηξηώλ θσηνγξαθηθώλ κεραλώλ
θάζε κηα απν ηηο νπνίεο είρε έλα δηαθνξεηηθό θίιηξν ρξώκαηνο
κπξνζηά από ην θαθό. Τν πξώην έγρξσκν θηικ (Autochrome)
θπθινθόξεζε σο εκπνξηθό πξντόλ ην 1907 αιιά ε ζύζηαζε ηνπ
ήηαλ δηαθνξεηηθή από ηνπ κεηαγελέζηεξνπ θηικ Kodachrome, πνπ
θπθινθόξεζε ην 1935 βαζηζκέλν ζε ηξία επηρξσκαηηζκέλα
ζηξώκαηα, ην θάζε έλα επαίζζεην ζε έλα από ηα ηξία πξσηεύνληα
ρξώκαηα (κπιε, πξάζηλν θαη θόθθηλν).
Τα έγρξσκα θηικ δηαθξίλνληαη ζε έγρξσκα αρνητικά ή
έγρξσκα θετικά (ή δηαθάλεηεο, slides).
