Workshop Transactionele Analyse, TA, Eric Berne

1. Door Jane Straayer

2. Het verklaart hoe ons levenspatroon in de
kinderjaren is ontstaan.
Het verklaart hoe wij de strategieën uit
onze kinderjaren als volwassenen herhalen.
(ook als zij pijnlijk of zelfvernietigend zijn)

3. • Mensen zijn OK.
• Iedereen is in staat tot nadenken.
• Het leven van mensen wordt bepaald door
(onbewuste) beslissingen die veranderbaar
zijn.

4. De egoposities
 Ouder ik-toestand:
Wanneer je je gedraagt zoals je
ouders/ouderfiguren deden.
 Volwassene ik-toestand:
Gedrag, gedachten en gevoelens die een directe
respons zijn op het hier-en-nu
(Kinderen hebben al een Volwassene ego-positie
als ze 6 jaar zijn!)
 Kind ik-toestand:
Gedrag, gedachten en gevoelens vanuit de
kinderjaren herhaald.

5. Complementaire transactie
 Een transactie is complementair
wanneer de transactionele
vectoren parallel lopen. D.w.z. als
het antwoord komt vanuit de
aangesproken egopositie.
 Complementaire transacties
kunnen eindeloos doorgaan.
 Het heeft iets voorspelbaars.

7. Gekruiste transactie
 Wanneer de respons vanuit een
andere dan de aangesproken
egopositie komt.
 De ego-toestand zal gaan
waartoe de ander hem heeft
uitgenodigd.
 Er ontstaat dan een nieuwe
complementaire transactie
vanuit de nieuwe ego-toestand

8. ‘ Ik hoor dat u boos bent. Ik kan ook begrijpen waarom.
Zegt u mij wat u wilt dat ik daaraan doe’

9. TA zelf ervaren…

10. Ego posities ineffectief
 opstandig
 klaagt, zeurt
slachtoffer
overaangepast
te passief
 parkeert oordeel
 brutaal
Sturende Ouder -
AK- Rebellerend
Aangepast Kind -
Vrij Kind -
Volwassene +
Voedende Ouder -
klaagt aan
beschuldigt
veroordeelt
moetisme
Behorens
 is overbezorgd
 verstikt
 pampert
 betuttelt
 redt
 kan metacommuniceren
 feiten in hier en nu
 informeert
 kan LSDen
 egoistisch
 storend
 grenzeloos

11. Ego posities effectief
gehoorzaamt
volgt, past zich aan
doet mee
 parkeert oordeel
 nieuwsgierig
Kritische Ouder +
Aangepast Kind +
Vrij Kind +
Volwassene
Voedende Ouder +
stelt regels
confronteert
oordeelt
stelt grenzen
beschermt
houdt rekening
 begrijpt
 steunt,stimuleert
 moedigt aan
 verzorgt, troost
 stelt gerust
 kan metacommuniceren
 feiten in hier en nu
 informeert
 kan LSDen
 verwonderd
 speels, spontaan
 energiek

12. Drivers
De “Do’s” om ouders/verzorgers …… een plezier te doen
Wees perfect
Doe de ander een
genoegen
Wees sterk
“Je bent alleen OK als je je best
blijft doen.”
“Je bent alleen OK als je alles
meteen doet.”
“Je bent alleen OK als
je alles goed doet.”
“Je bent alleen OK als
je anderen behaagt.”
“Je bent alleen OK als je je
gevoelens en wensen verbergt.”
Doe je best
Maak voort, schiet op

13. Wat zijn de drivers bij
jezelf??
De “Do’s” om ouders/verzorgers …… een plezier te doen
Wees perfect
Doe de ander een
genoegen
Wees sterk
“Je bent alleen OK als je je best
blijft doen.”
“Je bent alleen OK als je alles
meteen doet.”
“Je bent alleen OK als
je alles goed doet.”
“Je bent alleen OK als
je anderen behaagt.”
“Je bent alleen OK als je je
gevoelens en wensen verbergt.”
Doe je best
Maak voort, schiet op

14. •Besta niet ‘Had ik je maar nooit gekregen’
•Groei niet op ‘Ga niet het huis uit’
•Wees niet jezelf ‘Grote jongens huilen niet’
•Hoor er niet bij ‘Jij bent anders dan de rest’
•Wees geen kind ‘Jij bent te oud om….’
•Kom niet dichtbij ‘Vertrouw niet’
•Voel niets ‘Voel geen pijn’

15. Waar kom je de drivers en injuncties
tegen in je huidige leven en bij
wie??

16. Conclusie
• Wilt je dat de communicatie zo doorgaat:
blijf op dezelfde positie.
• Wilt je dat de communicatie verandert:
kies een andere positie.
 Lukt het niet de ander aan te spreken op een andere
ego-toestand verander dan zelf van ego-toestand.
• Als de communicatie hachelijk wordt:
kies de volwassen positie.

17. Tips
 Niet zorgen dat de (te) hoge ik-toestand naar beneden
gaat door daar minder van te doen, maar zorgen dat je
meer van wat je tekort komt gaat doen.
 Een kleine verschuiving kan al een groot verschil
maken.