3. 1. Lan kontratua eta kontratatzeko gaitasuna
Lan kontratua
Enpresaburuaren eta langilearen arteko hitzarmena da;
langileak, ordainsari edo soldata baten truke, zenbait
zerbitzu emateko betebeharra hartzen du, enpresaburuaren
izenean eta hark zuzenduta
4. Nor izan daiteke kontratupeko langile?
Lan kontratua
● 18 urtetik gorakoak
● Adin txikiko emantzipatuak
● 16tik 18ra guraso etxetik kanpo bizita edo
gurasoen baimenaz. Hauek debekatuta dute
gaueko lana, arriskutsua dena, osasuntsua ez
dena eta aparteko orduak egitea
● Atzerritarrak (Batasunetik kanpokoak) lan
baimenarekin
Salbuespenez: 16 urtetik beherakoek
lan egin ahal izango dute ikuskizun
publikoetan aurretik lan-arloko agintari
eskumendunen baimena izanda.
5. Kontratatzeko gaitasuna: ENPRESABURUA
Lan kontratua
Pertsona juridikoa:
● Merkataritza Erregistroan izena emanda
Pertsona fisikoa:
● Adin Nagusia
● Adingabe emantzipatua
● Adingabea, ordezkatuta
6. 1.2 Lan kontratuaren funtsezko osagaiak
Lan kontratua
ADOSTASUNA
XEDEA:
egingarria
legezkoa eta
zehatza
KAUSA:
Zerbitzu bat
eman soldata
kobratzeko
7. A) Lan kontratuaren forma
Lan kontratua
● Idatziz salbu:
○ Mugagabe arrunta
○ 4 asteko aldi baterako kontratuak
● Edozein momentutan eskatu daiteke kontratua idatziz jartzea
8. B) Lan kontratuaren edukia
Lan kontratua
● Tokia, data eta alderdien sinadura
● Aldeak
● Lanbide-taldea
● Lan egin behar den lantokiaren
kokalekua
● Lanaldia eta ordutegia
● Iraupena
● Soldata
● Oporrak
● Aurreabisua
● Hitzarmen kolektiboa
● Bestelakoak (borondatez):
○ probaldia, permanentzia, ondoren
lehiakideentzat lanik ez egitea...
9. C) Lan kontratuaren iraupena
Lan kontratua
Mugagabea eta lanaldi osoa, kontrakorik frogatu ezean:
● Idatziz egiteko betebeharra betetzen ez bada
● Langilearei ez bazaio Gizarte Segurantzan alta eman
● Lege-iruzurrean egindako aldi baterako kontratuak badira
10. 1.3 Probaldia
Lan kontratua
● Edozein alderdik jo dezake lan-harremana amaitutzat, kausarik adierazi eta aurreabisurik eman beharrik
gabe, eta ez da kalte-ordainak jasotzeko eskubiderik egongo.
● Proban dagoen langileak langile finko baten eskubide eta betebehar berberak izango ditu.
● Idatziz adierazi behar da.
● Ezin da eskatu langile horrek enpresan aurrez lan egina badu
● Baja, amatasuna, aitatasuna edo edoskitze edo haurdunaldi kasuetan eten egingo da, kontrakorik adostu
ezean.
● Iraupena
○ Teknikari tituludunak: 6 hilabete
○ Beste langileak: 2 hilabete
○ <25 langileko enpresak: 3 hilabete
○ Praktiketako kontratua: hilabete 1 erdi maila; 2 hilabete goi maila
11. 2. Lan kontratu motak
Lan kontratua
Mugagabeak (egonkorrak):
● Mugagabe arrunta
● Aldizkako langile finkoak
Aldi baterakoak
● Heziketa kontratuak:
○ Prestakuntzarako
○ Praktikaldirako
● Egiturazkoak (lanaren arabera):
○ Lan ego zerbitzu jakin baterako
○ Bitarteko kontratua
○ Ekoizpen beharretarako
Lanaldi partzialeko kontratuak:
● Lanaldi partzialeko kontratu arrunta
● Errelebo kontratua
12. 2.1 HEZIKETA KONTRATUAK
A) Prestakuntzarako eta ikasteko kontratua
Lan kontratua
BALDINTZAK: <25 urte. Salbuespenak: -Minusbaliadunak.
-30 urte arte langabezia tasa <15% ez den bitartean
-Egiten ari den heziketa jarduerarekin lotuta egotea
IRAUPENA: Gutxienez 1 urte, gehienez 3 (Hitzarmen Kolektiboan hau aldatu daiteke, gutxienez 6 hilabete).
LANALDIA: 1. urtean zati bat heziketa-jardueretarako izango da: % 75 gehienez benetako lana eta 2.ean %85
Aparteko orduak (halabeharrezko kasuetan izan ezik), gaueko lanak eta txandak egitea debekatua
ORDAINSARIA: Gutxienez LGS, benetako lanean emandako proportzioan ezarrita.
PIZGARRIAK: Enpresaburuak GSn hobariak ditu
13. B) Praktikaldiko kontratua
Lan kontratua
● LH titulua, unibertsitate-titulua edo profesionaltasun-ziurtagiria
● < 5 urte
● Gutxienez 6 hilabete, gehienez 2 urte (enpresa berean edo beste batean)
● Baja, amatasuna, aitatasuna, haurdunaldi edo edoskitze arriskua dagoenean iraupena eten
egingo da
● Ordainsaria Hitzarmen Kolektiboa:
○ Inoiz ez %<60 1. urtean, %75 2.enean.
○ Inoiz <SMI
● Probaldia:
○ 1 hilabete Erdi maila edo 1. edo 2. mailako profesionaltasun-ziurtagiria
○ 2 hilabete Goi maila edo 3. mailako profesionaltasun-ziurtagiria
14. 2.2 EGITURAZKO ALDI BATERAKO KONTRATUAK
A) Lan edo zerbitzu jakin baterako kontratua
Lan kontratua
Enpresaren jarduera arruntaren barruan berariazko izaera duten lan edo
zerbitzuak egitea, garbi ikusten denean jarduera noiz hasi eta bukatzen den
● 3 urte gehienez (4 urtera luzatu daiteke Hitzarmen bidez)
● Amaitzean lanak jarraitzen badu, langile finko bilakatzen dira
● 1 urtetik gora=Aurreabisua 15 egun
● Lanaldi osoa edo partziala
● Indemnizazioa: 2015 etik aurrera 12egun/urte
15. B) Ekoizpen beharretarako aldi bateko kontratua
Lan kontratua
● Zereginak pilatu, eskabide gehiegi
● Gehienez 6 hilabete 12 hilabeteko aldian
● Indemnizazioa= 2015 etik aurrera 12egun/urte
16. C) Bitarteko kontratua
Lan kontratua
● Lanpostua gordetzeko eskubidea duten langileak ordeztea
● Ordezkatutako langilea berriro lanean hasi arte edo hautapen-prozesua amaitu arte
● Langilea bueltatu eta lanean jarraitzen badu = mugagabe
● Indemnizaziorik ez
17. D) Aldi baterako kontratuak segidan
Lan kontratua
● Mugagabe = aldi baterako kontratuak 30 etik 24 hilabete lan eginda.
● Enpresa, enpresaburu talde edo ABLE bera
● Ez du kontatzen: bitarteko, errelebo, prestakuntza, enplegu politika publikoa denean
18. 2.3 LANALDI PARTZIALEKO KONTRATUAK
A) Lanaldi partzialeko kontratu arrunta
Lan kontratua
● Egunean, astean, hilean edo urtean lanaldi osotik azpiko ordu kopurua lanaldi osoko
langilearekin konparatuta.
● Konparatzeko langilea:
○ Enpresa bera, lan bera lanaldi osoan, bestela: Lanaldia hitzarmenean
aurreikusia
○ Langileen Estatutuko lanaldi osoa
● Lan kontratua denek, salbu: prestakuntzakoak
● Ordu osagarriak
○ Idatziz adostuta.
○ Ez % 30 +( %60 arte hitzarmenean)
● Ordainsaria = ordu arruntak
● Langileak uko egin dezake arrazoituz, 15 egun lehenago EZETZ esanda, ezingo da zigorrik
ezarri
● Finko bihurtu daitezke
19. B) Errelebo kontratua
Lan kontratua
● Jubilazio partziala partzialki ordezkatu
● Partzialki jubilatzen denaren aintzinatasuna > 6 urte
● Partzialki jubilatzen denak 25 eta 50% artean murrizten du (mugagabea bada eta
lanaldi osoa 75% arte)
● Jubilatzen den arte irauten du. Mugagabea bada gutxienez 2 urte geroagorarte.
● Mugagabe edo aldi baterakoa (jubilatu arte, jarraitzen badu urtero berrituko da)
● Obra edo zerbitzu kontratuaren indemnizazio bera (mugagabe bihurtzen bada ez
dago indemnizaziorik)
20. B) Aldizkako langile finkoak: urte sasoiko jarduera
Lan kontratua
● Kontratu mugagabea urtero errepikatzen diren jardueretarako (data ez ziurrak)
● Lanaldi partzialeko kontratuen antzekoa
● Enpresaburuak deitu egin behar dio langileari. Deitzen ez badu=kaleratzea.
21. 2.3 IRAUPEN MUGAGABEKO KONTRATUAK
A) Kontratu mugagabe arrunta
Lan kontratua
● Ahoz edo idatziz
● Lanaldi osoa edo partziala
22. B) Beste kontratazio batzuk pizgarriekin
Lan kontratua
● Kontratu mugagabe bihurtzea:
○ Prestakuntzako kontratua, praktikaldikoa, errelebo edo bitartekoa
● Genero indarkeriaren biktimak
● Elbarriak
● Gizarte-bazterkeria jasaten duten langileak
23. 3.ABLE Aldi baterako laneko enpresak (ETT)
Lan kontratua
● ABLEak kontratatzen du eta beste enpresa bati langileak lagatu
● Langileak lagatzeko kontratua.
● Ezin da arrisku bereziko lanetarako: erradiazioa, biologikoa, kanzerijenoa edo
toxikoak.
● Enpresa erabiltzaileko langileen eskubide berdinak (ordainsaria, lanaldia...)
24. 3.Aldi baterako laneko enpresak (ABLE)
Lan kontratua
ABLEaren ERANTZUKIZUNA:
● Ordainsaria eta Gizarte Segurantza
● Lanean hasi aurretik prebentzioan formakuntza eta Norbera Babesteko Ekipameduak (NBE) entregatu
● Disziplina-ardura
● Kontratua amaitzean 12 egun / urte
ENPRESA ERABILTZAILEAREN ERANTZUKIZUNA:
● Arriskuei buruz eta babes neurriei buruz informatu
● Langilearen jarduera zuzentzea eta kontrolatzea
● Subsidiarioko: ordainsaria, Gizar. Segur. eta kalteordainak
25. 3.3 Etxean lan egiteko kontratua eta Telelana
Lan kontratua
A) Etxean lan egiteko kontratua
Langileak etxean
Idatziz
Eskubide berberak
B) Telelana
Lantokian egon beharrik ez: komunikazioaren teknologien bidez
Abantailak: ordutegi malgua, departamenduko gastu gutxiago, despatxu eta ofizinan gastu
gutxiago, langile gastu gutxiago, proiektuka lan egin.
Desabantailak: Bakardadea, laguntza falta, lana eta familia bereizteko arazoak,
lankarga gehiegi, enpresak gutxiago kontrolatzen du
