More Related Content Similar to کلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازان (20) More from Mohammad Baghaei (20) کلیات پوست ،کارگاه آموزشی کازمتیک انجمن داروسازان2. 2
پوست کلیات
که است بدن ارگان بزرگترین جلد یا پوست61را بدن وزن از درصد
معادل سطحی عالوه به و دهد می تشکیل6.1م مترررا بعبزرگسالی درو
5.2یا مربع متر5222حین در را سطح مربع متر سانتیاشغال تولدمی
نماید.
کوتیس ساب و درم ، درم اپی شامل پوست وزن کلمردان درحدود8.1و کیلوگرم
2.5.باشد می خانمها در گرم کیلو
از عبارتند آن اساسی عملکردهای که است مهمی ارگان پوست:
بدن الکترولیت و آب حفظ،در محافظت ,میکروبی حمالت برابر در حرارت,دفاع تنظیم
سنتز , بنفش ماوراء اشعه ،محیطی سموم ؛ فیزیکی وارده های ضربه برابر
ظواهر بروز همچنین و , حسی ,ادراک بدن ایمنی سیستم به کمک ,ویتامین
.زیبایی
، دانیم می که همانگونهتشکیل مرده سلولهای تجمع از پوست سطح
است شدهالیه های چربی ، سبوم ، عرق همراه به مرده سلولهای این
یک صورت به شاخیامولسیونW/Oبه که پوشانند می را پوست سطح
آنHYDROLIPID MANTLEگویند میجداگانه الیه سه ،سطح این زیر .
نازک بسیارهیپودرم و درم , درم اپیدارند وجود:
های الیه از هیستولوژیک نماییپوست
3. 3
پوست رو الیه,اپیدرمبشره یااز ضخامتش که2.25تا6.5میلی
، باشد می متغییر متراست پوستی های سلول الیه ترین خارجی درم اپی
پوست رو معنای مجمع در و است "چیزی روی "معنی به اپی یونانی زبان در
پا و دست کف در را ضخامت بیشترین انسان پوست در درم اپی .دهد می را
.داراست چشم پلک را ضخامت کمترین و
درم اپیسلول است.مهمترین پوست الیه ترین خارجیدرم اپی های
ای پروتئینی پلهای . سازند می را کراتین پروتئین که هستند کراتینوسایتها
نماید می متصل هم به را کراتینوسایتها ها دسموزوم نام بهبه سلولها این و
.هستند انتقال حال در سطح سمت به الیه ترین عمقی از پیوسته صورت
سلولهای متفاوت گونه چهار شامل درم اپی متفاوت الیه چهار
هستند بلوغ سطح نظر از کراتینوسایت
اينچهار: از عبارتند عمق به سطح از ترتیب به اليه
6.(شاخي اليهStratum corneum، )
5.(دار دانه اليهStratum granulosum، )
4. 4
2.(خاردار اليهStratum spinosum)،
8.(زاينده اليه وStratum germinativum(بازال اليه يا )Stratum basale).
این بر عالوه8نام به ها سلول از شفافی یا ترانسلوسنت و نازک الیه ، الیه
Stratum Lucidumباالی دقیقا الیه این شود می دیده درم اپی زخیم نقاط در نیز
درم اپی نازک نقاط در و شود می دیده پا و دست کف در گرانولوزوم استراتوم الیه
. ندارد وجود
الیه گرانالوزوم و اسپینوزوم استراتوم مجموعه به اوقات گاهی
مالفیگیانMalphigian Layerمیشود گفته هم.
اليهزاينده(Stratum germinativum)يااليهبازالStratum
basale
بوده درمیس اپی الیه ترین عمقی الیه اینپایه غشاء به دسموزوم همی توسط که
الیه این از کرتینوسایتها ،سلولی تمایز و تقسیم با .همزمان است شده متصل
از کوچکی بخش و نمایند می حرکت باال سمت به عمقیاز بازال الیه ساختار
تشکیل ) (مالنین پیگمنت سازنده یا مالنوسیت سللهای نام به کوچکی جمعیت
تعداد با ها دندریت طریق از که هستند دندریتی سلولهای مالنوسیتها . است شده
این به . کنند می پیدا تماس خود همسایه و مجاور کراتینوسایتهای از زیادی
مجمووا شده حاصل جدید عهحدمالنین درمی اپی. شود می گفته
کراتینوسیتها به مالنوسیتها نسبت62:6ناحیه در مالنوسیتها تراکم . باشد می
.است بیشتر ژنیتال ناحیه و پا ساق ، صورت
5. 5
دندریتی سر توانند می کراتینوسیتها و یابند می تجمع مالنوزومها در مالنین
آنها و برده فرو خود در را مالنوزومها. نمایند جذب را
فائومالنین و مشکی و ای قهوه ائومالنین مالنین نوع دو انسانی های مالنوسیت
در موجود مالنین نوع بیشترین مالنین فائو معموال . سازند می را رنگ زرد تا قرمز
تیپ های پوست در و بوده قرمز های مو6و5از اما .باشد می غالب نوع پیگمنت
ائو دیگر طرفاین و . دارد وجود سیاه و تیره موی و پوست در زیاد میزان به مالنین
می ایجاد مالنین فائو به نسبت بیشتری فوتوپروتکشن مالنین ائو که بدانیم هم را
. پذیرد می صورت مالنوزوم در مالنوسیتها در مالنین سنتز . نماید
تابش . گردد می وی یو اشعه برابر در محافظت ایجاد موجب مالنین پیگمنت
به و گردد می کراتینوسیتها به مالنوسیتها نسبت افزایش سبب نور مدت طوالنی
. دارد وجود بدن پشت به نسبت مالنوسیت بیشتری تعداد صورت در دلیل همین
م های قسمت در مالنوسیتها تعداد است ذکر قابل البتهسفید افراد بدن ختلف
آنها در مالنین ساخت نسبت و توزیع اما است یکسان پوست سیاه و پوست
. است متفاوت
.یابد می کاهش مالنوسیتها تعداد داخلی منشاء با پیری روند طی در
بازال الیه در موجود سلولهای از دیگر یکیمرکل سلولهایسلولها این . هستند
با نقاط در زیاد تعداد بهدارد وجود لب و انگشتان نوک همانند بدن باالی حساسیت
در و بوده کوتانئوس عصبهای با تنگاتنگ ارتباط در ها سلول این میرسد نظر به و
. گیرند در مالیم لمس احساس
6. 6
(خاردار اليهStratum spinosum)
باالتر الیه سمت به سلول این بازال سلولهای بلوغ و تکثیر با همزماننموده حرکت
بین پروتئینی .پلهای دهد می شکل را اولیه و ابتدایی اسپینوزوم استراتوم و
شود می دیده خار صورت به میکروسکوپیک سطح در که ها دسموزوم یا سلولی
آنها که هانس النگر سلولهای الیه این در . نماید می متصل هم به را ها سلول این
فعال سلولهای و بوده دندریتیک نیزمیباشند استخوان مغز منشاء با ایمونولوژیک
درمال اپی سطح همه در سلولها این چند هر ، شوند می دیده الیه این در بیشتر
واکنشهای و پاسحها در را مهمی نقش هانس النگر های سلول . شوند می دیده
. نمایند می ایفا پوست ایمونولوژیک
(دار دانه اليهStratum granulosum)
باحرک ادامهتشده فلت سلولها این باالتر الیه سمت به کراتینوسیت سلولهای
این در و دهند می دست از نیز را سیتوپالسمشان و داده دست از را خود هسته
. شود می دیده گرانوالر صورت به مرحله
(شاخي اليهStratum corneum)
ها کراتینوسیت حرکتی روند ادامه باسرا باال سمت بهبلوغ اورد دست آخرین نجام
. شود می دیده کورنئوم استراتوم در ها سلول این
7. 7
هگزاگونال شکلی دارای کراتینوسیتها جاییکهکورنیفای وشدهنام به و
.شوند می نامیده کورنئوسیت
شامل کورنئوسیتها پوست مناطق اکثر در62الی22می فشرده هم روی بر الیه
کرونئوسیت سلول هر .است بیشتر پا و دست کف در ها الیه این تعداد البته .باشد
محافظ کراتین های پروتئین حاوی و است شده محصور پروتئینی پوشش یک توسط
پروتئین جهت و سلولی شکل . است آب حفظ و رطوبتاستحکام به کراتین های
.افزاید می کورنئوم استراتوم
دوتایی های الیه از انباشته های الیه توسط ها سلول این سلولی خارج فضای در
. است شده محاصره چربی
ساختم این حاصلا. است پوست برای آب محافظ و فیزیکی سدی ایجاد ن
برابر سه میزان به آب جذب قابلیت کورنئوسیت الیهالیه این اگر اما دارد را خود وزن
تنها62خوردگی ترک دچار کوتاهی زمان مدت در بدهد دست از را خود آب از درصد
.شد خواهد خشکی و
ریزش تا بازال الیه در تازه سلول یک تشکیل زمان ازآحدود در پوست سطح از ن51
کشد می طول روزآن به کهEpidermal transit timeگویند می.التبهETTدر
حدود در جوان افراد68باالی افراد در و روز22حدود در سال23در . است روز
این اکتیوزیس از مواردی در یا و پسوریازیس همانند پوست پرولیفریتیو های بیماری
مدت.یابد می کاهش بشدت
حدود روزانه پوست نرمال صورت به2.2الی6ر خود مرده های سلول از گرماز ا
حدود بین این از که میدهد دست22تا622می دست از نیز چربی گرم میلی
حدود در طبیعی صورت به شاخی الیه آب . دهد62الی62. است درصد
یا پوست طریق از آب رفت دست از میزانTRANS-EPIDERMAL
WATER LOSSحدود در طبیعی شرایط در2.5تا2.8هر در گرم میلی
دمای در ساعت در مربع متر سانتی22و . است گراد سانتی درجهایندر
با برابر نشده پوشیده سطح از آب تبخیر طریق از آب میزان که حالیست22
حرارت درجه در ساعن در مربع متر سانتی هر در گرم میلی22درجه
. است گراد سانتی
8. 8
استراحت حال در طبیعی فرد یک522تا122میلیمی دست از روز در آب گرم
مقدار این .ماکزیمم دهد6در ساعت هر در مربع متر سانتی هر در گرم میلی22
. است گراد سانتی درجه
اپی در موجود های کورپاوسل و ها پایانه توسط نیز نیز پوست احساسی عملکرد
مربع متر سانتی هر در پذیرد می صورت درم522درد رسپتور52فشا رسپتورر65
و سرما رسپتور5.دارد وجود گرما رسپتور
Dermo- epidermal junction
Basemant Membrane
پایه غشاء
از درم و درم اپی اتصال محالپایه غشاءکهترکیبی ساختمانیدارد الیه چند
صفحات با بازال های سلول پالسمایی غشائ از الیه این .است شده تشکیل
دسموزومز همی نام به ویژه اتصالی
لوسیدا المینا یا شفاف الیه
دنسا المینا و
واتصالی فیبرهای از ایی مجموعه. است شده تشکیل
و ها سلول جایجایی موجب بازال ممبران یا پایه غشاءدرم و درم اپی بین مایعات
.نماید می ساختمانی حمایت درم اپی از و شده
تیپ کالژن آن اصلی جزء و شده ساخته بازال الیه توسط بازال ممبران8.باشد می
نادری هایی بیماری بروز موج است ممکن پوست از بخش این های ابنورمالیتی
همانندBOLLOUS PEMPHIGOIDهمچنین وEPIDERMOLYSIS BULLOSAمی
.گردد
10. 10
ماده و کالژن های رشته که هستند ها فیبروبالست شامل درم اصلی های سلول
هستند ها لکوسیت شامل درم های سلول سایر .کنند می تولید را سلولی بین
باشند می ها عفونت علیه بر دفاع مسئول که(.5)
درمیس در خونی عروق جایگیری از هیستولوژیک نمایی
( زیرپوست بین در ، درمsubcutaneousگرفته قرار درم اپی و درم اتصال محل و )
از آن ضخامت و استmm2.2تا ها پلک روی برmm2.است متغیر پشت روی بر
می خونی گردش از حمایت و غذایی مواد تحویل مسئول اش خونی منبع و درم
درم اپی و درم بین ارتباط .)ندارد خونی منبع تنهایی به خود درم (اپی باشد
صورت به درم اپی و بوده مواج درم و درم اپی بین اتصال .است مداوم ارتباطی
رفت فرو درم سمت به عمیقبرآمده درم اپی سمت به متناوب صورت به و است ه
فرو هم در انگشتان همانند درم و درم اپی اتصال به منجر نهایی نتیجه .شود می
شده ایجاد های فرورفتگی توسط تا شود می رفتهrete peg.گردند تشکیل را ها
باالی در درم اپی و درم اتصال نزدیک ،ها ونول و مغذی مویرگهایrete pegدر ها
(.هستند جریان12)
سلولهای ، هیستوسیت ، منوسیت ، فیبروسیت شامل درم سلولی محتوی
عروقی لنفی مرتبط سلولهای با همراه ها ائوزینوفیل و ها لنفوسیت ، النگرهانس
11. 11
اینها .است62ماتریکس اولیه طور به درم .شوند می شامل را درم محتوای %
حدود از متشکل همبند بافتی92تیپ اکثرا ( کالژن %6فیبرهای با همراه )
غدد و عضالنی فیبرهای مقداری با ، لنفی عروق و خونی عروق ، االستیک
الیه و درم عمق در که هایی ساختار ( عرق و پیلوسباسهsubcutaneousشکل
.است )گیرند می
جایی درم تر عمقی منطقه در یکی :دارند وجود خونی عروق شبکه دو درم درکه
بافت باsubcutaneous)پاپیلری ساب سطحی شبکه ( دیگری و کند می برخورد
زیر رتیکولر درم تر سطحی وجه درrete peg، سطحی شبکه این از .دارند قرار ها
سمت به ها مویرگrete pegشود می پخش درم اپی و درم تقاطع نزدیکی در ها
(12،36.)
مح به سلولی تغییرات از بسیاریمی اتفاق بازال الیه از ها کراتینوسیت ترک ض
از که را ها اسید آمینو و ها کربوهیدرات نظیر ای اولیه مواد ساخت سلولها .افتد
ضروری محصوالت از بعضی و کنند می پیدا انتشار درم اپی و درم تقاطع محل طریق
مو همه ساخت و چرب های اسید سایر و ، اسید لینولئیک ، گلیسرول نظیراد
.کنند می بلوک را پوست محافظ شاخی طبقه ساخت برای ضروری شیمیایی
و مرمت العمری مادام پروسه و پوست تکامل در دخیل صناعی مراحل از بسیاری
است عمر طول در سلولی مداوم فعالیت نیازمند بازسازی.
پروتئوگلیکانهای و الستین و کالژن که است فیبروبالست حاوی همچنین درم
ساخ.باشد می ها ماکروفاژ و سل ماست ایمونولوژیک جزء دو و تمانی
حدود کالژن های فیبر32می مقاومت و استحکام آن به که سازند می را درصددرم
شود می پوست کشسانی و االستیستی سبب االستین که میدانیم و . بخشند
پوست رطوبت و ویسکوزیتی سبب پروتئوگلیکانها است ذکر قابل البتهگردند می
.کال درم اصلی کالژنژننوع6باشد می
کوتیس ساب الیه
: هیپودرم
12. 12
یا زیرپوست الیهبافتهای به را ،پوست پوست الیه آخرین و ،سومین هیپودرم
نماید می متصل ای ماهیچه.
به و داشته بسیار ارتجاعی خاصیت ،چربی سلولهای فراوانی دلیل به الیه این
عنواناین گیری ضربه . کند می عمل ) اتومبیل در فنرها عملکرد (مثل گیر ضربه
عصبی های پایانه و خونی مویرگهای نگهداری و حفظ در مهمی بسیار نقش ، الیه
دارد.(2)
قرار درم زیر که است پوست الیه ترین عمقی و ترین داخلی کوتیس ساب بافت
اص . است چربی حاوی کامال تقریا و گرفتهاین سلولهای ترین لی
بافتADIPOCYTEبه بخش این ی ها چربی . هستند چربی های سلول یا ها
و سرما برابر در زیرین های الیه از ومحافظت گرما و شوک کننده دریافت عنوان
می عمل مکانیکی آسیبهایبه متصل عضالت از تعدادی و عرقی غدد .نماید
کوتی ساب بافت این از مو های فولیکولها چربی میزان گیرد.کاهش می منشاء س
افزایش فرایند اطی درسایجاد سبب نSAGGING.گردد می صورت در
بدانیم بیشتر پوست های الیه از برخی عملکرد باره در کمی
نقصی هر .است زیستی حسگر فعالیت دارای کلی طور به پوست شاخی طبقه
های مکانیزم تر عمقی های الیه یا شاخی پوست/طبقه دفاعی سد این در
ساخت خود امر این که کرده آغاز را جبرانیها واسطهدر را التهابی های پاسخ و
.کنند می شروع پوست
، بازال الیه در میتوزی فعالیت آغاز باعث دفاعی سد در نقص از ناشی سیگنال
سلولی بین فضای داخل به المالر های گرانول ترشح برای گرانولوزوم طبقه تحریک
تنظیم برای را سایتوکانی پاسخ و ، شود می )شاخی طبقه بیشتر تشکیل (
نماید می شروع ایمنی دفاعی های پاسخ.
که حالی درداخلی پردازش ،کنند می حرکت سطح سمت به بالغ سلولهای
این های پروتئین و هیالین کراتو های فیالمان( ووالکرینinvolucrin( فیالگرین و )
filaggrinهای فاکتور دارای که شود می بالغ شاخی سلولهای تکامل به منجر )
13. 13
طبیعی کنندگی مرطوبNMFکه هستند شاخی سلول مستحکم پوشش وبه
و کلسترول ، ها فسفولیپید .شوند می متصل سلولی داخل لیپید کمپلکس
گرانول در که هستند ای شده ساخته پیشرو های لیپید ، ها سرامید گلوکوسیل
ضروری پروتئازهای و ها آنزیم همراه به گرانولوزوم طبقه های سلول در المالر های
شده ذخیره سلولی داخل لیپید کمپلکس تکامل برای.اند
به سلولها از المالر گرانول محتوای ، شاخی به گرانولوزوم طبقه انتقالی الیه در
می سلولی داخل ساختار تشکیل به منجر عمل این و شوند می ریخته بیرون
میزان با سلولی داخل کمپلکسی ،شاخی طبقه در موجود نهایی های لیپید .شود
کلسترو های استر و کلسترول از موالر هم هایزنجیره های اسید و ها سرامید ، ل
.هستند بلند
ها آجر .است مالت و آجر کمپلکس به شبیه ساختاری طور به شاخی طبقه
مالت و )شاخی طبقه بالغ ی ها (کراتینوسیت هستند بالغ شاخی سلولهای
و پوست استحکام مسئول ، سلولی جزء .است سلولی داخل لیپید کمپلکس
سلولی داخل لیپید کمپلکساپی بین از آب رفتن هدر از جلوگیری مسئول بیشتر
.است پوست در رطوبت نگهداری و درم
.است بدن ارگانهای همه بین در چالش بزرگترین دارای پوست ، عملکردی طور به
به پوست ، کالسیک طور به .است محیط با چالش مسئول و معرض در پوست
ت .دارد عملکرد دفاعی سد و حسی ارگان عنوانپوست دهند می نشان حقیقات
سیگنال ، متابولیسم و پروتئین ساخت برای فعالی شدت به بیولوژیکی کارخانه
و عصبی ، ایمنی های سیستم از کامل قسمتی و ها لیپید و ها مولکول دهی
.است اندوکرین
با مرتبط ذاتی و اکتسابی ایمنی سیستم در درم اپی های سلول انواع همه
کن می شرکت پوستطریق شود،از می گسیختگی هم از دچار پوست وقتی .ند
پوست .شود می داده عالمت بدن به سلولی و شیمیایی ، حسی های مکانیسم
، خارجی مضر شیمیایی مواد مقابل در حفاظت ، مکانیکی ارتجاع و یکپارچگی
حفاظت ، اکسیژن همانند مواد از بسیاری انتخابی جذب ، اکسیدانی آنتی حفاظت
م در، دهیدراتاسیون قابلover hydrationو بنفش ورا ماء اشعه برابر در حفاظت ،
.نماید می فراهم را دیدگی صدمه زمان در تجدید و بازیابی های مکانیسم
در تغییرات طریق از دما تنظیم و وابران و آوران احساس مسئول درم و درم اپی
ا ذکر به الزم .هستند تعریق و پوست خونی محتویبرای ( موضعی درتنفس ست
نفوذ .گردد می فراهم پوست برای اکسیژن از منبعی )محیط از اکسیژن جذب مثال
عمق در سطحی درم حتی و درم اپی داخل به52/2تا82/2صورت متری میلی
گیرد می.
14. 14
نورواندوکرینی سیگنالهای و ها هورمون هدف ارگان پوست
و اندوکرینی سیگنالهایمی پوست بر مختلفی و متعدد اثرات دارای نورواندوکرینی
.باشند
: از عبارتند سیگنالها این دریافت برای موجود اصلی های گیرنده
آندروژنیک های گیرنده
استروژن و آندروژن های گیرنده
گیرندهCalcitonon gene-related peptide
کولینرژیک های گیرنده
های گیرندهCorticotropin releasing hormoneوurocortin
کورتیکوئید مینرالو و گلوکوکورتیکوئید های گیرنده
گلوتامات های گیرنده
رشد هورمون های گیرنده
هیستامین های گیرنده
مالنوکورتین های گیرنده
نوروپپتید مسیالنوس های گیرنده
مسیالنوس های گیرنده
نوروکینین های گیرنده
نوتروفین های گیرنده
اوپیوئیدی های گیرنده
به وابسطه پروتئین و پاراتورمون های گیرندهPTH
های گیرندهPRLوLH-CG
های گیرندهسروتونین
تیروئید هورمون های گیرنده
گیرندهVasoactive intestinal peptide
ویتامین گیرندهD(559)
15. 15
تولید برای منبعی پوست.است نوروترانسمیترها و هورمونها از برخی
های سلول و عصبها توسط که نوروترانسمیترهایی و ها هورمون از برخی
: از عبارتند نیز گردد می تولید درمال و تلیال اپی
هیپوفیزی تاالمیک هیپو هورمونهای
نوروتروفینها و ها نوروپپتید
نوروهورمونها و ها نوروترانسیمتر
هو برخیاستروئیدی رمونهای
پاراتورمون به وابسطه پروتئین
جنسی استروئیدی هورمونهای
تیروئید هورمون
سیستم فعالیت سطح مشترکا داخلی و محیطی های فاکتور از برخی
محدوده بخصوص ، خورشیدی اشعه . نمایند می تنظیم را پوست نورواندوکرینی
تابشیUVAوUVBمهمتری از یکی عنوان بهتلقی پوست بر گذار تاثیر عوامل ن
میگردند.
بیولوژیک و شیمیایی مواد همانند محیط در موجود عوامل دیگر و رطوبت ، حرارت
سیستم بر که نیز داخلی های مکانیسم برخی . موثرند رابطه این در نیز
عوامل اثر با همگام و همزمان است ممکن نیز موثرند پوست نورواندوکرینی
ب ، محیطیو موضعی های بیماری یا و موضع محل در بیولوژیکی های آسیب روز
. گردند فعال سیستمیک
ویتامین پوست توسط شده ساخته اندوکرینی ماده مهمترینDکه باشد می
گردد می سیستمیک اثرات دیگر بروز همچنین و کلسیم متابولیسم تنظیم موجب
کاهش موجب آفتاب نور از محرومیت که است داده نشان اپیدمیولوژیک مطالعات .
ویتامین خونی سطحD3کارسینوماهای بروز سبب است ممکن درنتیجه و شده
ویتامین .گردد پروستات و کولون ، پستانD3موجب همچنین آنها آنالوگهای و
.گردند می نیز پوست ی مالنوسیتها و کراتینوسیتها بیولوژی تنظیم