inleiding muziekgeschiedenis

1. MUZIEK AVOND LEPELENBURG
19-10-2011
Antoon van den Boogaard

2. VORIGE KEER: DE ELEMENTEN VAN MUZIEK
 Ritme
 Maatsoorten
 Tempo
 Melodie
 Polyfoon, niet-polyfoon
 Harmonie
 Klankkleur

3. DEZE KEER: MUZIEKGESCHIEDENIS
 Verschillende indelingen
 Muziek als kunstvorm, vgl andere kunstvormen
 Voorbeelden luisteren
 Wat is klassieke muziek eigenlijk?

4. KLASSIEKE MUZIEK
 Onderscheid pop-klassiek
 Onderscheid oud-nieuw
 Onderscheid instrumentaal-vocaal
 Onderscheid serieus-licht
 Onderscheid genoteerd of niet
 Onderscheid geschoolde muziek of niet
 Van Dale: voorbeeldig in zijn soort, blijvend gezag
 Traditioneel - traditie

5. INDELING MUZIEKGESCHIEDENIS
 Oudheid (tot 476)
 Middeleeuwen (476 - 1400)
 Renaissance (1400 - 1600)
 Barok (1600 - 1760)
 Classicisme (1730 - 1820)
 Romantiek (1815 - 1910)
 20e eeuw / modernisme (1900 - 2000)
 Eigentijdse klassieke muziek (1975 - nu)

7. (KLASSIEKE) OUDHEID (TOT 476)

8. (KLASSIEKE) OUDHEID (TOT 476)
 Grootste periode: muziek van vóór de
middeleeuwen
 Muziek is zo oud als de mensheid zelf
 Verwijzingen naar de magische kracht van
muziek, in verband gebracht met de religie
 Oorsprong volksmuziek en dans
 Voorbeeld dans: klik hier
 Voorbeeld mystiek: klik hier
 Voorbeeld oorlog: klik hier

9. MIDDELEEUWEN (476 - 1400)
 Val van het West-Romeinse rijk en begin van de
grote volksverhuizingen
 Noteren van muziek
 Ontwikkeling ‘nieuwe’ toonladders
 Gregoriaanse muziek, klik hier
 Veel kerkmuziek, vgl latijnse mis
 Ook wereldlijke
muziek, troubadours, minstreels, hoofse liefde

10. RENAISSANCE (1400 - 1600)
 Wedergeboorte; hang naar klassieke oudheid
 Van Memento Mori naar Carpe Diem
 Van Aristoteles naar Plato (zie Atheense school)
 Secularisatie
 Reformatie
 Veel vocale en kerkmuziek
 Orlando di Lasso, klik hier

12. BAROK (1600 - 1750)
 1644 Cogito, ergo sum
 Tweezijdige symmetrie, ingewikkelde
patronen, veel versieringen
 Grote opkomst van melodie met
akkoordbegeleiding
 Van vocaal naar instrumentaal
 Ontwikkeling moderne muziekinstrumenten
 Polyfony
 Pachelbel, Vivaldi, Händel en Bach

14. CLASSICISME (1730 - 1820)
 1784 Sapere aude
 1789 Liberté, égalité, fraternité
 1799 Napoleon; 1815 Slag bij Waterloo
 Minder complexiteit, bijzaken weglaten
 Verrijking van de muziek door dynamiek
 Opkomst pianoforte
 Voor het eerst kleine symfonieorkesten
 Wolfgang Amadeus Mozart
 Zauberflöte
 Ludwig van Beethoven
 Symfonie nr 1

15. ROMANTIEK (1815 - 1910)
 Industriële revolutie, ontvluchting van het
alledaagse
 Subjectieve ervaring, voelen boven kennen
 Meer complexiteit, grotere composities, meer
instrumenten
 Tot wwI
 Mendelssohn, Hebriden
 Chopin, nocturne
 Tchaikovsky, symfonie nr 6 (deel 3) deel 2
 Rachmanivon, symfonie nr 2
 Mahler, symfonie nr 5
 Brahms, clarinet quintet

16. VOLGENDE KEER
 Impressionisme (tot 1900)
 Bruïtisme (Futurisme) (vanaf 1913)
 Neoromantiek (vanaf 1915)
 Groupe des Six (vanaf 1920)
 Dodecafonie (vanaf 1923)
 Musique Concrète (vanaf 1949)
 Serialisme (vanaf 1950)
 Microtonale muziek (vanaf 1950)
 Aleatorische muziek (vanaf 1963)
 Minimale muziek (vanaf 1970)
 Eigentijdse klassieke muziek (1975 – nu)

17. SAMENVATTING
 Oudheid (tot 476)
 Dans
 Mistiek
 Middeleeuwen (476 - 1400)
 Gregoriaans
 Troubadours
 Renaissance (1400 - 1600)
 Wedergeboorte
 Vocale en kerkmuziek
 Orlando di Lasso

18. SAMENVATTING II
 Barok (1600 - 1760)
 Veel versieringen
 Van vocaal naar instrumentaal
 Vivaldi, Händel en Bach
 Classicisme (1730 - 1820)
 Bijzaken weglaten
 Verrijking door dynamiek
 Mozart, Beethoven
 Romantiek (1815 – 1910)
 Subjectieve ervaring, drama en emotie
 Grotere composities
 Mendelssohn, Chopin, Tchaikovsky, Rachmanivon, Mahl
er, Brahms, …

19. QUIZ
 Uit welke stijlperiode komt deze muziek?
 Uit welke stijlperiode komt deze muziek en wie is
de componist?
 Uit welke stijlperiode komt deze muziek en wie is
de componist?
 In welke stijlperiode kan Bach geplaatst worden?
 Wanneer overleed Bach?
 In welke stijlperiode kan Brahms geplaatst worden?
 In welke stijlperiode kan Mozart geplaatst worden?
 Wanneer was de periode van het Classicisme?

20. BEDANKT VOOR UW AANDACHT
 Vragen?
 Antoon van den Boogaard
 antoon@bhrg.nl
 06-45494445