4. İğneler
•Uç kısmı düzeltilmiş - Nikel Kaplı
•Düz - Beyaz
•4 ve 5 numaralı iğneler büyük kefal avında kullanılmak için idealdir.
•Düzleştirilmiş - Beyaz
•Dip kıbrısı yapanlar için paslanmaz çelik iğne..
•Düzleştirilmiş - Mavi
•Çapraz - Siyah
•Karagöz , mırmır , sarpa balıkları için en uygun iğnelerden biri.
4
6. Kurşunlar
Gezer Kurşun
Armut Kurşun
Fırdöndülü Kurşun
30 gramdan
500 grama kadar
çeşitleri bulunmakta.
10 gramdan
500 grama kadar
çeşitleri bulunmakta .
Kaşıklı , suni yemli
veya canlı yemli
oltalarda kullanılır
Gezer olduğu için balık
oltadan yemi aldığında
Dip oltalarında
tuzak olduğunu
kullanmak için idealdir. anlamaz.
İskandil Kurşun
Dip oltalarında
Kıyıdan daha ileri
atmak için çok
kullanışlıdır
Oltanın çabucak dibe
inmesini sağlayan
kitlesel ağırlığı
fazladır.
6
8. Düğümler
Halkalı bir iğneye misina bağlama yöntemi
Halkasız bir iğneye misina bağlama yöntemi
Kasa gözü yöntemiyle halkalı iğneye misina bağlama yöntemi
Kasa gözü oluşturma yöntemi .
8
9. Düğümler
Fly misinasının üzerine 4-5 cm
uzunluğunda plastik bir çubuk koyun
Plastik çubuğu çekerken, kılavuz misinasının
boşta kalan ucunu boşluktan itin
Boşlukta kalan ucu sıkıca çekin
Kılavuz misinasını çubugun üzerinden
fly misinasının üzerine sarın
Plastik çubuğu tamamen çıkartın
Kılavuz misinanız bağlanmış oldu
9
14. Akyem
AKYEM: İstavrit, İzmarit, İstrangilos, Kolyoz, Uskumru, Zargana gibi
balıklardan elde edilen yeme "AKYEM" adı verilir,
AKYEM;
YAPRAK YEM: Balığın bir tarafının filetosu.
TEKGÖZ YEM: Balığın bir tarafının baş da dahil filetosu
ŞAKŞAK YEM; Balığın kafa yerinde ve tam durmak üzere iki tarafının
filetosunun çıkarılıp kuyruk ve kılçığın uzaklaştırılması
LÖP YEM: YAPRAK YEM 'in enine parçalar halinde kesilmiş hali.
SÜLÜK YEM: YAPRAK YEM 'in ortadan boyuna iki parça halinde kesilmiş
hali
KUYRUK ALTI: Akyemlik balığın sidikliğinden kuyruğuna doğru anal
yüzgecini de içeren ufak üçgen yem.
14
15. Kabuklular
Çift kabuklular - Bivalvia- yemli balıkçılıkta oldukça önemli bir yer
kaplar. Sert kabuğun içindeki et birçok canlının iştahını çeker.
Çift kabukluların bütün veya parça kullanılmadan kısa bir süre evvel
ayıklanıp, ayıklanan etin suyu süzdürülüp, rüzgar veya güneşte bir
süre kurutulmasında yarar vardır.
15
16. Kurtçuklar
Kurtçuklarla avlanılırken dikkat edilmesi gereken en
önemli nokta; kurtçuk iğneye takıldıktan sonra aşağıda da
siyah çizgi ile de belirtildiği gibi, balığın yemi iğneden
çekip alabileceği şekilde fazlalık bırakmamaktır (alt
şekil).
Avlanmaya giderken hangi türden olursa olsun kurtçuklar
bir kap içine doğal ortamları (çamur,su,çürümüş otlar vs.)
ile beraber konurlar ve böylece uzun bir süre bozulmadan
durmaları sağlanır
16
19. AKYA
Lichia amia,Gabelsmakrele,Liche n‚-b‚ Kuzu, Çıplak, Leka ve İskender Balığı olarak da
anılır. Genelde 50 - 100 cm, en çok 180 cm. ve 60 kg. ağırlıkta olabilir. Yumuşakçalar,
kabuklular ve küçük balıklarla beslenerek dipte kıyılara yakın küçük sürüler halinde
dolaşır. Canavar balıklardandır, çevresindeki balıkları yok edercesine yer. Geçmişte
çok avlanılması nedeniyle neslinin tükenme tehlikesi vardır. Korunması gerekir.
Pişirme Biçimi
Izgara (fileto veya şiş), tava, çorba, yahni
Dönem
Yaz ortasından itibaren. Özellikle temmuz-eylül arası
19
20. BARBUNYA
Mullus Barbatus,Meerbarbe,Rouget-Barbe De Vase
Sıcak ve ılık denizlerin kumlu, çamurlu sahillerinde 300 m 'ye varan derinliklerinde
sürüler halinde yaşar. Ortalama 12 - 15 cm 'den en çok 40 cm. büyür. Suyun ısı
şartlarında derinlerden sahile mevsimsel göçler yapar. 10 yıl yaşayabilir. Nisan Haziran arası 15.000 - 100.000 yumurta döker. Etinin lezzeti ve bol avlanılmasıyla
ekonomik değeri yüksektir.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, balık çorbasına (ilave edilir), kağıt kebabı, buğlama
Dönem
İlkbahar başlarında, mart, nisan
20
21. ÇİPURA
Sparus Aurata,Goldbrasse,Dorade Royal
Ege ve Akdeniz 'in bu namlı balığı Marmara'da seyrek bulunur. Ortalama 25 - 35 cm.
boy ve 0,5 - 3 kg. ağırlıkta, en çok 60 cm. ve 6 kg 'da olabilir. Etçil bir balıktır. Kuvvetli
çenesiyle küçük kabukluları, balıkları ve diğer hayvanları kolayca yer. Yaz devresinde
sığlarda, kış aylarında da 35 - 40 m. derinliklerde yaşar. İki yaş üstündekiler daha da
derinlere iner. Üremeleri Ekim - Aralık aylarında olur. 100.000 - 150.000 yumurta döker.
Eti çok lezzetlidir. Ayrıca üretim kültürüne uygunluğu nedeniyle ekonomik değeri çok
yüksektir.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, buğulama, haşlama, pilaki
Dönem
Her mevsimde, bilhassa eylül ve ekim aylarında
21
22. ÇİZGİLİ MERCAN
Lithognathus Mormyrus,Marmorbrasse,Serranide Ou Bar
Mırmır Balığı da denir. Mercana göre vücudu daha uzundur. Genellikle Akdeniz’de
bulunur ve en çok 30 cm 'e büyür. Sığ suların bitkilerle örtülü taşlık, kayalık, kumluk
bölgelerinde yaşar. Acısu bölgelerine de girer. Biyolojik yaşamı Karagöz / Mercan
gibidir. Etinin lezzetli olmasına rağmen az bulunan ve sadece taze tüketilen bir
balıktır.
22
23. ÇİZGİLİ ORKİNOS
Katsowonus Pelamis,Echter Bonito,Bonite … Ventre Raye Karadeniz, Marmara ve
Kuzey Ege’ye kadar sularımızda rastlanan Orkinos türlerinden biridir. Boyu ortalama
60 - 100 cm. olur. Yemlendiği balık sürülerini önüne katarak Karadeniz’e çıkar ve
orada sular ısınınca üreme yapar. Bu gidiş - gelişler Karadeniz ve Marmara’daki yerli
balıkların doğal dengesini oluşturur. Etinin insan gıdası olarak çeşitli
değerlendirilmesi ve avcılık yönüyle aşırı tüketimi hem Orkinos türünü hem de onunla
akım sağlayan diğer balık türlerini tehlikeli olarak etkilemektedir.
23
24. DİL BALIĞI
Arnoglossus Laterna,Seezunge,Sole Commune
Denizlerimizde 10 m 'den 300 - 500 m 'ye kadar derinliklerin, kumlu, çamurlu veya
çakıllı diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun göçler yapmadan yaşar. Boyları 20 25 cm. olur. Dipteki omurgasızlar, küçük balıklar ve böceklerle beslenir. Bahardan
itibaren kıyılara sokularak Haziran - Temmuz arasında üreme yapar. Kış aylarında eti
dolgun ve lezzetli olur. Genelde her mevsimde bulunan ekonomik değeri yüksek olan
bir balıktır.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, şiş veya fileto, balık çorbasına (ilave edilir), buğlama
Dönem
Kış ve İlkbahar aylarında, kasım - mayıs arası
24
25. EŞKİNA
Sciana Umbra,Meerrabe,Corb
Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m. taşlık, kayalık ve mercanlı bölgelerinde yaşar.
Bütün denizlerimizde bulunur. Gezgin bir balık değildir. Aynı zamanda Taşbalığı ve
Mavruşgil Balığı olarak da tanınır. Bahar sonu, yaz aylarında üreyen Eşkina 30 - 35
cm. uzunluk ve 500-600 gr. ağırlığa erişir. Beyaz ve çok lezzetli eti ile ekonomik değeri
yüksektir.
Pişirme Biçimi
Buğulama , haşlama (mayonezli), tava, yahni, kiremitte fırın, salata, çorba
Dönem
Mayıs, Ekim ve Kasım ayları
25
26. FANGRİ MERCAN
Sparus Pagrus,Sackbrasse,Pagre Commune
Bir Mercan türüdür ve Trança ile büyük benzerlik gösterir. Ortalama 25-35, en çok 80
cm. boyda sıcak denizlerde, Güney Ege ve Akdeniz 'de yaygın bulunan kabuklular,
yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenen etçil bir balıktır. Taşlık ve kayalıkların
mağaralı oyuklarında yaşar. Üremesi bahardan Ağustosa kadar sürer. Mercan ailesi
içinde eti lezzetli olanlardandır., ancak seyrek bulunduğu için ekonomik değeri
bölgeseldir.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, şiş veya fileto, haşlama mayonezli, yahni, kiremitte fırın, buğlama,
salata
Dönem
Mayıs, Ekim, Kasım ayları
26
27. HAMSİ
Engraulis Encrasicolus,Sardelle,Anchois Commune
Karadenizin insan yaşamıyla birleşen balığıdır. Marmara’da da bulunur. Sürüler halinde
yaşar ve 20 cm 'e kadar büyür. Ocak - Mart arasında beslenmek için sahillere yaklaşır ve
bol av verir. Gündüzleri 30-40 m. derinlerde, geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır. 1
yaşından itibaren olgunluğa erişip 180-200C sularda, 25-60 m. derinliklerde ve az tuzlu
sularda üreyip yaklaşık 40.000 yumurta döker. Etinin lezzetli, çeşitli tüketim yönleriyle
ekonomik değeri çok yüksektir. Aşırı avlanması ve Orkinos - Palamut - Uskumru / Torik
sisteminde denge bozulması Hamsiyi de tehlikeli olarak etkilemektedir.
Pişirme Biçimi
Tuzlama, Tava, ızgara, hamsili ekmek, hamsili börek, hamsili pilav, buğulama, içli tava,
ançüez ezme
Dönem
Ekim - Şubat arası
27
28. KALKAN
Psetta Maxima,Steinbut,Turbot Bir dip balığı olan Kalkan, Karadenizin en tanınmış
balıklarındandır. Boğazlar, Marmara, Ege ve Akdeniz 'de seyrek rastlanır. Gezici balık
değildir. Bütün hayatı dipte yatmakla geçer. Batı Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Şimal
Denizinde Kalkanın diğer türleri yaşamaktadır. 25 - 30 yıllık ömrü olan Kalkan Balığı 1
m. boya erişebilir. Sahillerde 5 - 10 m 'den başlayarak 300 - 400 m. derinliklere inebilir.
Etçil ve fazlasıyla obur bir balıktır. Erkekleri 5 -6, dişileri ise 6 -7 yaşlarında olgunlaşıp
üremeye geçebilir. Üremeleri 100 - 150C sularda Nisan'dan Haziran'a kadar sürer.
Milyonlarca yumurta vermesi yanında etinin lezzeti ve verimliliği ile ekonomik değeri
çok yüksektir.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, fileto veya şiş, kağıt kebabı
Dönem
Şubat - Mayıs
28
29. KIRMA MERCAN
Pagellus Acerne,Rotbrasse,Pageot Commun, Pageot Rouge Mercan ailesindendir. 0
- 400 m., bazen da 700 m. derinliklere inebilmektedir. Yaşam çevresi taşlık, kayalık
ve dibe yakın yerlerdir. Boyları 35 - 40 cm‘ ye ulaşabilir. Eti beyaz, gevrek ve
lezzetlidir. Marmara, Çanakkale Boğazı ve Ege'de bolca bulunur. Ekonomik değeri
yüksektir. Denizlerdeki ısıya göre ilkbahardan başlayarak Ağustos'a kadar üremeleri
sürer. Etçil balık olan Mercanlar çeşitli küçük balıklar, kabuklular ve omurgasızlarla
beslenir.
29
30. KUPEZ
Boops Boops,Gelbtriemen,Bogue Altınkuşak da denir. Ilıman ve sıcak denizlerde
yaşar. Akdeniz, Ege ve Marmara'da bulunur. Marmara da kilerin bir bölümü
Karadeniz’!e çıkar ve döner. Yosunlar, balık yavruları ve kabuklularla beslenir.
Boyları 15 - 25, en çok 35 cm. olur. Üremelerini bahar sonunda yapar. Karagöz ve
Çitari ile aynı türdendir. Eti lezzetlidir. Ancak bölgesel değerlenir.
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama
30
31. KOLYOZ
Scomber Japonicus,Blasen Makrele,Maquereau Espagnol Bütün denizlerimizde
bulunmakla beraber daha çok Marmara balığı sayılır. Şeklen uskumruya çok benzer
fakat ayrı bir türdür. Büyük Okyanusta sürüler halinde yaşar. Küçük balıklar,
yavruları ve planktonlarla beslenir. 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri Temmuz Ağustos arası 300.000 - 400.000 yumurtasını denize bırakır. Eti uskumru kadar
lezzetli olmamakla beraber, taze - kuru - tuzlu olarak bol tüketilen bir balıktır.
Pişirme Biçimi
Tava, tuzlama, buğulama, pilaki, füme, çiroz
31
32. KEFAL
Mugil Cephalus,Gewöhnliche Meeräsche,Mulet … Grosse T‚te Denizlerimizde yaygın
bulunan bir Kefal türüdür. Ortalama 35 - 50, en çok 75 cm. boyda olabilir. Bütün Kefaller
gibi ürkek ve çevik bir balıktır. Açık denizle sahiller arasında gidip gelirler. Bazen
beslenmek için sürüler halinde acı sulara, lagünlere, hatta nehirlerin içlerine girerler.
Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir. Yaz aylarında üreyip 150.000 - 1.000.000
yumurta verir. Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan 'havyar' yumurtasıyla
ekonomik değeri çok yüksektir.
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama, yahni, haşlama mayonezli, kağıt kebabı, salata, füme, pilaki,
yumurtasından tarama
Dönem
Nisan - Mayıs ve kış ayları
32
33. KAYIŞ BALIĞI
Ophidion Barbatum, Bartmännchen, Abadeches Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2 - 3
m 'den 150 m 'ye kadar derinliklerde üstü bitkilerle örtülü kumsal, çakıllı diplerde fazla
göç etmeden yaşayan bir balıktır. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla
beslenir. Boyları 30 cm. olabilir. Bahar - yaz sonu üreme yapıp 15.000 - 18.000 yumurta
döker. Eti lezzetlidir. Fakat seyrek bulunduğu için ekonomik değeri yoktur.
33
34. KARAGÖZ
Diplodus Vulgaris, Zweibindenbrasse,Sar … T‚ te Noir Bütün denizlerimizde, çoğunlukla
Marmara ve Ege'de ılıman suların kayalıklarında yaşayan, bol bulunan ve sevilen yerli
balıklarımızdandır. Sürüler halinde yaşar. Suların ısı şartlarına göre bahar aylarından
Ağustosa kadar üreme yapar. Çeşitli türleri sularımızda yaşar. Kuyruğu lekeli ve çizgili
olanı Isparoz / İspari olarak tanınır. Lezzetli eti ve bol avlanılmasıyla ekonomik değeri
yüksek bir balıktır.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, buğulama, yahni, kiremitte fırın, haşlama mayonezli, salata, plaki, kağıt
kebabı
Dönem
Kış ayları Ocak
34
35. LEKELİ MERCAN
Pagellus Bogaraveo,Graubarsch,Pageot Rose
Mandagöz Mercan da denir. Ege ve Akdeniz’de yaygındır. 100-300 m‘ ye varan
derinliklerde sahile yakınlarda kabuklular, omurgasızlar ve sualtı bitkileriyle beslenerek
yaşar. Boyu 30-50 cm. olabilir. Hermafrodit bir balıktır. Hem erkeklik, hem de dişilik
karakteri gösterir. Suların ısısına bağlı olarak bahar aylarında üreme yapar. Eti beyaz,
gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik değeri yüksektir.
35
36. LAHOZ / GİRİDA
Epinephelus Aeneus, Zackenbarsch, Mroublanc Ege ve özellikle Akdeniz'de yaygın
bulunan, boyları 1 m. olabilen bir Hani türüdür. Fazla derinlere gitmeden kayalık, taşlık
veya çakıllı alanlarda yaşar. Oldukça yırtıcı, etçil bir balıktır. İrili ufaklı her türlü
kabuklular, omurgasızlar ve küçük balıklarla beslenir. Mayıs - Haziran arasında üreme
yapar. Akdeniz‘ İn eti çok lezzetli, şöhretli balıklarındandır. Ancak ekonomik değeri
bölgeseldir.
Pişirme Biçimi
Buğulama, yahni, ızgara (şiş, fileto), çorba, haşlama mayonezli, plaki, salata
Dönem
Ağustos, Eylül
36
37. LEVREK
Dicentrarhus Labrax,Wolfsbarsch,Bar Europeen Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle
karışımı acı su bölgelerinde yaşar. Hani ailesindendir. Fazla gezici olmayan Levrek yerli
balıklardan sayılır. Gençken gruplar halinde, sonraları tek başına yaşar. Yaşam ortamı
karanlık ve kuytu yerlerdir. Bu nedenle gemi batıkları veya kaya oyuklarında yuvalanır.
Yaklaşık 20 yıllık yaşamı olabilen Levrek, ortalama 50 - 60 cm‘ den 1 m. boy ve 10 - 12
kg. ağırlığa erişebilir. 40 cm‘ den küçüklerine İspendek denir. Küçük yavru balıklarla
beslenir. Ocak - Mart arasında 500.000 - 2.000.000 yumurta dökerek yüksek bir üreme
gösterir. Eti en lezzetli balıkların başında gelir. Bu nedenle ekonomik değeri çok
yüksektir.
Pişirme Biçimi
Sebzeli (sebzesiz) haşlama, tava (şiş, fileto), tereyağlı buğulama, ızgara, kremalı kağıt
kebabı, salata, pilaki
Dönem
Şubat, Mart, Kasım
37
38. LÜFER
Pomatomus Saltator,Tassergal,Blaubarsch Gezici balıklardan olan Lüfer Karadeniz'le Ege
Denizi arasında dolaşır, büyümesinin aşamaları içinde değişik isimler alır. Buna göre:
Boyları,
- 10 cm 'ye kadar olanlar Defneyaprağı
15 - 18 cm‘ ye kadar olanlar çinakop
18 - 25 cm‘ ye kadar olanlar Sarıkanat
28 - 35 cm‘ ye kadar olanlar Lüfer,
35 cm‘ den fazla olanları da Kofana diye adlandırılır.
Seyrek olarak Kofanaların 60 cm‘ yi aştığı, hatta 1 m‘ ye ulaştığı görülmüştür. Lüfer sonbahar
- kış aylarında en lezzetli ve olgun devrini yaşar. Yaz ortalarından sonbahara kadar da
kışlamaya geçerler. Ilık suların 10 - 200 m. derinliklerinde yaşar. Üremeleri bahar sonu ile yaz
başıdır. Kademeli olarak 60 - 80.000 yumurta verir. Bol verimliliği ve etinin lezzetiyle
ekonomik değeri çok yüksektir.
Pişirme Biçimi
Çinakop: Buğulama, haşlama, ızgara, tava, kağıt-kebabı, tuzlama
Lüfer : Izgara (şiş, fileto), kağıt kebabı, tuzlama
Kofana : Izgara (şiş, fileto), balık köftesi, salata
Dönem
Eylül sonu - Ocak ortasına kadar
38
39. MERCAN
Pagellus Erythrinus,Rotbrasse,Pageot Commune Sıcak ve ılıman denizlerin en ünlü
balıklarındandır. Denizlerimizde Karagözle beraber büyük bir aile oluşturur. Marmara,
Ege ve Akdeniz’de yaygındır. Boyları yaklaşık 20 - 30, en çok 70 cm. olabilir. Etçildir.
Kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenir. Denizlerin taşlık, kayalık
bölgelerinde sahillere yakın yaşar. Diğer Mercanlar gibi Hermafrodit fiziği ile hem
erkeklik, hem de dişilik karakteri göstererek bahar ayları ile Ağustos arası ürer. Lezzetli
eti ve her mevsimde bulunmasıyla ekonomik değeri yüksektir.
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama, ızgara, yahni, haşlama mayonezli, salata, kağıt kebabı, pilavlı
Dönem
Ekim, Kasım
39
40. MEZGİT
Merlangius Euxinus, Wittling, Merlan Marmara ve Karadeniz'de bol, diğer
denizlerimizde az rastlanır. Boyları 20 - 40 cm. olabilir. Gelincik ve Bakalyaro ile aynı
türdendir. 30 - 40 m 'nin altındaki derin sularda yaşar.
Gündüzleri yüzeylere çıkarak hamsi, sardalye vs. gibi sürü halindeki küçük balıkları
avlayarak beslenir. Bölgesel şartlara göre Şubat - Mayıs arasında üreme yapar. Lezzetli
eti ve her mevsimde bolca avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir.
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama, haşlama
Dönem
Aralık - Şubat
40
41. PALAMUT / TORİK
Sarda Sarda,Unechter Bonito, Pelamide,Bonite … Dos Raye Karadeniz ve Marmara’nın en
ünlü balığıdır. Bahar aylarında beslenmek için Karadeniz’e çıkıp, sonbahardan itibaren
kışlamak için Marmara2ya, Çanakkale’ye kadar iner. Süratli ve iyi yüzücüdür. Sürü
halindeki uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi, sardalye gibi balıklara saldırarak yer. 180 200C. sularda 400.000'den birkaç milyona kadar yumurta dökerek açık denizde ürer.
Yetiştikten sonra büyümesine göre:
......... cm Vanoz - Gaco
10 - 25 cm Çingene Palamudu
30 - 35 cm Palamut
40 - 45 cm Kestane Palamudu
50 - 55 cm Zindandelen
60 - 65 cm Torik
65 - 70 cm Altıparmak
70 cm ve üstü Peçuta olarak adlandırılır.
Taze tüketimi, ihraç ve endüstri yönleriyle çok değerli bu balığın üretimindeki azalma,
ekonomik değerini tehlikeli boyutlara indirmektedir.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara (şiş, fileto), balık köftesi, papaz yahnisi, buğulama, haşlama, lakerda, füme,
pilaki
41
42. SARDALYA
Sardine Pilchardus, Sardine, Sardine Sürü halinde yazın orta, kışın derin sularda
yaşayan gezici balıklardır. Eskiden deniz üstünün ateş aydınlatmasıyla avcılığından
ötürü Ateş Balığı diye de tanınır. Boyları ortalama 15 en çok 20 - 22 cm. olur. Deniz
içinde henüz yumurtadan çıkmış balık yavruları ve planktonları yiyerek beslenir.
Karadeniz, Marmara, Çanakkale Boğazı bölgesi ve Kuzey Ege'de bol bulunur. Etinin
lezzeti ve çeşitli kullanım alanıyla ekonomik değeri çok yüksektir. Üremeleri Nisan 'dan
Eylül'e kadar geniş bir devrede ve çok kerelerde olur. Yaklaşık 20.000 yumurta verir.
42
43. SİNARİT
Dentex Dentex,Zahnbrasse,Dent‚ Karagöz ailesinden olan Sinağrit Ege ve Akdeniz'in
sert, hareketli ve kuvvetli bir balığıdır. 1-1,5 m. boy ve 10 - 15 kg. ağırlığa büyüyebilir.
Kabuklular, yumuşakçalar ve özellikle Mürekkep Balığı ile beslenir. Kuvvetli çenesiyle
bir İstakozu rahatça kırıp, yiyebilir. Yazın kıyıların "taşlık, kayalık bölümlerinde; kışın da
300 m‘ ye" varan derinlerde küçük sürüler halinde yaşar. İlkbahar aylarında üreme
yapar. Etinin lezzeti ve ender avlanmasıyla çok kıymetli bir balıktır. Olta avcılığı da
amatörler için değerlidir.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara (şiş, fileto), buğulama, kağıt kebabı, haşlama, pilaki
Dönem
Ağustos - Eylül
43
44. USKUMRU
Scomber Scombrus,Makrelen,Maquereau Commun Genelde 25 - 30 cm. olan, 40 cm'e
büyüyebilen, sürüler halinde yaşayan Marmara bölgesinin yerli balığıdır. Geçmişte
Karadeniz ve Ege arasında büyük göçler yapan, eti çok lezzetli bol avlanılan uskumru,
şimdilerde ekolojik nedenlerle seyrek rastlanan adeta tükenmiş bir balıktır. Normalde, 2
- 3 yaşında olgunlaşan dişileri 350.000 - 400.000 yumurtasını denize bırakır. Üreme
devresi Şubat - Nisan arasındadır. Planktonlar, hamsi, çaça gibi küçük balıklar ve
yavruları besinleri arasındadır. 8 - 10 yıl yaşar. Torik ve Kofana baş düşmanıdır. Az yağlı
ve kurutulmuşuna Çiroz denir. Yaşam ortamı tekrar varolduğunda ekonomik değeri en
yüksek balıklardan biridir. Atlantik'te yaşayan lezzetsiz bir türü daha vardır.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, dolma, kağıt kebabı, pilaki, papaz yahnisi, haşlama, buğulama, tuzlama,
çiroz, köfte, füme
Dönem
Temmuz - Kasım, Aralık
44
45. İSTAVRİT
Trachurus Trachurus,St”cker,Cinchard Commune Denizlerimizde Sarıkanat İstavrit
(Akdeniz) ve Karagöz İstavrit (Karadeniz - Marmara) olarak iki türü yaşar. Boyları
Karagöz'de 15 - 25 cm, en çok 30 cm, Sarıkanatta ise 30 - 50 cm. olur. Küçüklerine Kıraça
denir. Gezici balıklardır. Hamsi, Çaça, Çamuka gibi küçük balıkların yavrularıyla beslenir.
Mayıs - Ağustos arası sürüler halinde ürer.
Lezzetli eti, çeşitli yemekleri ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri en yüksek
balıklardandır.
Pişirme Biçimi
Tava, çiroz
Dönem
Sonbahar ve kış ayları Ekim, Kasım
45
46. İZMARİT
Maena Smaris,Gefleckter Schnauzenbrasse,Mendole, Picare Denizlerimizin yerli
balıklarındandır. Küçüklerine Kancur, büyüklerine Kanal İzmariti denir. Boyu ortalama 15
cm, dişileri daha küçük olur. Hareketli ve kurnazdır. Yaz aylarında sahillere kadar
sokulur. Üst, ön dikenleri tehlikelidir. Batar ve yara yapar. 10 - 12 yıl yaşayabilir. Erkekleri
3, dişileri 2 yaşında olgunlaşıp 60.000 - 70.000 yumurta verir. Balık yumurtaları, yavruları
ve yosunlarla beslenir. Eti beyaz ve lezzetlidir. Bol tüketilir.
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, buğulama , tuzlama
Dönem
Ağustos - Ekim
46
47. ZARGANA
Belone Belone, Hornhecht, Orphie 60 - 70 cm., bazen de 1 m. uzunluğa varan Zargana
ortalama 18 yıl yaşar. Hamsi, Çaça, Çamuka ve Kıraça gibi küçük balıklarla beslenir.
Ilıman denizlerimizin yerli balıklarındandır. Kılıç balığı başlıca düşmanıdır. Yapısıyla
gayet çevik ve süratli bir balıktır. Kendini korumak için su yüzeyine sıçrayarak da
yüzebilir. Genelde Lüfer avında yem olarak kullanılır. Eti yönünden değerlidir.
İlkbahardan sonbahara kadar üreme sürecinde 30.000 - 50.000 yumurta verir.
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama, pilaki
Dönem
Aralık - Şubat
47
49. AYNALI SAZAN
Cyprinus Carpio, Spiegelkarpfen, Carpe Pullu sazanın çıplak çizili ve aynalı sazan
olarak adlandırılan yan türlerinin üretime en elverişli olanıdır. Kolay ürediği için çeşitli
yörelerde ve bilhassa baraj göllerinde üretimi yapılmaktadır. Yaşam öyküsü Pullu
sazan gibidir. Ekonomik değeri çok yüksektir. Çeşitli ülkelerde yılda 200.000 ton sazan
üretimi yapılmaktadır.
49
50. DAĞ ALABALIĞI
Salmo Trutta Macrostigma, Wandersaibling, Omle Chevalier Çoruh, Ege ve Konya
Ereğli çevrelerinde dağ göllerinin soğuk, berrak ve temiz sularında yaşar. Zaman
zaman nehirlere de girer. Bilimsel olarak dünyamızın son buzul çağında dağ göllerinde
kalıp, geliştiği teorisi vardır. Boyu 40-60 cm 'den 1 m 'ye, ağırlığı da 1-3 kg 'dan 14 kg 'a
olabilir. 3-4 yaşında olgunlaşıp göllerin buzla kaplandığı Ekim - Ocak aylarında
yumurtalarını çakıllara bırakır. Dişileri kg. ağırlığına yaklaşık 3.500 yumurta bırakır. Çok
lezzetli etinin yanı sıra, sertlik ve çevikliği ile avcılığı da değerlidir.
50
51. DERE ALABALIĞI
Salmo Trutta Fario,Bachforelle, Truite De Rivire Soğuk, temiz ve hızlı akıntılı
nehirlerde çevresine bağlı olarak yaşar. Bölgesine kıskançtır, başka balıkların
gelmesini istemez. Boyları 30-40, en çok 60 cm. ve 0.5-2 kg.ağırlıkta olabilir.
Yumuşakçalar ve yavru balıklarla beslenir. Erkekleri 2, dişileri 3 yaşında olgunlaşıp
Ekim - Ocak arasında kg/ağırlığına yumurta bırakır. Zaman zaman akıntılara karşı 1.5-2
cm. sıçrayarak yüzer. En değerli tatlı su balıklarından biridir. Lezzetli ve yararlı etiyle
ekonomik değeri çok yüksektir.
51
52. GÖL ALABALIĞI
Salmo Trutta Lacustris,Seeforelle, Truite De Lac Kuzey Batı Anadolu, Abant ve Yedi
Göller Bölgesinde yayılış gösterir. Çeşitli türleri vardır. Türüne göre renk, boy ve
beslenme farklılıkları gösterir. Genelde temiz, bol oksijenli soğuk sularda fazla
gezinmeden planktonlar, dip hayvanları ve küçük balıklarla beslenerek yaşar. Boyları
ortalama 25-40, yabanlarında 60-70 cm. olabilir. Eylül - Ocak arasında üreme yapar.
Yumurtalarını dipteki çakıllara yapıştırır. Üretimi yapılmaz. Eti çok lezzetli, ekonomik
değeri bölgeseldir.
52
53. SOMON
Salmo Salar,Lachs, Saumon Anayurdu Kuzey Amerika'dan dünyaya yayılmış, üretilmek
üzere ülkemize getirilmiştir. Boyu ortalama 60 - 100 cm, ağırlığı da 3 - 15 kg. olabilir. 150
cm 'e ulaşanları olur. Hızlı akarsuların, oksijeni bol temiz sularında yaşar. Doğal
yetişenleri 2 - 3 m. yükseğe atlaya sıçraya yüzerek, 2-3.000 km'lik nehir kaynaklarına
ulaşıp burada Ekim - Kasım arası üreme yapar. Doğan yavrular tekrar acı sulara iniş
yapar. Yetişkinleri denize de uyum gösterir. Etoburdur. Böcekler, sinekler, kabuklular ve
irili ufaklı balıklarla beslenir. Tatlı su balıklarının eti en lezzetli olanıdır. Ayrıca
yumurtasından kırmızı havyar elde edilir. Ekonomik değeri çok yüksektir.
53
54. TURNA BALIĞI
Esox Lucius, Hecht, Brochet Karadenize akan nehirlerin berrak ve bol bitkili sularında
ve çeşitli göllerimizde yaşar. Tatlı su balıklarının en hareketlisi ve en yırtıcısıdır. Tüm
balıklara, hatta yaban ördeklerine saldırır. Kendi yavrularını da yediği olur. Yaşam
şartları elverirse 20-25 yıl yaşar. Erkekleri en çok 100, dişileri ise 150 cm'e kadar büyür.
2-3 yaşından itibaren ilkbahar aylarında yaklaşık 200.000 yumurta vererek üremeye
başlar. Genç ve küçüklerinin (1-3 kg.) eti lezzetlidir. Spor avcılığının en ünlü
balıklarındandır.
54
55. YAYIN
Silurus Glanis, Wels, Loup Akarsu ve göllerde yaşayan balıkların en büyüğü ve aynı
zamanda en uzun yaşayanıdır. Ortalama 1-2m den 3m.'ye kadar boy ve 150 kg. ağırlığa
erişebilir. 35-40 yıldan 100 yıla kadar yaşayabilir. Yavaş akan nehirler, göllerde dipte
hareketsiz yatarak yaşar. Etobur bir balıktır. Su altındaki bütün hayvanları yiyebilir.
Mayıs-Haziran arasında gece sessizliğinde yumurta döker. Dişileri ağırlığına oranla kg.
başına 7000-25.000 yumurta dökerler. Tatlı su balıkları içinde eti en lezzetli balıklardan
biridir. Ekonomik değeri çok yüksektir.
55
61. Balık
Yöntem
Kıyıdan Sandaldan
x
Kullanılacak Yem
Peşpeşe takılmış çift kaşık.
Plastik sübye (yapay yem)
Canlı, ölü akyem; istavrit, zargana
Akyem istavrit, zargana
Kurt
x
Akyem, karides, midye
Sürütme (Sırtı)
Akya
Uzun Olta
Bırakma
Barbunya
Telli sarkıtma
Parakete
Berlam
Sarkıtma
Köstekli savurma
Çipura
Dip sürütmesi (uzun Olta)
Zokalı takım
Dip sürütmesi
Dülger
Parakete
Dil, Pisi
Çatal bedenli sarkıtma
Dip sürütmesi
Eşkina
Mavrukalı sürütme
Köstekli sarkıtma
Gelincik
Parakete
Gelincik sepeti
Hamsi
Çapari
Hani
Köstekli sarkıtma
İspari
Çift köstekli savurma
Zokalı takım
İskorpit, Lipsoz Zokalı sarkıtma, sürütme
Parakete
x
x
f
x
x
Karides, sulünes, midye, akyem
Akyem, sülünes
Akyem, karides, kurt
x
Karides, sülünes (bazen midye)
x
x
x
x
x
x
x
x
x
İzmarit
Atıp çekme
Yemli sarkıtma
Pirçol zokalı takım
Yemli çapari
Yemli sarkıtma (savurma)
x
x
Midye
Midye, küçük küçük kesilmiş dana yüreği
Kırılmış midye, çağanoz
Beyaz tüy (Olta ile avı rastgeledir, pek yapılmaz)
Midye, karides, sülünes, sübye, akyem
Midye, sülünes, karides
Akyem
x
Beyaz tüy
(kıyıdan makinalı takım)
Kuyruk altı
Kuyruk altı, akyem, kurt
Kuyruk altı, akyem (iri istavrite)
x
Midye, karides, sülünes, akyem
Çapari
İstavrit
Yengeç, mamun, sulünes, midye, karides, sübye
61
62. Balık
Kalkan
Karagöz
Kaya balığı
Kefal
Kılıç
Kırlangıç
Kolyoz
Yöntem
Telli çatal beden
Parakete
Köstekli sarkıtma
Yeldirme
Pirçol zokalı takım
Çift köstekli sarkıtma
Çarpma
Kıbrıs
Kamışlı sarkıtma
Parakete
Kılıç balığı takımı
Dip sürütmesi
Zokalı takım
Tel terazi beden
Parakete
Çapari
Atıp çekme
Yemli sarkıtma
Pirçol zokalı takım
Kıyıdan Sandaldan
x
x
x
x
x
x
Kullanılacak Yem
Akyem
Midye, sülünes, karides, hamur
Midye, sülünes, karides
Midye
Çarpma takımı
Ekmek
Hamur, kurt, balık bağırsağı (garos)
x
x
x
Bütün akyem. (zargana, istavrit, uskumru)
Akyem (izmarit, istavrit, zargana)
x
Kırçıl tüy (kıyıdan makinalı takım)
Kuyruk altı
Kuyruk altı, akyem, kurt
Kuyruk altı, akyem
62
63. Balık
Lahoz
Levrek
Lüfer
Melanurya
Mercan
Mezgit
Mığrı
Minakop
Yöntem
Sürütme (Sırtı)
Uzun olta
Parakete
Zokalı takım
Sürütme (Sırtı)
Dip sürütmesi
Uzun olta
Savurma dip takımı
Kıyı bırakma takımı
Parakete
Atıp çekme
Mantarlı takım
Yünlü, yüksük
Zokalı dip takımı
Zokalı sarkıtma
Çarpma
Uzun olta
Sürütme (Sırtı)
Seğirtme
Çatal köstekli mavruka
Çapari
Dip sürütmesi
Pirçol zokalı takım
Sürütme (Sırtı)
Çift köstekli sarkıtma
Dip sürütmesi
Parakete
Zokalı takım
Köstekli sarkıtma
Mavrukalı takım
Parakete
Dip sürütmesi
Dip sürütmesi
Kıyıdan Sandaldan
x
x
Kullanılacak Yem
Yapay balık, kaşık
Kaşık, canlı yem
Akyem, sübye, ahtapot, kalamar
Akyem
Yapay balık, kaşık
Karides
Gümüş, ispari, sübye, yavru yılanbalığı, ilarya
x
x
Kuyruk altı, kaşık
x
Yaprak yem (izmarit, istavrit, zargana, kolyaz, kupes)
Karadan makinalı takım, sandaldan genelde el oltası.
x
x
x
Çarpma takımı
Canlı,tekgöz zargana; ikiye kesilmiş izmarit, istavrit.
Kaşık
Civalanmış seğirtme takımı
Kıraça, hamsi
Kırçıllı, beyaz veya kırmızı tüy.
Karides, midye akyem, sülünes
Kaşık
x
Karides, sübye, ahtapot, midye, sülünes, akyem
x
Midye, akyem, karides, sülünes
x
x
Akyem
Akyem, karides, sübye
Karides, midye
63
64. Balık
Orfoz
Orkinos
Palamut
Sinarit
Trakonya
Trança
Uskumru
Zargana
Yöntem
Bırakma
Zokalı takım
Uzun olta
Sürütme (Sırtı)
Sürütme (Sırtı)
Orkinos takımı
Yünlü, yüksük
Seğirtme
Zokalı yemli sarkıtma
Çapari
Çarpma
Sürütme (Sırtı)
Uzun olta
Bırakma
Parakete
Çapari
Bırakma
Parakete
Köstekli sarkıtma
Çapari
Pirçol zokalı takım
Sürütme (Sırtı)
Çarpma
Şamandıralı takım
Sürütme (Kaşık)
Su üstü sürütmesi
Kepçe
Kıyıdan Sandaldan
Kullanılacak Yem
Sübye, kalamar, ahtapot, akyem
x
x
x
x
x
x
Zargana, iskorpit, ispari
Yapay balık, sübye, kaşık
Kaşık, yapay balık, sübye
Bütün akyem (uskumru, palamut, lüfer, istavrit)
Yünlü takımı
Civalanmış seğirtme takımı
İstavrit, izmarit, uskumru, hamsi
Kırmızı, beyaz, kırçıllı tüy
Çarpma takımı
Suni balık veya sübye, kaşık
Zargana, ispari, istavrit, iskorpit, uskumru, akyem
x
x
x
Beyaz tüy
Sübye, kalamar, karides, midye, akyem
x
x
x
Kırçıllı, siyah tüy
Kuyruk altı
Kaşık
Beyaz tüylü takım
Gümüş, akyem, zargananın kendi eti
Kaşık
Ham ipek, kuyruk altı
Sandalın burnuna lüks lambası asılır.
64
