ξένος φιλόξενος ξενίζω παράξενος ξενοδόχος πρόξενος ξενιτεύομαι ξενιστής, ξένος φιλόξενος ξενίζω παράξενος ξενοδόχος πρόξενος ξενιτεύομαι ξενιστής

1. ξένος φιλόξενος ξενίζω παράξενος ξενοδόχος πρόξενος ξενιτεύομαι ξενιστής
Η λέξη ξένος συνδέεται πιθανότατα με μια ευρωπαϊκή ρίζα που έδωσε τόσο το ελληνικό ξένος,
όσο και τις αντίστοιχες λατιν. hospes =ο φιλοξενών και hostis = εχθρός, γερμ. Gast και αγγλ.
Guest = ξένος/φιλοξενούμενος. Η λέξη ξένος: εξελίχθηκε σημασιολογικά σε δύο κατευθύνσεις:
αρνητικά: άγνωστος και επικίνδυνος που μπορεί να θεωρηθεί εχθρός ( λατιν hostis )
θετικά : επισκέπτης από άλλη πόλη ή χώρα που είναι άξιος σεβασμού, τιμής και φιλοξενίας.
Το ίδιο και στα λατιν. hospes, τα αγγλ. host, hospital, hospitable, hospitality, hostelκ.ά.
Πήρε την έννοια τού ξένου, είτε ως φιλικού τιμώμενου προσώπου είτε ως άγνωστου, παράξενου,
έως και επικίνδυνου.
Η φιλοξενία ήταν πράξη αρετής και θεία απαίτηση. Ο ίδιος ο Δίας προστάτευε τους ξένους=
Ξένιος Ζευς και εθεωρείτο αμάρτημα η κακή αντιμετώπισή τους. Στα Ομηρικά χρόνια ο ξένος
έβρισκε φιλοξενία παντού, αν και πιο φιλόξενοι θεωρούνταν οι Θεσσαλοί και οι Αθηναίοι. Ο ξένος
της Ομηρικής εποχής δεν ήταν τουρίστας, αλλά αγγελιοφόρος, εξόριστος, ταξιδιώτης, κλπ. Η
λέξη φιλόξενος δηλώνει τη φιλική στάση, την τιμή στον ξένο, που οδηγεί αβίαστα στη φιλοξενία
του. Η παροχή φιλοξενίας: εστιάν, ξενίζειν.
Το ρήμα ξενίζω εξελίχθηκε επίσης σημασιολογικά:
θετικά: φιλοξενώ
αρνητικά: θεωρώ κάτι μη οικείο, ύποπτο, που με παραξενεύει.
Η λέξη παράξενος εξελίχθηκε αρνητικά. Αρχικά δήλωνε τον μη γνήσιο πολίτη, τον λογιζόμενο ως
ξένο, έφτασε να σημαίνει τον αλλόκοτο, τον παράξενο, που προκαλεί απορίες ή επιφυλάξεις.
Η λέξη ξενοδόχος (ομηρ. ξεινοδόκος) δήλωνε την υποδοχή που κατέληγε στη φιλοξενία. Στη
μεσαιωνική εποχή η λέξη δηλώνει αυτόν που παρείχε επαγγελματικά φιλοξενία σε ξένους
(κατάλυμα και φαγητό), τον ιδιοκτήτη ξενοδοχείου. Και η λέξη ξενοδοχείο σήμαινε στα αρχαία
χρόνια «το πανδοχείο», ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες με τη μορφή τού hospital απέκτησε
ειδική χρήση, αυτή τού νοσοκομείου.
Κατά τους ιστορικούς χρόνους, σε περιόδους εορτών, αθλητικών εκδηλώσεων και πανηγυρισμών,
εκτός από το πλήθος των επισκεπτών, οι πόλεις δέχονταν και αντιπροσωπείες από άλλες πόλεις.
Τότε, η φιλοξενία ανατέθηκε σε ορισμένους πολίτες που αντιπροσώπευαν την πόλη (πρόξενοι)
οπότε εμφανίστηκε ο θεσμός της δημόσιας φιλοξενίας, της προξενίας, που δημιουργούσε
ισχυρούς δεσμούς ανάμεσα στις πόλεις, με αποτέλεσμα να συνάπτονται συνθήκες αμοιβαίας
φιλοξενίας.Οι πρόξενοι επέβλεπαν ην προστασία των ξένων, μετά από ειδική συνθήκη που
υπογραφόταν για αυτό. Έτσι δόθηκε και θεσμικά έμφαση στη φιλοξενία. Σταδιακά ο θεσμός της
προξενίας έβαλε τις βάσεις ενός τύπου διεθνούς δικαίου μεταξύ των πόλεων -κρατών.
Στο Μεσαίωνα οι ξένοι συγκροτούσαν και μισθοφορικό στρατό, οπότε ξένος = μισθοφόρος.
Την ίδια σημασία δήλωσε αρχικά και το ρήμα ξενιτεύομαι : είμαι μισθοφόρος σε ξένο στράτευμα,
για να πάρει αργότερα τη σημασία: φεύγω από τη χώρα μου και πηγαίνω να ζήσω σε μια ξένη
χώρα. Το ίδιο και η λέξη ξενιτ(ε)ιά (από το αρχαίο ξενιτεία) : μισθοφορική υπηρεσία σε ξένο
στρατό πήρε τη σημασία: μετάβαση και διαβίωση σε ξένη χώρα.
Τέλος, επισημαίνεται η σημασιολογική εξέλιξη της αρχαίας λέξης ξενιστής. Αρχικά σήμαινε αυτόν
που φιλοξενεί, για να αναβιώσει στη σύγχρονη επιστημονική ορολογία με άλλο περιεχόμενο της
φιλοξενίας : οργανισμός που φιλοξενεί παράσιτο, ως απόδοση συναφούς ξένου όρου ( αγγλ.
host).