тоосжилт
- 2. Оршил
Тоос гэдэг нь: Аливаа хатуу бодисыг
хагалж бутлах, бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэх, боловсруулах, тээвэрлэх,
зэрэгт үүсэж байгаа агаарын найрлагад
орсон хатуу хэсгийн нэг хэсгийг хэлнэ.
Тоос нь агаар орчныг бохирдуулахаас
гадна хүний бие организм, үйлдвэрлэлийн
үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлөх
талтай.
- 3. Илтгэлийн зорилго
Одоогийн байдлаар хэвийн хэмжээнээс илүү байгаа тул
хүний эрүүл мэнд, агаарын бохирдол, хуураашилт, зэрэг
нь хүний биед сөргөөр нөлөөлж байгаа нь бидний нүдэнд
ил байна. Миний илтгэлийн зорилго нь тоосжилтыг
багасгах үр дүнтэй аргыг судлахад оршино.
Түлхүүр үг
•Тоос, тоосжилт
•Хиймэл цас
•Усалгаа
•Эрүүл ахуй
•Зам
•LENKO NW-490
- 4. Сэдэв сонгосон шалтгаан
Үйлдвэрлэлийн үйл ажилгааны үед үүссэн
тоосжилттой агаараар удаан хүгацаанд
амьсгалсан хүний амьсгалын замын эрхтнүүд,
уушигны эд эсэд болон цагаан мөгөөрсөн
хоолойнд тоос хуримтлагдсанаар хатуурч эмгэг
үүсгэдэг. Үүнээс улмаас мэргэлжилээс
шалтгаалах өвчний үүсэх шалтган болдог.
Иймээс тоосжилтыг багасгаж, шинэ
технологи оруулж ирэхийг зорьсон юм.
- 5. Одоогийн нөхцөлд:
Авч буй арга хэмжээ
Оюу толгой ХХК
“Оюу толгой” үйл
ажиллагаагаа явуулж буй
Ханбогд сум л гэхэд
тоосжилтын хэмжээ
зөвшөөрөгдөх хэвийн
хэмжээнээс 45 дахин их
болсон.
Ханбогд болон Оюу
Толгой хоорондын замыг
сайжруулах зэргээр
тоосны түвшинг
бууруулах арга хэмжээ
авч байна. Усалгаа
явуулж тоосоо дардаг.
Уулын баяжуулах
“Эрдэнэт үйлдвэр”
-Ажилласан масло-ыг
замын гадаргууд цацах
-Усны Белаз-548 замын
гадаргууд ус цацах арга
хэрэглэж байсан.
LENKO NW-490 цас
үүсгэгч төхөөрөм
хэрэглэж байгаа бөгөөд
энэ нь эдийн засгийн хувь
зардал багатай байгаль
экологийн хувь сөрөг
нөлөө багатай юм.
- 7. 1.Ус шүрших ба ус шингээн
давс цацах арга
Уул уурхайн автозамаас гарах
тоосыг дарах, багасгах
зорилгоор шүршигч машин ,
суурин шүршигчээр ус, ус
шигээгч давс цацах арга
юм.
2.Тоос баригч Универсин ба бодис
хэрэглэх арга
Ил уурхайн шороон зам дээр
автомашны хөдөлгөөн ба салхинаас
үүсэх тоосролыг найдвартай
багасгахад Универсин хэмээх тоос
баригч бэлдмэл үр нөлөө сайтай.
Тоосролтыг 97-99% бууруулсан үр дүн
зарим уурхай дээр тогтооглсон
3.Усан манан үүсгэж
тоос барих ажиллагаа
Уурхайгаас татах усыг манан үүсгэх
үүсвэр болгон ашиглах боломжтой.
Манан үүсгэгчээс нарийн ширхэгтэй
усны ширхэгүүдийг цацаж усан хөшиг
үүсгэх өндрийн хэмжээ нь уурхайгаас
гарах тоосны тархалтын өндөр ба
эрчмээс хамаарна.
4.Хиймэл цас оруулж
тоос дарах арга
Усалгаан : 100 тутамд 2-3 ус
зарна. Хиймэл цас нь : цагт 100
хүртэл хэмжээний цасыг
үйлдвэрлэж 1000 хүртэл
талбайг цасаар хучих
боломжтой.
Тоос дарах
аргууд
- 8. усны хэмжээ
нь жилд-
800000,0 м^3
Өдөрт-
2190,0м^3
100 м^3тутамд
2-3м^3 ус зарна
Тоосжилтыг
дарахад
ашиглагдах
Усалгаа-
усны
хэмжээ
Хиймэл цас
цагт; 100м^3
хүртэл
хэмжээний цас
үйлдвэрлэж
1000м^2 хүртэл
Талбайг цасаар
хучих
боломжтой.
Жилд
57816,0м^3
Өдөрт 158,4
м^3
Хиймэл
цас-
ашиглагдах
усны
хэмжээ
- 9. Дээрх хүснэгтээс үндэслээд тооцоолоход хйимэл
цасыг үйлдвэрлсэнээр усыг жилд 742,18 хэмжээгээр
хэмнэж болно.
хйимэл цас
ус
0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000
800000
жилд
өдөрт
жил
өдөр
1 Жилийн хэрэглэгдэх хэмжээ
хйимэл цас
ус
- 10. Хиймэл цасны тоног төхөөрөмж
LENKO NW -490 (Швейд) цас үүсгэх
төхөөрөмж (цасан буу)
LENKO NW -490 (дугуйт) цас үүсгэгч
төхөөрөмжөөр аливаа гадаргууд спортын
болон бусад зориулалтаар хиймэл цасан
бүрхүүлийг үүсгэдэг бөгөөд -1 С°-ээс -20С°
орчны температурт ажилхад тохиромжтой.
Гар аргаар тэнхлэгт 0-40 градус, хэвтээ
тэнхлэгт 0-360 градус эргэн тойрондоо цас
буудах чадвартай.
- 11. LENKO NW-490 машны үзүүлэлт
№ Үзүүлэлт Нэгж Хэмжээ
1 Нийт хэмжээ Кг 540
2 Овор хэмжээ Мм 1700x1200x1850
3 Усны зарцуулалт л/мин 58-482
4 Усны даралт Бар 8-35
5 Цасны тусгалын зай М 40-55
6 Цахилгаан зарцуулалт Квт 22
7 Төхөөрөмжийн үнэ Доллар /АНУ/ 48000
8 Бүтээл М^3/цаг 72,3-400
- 14. LENKO NW-490 цас үүсгэгч иж бүрдлийн эдийн
засгийн тооцооо
№ Зардалын үзүүлэлтүүд Зарцуулалт
(мян.төг)
Зардалын
бүтэц %
1 Цахилгаан (1квт=51,75) 683,1 1.00
2 Үндсэн ба нэмэгдэл цалин 432 0,64
3 Цалингийн шимтгэл /20%/ 86,4 0,12
4 Элэгдэл хорогдлын
шимтгэл /12%/
6888,96 10,17
5 Усны зарцуулалт
(270л/цаг)
50220 74,13
6 ЗИЛ -130 машны хөлс 9435,6 13,93
7 Бүрэн өөрийн өртөг 67746,06 100
- 15. Тоосжилтыг хиймэл цасаар дарах
давуу тал
1. Цас нь гадаргуугаас 10м орчим газраас цасыг
үүсгэж цацдаг
2. Өндөрөөс буусан цас тоосыг замдаа барих
чадвартай
3. Гадаргууд бүрхүүл үүсгэн тоосролтыг багасгадаг
4. 3см зузаан цасаар бүрхэдэг
5. Ус бага зарцуулах зэргээрээ давуу талтай
оновчтой арга юм
6. Уурхайн тоос эрс багасна
7. Ажилчдын эрүүл мэндэд тустай түүнтэй
хамааралтай зардал хэмнэгдэнэ.
- 16. Дэлхий даяар усны хомолдолд орж
байхад зөвхөн тоос дарах гэж их
хэмжээгээр усалгаа явуулдаг үүнийгээ
багасгаж хйимэл цас оруулах арга хэд
дахин бага ус зарцуулах нь миний энэ
аргад байгаа юм аа. Ус нь хуурай
халуун нөхцөлд усалгаа явуулсан ч
буцаал шороо босгодог. Харин хиймэл
цас оруулахаар цас нь хөрсөндөө сайн
шингэж чийглэг гадаргуутай болгож
чадах юм. Усаа хайрлая!!!
- 17. Тоосны хордуулах чанарт дараах хүчин
зүйлс нөлөөлнө
Тоосны
нягт
• Энэ үзүүлэлт нь тоос агаарт тогтвортой байх нөхцөлийг тодорхойлдог нэг
ижил хэмжээний ширхэгтэй тоосны нягт нь хэдий чинээ их байна төдий чинээ
хурдан хугацаанд гадаргууд суудаг. Тоосны нягт, ширхэгийн хэмжээнээс
түүний агаарт байх хугацааг тодорхойлдог
Тоосны
ширхэгийн
хэлбэр
• Аэрозоль ширхэглэг, бөмбөлөг, хэлтэрхий, зүү, цацраг болон янз бүрийн
хэлбэртэй бйадаг. Бөмбөлөг хэлбэрийн тоос хурдан хугацаанд гадаргуу руу унах
боловч уушиганд амархан ордог ба зөв биш хэлбэртэй тоос агаарт удаан
тогтож амьсгалын замын дээд хэсэг нүд, арьсанд орж гэмтээх үйлчилгээтэй.
Тоосны
нэвчих
хэлбэр
• Нунтаглалтын зэргээс хамаарах бөгөөд хэдий чинээ нарийн нунтагласан байна
төдий чинээ гадаргуу нь нэмэгдэж нэвчих чанар нь өсдөг. Тоосонд янз бүрийн
нянгууд, мөөгөнцөр нэвчиж орсноос дагалдах өвчнүүдийг үүсгэдэг.
- 18. Тоосны
цэнэгжилт
• Агаарт болон хүний амьсгалын замын эрхтэнүүдэд удаан байх
нөхцөлийг бүрдүүлдэг. Хатуу бодисыг нунтаглах өрөмдөх, тээрэмдэх,
ажилгааны үед түүний 85,1...95,6% нэмэх, хасах цэнэгээр цэнэглэгдэж
үлдсэн 4,4...14,9% саармагждаг. Тоосны зарим хэсэг нь агаарын
үрэлтээр цахилгаанжихаас гадна түүнд агаарын ионууд хэвчин ордог
Тоосны
хатуурал
• Хөдөлмөрийн эрүүл ахуйд онцын нөлөө үзүүлдэггүй харин бага
хатуулагтай тоос их хатуулагтай тоосноосоо хурдан уусдаг
тул хор хөнөөл ихтэй байдаг
Тоосны уусах
чадвар
• Хиймийн найрлага, физик шинж чанар нөлөөлөхөөс гадна хүний
организмд үлдэж, зайлуулагдах нөхцлийг хангадаг. Уусгалтын
хурд нь тоосны ширхэгийн хэмжээ, нэвчих чадвараас хамаардаг.
Ширхэг нь нарийн болоход уусалтын хурд өсдөг.
- 19. Мэргэжилээс шалтгаалах өвчин
Тоосны химийн бүтцээс хамаарч хүний эрүүл
мэндэд дараах хор хөнөөл учруулдаг үүнд :
1.Амьсгалын замын эрхтний салслаг бүрхүүл
дээр тоос тогтоож хаиууруулах
2. Хордлого өгөх
3. Харшил өгөх
4.Арьс болон эд эрхтний өнгө зүсийг хувиргах
5.Хорт хавдар үүсгэх
6.Эд эсийг ионжуулах үйлчлэлтэй
- 20. Ерөнхий дүгнэлт
Ил уурхайн агаарын бохирдлыг бууруулах тоосыг багасгах
аргуудаас LENKO NW-490 арга зүйн боловсруулалт хийхэд
ашигтай болох нь харагдаж байна.
Ил уурхайн нөхцөлд хүний эрүүл мэнд болон байгаль
экологийн агаарын бохирдлоос үүсэх хор нөлөөлөл нь уурхайн
ажил фронт, гүн ухах тусам нэмэгддэг учир энэ аргыг
нэвтрүүлснээр түүнтэй холбоотой асуудлууд багасна.
Ил аргаар олборлолт явуулж буй уурхайнуудад агаарын
бохирдол мөн тоосыг багасхаг үүднээс энэхүү
төхөөрөмжийг ашиглах нь зүйтэй.
Тоос нь хүний бие байгаль орчинд муугаар нөлөөлдөг эрүүл
ахуй талаасаа ч тэр тиймээс тоосыг бага зардалаар их
талбай хамаран тоосжилтыг багасгах боломжтой.
- 21. Ном зүй
-Цэрэндорж С. Ил уурхай дахь туслах
процессууд, 2013он
-Уул уурхайн ашигт малтмал ба тогтвортой
хөгжлийн төсөл ,2003он
-Даваасамбуу Ч. Мөнхжаргал Д. Одмаа П.
Үйлдвэрлэлийн хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа
эрүүл ахуй, 2005он.
-БОННҮ
-Оюу толгой ХХК
-Уулын баяжуулах “Эрднэт үйлдвэр”
-Монгол Оросын хамтарсан “Эрднэт үйлдвэр”-
ийн Хөдөлмөр хамгаалах хэлтэс Агаарын
үнэлгээний төв.
