Golas

Spistreści:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=ą
6 Suplement do laurki
Rodzina gwizdulków
19 Uczeń
26 Diablas
28 Czwórka hultajska
39 Tata taty
50 Rodzinna konspiracja
55 Pękniesz z bólu
64 Raptus
66 Tobiasz mordował koty
Rodzice
75 Skierka
92 Na Świętokrzyskiej iw Chałupach
Jak być kochanym
105 .Tam jest taki Zelwerowicz. Nie lubimy
się specjalnie, ale może się pan na
mnie powołać"
116 Niech żyje abstrakcja i to mocno
skrajna!!!
120 Wautobusie i w sanatorium
128 Wiesiek mnie straszył
132 Daj dłoń
140 Go-Do-Cze-Bo-Le
154 Nie z tego świata
168 Ci najgłupsi są najinteligentniejsi
193 Zasypialiśmy przed telewizorem
203 Wiesław! Wiesław!
205 Robili ze mną niedźwiedzia
209 Świderski mnie lał
219 Żeby było więcej takich Bardinich
223 Łatwiej jest dosmucać, niż rozśmieszać
227 Nie lubię nosić miecza
228 Trudno mnie rozśmieszyć
234 Papkinów jest jak psów
244 Nigdy nie byłem jego dyrektorem
248 Brzydka jędza
252 Zawsze Wiesia ustawiam
260 Śpiewanie zostawiam innym
269 Wfll.mach często się wieszałem...
294 .Czetyrie tankisty"
299 Droga
302 Kawały robi się tak, żeby publiczność
nie zauważyła
307 Niechcący
309 To nie ja powinienem płakać, ale oni
311 Spalam się
315 Żeby wszyscy czuli się dobrze
320 Żeby nie było widać szwów
323 Kobiety
326 Przeciętność doskonała
329 Unas szło ojakość
336 Przypisy
340 Nagrody
341 Role teatralne
347 Role filmowe
356 Wybrane widowiska telewizyjne
361 Wykaz źródeł ilustracji
365 Podziękowania
http://grzbiet.pl/sklep/golas
Przykładowy rozdział książki: Gołas
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

Nagrody=:=::=:=:=:=:=:=:=:==:
1966 Srebrna Maska w plebiscycie "Expressu Wieczornego" na
najpopularniejszego aktora 1965 roku.
1967 Nagroda III stopnia ministra kultury isztuki za role teatral
ne, filmowe i telewizyjne w ostatnim pięcioleciu.
1967 Srebrna Maska w plebiscycie .Expressu Wieczornego" na
najpopularniejszego aktora 1966 roku.
1975 Medal Komisji Edukacji Narodowej za walory wychowaw
cze filmu Droga.
1996 XXI Opolskie Konfrontacje Teatralne - wyróżnienie za rolę
Filipa w Grubych rybach w Teatrze Polskim w Warszawie.
2000 podczas V Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnął
dłoń na Promenadzie Gwiazd.
2002 statuetka Gwiazda Telewizji Polskiej wręczona zokazji pięć
dziesięciolecia TVP "za kreacje aktorskie w filmie i Teatrze
Telewizji".
2003 Super Wiktor 2002.
2006 Nagroda Honorowa - Jańcio Wodnik - za całoksztah twór
czości wręczona na XIII Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki
Filmowej "Prowincjonalia" we Wrześni.
2006 Nagroda Specjalna TVP za całokształt twórczości, przyzna
na przez prezesa TVP.

· Większość danych
pochod:i : archiwów
lnst;.1utu Teatralnego
im. Zbigniewa
Ras:ewsbego ora:
Telewizji PolsJcjej.
Wr11ektorych V>'Ypadkach
zebrane w tych
archiwach informacje
są niekompletne.
Wustaleniu wielu
ważnych faktów
i uzupełnieniu
brakujących danych
nierxenionej pomocy
udzielił autorce
Roman Dziewoński.
Role teatralne* =================
Teatr Nowej Warszawy, Warszawa
GRABIEC l Balladyna Juliusza Słowackiego
REŻYSERIA Aleksander Bardini PREMIERA 30.12.1953
SZYMON l Nadzieja Hermana Heijermansa
REŻYSERIA Marian Wyrzykowski PREMIERA 29.5.1954
Teatr Dolnośląski, Jelenia Góra
PAPKIN l Zemsta Aleksandra Fredry
REŻYSERIA Aleksander Rodziewicz PREMIERA 4.1I.1954
WALENTYN VAN CUCK l Nie trzeba się zarzekać Alfreda
de Musseta
REŻYSERIA Aleksander Rodziewicz PREMIERA 6.2.1955
KONFERANSJER I l Gdzie ta ulica, gdzie ten... Włodzimierza
Dychawicznego
REŻYSERIA Tadeusz Żuchniewski PREMIERA 18.5.1955
Teatr Domu Wojska Polskiego, Warszawa
RYCERZ CZARNY l Wesele Stanisława Wyspiańskiego
REŻYSERIA Maryna Broniewska i Jan Świderski
PREMIERA 22.7.1955
JANG SUN; BONZA l Dobry człowiek z Seczuanu Bertolta
Brechta
REŻYSERIA Ludwik Rene PREMIERA 18.2.1956
ESKALUS l Romeo i Julia Williama Shakespeare'a
REŻYSERIA Lidia Zamków PREMIERA 14-4.19~6

· · •· .. ROLE TEATRAL
KAROLAK l Samotność Macieja Słomczyńskiego
REŻYSERIA Lidia Zamkow PREMIERA 1.7.1956
HRABIA ALBA l Ruy Bias Victora Hugo
REŻYSERIA Maryna Broniewska PREMIERA 21.9.1956
BULLINGER l Szwejk Bertalta Brechta
PORUCZNIK l Damy i huzary Aleksandra Fredry
REŻYSERIA zespół PREMIERA 14.5.1957
Teatr Dramatyczny, Warszawa
MÓWCA l Krzesła Eugene'a lonesco
REŻYS-ERIA Ludwik Rene PREMIERA 25.8.1957
KSIĄŻĘ JUAN l Imiona władzy Jerzego Broszkiewicza
REŻYSERIA Lidia Zamkow PREMIERA 18.9.1957
Kabaret Koń
REŻYSERIA zespołowa PREMIERA 11.1.1958
CZWARTY OBYWATEL l W!Z!Jla starszej pani Friedricha
Diirrenmatta
REŻYSERIA ludwik Rene PREMIERA 7-3-1958
GIL l Parady Jana Potockiego
REŻYSERIA Ewa Bonacka PREMIERA 29.11.1958
SPURRUS TYTUS MAMMA l Romulus Wielki Friedricha
Diirrenmatta
REŻYSERIA Halina Mikołajska PREMIERA 2.2.1959
BRIGHELLA l Księżniczka Turandot Carla Gozziego
REŻYSERIA Konrad Swinarski PREMIERA 3.6.1959
MIECZYSŁAW WALPURG l Wariat i zakonnica Stanisława
Ignacego Witkiewicza
REŻYSERIA Wanda Laskowska PREMIERA 16.12.1959
NOWAK l Ptaki Andrzeja Jareckiego i Agnieszki Osieckiej
ROBERT l Uczta morderców Andrzeja Wydrzyńskiego
REŻYSERIA Wanda Laskowska PREMIERA I.8.I960

· · .. •.. •.. · .... · .... •.. · •.. · · · · ROLE TEATRALNE 343
JAN l Nosorożec Eugene'a lonesco
KOCZKARlEW l Ożenek Mikołaja Gogola
REŻYSERIA Jan Świderski PREMIERA 21.10.1961
FREJ, SZANTAŻYSTA l Willie Stark Roberta Penna Warrena
REŻYSERIA Ludwik Rene PREMIERA 24.I.I962
DZIADEK l Gropa Laokoona Tadeusza Różewicza
PRAKTYKANT PAULI NEUKOMM l Frank V Friedricha
Diirrenmatta
LAERTES l Hamlet Williama Shakespeare'a
REŻYSERIA Gustaw HoJoubek PREMIERA II.II.I962
ADIUTANT ERANECKIEGO l Ksiądz Marek Juliusza
Słowackiego
REŻYSERIA Adam Hanuszkiewicz PREMIERA 27-4.1963
HAMUEL, AFERZYSTA l Dziewiąty sprawiedliwy Jerzego
Jurandota
MAJORII l Śmierć porocznika Sławomira Mrożka
REŻYSERIA Aleksander Bardini PREMIERA 2I.II.I963
ZAMYSŁOW l Letnicy Maksyma Gorkiego
NEKROZOTAR, MISTRZ KOŚCIE] l Wędrówka Mistrza
Kośdeja Michela de Ghelderode
REŻYSERIA Ludwik Rene PREMIERA 9.9.I964
ALBERT COBB l Kto uratuje wieśniaka? Franka D. Gilroya
REŻYSERIA Jan Świderski PREMIERA 28.10.1964
Kabaret Dudek
Kawiarnia "Nowy Świat" w Warszawie
Spotkamy się na Nowym Świecie
REŻYSERIA Edward Oziewoński PREMIERA J3.I.I96'

· · •• •• ROLE TEATRALNE 344
Teatr Dramatyczny, Warszawa
SPURIUS TYTUS MAMMA l Romulus Wielki Friedricha
Diirrenmatta
KRZYŻAFOLSKI l Pamiątkowafotografia Jerzego Jurandota
REŻYSERIA Witold Skaruch, premiera 16.2.1967
PUł.KOWNIK SIERGIEJ SKAł.OZUBOW l Mądremu biada
Aleksandra Gribojedowa
BRINDSLEY l Czarna komedia Petera Shaffera
REiYSERIA Piotr Piaskowski PREMIERA 12.4.1969
układ pojedynków w spektaklu Żyde jest snem Calderona
Pedra de la Barki
PAPKIN l Zemsta Aleksandra Fredry
REŻYSERIA Gustaw Holoubek PREMIERA 27.11.1970
HIERONIMUS l Czerwona magia Michela de Ghelderode'a
REŻYSERIA Piotr Piaskowski PREMIERA 16.4.1972
SZEF POLICJI l Ślub Witolda Gombrowicza
REŻYSERIA Jerzy Jarceki PREMIERA 5.4.1974
MOCZAł.KIN l Słoń Aleksandra Kopkowa
REŻYSERIA Witold Skaruch PREMIERA 8.4.1976
ŻOŁNIERZ; WIEŚNIAK; KAT l Kubuś Fatalista Denisa Diderota
REŻYSERIA Witold Zatorski PREMIERA 18.11.1976
GAWRił. l Styczeń Jordana Radiczkowa
REŻYSERIA Wojciech Pokora PREMIERA 22.3.1979
GRABARZ l Hamlet Williama Shakespeare'a
REŻYSERIA Gustaw Holoubek PREMIERA 28.12.1979
AMIENS l jak wam się podoba Williama Shakespeare'a
REŻYSERIA zespołowa PREMIERA 31.10.1980
DRAB l Pieszo Sławomira Mrożka
REŻYSERIA Jerzy Jarocki PREMIERA 22.5.1981

. · ·. · .. · •· •· · · · · · · •· · •· · · · · · · · · ROLE TEATRALNE 345
OGRODNIK ZAMKOWY ANTONIO l Wesele Figara
Pierre'a Beaumarchais'go
REŻYSERIA Witold Skaruch PREMIERA 2.4.9.198J
RANS l Skąd nadejdą święci, czyli... Henryka Bardijewskiego
REŻYSERIA Jerzy Rakowiecki PREMIERA 16.5.1985
Teatr Polski, Warszawa
ŚMIERĆ l Żywot józefa Mikołaja Reja
REŻYSERIA Kazimierz Dejmek PREMIERA 19.12.1985
HULA-BABULA l Zaczarowana królewna Or-Ota (Artura
Oppmana)
GRZEGORZ l Damy i huzary Aleksandra Fredry
REŻYSERIA Andrzej Łapicki PREMIERA 25.12.1986
SZPIEKIN l Rewizor Mikołaja Gogola
FILIP l Grube ryby Michała Bałuckiego
REŻYSERIA Jan Bratkowski PREMIERA 8.2.1990
WIERSZOPIS RAMOTA l Szkoła obmowy Wojciecha
Bogusławskiego
REŻYSERIA Jan Bratkowski PREMIERA 5.1.1991
PODWÓRAK l Ubu król, Alfreda Jarry'ego
HULA-BABULA l Zaczarowana królewna Or-Ota (Artura
Oppmana)
PASTUCH ŚWIŃ l Powrót Odysa Stanisława Wyspiańskiego
REŻYSERIA Szczepan Szczykło PREMIERA 21.1.1993
GRZEGORZ l Damy i huzary Aleksandra Fredry
NIEMOWLĘ l Szczęśliwe wydarzenie Sławomira Mrożka
REŻYSERIA Kazimierz Dejmek PREMIERA 28.IO.I99ł

-· · · • • ROLE TEATRALNE 346
PAN ARTUR (Oda do dzieweczek) l Kram z piosenkami Leona
Schillera
REŻYSERIA Barbara Fijewska PREMIERA 27.1.1996
OBERŻYSTA l Dożywocie Aleksandra Fredry
SPÓJ, STOLARZ l Sen nocy letniej Williama Shakespeare'a
REŻYSERIA Jarosław Kilian PREMIERA 23.5.1998
BELZEBUB l Igraszki z diabłem Jana Drdy
POSTYLION l Intryga... Aleksandra Fredry
KUPIEC; LISTONOSZ l Przygody Sindbada Żeglal"Zfl
Bolesława Leśmiana
KOMPOZYTOR MUZYKI l furocity (z Przemyśla
do Przeszowy) Aleksandra Fredry
HENRI ROUSSEAU; AMBROŻY AMBARAS l jak wam się
podoba Williama Shakespeare'a
REŻYSERIA Jarosław Ki!ian PREMIERA 10.11.2006
Teatr Telewizji
Antygona Jeana Anouilha
REŻYSERIA Tadeusz Aleksandrowicz PREMIERA 1957
LORD EDWARD l Koniec pani Cheyney Fredericka Lonsdale'a
REŻYSERIA Edward Oziewoński PREMIERA I966
KOMENDANT WIĘZIENIA l Generał Adamow Borysa
Ławrieniewa
REŻYSERIA Wsiewołod Turbin I967
NAUCZYCIEL FECHTUNKU l Mieszczanin szlachcicem Jeana
Baptisty Moliera
REŻYSERIA Jerzy Gruza PREMIERA I969

· · · ••· •••· •••· •· •· •••· •· •••· •· · ROLE TEATRALNE 347 •· •·-
ROBERT DE CHARANCE l Alicja prowadzi śledztwo Roberta
Thomasa
REŻYSERIA Edward Oziewoński PREMIERA 1970
CLAY HOREY l Przyjdzie taki pod sam dom... Erskine'a Caldwel1a
(na motywach powieści Erskine'a Caldwella Sługa boży)
REŻYSERIA Gustaw Holoubek PREMIERA 1971
PAOLO l Rewolwer Aleksandra Fredry
REŻYSERIA Jan Świderski PREMIERA 1977
KONFEDERAT l Wojna wPolszcze Pospolita Henryka Kluby
i Juliana Lewańskiego
REŻYSERIA Henryk Kluba PREMIERA 1981
Święty eksperyment Fritza Hochwaldera
REŻYSERIA Andrzej Chrzanowski PREMIERA 1983
FILIP l Grube ryby Michała Bałuckiego
REŻYSERIA Jan Bratkowski PREMIERA 1992
Role filmowe ======================
ŻANDARM NIEMIECKI NA PATROLU l Fokolenie
REŻYSERIA Andrzej Wajda SCENARIUSZ Bohdan Czeszko
ZDgCIA Jerzy Lipman PREMIERA 26.1.1955
BOJOWIEC Z ORGANIZACJI PODZIEMNEJ l Cień
REżySERIA Jerzy Kawalerawicz SCENARIUSZ Aleksander
Ścibor-Rylski ZDgCIA Jerzy Lipman PREMIERA 1.5.1956
RZEPA WAWRZON l Szkice węglem
REŻYSERIA Antoni Bohdziewicz SCENARIUSZ Leonard
Buczkowski, Ariadna Demkowska ZDJ11CIA Władystaw Forbert
PREMIERA 25.II.I957
HEINRICH l Dezerter
REŻYSERIA Witold Lesiewicz SCENARIUSZ Jerzy Stefan Stawiński
ZDJ11CIA Sergiusz Sprudin PREMIERA !2.!0.1958
MARCYŚ l Rancho Texas
REŻYSERIA Wadim Berestowski SCENARIUSZ Józef Hen, Wadim
Berestowski ZDJ11CIA Romuald Kropat PREMIERA 27.4.19<;Q

- · · • • ROLE FILMOWE 348
ŻOŁNIERZ ŁAPIĄCY KURY l Lotna
REŻYSERIA Andrzej Wajda SCENARIUSZ Wojciech Żukrowski,
Andrzej Wajda ZDJiiCIA Jerzy Upman PREMIERA 27.9.1959
PROWADZĄCY POKAZ MODY l Tysiąc talarów
REŻYSERIA Stanisław Wohl SCENARIUSZ Edmund Niziurski,
Stanisław Wohl ZDJĘCIA Mikołaj Sprudin PREMIERA 22.2.1960
WŁADEK, NARZECZONY ZOŚKI l Miasteczko
REŻYSERIA Romuald Drobaczyński, Julian Dziedzina, Janusz
Łęski SCENARIUSZ Jan Dobraczyński, Romuald Drobaczyński,
Julian Dziedzina, Janusz Łęski, Andrzej Mularczyk ZDJĘCIA
Henryk Depczyk, Tadeusz Wieżan PREMIERA 17.3.196o
OFICER UB l Zezowate szczęście
REŻYSERIA Andrzej Munk SCENARIUSZ Jerzy Stefan Stawiński
ZDJĘCIA Jerzy Upman, Krzysztof Winiewicz PREMIERA 4-4-1960
WIESIEK, KIEROWCA AUTOBUSU l Szklana góra
REiYSERIA Paweł Komorowski SCENARIUSZ Maciej Patkowski.
Paweł Komorowski ZDJiiCIA Krzysztof Winiewicz
PREMIERA 23.12.1960
STASIEK PIETRZAK l Przygoda w terenie
REŻYSERIA Janusz Morgenstem SCENARIUSZ Jerzy Lutowski
ZDJĘCIA Mieczysław Jahoda ROK PRODUKCJI 1960
GANGSTER l Ostroinie Yeti
REŻYSERIA Andrzej Czekałski SCENARIUSZ Andrzej Brzozowski,
Andrzej Czekałski ZDJĘCIA Henryk Depczyk, Jan Janczewski
PREMIERA 20.1.1961
JÓZEK CIAPUTA, BOKSER l Mąż swojej żony
REŻYSERIA Stanisław Bareja SCENARIUSZ Jerzy Jurandot,
Stanisław Bareja ZDJĘCIA Jan Janczewski PREMIERA 4-4-1961
OGNIOMISTRZ HIPOLIT KALEŃ l Ogniomistrz Kaleń
REŻYSERIA Ewa Petelska, Czesław Petelski SCENARIUSZ
Ewa Petelska, Czesław Petelski ZDJĘCIA Mieczysław Jahoda
PREMIERA 12.10.1961
KAPITAN PROKOSZ l Dotknięcie nocy
REŻYSERIA Stanisław Bareja SCENARIUSZ Aleksander
Ścibor-Rylski ZDJęCIA Jan Janczewski PREMIERA II.1.1962

MIM ROBERT l Dom bez okien
REŻYSERIA Stanisław Jędryka SCENARIUSZ Aleksander Ścibor
-Rylski ZDJĘCIA Czesław Świrta PREMIERA 31.8.1962
ZOŁNIERZ NIEMIECKI GWAŁCĄCY FELICJĘ l jak być kochaną
REŻYSERIA Wojciech Jerzy Has SCENARIUSZ Kazimierz Brandys
ZDJĘCIA Stefan Matyjaszkiewicz PREMIERA 11.1.1963
SZYPER RUDOLF LETER l Naprawdę wczoraj
REŻYSERIA Jan Rybkawski SCENARIUSZ Leopold Tyrmand
ZDJĘCIA Mieczysław Jahoda PREMIERA 8.11.1963
ZBIGNIEW TRZASKA l Zacne grzechy
REŻYSERIA Mieczysław Waśkowski SCENARIUSZ Tadeusz
Kwiatkowski, Mieczysław Waśkowski KOMENTARZ Jeremi
Przybora ZDJĘCIA Jerzy Wójcik PREMIERA 22.11.1963
SPRZEDAWCA BALONIKÓW l Przygoda noworoczna
REŻYSERIA Stanisław Wohl SCENARIUSZ Andrzej Mandalian
ZDJĘCIA Antoni Wojtowicz PREMIERA 30.12.1963
ROBERT WOLAŃSKI, POLAK Z AUSTRALII l Żona dla
Australijczyka
REŻYSERIA Stanisław Bareja SCENARIUSZ Roman Niewiarowicz,
Hieronim Przybył DIALOGI Stanisław Dygat ZDJĘCIA Kazimierz
Konrad PREMIERA 15.6.1964
ANTONI SMÓŁKA l Prawo ipięść
REŻYSERIA Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski SCENARIUSZ
Józef Hen ZDJĘCIA Jerzy Lipman PREMIERA 14.9.1964
ALBIN l Upał
REŻYSERIA Kazimierz Kutz SCENARIUSZ Jeremi Przybora,
Jadwiga Berens MUZYKA Jerzy Wasowski SŁOWA PIOSENEK
Jeremi Przybora ZDJĘCIA Wiesław Zdort PREMIERA 2.10.1964
OKULARNIK, KOLEGA MUZYKA BOGUSIA l Beata
REŻYSERIA Anna Sokołowska SCENARIUSZ Michał Tonecki
ZDJĘCIA Jacek Karcelli PREMIERA 19.I.I965
GITARZYSTA NA ŚLUBIE OJCA VAN WORDENA l Rękopis
znaleziony w Saragossie
REŻYSERIA Wojciech Jerzy Has SCENARIUSZ Tadeusz
Kwiatkowski ZDJĘCIA Mieczysław Jahoda PREMIERA 9.2.196'i

· · · • · • ROLE FILMOWE 3
SZKUDŁAREK l Dzień urodzin w filmie Trzy kroki po ziemi
REŻYSERIA Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski SCENARIUSZ
Jerzy Janicki, Józef Kuśmierek, Jerzy Hoffman, Edward
Skórzewski ZDJĘCIA Władysław Forbert PREMIERA 3.9.1965
JENIEC RADZIECKI l Wózek w cyklu filmowym Dzień ostatni.
dzień pierwszy
REŻYSERIA Ewa Petelska, Czesław Petelski SCENARIUSZ Janusz
Krasiński ZDJĘCIA Kazimierz Konrad PREMIERA LI2.I965
KAPITAN SOWA l Kapitan Sowa na tropie
REŻYSERIA Stanisław Bareja SCENARIUSZ Alojzy Kaczanawski
(pseud.) ZDJĘCIA Franciszek Kądziołka PREMIERA 25.12.1965
OGRODNIK WINNYKAMIEŃ, NARZECZONY KRYSTYNY l
Markiza de Pompadour (w cyklu telewizyjnym Perły i dukatyj
REŻYSERIA Józef Hen SCENARIUSZ Józef Hen ZDJĘCIA Stefan
Matyjaszkiewicz PREMIERA 3.4.1966
TOMASZ CZEREŚNIAK l serial TV Czterej pancerni i pies
(od dziewiątego odcinka)
REŻYSERIA Konrad Nałęcki SCENARIUSZ Maria Przymanowska,
Stanisław Wohl ZDJĘCIA Romuald Kropat PREMIERA 25.9.1966
JÓZEF GADULOK "CHUDY" l Chudy i inni
REŻYSERIA Henryk Kluba SCENARIUSZ Wiesław Dymny
ZDJĘCIA Wiesław Zdort PREMIERA 24.2.1967
Czas może powrócić
REŻYSERIA Anatol Radzinowicz SCENARIUSZ Anatol
Radzinowicz ZDJĘCIA Mieczysław Lewandowski, Jan Olejniczak
ROK PRODUKCJI !967
KOLEJARZ EDWARD l Die Gejrorenen Blitze (tytuł polski:
Zamrożone błyskawice)
PRODUKCJA NRD REŻYSERIA Janos Veiczi SCENARIUSZ Harry
Thurk, Janos Veiczi (w oparciu o dokumentację Juliusa Madera)
ZDJĘCIA Gunter Haubold ROK PRODUKCJI 1967
MUNDEK, CZłOWIEK SZYSZKI l Czesć. kapitanie
REŻYSERIA Ewa Petelska, Czesław Petelski SCENARIUSZ Ewa
Petelska ZDJĘCIA Kazimierz Konrad PREMIERA l.ł.4.I968

TOM l Pnerailiwe łoże w filmie światgrozy
REŻYSERIA Witold Lesiewicz SCENARIUSZ Witold Lesiewicz
ZDJĘCIA Czesław Świrta PREMIERA 25.5.1968
KRZESZOWSKI l Lalka
REŻYSERIA Wojciech Jerzy Has SCENARIUSZ Wojciech Jerzy Has
DIALOGI Kazimierz Brandys ZDJĘCIA Stefan Matyjaszkiewicz
PREMIERA 7.11.1968
FRANEK, MĘŻCZYZNA NA WESELU l Gra
REŻYSERIA Jerzy Kawalerawicz SCENARIUSZ Jerzy Kawalerowicz,
Andrzej Bianusz ZDJĘCIA Jan Laskowski PREMIERA 20.5.1969
DRAMER BRUNE l Kwestia sumienia
REŻYSERIA Ewa Petelska, Czestaw Petelski SCENARIUSZ
Ewa Petelska, Czestaw Petelski ZDJĘCIA Kazimierz Konrad
PREMIERA 27.11.1969
KOMENDANT ZAKŁADOWEJ STRAŻY POŻARNEJ l Nowy
REŻYSERIA Jerzy Ziarnik SCENARIUSZ Jerzy Ziarnik
ZDJĘCIA Jerzy Chluski PREMIERA 9.1.1970
WOŹNA, URZĘDNICZKA, URZĘDNIK, NACZELNIK l
Piąta rano
REŻYSERIA Halina Bielińska scENARiusz Halina Bielińska
ZDJĘCIA Władysław Nagy PREMIERA 1.5.1970
PIEKARZ KAZIO l Dziura wziemi
REŻYSERIA Andrzej Kondratiuk SCENARIUSZ Andrzej Bonarski,
Andrzej Kondratiuk ZDJĘCIA Jan Laskowski PREMIERA 12.6.1970
NIJAKI, WSPÓŁLOKATOR MAŁEGO l Mały
REŻYSERIA Julian Dziedzina SCENARIUSZ Zofia Posmysz
ZDJĘCIA Wiesław Rutowicz PREMIERA 4.12.1970
TAKSÓWKARZ l Hydrozagadka
REŻYSERIA Andrzej Kondratiuk SCENARIUSZ Andrzej Bonarski,
Andrzej Kondratiuk ZDJĘCIA Zygmunt Samosiuk
PREMIERA 30.4.1971
STEFAN WALDEK l Dzięcioł
REŻYSERIA Jerzy Gruza SCENARIUSZ Jerzy Gruza, Krzysztof
Teodor Toeplitz DIALOGI Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz
ZDJĘCIA Zygmunt Samosiuk PREMIERA 21.5.197I

· · · · · • ROLE FILMOWE 35:1
KOMENDANT STRAŻY POŻARNEJ l Kłopotliwy gość
REŻYSERIA Jerzy Ziarnik SCENARIUSZ Jerzy Ziarnik
SCENARIUSZ - POMYSŁ lech Pijanowski ZDJĘCIA Antoni
Nurzyński PREMIERA 5.IO.I97I
REWOLWEROWIEC l Kareta
REŻYSERIA Zdzisław Leśniak SCENARIUSZ Zdzisław Leśniak
ZDJĘCIA Stanisław Niedbalski, Piotr Kwiatkowski
PREMIERA 1.1.1973
WIESŁAW KARPIEL l Poszukiwany poszukiwana
REŻYSERIA Stanisław Bareja SCENARIUSZ Stanisław Bareja,
Jacek Fedorowicz DIALOGI Stanisław Bareja, Jacek Fedorowicz
ZDJĘCIA Jan Laskowski PREMIERA 22.4.1973
Wykonuje piosenki WPolskę idziemy i Tajemnice wiary mej
z repertuaru kabaretu Dudek l Niebieskie jak Morze Czarne
REŻYSERIA Jerzy Ziarnik SCENARIUSZ Andrzej Bianusz, Jerzy
Ziarnik ZDJĘCIA Antoni Nurzyński PREMIERA 10.8.1973
MALINOWSKI l Nie ma róży bez ognia
REŻYSERIA Stanisław Bareja SCENARIUSZ Stanisław Bareja,
Jacek Fedorowicz DIALOGI Stanisław Bareja, Jacek Fedorowicz,
Jerzy Dobrowolski, Stanisław Tym ZDJĘCIA Andrzej Ramlau
PREMIERA 25.12.1974
STEFAN CZARNIECKI l Potop
REŻYSERIA Jerzy Hoffman SCENARIUSZ Jerzy Hoffman,
Adam Kersten, Wojciech Żukrawski ZDJĘCIA Jerzy Wójcik
PREMIERA 1974
KIEROWCA MARlANEK SZYGUł.A l serial TV Droga
REŻYSERIA Sylwester Chęciński SCENARIUSZ Andrzej Mularczyk
ZDJĘCIA Andrzej Ramlau, Jacek Stachlewski
SŁOWA l WYKONANIE PIOSENKI ABSOLUTNIE Wojciech Młynarski
MUZYKA Jerzy Derfel PREMIERA 3.1.1975
ZIEMIA, DOWÓDCA PLUTONU SP l Toast, czyli bliżej niż dalej
(w serialu TV Czterdziestolatek)
REŻYSERIA Jerzy Groza SCENARIUSZ Jerzy Groza, Krzysztof
Teodor Toepłitz ZDJĘCIA Mieczysław Jahoda PREMIERA 16.5.1975
BRAT ADAMA STOKŁOSY l Bokser (w serialu TV Dyrektorzy)
REŻVSERIA Zbigniew Chmielewski SCENARIUSZ Aleksander
Minkowski ZDJĘCIA Mikołaj Sprudin PREMIERA 15.12.1975

-· · · · · • • • · • • • • • • • • · • • · • • • · • • • · • •• • ROLE FILMOWE 353
MAĆKO BORKOWIC, WOJEWODA POZNAlhKI l Kazimierz
Wielki
REŻYSERIA Ewa Petelska, Czesław Petelski SCENARIUSZ
Ewa Petelska, Czesław Petelski ZDJ~CIA Wiesław Rutowicz
PREMIERA 9.3.1976
KAZIK MALINOWSKI, PRZYJACIEL MICHAŁA l Brunet
wieczorową porą
REiYSERIA Stanisław Bareja SCENARIUSZ Stanisław Bareja, Kill
Andrzej (pseud.) ZDJĘCIA Wiesław Zdort PREMIERA 18.10.1976
MICHAł. HORAWA l serial TV Zaklęty dwór (w pięciu
odcinkach)
REŻYSERIA Antoni Krauze SCENARIUSZ Andrzej Wydrzyński
ZDJęCIA Stefan PindeJski, Maciej Kijowski PREMIERA 3,4.1977
TWARDY l Wszyscy i nikt
REiYSERIA Konrad Nałęcki SCENARIUSZ Janusz Przymanowski
ZDJęCIA Wiesław Rutowicz
PREMIERA 20.2.1978
INSPICJENT l Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla
kasiarzy
REiYSERIA Janusz Rzeszewski, Mieczysław Jahoda SCENARIUSZ
Ludwik Starski ZDJęCIA Jan Laskowski PREMIERA 16.10.1978
jarosławna, korolewa Francji
PRODUKCJA ZSRR REŻYSERIA Igor Maslennikaw
SCENARIUSZ Władimir Watudo ZDJęCIA Walerij Fiedosow
ROK PRODUKCJI 1978
MAJSTER KRÓL l Klincz
REiYSERIA Piotr Andrejew SCENARIUSZ Filip Bajon, Piotr
Andrejew ZDJęCIA Jacek Mierosławski, Zbigniew Wichłacz
PREMIERA 22.10.1979
ŻOŁNIERZ l Dzień Wisły
REŻYSERIA Tadeusz Kijański SCENARIUSZ Ryszard FreJek
ZDJĘCIA Mathieu Przedpelski PREMIERA 1.9.1980
SABAŁA l serial TV Ród Gqsieniców (w czterech odcinkach)
REiYSERIA Konrad Nałęcki SCENARIUSZ Józef Kapeniak, Konrad
Nałęcki ZDJ~CIA Wiesław Rutowicz, Ireneusz Hartowicz
PREMIERA 17.8.1981

HOMOSEKSUALISTA, CZŁONEK SZAJKI l Kto tyjesteś
(serial nieemitowany)
REŻYSERIA Ryszard Filipski ZDJęCIA Antoni Wójtowicz
ROK PRODUKCJI 1981
INSPICJENT l Milość ci wszystko wybaczy
REiYSERIA Janusz Rzeszewski SCENARIUSZ Krzysztof Teodor
Toeplitz DIALOGI Krzysztof Teodor Toeplitz ZDJĘCIA Wiesław
Zdort PREMIERA 15.2.1982
KATARYNIARZ l Gdzie szukać szczęścia
REŻYSERIA Włodzimierz Gołaszewski SCENARIUSZ Włodzimierz
Gołaszewski, Mieczysław Popławski, D. Baraniewska
ZDJęCIA Wiesław Rutowicz PREMIERA 7.3.1982
GANGSTER l Alice
REŻYSERIA Jerzy Gruza, Jacek Bromski SCENARIUSZ Jacek
Bromski, Jerzy Gruza ZDJęCIA Witold Sobociński, Alec Mills
PREMIERA 29.3.1982
ZALEWSKI l Niech cię odleci mara
REŻYSERIA Andrzej Barański SCENARIUSZ Andrzej Barański
ZDJĘCIA Janusz Kaliciński PREMIERA 25.7.1982
FRYZJER CZESŁAW, NARZECZONY JAŃCI l Filip zkonopi
REŻYSERIA Józef Gębski SCENARIUSZ Józef Gębski
DIALOGI Maria Czubaszek ZDJĘCIA Stefan Matyjaszkiewicz
PREMIERA 10.I.I983
ZŁODZIEJ "BONANZA" l Bez pracy nie ma kołaczy
(w serialu TV Przygrywka)
REŻYSERIA Janusz Łęski SCENARIUSZ Janusz Łęski
ZDJĘCIA Bronisław Saraniecki PREMIERA 17.4.1983
STEC l Latawiec
REŻYSERIA Mirosław Gronowski SCENARIUSZ Andrzej
Pastuszek ZDJĘCIA Mieczysław Chudzik
PREMIERA 18.5.1983
JÓZEF DOWBÓR-MUŚNICKI l serial TV Polonia Restituta
REŻYSERIA Bohdan Poręba SCENARIUSZ Włodzimierz T.
Kowalski ZDJĘCIA Wacław Dybowski PREMIERA 30.9.198l

· •• · •· · •· · •· • · · · · · • · · · · ••· •·······ROLE FILMOWE 355
KOZAK MIDOPAK, WSPÓLNIK SEMENA l Oko proroka
REŻYSERIA Paweł Komorowski scENARIUSZ Paweł Komorowski,
Krzysztof Winiewicz ZDJĘCIA Krzysztof Winiewicz
PREMIERA 9.1.1984
MNISZEK, CZŁONEK SZAJKI l Tajemnica starego ogrodu
REŻYSERIA Julian Dziedzina SCENARIUSZ Edmund Niziurski,
Julian Dziedzina ZDJĘCIA Jacek Mierosławski PREMIERA 3-12.1984
KOZAK MIDOPAK, WSPÓLNIK SEMENA l Przeklęte oko
proroka
REŻYSERIA Paweł Komorowski SCENARIUSZ Ernest Bryll, Paweł
Komorowski ZDJĘCIA Krzysztof Winiewicz PREMIERA 18.2.1985
OFICER DYŻURNY l Zabicie ciotki
REŻYSERIA Grzegorz Królikiewicz SCENARIUSZ Grzegorz
Królikiewicz, Krzysztof Skudziński ZDJĘCIA Krzysztof Ptak
PREMIERA 20.9.1985
MILICJANT .,LISTWA" l Dłużnicy śmierci
REŻYSERIA Włodzimierz Gołaszewski SCENARIUSZ Maciej Z.
Bordowicz, Włodzimierz Gołaszewski ZDJĘCIA Henryk Janas
PREMIERA 20.1.1986
WĘDKARZ l Kasztelanka
REŻYSERIA Marek Nowicki SCENARIUSZ Marek Nowicki
ZDJĘCIA Marek Nowicki PREMIERA 13.7.1986
KOZAK MIDOPAK, WSPÓLNIK SEMENA l Oko proroka, czyli
Hanusz Bystry i jego przygody
REŻYSERIA Paweł Komorowski SCENARIUSZ Paweł Komorowski,
Krzysztof Winiewicz, Ernest Bryll ZDJĘCIA Krzysztof Winiewicz
PREMIERA 7.9.1986
MAJEWSKI, DAWNIEJ HENRYK GWIZDECKI l serial1V
Alternatywy 4 (w ośmiu odcinkach)
REŻYSERIA Stanisław Bareja SCENARIUSZ Stanisław
Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybiński ZDJĘCIA Wojciech
Jastrzębowski PREMIERA 30.9.1986
WOJCIECH KUKLIŃSKI .,PULOP" l Rififi po sześćdziesiątce
REŻYSERIA Paweł Trzaska scENARIUSZ Maciej Krasicki ZDJĘCIA
Zdzisław Najda SŁOWA I WYKONANIE PIOSENKI Wojciech
Młynarski PREMIERA 23.12.1989

· · .. • · ROLE FILMOWE 356 · · · • · · · · · · ·
MĘŻCZYZNA PRZY BUDCE TELEFONICZNEJ l Głodówka, czyli
zamykanie parasola (w serialu lV Czterdziestolatek. Dwadzieścia
lat późnieJ)
REŻYSERIA Jerzy Gruza, Adam lwiński (ode. 12) SCENARIUSZ
Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz ZDJ~CIA Jerzy Gościk
IGNATKO l Szabla od komendanta
REŻYSERIA Jan Jakub Kolski SCENARIUSZ Jan Jakub Kolski
ZDJ~CIA Piotr l.enar PREMIERA 26.4.1996
CHł.OP BIERNACKI l Noc poślubna wbiały dzień
REiYSERIA Jerzy Gruza SCENARIUSZ Jerzy Gruza ZDHCIA
Andrzej J. Jaroszewicz PREMIERA 2.12.1996
===========Wybrane widowiska telewizyjne~===
LAERCIO l Harnieś
filmowa etiuda szkolna
REiYSERIA Jerzy Skolimowski PREMIERA 1959
wszystkie postaci l Polska Kronika Filmowa, wydanie
jubileuszowe
REŻYSERIA Andrzej Munk PREMIERA 1959
Kabaret Starszych Panów:
Wł.AŚCICIEL SAMOCHODU; PIJAK ZE STATYSTYK;
WĘDROWNY Sł.UP OGŁOSZENIOWY l Wieczór II Wieczór
Starszych Panów
PREMIERA 6.6.1959
ŚLUSARZ l Wieczór III Jesienna noc
PREMIERA 2.4.10.1959
ZMYSł.AW l Wieczór V Druga wiosna
PREMIERA 14-5.1960
ODRAŻAJĄCY DRAB l Wieczór V1 Smuteczek
PREMIERA 29.10.1960
MIETEK l Wieczór Vll Zielony kamawał
PREMIERA 20.5.1961

· · · · · · · ••· · · WYBRANE WIDOWISKA TELEWIZYJNE 357
KREWNY-CHOLERYK l Wieczór IX ZUpełnie inna historia
PREMIERA 17.3.1962
ŚLUSARZ l Wieczór X Niespodziewany koniec lata
PREMIERA 27.10.1962
GRYCZANY l Wieczór XI Piosenka jest dobra na wszystko
PREMIERA ll.I.I964
BLADY l Wieczór XII Nieznani sprawcy
PREMIERA 12.4.1964
CZERWONY PAŹ; JAN BAPTYSTA; PRZYJACIEL I MĄŻ
PANI KALORYFEERIA z cyklu Pamięć płatafigle l Wieczór XIII
Przerwa W podróży PREMIERA 26.9.1964
FACET l przypomnienie pielWsze Wieczoru IV
PREMIERA 2.9.1965
MAJOR l Wieczór XIV 14 i 314
PREMIERA 12.6.1965
ROMUŚ l Wieczór XV Ostatni naiwni
PREMIERA ll.I2.1965
BLADY l Wieczór XVI Zaopiekujde się Leonem
PREMIERA 22.7.1966
Zminionych dni, satyryczne piosenki z okresu międzywojennego
REŻYSERIA Konrad Swinarski PREMIERA 1959
Piosenki radzieckie, program rozrywkowy
REiYSERIA Aleksander Bardini PREMIERA 1961
Anty-Swpka sylwestrowa
REiYSERIA Konrad Swinarski PREMIERA 1962
Czytaj Szekspira, piosenki ze światowych musicali, program
rozrywkowy
REŻYSERIA Aleksander Bardini PREMIERA 1963
Miks, magazyn rozrywkowy
REŻYSERIA Olga Lipińska PREMIERA 1963
Czy panigra wyo-yo ?, piosenki dwudziestolecia
międzywojennego, program muzyczno-baletowy
REŻYSERIA Andrzej Łapicki PREMIERA 1964

· · · · · · · · · · · · · .. · · • · · · · · .. · · .. · · · · · · · · .. · · .. · WYBRANE WIDOWISKA TELEWIZYJNE 358
Łączymy się z, program satyryczny
REŻYSERIA Barbara Borys i Witold Filler PREMIERA 1965
Barbara i inne, piosenki i songi Kurta Weilla do tekstów Bertolta
Brechta z Opery za trzy grosze (widowisko z cyklu Zkobietą
w tytule)
Teresa i inne, piosenki Freda Buscaglione (widowisko z cyklu
Zkobietą w tytule)
Listy śpiewające - Baba w babie Agnieszki Osieckiej
Czy państwo lubią .Szpilki~ program rozrywkowy z okazji
jubileuszu tygodnika "Szpilki"
LAERTES l Hamlet, widowisko satyrycme
TEKSTY KUPLETÓW Wojciech Młynarski
TEKSTY DIALOGÓW Stefania Grodzieńska i Jerzy Jurandot
REŻYSERIA Witold filier PREMIERA 1967
Księżyc nad Bilbao, songi i wiersze Bertolta Brechta z muzyką
Kurta Weilla
REŻYSERIA Jacek Szczęk PREMIERA 1967
Idzie żołnierz, piosenki partyzanckie i żołnierskie z okresu
II wojny światowej
REŻYSERIA Janusz Rzeszewski PREMIERA 1968
Plebiscyt piosenki, piosenki z wybranych programów
telewizyjnych
PROWADZĄ-CY Kazimierz Rudzki i Emilia Radziejawska
lata sześćdziesiąte
Muzyka lekka, łatwa i przyjemna, piosenki Agnieszki Osieckiej
i Wojciecha Młynarskiego
REŻYSERIA Janusz Rzeszewski PREMIERA 1971
Śpiew przez sen, program rozrywkowy z udziałem Wiesława
Golasa i Anny Seniuk
REŻVSERIA Jerzy Gruza PREMIERA 1972

Kabaret Dudek w telewizji:
Spotkajmy się na Nowym Świede, I.I.I972
Dookoła piędu Dudków, 28.4.I972
Kabaret Dudek w telewizyjnej kawiarni Kaprys: CZĘŚĆ I Studio
Gama, 29.I2.I979; CZĘŚĆ II, J4.1.1980
Kabaret Dudek w Trójce, 27.2.I994
Gallux Show, cykl programów rozrywkowych
REŻYSERIA Olga Lipińska
I970-1974
Spotkanie z Wiesławem Golasem, piosenki, nagrania archiwalne,
rozmowa Anny Borkowskiej
REżySERIA Jerzy Woźniak PREMIERA 1976
Porozmawiajmy o Golasie
REżysERIA Nina Terentiew i Alicja Sapińska PREMIERA 1977
Nastroje - nas troje, koncert poświęcony Jonaszowi Kofcie,
Agnieszce Osieckiej i Wojciechowi Młynarskiemu, sfilinowany
podczas 15 FPP w Opolu w 1977 roku
Kawaler milczącej gwiazdy, mm telewizyjny, parodie znanych
postaci filinowych z okresu kina niemego i początków kina
dźwiękowego
REŻYSERIA Kazimierz Oracz PREMIERA 1980
Dawnych wspomnień czar, program poświęcony powojennej
historii polskiego teatru
PROWADZENIE Stefan Treugutt PREMIERA 1983
Piosenka jest dobra na wszystko, wspomnienie o Jerzym
Wasowskim PREMIERA 1985
ł.ATKA l To co najpiękniejsze Mariana Hemara
REŻYSERIA Andrzej Łapicki PREMIERA 1988
Zbatutą i z humorem, program muzyczny Macieja
Niesiołowskiego
REŻYSERIA Irena Sobierajska PREMIERA 1990
Wspomnienie oJerzym Dobrowolskim, program w czwartą
rocznicę jego śmierci
SCENARIUSZ Wojciech Młynarski i Katarzyna Sobol
PREMIERA 1991

· · · · · WYBRANE WIDOWISKA TELEWIZYJNE 360
Fred Buscaglione, piosenki Freda Buscaglione
REŻYSERIA Elżbieta Protakiewicz i Renata Bielecka
PREMIERA 1992
Godzina szczerości z Wiesławem Golasem
REŻYSERIA Andrzej Dźwierżyński PREMIERA 1993
Wieczorny uniwersytet telewizji lekkiej, łatwej i przyjemnej
cykliczny program rozrywkowy
REŻYSERIA Jerzy Gruza
1993-1994
Aktorski protest, film dokumentalny o aktorskim bojkocie radia
i telewizji
REŻYSERIA Mieczysław Vogt PREMIERA 1994
Pejzaź bez ciebie, piosenki Jerzego Wasowskiego
REŻYSERIA Edward Oziewoński i Wojciech Młynarski
PREMIERA 1994
Czy czasem tęsknisz...,piosenki Henryka Rostworowskiego
REŻYSERIA Wojciech Młynarski PREMIERA 1995
roofilmów z Wiesławem Golasem, fragmenty fJ.lmów, rozmowa
SCENARIUSZ I REALIZACJA Tadeusz Pawłowicz PREMIERA 1996
Kabaret z lamusa - fragmenty kabaretu Mix z 1963 roku
REŻYSERIA Jerzy Dobrowolski [odtworzenie z taśm]
PREMIERA 1997
Skradziony kaneł, telewizyjna zabawa kryminalna z cyklu
.,tele-detektyw"
REŻYSERIA Barbara Borys-Damięcka PREMIERA 1997
Fasażer na gapę, fJ.lm o Jerzym Dobrowolskim
REŻYSERIA Robert Kaczmarek PREMIERA 1999
WPolskę idziemy... czyli jubileusz Wiesława Golasa
jubileusz czterdziestopięciolecia pracy artystycznej
SCENARIUSZ Wojciech Młynarski REŻYSERIA Krzysztof Jaślar
PREMIERA 2001

======= Wykaz źródeł iłustracji ==================
strona
5, 6, 10, n, 14, 18, 20, 22-25, 27, 29-39, archiwum domowe rodziny Gołasów
41-50, 62, 67, 68, 70, 74, 77. 79, 81, 83,
87, 89, 92, 93, 95, 96, 98, 106-108, III,
II3, II5, II6, Il9, 120, 125, 129, 131,
134, 136, 137, 141, 142, 145, 151, 152, 157,
164, 166, 167, 169, 170, 173 NA GÓRZE,
180-185, 187, 191, 193-195, 196 NA
DOLE, 197, 198, 200, 202, 203, 217,
220-222, 225, 226, 228, 229, 231, 249,
250,258,262,265,266,268,270-272,
274, 275, 277-279, 282, 295-298, 301,
307, 308, 310, 3II, 313, 315, 317, 325, 327,
333, 335
8, 9, 91, 306 fot. Roman Sumik
13 fot. Jerzy Dobrowolski
85 fot. Edward Hartwig
104 fot. Bohdan Majewski
n2 fot. Jacek Domiński l REPORTER
114, 148 fot. Leon Myszkawski
121-123 "Dookoła świata" 1954, nr 8
127 fot. Edward Hartwig l
Pracownia Dokumentacji Teatru
Instytutu Teatralnego
133, 135, 138-139, 213, 216, 245 fot. Franciszek Myszkawski

· · · •· · · · · · •· · · · · •· •· •· · •...... · · · .... •.. · · •· .. · ••· •· •• WYKAZ ŹRÓDEŁILUSTRACJI 362
155 fot. Zygmunt Januszewski TVP l PAP
158-159 "Ekran" 1964, nr 25; archiwum
Krzysztofa Tomasika
160-162 Upał, reż. Kazimierz Kutz, rok prod.
1964, © Studio Filmowe KADR
171, 196 NA GÓRZE archiwum Romana Dziewońskiego
173 NA DOLE fot. Polftlm l East News, kadr z flimu
Żona dla Australijczyka, reż. Stanisław
Bareja, 1963
174-175 fot. Zygmunt Szargut l archiwum
Romana Dziewońskiego
177-179 fot. Erazm Ciołek l archiwum
Romana Dziewońskiego
186 fot. Jerzy Płoński l archiwum
Magdaleny Zawadzkiej
189 fot. Napoleon Czerwiński l
archiwum Magdaleny Zawadzkiej
204 "Ekran" 1961, nr 42
224 NA GÓRZE fot. Franciszek Kądziołka
224 NA DOLE Chudy i inni, reż. Henryk Kluba,
rok prod. 1966, Licencja: Studio
Filmowe KADR
241 Pracownia Dokumentacji Teatru
Instytutu Teatralnego
243 plakat autorstwa Henryka
Tomaszewskiego l Pracownia
Dokumentacji Teatru Instytutu
Teatralnego
260 fot. Ireneusz Sobieszczuk
264 fot. Daniello
276 fot. Polftlm l East News, kadr z ftlmu
Ogniomistrz Kaleń, reż. Ewa Petelska,
Czesław Petelski, 1961

·· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · •· · · · •· •· · ·······WYKAZ ŹRÓDEŁILUSTRACJI 363
284 Poszukiwany, poszukiwana, reż. Stani
sław Bareja, rok prod. 1972, Licencja:
Studio Filmowe KADR
286, 300 Archiwum Filmoteki Narodowej
287 Żona dla Australijczyka, reż. Stanisław
Bareja, rok prod. 1963, fot. Mieczysław
Lewandowski, Licencja: Studio Filmo
we KADR
290, 292 Dzi~cioł, reż. Jerzy Gruza,
fot. Jan Mogilnicki, SF TOR l
Filmoteka Narodowa
291 fot. Polfilm l East News, kadr z filmu
Dzi~cioł, reż. Jerzy Gruza, 1970
303, 304 Prawo ipi~ść, fot. Jerzy Troszczyński l
Filmoteka Narodowa
305 fot. Robert Jaworski l FORUM
312 fot. Polfilm l East News
318 fot. Marek Kamiński
324 fot. Polfilm l East News, kadr
z filmu Dotkni~cie nocy, reż. Stanisław
Bareja, 1962
330, 33I archiwum Magdaleny Zawadzkiej
Wydawnictwo Marginesy dołożyło należytej staranności w rozumieniu
art. m par. 2 kodeksu cywilnego w celu odnalezienia aktualnych dysponen
tów autorskich praw majątkowych do zdjęć opublikowanych w książce.
Zuwagi na to, że przed oddaniem niniejszej książki do druku nie odnalezio
no niektórych autorów zdjęć, Wydawnictwo Marginesy zobowiązuje się do
wypłacenia stosownego wynagrodzenia z tytułu wykorzystania zdjęć aktual
nym dysponentom autorskich praw majątkowych niezwłocznie po ich zgło
szeniu do Wydawnictwa Marginesy.

· · · •· · RODZINA GWIZDULKÓW 52
zadaję sobie pytanie, dlaczego wymyśliłem akurat taki
pseudonim. Może dlatego, że wilk jest cwany, że jakoś mu
się udaje i zawsze wychodzi na swoje? Bo ja jakoś wysze
dłem bez większego szwanku ze wszystkich opresji. Wiele
razy naprawdę niewiele brakowało, ajednakjakimś cudem
przeżyłem. Od lat sobie myślę, że ten kredyt, jaki dostałem
od Pana Boga, w każdej chwili może się wyczerpać, a ja go
nadużywam. Palę, żyję niehigienicznie.
Drużyna składała się z dwóch sekcji (patroli, za-
stępów): "Zawiszaków" i "Bojowych Szkół".[...) Do
"Zawiszaków" początkowo należeli także: Wojciech
Szczepaniak i Wiesław Gołas, którzy w 1944 r. prze- •Ws:vstkie
szli do "Beesów" [,,Bojowych Szkół"•). [...) Sekcją pr:ypisv tekscie
"Beesów" dowodził jako sekcyjny dh J. Chmiel, ps. nieo:nac:one
"Kielczanin". Do tego patrolu wchodzili starsi harce
rze (15-17 lat). Byli to: Kazimierz Strójwąs, ps. "Ga
cek", Jerzy Domagalik, ps. "Orzeł", Wiesław Gołas,
ps. "Wilk" (miał 14 lat w 1944 roku).2
Pamiętam, że kiedyś dokwaterowali nam Niemca i wtedy
nasze rodzinne konspirowanie stało się jeszcze bardziej ry
zykowne, ze szpiclem pod bokiem. Jeszcze dziś słyszę jego
głos, jak mówi mamie, że powinienem jechać na roboty do
Niemiec. Pokazywał na mnie palcem i mówił: "Arbeiten,
arbeiten!". Wtedy nie zdawałem sobie chyba sprawy z za
grożenia. Wszyscy traktowaliśmy je jako coś naturalnego,
to była część gry. Dla mnie, trzynastolatka, nie istniało za
danie, którego bym się nie podjął. Jak w szkole. Jeśli było
coś do zrobienia, myślałem sobie: "Co, ja tego nie zrobię?".
I oczywiście się zgłaszałem.
Wiele razy mówili mi: "Golasie, do trzech razy sztuka.
Za trzecim razem ci się nie uda". No i nie udało się. Złapali
mnie i wsadzili do więzienia. Miałem wtedy czternaście
lat. Dziwnym zbiegiem okoliczności dostałem się do tej
samej celi, w której dwa lata wcześniej siedział mój ojciec.
Wwięzieniu kieleckim było wiele cel, a mnie musieli wsa-
inac:ej p(•chod:ą
od autorkt

dzić akurat do tej jednej. Mama na paczkach pisała ten sam
numer celi w obu przypadkach.
W Szarych Szeregach, jak to wilk, miałem swoją wata
hę. Działaliśmy w systemie trójkowym. Najczęściej razem
ze mną w akcjach brali udział Józek Chmiel, pseudonim
"Kielc::.anin", który był przybocznym naszego dowódcy,
Zygmunta Kwasa, pseudonim "Kościelny", i Kazik Strójwąs,
pseudonim "Gacek". Czasami na akcje chodziłem ze Sta
siem Nagabą iJózkiem Minkusem, pseudonim "Miś". Wielu
spośród moich kolegów z Kielc tak jak ja pochodziło zwoj
skowych rodzin. Ojca Kazika zamordowali w obozie kon
centracyjnym, a tata Józka zginął podczas walk w 1939 roku.
Teraz opowiem ci, jak udawało mi się wymigiwać. Wy
migiwałem się Niemcom wiele razy, miałem niesamowite
wprost szczęście, dziesiątki razy byłem o włos od wpadki.
Kiedyś przenosiliśmy broń z jednej dzielnicy Kielc do dru
giej. Był maj, tuż przed godziną policyjną, siąpił deszczyk.
Byłem z dwoma kolegami. Ja miałem "em-pi"...
Powiedziałeś: "em-pi"?
Nie wiesz, co to było "em-pi"? To schmeisser MP, taki auto
matyczny pistolet niemiecki. Nie widziałaś nigdy na zdjęciu
czy obrazku? Steny miały z boku magazynek, a "em-pi" na
dole. Że też ty się na tym nie znasz. Awiesz, co to takiego
panceńaust? No więc, "em-pi" był złożony, zawinąłem go
w papiery i schowałem do siatki, którą niosłem w ręku.
Niestety, w drodze papiery rozmokły i lufa schmeissera
zaczęła wyłazić na wierzch. Wziąłem więc tę torbę pod
pachę, żeby nie było widać lufy. Moi koledzy szli, każdy
osobno, przodem. Musieliśmy przejść przez wzgórze, na
którym stała katedra. Koledzy weszli do niej przez główną
bramę. Spojrzałem: Kazik Strójwąs poszedł, Józek Chmiel
też. Przed katedrą stała wacha - patrol policji. Pomyślałem,
że skoro ich przepuścili, to mnie także przepuszczą. No
i poszedłem, z "em-pi" w torbie pod pachą. Trzeba było
wejść, a potem zejść po schodkach, obok których stali

·· .. ·RODZINA GWIZDULKÓW 5~
Niemcy. Jeden schodek, drugi, było ich parę. Przejęty patro
lem zapomniałem o ostatnim schodku. I powinęła mi się
noga. Byłbym spadł, ale stojący obok Niemiec podtrzymał
mnie, łapiąc za łokieć ręki, pod którą trzymałem torbę ze
schmeisserem. Szeroko się uśmiechnął, pokrzykując dobro
dusznie: "Op, op, op!". Postawił mnie na równym gruncie,
a ja czułem, że mi słabo. Odchodziłem sztywny, czeka
jąc, aż z tyłu rozlegnie się: ,,Ha/t! Ha/t!". Poszedłem dalej.
Nic nie zauważył.
Parniętam jeszcze inny zabawny przypadek podczas
przenoszenia broni. Wtedy miałem stena. Zawiesiłem go
na pasku na szyi i zwisał mi z przodu, dyndając między
nogami, ale pod jesionką, więc nie było go widać. Szliśmy
tak i na Baranówku natknęliśmy się na łapankę. Ucieka
jąc, wpadliśmy do naszego drewnianego kościółka, gdzie
akurat trwało nabożeństwo majowe. Klęknęliśmy grzecz
nie. Klęczymy tak, śpiewamy ze wszystkimi, ja pochyliłem
głowę. Po chwili podnoszę ją i na wysokości oczu mam
mojego kradzionego stena, a raczej jego rączkę, którą zapo
mniałem złożyć. Kiedy klęczałem, wysunął mi się z przodu
spod jesionki i sterczał tak na widoku. Na szczęście nikt
nie zauważył, a ja się spociłem jak mysz. To było zupełnie
jak w kabarecie, ale ja sobie tego nie wymyśliłem. Komizm
w dramacie.
W czasie okupacji brałem też udział w akcjach wy
konywania wyroków AK na konfidentach. Pamiętam, że
kiedyś miałem dostarczyć broń, parabellum, pewnemu
chłopakowi, znacznie starszemu ode mnie żołnierzowi AK,
którego oczywiście nie znałem. Powiedziano mi, że będzie
się przechadzał z dziewczyną, która miała trzymać w ręku
kwiatek. No i rzeczywiście, zobaczyłem objętą wpół parę
młodych ludzi z kwiatkiem. Podbiegłem więc do nich ijuż
miałem wyciągać tę parabelkę, aż tu nagle słyszę gwizd.
Oglądam się, a w moim kierunku idzie inna para młodych
ludzi z kwiatkiem i chłopak kiwa na mnie ręką. O mały
włos, awcisnąłbym broń komuś innemu. Podeszli do mnie,
chłopak wziął broń i kazał iść parę kroków za sobą. Dziew-

czyna zniknęła. Poszliśmy do jakiegoś domu, ja czekałem
na klatce schodowej na dole, a on wspiął się na górę. Po
chwili był z powrotem, oddał mi pistolet i poszedł. Wyrok
został wykonany.
~== Pękniesz z bólu ========================
Pamiętnymi i tragicznymi zarazem wydarzeniami
w 1944 r. były aresztowania Wojtka Szczepaniaka
(w tydzień po wybuchu powstania w Warszawie)
i Wieśka Golasa (w połowie listopada).
[...] Śmierć Wojtka dotknęła nas bardzo mocno
i okryła żałobą. [...] Pomimo tej tragedii harcerze
wykazywali nadal wiele zapału do konkretnych
działań. Wyróżnili się w tzw. ,.wędzeniu" broni.
[...] Wiele sprytu i odwagi wykazywał Wiesław
Golas. Z chłopięcą brawurą angażował się w ak
cje, w których braliśmy udział. Ich nasilenie miało
miejsce jesienią 1944 r. W tym czasie obok szkoły
na Baranówku zatrzymała się na dłuższy czas sa
modzielna kompania mostowa (z groźnym lwem
w herbie). Jej samochody zawierały duże ilości ma
teriałów wybuchowych. Świadczyło to o zbliżaniu
się frontu, o gotowości Niemców do wysadzania
mostów i innych obiektów. Niemcom z tej kom
panii harcerze kradli materiały wybuchowe, unie
ruchamiali samochody przez odkręcanie i ukry
wanie kół.
[...]Kompania mostowa pewnej nocy, po zrzuce
niu przez ,.kukuruźnik" bomby, która nie wybuchła,
przeniosła się do Kostomlotów i stała tam między
chłopskimi domami. Jednostki tych dywizji stacjo
nowały na Stadionie i na terenie Kolonii Ogród.
Wiele samochodów z bronią i amunicją miało
miejsce postoju na ul. Pokojowej - dziś Husarskiej.3

Golas

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

Similar to Golas

Similar to Golas (20)

More from Księgarnia Grzbiet

More from Księgarnia Grzbiet (20)

Golas