1. *Gavrilo Princip je bio član tajne
organizacije Mlada Bosna, koji je
izvršio atentat na austrougarskog
prestolonaslednika Franca
Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju
28. juna 1914.
2. Atentat na Franca Ferdinanda
*Franc Ferdinand je došao u Sarajevo na čelu vojnih snaga
koje su vršile manevre u okolini grada. Srpsko stanovništvo
grada je njegovo pojavljivanje na čelu vojske doživljavalo
kao provokativno, budući da se sve to odigravalo na
Vidovdan.
3. Presuda i kazna:
*U vreme kad se dogodio atentat, Gavrilo Princip je bio suviše
mlad za smrtnu kaznu, pa je osuđen na dvadeset godina zatvora,
gde je bio izložen mučenjima.
Kaznu je služio u češkom Terezinu, gde je i umro od tuberkuloze
28. aprila 1918., malo pred kraj Prvog svetskog rata. Pri kraju
života je bio zbog loših zatvorskih uslova vrlo oslabio i imao oko
četrdeset kilograma.
4. Ostavština:
*Grob Gavrila Principa se danas nalazi u kapeli vidovdanskih heroja
u Sarajevu. Auto, Gavrilov pištolj i okrvavljena uniforma Franca
Ferdinanda nalaze se u vojnoistorijskom muzeju u Beču. Metak koji
je ubio Ferdinanda izložen je u češkom gradu Konopište.
Protivnička strana, pak, u više mahova i na razne načine pokušavala
je da okalja ime Gavrila Principa. Tako npr. bivši privatni sekretar
ubijenog austrougarskog prestolonaslednika, Paul Nikič Bule, u
svojoj knjizi „Pred Oluju“pominje, između ostalog, i zatvorske dane
sarajevskih atentatora. Bazirajući se na priči jednog oficira koji je
posetio Principa u njegovoj ćeliji u Terezenštata, veli da je Princip „u
predsmrtnim mukama grešnika, pod teretom svoje savesti, padao u
očajanje zbog svoga zločina i kajao se u ludačkim nastupima
jecanja“.Američki i nemački mediji su ga pred stogodišnjicu atentata
poredili sa Osamom bin Ladenom.
