ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΒΑΔΕΙΑ

1. ΟΙ ΣΚΑΛΚΑΝΤΖΑΡΑΙΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΖΥΜΩΜΑ (ΛΕΒΑΔΙΑ)
Οι Σκαλκαντζαραίοι είναι ψηλοί μαύροι και μαλλιαροί, έρχουνται τα
δωδεκαήμερα και κατεβαίνουν από τα τζάκια 'ς τα σπίτια, για να
μαγαρίζουν τα πράματα, γι' αυτό τη νύκτα βουλώνουν οι άνθρωποι
τοις στάμναις και τοις βαρέλλαις μην κατουρήσουν μέσα οι
Σκαλκαντζαραίοι.
Μια νύχτα πήγαν 'ς το σπίτι μιανής γυναικός κ' εφώναζαν
«Γειτόνισσα, γειτόνισσα, σήκω να ζύμωσης, γιατί έφεξε - κ' ήταν
ακόμη πριν από τα μεσάνυχτα - αρχίσαμε και μεις, ζυμώσαμε και θα
κάψουμε το φούρνο».
Η γυναίκα θάρρεψε πως της φωνάζει η γειτόνισσά της, σηκώνεται,
βάνει νερό, ζυμώνει, έγινε το ψωμί, ανάβει το φούρνο, το ρήχνει,
καρτερεί να φέξη, που να φέξη; Της φωνάζουν πάλι οι
Σκαλκαντζαραίοι, αλλ' εκεί να και λαλούν τα κοκόρια. Λένε τότε,
«Σηκωθήτε να φύγωμε, λάλησαν τα κοκόρια».
Λέει ο Σκαλκάντζαρος,
«Ακόμη δε φεύγομε, μια φορά λάλησαν».
Αλλ' όσο να πή το λόγο, λάλησαν και πάλι και πάλι, τρείς φοραίς. Τότε
λέει ο μεγάλος,
«Σηκωθήτε να φύγωμε, λάλησε μαύρος κόκορας, και αφήτε τη
γειτόνισσα, μη μας πιάσουν».
Και έτσι εγλύτωσε αυτή.
Την παραμονή των Φώτων το πρωί παίρνουν οι άνθρωποι τη στάχτη
και τη σκορπίζουν τριγύρω 'ς τα σπίτια, για να φύγουν οι
Σκαλκαντζαραίοι και να μην ξαναπατήσουν. Τους διώχνει ο παπάς
πώρχεται ν' αγιάση τα σπίτια, και αυτοί τότε λέν ο ένας 'ς τον άλλο :
«Σηκωθήτε για να φύγωμε, τι έρχεται ο παπάς, ο παπάς με αγιασμό,
κ' η παπαδιά με τη βρεχτούρα».

2. ΤΑ ΣΚΑΛΙΚΑΝΤΖΕΡΙΑ (ΑΡΑΧΩΒΑ ΤΗΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ)
Τα Σκαλικαντζέρια έρχουνται 'ς τα χουριά τα δωδεκαήμερα και
φεύγουν την παραμονή των Φώτων. Την παραμονή του Χριστού
έρχονται από πολλά μέρη και περιμένουν απόξω από το χωριό, και
άμα σμίξη η γημέρα με τη νύχτα μπαίνουν μέσα. Είναι κακά και
πονηρά, μα δεν μπορούν να βλάψουν τους ανθρώπους, γι' αυτό κ' οι
γυναίκες ακόμη τα περιπαίζουν και τα βρίζουν και τα λέν
σταχτοπόδηδες, σταχτιάδες, κατουρλήδες, κι' άλλα πολλά.
Καθένας από τους Σκαλικαντζέρους έχει κι' από να κουσούρι, καθώς
και τα ζώα τους. Άλλοι είναι κουτσοί, άλλοι στραβοί, άλλοι
μονόματοι, μονοπόδαροι, στραβοπόδαροι, στραβόστομοι,
στραβοπρόσωποι, στραβομούρηδες, στραβοχέρηδες, ξεπλατισμένοι,
τσακισμένοι, και κοντολογής όλα τα κουσούρια και τα σακατλίκια τα
βρίσκεις απάνω τους.
Και όπως είναι αυτοί, τέτοια είναι και τα ρούχα τους ελεεινά,
ξεσχισμένα φτειασμένα από χίλια δυο κουρέλια λογής λογής. Τέτοια
είναι και τα στολίδια πώχουν 'ς τα ζά τους. Μα και τα φερσίματά τους
και η περπατησιά τους και όλα τους είναι για να γελάη κανείς και
δείχνουν πως είναι πολύ κουτοί και μπαίγνια.
Ένας, να ειπούμε ψηλός ως ακεί απάνω, μακροπόδαρος, καβαλκεύει
ένα μικρόν πετεινό και τα πόδια του σέρνονται καταγής, άλλος πάλι
κοντορεβίθης κάθεται απάνου σε γαϊδούρι τόσο ψηλό, που όταν
πέφτη δεν μπορεί ν' ανέβη πάλι και φωνάζει να του δώσουν βοήθεια,
το γαϊδούρι του πατεί τα σκέλια του μακροπόδαρου, σκούζει κι'
αυτός και φοβερίζει εκεί που είν' αυτοί πιασμένοι πάει άλλος να
καβαλλικέψη το μονόματο σκυλί του και πατεί απάνω.
Συλλογή ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ