2. Տիցիանո Վեչելլո կամ Տիցիան իտալ.՝ Tiziano
Vecellio [1](Ծնվ. 1477 կամ 1488-90 Պիեր դի Կադոր,
Բելլունո քաղաքի մոտ, Վենետիկի հանրապետություն,
մահ. Օգոստոսի 27,[2] 1576, Վենետիկ)։
Վերածնունդ|վերածնունդի Իտալիայի 16-րդ դարի
վենետիկյան դպրոցի վաղ շրջանի ներկայացուցիչ,
Իտալական բարձր վերածնունդի գլխավոր
ներկայացուցիչներից մեկը։
Նրա կյանքի ժամանակ
Ծննդյան վայրի անունով (Պյեվե դի Կադորե) նրան
հաճախ կոչել են դա Կադորե, հայտնի է նաև Տիցիան
Աստվածային։

3. 
Տիցիանը 10 տարեկանում Վենետիկում խճանկարչության դասեր է առել Սեբաստիան Ձուկատոյից, մի քանի տարի անց աշակերտել է
նկարիչ Ջովաննի Բելլինիին՝ Ջորջոնեի և ապագա նշանավոր այլ նկարիչների հետ։
Մոտ 1508 թ-ին Ջորջոնեին օգնել է ստեղծելու Վենետիկի
գերմանական իջևանատան որմնանկարները, իսկ վերջինիս մահից (1510 թ.) հետո ավարտել է նրա «Քնած Վեներան» կտավը։
Տիցիանն
աշխատել է հիմնականում Վենետիկում, նաև Պադուայում (1506 թ.), Ֆեռարայում (1516 և 1523 թթ.), Մանտուայում (1536–37 թթ.), Ուրբինոյում
(1542–44 թթ.), Հռոմում (1545–46 թթ.) և Աուգսբուրգում (Գերմանիա, 1548 և 1550– 1551 թթ.)։
Ստեղծել է աստվածաշնչյան և դիցաբանական
թեմաներով նկարներ, հայտնի է նաև որպես դիմանկարիչ։
Տիցիանը 30 տարեկանում Վենետիկի լավագույն նկարիչն էր։
Նրա արվեստն
աչքի է ընկնում կյանքի բազմակողմանի ընդգրկումով, դարաշրջանի դրամատիկ բախումների խոր բացահայտմամբ։ 1510ական
թվականների կեսից Տիցիանը մշակել է ուրույն ոճ. նրա կերպարներին բնորոշ է հանգստությունը, իսկ կտավներին՝ մաքուր գույների
ներդաշնակությունը։ 151030-ական թվականներին նկարիչն առավելապես ստեղծել է պաթոսով և դինամիկայով օժտված գործեր՝ «Սալոմե»
–
(1515 թ.), «Ֆլորա» (մոտ 1515 թ.), «Երկնային և երկրային սեր» (մոտ 1515–16 թթ.), «Աստվածամոր համբարձվելը» (1518 թ.), «Կեսարի դինարը»
(1518 թ.), կենսալի կերպարներ, սլացիկ շարժումներով հորինվածքներ («Բաքոսը և Արիադնան», 1523 թ.)։
Տիցիանը կրոնական և
դիցաբանական թեմայով նկարներում հաճախ ներմուծել է ճարտարապետական ֆոն և կենցաղային մանրամասեր («Պեզարո ընտանիքի
տիրամայրը», 1526 թ., և այլն)։ 151926 թթ-ին որմնանկարել է մի շարք Ավագ խորաններ։
–
Տիցիանի դիմանկարչական արվեստը ծաղկել է 1530–
40-ական թվականներին. ժամանակակիցների կերպարներում ընդգծել է նրանց բնավորության գծերը, յուրաքանչյուրի համար գտել
հորինվածքային հնարամիտ, գունային յուրօրինակ լուծումներ («Հիպպոլիտո Մեդիչի», 1532–33 թթ., «Վեներա», 1538 թ., «Պիետրո Արետինո»,
1545 թ., «Պողոս III պապը Ալեսսանդրո և Օտտավիո Ֆառնեզեների հետ», 1545–46 թթ., և այլն)։ XVI
դարի կեսից՝ ստեղծագործության ուշ
շրջանում, Տիցիանը հասել է կատարյալ գեղանկարչականության և կրոնական ու դիցաբանական թեմաների մեկնաբանման բացառիկ
խորության։
Մարդու մարմնի գեղեցկությունը նկարչի գործերի առանձնահատուկ թեմաներից է («Դանայա», մոտ 1554 թ., «Վեներան հայելու
առջև», 1550-ական թվականներ, «Եվրոպայի առևանգումը», մոտ 1559 թ., և այլն)։
Այդ շրջանի կրոնական թեմայով նկարներին («Սուրբ
Հիերոնիմոս», մոտ 1552 թ., «Ապաշխարող Մարիամ Մագդաղենացին», 1560-ական թթ., «Սուրբ Սեբաստիանոս», 1570 թ., և այլն) բնորոշ են
գունային նուրբ ելևէջներն ու ազատ կերպավորումը։
Տիցիանը գեղանկարչության մեջ մշակել է նոր տեխնիկա. ներկերը կտավին քսել է և՜
վրձնով, և՜ մատներով, և՜ քսաթիակով։ ստեղծել է նաև գծանկարներ։
Նա
Տիցիանի նկարներն ուսումնասիրել են տարբեր երկրների ու
դարաշրջանների նկարիչներ (Տինտորետո, Էլ Գրեկո, Ռեմբրանդ, Էդուարդ Մանե, Դիեգո Վելասկեզ, Պիտեր Ռուբենս և ուրիշներ)։
Նրան
անվանել են Աստվածային Տիցիան։
Տիցիանի գործերից պահվում են Լոնդոնի ազգային, Բեռլինի, Հռոմի Բորգեզե, Ֆլորենցիայի Պալատին
պատկերասրահներում, Փարիզի Լուվր, Սանկտ Պետերբուրգի Էրմիտաժ և այլ թանգարաններում։
Նրա անունով կոչվել է խառնարան
Փայլածու (Մերկուրի) մոլորակի վրաֈԻսպանիայի Կառլոս V թագավորը Տիցիանին հրավիրել է իր մոտ և արժանացրել հատուկ պատվի ու
հարգանքի։ Ես կարող եմ ունենալ հերցոգ, սակայն չեմ կարող գտնել երկրորդ Տիցիան»,– ասել է նա։ անգամ նկարելու ժամանակ
«
Մի
Տիցիանի ձեռքից վրձինն ընկել էֈ Կառլոս V-ը բարձրացրել է այն և ասել. «Տիցիանին ծառայելը պատիվ է նույնիսկ թագավորի համար»։

4. Մարդու մարմնի գեղեցկությունը նկարչի գործերի առանձնահատուկ թեմաներից է («Դանայա»,
մոտ 1554 թ., «Վեներան հայելու առջև», 1550-ական թվականներ, «Եվրոպայի առևանգումը», մոտ
1559 թ., և այլն)։
Այդ շրջանի կրոնական թեմայով նկարներին («Սուրբ Հիերոնիմոս», մոտ 1552 թ.,
«Ապաշխարող Մարիամ Մագդաղենացին», 1560-ական թթ., «Սուրբ Սեբաստիանոս», 1570 թ., և
այլն) բնորոշ են գունային նուրբ ելևէջներն ու ազատ կերպավորումը։
Տիցիանը
գեղանկարչության մեջ մշակել է նոր տեխնիկա. ներկերը կտավին քսել է և՜ վրձնով, և՜
մատներով, և՜ քսաթիակով։
Նա ստեղծել է նաև գծանկարներ։
Տիցիանի նկարներն
ուսումնասիրել են տարբեր երկրների ու դարաշրջանների նկարիչներ (Տինտորետո, Էլ Գրեկո,
Ռեմբրանդ, Էդուարդ Մանե, Դիեգո Վելասկեզ, Պիտեր Ռուբենս և ուրիշներ)։
Նրան անվանել են
Աստվածային Տիցիան։
Տիցիանի գործերից պահվում են Լոնդոնի ազգային, Բեռլինի, Հռոմի
Բորգեզե, Ֆլորենցիայի Պալատին պատկերասրահներում, Փարիզի Լուվր, Սանկտ Պետերբուրգի
Էրմիտաժ և այլ թանգարաններում։
Նրա անունով կոչվել է խառնարան Փայլածու (Մերկուրի)
մոլորակի վրաֈԻսպանիայի Կառլոս V թագավորը Տիցիանին հրավիրել է իր մոտ և արժանացրել
հատուկ պատվի ու հարգանքի։ Ես կարող եմ ունենալ հերցոգ, սակայն չեմ կարող գտնել
«
երկրորդ Տիցիան»,– ասել է նա։ անգամ նկարելու ժամանակ Տիցիանի ձեռքից վրձինն ընկել էֈ
Մի
Կառլոս V-ը բարձրացրել է այն և ասել. «Տիցիանին ծառայելը պատիվ է նույնիսկ թագավորի
համար»։


5. Լյուդովիքի Արիստոյի դիմանկարը
Սեր հողեղեն , սեր երկնային
Կարլ 5-րդի դիմանկարը
Ուրբինյան Վեներա

6. Պատրաստեց՝ Վանուշ Պապիկյանը
Աղբյուրը՝
http://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%B6