enerji

2. I. Evsel atıklar
Günlük hayatta ve sanayide
kullanılan milyonlarca çeşit
madde vardır. Bu maddelerin
büyük çoğunluğu bir süre
kullanıldıktan sonra fiziksel ve
ekonomik ömrünü tamamlar ve
artık kullanılamaz hale gelir. Bu
maddeler artık birer çöptür ve
atık olarak adlandırılır.

3. Herhangi bir faaliyet sonunda
çevreye bırakılan her türlü
maddeye ATIK denir. Ev, ofis ,
okul ve işyeri gibi yaşamsal
alanlarda oluşan ve kullanım
ömrünü tamamlayarak artık
kullanılamaz haline gelmiş olan
her türlü madde EVSEL ATIK
olarak sınıflandırılır.

4. II. Geri dönüşüm
Evsel atıklar içerisinde metal, kağıt, plastik,
cam, yiyecek artıkları, kızartma yağları
vardır. Pis su boruları ile kanalizasyona
bırakılan atık sularda evsel atık sınıfındadır.
Bu evsel atıkların bir kısmı yapıları itibari ile
geçirildikleri bazı işlemler sonucunda tekrar
ham madde olarak kullanılabilir duruma
getirilebilmektedir. Yeniden değerlendirilme
imkanı olan atıkların çeşitli fiziksel veya
kimyasal işlemlerden geçirilerek üretim
sürecine dahil edilmesine GERİ DÖNÜŞÜM
denir.

6. Geri Dönüştürülebilen Atıklar
Evsel atıkların içindeki bazı
maddeler geri dönüştürülebilir.
Evsel geri dönüştürülebilen
atıklar aşağıda verilmiştir.
*Cam *Kağıt
*Plastik *Metal Ambalaj

7. A . Cam Atıkların Geri Dönüşümü
Temel bileşenleri kum, kireç taşı ve çamaşır
sodası olan cam sınırsız sayıdan geri
dönüşme özelliğine sahiptir. Toplanarak
renklerine göre ayrılırlar ve eritilerek geri
dönüşüm işlemine tabi tutulurlar . Camın
geri dönüşümü ile enerji tüketiminde %25 ,
hava kirliliğinde %20 , maden atığında %80
ve su tüketiminde %50 tasarruf
sağlanmakta ayrıca kum , soda , kireç gibi
doğal kaynaklar korunmaktadır.

8. B. Kağıt Atıkların Geri Dönüşümü
Kağıdın ham maddesi selülozdur. Ağaç gövdeleri
selülozun en temel kaynağıdır. Yani kağıt üretimi
ormanlara ciddi zarar verir. Bu nedenle kağıdın geri
dönüşümü çok önemlidir. Ancak atık kağıtta geri
dönüşüm sınırlıdır. Beş kez işlem gören kağıt artık
özelliğini yitirmiş olur ve bir daha toplanıp işlemden
geçirilmez. Bu nedenle geri dönüşüm yoluyla elde
edilen ham madde asıl ham maddeye belirli oranlarda
katılarak geri dönüşüm süreci uzatılmaktadır. 1 ton
kullanılmış kağıt geri kazanılırsa 17 yetişkin ağaç
kurtarılmış olur.

9. C. Metal Atıkların Geri Dönüşümü
Kullanılmış metal atıklarına hurda adı verilir.
Metallerde cam gibi sınırsız sayıda geri
dönüşümü yapılabilen maddelerdir. Toplanan
metal atıklar türlerine göre ayrılarak geri
dönüşüme tabi olur. Elde edilen metaller yeni
metallerin üretim sürecine doğrudan
katılırlar ve ham madde olarak yeni
ürünlerin üretiminde kullanılır.

10. D. Plastik Atıkların Geri
Dönüşümü
Plastik ürünleri her geçen yıl daha çok
kullanılmakta ve üretimleri sürekli
artmaktadır. Doğada çok uzun süre yok
olmayan plastikler büyük çevre kirliliklerine
neden olur . Bu nedenle plastiklerin geri
dönüşümü de çok önemlidir . Geri dönüşümü
en yaygın olarak yapılan plastikler günlük
hayatta ambalaj malzemesi olarak kullanılan
ve su şişelerinde kullanılan plastik türleridir.

11. E. Kızartma Yağları
Sıvı atık olan yağların doğrudan
lavaboya veya çevreye bırakılması
özellikle su kaynaklarının kirlenmesine
neden olur. Bundan dolayı yağlar
dikkatli bir şekilde toplanmalıdır. Atık
kızartma yağları kullanılarak yakıtlar
elde edilir.

13. III. Atık Kontrolü
Evsel atıkların geri dönüşümünün
kolay yapılabilmesi açısından
kaynağında birbirlerinden
ayrılması çok önemlidir.
Birbirinden önceden ayrılmış
cam, metal, plastik ve kağıt
kolaylıkla geri dönüşüm
tesislerine taşınabilmektedir.

14. IV. Geri Dönüşüm Yararları
Evsel atıklar yapıları itibari ile çevre kirliliğine neden olurlar
ve atıklar doğada farklılıklar olsa da çok uzun süre yok
olmadan kalırlar. Ayrıca kullandığımız malzemelerin üretimi
sırasında kullanılan ham maddeler doğadan elde edilir.
Nüfus ve ihtiyacın her geçen gün artması doğal kaynakların
da azalmasına neden olmaktadır. Tüm bu nedenlerle geri
dönüşüm olayının bir çok yararlı sonucu vardır. Bunlar;
*Doğal kaynakları korur.
*Enerji tasarrufu sağlar.
*Atık miktarını azaltır.
*Ekonomik katkı sağlar.
şeklinde özetlenebilir.

15. V. Atık Suların Arıtımı
Evsel atık sular içerdikleri yağ , organik madde
deterjan gibi bir çok kimyasal bileşen nedeniyle çevre
kirliliğine neden olurlar . Bu nedenle atık suların doğal
su kaynaklarına karışmadan önce bir arıtımdan
geçmeleri ve bu zararlı maddelerden ayrıştırılmaları
gereklidir.
Atık su arıtma aşamaları temel olarak üçe ayrılır :
*Fiziksel arıtma yöntemleri
*Kimyasal arıtma yöntemleri
*Biyolojik arıtma yöntemleri

16. GELECEĞİNİZİ ÇÖPE ATMAYIN!

17. VI. Geri Dönüşümün Ülke
Ekonomisine Katkısı
Kağıt, plastik , cam ve metal gibi malzemelerin üretimi
oldukça zahmetli ve masraflıdır. Doğal kaynakların ham
maddeye dönüşümü de zahmetli ve masraflıdır.
Ayrıca bir çok ürün için gerekli ham madde yurt dışında
ithal edilmektedir. Tüm bu nedenlerden dolayı geri dönüşüm
ekonomik olarak büyük bir katkı sağlamaktadır. Bütün
bunların dışında geri dönüşüm sektörü çalışan istihdamı
sağlayarak işsiz sayısını azalmasına katkıda bulunmaktadır.
Ülkemizde her yıl geri kazanılan kağıt, metal, cam ve
plastik gibi atıkların toplamı yaklaşık 1 milyon tonu
bulmaktadır. Geri dönüşüm sayesinde ham maddelerin
azalması ve doğal kaynakların tükenmesi önlenerek, ülke
ekonomisine katkı sağlanmaktadır.