Καταγγελία Λαυρεωτικής στην Unesco

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ
ΑΠ. ΠΑΠΑΚΩΝ΢ΣΑΝΣΙΝΟΤ – ΕΛ. ΚΟΤΣ΢ΙΜΠΟΤ – Γ. ΚΑΣΡΟΤΓΚΑΛΟ΢ ΚΑΙ
΢ΤΝΕΡΓΑΣΕ΢
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ
Δρ. ΑΠΟ΢ΣΟΛΟ΢ ΠΑΠΑΚΩΝ΢ΣΑΝΣΙΝΟΤ
ΚΑΙ ΢ΤΝΕΡΓΑΣΕ΢
Πατριάρχου Ιωακείμ 30-32, 10675 Αθήνα - Κολωνάκι
Τηλ. 210-7222007, Fax 210-7222182
www.apapaconstantinou-lawfirm.gr

AP. PAPACONSTANTINOU – EL. KOUTSIBOU – G. KATROUGALOS &
ASSOCIATES LAW FIRM
LAW OFFICE
Dr. APOSTOLOS PAPACONSTANTINOU
& ASSOCIATES
30-32 Patriarchou Ioakim str., 10675 Athens - Kolonaki
Tel. 0030210-7222007, Fax 0030210-7222182
www.apapaconstantinou-lawfirm.gr

ΠΡΟ΢
UNITED NATIONS EDUCATIONAL, SCIENTIFIC AND
CULTURAL ORGANIZATION (UNESCO)
(Τπόςε Γεληθήο Γηεπζύληξηαο θαο IRINA BOKOVA)

Κνηλ. : - ΠΡΩΘΤΠΟΤΡΓΟ ΣΖ΢ ΔΛΛΑΓΑ΢
-ΤΠΟΤΡΓΟ ΠΟΛΗΣΗ΢ΜΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤΡΗ΢ΜΟΤ
- ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΔΘΝΗΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ
ΓΗΑ ΣΖΝ UNESCO

ΚΑΣΑΓΓΔΛΗΑ
ΣΟΤ ΓΖΜΟΤ ΛΑΤΡΔΩΣΗΚΖ΢, ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ΢
ΑΣΣΗΚΖ΢ (ΔΛΛΑΓΑ)
ΚΑΗ ΔΚΑΣΟΝΣΑΓΩΝ ΚΑΣΟΗΚΩΝ ΣΖ΢
ΛΑΤΡΔΩΣΗΚΖ΢
Γηθεγνξηθφ Γξαθείν 1
Γξ. Απ. Παπαθσλζηαληίλνπ θαη ΢πλεξγάηεο
Παηξηάξρνπ Ησαθείκ 30-32, 10675 Αζήλα - Κνισλάθη
Σει. 210-7222007, Fax 210-7222182, e-mail: apapaconstantinou.law@gmail.com

ΔΠΗ ΣΖ΢ ΔΠΗΥΔΗΡΟΤΜΔΝΖ΢ ΚΑΣΑ΢ΣΡΟΦΖ΢ ΣΟΤ
ΑΡΥΑΗΟΛΟΓΗΚΟΤ ΥΩΡΟΤ ΣΟΤ ΟΒΡΗΟΚΑ΢ΣΡΟΤ
ΚΔΡΑΣΔΑ΢

Αζήλα, 28 Ηαλνπαξίνπ 2011

Αμηόηηκε θα Γεληθή Γηεπζύληξηα.
Ο Γήκνο Λαπξεσηηθήο βξίζθεηαη ζηελ Αλαηνιηθή Αηηηθή
(Διιάδα) θαη πεξηιακβάλεη ηηο πφιεηο Κεξαηέα θαη Λαχξην, θαζψο θαη
ηνλ νηθηζκφ ηνπ Αγίνπ Κσλζηαληίλνπ (Κακάξηδα). Πξφθεηηαη, φπσο είλαη
επξχηεξα γλσζηφ, γηα πεξηνρή κε ηδηαίηεξν αξραηνινγηθφ, ηζηνξηθφ θαη
πνιηηηζηηθφ ελδηαθέξνλ, αθνχ ζε απηήλ πεξηιακβάλεηαη ζύκπιεγκα
αξραηνινγηθώλ ρώξσλ, κεηαμύ ησλ νπνίσλ είλαη νη αξραηνινγηθνί
ρώξνη ηνπ ΢νπλίνπ θαη ηνπ Οβξηνθάζηξνπ Κεξαηέαο. Ζ πεξηνρή ηεο
Λαπξεσηηθήο ήηαλ ηδηαίηεξα γλσζηή θαηά ηελ αξραηφηεηα ιφγσ ηδίσο
ηνπ πινχζηνπ ζε κεηαιιεχκαηα αξγχξνπ, κνιχβδνπ, ζηδήξνπ, ραιθνχ
θ.ά. ππεδάθνπο, ε αμηνπνίεζε ησλ νπνίσλ θαηέζηεζε ηελ Αξραία Αζήλα
θπξίαξρε θαη ηεο επέηξεςε λα θπξηαξρήζεη ζην Αηγαίν. Οξηνζεηείηαη
απφ ηνλ Τκεηηφ ζηα δπηηθά, ηε Μεξέληα ζηα βφξεηα θαη ην ΢αξσληθφ
θφιπν απφ ηα λνηηναλαηνιηθά, ελψ πεξηιακβάλεη ηνπο βξαρψδεηο φγθνπο
ηνπ Οιχκπνπ θαη ηνπ Λαπξίνπ, θαζψο θαη ην αθξσηήξη ηνπ ΢νπλίνπ, κε
ηνλ εμαηξεηηθήο ηζηνξηθήο ζεκαζίαο Ναφ ηνπ Πνζεηδψλνο.
Δλφςεη ησλ αλσηέξσ ηδηαίηεξσλ πνιηηηζηηθψλ θαη ηζηνξηθψλ
ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο, ε πεξηνρή ηεο Λαπξεσηηθήο θεξχρζεθε κε ηελ
Απόθαζε Α1/Φ02/30896/1243/11.07.1980 ηνπ Τπνπξγνύ Πνιηηηζκνύ
(«Πεξί θεξχμεσο ηεο πεξηνρήο Λαπξεσηηθήο, σο Αξραηνινγηθνχ Υψξνπ,

ηζηνξηθνχ ηφπνπ θαη ηνπίνπ ηδηαηηέξνπ θπζηθνχ θάιινπο») (Φ.Δ.Κ. η. Β΄,
αξηζκ. 852/03.09.1980) «απφ ηελ Αλάβπζζν έσο ηνλ θφιπν Γαζθαιεηνχ
Κεξαηέαο πξνο Βνξξά θαη έσο ην ΢νχλην θαη ην Λαχξην πξνο Νφην, σο
Αξραηνινγηθόο ρώξνο, ηζηνξηθό ηνπίν θαη ηνπίν ηδηαίηεξνπ θπζηθνύ
θάιινπο, επεηδή: α) Ζ πεξηνρή απηή πεξηιακβάλεη ζεκαληηθφηαηα αξραία
εξείπηα θαη εθηεηακέλεο αξραίεο κεηαιιεπηηθέο εγθαηαζηάζεηο, φπσο ι.ρ.
κεγάια ζπγθξνηήκαηα εξγαζηεξίσλ εκπινπηηζκνχ αξγπξνχρνπ
κεηαιιεχκαηνο, β) εθηφο απφ ηα γλσζηά αξραία εξείπηα, πνπ εθηείλνληαη ζε
φιε ηε ρεξζφλεζν ηεο Λαπξεσηηθήο θαη πνπ δελ έρνπλ αθφκε εξεπλεζεί,
πεξηιακβάλνληαη θαη γλσζηνί Αξραηνινγηθνί ρψξνη…». ΢εκεηψλεηαη φηη ε
αλσηέξσ Τπνπξγηθή Απφθαζε εμεδφζε, φπσο πξνθχπηεη απφ ην πξννίκηφ
ηεο, κε έξεηζκα ηηο δηαηάμεηο ηνπ θ.λ. 5351/1932 «Πεξί Αξραηνηήησλ» θαη
θαηφπηλ ηεο από 14.05.1980 Γλσκνδόηεζεο ηνπ Σνπηθνύ ΢πκβνπιίνπ
Μλεκείσλ Αηηηθήο θαη Νήζσλ.
Δμάιινπ, κε ηελ Απόθαζε ηνπ Τπνπξγνύ Πνιηηηζκνύ
ΤΠΠΟ/ΑΡΥ/Α1/ Φ02/61126/3407/14.12.1995 («Θεζκνζέηεζε Εσλψλ
Α΄ απνιχηνπ πξνζηαζίαο, αδφκεησλ ζε πεξηνρέο ηεο Λαπξεσηηθήο
ρεξζνλήζνπ, ζην ιφθν “Οβξηφθαζηξν” Κεξαηέαο…») (Φ.Δ.Κ. η. Β΄,
αξηζκ. 1070/29.12.1995), νξίζηεθε σο «ΕΩΝΖ Α2» ε πεξηνρή ζηε ζέζε
«Οβξηόθαζηξν» Κεξαηέαο, ε νπνία εληάζζεηαη ζηνλ ππξήλα ηεο θαηά
ηα αλσηέξσ ραξαθηεξηζκέλεο σο «Αξραηνινγηθνχ ρψξνπ, ηζηνξηθνχ
ηνπίνπ θαη ηνπίνπ ηδηαίηεξνπ θπζηθνχ θάιινπο» πεξηνρή ηεο Λαπξεσηηθήο.
΢ηελ σο άλσ πεξηνρή ηνπ Οβξηνθάζηξνπ Κεξαηέαο βξίζθεηαη ν
νκώλπκνο ιόθνο, φπνπ, ζχκθσλα κε ηελ αλσηέξσ Τπνπξγηθή Απφθαζε,
«ζώδεηαη ζε θαιή θαηάζηαζε νρπξσκέλνο νηθηζκόο ειιεληζηηθώλ
ρξόλσλ». ΢χκθσλα κε ηελ ελ ιφγσ Απφθαζε ε ζεζκνζέηεζε ησλ
αλσηέξσ Εσλώλ Α΄ απνιύηνπ πξνζηαζίαο πξαγκαηνπνηείηαη «γηα
ιόγνπο πξνζηαζίαο ηνπ ζεκαληηθόηαηνπ θεξπγκέλνπ αξραηνινγηθνύ
ρώξνπ ηεο Λαπξεσηηθήο Υεξζνλήζνπ, θαζώο θαη ησλ αξραηνινγηθώλ

ρώξσλ ζηηο πεξηνρέο “Οβξηόθαζηξν” Κεξαηέαο… θαη ζηε λήζν
Παηξόθινπ Ννκνύ Αηηηθήο…». Αθφκε, ζηελ Απφθαζε νξίδεηαη φηη ζηε
Εώλε Α΄ «απαγνξεχνληαη νπνηαδήπνηε αιινίσζε ηνπ εδάθνπο, ε δφκεζε,
θαζψο θαη νπνηαδήπνηε θαηαζθεπή, γηα ηελ νπνία απαηηείηαη ή δελ
απαηηείηαη ε έγθξηζε ηεο αξκφδηαο πνιενδνκηθήο αξρήο. Απφ ηελ
απαγφξεπζε απηή ησλ λέσλ θαηαζθεπψλ εμαηξείηαη κφλν ε δπλαηφηεηα
ηνπνζέηεζεο ειαρίζησλ μχιηλσλ θπιαθίσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ ή
ηνπ Τπνπξγείνπ Γεσξγίαο, εθφζνλ ελδερνκέλσο θξηζνχλ απνιχησο
αλαγθαία… Όπνπ ππάξρνπλ δαζηθέο εθηάζεηο, απηέο ζα δηαηεξήζνπλ ην
δαζηθφ ραξαθηήξα ηνπο. Οη αλαδαζψζεηο, θαζψο θαη θάζε ζπλαθέο κε ηελ
πξνζηαζία ησλ δαζψλ έξγν, πάληνηε ζχκθσλα κε ην ζρεηηθφ πξφγξακκα
θαη ηελ έγθξηζε ηνπ αξκφδηνπ Τπνπξγείνπ Γεσξγίαο, επηηξέπνληαη κφλν
εθφζνλ έρνπλ ηε πξνεγνχκελε έγθξηζε θαη ηελ επίβιεςε ησλ δχν
ζπλαξκφδησλ Δθνξεηψλ Αξραηνηήησλ… Απαγνξεχεηαη ε δηάλνημε λέσλ
νδψλ…».
Δπηζεκαίλεηαη φηη ε αλσηέξσ Τπνπξγηθή Απφθαζε εθδφζεθε,
φπσο πξνθχπηεη απφ ην πξννίκηφ ηεο (ζεκ. 6), θαηφπηλ ηεο ππ’ αξηζκ.
27/18.07.1995 (νκόθσλεο) Γλσκνδόηεζεο ηνπ Κεληξηθνύ
Αξραηνινγηθνύ ΢πκβνπιίνπ (Κ.Α.΢.). ΢χκθσλα κε ηελ ελ ιφγσ
Γλσκνδφηεζε, ε νπνία βαζίζζεθε «ζε ζεηξά απηνςηψλ» Αξραηνιφγσλ
ηεο Β΄ ΔΚΠΑ, ε ζεζκνζέηεζε ησλ πξναλαθεξφκελσλ Εσλψλ
πξνζηαζίαο πξνηάζεθε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε πξνζηαζία ηεο
Λαπξεσηηθήο, ελφςεη ηδίσο ηνπ γεγνλφηνο φηη «ηα ηειεπηαία ρξφληα
παξαηεξήζεθε εθηεηακέλε δξαζηεξηφηεηα εθρεξζψζεσλ, παξάλνκεο
θαηάηκεζεο γεο θαη απζαίξεηεο νηθνδφκεζεο κε απνηέιεζκα λα έρνπλ
δεκηνπξγεζεί νιφθιεξνη νηθηζκνί απζαηξέησλ». Δηδηθά γηα ηελ πεξηνρή
ηνπ «Οβξηνθάζηξνπ» Κεξαηέαο, αλαθέξνληαη ηα εμήο: «΢ηελ θνξπθή
ηνπ ιόθνπ ζώδεηαη ζε θαιή θαηάζηαζε νρπξσκέλνο νηθηζκόο


ειιεληζηηθώλ ρξόλσλ. Πξφθεηηαη γηα αγξνηηθή έθηαζε κε ακπέιηα θαη
ειηέο. Γελ ππάξρνπλ νηθνδνκέο πιελ ειαρίζησλ εμαηξέζεσλ».

Α. ΣΟ Η΢ΣΟΡΗΚΟ ΣΖ΢ ΔΠΗΥΔΗΡΟΤΜΔΝΖ΢
ΔΓΚΑΣΑ΢ΣΑ΢Ζ΢ ΣΟΤ Υ.Τ.Σ.Α. ΢ΣΟΝ ΑΡΥΑΗΟΛΟΓΗΚΟ ΥΩΡΟ
Παξά ηα σο άλσ ηζηνξηθά θαη πνιηηηζηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο
πεξηνρήο, ηνλ Γεθέκβξην ηνπ έηνπο 1995 πξνηάζεθε απφ ηνλ Δληαίν
΢χλδεζκν Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ Ννκνχ Αηηηθήο (Δ΢ΓΚΝΑ), ν νπνίνο
είλαη ν αξκφδηνο θνξέαο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ ζηελ
Αηηηθή, ε πεξηνρή ηνπ Οβξηνθάζηξνπ Κεξαηέαο γηα ηελ εγθαηάζηαζε
θαη ιεηηνπξγία ελόο από ηνπο κεγαιύηεξνπο Υώξνπο Τγεηνλνκηθήο
Σαθήο Απνξξηκκάησλ (Υ.Τ.Σ.Α.) ζηελ Αηηηθή (!). Ζ πξνηαζείζα θαηά
ηα αλσηέξσ έθηαζε βξίζθεηαη ελ κέξεη εληόο θαη ελ κέξεη αθξηβώο
δίπια απφ ηελ ραξαθηεξηζκέλε κε ηελ πξναλαθεξφκελε Τπνπξγηθή
Απφθαζε σο «ΕΩΝΖ Α΄ απνιχηνπ πξνζηαζίαο» πεξηνρή θαη ζε άκεζε
νπηηθή επαθή κε ηνλ αξραηνινγηθό ρώξν ηνπ νρπξσκέλνπ νηθηζκνύ
ησλ ειιεληζηηθώλ ρξόλσλ, ηνλ νπνίν ζεκεησηένλ, επηζθέπηνληαη θάζε
ρξφλν εθαηνληάδεο έιιελεο θαη αιινδαπνί.
Καηφπηλ ηνχηνπ, ε αξκφδηα Β΄ Δθνξεία Πξντζηνξηθώλ θαη
Κιαζζηθώλ Αξραηνηήησλ απνθαίλεηαη κε ην έγγξαθφ ηεο
2676/06.06.1996, πνπ ππνγξάθεηαη απφ ηνλ Πξντζηάκελφ ηεο, φηη «ε
πεξηνρή πνπ πξνηείλεηαη σο ρψξνο πγεηνλνκηθήο ηαθήο απνξξηκκάησλ
βξίζθεηαη ζε άκεζε επαθή κε ηνλ ιφθν Οβξηφθαζηξν γηα ηνλ νπνίν έρεη
θαζνξηζηεί δψλε απνιχηνπ πξνζηαζίαο Α΄ (ΦΔΚ 1070/Β/95). ΢ηελ θνξπθή
ηνπ ιφθνπ δηαηεξείηαη έλαο νρπξσκέλνο νηθηζκφο ησλ ειιεληζηηθψλ
ρξφλσλ, ηδηαίηεξα ελδηαθέξσλ γηα ηελ ηζηνξία ηεο πεξηνρήο. Δπίζεο ζηελ
έθηαζε ηνπ πξνηεηλφκελνπ ρψξνπ πγεηνλνκηθήο ηαθήο ππάξρεη έλα αξραίν
κεηαιιείν (Μαξίλνο – Petraschek, Λαχξην, Υάξηεο) ζηνέο θαη θξέαηα. Όιε
ε έθηαζε βξίζθεηαη κέζα ζηα φξηα ηεο πεξηνρήο πνπ έρεη θεξπρηεί

αξραηνινγηθφο ρψξνο θαη ηνπίν ηδηαηηέξνπ θπζηθνχ θάιινπο (Λαπξεσηηθή).
Ζ δεκηνπξγία ζηελ πεξηνρή απηή κηαο εγθαηάζηαζεο πνπ ζα αιινηώζεη
ξηδηθά ηνλ ρώξν, ζε επαθή κάιηζηα κε ηε δώλε Α΄ έξρεηαη ζε αληίζεζε
κε ηελ πξνζηαζία ησλ αξραηνηήησλ πνπ κπνξνύλ λα αμηνπνηεζνύλ κε
ηε δεκηνπξγία πξόζβαζεο ζηνλ αξραίν νηθηζκό. ΢εκεηψλνπκε φηη ηνλ
αξραίν νηθηζκφ επηζθέπηνληαη έιιελεο θαη μέλνη επηζηήκνλεο θαη είλαη
γλσζηφο ζηε δηεζλή βηβιηνγξαθία. Δπεηδή ε πεξηνρή είλαη θεξπγκέλε θαη
σο ηνπίν ηδηαηηέξνπ θπζηθνχ θάιινπο ζα πξέπεη λα δεηεζνχλ θαη νη
απφςεηο ηνπ αξκφδηνπ Σκήκαηνο ηνπ Τ.ΠΔ.ΥΩ.Γ.Δ., δεδνκέλνπ κάιηζηα
φηη ην ηνπίν ζηνλ ζπγθεθξηκέλν ρψξν παξνπζηάδεη επίζεο ηδηαίηεξν
ελδηαθέξνλ».

΢ηε ζπλέρεηα, ε ίδηα σο άλσ Τπεξεζία εμέδσζε ην έγγξαθφ ηεο
1127/05.03.1997, πνπ ππνγξάθεηαη, επίζεο, απφ ηνλ Πξντζηάκελφ ηεο,
ζηελ νπνία γλσζηνπνηείηαη φηη «εθόζνλ ππνβιεζεί από ηνπο αξκόδηνπο
δεκόζηνπο θνξείο αίηεκα γηα ηελ εγθαηάζηαζε Υ.Τ.Σ.Α. ζην
Οβξηόθαζηξν Κεξαηέαο, ην ζέκα ζα δηαβηβαζηεί ζην Κεληξηθό
Αξραηνινγηθό ΢πκβνύιην, ην νπνίν είλαη αξκόδην λα απνθαζίζεη γηα
εγθαηαζηάζεηο κέζα ή γύξσ από ηηο δώλεο Α΄ ησλ αξραηνινγηθώλ
ρώξσλ». Δμάιινπ, ιίγεο εκέξεο κεηά, ην ίδην φξγαλν (Πξντζηάκελνο ηεο
Β΄ Δθνξείαο Πξντζηνξηθψλ θαη Κιαζζηθψλ Αξραηνηήησλ) πιεξνθνξεί,
κε ην έγγξαθφ ηνπ 1867/17.04.1997, ζρεηηθψο ην Τ.ΠΔ.ΥΩ.Γ.Δ.: «Ζ
ζέζε πνπ πξνηείλεηαη γηα ηε ρσξνζέηεζε Ο.Δ.Γ.Α. ζπκπίπηεη ελ κέξεη
ή βξίζθεηαη δίπια ζηελ αδόκεηε δώλε Α΄ ηνπ αξραηνινγηθνύ ρώξνπ
Οβξηόθαζηξν Κεξαηέαο (ΦΔΚ 1070/Β/29.12.1995). ΢ηελ θνξπθή ηνπ
ιόθνπ ζώδεηαη εθηεηακέλνο αξραίνο νρπξσκέλνο νηθηζκόο θαη ζηελ
γύξσ πεξηνρή αξραία κεηαιιεπηηθά θξέαηα θαη ζηνέο εμνξύμεσο
θαζώο θαη λεώηεξεο κεηαιιεπηηθέο εγθαηαζηάζεηο. Γηα ηνπο ιόγνπο


απηνύο ε Τπεξεζία καο δελ ζπκθσλεί κε ηε ρσξνζέηεζε ησλ
εγθαηαζηάζεσλ ζηε ζέζε απηή».

Σνλ Ηνχιην ηνπ έηνπο 2003, δεκνζηεχζεθε ν λ. 3164/2003
«Μεηξψα Μειεηεηψλ, αλάζεζε θαη εθπφλεζε κειεηψλ θαη παξνρή
ππεξεζηψλ θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ η. Β΄ αξηζκ. 176/02.07.2003). Σν
άξζξν 33 πξνβιέπεη: «1. Οινθιεξψλεηαη ν Πεξηθεξεηαθφο ΢ρεδηαζκφο
Γηαρείξηζεο ζηεξεψλ απνβιήησλ ηεο Πεξηθέξεηαο Αηηηθήο κε ηελ έγθξηζε
σο θαηάιιεισλ, ζέζεσλ γηα εγθαηαζηάζεηο νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο
απνβιήησλ, ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο θαη ηα θξηηήξηα θαηαιιειφηεηαο πνπ
πξνβιέπνληαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηεο ππ` αξηζ. 114218/1997 θνηλήο
ππνπξγηθήο απφθαζεο (ΦΔΚ 1016 Β), σο εμήο:
Α. Βφξεηα Αλαηνιηθή Αηηηθή:
α) ζέζε "Μαχξν Βνπλφ" Γξακκαηηθνχ
β) ζέζε "Σξχπεο" Πνιπδελδξίνπ
Β. Νόηηα Αλαηνιηθή Αηηηθή:
α) ζέζε "Βξαγόλη" Κεξαηέαο Λαπξεσηηθήο
β) ζέζε "Λαηνκείν Κπξηαθνύ" Κξσπίαο…
3. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε θάζε έξγνπ ή δξαζηεξηφηεηαο πνπ αθνξά ηε
δηαρείξηζε απνβιήησλ ζηηο ζέζεηο ησλ πξνεγνχκελσλ παξαγξάθσλ,
απαηηείηαη ε ηήξεζε ηεο δηαδηθαζίαο πνπ πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 4 παξ. 2
ηνπ λ. 1650/1986. Ζ έγθξηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ δηελεξγείηαη κε
θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Πεξηβάιινληνο, Υσξνηαμίαο θαη Γεκφζησλ
Έξγσλ, Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο, Πνιηηηζκνχ,
Γεσξγίαο θαη Τγείαο θαη Πξφλνηαο θαη επέρεη ζέζε έγθξηζεο θαηά ηηο
δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ 45 θαη 58 ηνπ λ. 998/1979, θαζψο θαη έγθξηζεο
θαηά ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 10 ηνπ λ. 3028/2002…
7. Σα έξγα θαη νη εγθαηαζηάζεηο δηαρείξηζεο θαη δηάζεζεο απνβιήησλ
ζεσξνχληαη, γηα θάζε έλλνκε ζπλέπεηα, έξγα ππνδνκήο ηδηαίηεξεο


ζεκαζίαο. Δπηηξέπεηαη ε αλαγθαζηηθή απαιινηξίσζε αθηλήησλ ή ε
ζχζηαζε επ` απηψλ εκπξαγκάησλ δηθαησκάησλ γηα ηελ εθηέιεζε ησλ
έξγσλ θαη ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ πξνεγνχκελνπ εδαθίνπ. Ο ζθνπφο
απηψλ ησλ αλαγθαζηηθψλ απαιινηξηψζεσλ ζεσξείηαη δεκφζηαο σθέιεηαο,
ραξαθηεξίδνληαη θαηεπείγνπζεο θαη κείδνλνο ζεκαζίαο θαη θεξχζζνληαη κε
απφθαζε ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο νηθείαο Πεξηθέξεηαο ππέξ ηνπ θνξέα
δηαρείξηζεο απνβιήησλ ή ππέξ ηνπ Γεκνζίνπ θαη κε δαπάλε ηνπ ππέξ νπ ε
απαιινηξίσζε ή άιινπ πξνζψπνπ πνπ νξίδεηαη κε ηελ πξάμε θήξπμεο. Οη
δηαηάμεηο ησλ παξαγξάθσλ 2, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12 ηνπ άξζξνπ 6, ησλ
παξαγξάθσλ 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8 θαη 9 ηνπ άξζξνπ 7, ησλ παξαγξάθσλ 1 θαη
2 ηνπ άξζξνπ 8 θαη ησλ άξζξσλ 9, 10, 11, 12 θαη 13 ηνπ λ. 2730/1999,
φπσο ηζρχνπλ θάζε θνξά, εθαξκφδνληαη αλαιφγσο θαη ζηηο αλαγθαζηηθέο
απαιινηξηψζεηο αθηλήησλ πνπ θεξχζζνληαη θαη` εθαξκνγή ηεο
παξαγξάθνπ απηήο».

Σν ίδην έηνο, θαηά ην νπνίν εθδφζεθε ν αλσηέξσ λφκνο (2003), ν
ίδηνο Πξντζηάκελνο ηεο Β΄ Δθνξείαο Πξντζηνξηθψλ θαη Κιαζζηθψλ
Αξραηνηήησλ «κεηαβάιιεη», νπζησδψο θαη παξαδφμσο, ζε ζρέζε κε ηηο
πξναλαθεξφκελεο ζαθείο ζέζεηο ηνπ, άπνςε, γλσζηνπνηψληαο, κε ην
έγγξαθφ ηνπ 7095/03.10.2003, πξνο ην Τπνπξγείν Πνιηηηζκνχ ηα
θάησζη: «Ζ πξνηεηλφκελε σο επηθξαηέζηεξε γηα ηελ εγθαηάζηαζε
Ο.Δ.Γ.Α., ζέζε Βξαγφλη Κεξαηέαο, βξίζθεηαη κέζα ζηα φξηα ηνπ
αξραηνινγηθνχ ρψξνπ Λαπξεσηηθήο (ΦΔΚ 352/Β/03.09.1980). Σα φξηα
πξνζηαζίαο ηεο εγθαηάζηαζεο βξίζθνληαη πεξίπνπ 300 κ. λφηηα ησλ νξίσλ
ηεο αδφκεηεο δψλεο πξνζηαζίαο (Α΄) ηνπ ιφθνπ “Οβξηφθαζηξν” (ΦΔΚ
1070/Β/29.12.1995). Καη’ αξράο –θαη φπσο πξνθχπηεη απφ ηε κειέηε- δελ
δεκηνπξγείηαη πξφβιεκα απφ ηελ εγθαηάζηαζε δηαρείξηζεο απνβιήησλ γηα
ηνλ αξραηνινγηθφ ρψξν, ν νπνίνο είλαη νρπξσκέλνο νηθηζκφο ζηελ θνξπθή


ηνπ ιφγνπ Οβξηφθαζηξν, νπφηε δελ ππάξρεη αληίξξεζε γηα ηελ έγθξηζή
ηεο…».

΢ηε ζπλέρεηα, εθδφζεθε ε ππ’ αξηζκ. 136946/03.12.2003 Κ.Τ.Α.
«Έγθξηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ηνπ έξγνπ “Οινθιεξσκέλε Δγθαηάζηαζε
Γηαρείξηζεο Απνβιήησλ (Ο.Δ.Γ.Α.) Ννηηναλαηνιηθήο Αηηηθήο ζηε ζέζε
Βξαγφλη Κεξαηέαο - Λαπξεσηηθήο”». Με απηήλ εγθξίλνληαη νη
πεξηβαιινληηθνί φξνη ηνπ ππφςε έξγνπ, ην νπνίν πεξηιακβάλεη, εθηφο
ησλ άιισλ, έλαλ απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο Υ.Τ.Σ.Α. ηεο Αηηηθήο.
΢πγθεθξηκέλα, ζχκθσλα κε ηελ αλσηέξσ πξάμε, ην έξγν ζα εθηείλεηαη
ζε γήπεδν επηθαλείαο 540 ζηξ. θαη ζα πεξηιακβάλεη: α) Κέληξν Γηαινγήο
Αλαθπθιψζηκσλ Τιηθψλ, δπλακηθφηεηαο 72.500 ηφλσλ θαη` έηνο θαη
επηθάλεηαο 5 ζηξ., β) Μνλάδα Κνκπνζηνπνίεζεο, δπλακηθφηεηαο 40.000
ηφλσλ θαη` έηνο θαη επηθάλεηαο 40 ζηξ., γ) Μνλάδα Πξνεπεμεξγαζίαο
(Βηνινγηθήο Ξήξαλζεο), δπλακηθφηεηαο 127.500 ηφλσλ, θαη` έηνο θαη
επηθάλεηαο 40 ζηξ., δ) Υώξν Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνξξηκκάησλ ή
θαη Τπνιεηκκάησλ (Υ.Τ.Σ.Α. ή Υ.Τ.Σ.Τ.), δπλακηθόηεηαο 127.500
ηόλσλ θαη` έηνο, ζπλνιηθήο ρσξεηηθφηεηαο 4,2 εθαη. θπβ. κέηξα,
δηάξθεηαο 20 εηψλ θαη επηθάλεηαο 170 ζηξ. θαη ε) Έξγα Τπνδνκήο (Οδφ
πξνζπειάζεσο ζηηο εγθαηαζηάζεηο θ.ιπ.). Σα κέηξα πξνζηαζίαο πνπ
ιακβάλνληαη γηα ηνλ ππφςε αξραηνινγηθφ ρψξν ηνπ Οβξηνθάζηξνπ
εμαληινχληαη ζηνλ ππ’ αξηζκ. 23 πεξηβαιινληηθφ φξν, ζχκθσλα κε ηνλ
νπνίν: «α) Δπεηδή ε πξνηεηλφκελε εγθαηάζηαζε δηαρείξηζεο απνβιήησλ
βξίζθεηαη κέζα ζηα φξηα ηνπ θεξπγκέλνπ Αξραηνινγηθνχ Υψξνπ ηεο
Λαπξεσηηθήο (ΦΔΚ 352/Β/03.09.1980), ζα πξνεγεζεί απηνςία ηεο Β΄
ΔΚΠΑ ζην ρψξν. ΢ε πεξίπησζε εληνπηζκνχ αξραηνηήησλ, ζα δηελεξγεζεί
αλαζθαθηθή έξεπλα, απφ ηα απνηειέζκαηα ηεο νπνίαο ζα εμαξηεζεί ε
πεξαηηέξσ ζπλέρηζε ησλ εξγαζηψλ θαηφπηλ γλσκνδφηεζεο ησλ αξκνδίσλ
νξγάλσλ ηνπ ΤΠ.ΠΟ. β) Πξηλ ηελ έλαξμε ηεο θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ, ζα


εηδνπνηεζνχλ εγγξάθσο νη ζπλαξκφδηεο Αξραηνινγηθέο Τπεξεζίεο (Β΄
ΔΚΠΑ – 1ε ΔΒΑ) θαη νη εξγαζίεο γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ ζα γίλνληαη
ππφ ηελ επνπηεία ησλ θαζ’ χιελ αξκνδίσλ Δθνξεηψλ Αξραηνηήησλ θαη
ζχκθσλα κε ηηο ππνδείμεηο ηνπο. Ζ δαπάλε γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ
εξγαζηψλ, ηελ πξφζιεςε ηνπ αλαγθαίνπ πξνζσπηθνχ θαη γηα ηηο
απαηηνχκελεο αλαζθαθηθέο εξγαζίεο ζα βαξχλεη ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ
έξγνπ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 37 παξ. 6 ηνπ λ. 3028/20902».
Δπηζεκαίλεηαη φηη νπδεκία αλαθνξά πξαγκαηνπνηείηαη ζηελ αλσηέξσ
πξάμεο έγθξηζεο πεξηβαιινληηθψλ φξσλ, νχηε ζπλεθηηκάηαη γηα ηελ
πξφβιεςε ηνπ ζρεηηθνχ φξνπ αξηζκ. 23, ε Απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ
Πνιηηηζκνχ ΤΠΠΟ/ΑΡΥ/Α1/Φ02/61126/3407/14.12.1995
(«Θεζκνζέηεζε Εσλψλ Α απνιχηνπ πξνζηαζίαο, αδφκεησλ ζε πεξηνρέο
ηεο Λαπξεσηηθήο ρεξζνλήζνπ, ζην ιφθν “Οβξηφθαζηξν” Κεξαηέαο…»)
(Φ.Δ.Κ. η. Β΄, αξηζκ. 1070/29.12.1995), κε ηελ νπνία νξίζηεθε, φπσο
ζεκεηψζεθε, σο «ΕΩΝΖ Α2» πεξηνρή ζηε ζέζε «Οβξηφθαζηξν»
Κεξαηέαο, ζηελ νπνία πεξηιακβάλεηαη ν νκψλπκνο ιφθνο, φπνπ,
ζχκθσλα κε ηελ αλσηέξσ Τπνπξγηθή Απφθαζε, «ζψδεηαη ζε θαιή
θαηάζηαζε νρπξσκέλνο νηθηζκφο ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ». Ζ Εψλε Α΄
βξίζθεηαη, φπσο πξνθχπηεη θαη απφ ηα αλσηέξσ έγγξαθα ηεο Β΄
Δθνξείαο Πξντζηνξηθψλ θαη Κιαζζηθψλ Αξραηνηήησλ, πιεζίνλ θαη ελ
κέξεη εληφο ηνπ ρψξνπ φπνπ πξνβιέπεηαη, θαηά ηα αλσηέξσ, λα
ιεηηνπξγήζεη ν Υ.Τ.Σ.Α.

Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην ΢επηέκβξην ηνπ έηνπο 2008 θαη ιίγν
πξηλ εθπλεχζεη ε ηζρχο ησλ αλσηέξσ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ, ε 1ε
Δθνξεία Βπδαληηλώλ Αξραηνηήησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνύ
απνθάλζεθε κε ην ππ’ αξηζκ. 6020.01.09.2008 έγγξαθφ ηεο, ην νπνίν
ππνγξάθεηαη απφ ηελ Πξντζηακέλε ηεο ελ ιφγσ Τπεξεζίαο: «Ζ πεξηνρή
ρσξνζέηεζεο ηνπ έξγνπ ΥΤΣΑ εκπίπηεη ζηελ πξνζηαζία ηεο επξείαο


θήξπμεο ηεο ρεξζνλήζνπ Λαπξεσηηθήο (αξραηνινγηθφο θαη ηζηνξηθφο ηφπνο
θαη ηνπίν ηδηαηηέξνπ θπζηθνχ θάιινπο: ΦΔΚ 852/Β/03.09.1980).
΢πγρξφλσο, ε ζέζε “Βξαγφλη” βξίζθεηαη ζε κηθξή απφζηαζε (πεξί ηα 300
κέηξα) θαη άκεζε γεηηλίαζε θαη νπηηθή επαθή κε ηνλ αξραηνινγηθό
ρώξν ηνπ ιόθνπ ηνπ Οβξηόθαζηξνπ (δψλε Α΄ αδφκεηε, απνιχηνπ
πξνζηαζίαο, ζχκθσλα κε ην ΦΔΚ 1070/Β/29.12.1995). ΢ηελ παιαηφηεξε
βηβιηνγξαθία ην Οβξηόθαζηξν αλαθέξεηαη σο νρπξσκέλνο νηθηζκόο ηεο
ειιεληζηηθήο επνρήο, σζηόζν ζύκθσλα κε ηελ πην πξόζθαηε
δεκνζίεπζε ηνπ Γεξκαλνύ Καζεγεηή Hans Lohman ζην πεξηνδηθό
Archaologischer Anzeiger (1995), ην θάζηξν έρεη δηαπηζησκέλε
νηθνδνκηθή θάζε ηεο βπδαληηλήο επνρήο. Πξόθεηηαη, ζπγθεθξηκέλα, γηα
νρπξσκέλν νηθηζκό πνπ ρξνλνινγείηαη από ηα δεδνκέλα ηεο θεξακηθήο
ηεο ζπζηεκαηηθήο επηθαλεηαθήο έξεπλαο, κεηαμύ 8 νπ θαη 11νπ αηώλα.
Δπνκέλσο απνηειεί ζεκαληηθό κλεκείν κε ρξήζε από ηελ αξραία θαη
ηε βπδαληηλή επνρή θαη σο εθ ηνύηνπ έρεη δηαρξνληθή αμία γηα ηελ
ηζηνξία ηεο πεξηνρήο ηεο Λαπξεσηηθήο θαη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα
ηελ επηζηεκνληθή έξεπλα. Δπνκέλσο, επεηδή έρνπλ αιιάμεη ηα
επηζηεκνληθά δεδνκέλα ρξνλνιόγεζεο θαη εθηίκεζεο ηεο ζέζεο,
ζεσξνύκε όηη ζα πξέπεη λα εμεηαζηεί πεξαηηέξσ ην ζέκα ρσξνζέηεζεο
ηνπ Υ.Τ.Σ.Α. ζε άκεζε γεηηλίαζε κε ην Οβξηόθαζηξν» (ε ππνγξάκκηζε
είλαη δηθή καο)

΢ηε ζπλέρεηα, παξά ηελ αλσηέξσ άπνςε ηεο σο άλσ
Αξραηνινγηθήο Τπεξεζίαο εμεδφζε ε ππ’ αξηζκ. 142931/30.07.2009
Κνηλή Απόθαζε ησλ Τπνπξγψλ Δζσηεξηθψλ, Πεξηβάιινληνο,
Υσξνηαμίαο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ, Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο,
Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ θαη Πνιηηηζκνχ, κε ηελ νπνία
απνθαζίζηεθε ε παξάηαζε ηεο ρξνληθήο δηάξθεηαο ηζρύνο ησλ
πεξηβαιινληηθώλ όξσλ ηνπ αλσηέξσ έξγνπ έσο ηελ 30.10.2013. Σελ


ελ ιφγσ απφ 30.07.2009 Κ.Τ.Α. ν ηφηε Γήκνο Κεξαηέαο (λπλ Γήκνο
Λαπξεσηηθήο) πξνζέβαιε ελψπηνλ ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο κε
ηελ απφ 25.08.2009 αίηεζε αθπξψζεσο, ε ζπδήηεζε ηεο νπνίαο
εθθξεκεί ελψπηνλ ηνπ Γηθαζηεξίνπ. Ωζηφζν, κε απφθαζε ηνπ
΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο απνξξίθζεθε ε αίηεζε αλαζηνιήο
εθηειέζεσο ηεο πξάμεσο απηήο πνπ είρε αζθήζεη ν Γήκνο καο, κε
απνηέιεζκα λα θαζίζηαηαη πιένλ επηηξεπηή ε άκεζε έλαξμε ησλ
δηαδηθαζηψλ εθζθαθψλ (!). Ήδε ε Πεξηθέξεηα Αηηηθήο επέηξεςε, παξά
ηηο αληηδξάζεηο ησλ θνξέσλ θαη ησλ θαηνίθσλ ηεο επξύηεξεο
πεξηνρήο ηεο Λαπξεσηηθήο, ηελ εγθαηάζηαζε, κε ηε ζπλνδεία
κεγάιεο δύλακεο αζηπλνκηθώλ δπλάκεσλ, κεραλεκάησλ ηνπ
εξγνιάβνπ, κε ζθνπό ηελ έλαξμε εξγαζηώλ εληόο ηνπ σο άλσ
θεξπγκέλνπ αξραηνινγηθνύ ρώξνπ θαη ζε κηθξή απόζηαζε από ηνλ ελ
ιόγσ αξραίν νηθηζκό.

Αμίδεη λα ζεκεησζεί, ηέινο, φηη ν ΢ύιινγνο Διιήλσλ
Αξραηνιόγσλ, ν νπνίνο είλαη ην κεγαιχηεξν θαη αξραηφηεξν
επηζηεκνληθφ ζσκαηείν ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ, κέιε ηνπ δε είλαη
νη κόληκνη αξραηνιόγνη ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνύ, νη νπνίνη
ζηειερψλνπλ ηηο κνλάδεο ηεο Αξραηνινγηθήο Τπεξεζίαο, εμέδσζε
πξφζθαηα ην ππ’ αξηζκ. πξση. 28/17.01.2011 έγγξαθό ηνπ, κε ην νπνίν
εθθξάδεη ηελ έληνλε αληίζεζή ηνπ ζηελ θαηαζθεπή ηνπ επίκαρνπ
Υ.Τ.Σ.Α. θαη δεηά ηε δηαθνπή θάζε εξγαζίαο ζηνλ ρψξν πξνθεηκέλνπ
λα απνηξαπεί ε νξηζηηθή θαηαζηξνθή ηνπ αξραηνινγηθνχ ρψξνπ ηνπ
Οβξηνθάζηξνπ. ΢πγθεθξηκέλα, ζχκθσλα κε ην σο άλσ έγγξαθν: «Ο
΢χιινγνο Διιήλσλ Αξραηνιφγσλ εθθξάδεη ηελ έληνλε αληίζεζή ηνπ ζηελ
επαπεηινχκελε θαηαζθεπή ηνπ ΥΤΣΑ Κεξαηέαο ζε απφζηαζε αλαπλνήο απφ
ηνλ αξραηνινγηθφ ρψξν ηνπ Οβξηφθαζηξνπ. Ο ιφθνο ηνπ Οβξηνθάζηξνπ
βξίζθεηαη εληφο ησλ νξίσλ ηεο θεξχμεσο ηεο Λαπξεσηηθήο σο


“αξραηνινγηθνχ ρψξνπ, Ηζηνξηθνχ Σφπνπ θαη Σνπίνπ ηδηαίηεξνπ Φπζηθνχ
Κάιινπο” (ΦΔΚ 852Β/3-9-1980). ΢ηελ θνξπθή ηνπ ιφθνπ εθηείλεηαη
νρπξφ, ε ιεηηνπξγία ηνπ νπνίνπ έρεη, θαηά κηα άπνςε, ζπλδεζεί κε ηελ
ηζηνξία ησλ κεηαιιείσλ ηνπ Λαπξίνπ. Γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε
πξνζηαζία ησλ αξραηνηήησλ ηνπ Οβξηνθάζηξνπ έρεη ζεζκνζεηεζεί δψλε Α’
αδφκεηε απνιχηνπ πξνζηαζίαο (ΦΔΚ 1070/29-12-1995). Ο ππφ
θαηαζθεπή ΥΤΣΑ ρσξνζεηήζεθε θαη πξνγξακκαηίδεηαη λα ιεηηνπξγήζεη
κφιηο 300 κέηξα απφ ηα φξηα ηεο ζεζκνζεηεκέλεο αδφκεηεο δψλεο (ΦΔΚ
1070/29-12-1995) θαη ζε άκεζε νπηηθή κε ηνλ αξραηνινγηθφ ρψξν,
αληηβαίλνληαο ζηηο δηαηάμεηο ηνπ Αξραηνινγηθνχ Νφκνπ (λ. 3028/02). Ζ
ρσξνζέηεζε ηνπ ΥΤΣΑ Κεξαηέαο δελ ζα επηθέξεη κφλν πιήγκα ζηε
κλεκεηαθή θιεξνλνκηά ηνπ ηφπνπ καο αιιά θαη γεληθφηεξα ζην θπζηθφ θαη
πνιηηηζηηθφ πεξηβάιινλ, ε πξνζηαζία ηνπ νπνίνπ απνηειεί ζπληαγκαηηθή
ππνρξέσζε ηνπ Κξάηνπο (άξζξν 24 ηνπ ΢πληάγκαηνο). Ο ΢χιινγνο
Διιήλσλ Αξραηνιφγσλ θαιεί ηνπο αξκφδηνπο θνξείο λα αλαινγηζηνχλ ηηο
επζχλεο ηνπο θαη, έζησ ηελ χζηαηε ζηηγκή, λα απνηξέςνπλ ηελ θαηαζθεπή
ηνπ ΥΤΣΑ ζηε ζπγθεθξηκέλε ζέζε, ψζηε λα απνθεπρζεί ε αιινίσζε ηεο
θπζηνγλσκίαο ηνπ ηζηνξηθνχ θαη αξραηνινγηθνχ ηνπίνπ ηεο Λαπξεσηηθήο».

Β. Ζ ΗΓΗΑΗΣΔΡΖ ΠΟΛΗΣΗ΢ΣΗΚΖ ΑΞΗΑ ΣΩΝ ΑΡΥΑΗΩΝ
ΜΝΖΜΔΗΩΝ ΣΟΤ ΟΒΡΗΟΚΑ΢ΣΡΟΤ
Όπσο ζεκεηψζεθε, ν επίκαρνο Υ.Τ.Σ.Α. πξνβιέπεηαη λα
ιεηηνπξγήζεη ζηε ζέζε «Οβξηφθαζηξν» (ή «Βξαγφλη») Κεξαηέαο ηνπ
Γήκνπ καο θαη πιεζίνλ ηνπ νκψλπκνπ ιφθνπ, ν νπνίνο έρεη, φπσο θαη ε
επξχηεξε πεξηνρή απηνχ, ζεζκνζεηεζεί σο «Εώλε Α΄ απνιύηνπ
πξνζηαζίαο», αθνχ εληφο απηνχ «ζψδεηαη ζε θαιή θαηάζηαζε
νρπξσκέλνο νηθηζκφο ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ» (Απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ
Πνιηηηζκνχ ΤΠΠΟ/ΑΡΥ/Α1/ Φ02/61126/3407/14.12.1995 θαη Πξάμε

27/18.07.1995 ηνπ Κ.Α.΢.). Δπηπιένλ, ζηε γχξσ πεξηνρή, ζηελ νπνία
πεξηιακβάλεηαη ν ρψξνο ηνπ πξνβιεπφκελνπ Υ.Τ.Σ.Α., ζψδνληαη
«αξραία κεηαιιεπηηθά θξέαηα θαη ζηνέο εμνξχμεσο» (βι. ηα απφ
17.04.1997 θαη 06.06.1996 έγγξαθα ηεο Β΄ Δθνξείαο Πξντζηνξηθψλ θαη
Κιαζζηθψλ Αξραηνηήησλ). Δπηπιένλ, ε πξνγξακκαηηδφκελε
εγθαηάζηαζε βξίζθεηαη ζε «άκεζε γεηηλίαζε θαη νπηηθή επαθή κε ηνλ
αλσηέξσ αξραηνινγηθφ ρψξν ηνπ ιφθνπ ηνπ Οβξηνθάζηξνπ» (βι. ην απφ
01.09.2008 έγγξαθν ηεο 1εο Δθνξείαο Βπδαληηλψλ Αξραηνηήησλ). «΢ηελ
παιαηφηεξε βηβιηνγξαθία ην Οβξηφθαζηξν αλαθέξεηαη σο νρπξσκέλνο
νηθηζκφο ηεο ειιεληζηηθήο επνρήο, σζηφζν ζχκθσλα κε ηελ πην πξφζθαηε
δεκνζίεπζε ηνπ Γεξκαλνχ Καζεγεηή Hans Lohman ζην πεξηνδηθφ
Archaologischer Anzeiger (1995), ην θάζηξν έρεη δηαπηζησκέλε
νηθνδνκηθή θάζε ηεο βπδαληηλήο επνρήο. Πξφθεηηαη, ζπγθεθξηκέλα, γηα
νρπξσκέλν νηθηζκφ πνπ ρξνλνινγείηαη απφ ηα δεδνκέλα ηεο θεξακηθήο ηεο
ζπζηεκαηηθήο επηθαλεηαθήο έξεπλαο, κεηαμχ 8νπ θαη 11νπ αηψλα. Δπνκέλσο
απνηειεί ζεκαληηθφ κλεκείν κε ρξήζε απφ ηελ αξραία θαη ηε βπδαληηλή
επνρή θαη σο εθ ηνχηνπ έρεη δηαρξνληθή αμία γηα ηελ ηζηνξία ηεο πεξηνρήο
ηεο Λαπξεσηηθήο θαη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηελ επηζηεκνληθή έξεπλα»
(βι. νκνίσο ην απφ 01.09.2008 έγγξαθν ηεο 1εο Δθνξείαο Βπδαληηλψλ
Αξραηνηήησλ). Δμάιινπ, ε πεξηνρή εγθαηάζηαζεο ηνπ επίκαρνπ έξγνπ
βξίζθεηαη, φπσο ζεκεηψζεθε, εληφο πεξηνρήο θεξπγκέλεο σο
«αξραηνινγηθνχ ρψξνπ, ηζηνξηθνχ ηφπνπ θαη ηνπίνπ ηδηαίηεξνπ θπζηθνχ
θάιινπο» (Τπνπξγηθή Απφθαζε Α1/Φ02/30896/1243/11.07.1980).
Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη ζχκθσλα κε ηνλ γλσζηφ Καζεγεηή
Αξραηνινγίαο H. Lohmann, ην ελ ιφγσ θάζηξν ζην ιφθν ηνπ
Οξβηνθάζηξνπ απνηειεί «ακπληηθή εγθαηάζηαζε, ε νπνία πξηλ από 150
ρξόληα θαηαρσξήζεθε γηα πξώηε θνξά ζηελ εμεηδηθεπκέλε
βηβιηνγξαθία» [βι. H. Lohmann, Σν Οβξηφθαζηξν ηεο Κεξαηέαο
(Αηηηθή), κεηάθξαζε απφ ην επηζηεκνληθφ Πεξηνδηθφ Archaologischer

Anzeiger, πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην έξγν: Γήκνο Κεξαηέαο/Ννκαξρηαθή
Απηνδηνίθεζε Αλαηνιηθήο Αηηηθήο (επηκ.), Ο Αξραηνινγηθφο Υψξνο ηνπ
Οβξηνθάζηξνπ Κεξαηέαο, 2007, ζ. 69, κε πεξαηηέξσ παξαπνκπέο ζηνπο
W.M. Leake, A. Gobantz θαη E. Vanderpool]. ΢χκθσλα κε ηνλ
ζπγγξαθέα, ήδε ην έηνο 1894 εηδηθεπκέλνη κειεηεηέο δηαηππψλνπλ γηα
πξψηε θνξά ηελ άπνςε φηη «ην θξνχξην θηίζηεθε γηα ηελ πξνζηαζία ησλ
κεηαιιείσλ ηνπ αξγχξνπ», πνπ βξίζθνληαλ ζηελ ίδηα πεξηνρή (βι. H.
Lohmann, ibid, ζ. 77, κε παξαπνκπή ζηνλ A. Gobantz). Δμάιινπ,
ζχκθσλα κε ηνλ A. Gobantz (Die Laurischen Silberbergwerke in Alter
Zeit, Osterreichische Zeitschrift fur das Berg und Huttenwesen 42, 1894,
ζ.125) πξφθεηηαη γηα «έλα ηζρπξό νρπξό, πνπ είραλ θηίζεη νη Αζελαίνη
έλαληη ζηηο ζπαξηηαηηθέο θαηαθηεηηθέο βιέςεηο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ
Πεινπνλλεζηαθνύ Πνιέκνπ».
Σε ιεπηνκεξέζηεξε ίζσο θαηαγξαθή ηνπ θάζηξνπ πξνζθέξεη ν
αλαγλσξηζκέλνο εξεπλεηήο ηεο Αηηηθήο Ακεξηθαλφο Αξραηνιφγνο A.
Vanderpool (A South Attic Miscellany, in: Miscellanea Graeca 1/1975, ζ.
26 επ.). Όπσο ζεκεηψλεη ν Lohmann, ν Vanderpool «γηα ηε ιεηηνπξγηθή
θαη ρξνλνινγηθή θαηάηαμε ηνπ θξνπξίνπ επηθαιείηαη παξάιιεια κε
ζηξαηησηηθέο εγθαηαζηάζεηο, φπσο ε Κνξψλε, ην θξνχξην ηνπ Παηξφθινπ
ζην Γατδνπξνλήζη θαη άιιεο, εμεηάδεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ θξνπξίνπ γηα ηελ
πξνζηαζία ησλ κεηαιιείσλ ηνπ Λαπξίνπ θαη ηελ θαηαζθεπή ηνπ ζηε
δηάξθεηα ηεο εμέγεξζεο ησλ δνχισλ ην 104 π.ρ., έπεηηα φκσο κε ηελ έλλνηα
κηαο ππφζεζεο εξγαζίαο ηάζζεηαη ππέξ κηαο ρξνλνιφγεζεο ηεο
εγθαηάζηαζεο ζηνλ Υξεκσλίδεην Πφιεκν» (βι. Ζ. Lohmann, φ.π., ζ. 78).
Δμάιινπ, ν H. Lauter, (Some Remarks on fortified Settlemants in Attic
Countryside, in: S. van de Maele/J. Fossey (ed.), Fortificationes
Antiquae, Kolloquium Ottawa, 1992, ζ. 86), ην εληάζζεη ζηελ νκάδα
νρπξσκέλσλ νηθηζκψλ θαη ην ρξνλνινγεί ζηνπο πξψτκνπο ειιεληζηηθνχο
ρξφλνπο.

Ζ πεξηγξαθή ηνπ θάζηξνπ απφ ηνλ Ζ. Lohmann, (φ.π., ζ. 86 επ.)
είλαη εληππσζηαθή. Μεηαμχ ησλ άιισλ ζεκεηψλεη: «Ζ ακπληηθή
εγθαηάζηαζε απνηειείηαη απφ δχν ζαθψο δηαρσξηζκέλεο πεξηνρέο: Έλαλ
νρπξσκαηηθφ πεξίβνιν ζηελ θνξπθή, θαη ηελ πξνέθηαζή ηνπ ζηε ΒΓ
πιαγηά. Ο θπθιηθφο πεξίβνινο πεξηβάιιεη ζε ζπλνιηθφ κήθνο 300 κ. ηελ
παξπθή ηνπ πιαηψκαηνο ηνπ ιφθνπ ζε έλα αθαλφληζην Οβάι. Ο θαηά
κήθνο άμνλαο ηνπ νπνίνπ θζάλεη ΒΑ πξνο ΝΓ ηα 115 κ. θαη ν θαηά πιάηνο
άμνλάο ηνπ απφ ΒΓ πξνο ΝΑ ηα 71 κ. Ζ νηθνδνκεκέλε επηθάλεηα θζάλεη ηα
6.200 η.κ. Σν ηείρνο αθνινπζεί κε κεγάιε αθξίβεηα ηελ ηζνυςή ησλ 305 κ.,
ε νπνία ηαπηίδεηαη ζρεδφλ κε ηελ παξπθή ηνπ πιαηψκαηνο. Ζ αθξίβεηα κε
ηελ νπνία νη θαηαζθεπαζηέο ηήξεζαλ ην χςνο πνπ επηιέρζεθε εθπιήζζεη
θαη πξνυπνζέηεη πηζαλφηαηα απιά ηερληθά βνεζεηηθά κέζα. Σν θπθιηθφ
ηείρνο, ε εμσηεξηθή φςε ηνπ νπνίνπ ζηα ζεκεία πνπ δηαηεξνχληαη θαιά
θζάλεη ζε χςνο ηα 1,4 κ. έρεη ζρεδφλ παληνχ 1,6 κ. πιάηνο… Δπεηδή ζηελ
πεξαηηέξσ πνξεία ηνπ πεξηβφινπ ζπλαληά θαλείο παληνχ ηείρνπο, νη νπνίνη
ζπλδένληαη αθηηλσηά κε ηελ εζσηεξηθή φςε ηνπ ακπληηθνχ πεξηβφινπ, δελ
είλαη απίζαλν φηη απηέο νη αίζνπζεο εθηείλνληαλ ζε φιν ην κήθνο ηνπ
πεξηβφινπ. Οη ζηέγεο ηνπο πξνζέθεξαλ ζηνπο ακπλφκελνπο επαξθή
ειεπζεξία θηλήζεσλ… Με έλα κέγηζην χςνο ρψξσλ 3,5 κ., έλα πάρνο
ζηέγαζεο πεξίπνπ 0,4 κ. θαη κηα δηαθνξά χςνπο κεηαμχ ηνπ δαπέδνπ ζην
εζσηεξηθφ ηεο αίζνπζαο θαη ηνπ ρακειφηεξνπ ζεκείνπ ηεο εμσηεξηθήο
παξεηάο ηνπ ακπληηθνχ πεξηβφινπ κεηαμχ 0,6 κ. θαη 1 κ., πξνθχπηεη
πεξίπνπ έλα εμσηεξηθφ ζπλνιηθφ χςνο ηνπ ακπληηθνχ πεξηβφινπ
ηνπιάρηζηνλ 4,5 κ., ζην νπνίν ζα κπνξνχζε λα ππνινγηζζεί θαη έλα
ζηεζαίν χςνπο 1,2 κ. Ζ ζπλνιηθή εληχπσζε πξέπεη λα ήηαλ αξθεηά
παξφκνηα κε έλα κεζαησληθφ ακπληηθφ θαη απνζεθεπηηθφ ρσξηφ ησλ
Βεξβέλσλ, έλα “Ksar’ φπσο, κπνξεί θαλείο λα κειεηήζεη ζηελ Σπλεζία…
Δληειψο φκνηα κε έλα ηέηνην Ksar πεξηβάιινπλ νη αίζνπζεο έλαλ
ππθλνθηηζκέλν ρψξν. Γηα ιφγνπο πνπ καο δηαθεχγνπλ ηα θηήξηα

δηαηεξνχληαη θαιχηεξα ζην ΝΓ κέξνο ηνπ πεξηβφινπ απφ φ,ηη ζην ΒΑ, ην
νπνίν αξρηθά ήηαλ ιηγφηεξν ππθλνθηηζκέλν… Υσξίο λα έρεη πξνεγεζεί
αλαζθαθή ή θαζαξηζκφο δελ είλαη δπλαηή κηα ιεπηνκεξήο πεξηγξαθή…».
Υαξαθηεξηζηηθέο είλαη αθφκε νη αλαθνξέο ησλ ειιήλσλ
Αξραηνιφγσλ Δπ. Καθαβνγηάλλε θαη Ο. Καθαβνγηάλλε ζηε κειέηε ηνπο:
«Σα κλεκεία ηεο πεξηνρήο Οβξηφθαζηξν – Γαξδέδα – Πνηάκη – Πνηακφο
Γαζθαιηνχ ηνπ Γήκνπ Κεξαηέαο» [ζην ζπιινγηθφ έξγν: Γήκνο
Κεξαηέαο/Ννκαξρηαθή Απηνδηνίθεζε Αλαηνιηθήο Αηηηθήο (επηκ.), Ο
Αξραηνινγηθφο Υψξνο ηνπ Οβξηνθάζηξνπ Κεξαηέαο, φ.π., ζ. 35 επ.,
αλαδεκ. απφ Πξαθηηθά ηεο Ζ΄ Δπηζηεκνληθήο ΢πλάληεζεο
Ννηηναλαηνιηθήο Αηηηθήο, εθδ. Υξπζή Σνκή 2001, ζ. 55 επ.]. ΢χκθσλα
κε ηε κειέηε, ε νπνία βαζίδεηαη ζε επηηφπηα έξεπλα, ζηελ επηθάλεηα ηνπ
εδάθνπο βξέζεθαλ «άθζνλα ηεκάρηα (φζηξαθα) πξντζηνξηθψλ αγγείσλ
θαζψο θαη πνιινί νςηαλνί… Σα αγγεία αλήθνπλ ζηελ Σειηθή Νενιηζηθή
πεξίνδν (3.500-3.000 π.Υ.) θαη ζηελ Πξσηνειιαδηθή Η (3.000-2.800 π.Υ.),
έλα δε απφ απηά ζηε Μεζνειιαδηθή (2.000-1.600 π.Υ.)… ΢ηελ ίδηα πιαγηά
αλαθαιχθζεθαλ επίζεο δχν νξχγκαηα πνπ είλαη πηζαλφηαηα ηα ζηφκηα
κηθξψλ ππνγείσλ κεηαιιεπηηθψλ ζηνψλ, δειαδή γαιαξίεο… νη κηθξέο
απηέο ζηνέο αλήθνπλ ζηα αξραηφηεξα κεηαιιεπηηθά έξγα φρη κφλν ηεο
Λαπξεσηηθήο αιιά θαη φιεο ηεο Διιάδαο. ΢ην αλψηεξν κέξνο ηνπ ιφθνπ
ζψδνληαη ηα εξείπηα ελφο αξραίνπ νρπξνχ (θάζηξνπ)… ζα πξέπεη λα
νηθνδνκήζεθε θαηά ηνπο ηειεπηαίνπο Διιεληζηηθνχο ή θαηά ηνπο πξψηνπο
Ρσκατθνχο ρξφλνπο…». Αμίδεη λα επηζεκαλζεί, αθφκε, φηη ζηνπο
πξόπνδεο ηνπ Οβξηνθάζηξνπ θαη ζε κηθξή απόζηαζε από ηνλ ρώξν
εγθαηάζηαζεο ηνπ επίκαρνπ έξγνπ βξέζεθε ν «Κνύξνο ηεο
Κεξαηέαο», από πεληειηθό κάξκαξν, πνπ απνηειεί έλαλ από ηνπο
πιένλ θαινδηαηεξεκέλνπο θαη ζεκαληηθνύο θνύξνπο πνπ έρνπλ
αλεπξεζεί ζε νιόθιεξν ηνλ ειιεληθό ρώξν, ρξνλνινγείηαη δε ζηα


κέζα ηνπ 6νπ αηώλα π.Υ. θαη βξίζθεηαη ζήκεξα ζην Δζληθό
Αξραηνινγηθό Μνπζείν.
Απφ ηηο αλσηέξσ αλαθνξέο ζε αξραηνινγηθέο κειέηεο πξνθχπηεη,
δίρσο ακθηβνιία, ν ζεκαληηθφο ραξαθηήξαο ηνπ αξραηνινγηθνχ ρψξνπ
ηνπ Οβξηνθάζηξνπ θαη επηβεβαηψλεηαη ε αλάγθε πνπ νδήγεζε ζηε
ζεζκνζέηεζή ηνπ σο Εώλεο απνιύηνπ πξνζηαζίαο, θαζψο θαη ηεο
επξχηεξεο πεξηνρήο σο θεξπγκέλνπ αξραηνινγηθνύ ρώξνπ. Δίλαη,
εμάιινπ, ζαθέο φηη ε πεξαηηέξσ επηζηεκνληθή έξεπλα θαη νη επηηφπηεο
αλαζθαθέο ζα αλαδείμνπλ, κε αθξίβεηα, ηελ αξραηνινγηθή αμία ηεο
πεξηνρήο. Οη αξρέο ηεο πξνθχιαμεο θαη ηεο πξνιεπηηθήο δξάζεο
επηβάιινπλ, ελφςεη ησλ αλσηέξσ επηζηεκνληθψλ –έσο ζήκεξα
δεδνκέλσλ- ηδίσο δε ησλ ζέζεσλ θαη απφςεσλ ησλ επηζηεκφλσλ θαη ησλ
αξκφδησλ θνξέσλ ηεο Γηνηθήζεσο, ηε δηαζθάιηζε πςεινχ επηπέδνπ
πξνζηαζίαο ηφζν γηα ηε δψλε απνιχηνπ πξνζηαζίαο, φζν θαη γηα ηελ
πεξηνρή πνπ βξίζθεηαη πιεζίνλ απηήο.

Γ. Ζ ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΗΑ ΠΟΤ ΚΑΣΟΥΤΡΩΝΔΗ Ζ ΓΗΔΘΝΖ΢
΢ΤΜΒΑ΢Ζ ΣΩΝ ΠΑΡΗ΢ΗΩΝ ΣΖ΢ 23 εο ΝΟΔΜΒΡΗΟΤ 1972 ΓΗΑ
ΣΖΝ ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΗΑ ΣΖ΢ ΠΑΓΚΟ΢ΜΗΑ΢ ΠΟΛΗΣΗ΢ΣΗΚΖ΢ ΚΑΗ
ΦΤ΢ΗΚΖ΢ ΚΛΖΡΟΝΟΜΗΑ΢

Με ηνλ λ. 1126/1981 θπξψζεθε απφ ηελ ειιεληθή Βνπιή ε δηεζλήο
ζχκβαζε ησλ Παξηζίσλ ηεο 23εο Ννεκβξίνπ 1972 γηα ηελ πξνζηαζία ηεο
παγθφζκηαο πνιηηηζηηθήο θαη θπζηθήο θιεξνλνκηάο. Καηά ηνλ ηξφπν
απηφ ε ελ ιφγσ δηεζλήο ζχκβαζε θαηέζηε, ζχκθσλα κε ην άξζξν 28 παξ.
1 ΢πλη., αλαπφζπαζην κέξνο ηεο ειιεληθήο έλλνκεο ηάμεο θαη ππεξηζρχεη
απφ θάζε αληίζεηε δηάηαμε λφκνπ (βι. Απ. Παπαθσλζηαληίλνπ, Κξάηνο
θαη Γηεζλέο Γίθαην. Ζ ζπληαγκαηηθή δηαξξχζκηζε ησλ ζρέζεσλ
εζσηεξηθνχ θαη δηεζλνχο δηθαίνπ, 2001, εθδ. Αλη. Ν. ΢άθθνπια, ζει. 215

επ.). Δπνκέλσο, νη νξηζκνί ηεο σο άλσ δηεζλνχο ζπκβάζεσο, ε νπνία έρεη
ζπλαθζεί ζην πιαίζην ηεο Γεληθήο Γηάζθεςεο ηνπ Οξγαληζκνύ
Ζλσκέλσλ Δζλώλ (Ο.Ζ.Δ.) δηαζέηνπλ αλψηεξε ηππηθή ηζρχ ζε ζρέζε κε
θάζε άιιν θαλφλα ηεο θνηλήο λνκνζεζίαο.
Όπσο αλαθέξεηαη ραξαθηεξηζηηθά ζην πξννίκην ηεο ΢πκβάζεσο:
«Ζ πνιηηηζηηθή θιεξνλνκία θαη ε θπζηθή θιεξνλνκία απεηινχληαη νινέλα
πεξηζζφηεξνλ κε θαηαζηξνθήλ φρη κφλνλ απφ ηαο ζπλήζεηο αηηίαο θζνξάο
αιιά θαη απφ ηελ εμέιημηλ ηεο θνηλσληθήο θαη νηθνλνκηθήο δσήο, ε νπνία
επηδεηλψλεη ηελ θαηάζηαζηλ κε θαηλφκελα απεηινχληα έηη πιένλ κε
αιινηψζεηο θαη θαηαζηξνθάο… Ζ θζνξά ή ε εμαθάληζηο αγαζνχ ηηλνο ηεο
πνιηηηζηηθήο θαη θπζηθήο θιεξνλνκίαο θαζηζηά νιεζξίσο πησρνηέξαλ ηελ
θιεξνλνκίαλ φισλ ησλ ιαψλ ηνπ θφζκνπ… Ζ πξνζηαζία ηεο ελ ιφγσ
θιεξνλνκίαο εηο ηελ εζληθήλ βαζκίδα παξακέλεη ζπρλά αηειήο ιφγσ
ηεο πνιιαπιφηεηνο ησλ κέζσλ ηα νπνία απαηηεί θαη ηεο αλεπαξθείαο ησλ
νηθνλνκηθψλ, επηζηεκνληθψλ θαη ηερληθψλ πφξσλ ηεο ρψξαο εηο ην
έδαθνο ηεο νπνίαο επξίζθεηαη ην πξνο δηαθχιαμηλ αγαζφλ… Ζ ζπζηαηηθή
πξάμηο ηεο Οξγαλψζεσο πξνβιέπεη φηη αχηε ζα ππνζηεξίμε, πξναγάγε θαη
δηαδψζε ηελ γλψζηλ, εμαζθαιίδνπζα ηελ ζπληήξεζηλ θαη ηελ πξνζηαζίαλ
ηεο παγθνζκίνπ θιεξνλνκίαο θαη ζπληζηψζα εηο ηνπο ελδηαθεξνκέλνπο
ιανχο θαηαιιήινπο δηεζλείο ζπκβάζεηο… Αη πθηζηάκελαη δηεζλείο
ζπκβάζεηο, ζπζηάζεηο θαη απνθάζεηο πεξί ησλ πνιηηηζηηθψλ θαη θπζηθψλ
αγαζψλ θαηαδεηθλχνπλ ηελ ζεκαζίαλ, δη` φινπο ηνπο ιανχο ηνπ θφζκνπ,
ηεο δηαθπιάμεσο ησλ ελ ιφγσ κνλαδηθψλ θαη αλαληηθαηαζηάησλ αγαζψλ
εηο νηνλδήπνηε ιαφλ θαη αλ ηαχηα αλήθνπλ… Ωξηζκέλα αγαζά ηηο
πνιηηηζηηθήο θαη θπζηθήο θιεξνλνκίαο παξνπζηάδνπλ εμαηξεηηθφλ
ελδηαθέξνλ φπεξ θαζηζηά αλαγθαίαλ ηελ πεξηθξνχξεζίλ ησλ σο
ζηνηρείνλ ηεο παγθνζκίνπ θιεξνλνκίαο νινθιήξνπ ηεο αλζξσπφηεηνο…
ελψπηνλ ηεο πνιιαπιφηεηνο θαη ζνβαξφηεηνο ησλ λέσλ θηλδχλσλ νη
νπνίνη ηα απεηινχλ, ε δηεζλήο θνηλφηεο, ελ ησ ζπλφισ ηεο, νθείιεη λα

κεηάζρε εηο ηελ πξνζηαζίαλ ηεο παγθνζκίνπ αμίαο πνιηηηζηηθήο θαη
θπζηθήο θιεξνλνκίαο, δηά ηεο παξνρήο ζπιινγηθήο αξσγήο, ε νπνία
ρσξίο λα ππνθαζηζηά ηελ δξάζηλ ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ Κξάηνπο ζα ηελ
ζπκπιεξψλε απνηειεζκαηηθά…».
Δμάιινπ, ην άξζξν 5 ηεο ΢πκβάζεσο νξίδεη: «Γηά λα
εμαζθαιηζζή ε θαηά ην δπλαηφλ απνηειεζκαηηθσηέξα πξνζηαζία θαη
ζπληήξεζηο θαη ε πιένλ δξαζηεξία αμηνπνίεζηο ηεο πνιηηηζηηθήο θαη
θπζηθήο θιεξνλνκίαο ηεο θεηκέλεο επί ηνπ εδάθνπο ησλ θαη ππφ ηαο
θαηαιιήινπο δη` εθάζηελ ρψξαλ ζπλζήθαο, ηα Κξάηε Μέιε ηεο
παξνχζεο ΢πκβάζεσο ζα πξνζπαζήζνπλ ελ ησ κέηξσ ηνπ δπλαηνχ: α) λα
πηνζεηήζνπλ γεληθήλ πνιηηηθήλ απνζθνπνχζαλ εηο ην λα δψζνπλ εηο ηελ
πνιηηηζηηθήλ θαη θπζηθήλ θιεξνλνκίαλ ιεηηνπξγηθφηεηά ηηλα εηο ηα πιαίζηα
ηεο θνηλσληθήο δσήο θαη λα εληάμνπλ ηελ πξνζηαζίαλ ηεο ελ ιφγσ
θιεξνλνκίαο εηο ηα ζρέδηα πξνγξακκαηηζκνχ, β)... δ) λα ιάβνπλ ηα
θαηάιιεια λνκηθά, επηζηεκνληθά, ηερληθά, δηνηθεηηθά θαη νηθνλνκηθά
κέηξα δηά ηνλ πξνζδηνξηζκόλ, πξνζηαζίαλ, ζπληήξεζηλ, αμηνπνίεζηλ
θαη επαλόξζσζηλ ηεο ελ ιόγσ θιεξνλνκίαο». Αθφκε, ζχκθσλα κε ην
άξζξν 6 παξ. 1 ε πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά «απνηειεί παγθόζκηνλ
θιεξνλνκίαλ εηο ηελ πξνζηαζίαλ ηεο νπνίαο άπαζα ε δηεζλήο
θνηλόηεο έρεη ην θαζήθνλ λα ζπκπξάηηε», ελψ νη παξ. 2 θαη 3 ηνπ
άξζξνπ νξίδνπλ: «2. Σα Κξάηε Μέιε αλαιακβάλνπλ ζπλεπψο ηελ
ππνρξέσζηλ θαη ζπκθψλσο πξνο ηαο δηαηάμεηο ηεο παξνχζεο ΢πκβάζεσο
λα εηζθέξνπλ ηελ ζπλδξνκήλ ησλ δηά ηνλ πξνζδηνξηζκφλ, πξνζηαζίαλ,
ζπληήξεζηλ θαη αμηνπνίεζηλ ηεο πνιηηηζηηθήο θαη θπζηθήο θιεξνλνκίαο
ηεο αλαθεξνκέλεο εηο ηαο παξαγξάθνπο 2 θαη 4 ηνπ άξζξνπ 11 εάλ ηα
Κξάηε επί ηνπ εδάθνπο ησλ νπνίσλ θείηαη αχηε ην δεηήζνπλ. 3.
Έθαζηνλ ησλ Κξαηψλ Μειψλ ηεο παξνχζεο ΢πκβάζεσο αλαιακβάλεη
ηελ ππνρξέσζηλ λα κε ιάβε εζειεκέλσο νηνλδήπνηε κέηξνλ
δπλάκελνλ λα παξαβιάςε ακέζσο ή εκκέζσο ηελ πνιηηηζηηθήλ θαη

θπζηθήλ θιεξνλνκίαλ ηελ αλαθεξνκέλελ εηο ηα άξζξα 1 θαη 2 ηελ
θεηκέλελ επί ηνπ εδάθνπο εηέξσλ Κξαηψλ Μειψλ ηεο παξνχζεο
΢πκβάζεσο» (ε ππνγξάκκηζε είλαη δηθή καο).
Όπσο πξνθχπηεη ελ πξψηνηο απφ ηηο αλσηέξσ δηαηάμεηο, ε Γηεζλήο
΢χκβαζε ησλ Παξηζίσλ ηνπ έηνπο 1972 επηβάιιεη ζηα ζπκβαιιφκελα
θξάηε, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ε Διιάδα, ηελ ππνρξέσζε, αθελόο λα
ιακβάλεη ηα αλαγθαία πξνιεπηηθά θαη θαηαζηαιηηθά κέηξα γηα ηελ
πξνζηαζία ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη, αθεηέξνπ, λα απέρεη
από θάζε ελέξγεηα πνπ επηθέξεη νπζηώδε βιάβε ησλ ζηνηρείσλ ηεο. Ζ
πξνζηαζία απηή αθνξά, θαηά κείδνλα ιφγν, ζηα αγαζά εθείλα ηεο
πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, ηα νπνία, ελφςεη ηνπ ηδηαίηεξνπ
ελδηαθέξνληνο πνπ παξνπζηάδνπλ έρνπλ θαηαζηεί ζηνηρεία ηεο
παγθφζκηαο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. Ο ραξαθηεξηζκφο δε ησλ
ζηνηρείσλ απηψλ σο ζεκαληηθψλ, απφ επηζηεκνληθή θαη πνιηηηζηηθή
άπνςε, αλήθεη πξνερφλησο ζηα εζληθά φξγαλα. Δπηζεκαίλεηαη, ηέινο, φηη
νη σο άλσ νξηζκνί ηεο ππφςε δηεζλνχο ζπκβάζεσο έρνπλ απνιχησο
δεζκεπηηθφ ραξαθηήξα γηα ηα εζληθά φξγαλα θαη εθαξκφδνληαη άκεζα
ζηελ εζληθή έλλνκε ηάμε, ιφγσ ηδίσο ηνπ ραξαθηήξα ησλ θαλφλσλ πνπ
πεξηέρνπλ σο self executing (γηα ηνπο θαλφλεο απηνχο πξβι. Απ.
Παπαθσλζηαληίλνπ, Κξάηνο θαη Γηεζλέο Γίθαην. Ζ ζπληαγκαηηθή
δηαξξχζκηζε ησλ ζρέζεσλ εζσηεξηθνχ θαη δηεζλνχο δηθαίνπ, 2001, εθδ.
Αλη. Ν. ΢άθθνπια, ζει. 395 επ.). Σνχην πξνθχπηεη ηδίσο απφ ηνλ
επηηαθηηθφ ραξαθηήξα ησλ αλσηέξσ δηαηάμεσλ ηεο ΢πκβάζεσο, νη νπνίεο
δελ θαηαιείπνπλ πεξηζψξηα επρέξεηαο ζηα θξαηηθά φξγαλα. Πνιχ δε
πεξηζζφηεξν, δελ επηηξέπνπλ, ζε θακία πεξίπησζε, ηελ θαηαζηξνθή ή
ηελ νπζηψδε βιάβε ζεκαληηθψλ κλεκείσλ ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο.
΢ηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε, ν ζρεδηαδόκελνο Υ.Τ.Σ.Α.
πξόθεηηαη, όπσο ζεκεηώζεθε, λα θαηαζθεπαζηεί εληόο πεξηνρήο πνπ
ε ίδηα ε Γηνίθεζε έρεη ραξαθηεξίζεη σο «Αξραηνινγηθό Υώξν,

ηζηνξηθό ηόπν θαη ηνπίν ηδηαηηέξνπ θπζηθνύ θάιινπο» θαη, κάιηζηα, ελ
κέξεη εληόο ηεο ραξαθηεξηζκέλεο από ηε Γηνίθεζε -ιόγσ ηεο
ππάξμεσο ηνπ ζεκαληηθνύ αξραηνινγηθνύ ρώξνπ ηνπ Οβξηνθάζηξνπ-
«ΕΩΝΖ΢ ΑΠΟΛΤΣΟΤ ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΗΑ΢». Δπηζεκαίλεηαη δε φηη ν
πξνγξακκαηηδφκελνο Υ.Τ.Σ.Α., ζηνλ νπνίν ζα θαηαιήγνπλ εηεζίσο
εθαηνληάδεο ρηιηάδεο ηφλνη πάζεο θχζεσο απνξξηκκάησλ, βξίζθεηαη ζε
άκεζε νπηηθή επαθή θαη ζε κηθξή απόζηαζε από ηνλ αξραίν
νρπξσκέλν νηθηζκό ηνπ Οβξηνθάζηξνπ, ν νπνίνο εληνπίδεηαη, όπσο
ζεκεηώζεθε, ζηελ θνξπθή ηνπ νκώλπκνπ ιόθνπ. Καζίζηαηαη έηζη
επηηξεπηή ε θαηαζηξνθή ελόο αξραηνινγηθνύ ρώξνπ ππεξηνπηθήο
ζεκαζίαο, ελόο ζπλόινπ αξραίσλ κλεκείσλ, πνπ απνηεινύλ ζηνηρείν
ηεο παγθόζκηαο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο!
Αμίδεη ελ πξνθεηκέλσ λα ζεκεησζεί φηη ε πεξηνρή ηεο Κεξαηέαο,
φπνπ ζρεδηάδεηαη λα θαηαζθεπαζζεί ν επίκαρνο Υ.Τ.Σ.Α., θαζψο θαη ε
επξχηεξε πεξηνρή ηεο Λαπξεσηηθήο δηαζέηνπλ, σο ζεκαληηθόηεξν
ζηνηρείν ηνπο, ηελ ύπαξμε ησλ ελ ιόγσ ζεκαληηθώλ αξραίσλ
κλεκείσλ ηνπο, ηα νπνία δηαζθαιίδνπλ ηελ ηζηνξηθή κλήκε θαη ηελ
ηζηνξηθή ζπλέρεηα ηνπ ηόπνπ θαη ησλ θαηνίθσλ ηνπο. Από ηνλ αξραίν
λαό ηνπ Πνζεηδώλα ζην ΢νύλην έσο ηα αξραία κεηαιιεία ηνπ
Λαπξίνπ θαη ηνλ νρπξσκέλν νηθηζκό ησλ ειιεληζηηθώλ ρξόλσλ ηνπ
Οβξηνθάζηξνπ, ε πεξηνρή ηεο Λαπξεσηηθήο ζπληζηά κηα εληαία δώλε
κε ηδηαίηεξα πνιηηηζηηθά ραξαθηεξηζηηθά, ηα νπνία ζπληζηνύλ
αλαπόζπαζηα ζηνηρεία ηεο παγθόζκηαο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο.
Καζίζηαηαη ζαθέο φηη ν επίκαρνο Υ.Τ.Σ.Α. ζα κπνξνύζε λα
ρσξνζεηεζεί ζε άιιε πεξηνρή, εθηόο ηνπ ραξαθηεξηζκέλνπ
αξραηνινγηθνύ ρώξνπ ηνπ Οβξηνθάζηξνπ, έηζη ψζηε λα κε ζίγεηαη, θαη
κάιηζηα θαηά ηξφπν θξαπγαιέν, ην πνιηηηζηηθφ πεξηβάιινλ. Σνχην ζα
απνηεινχζε απηνλόεηε παξαδνρή ζε θάζε δηθαηνθξαηηθή θαη
επλνκνύκελε Πνιηηεία, ε νπνία ζέβεηαη ηελ ηζηνξηθή ηεο θιεξνλνκηά

θαη πξνζηαηεύεη ην πνιηηηζηηθό ηεο θεθάιαην. Πνιχ δε πεξηζζφηεξν
φηαλ ε ρψξα απηή ζπληζηά ιίθλν ηνπ αλζξσπίλνπ πνιηηηζκνύ, φπσο
είλαη ε Διιάδα.
Δλφςεη ηνχησλ, πξέπεη λα γίλεη δεθηφ φηη ε ρσξνζέηεζε ηνπ
επίκαρνπ Υ.Τ.Σ.Α. ζηε ζέζε Οβξηόθαζηξν ηεο Κεξαηέαο παξαβηάδεη
επζέσο ηνπο νξηζκνύο ηεο δηεζλνύο ζπκβάζεσο ησλ Παξηζίσλ ηεο
23εο Ννεκβξίνπ 1972 γηα ηελ πξνζηαζία ηεο παγθόζκηαο πνιηηηζηηθήο
θαη θπζηθήο θιεξνλνκηάο, φπσο απηή ηζρχεη ζηελ εζσηεξηθή έλλνκε
ηάμε θαηφπηλ ηεο θπξψζεψο ηεο κε ηνλ λ. 1126/1981. ΢πγθεθξηκέλα,
αληίθεηηαη επζέσο ζηνπο νξηζκνύο ησλ άξζξσλ 5 θαη 6 ηεο
΢πκβάζεσο, πνπ απαγνξεύνπλ ηηο ελέξγεηεο εθείλεο νη νπνίεο
επηθέξνπλ θαηαζηξνθή ή νπζηώδε βιάβε ζηα αγαζά ηεο
πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο.

Γ. Ζ ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΗΑ ΠΟΤ ΚΑΣΟΥΤΡΩΝΔΗ Ζ ΓΗΔΘΝΖ΢
΢ΤΜΒΑ΢Ζ ΣΟΤ ΛΟΝΓΗΝΟΤ ΣΖ΢ 6εο ΜΑΪΟΤ 1969 ΓΗΑ ΣΖΝ
ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΗΑ ΣΖ΢ ΑΡΥΑΗΟΛΟΓΗΚΖ΢ ΚΛΖΡΟΝΟΜΗΑ΢
Με ηνλ λ. 1127/1981 θπξψζεθε απφ ηελ ειιεληθή Βνπιή ε δηεζλήο
ζχκβαζε ησλ Παξηζίσλ ηεο 6εο Μαΐνπ 1969 γηα ηελ πξνζηαζία ηεο
αξραηνινγηθήο θιεξνλνκηάο, ε νπνία ζπλάθζεθε ζην πιαίζην ηεο
΢πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. Όπσο αλαθέξεηαη ραξαθηεξηζηηθά ζην
Πξννίκην ηεο ΢πκβάζεσο: «Ζ Αξραηνινγηθή Κιεξνλνκία είλαη νπζηψδεο
δηά ηελ γλψζηλ ηεο ηζηνξίαο ησλ πνιηηηζκψλ… Ζ εζηθή επζχλε δηά ηελ
πξνζηαζίαλ ηεο Δπξσπατθήο αξραηνινγηθήο θιεξνλνκίαο, ηεο
αξραηνηέξαο πεγήο ηεο Δπξσπατθήο ηζηνξίαο ε νπνία απεηιείηαη ζνβαξψο
κε θαηαζηξνθήλ, αλήθεη θαη` αξρήλ εηο ην ακέζσο ελδηαθεξφκελνλ
Κξάηνο, ελδηαθέξεη επίζεο απφ θνηλνχ ηα Δπξσπατθά Κξάηε… Σν πξψηνλ
βήκα δηά ηελ πξνζηαζίαλ απηήο ηεο Κιεξνλνκίαο πξέπεη λα είλαη


ε εθαξκνγή ησλ πιένλ απζηεξψλ επηζηεκνληθψλ κεζφδσλ εηο ηελ
αξραηνινγηθήλ έξεπλαλ ή ηαο αλαθαιχςεηο, κε ζθνπφλ ηελ δηαηήξεζηλ ηεο
πιήξνπο ηζηνξηθήο ησλ ζεκαζίαο…».
Δμάιινπ, κε ην άξζξν 1 ηεο ΢πκβάζεσο πξνζδηνξίδεηαη ε έλλνηα
ησλ «αξραηνινγηθψλ αληηθεηκέλσλ» κε γλψκνλα ηε ζπλεηζθνξά ηνπο
ζηελ επηζηεκνληθή γλψζε θαη ηελ ηζηνξηθή κλήκε: «Όια ηα επξήκαηα θαη
αληηθείκελα ή θάζε άιιν ίρλνο αλζξσπίλεο ππάξμεσο, ην νπνίνλ
καξηπξεί δη` επνράο θαη πνιηηηζκνχο, δηά ηνπο νπνίνπο αλαζθαθαί ή
αλαθαιχςεηο είλαη ε θπξία πεγή ή κία απφ ηαο θπξίαο πεγάο ηεο
επηζηεκνληθήο πιεξνθνξήζεσο, ζα ζεσξνχληαη σο αξραηνινγηθά
αληηθείκελα». Αθφκε ην άξζξν 2 νξίδεη: «Με ζθνπφλ ηελ δηαζθάιηζηλ
ηεο πξνζηαζίαο ησλ κε αλαθαιπθζέλησλ εηζέηη αληηθεηκέλσλ θαη
πεξηνρψλ φπνπ θείληαη θξπκκέλα αξραηνινγηθά αληηθείκελα, έθαζηνλ
ζπκβαιιφκελνλ κέξνο αλαιακβάλεη λα ιάβε ηνηαχηα κέηξα, θαζ` φζνλ
είλαη ηνχην δπλαηφλ, ψζηε: α) λα πεξηνξίζε θαη λα πξνζηαηεχε ζέζεηο θαη
πεξηνράο αξραηνινγηθνχ ελδηαθέξνληνο, β) λα δεκηνπξγήζε εθεδξηθάο
δψλαο δηά ηελ δηαηήξεζηλ ηεο πιηθήο καξηπξίαο, ε νπνία ζα
απνηειέζε αληηθείκελνλ εξεχλεο ππφ κεηαγελεζηέξσλ γελεψλ
αξραηνιφγσλ».
Με ηηο αλσηέξσ δηαηάμεηο ηεο ΢πκβάζεσο θαηνρπξψλεηαη, σο
γεληθή αξρή πνπ δηαηξέρεη ην ζχλνιν ησλ νξηζκψλ ηεο, ε απαγόξεπζε
επέκβαζεο επί ησλ αξραηνινγηθώλ αληηθεηκέλσλ θαηά ηξόπν πνπ λα
νδεγεί ζηελ θαηαζηξνθή ή ηελ νπζηώδε βιάβε ηνπο. Δπηπιένλ,
πξνβιέπεηαη εηδηθή ππνρξέσζε ησλ ζπκβαιινκέλσλ θξαηώλ λα
δηαζθαιίδνπλ ηελ πξνζηαζία ησλ αξραηνινγηθώλ αληηθεηκέλσλ, ηα
νπνία δελ έρνπλ αθόκε αλαθαιπθζεί. Ζ ππνρξέσζε απηή ζπλίζηαηαη,
ζπγθεθξηκέλα, ζηε ζέζπηζε πεξηνξηζκώλ ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο
αξραηνινγηθνύ ελδηαθέξνληνο, ψζηε λα πξνζηαηεχνληαη πηζαλά


αξραηνινγηθά αληηθείκελα, λα επηηξέπεηαη ε κειινληηθή αλαθάιπςή ηνπο
θαη λα δηαηεξείηαη ν ραξαθηήξαο ηνπο σο «πιηθώλ καξηπξηώλ».
Καζίζηαηαη ζαθέο φηη κε ηηο σο άλσ δηαηάμεηο ζεζπίδεηαη εηδηθή
ππνρξέσζε ησλ ζπκβαιινκέλσλ θξαηψλ λα ζέηνπλ ζε ζπγθεθξηκέλεο
πεξηνρέο εηδηθνύο πεξηνξηζκνύο ζηηο ρξήζεηο γεο, κε ηελ θήξπμή ηνπο
ηδίσο σο αξραηνινγηθώλ ρώξσλ θαη ηε ζπκπεξίιεςή ηνπο ζε δώλεο
πξνζηαζίαο. Οη πεξηνρέο απηέο ζεσξνχληαη δεζκεπκέλεο σο πξνο ηηο
ρξήζεηο ηνπο γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, φπσο είλαη ελ
πξνθεηκέλσ, θαη’ εμνρήλ, ε πξνζηαζία ηνπ πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο,
ελψ ε ηπρόλ κειινληηθή απνδέζκεπζή ηνπο κπνξεί λα επηηξαπεί κόλνλ
εθόζνλ νινθιεξσζεί ε αξραηνινγηθή έξεπλα θαη θξηζεί, επί ηε βάζε
ζπγθεθξηκέλσλ επηζηεκνληθώλ κειεηώλ όηη δελ απαηηείηαη ε
δηαηήξεζε ησλ ελ ιόγσ πεξηνξηζκώλ.
΢ηελ εμεηαδφκελε πεξίπησζε, ε έθηαζε φπνπ πξνγξακκαηίδεηαη ε
θαηαζθεπή ηνπ Υ.Τ.Σ.Α. βξίζθεηαη, φπσο ζεκεηψζεθε, εληφο πεξηνρήο
(Λαπξεσηηθή) πνπ έρεη ραξαθηεξηζηεί, θαηφπηλ ζπγθεθξηκέλσλ
επηζηεκνληθψλ εξεπλψλ θαη αλαιχζεσλ, σο αξραηνινγηθφο ρψξνο,
ηζηνξηθφο ηφπνο θαη ηνπίν ηδηαίηεξνπ θπζηθνχ θάιινπο. Δπηπιένλ,
πεξηιακβάλεηαη ελ κέξεη εληφο δψλεο απνιχηνπ πξνζηαζίαο, ζηελ νπνία
απαγνξεχεηαη νηαδήπνηε ρξήζε γεο, πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζζεί ν
αξραηνινγηθφο ρψξνο ηνπ Οβξηνθάζηξνπ. Σέινο, ε ελ ιφγσ έθηαζε
γεηηληάδεη κε ηνλ νρπξσκέλν νηθηζκφ ησλ ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ πνπ
βξίζθεηαη ζηνλ σο άλσ αξραηνινγηθφ ρψξν (Οβξηφθαζηξν) θαη βξίζθεηαη
ζε άκεζε νπηηθή επαθή κε απηφλ. Δίλαη δε πξνθαλέο φηη ε κεηαθνξά
ζηελ επίκαρε έθηαζε εθαηνληάδσλ ρηιηάδσλ ηφλσλ αζηηθψλ
απνξξηκκάησλ θαζηζηά αδύλαηε ηελ επηζθεςηκόηεηα ηνπ θνηλνύ ζηνλ
αξραηνινγηθό ρώξν θαη επηθέξεη αλεπαλόξζσηε θαηαζηξνθή ζηα
αξραηνινγηθά αληηθείκελα. Παξαιιήισο, νδεγεί ζε θαηαζηξνθή ηα
ηπρόλ αξραηνινγηθά αληηθείκελα πνπ βξίζθνληαη εληόο ηεο εθηάζεσο

ηνπ πξνγξακκαηηδόκελνπ Υ.Τ.Σ.Α., ηα νπνία δελ έρνπλ αθόκε
εληνπηζηεί αθνύ δελ πξνεγήζεθε αξραηνινγηθή έξεπλα θαη
αλαζθαθή. Πξφθεηηαη, αζθαιψο, γηα επζεία θαη θαηάθσξε παξαβίαζε
ησλ δηαηάμεσλ ηεο σο άλσ δηεζλνύο ζπκβάζεσο, νη δηαηάμεηο ηεο
νπνίαο είλαη, ελφςεη ηνπ ραξαθηήξα ηνπο σο self executing, απνιχησο
δεζκεπηηθέο ζηελ εζληθή έλλνκε ηάμε.

Δ. Ζ ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΗΑ ΠΟΤ ΚΑΣΟΥΤΡΩΝΟΤΝ Ζ ΓΗΔΘΝΖ΢
΢ΤΜΒΑ΢Ζ ΣΖ΢ ΓΡΑΝΑΓΑ΢ ΚΑΗ Ζ ΑΝΑΘΔΩΡΖΜΔΝΖ
ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΢ΤΜΒΑ΢Ζ ΣΖ΢ ΒΑΛΔΣΣΑ΢ ΓΗΑ ΣΖΝ
ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΗΑ ΣΖ΢ ΑΡΥΑΗΟΛΟΓΗΚΖ΢ ΚΛΖΡΟΝΟΜΗΑ΢
i. Ζ Γηεζλήο ΢ύκβαζε ηεο Γξαλάδαο ηνπ έηνπο 1985 γηα ηελ
πξνζηαζία ηεο αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο ζηελ Δπξψπε, πνπ
ππνγξάθεθε ζην πιαίζην ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο θαη θπξψζεθε
απφ ηελ ειιεληθή Βνπιή κε ηνλ λ. 2039/1992, πεξηιακβάλεη ζεηξά
δηαηάμεσλ πνπ επηβάιινπλ ζηα ζπκβαιιφκελα θξάηε ηε ιήςε ησλ
αλαγθαίσλ θαη πξφζθνξσλ κέηξσλ γηα ηελ απνηξνπή δηαθηλδχλεπζεο
ησλ αγαζψλ ηεο αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο θαη νξηνζεηνύλ κε
ζαθήλεηα ηελ επρέξεηα ησλ θξαηηθψλ νξγάλσλ λα επηηξέπνπλ επεκβάζεηο
εληφο ή πιεζίνλ ησλ κλεκείσλ.
Δηδηθφηεξα, ζχκθσλα κε ηε ΢χκβαζε: «΢αλ αξρηηεθηνληθή
θιεξνλνκηά ζεσξείηαη φηη πεξηιακβάλεη ηα αθφινπζα αθίλεηα αγαζά: 1.
Σα κλεκεία: θάζε θαηαζθεπή ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ιφγσ ηνπ ηζηνξηθνχ,
αξραηνινγηθνχ, θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ, θνηλσληθνχ ή ηερληθνχ ηεο
ελδηαθέξνληνο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εγθαηαζηάζεσλ ή
δηαθνζκεηηθψλ ζηνηρείσλ, πνπ απνηεινχλ αλαπφζπαζην ηκήκα ηνπο. 2. Σα
αξρηηεθηνληθά ζχλνια: Οκνηνγελή ζχλνια αζηηθψλ ή αγξνηηθψλ
θαηαζθεπψλ, ζεκαληηθψλ ιφγσ ηνπ ηζηνξηθνχ, αξραηνινγηθνχ,
θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ ή ηερληθνχ ηνπο ελδηαθέξνληνο, ζπλαθή

κεηαμχ ηνπο ψζηε λα ζρεκαηίδνπλ ελφηεηεο, πνπ λα κπνξνχλ λα
νξηνζεηεζνχλ ηνπνγξαθηθά. 3. Οη ηφπνη : ζχλζεηα έξγα ηνπ αλζξψπνπ θαη
ηεο θχζεο, ελ κέξεη θηηζκέλα, ηα νπνία απνηεινχλ εθηάζεηο ηφζν
ραξαθηεξηζηηθέο θαη νκνηνγελείο, ψζηε λα κπνξνχλ λα νξηνζεηεζνχλ
ηνπνγξαθηθά θαη ηα νπνία είλαη ζεκαληηθά ιφγσ ηνπ ηζηνξηθνχ,
αξραηνινγηθνχ, θαιιηηερληθνχ, επηζηεκνληθνχ, θνηλσληθνχ θαη ηερληθνχ
ηνπο ελδηαθέξνληνο» (άξζξν 1). Δμάιινπ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 3 θάζε
ζπκβαιιφκελνο ππνρξεψλεηαη: «1. λα θαζηεξψζεη έλα λνκηθφ θαζεζηψο
πξνζηαζίαο ηεο αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο. 2. λα εμαζθαιίζεη, κέζα ζ’
απηφ ην λνκηθφ πιαίζην θαη αλάινγα κε ηα ηδηαίηεξα γηα θάζε Κξάηνο ή
πεξηθέξεηα κέηξα, ηελ πξνζηαζία ησλ κλεκείσλ, ησλ αξρηηεθηνληθψλ
ζπλφισλ θαη ησλ ηφπσλ», ελψ ην άξζξν 4 πξνβιέπεη: «Κάζε
ζπκβαιιφκελνο ππνρξεψλεηαη: 1. λα ζέζεη ζε εθαξκνγή κε βάζε ηε λνκηθή
πξνζηαζία ησλ ζρεηηθψλ αθηλήησλ, θαηάιιειεο δηαδηθαζίεο ειέγρνπ θαη
αδεηψλ, 2. λα θξνληίζεη ψζηε ηα πξνζηαηεπφκελα αθίλεηα λα κελ
αιινησζνχλ, εξεηπσζνχλ ή θαηεδαθηζηνχλ». Δπίζεο, ην άξζξν 5 ηεο
΢πκβάζεσο πξνβιέπεη: «Κάζε ζπκβαιιφκελνο ππνρξεψλεηαη λα
απνθιείζεη ηε κεηαθίλεζε ηνπ ζπλφινπ ή ηκήκαηνο ελφο
πξνζηαηεπφκελνπ κλεκείνπ, εθηφο απφ ηελ πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία ε
πιηθή πξνζηαζία ηνπ κλεκείνπ ζα ην απαηηνχζε επηηαθηηθά. ΢ηελ
πεξίπησζε απηή, ε αξκφδηα ππεξεζία ζα πξέπεη λα πάξεη ηηο απαξαίηεηεο
πξνθπιάμεηο γηα ηελ απνζπλαξκνιφγεζε, ηε κεηαθνξά θαη ηελ
επαλαζπλαξκνιφγεζε ηνπ ζε θαηάιιειν ρψξν». Δμάιινπ, ην άξζξν 7
νξίδεη: «΢ην ρψξν ν νπνίνο πεξηβάιιεη ηα κλεκεία, ζην εζσηεξηθφ
ησλ αξρηηεθηνληθψλ ζπλφισλ θαη ησλ ηφπσλ, θάζε ζπκβαιιφκελνο
ππνρξεψλεηαη λα ιάβεη κέηξα, πνπ ζα απνζθνπνχλ ζηε βειηίσζε ηεο
πνηφηεηαο ηνπ πεξηβάιινληνο». Σέινο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 10: «Κάζε
ζπκβαιιφκελνο ππνρξεψλεηαη λα πηνζεηήζεη πνιηηηθή νινθιεξσκέλεο
πξνζηαζίαο ε νπνία : 1. …. 2. …. 3. ζα θαζηζηά ηε ζπληήξεζε, ηελ

αλαβίσζε θαη ηελ αλάδεημε ηεο αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο,
ζεκαληηθφηαην ζηνηρείν ηεο πνιηηηζηηθήο πεξηβαιινληνινγηθήο θαη
ρσξνηαμηθήο πνιηηηθήο».
Όπσο ζπλάγεηαη ελ πξψηνηο απφ ηα πξναλαθεξφκελα άξζξα ηεο
΢χκβαζεο ηεο Γξαλάδαο, δελ είλαη επηηξεπηή ε θαηαζηξνθή ή ε
νπζηψδεο βιάβε ζηνηρείσλ, ηα νπνία είλαη ηδηαηηέξσο ζεκαληηθά γηα ηε
δηαηήξεζε ηεο αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο θαζψο θαη θάζε επέκβαζε, ε
νπνία ζπλεπάγεηαη ηε κεηαβνιή ή ηελ άξζε ηεο θπζηνγλσκίαο ή ηε
δηάξξεμε ηεο νκνηνγέλεηαο νξηζκέλνπ ηφπνπ. Δπηπιένλ, απφ ηηο δηαηάμεηο
ηεο ΢πλζήθεο πξνθχπηεη ζαθψο φηη ηα ζπκβαιιφκελα ζηελ αλσηέξσ
Γηεζλή ΢χκβαζε κέξε αλαιακβάλνπλ ηελ ππνρξέσζε λα ιακβάλνπλ
ζεηηθά κέηξα, πνπ απνζθνπνχλ ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηνο ηνπ
πεξηβάιινληνο ηα αθίλεηα κλεκεία ρψξνπ θαη λα απέρνπλ απφ θάζε
ελέξγεηα πνπ βιάπηεη ακέζσο ή εκκέζσο ην κλεκείν ή ην αξρηηεθηνληθφ
ζχλνιν ή ηνλ πεξηβάιινληα ρψξν ηνπο (βι. Απ. Παπαθσλζηαληίλνπ, Ζ
΢χκβαζε ηεο Γξαλάδαο γηα ηελ Πξνζηαζία ηεο Αξρηηεθηνληθήο
Κιεξνλνκηάο θαη ην ΢χληαγκα, Νφκνο θαη Φχζε 1999, ζ. 47 επ. Πξβι.
΢.η.Δ. 2540/2005).
Όπσο έρεη, κάιηζηα, λνκνινγεζεί ζπλαθψο απφ ην αλψηαην
δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην ηεο Διιάδαο: «Απφ ηηο δηαηάμεηο απηέο ζπλάγεηαη
φηη ηα ζπκβαιιφκελα ζηελ αλσηέξσ Γηεζλή ΢χκβαζε κέξε αλαιακβάλνπλ
ηελ ππνρξέσζε λα ιακβάλνπλ ζεηηθά κέηξα, πνπ απνζθνπνχλ ζηε
βειηίσζε ηεο πνηφηεηνο ηνπ πεξηβάιινληνο ηα αθίλεηα κλεκεία ρψξνπ, θαη
λα απέρνπλ απφ θάζε ελέξγεηα πνπ βιάπηεη ακέζσο ή εκκέζσο ην κλεκείν
ή ην αξρηηεθηνληθφ ζχλνιν ή ηνλ πεξηβάιινληα ρψξν ηνπο. Καηά ηελ έλλνηα
δε ησλ απηψλ δηαηάμεσλ δελ είλαη επηηξεπηή ε θαηαζηξνθή ζηνηρείσλ ηα
νπνία είλαη ηδηαηηέξσο ζεκαληηθά γηα ηε δηαηήξεζε ηεο αξρηηεθηνληθήο
θιεξνλνκηάο θαζψο θαη ε επέκβαζε, ε νπνία ζπλεπάγεηαη ηε κεηαβνιή ηνπ
πνιενδνκηθνχ ηζηνχ αξρηηεθηνληθνχ ζπλφινπ, ή ηελ άξζε ηεο

Καταγγελία Λαυρεωτικής στην Unesco

Καταγγελία Λαυρεωτικής στην Unesco

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (18)

Similar to Καταγγελία Λαυρεωτικής στην Unesco

Similar to Καταγγελία Λαυρεωτικής στην Unesco (20)

Καταγγελία Λαυρεωτικής στην Unesco