2.  Taş Nedir ?
Yer kabuğu kütlesinden kopan veya
koparılan, çeşitli işlerde
kullanılan katı ve sert maddelere TAŞ adı
verilir.
KAYAÇ VE TAŞ AYNI ANLAMA GELIR .

3.  Kayaçlar Nasıl Oluşur ?
Çeşitli minerallerin , taş parçacıkların veya
tek bir mineralin fazla sayıda
birikmesinden meydana gelir.

4. 1.VOLKANIK (PÜSKÜRÜK) KAYAÇLAR:
Magmanın katılaşması sonucu oluşmuş
olan taşlardır .
a)Iç Püskürük Kayaçlar : Lavların soğuması
yerin derinliklerinde gercekleşmiştir .
Örnekleri:
Granit, siyenit , gabro , diyorit

5. GRANIT:Yollarda parke ve bordür taşı,
yapılarda yapı taşı olarak kullanılır .
GABRO: Dış ve iç cephelerde (merdiven ,
döşeme gb) ve mezar taşlarının
yapımında kullanılır .

11. b)Dış Püskürük Kayaçlar : Lav soğuması
yeryüzünde gerçekleşmistir.
Örnekleri:
Andezit, Bazalt , Obsidiyen, Trakit, Inci Taşı,
Katran Taşı, Sünger Taşı

12. ANDEZIT: Kaldırım ve Bordür uygulamalarında,
Merdiven basamaklarında, Şehir mobilyaları
(vs) olarak kullanılırlar.
BAZALT: mimari yapıların her safhasında, alt ve
üst yapıda, zemin ve cephe
kaplamalarında, şehir içi yollarda,
kaldırımlarda ve bahçe düzenlemesinde
kullanılmaktadır.
OBSIDIYEN: Taş kolye, yüzük yapımında ve iç
dekorasyonda kullanılır.

16. 2.TORTUL KAYAÇLAR: Püskürük kayaçlar;
yeryüzünde akarsular, rüzgarlar ve
çözülme gibi dış etkenler tarafından
aşındırılıp küçük parçalara ayrılması
sonucu oluşur.
FOSIL BARINDIRAN TEK KAYAÇ TÜRÜDÜR.
a)Fiziksel Tortul Kayaçlar : Yeryüzünde
bulunan kırıntı malzemelerin akarsu
kenarlarında vb birikmesi sonucu oluşur.

17. Örnekleri:
Kum Taşı (gre), Kil Taşı (şişt), Çakıl Taşı
(konglomera) ve Marn

18. KUM TAŞI (GRE): Kum Taşı inşaatta, yol ve
kaldırımlarda, çok ince olanları da
bileme taşı olarak kullanılır.
KIL TAŞI (ŞIŞT): Çimento yapımı için
sanayide kullanılırlar.
MARN : Çimento yapımında ve toprak
ıslahında kullanılır.

21. b)Kimyasal Tortul Kayaçlar : Minerallerin
çökelmesiyle oluşan kayaçlardır .
Örnekleri:
Kalker, Jips, Traverten , Sarkıt, Dikit, Kaya
tuzu, Dolomit, Sleks

22. KALKER: Çimento yapımında kullanılırlar.
JIPS: Tıpta cerrahide ve dişçilikte , Bira
sanayiinde mayalandırmada (vs)
kullanılırlar.
TRAVERTEN: Mermerle birlikte kullanılan bir
yapı malzemesidir.
NOT:Türkiye'nin Denizli, Bucak-Burdur, Mut-
Mersin, Sivas gibi birçok
bölgesinde traverten
ocakları işletilmektedir.

27. c)Organik Tortul Kayaçlar: Canlı kalıntıların
taşlaşmasıyla oluşmuştur .
Örnekleri:
Taş Kömürü, Linyit , Mercan kaya , Turba,
Tebeşir

28. TAŞ KÖMÜRÜ: Taş kömürü yüksek sıcaklık
gerektiren işlemlerde kullanılır. Demirin
eritilip sac, tencere v.b. malzemelerin
üretilmesi için yüksek sıcaklığa ulaşılması
gerekir .
LINYIT: Isınmada, sanayide, elektrik enerjisi
üretiminde kullanılır.

32. 3.BAŞKALAŞIM KAYAÇLAR : Kayaçların
sıcaklik ve basınç etkisiyle değişime
uğraması sonucu oluşur. Bu taşların
yüzeyleri daha parlak renkleri daha koyu
ve yoğunlukları daha fazladır.
Örnekleri:
KalkerMermer GranitGnays
Taş KömürüElmas Kum TaşıKuvarsit

33. MERMER: En geniş kullanım alanını inşaat
sektörü teşkil eder. Binaların iç ve dış
kaplamaları, dekorasyon işleri, anıtlar,
heykeller ile süs ve hediyelik eşya imalatı
önemli tüketim alanlarını oluşturur.
ELMAS: Elmas ziynet eşyası olarak ve yüzük
taşı olarak çok yaygın bir şekilde
kullanılır.

39. Granit, magmanın yerin derinliklerinde
soğuyup katılaşmasıyla oluşmuş bir kayaç
türüdür.
Buna göre granit, oluşumuna göre hangi
kayaç türüne örnektir?
A) İç püskürük kayaçlar
B) Organik tortul kayaçlar
C) Kimyasal kayaçlar
D) Başkalaşım kayaçları
E) Dış püskürük kayaçlar

40. Yeryüzündeki taşların dış etkenlerle
parçalanması ve belli yerlerde çökelmesi
ile tortul kayaçlar oluşur.
Aşağıdakilerden hangisi tortul kayaçlardan
değildir?
A) Kalker B) Linyit C) Mermer
D) Konglomera E) Jips

41. Bazı kayaçlar sular tarafından kimyasal
yolla çözünebilirler.
Aşağıdakilerden hangileri bu kayaç grubu
içinde yer alır?
A) Gabro-Granit
B) Kayatuzu-linyit
C) Konglomera-şist
D) Kalker -jips
E) Tebeşir -mermer