1. Mηνιαία freepress εφημερίδα
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
#85
Ο Ελληνισμός επέτυχε ως Γένος,
απέτυχε ως Κράτος
DIPLOMACY
ΔΙΠΛΩΜΑΤΊΑ
Ελλάδα – Αλβανία:
Αυταπάτες και ψευδαισθήσεις
REFLECTIONS
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Επειγόντως ρήξη
με το παρελθόν
HISTORY
ΙΣΤΟΡΊΑ
1955
Το πογκρόμ στον Ελληνισμό
Της Κωνσταντινούπολης
STORY
STORY
Φυσικές καταστροφές:
Πόσο απειλείται η Αττική;
Ο Ελληνισμός επέτυχε ως Γένος,
απέτυχε ως Κράτος
Ο. Ελύτης
2. 2 Point of view
ARCHIVES
ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ | ΙΔΡΥΤΗΣ: ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ | ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: «BOULEVARD FREE PRESS I.K.E»
ΕΚΔΟΤΗΣ – ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΡΗΚΩΣΤΑΣ | ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΠΑΠΑΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ | CREATIVE DIRECTOR: ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΤΑΛΙΑΣ | ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΗΛΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΕΛΛΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΣΚΛΗΠΙΟΎ & ΣΌΛΩΝΟΣ 69, ΑΘΉΝΑ 106 79 | EMAIL: infoblvgr@gmail.com | ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IRIS AEBE | ΔΙΑΝΟΜΉ: VES COMPANY
Επειγόντως ρήξη με το παρελθόν
Κ
ακά τα ψέματα. Ήταν τόσο
μεγάλη η σφοδρότητα της
κακοκαιρίας Daniel που
έπληξε την χώρα μας ώστε
κανένα έργο δεν θα ήταν σε
θέση να την αναχαιτίσει -να αποτρέψει
την απώλεια ανθρώπινων ζωών και να
προλάβει τις ανυπολόγιστες ζημιές. Κα-
νείς και ποτέ δεν τα έβαλε με την φύση
και να βγήκε κερδισμένος. Είναι να μην
σου τύχει το κακό. Ωστόσο, αυτό δεν ση-
μαίνει ότι ένα οργανωμένο Κράτος πρέ-
πει να παραμένει παθητικός θεατής στα
ακραία καιρικά φαινόμενα, ότι δεν πρέπει
να προετοιμάζεται και να μην λαμβάνει
μέτρα -όχι βέβαια για να αποτρέψει την
καταστροφή, αλλά για να μετριάσει τις
ζημιές και ασφαλώς να σώσει όσο το
δυνατό περισσότερους ανθρώπους.
Βέβαια όλα αυτά σε ένα οργανωμένο
Κράτος, όχι στο δικό μας -το οποίο μο-
νίμως βρίσκεται ανοχύρωτο είτε σε φω-
τιές είτε σε πλημμύρες. Και η ευθύνη της
σημερινής κυβέρνησης είναι μεγάλη,
τόσο για την καταστροφή του Έβρου και
του δάσους της Δαδιάς, όσο και για τη
Θεσσαλία. Και η κριτική που της ασκείται
δεν είναι γιατί δεν έχει γκρεμίσει ένα σά-
πιο κράτος, δομημένο σε δομικές παθο-
γένειες δεκαετιών -αν και θα έπρεπε να
είχε ήδη ξεκινήσει η κατεδάφιση-, αλλά
στο ότι δεν έκανε αυτά που έπρεπε να
είχε κάνει. Όλα αυτά που είχε υποσχεθεί
η ίδια στους πολίτες.
Και αυτή την φορά, σε αυτή την κα-
ταστροφή στη Θεσσαλία, δεν φταίει
η προηγούμενη κυβέρνηση και το ότι
παρελήφθη «καμένη γη». Η προηγού-
μενη κυβέρνηση ήταν η σημερινή της
ΝΔ, η οποία στις πρόσφατες εκλογές
του Ιουνίου επανεξελέγη θριαμβευτικά
-αποθέτοντας σε αυτήν οι ψηφοφόροι
τις προσδοκίες τους προκειμένου να
εκσυγχρονιστεί το Κράτος και να αλλά-
ξει επιτέλους πρόσωπο αυτή η χώρα.
Τρεις μήνες τώρα η κυβέρνηση της ΝΔ
δεν έχει πείσει ότι μπορεί να ανταποκρι-
θεί στη βούληση των πολιτών. Δείχνει
αδύναμη. Κατώτερη των καταστάσεων.
Το επιβεβαιώνει η αποπομπή μέσα σε
τρείς μήνες δύο υπουργών, κι αυτές που
ενδεχομένως έπονται. Που αποδεικνύει
αν μη τι άλλο, ότι η πολυπληθής κυβέρ-
νηση που σχηματίστηκε δεν ήταν τόσο
των αρίστων για να αναμετρηθεί με τις
απαιτήσεις των καιρών, όσο το προϊόν
πολιτικών ισορροπιών, αναγνώρισης
κομματικών βαρονιών και επιβράβευ-
σης οικείων προσώπων. Είναι πολύ
νωρίς να πούμε ότι η ΝΔ θριάμβευσε
επειδή έχασαν οι αντίπαλοί της. Διαθέτει
ακόμη αυξημένο πολιτικό κεφάλαιο, με
τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη να είναι
από τους πιο ισχυρούς πρωθυπουργούς
της Ευρώπης. Ωστόσο, δεν μπορούμε να
παραβλέψουμε τα γεγονότα, όχι μόνο
τα τραγικά στον Έβρο και τη Θεσσαλία,
αλλά και αυτά της καθημερινότητας.
Τους Κροάτες χούλιγκαν που διέσχισαν
ανενόχλητοι ολόκληρη την Ελλάδα και
απλώς η Αστυνομία…τους συνόδευ-
σε στον τόπο του εγκλήματος, στη Νέα
Φιλαδέλφεια όπου και δολοφόνησαν
έναν νεαρό Έλληνα οπαδό της ΑΕΚ.
Τον πνιγμό στο λιμάνι της ανομίας του
Πειραιά ενός επιβάτη, σπρωγμένου στη
θάλασσα από το πλήρωμα ενός επιβα-
τηγού πλοίου. Την πρωτοφανή εκτέλεση
των έξι Τούρκων στη Λούτσα, μέλη της
διεθνούς του εγκλήματος στη διακίνηση
των ναρκωτικών. Γεγονότα που αποδει-
κνύουν ότι τίποτα από το κακό παρελθόν
μας δεν έχει αλλάξει, ότι η Ελλάδα είναι
η χώρα της κρατικής αδιαφορίας. Είναι
εν πολλοίς η χώρα της τύχης, του «πάμε
και όπου βγει» -με τους πολίτες να εύχο-
νται «Ο Θεός να βάλει το χέρι του».
Στο φύλλο της Boulevard του Ιουνί-
ου, σχολιάζοντας τις εκλογές, είχα επι-
σημάνει για τον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι
«είναι κυρίαρχος της πολιτικής σκηνής,
έχει στο πλευρό του άμεσα ή έμμεσα
ολόκληρο τον αστικό χώρο. Στο χέρι του
είναι, ανάλογα με το πως θα πορευτεί, να
χαράξει νέα εποχή. Να προχωρήσει τολ-
Σπέτσες
«Ο άνθρωπος έχει τα σκοτεινά του
σημεία. Τα σημεία που προσπαθεί να
ανακαλύψει, αλλά δεν ανακαλύπτει
ποτέ. Και αυτό είναι ένας διαρκής
προσωπικός αγώνας, όμως πολύ
γοητευτικός και αυτό κάνει και η
τέχνη, η προσπάθεια του ανθρώπου
να νικήσει τον θάνατο!»
Γιάννης Μπέζος
(Εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ», 10/9/2023)
«Στη μικρή μας γειτονιά αυτό που
με εντυπωσιάζει είναι ότι μας
γοητεύουν η επιφάνεια, το ανούσιο
και η ρηχότητα, όχι το βάθος και η
πνευματική αναζήτηση. Νομίζω,
πάντως, ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα
της ελληνικής κοινωνίας σήμερα
έχει να κάνει με το γεγονός ότι
δεν σκεφτόμαστε. Βολευτήκαμε,
έχουμε γίνει παθητικοί δέκτες των
μέσων κοινωνικής δικτύωσης και
απουσιάζει παντελώς η κριτική
σκέψη. Κουβαλούσαμε ένα ισχυρό
γονίδιο και έχουμε καταφέρει να το
ρίξουμε στο χαμηλότερο επίπεδο.
Απομακρυνθήκαμε από αρχές και
αξίες. Δεσπόζει στις μέρες μας μια
κακή απομίμηση των πάντων και μια
λογική χαμηλών προσδοκιών»
Νίκος Γαλανός
(Ιστότοπος «Lifo. gr», 12/9/2023)
Boulevard
Info
Το έργο στο εξώφυλλο είναι
του Δημοσθένη Κοκκινίδη
Άρχισα να βλέπω
πως η πατρίδα μου
δεν είναι τόσο τίμια
και καθαρή
και αποφάσισα
να έχω τα μάτια
μου ανοιχτά.
Είμαι με αυτούς
που ρωτάνε
Μάνος Χατζιδάκις
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
3. 3
Boulevard
Point of view
Ζωγραφική, Ρούλη Μπούα
μηρά, ριζοσπαστικά και μεταρρυθμιστικά
στη νέα Μεταπολίτευση. Αν το θελήσει
μπορεί να καταφέρει να γυρίσει σελίδα
στην Ελλάδα -ας προέρχεται ο ίδιος από
παλιό και μεγάλο ΄΄τζάκι΄΄. Αν προχωρή-
σει με όρους οικογενειοκρατίας (ευνοιο-
κρατία, πελατειακές σχέσεις, διαπλοκή,
ρουσφέτι), θα αποτύχει παταγωδώς.
Και μαζί με αυτόν η χώρα μας». Δεν έχω
απομακρυνθεί από αυτές τις θέσεις /
ελπίδες -αν και οι έως τώρα πράξεις
της σημερινής κυβέρνησης καθώς και
τα γεγονότα με έχουν κάπως απογο-
ητεύσει. Εάν κάποιος για παράδειγμα
έγινε υπουργός καθ’ υπόδειξη ισχυρών
οικονομικών παραγόντων ή από το γε-
γονός και μόνο ότι βρίσκεται κοντά στο
πρωθυπουργικό περιβάλλον ή από το ότι
προέρχεται από πολιτική οικογένεια -και
όχι χάρις των εγνωσμένων ικανοτήτων
του-, αυτό δεν συνιστά ριζοσπαστική πο-
λιτική. Δεν συνιστά ρήξη με το παρελθόν.
Με τέτοιες πολιτικές νοοτροπίες (που
μας οδήγησαν σε μια χρεοκοπία, ας μην
το ξεχνάμε) τίποτα προς το καλύτερο δεν
πρόκειται να αλλάξει για την Ελλάδα. Κι
αν κάτι ελάχιστο συντελείται, αυτό θα εί-
ναι ένα μικρό βήμα μπροστά στο μεγάλο
άλμα, μεγαλύτερο από τη φθορά, που
απαιτείται και χρειάζεται η Ελλάδα. Και
κάποτε πρέπει να τελειώνει το παραμύθι,
ότι ο πολίτης με την ψήφο του καθορίζει
και το ποιος θέλει να ασκήσει εξουσία.
Πρωθυπουργία ναι, αλλά όχι υποχρεω-
τικά και απαραίτητα η ψήφος να καθο-
ρίζει και την σύνθεση της Εκτελεστικής
Εξουσίας. Διαφορετικά είναι τα κριτήρια
που ψηφίζει ο πολίτης έναν υποψήφιο
βουλευτή -και διαφορετικά πρέπει να
είναι τα κριτήρια του πρωθυπουργού για
έναν υποψήφιο υπουργό του (για να μην
πω και υποψήφιο του κόμματος του).
Φυσικά και θα εκλεγεί βουλευτής στην
περιφέρειά του ένας υποψήφιος που
έχει κάνει του κόσμου τα ρουσφέτια, τις
κουμπαριές και έχει μοιράσει αφειδώς
ψεύτικες υποσχέσεις, χειραψίες και φι-
λοφρονήσεις. Πόσο μάλλον κι αν προ-
έρχεται από πολιτική οικογένεια ή είναι
αναγνωρίσιμος από την επαγγελματική
του ενασχόληση. Αυτή καθαυτή η εκλο-
γή του αποτελεί επαρκές στοιχείο για να
αναλάβει υπουργικό θώκο; Κι αν είναι
ανεπαρκής προσόντων και άλλων δεξι-
οτήτων, δεν θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά
υπ’ όψη από τον πρωθυπουργό; Κάποτε
θα πρέπει οι βουλευτές να περιοριστούν
(έστω σε μεγάλο βαθμό) στο νομοθετικό
τους έργο στη Βουλή, και στην Εκτελε-
στική Εξουσία να ανοίξει ο δρόμος για
τους τεχνοκράτες, τους ανθρώπους
που ξέρουν και κατέχουν το αντικείμενο
τους -και εξ αντικειμένου θα πετύχουν.
Διαφορετικά θα βλέπουμε το φαινόμε-
νο (ακόμη και στις μέρες μας) υπουργός
που απομακρύνθηκε ως αποτυχημένος,
να υπουργοποιείται και πάλι σ’ έναν νέο
ανασχηματισμό.
Στην πρόσφατη καταστροφή στη Θεσ-
σαλία τα κανάλια επιστράτευσαν ειδι-
κούς για να εκφράσουν την γνώμη τους.
Οι περισσότεροι ήταν αξιόπιστοι άνθρω-
ποι, έλεγαν σοβαρά πράγματα. Πράγμα-
τα που εάν είχαν εφαρμοστεί, η συμφορά
θα είχε μετριαστεί. Οι απώλειες θα ήταν
μικρότερες. Η απορία μου: Γιατί όλοι αυ-
τοί οι σοβαροί άνθρωποι δεν αξιοποι-
ούνται σε κυβερνήσεις; Υπάρχει βέβαια
απάντηση: Το «σύστημα» αυτοτροφοδο-
τείται από τον εαυτό του. Έτσι συντηρεί-
ται και επιβιώνει. Εάν μπουν μέσα «ξέ-
νοι», θα αλλοιωθεί, θα καταργηθεί. Με
λίγα λόγια το «σύστημα» θα χάσει …το
ψωμάκι του. Κάλλιο να χάσει η Ελλάδα
το τραίνο του εκσυγχρονισμού και της
ανάπτυξης, παρά το «σύστημα» με τους
ημέτερούς του να χάσει τη βολή του.
Από την άλλη, και οι σοβαροί άνθρωποι
δεν θέλουν να εμπλακούν με τα κοινά.
Ξέρουν ότι δεν θα τα βγάλουν πέρα με
την δικτατορία των κομματικών μετρι-
οτήτων, με τα οργανωμένα σε στρατό
συμφέροντα, με την αδίστακτη διαπλοκή
-και στο τέλος θα διαπομπευτούν ασύ-
στολα. Έτσι προτιμούν να μείνουν στην
ησυχία του σπιτιού τους και της ιδιωτι-
κής επαγγελματικής ενασχόλησης τους.
Μπορεί και να έχουν δίκιο.
Έτσι βέβαια δεν σώζεται η Ελλάδα -και
θακαίγεταιστονΈβροκαιθαπνίγεταιστη
Θεσσαλία. Δείτε, λοιπόν, πως λειτουργεί
το ελληνικό κράτος: Πριν από δύο χρό-
νια, λόγω της κλιματικής κρίσης, καταρ-
τίστηκε το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ», προϋπο-
λογισμού 1,97 δισ. ευρώ. Μέχρι το 2027
προέβλεπε μεταξύ όλων των άλλων την
προμήθεια δέκα ελικοπτέρων βαρέος
τύπου Erickson, πέντε νέων πυροσβε-
στικών αεροσκαφών τύπου Canadair,
τριάντα έξι αμφίβια μονοκινητήρια αε-
ροσκάφη πυρόσβεσης για νησιωτικά
συμπλέγματα, τρία ελικόπτερα μεσαίου
τύπου για υγειονομικές αποστολές και
αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών,
τρία δικινητήρια αεροσκάφη ως εναέρια
Κέντρα Επιχειρήσεων, παρακολούθη-
σης και καταγραφής δεδομένων, δέκα
πλωτά μέσα διάσωσης και μεταφοράς
ασθενών, είκοσι τρεις πτυσσόμενες με-
ταφερόμενες γέφυρες για αντιμετώπιση
πλημμυρών και καταστροφών και Κινη-
τά Κέντρα Επιχειρήσεων σε 13 Περιφέ-
ρειες. Δύο χρόνια μετά, από τον συνο-
λικό προϋπολογισμό έχει απορροφηθεί
μόλις το 1%! Κάπου σε δύο αιώνες, με
αυτόν το ρυθμό, θα έχει υλοποιηθεί το
πρόγραμμα -αμφίβολο εάν μέχρι τότε θα
υπάρχει άκαυτο ή απλημμύριστο κάποιο
κομμάτι της Ελλάδας…
Μιας και αναφέρθηκα στο «σύστημα»,
θυμήθηκα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Ένα φτωχόπαιδο από τις Σέρρες ήταν.
Μάλιστα όταν γεννήθηκε, το χωριό του
(η σημερινή Πρώτη) ήταν υπό οθωμανική
κυριαρχία. Το Κιούπκιοϊ. Με τις σπουδές
του και σιγά σιγά με τον τρόπο του έγινε
αποδεκτός από το «σύστημα» της επο-
χής του. Κάποια στιγμή έγινε και ο ίδιος
«σύστημα». Όταν πρόταξε το συμφέρον
της χώρας του (ενίοτε και με λανθασμένο
τρόπο, δεν έχει σημασία) δεν δίστασε να
έρθει σε ρήξη με το πολιτικό και οικονομι-
κό κατεστημένο της Ελλάδας. Με το «σύ-
στημα». Εναντιώθηκε στο «Στέμμα» και
τα έβαλε με τους ισχυρούς του χρήματος
-σε βαθμό μάλιστα που κατηγορήθηκε για
σοσιαλμανία. Πέτυχε όμως να βάλει τη
χώρα σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης,
σε ευρωπαϊκή τροχιά και την παρέδωσε
με σχεδόν μηδενικά χρέη.
Μήπως θα έπρεπε και ο Κυριάκος Μη-
τσοτάκης να μιμηθεί τον Κωνσταντίνο
Καραμανλή; Αντιλαμβάνομαι ότι του εί-
ναι δύσκολο να εναντιωθεί σ’ ένα «σύ-
στημα» το οποίο σε μέγα βαθμό τον έχει
αναδείξει και τον στηρίζει στην εξουσία.
Άλλωστε, σάρκα εκ της σαρκός του
είναι. Όμως, εάν πραγματικά τον πλη-
γώνει η Ελλάδα, μήπως θα πρέπει να
αναμετρηθεί πρώτα με τον εαυτό του;
Να κάνει την μεγάλη Υπέρβαση -την με-
γάλη Ανατροπή; Ο δεύτερος εκλογικός
του θρίαμβος, με την πανωλεθρία των
αντιπάλων του, του έλυσε τα χέρια. Ο
καιρός θα δείξει…
Στέλιος Παρασκευόπουλος
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
4. 4 Πολιτική / Reflections Boulevard
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
Τα Καλά και Ωφέλιμα
Σημειώσεις περί Αρμονίας
Από τον Μάριο Νόττα*
Π
εριβαλλόμαστε από πε-
ρισσή ασχήμια.
Τοχειρότερο:Βάσειενός
ενσωματωμένου αυτοσυ-
ντηρητικού μηχανισμού,
με σκοπό την διασφάλιση της ψυχικής
μας ισορροπίας, το ‘άσχημο’ παύει να
μας πληγώνει. Μιλάμε για πραγματικό
Τραύμα. Η ασχήμια μέσω των λεπτών
ψυχο-σωματικών διαύλων βλάπτει την
υγεία, υποβοηθά ασθένειες, αλλοιώνει
την συμπεριφορά. Όλα αυτά τα επιβε-
βαιώνει η συμβατική Ιατρική, ενώ τα
τελευταία χρόνια διεξάγεται έρευνα
και κατα πόσο η ασχήμια -άναρχοι ήχοι,
ασυμφωνία χρωμάτων κ.α.- επηρεάζει
αποφασιστικά και άλλους έμβιους ορ-
γανισμούς, ειδικά τα ανώτερα είδη.
Επομένως είναι καθοριστικής σημα-
σίας να αντιληφθούμε (και ίσως να συμ-
φωνήσουμε) για το τι είναι Ασχήμια. Τι
είναι Καλαισθησία. Και για το αν υπάρχει
το “αντικειμενικώς ωραίο”.
Όσοι θυμοσοφούν περί τα σύγχρονα
πράγματα (και διατρέχουν προβλη-
ματικές “πολυτελείας”, όπως κάνει το
παρόν πόνημα…) συχνά ξεχνούν πως
“η Αμερική έχει ανακαλυφθεί”. Πρώ-
τος, λοιπόν, ο Πυθαγόρας μίλησε για
την Αρμονία των Σφαιρών. Μας είπε
δηλαδή (μεταξύ άλλων) πως άνω θω-
ρώντας και αναλογιζόμενοι το ορατό
μέρος του Σύμπαντος, διαπιστώνουμε
πως περιβαλλόμαστε από ανώτερη και
αναπόδραστη αρμονία, χωρίς την οποία
δεν θα υπήρχαμε. Παρακαλώ σημείω-
σε: Αυτό το αξίωμα ανα-νοηματοδο-
τήθηκε από τον Χριστιανισμό (και όχι
μόνο) μιλώντας για την παντοδυναμία
της Αγάπης, ως “θεϊκή τεχνολογία” που
δημιούργησε τα πάντα, διατρέχει τα
πάντα, συναποτελώντας και το κλειδί
ενός έμπλεου ψυχικής ηδονής και ανέ-
λιξης βίου).
Επομένως υπάρχει η Αξιωματική
Ωραιότητα ; Την οριστική απάντηση θα
μας την δώσει ο Μαθηματικός (ο Πυθα-
γόρας ήταν από τους πρώτους). Ναι, τα
μαθηματικά ακόμα και στην απλότερη
μορφή τους, αποτελούν Πραγματεία
περί του Ωραίου. Ας το δούμε εφαρμο-
σμένα, σε ένα πεδίο με το οποίο είμαστε
όλοι εξοικειωμένοι, την Μουσική.
Εξετάζοντας την Δυτική μουσική (και
την χρήση της κλίμακας με τους επτά
φθόγγους και τα πέντε ημιτόνια) βλέ-
πουμε πως κάθε νότα αντιστοιχεί σε μία
συχνότητα, δηλαδή σε ένα αριθμό με-
τρούμενων κυματικών ταλαντώσεων
που ονομάζουμε ‘συχνότητες’ - respect
στον κ. Herz που μας έμαθε να τις με-
τράμε. Εσύ πιθανώς είσαι εξοικειωμέ-
νος με τους όρους ‘μπάσα’ και ‘πρίμα’
που δεν είναι τίποτα άλλο από χαμηλός
αριθμός ταλαντώσεων και υψηλός,
αντιστοίχως.
Οταν συνδυάζουμε ήχους, π.χ. όταν
εκτελούμε ένα ακόρντο (συνήχηση
πολλών τόνων) στη κιθάρα ή στο πιάνο,
αυτό που κάνουμε είναι να υλοποιούμε
την συνύπαρξη, τριών διαφορετικών
‘τιμών’ - δηλαδή να ακούμε ταυτόχρονα
τρεις διαφορετικές μαθηματικές αξίες,
τρία αριθμητικά μεγέθη.
Οι αποστάσεις μεταξύ αυτών των με-
γεθών για να είναι το άκουσμα ευήκοο,
είναι πολύ, μα πολύ συγκεκριμένες.
Παίζουμε π.χ. συγχρόνως το ντο, το
μι και το σολ. Ακούγεται ‘ωραία’. Ολοι
συμφωνούμε σε αυτό. Αν παίξουμε ντο-
φα-σολ οι 990 στους 1000 (για τους
άλλους διάβασε πιο κάτω) θα σου πουν
πως είναι ‘παράφωνο’, άσχημο. Τα δια-
στήματα μεταξύ αυτών των φθόγγων
είναι επίσης πολύ συγκεκριμένα. Πρό-
κειται περί μίας ‘στοιχισμένης συνύ-
παρξης’ που διέπεται από απαράβατους
‘νόμους’ περί του ωραίου, που κανείς
(σχεδόν) δεν αμφισβητεί.
Μπορούν λοιπόν τα μαθηματικά να
‘αναδείξουν’ το Αντικειμενικά Ωραίο
σε άλλες τέχνες, όπως η Αρχιτεκτονι-
κή, ο Κινηματογράφος ή η Συγγραφή
Κειμένων ; Η απάντηση είναι ‘βεβαί-
ως’ (κρίμα που ξεπερνά τα χωρικά
όρια του παρόντος).
Οι -υπέρτατοι και μαθηματικοί- αυ-
τοί νόμοι εφαρμόζονται με την ίδια
συνέπεια στις ‘χαλαρές’ κουβέντες
περί “ζεστών και ψυχρών χρωμάτων”
ή περί της τεχνοτροπίας του Vermeer.
Θυμήσου πως τα χρώματα αντιστοι-
χούν επίσης σε αριθμητικές αξίες (ναι,
ταλαντώσεις). Το ωραίο διέπεται από
αρμονία. Και η αρμονία εκφράζεται με
μαθηματικές αξίες. Η άναρχη (προσοχή
σε αυτόν όρο - ‘χωρίς αρχές’) διάρρη-
ξη αυτών των κανόνων, προκαλεί το
κακόηχο, το άσχημο, το απωθητικό, το
εξαποδώ.
Με τις παραπάνω Αρχές κατα νου,
κλείνουμε με την (ενσωματωμένη)
ανατροπή τους: Τι γίνεται με τα ‘νέα
ρεύματα’ που κάθε φορά θεωρούνται
‘κακόγουστα’ αλλά συχνά-πυκνά επι-
κρατούν και δημιουργούν νέες τάσεις
στη Τέχνη ; Τι γίνεται με τους (παραπά-
νω) 10 στους 1000 ;
Η εξήγηση είναι (σχετικά) απλή: Οι
κοινωνικές συνθήκες επηρεάζουν άμε-
σα αυτό που θεωρούμε ‘αρμονία’. Όταν
γεννιέται ένα νέο ρεύμα (ας πούμε το
‘κραυγαλέο’ punk στο δεύτερο μισό
των ‘70) τότε δημιουργούνται νέες
συμβάσεις. Οι “αναθεωρητές” κληρο-
νομούν το υπάρχον πλαίσιο (στο παρά-
δειγμά μας την Ροκ αισθητική) και δημι-
ουργούν νέες “συμμετρίες”.
Μονίμως, οι μεγαλύτερες ηλικίες
αντιστέκονται στην νέα τάση περί ωραί-
ου. Αντιθέτως οι νεότερες φέρνουν
το βάρος της προσαρμογής του στην
ιδιοσυστασία των καιρών στους οποί-
ους μεγαλώνουν. Αυτό δεν θα αλλάξει
ποτέ. Οι ‘κακές’ απόπειρες ξεχνιούνται,
ενώ οι νέες πετυχημένες συμμετρίες
δημιουργούν ‘νέα σχολή’ και είτε είναι
θνησιγενείς είτε όχι, εκφράζουν (κυρί-
ως) την εποχή τους.
Κλείνοντας, ζητώ την προσοχή και
την ευαισθησία σου, στην επόμενη φορά
που θα εκτεθείς σε ένα από τα υπερβα-
τικώς κραυγαλέα υποδείγματα υψηλής
μουσικότητας, μαθηματικής ευμορ-
φίας και ηχητικής αισθητικής: Οταν
ακούσεις τη βροχή ή τον άνεμο, όταν
ακούσεις την θάλασσα. Ολα τους είναι
παραδείγματα ‘Ατονης Μουσικής’ που
πετυχαίνει σύνθετες συμμετρίες απύθ-
μενης πολυπλοκότητας, αισθητικής και
υψηλής Τέχνης. Οι μάστορες του Σιτάρ
και της άνευ διαστημάτων ανατολικής
μουσικής είναι ένα βήμα πιο κοντά από
εμάς τους δυτικούς από αυτή την άπο-
ψη. Ολοι μας όμως, κάποια μέρα, θα εί-
μαστε ικανοί, όχι μόνο να εκτιμήσουμε
αυτά τα θεραπευτικά ακούσματα, αλλά
και να συνθέσουμε, πάνω σε αυτές τις
λεπτοφυείς “κλιμακες”.
Σε χαιρετώ θυμίζοντας τον τίτλο:
“Ωφέλιμα”. Η Καλαισθησία κάνει Καλό.
Η ικανότητά μας να την διακρίνουμε
ίσως είναι σημαντικότερη του να τρε-
φόμαστε σωστά ή να ακολουθούμε συ-
νεπώς μια θεραπεία. Εξελισσόμενοι θα
γίνουμε όχι απλώς Ρέκτες του ωραίου,
αλλά πρωτίστως Δημιουργοί και Πρέ-
σβεις. Αναπόδραστα.
*Ο Μ.Ν. ‘φορτώνει’ με την ασχήμια που
στην επανάληψή της γίνεται ‘αόρατη’ και
μοιρολατρικά αποδεκτή. Θεωρώντας τον
εαυτό του, την ‘τάξη’ του και τους φίλους
του ως μέρος του προβληματος, γράφει για
μικρά και μεγάλα εωσφόρα. Σε περιόδους
νηφαλιότητας διευθύνει το ECI - European
Communication Institute'
Πλάκα, 1931
6. 6 Πολιτική / Reflections
Του Πρόδρομου Παπαηλιόπουλου
Boulevard
T
ι αλλόκοτο καλοκαίρι ήταν
αυτό, δεν συμφωνείτε;
Έφυγε με την πιο καταστρο-
φική φωτιά στη νεότερη ελ-
ληνική ιστορία στον ‘Έβρο
και συνεχίστηκε με τις πιο καταστροφι-
κές πλημμύρες στον Θεσσαλικό κάμπο.
Ζωές χάθηκαν και στις δυο περιπτώ-
σεις. Στον Έβρο μετανάστες, που έφυ-
γαν από μια κόλαση ζωής αναζητώντας
το κάτι διαφορετικό την ελπίδα στο αύ-
ριο, πέθαναν μέσα σε μια κόλαση φω-
τιάς στη Δαδιά. Παγιδεύτηκαν σε ένα
μέρος που ούτε καν γνώριζαν ποια είναι
η διαφυγή τους. Καπνοί και φλόγες τους
τύλιξαν δίνοντας ένα φρικτό τέλος…
Αλλά και στην Καρδίτσα ηλικιωμένοι
έζησαν τον θάνατο να τους αγκαλιάζει
μέσα στα ίδια τους τα σπίτια. Το νερό να
ανεβαίνει και να μην υπάρχει σωτηρία
παρά μόνο μια τελευταία προσευχή…
Για να μην παραλείψω την κοπέλα
από την Αυστρία που λάτρευε το Πήλιο
όπου ερχόταν από την ηλικία των δυο
ετών. Στην πιο σημαντική ήμερα της
ζωής της, χάθηκε με τον άνδρα της λί-
γες ώρες μετά το γαμήλιο γλέντι…
Τα νερά «ξήλωσαν» το σπίτι και τους
πήγαν μέχρι τη θάλασσα, δεν κατάφε-
ραν ούτε να κρατηθούν για μια τελευ-
ταία αγκαλιά…
Αναρωτιέμαι πολλές φορές απλοϊκά
βέβαια κι εγώ όπως κι εσείς γιατί να
συμβαίνουν όλα αυτά; Πόσο έχει κα-
ταστρέψει ο άνθρωπος τον πλανήτη;
Τι άλλο μπορεί να ζήσουμε ακόμη; Γιατί
αυτά που ζούμε δεν τα έχουμε ξαναζή-
σει και δυστυχώς κάθε φορά ακολουθεί
κάτι κακό ένα πιο μεγάλο κακό!
Δεν ξέρω τι να συγκρίνω και τι να
σκεφτώ; Ασφαλώς οι ευθύνες της
πολιτείας ήταν και είναι μεγάλες γιατί
πολλά αντιπλημμυρικά έργα δεν έγι-
ναν στη Θεσσαλία. Ωστόσο ο όγκος του
νερού που έπεσε, εκατομμύρια τόνοι σε
μια μέρα όπως λένε οι ειδικοί, θα μπο-
ρούσαν να είχαν διοχετευθεί ομαλά στα
ποτάμια αν υπήρχαν τα έργα; Δεν το
ξέρω και δεν ξέρω τι εκτιμούν και οι
επιστήμονες! Από την άλλη βλέποντας
και αυτό που έγινε στη Λιβύη από το
ίδιο καιρικό φαινόμενο και την Σαχάρα
να σχηματίζει λίμνες για κάποια 24ωρα,
αντιλαμβάνομαι με το φτωχό μου μυα-
λό το ίσως και πάλι καλά…
Το μεγάλο στοίχημα βέβαια για την
πολιτεία είναι να σκύψει τώρα επάνω
από τις χιλιάδες οικογένειες και να τις
βοηθήσει πραγματικά, να προσπαθή-
σουν να στήσουν το σπιτικό τους. Εν-
δεχομένως και σε μια άλλη περιοχή
πιο ορεινά ας πούμε όσο σκληρό κι αν
ακούγεται αυτό για ανθρώπους που
μεγάλωσαν από παιδιά στα χωριά του
Παλαμά και έφθασαν τα 80 χρόνια κι
έμμειναν με ένα πουκάμισο κι ένα πα-
ντελόνι χωρίς νερό τροφή και ρεύμα για
πολλές ημέρες.
Ο Έλληνας ωστόσο έχει μάθει να πα-
λεύει και το παρήγορο είναι ότι μέσα
στην εποχή που ζούμε, κυριάρχησε η
αλληλεγγύη για ζώα και ανθρώπους
από εκατοντάδες εθελοντές που βοή-
θησαν, πήραν κόσμο με βάρκες, έπαι-
ξαν κορώνα γράμματα τη ζωή τους σε
δύσκολες ώρες για να απεγκλωβίσουν
ανθρώπους που ήταν παγιδευμένοι
24ωρα σε στέγες σπιτιών.
Ο καπετάν Σπύρος, που γνώρισα τον
Αύγουστο στην Σάμο, μου αποκάλυψε
στις ολιγόλεπτες συζητήσεις που κάνα-
με, πόσο πάλεψε από παιδί στη ζωή του.
Στον πόλεμο του 1940 όταν βομβάρδι-
σαν οι Γερμανοί το νησί κρυβόταν στην
Παναγιά την Σπηλιανή, κάτω από έναν
τεράστιο βράχο. Με το καΐκι του αργότερα
ψάρευε από το Αιγαίο μέχρι τη Λιβύη και
μεγάλωσε την οικογένεια του. Πατέρας
τριών παιδιών ο ίδιος, έχασε τον μεγα-
λύτερο αδερφό του που ήταν μέσα στο
υποβρύχιο «Κατσώνης» που χτύπησαν
οι Γερμανοί. Στο βλέμμα του έβλεπες
την αγάπη και την προσφορά για τους
άλλους. Τα χρόνια πέρασαν γρήγορα
και τώρα εκεί στο βεραντάκι που κά-
θεται στο Πυθαγόρειο, χωρίς ευθύνες
πια, συντροφιά με τη γυναίκα του, τον
χαιρετούν όλοι οι ξένοι επισκέπτες και
ανταποδίδει με χαρά τον χαιρετισμό.
Ο Έλληνας θα τα καταφέρει, παρά τη
γκρίνια παρά τη διχόνοια που πολλές φο-
ρές μας τριγυρίζει θα ξαναγεννηθεί, από
τις στάχτες της Ρόδου και του Έβρου και
από τις λάσπες του Θεσσαλικού κάμπου,
θα σταθεί όρθιος γιατί το έχει στο DNA του.
Κλείνω αυτό το κείμενο με μια ανα-
φορά στον Σταύρο Ξαρχάκο. Αυτός ο τι-
τάνιος συνθέτης, μαζί με τον Δήμο της
Αθήνας χάρισαν τα έσοδα της συναυλί-
ας που έδωσε στον Λυκαβηττό στους
πλημμυροπαθείς. Στα 85 του χρόνια δι-
ευθύνει σαν έφηβος την ορχήστρα. Αν
βλέπατε το βλέμμα του, το πάθος του θα
καταλαβαίνατε πολλά…
Με το ίδιο πάθος θα γίνουν όλα από
την αρχή!
Σκέψεις μέσα από τις πλημμύρες
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
Αθήνα 1917, πλανόδιος πωλητής σταφυλιών στου Ψυρή
7.
8. 8 Πολιτική / Reflections Boulevard
Ο
ι πρόσφατες πυρκαγιές
στην Αττική, στη Ρόδο,
στον Έβρο και σε άλλα
μέρη της χώρας μας, αλλά
και οι έντονες βροχοπτώ-
σεις και πλημμύρες στη Θεσσαλία, προ-
κάλεσαν πολλά ανθρώπινα θύματα και
εκτεταμένες κοινωνικές, οικονομικές,
περιβαλλοντικές συνέπειες και μεγάλη
οικολογική καταστροφή. Ταυτόχρονα,
επανέφεραν στο προσκήνιο τη συζή-
τηση για το κατά πόσο ο μηχανισμός
πολιτικής προστασίας της χώρας έχει
τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται απο-
τελεσματικά σε φυσικές καταστροφές
μεγάλης κλίμακας.
Η συζήτηση αυτή ξεκίνησε πριν από
δεκαετίες. Ζήσαμε μεγάλα καταστρο-
φικά γεγονότα και κάθε φορά ακού-
γαμε μεγαλόστομες εξαγγελίες και
μεγαλεπήβολα σχέδια. Αν δει κάποιος
τις εξαγγελίες που διατυπώθηκαν
μετά τις φονικές πυρκαγιές στην Ηλεία
και αλλού στη χώρα το καλοκαίρι του
2007 θα μείνει έκθαμβος. Εξαγγέλθη-
καν επιχειρησιακά κέντρα, δορυφορικά
και άλλα προηγμένα συστήματα. Καμ-
μιά εξαγγελία δεν υλοποιήθηκε. Ο πιο
πρόσφατος νόμος του Φεβρουαρίου
του 2020 για την πολιτική προστασία,
προβλέπει τη δημιουργία ενός περι-
φερειακού επιχειρησιακού κέντρου
σε κάθε μία από τις 13 περιφέρειες
της χώρας. Αυτή η ιδέα αποτελεί ένα
από τα βασικά μέτρα που υποστηρί-
ζω, εξάλλου το είχα υποστηρίξει σε
σχετική αρθρογραφία μου σε μεγά-
λες αθηναϊκές εφημερίδες μετά την
καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι τον
Ιούλιο του 2018. Δυστυχώς μείναμε με
τη χαρά. Μέχρι τώρα ο νόμος δεν έχει
εφαρμοστεί, τα περιφερειακά επιχειρη-
σιακά κέντρα δεν έχουν προχωρήσει. Η
χρήση του αριθμού έκτακτης ανάγκης
112 έχει εφαρμοστεί από το 2019. Η
χρησιμότητά του είναι αναμφισβήτητη,
αλλά χρειάζεται σημαντική επιχειρησι-
ακή βελτίωση.
Αποκτήσαμε και Υπουργείο Κλιμα-
τικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασί-
ας το καλοκαίρι του 2021. Και αυτό το
έχω προτείνει από χρόνια. Όπως είχα
ήδη προτείνει από το 2000 και την εν-
σωμάτωση σε αυτό του Οργανισμού
Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προ-
στασίας, ο οποίος επί χρόνια υπαγόταν
στο Υπουργείο Υποδομών και στο τέως
ΥΠΕΧΩΔΕ. Και αυτό έγινε. Αλλά προς
το παρόν οι προσδοκίες από το νέο
υπουργείο σε μεγάλο βαθμό δεν έχουν
ικανοποιηθεί.
Αυτές οι γενικές παρατηρήσεις ισχύ-
ουν και για την περιφέρεια Αττικής. Δεν
μου διαφεύγει ότι η αρμόδια υπηρεσία,
δηλαδή η Αυτοτελής Διεύθυνση Πο-
λιτικής Προστασίας της περιφέρειας,
παρά τον περιορισμένο αριθμό προσω-
πικού που διαθέτει, εκτελεί σημαντι-
κότατο έργο, με την εκπόνηση σχεδί-
ων και την πραγματοποίηση δράσεων
προετοιμασίας έναντι φυσικών και
ανθρωπογενών καταστροφών, όπως
ασκήσεις, ενημερωτικές συναντήσεις
(π.χ. ημερίδες), παραγωγή έντυπου και
ηλεκτρονικού υλικού και άλλες. Όμως,
οι ανάγκες και οι απαιτήσεις στην Αττι-
κή είναι τεράστιες. Αυτό οφείλεται στο
γεγονός ότι η περιφέρεια Αττικής είναι
η πλέον ευάλωτη σε πιέσεις και κρίσεις
για το λόγο ότι συγκεντρώνει μεγάλο
πληθυσμό και πλήθος εμπορικών, βι-
ομηχανικών και άλλων οικονομικών
δραστηριοτήτων. Η ίδια περιφέρεια χα-
ρακτηρίζεται από οξύτατο πρόβλημα
και με τα απορρίμματα το οποίο, εκτός
των άλλων, συντείνει στην πρόκληση
πυρκαγιών σε αστικό περιβάλλον, π.χ.
στον Ασπρόπυργο, και συνακόλουθη
Φυσικές καταστροφές:
Πόσο απειλείται η Αττική;
Του Δρος Γεράσιμου Α. Παπαδόπουλου*
Από την πρόσφατη φωτιά στον Έβρο
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
9. Η
ψηφιακή μετάβαση είναι
κρίσιμος παράγοντας για τη
βιωσιμότητα των επιχειρή-
σεων. Η γνώση των ψηφι-
ακών εργαλείων και υπη-
ρεσιών συμβάλλει στην εξωστρέφεια,
την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξή
τους, αλλά και στην εφαρμογή βιώσιμων
πρακτικών.Σεαυτήτηνανάγκηαπαντάτο
δωρεάν εκπαιδευτικό πρόγραμμα ψηφια-
κών δεξιοτήτων GROW YOUR BUSINESS
- Certification Program της COSMOTE.
Απευθύνεται σε όλες τις ελληνικές μι-
κρομεσαίες επιχειρήσεις, τους εργαζο-
μένους τους και τους ελεύθερους επαγ-
γελματίες, και οι συμμετέχοντες έχουν τη
δυνατότητα να αποκτήσουν πιστοποιητι-
κό κατάρτισης από το Κέντρο Επιμόρφω-
σης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του
Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Το πρόγραμμα επιστρέφει για δεύτερη
χρονιά, ανανεωμένο με νέα μαθήματα
και νέα δομή μετά τη μεγάλη επιτυχία του
πρώτου κύκλου, τον οποίο παρακολού-
θησαν πάνω από 1.500 επαγγελματίες
από διάφορους κλάδους και πόλεις σε
όλη την Ελλάδα.
«Ημεγάλησυμμετοχήστονπρώτο κύκλο
του COSMOTE GROW YOUR BUSINESS -
Certification Program επιβεβαίωσε την
ανάγκη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
να αποκτήσουν εξειδίκευση στις ψηφια-
Δωρεάν εκπαίδευση στις ψηφιακές δεξιότητες
για μικρομεσαίες επιχειρήσεις
κές δεξιότητες. Παραμένοντας σταθερά
στο πλευρό τους, επανερχόμαστε με νέο
κύκλο μαθημάτων, στοχεύοντας στην
ανάπτυξη και ψηφιακή κατάρτιση ακόμη
περισσότερων επαγγελματιών της χώ-
ρας μας, και μάλιστα εντελώς δωρεάν
(…) », δήλωσε ο Διευθυντής Εnterprise
& Business Marketing, CRM & ChanneL
Management Ομίλου ΟΤΕ, κ. Θάνος Φα-
λάγγας.
Tο GROW YOUR BUSINESS - Certification
Program έχει σχεδιαστεί από το Εργαστή-
ριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN)
του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
σε συνεργασία με την COSMOTE. Απο-
τελείται από 10 θεματικές ενότητες, οι
οποίες αθροίζουν συνολικά σε 109 ώρες
διδασκαλίας από έγκριτους καθηγητές
πανεπιστημίου και επικεντρώνονται σε
ψηφιακές δεξιότητες σε διάφορους το-
μείς λειτουργίας των επιχειρήσεων. Οι
θεματικές ενότητες καλύπτουν ένα μεγά-
λο εύρος δεξιοτήτων όπως Digital Skills,
Ανάπτυξη eCommerce Plan, Logistics,
Pricing & ERP, Σχεδιασμός Digital
Marketing Plan, Usability & Content
Marketing, IoT & ΑΙ, κ.ά., ενώ φέτος προ-
στέθηκε και ενότητα για τη σημασία των
κριτηρίων ESG στην αξιολόγηση των
επιδόσεων μιας επιχείρησης. Τα μαθή-
ματα θα πραγματοποιηθούν αποκλειστι-
κά online, ώστε να είναι προσβάσιμα σε
όλους τους ενδιαφερόμενους. Η πρώτη
ενότητα του προγράμματος ξεκινάει στις
16 Οκτωβρίου, ενώ το πρόγραμμα ολο-
κληρώνεται τον Απρίλιο του 2024 με την
τελευταία θεματική ενότητα.
«Ο πρώτος κύκλος του COSMOTE GROW
YOUR BUSINESS - Certification Program
στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία. Όπως
έχουν δηλώσει οι ίδιοι οι συμμετέχοντες
του προγράμματος, μέσα από τις 100
ώρες που παρακολούθησαν έμαθαν πρα-
κτικά εργαλεία τα οποία τους βοηθούν
στην επόμενη ημέρα της επιχείρησης
τους. Ως Εργαστήριο ELTRUN του Οικο-
νομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, είμαστε
περήφανοι που συνεχίζουμε την εξαιρε-
τική συνεργασία με την COSMOTE», υπο-
γραμμίζει σχετικά ο καθηγητής του ΟΠΑ
και Διευθυντής Εργαστηρίου Ηλεκτρονι-
κού Εμπορίου και Επιχειρείν, ELTRUN, κ.
Γιάννης Μούρτος.
Στο σύγχρονο, διαρκώς μεταβαλλό-
μενο επιχειρηματικό περιβάλλον, η
COSMOTE παραμένει ο κατεξοχήν εξει-
δικευμένος συνεργάτης στο πλευρό
των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προ-
σφέροντας εκπαίδευση, καθοδήγηση
και καινοτόμες λύσεις για την ισότιμη
συμμετοχή τους στις απαιτήσεις της
σύγχρονης ψηφιακής κοινωνίας, συμ-
βάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη βιω-
σιμότητα και την ανάπτυξή τους.
Πιστοποιητικό κατάρτισης από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
10. 10 Πολιτική / Reflections Boulevard
ατμοσφαιρική ρύπανση η οποία πλήτ-
τει κυρίως τις νότιες περιοχές.
Η πρόσφατη ιστορία της Αττικής εί-
ναι εύγλωττη. Στην περιφέρεια αυτή
συνέβησαν οι περισσότερο θανατηφό-
ρες φυσικές καταστροφές στη χώρα.
Τον Ιούλιο του 1987, ο τρομερός καύ-
σωνας που έπληξε όλη τη χώρα και
ιδιαίτερα την Αττική, προκάλεσε του-
λάχιστον 1500 θύματα, εκ των οποί-
ων τα περισσότερα στην Αττική. Στις
7 Σεπτεμβρίου του 1999, ένας μετρί-
ου μεγέθους σεισμός (μόνο 5,9 στην
κλίμακα Richter), προκάλεσε βλάβες
σε 55 δήμους της Αττικής. Κοντά στο
επίκεντρο συνέβησαν ολικές καταρ-
ρεύσεις κτιρίων που οδήγησαν στο
θάνατο 143 ανθρώπους και τραυμάτι-
σαν εκατοντάδες άλλους. Πέραν των
πολλών κοινωνικών προβλημάτων, το
μετρήσιμο οικονομικό κόστος ανήλθε
σε περίπου 3 δις δολάρια. Ίσως μόνο
η πρόσφατη καταστροφή στη Θεσσα-
λία δημιούργησε ανάλογο άμεσο κό-
στος. Μετά τις σημαντικές πυρκαγιές
στην Πάρνηθα το καλοκαίρι του 2007,
φθάσαμε στο Νοέμβριο του 2017, οπό-
τε η πλημμύρα στη Μάνδρα προκά-
λεσε εκτεταμένη καταστροφή και 25
θύματα. Η κορύφωση του δράματος
γράφτηκε τον Ιούλιο του 2018 με την
τρομερή πυρκαγιά στο Μάτι. Ο αριθμός
των θυμάτων ανήλθε σε 105 προκα-
λώντας εθνικό πένθος.
Η πολύ υψηλή τρωτότητα της Αττικής
έχει επισημανθεί σε σχετικές επιστημο-
νικές μελέτες από χρόνια. Το 1996 δημο-
σίευσα, σε συνεργασία με έναν φοιτητή
μου, μια μελέτη στην οποία υπολογίσαμε
το πόσο ευάλωτες είναι οι διάφορες πε-
ριοχές της χώρας στο σεισμικό κίνδυνο.
Αποδείχθηκε ότι στην κορυφή βρίσκεται
η Αττική παρόλο που δεν χαρακτηρίζεται
από την υψηλότερη σεισμικότητα. Αλλά
τα χαρακτηριστικά του δομημένου, και
γενικότερα του ανθρωπογενούς, περι-
βάλλοντος είναι τέτοια που καθιστούν
την Αττική εξαιρετικά ευάλωτη ακόμη
και σε σχετικά όχι μεγάλους σεισμούς
και άλλους φυσικούς κινδύνους. Μετά
από τρία χρόνια ήρθε η επιβεβαίωση
με το σεισμό της Πάρνηθας του 1999.
Πρόσφατα, μια περισσότερο επικαιρο-
ποιημένη μελέτη, που εκπονήθηκε από
το διεθνή οργανισμό Global Earthquake
Model (GEM), κατέληξε στο ίδιο συμπέ-
ρασμα. Η Αττική είναι η πιο ευάλωτη πε-
ριοχή της χώρας.
Είναι προφανές ότι πρέπει να κινη-
τοποιηθούμε. Τα καταστροφικά γε-
γονότα μας ξεπερνούν. Δεν πρέπει να
τρέχουμε πίσω από τα γεγονότα, αλλά
να βρισκόμαστε μπροστά από αυτά.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλά από
τα προβλήματα που προκύπτουν λόγω
φυσικών καταστροφών στη χώρα
έχουν τις ρίζες τους στις προηγούμε-
νες δεκαετίες. Με την πλήρη ανοχή και
συχνά σύμπραξη του κράτους, κεντρι-
κού και τοπικού, μπαζώσαμε ρέματα,
εκτρέψαμε κοίτες ποταμών, καταπα-
τήσαμε εδάφη, χτίσαμε αυθαίρετα και
μάλιστα συχνά σε ακατάλληλα εδάφη,
καταστρέψαμε τα δέλτα ποταμών,
προκαλέσαμε ποικίλες παρεμβάσεις
στο φυσικό περιβάλλον και ενάντια
στους φυσικούς νόμους.
Τώρα πλέον η κεντρική κυβέρνηση κα-
λείταιόχιναλάβειμόνηαυτήνέεςαποφά-
σεις για την πολιτική προστασία. Καλείται
να λάβει αποφάσεις αφού πρώτα προκα-
λέσει έναν εθνικό διάλογο, αφού ακούσει
τις εμπειρίες και προτάσεις των πλέον
αρμόδιων επιστημόνων, της τοπικής αυ-
τοδιοίκησης, των επιμελητηρίων.
Σε κάθε περίπτωση, ειδικά για την πε-
ριφέρεια Αττικής εμείς ετοιμάζουμε τις
προτάσεις μας που εντάσσονται σε ένα
γενικότερο «Στρατηγικό Σχέδιο Ανθεκτι-
κότητας της Αττικής» και το οποίο σύντο-
μα θα δει το φως της δημοσιότητας.
*Ο Δρ. Γεράσιμος Α. Παπαδόπουλος
είναι Σεισμολόγος, Μέλος του Συμβου-
λίου Διοίκησης του Ελληνικού Μεσο-
γειακού Πανεπιστημίου, Επιστημονικός
συνεργάτης της UNESCO, υποψήφιος
περιφερειακός σύμβουλος με την «Οι-
κολογική Συμμαχία για την Περιφέρεια
Αττικής» στο νότιο τομέα.
Πρέπει να κινητοποιηθούμε. Τα καταστροφικά γεγονότα μας ξεπερνούν. Δεν πρέπει να τρέχου-
με πίσω από τα γεγονότα, αλλά να βρισκόμαστε μπροστά από αυτά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι
πολλά από τα προβλήματα που προκύπτουν λόγω φυσικών καταστροφών στη χώρα έχουν τις
ρίζες τους στις προηγούμενες δεκαετίες. Με την πλήρη ανοχή και συχνά σύμπραξη του κράτους,
κεντρικού και τοπικού, μπαζώσαμε ρέματα, εκτρέψαμε κοίτες ποταμών, καταπατήσαμε εδάφη,
χτίσαμε αυθαίρετα και μάλιστα συχνά σε ακατάλληλα εδάφη, καταστρέψαμε τα δέλτα ποταμών,
προκαλέσαμε ποικίλες παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον και ενάντια στους φυσικούς νόμους.
Από την φωτιά στο Μάτι Αττικής (Ιούλιος 2018)
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
11. Αθήνα, 1930
Μ
ε αφορμή τις πρό-
σφατες καταστροφι-
κές πλημμύρες στη
Θεσσαλία αλλά και τις
καταστροφικές πυρ-
καγιές του Ιουλίου-Αυγούστου 2023,
αναδείχθηκαν για μια ακόμα φορά τα
προβλήματα με την προσαρμοστικό-
τητα της ελληνικής κοινωνίας στην
κλιματική αλλαγή και της Πολιτικής
Προστασίας στα νέα κλιματικά δεδο-
μένα. Με το σύντομο αυτό κείμενο θα
θίξουμε την ανάγκη λειτουργίας συ-
στημάτων έγκαιρης προειδοποίησης
για έντονα και ακραία καιρικά φαινό-
μενα αλλά και κάποιες παθογένειες
του ελληνικού συστήματος Πολιτικής
Προστασίας.
Ακολουθώντας τις πρόσφατες οδη-
γίες τόσο του Παγκόσμιου Μετεω-
ρολογικού Οργανισμού όσο και του
Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, είναι
πλέον επιτακτική η ανάγκη δημιουργί-
ας και λειτουργίας συστημάτων έγκαι-
ρης προειδοποίησης, σε τοπικό και
περιφερειακό επίπεδο. Σχετικά με τον
σχεδιασμό, την υλοποίηση και λειτουρ-
γία αυτών των συστημάτων οι προτά-
σεις κωδικοποιούνται στα ακόλουθα
έξι σημεία:
1. Επενδύσεις σε μετρητικά δίκτυα
για την πληρέστερη παρακολού-
θηση των έντονων και ακραίων
καιρικών φαινομένων
2. Ενσωμάτωση της καινοτομίας,
ακολουθώντας την επιστημονική
πρόοδο στον τομέα της παρακο-
λούθησης και πρόγνωσης καιρού
3. Διαμόρφωση και προσαρμογή των
συστημάτων έγκαιρης προειδο-
ποίησης σε τοπικό και περιφερει-
ακό επίπεδο
4. Δημιουργία μόνιμης διεπιστημο-
νικής ομάδας εργασίας για την
υποστήριξη, σε διαρκή βάση, των
αναγκών πολιτικής προστασίας
5. Εκπαίδευση των τοπικών στελε-
χών πολιτικής προστασίας αλλά
και των εθελοντικών ομάδων στη
χρήση των συστημάτων έγκαιρης
προειδοποίησης
6. Αποφυγή αποκλεισμών και ανά-
γκη συνεχούς συνεργασίας όλων
των εμπλεκόμενων επιστημονι-
κών και επιχειρησιακών φορέων
Στο άρθρο αυτό θα επικεντρωθούμε
κυρίως στο έκτο σημείο, τα προηγού-
μενα πέντε σημεία είναι προτάσεις και
οδηγίες που όλες οι χώρες καλούνται
να ακολουθήσουν, αλλά, δυστυχώς,
Σχεδιάζοντας και υλοποιώντας
ένα διεπιστημονικό σύστημα
Πολιτικής Προστασίας
11
Πολιτική / Reflections
Boulevard
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
Του Κ. Λαγουβάρδου
Μετεωρολόγος-Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
12. 12 Πολιτική / Reflections Boulevard
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
το έκτο σημείο έχει να κάνει με πα-
θογένειες του ελληνικού συστήματος
Πολιτικής Προστασίας και αξίζει της
προσοχής μας.
Συγκεκριμένα, στο σχέδιο Αντιμετώ-
πισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/
Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπει-
ών από την Εκδήλωση Πλημμυρικών
Φαινομένων με την κωδική ονομασία
«ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2»,
(ΑΔΑ: ΨΘ5046ΝΠΙΘ-55Ο) το οποίο
προωθείται σε όλους τους Δήμους και
Περιφέρειες της χώρας και συγκεκρι-
μένα στη σελίδα 80, αναφέρεται ότι
(η σημείωση με ισχυρή γραφή όπως
δίνεται στο σχέδιο): «Τονίζεται ότι με-
τεωρολογικά προϊόντα (αριθμητικά
μοντέλα πρόγνωσης καιρού, άλλες
ειδικές προγνώσεις καιρού, κλπ) που
παράγουν εκπαιδευτικά ιδρύματα και
άλλα ερευνητικά κέντρα και ινστιτού-
τα, έχουν ερευνητικό και ενημερωτικό
χαρακτήρα και δεν μπορούν να χρησι-
μοποιηθούν θεσμικά από την πολιτεία
για την τεκμηρίωση κατάστασης ετοι-
μότητας πολιτικής προστασίας λόγω
έντονων καιρικών φαινομένων, που
γίνεται μόνο κατόπιν των σχετικών
επίσημων προγνώσεων της Ε.Μ.Υ.»
Μερικές παρατηρήσεις σχετικά με
αυτή την παράγραφο ακολουθούν:
1. Ακολουθώντας τη διεθνή πρακτι-
κή, η επιστημονική υποστήριξη Πολι-
τικής Προστασίας δεν μπορεί να απο-
τελεί αντικείμενο ενός μόνο φορέα.
Χωρίς κανείς να αμφισβητεί τον επί-
σημο χαρακτήρα των ανακοινώσεων
της ΕΜΥ, κανένας φορέας από μόνος
του δεν μπορεί να αναπτύξει το σύνο-
λο των εργαλείων και των υπηρεσιών
που απαιτούνται από μια σύγχρονη κοι-
νωνία για την καλύτερη προετοιμασία
της απέναντι στα έντονα καιρικά φαι-
νόμενα. Τόσο πριν όσο και κατά τη δι-
άρκεια εξέλιξης ενός έντονου καιρικού
φαινομένου, η όσο το δυνατόν καλύ-
τερη γνώση της κατάστασης αποτελεί
τον ακρογωνιαίο λίθο για την καλύτε-
ρη προετοιμασία των φορέων αλλά και
των πολιτών.
2. Δεκάδες επιστημονικά προγράμ-
ματα που υλοποιούνται σε Πανεπιστή-
μια και Ερευνητικά Κέντρα και τα οποία
χρηματοδοτούνται από εθνικούς και
κοινοτικούς πόρους έχουν σκοπό τη
διερεύνηση και την ανάπτυξη νέων με-
θοδολογιών, εργαλείων και υπηρεσιών
για την Πολιτική Προστασία. Αρκετά
από αυτά τα προγράμματα έχουν ήδη
μετουσιωθεί σε επιχειρησιακά εργαλεία,
τα οποία ήδη προσφέρονται μέσω των
φορέων αυτών και τα οποία θα μπορού-
σαν άμεσα να ενσωματωθούν στις δρά-
σεις Πολιτικής Προστασίας.
3. Η πολυπλοκότητα των φυσικών
φαινομένων που συνδέονται με τις
καιρικές καταστροφές απαιτεί την δι-
επιστημονική συνεργασία, επομένως
τη συνεργασία φορέων με διαφορε-
τικό μεν αντικείμενο έρευνας και και-
νοτομίας, αλλά συμπληρωματικών ως
προς την παραγωγή εξειδικευμένων
προϊόντων και υπηρεσιών. Τα παρα-
δείγματα των δασικών πυρκαγιών,
των πλημμυρών αλλά και της κατά-
στασης της θάλασσας είναι ενδεικτικά
πεδία διεπιστημονικής συνεργασίας
για την παραγωγή των αντιστοίχων
εργαλείων ενημέρωσης και προειδο-
ποίησης.
4. Η λειτουργία μετρητικών διατά-
ξεων (πχ. μετεωρολογικοί και υδρο-
λογικοί σταθμοί, θαλάσσιοι πλωτήρες,
μετεωρολογικά ραντάρ), ένας πυλώ-
νας-κλειδί των συστημάτων έγκαιρης
προειδοποίησης, θα βελτιωθεί θεαμα-
τικά μέσω των συνεργασιών των φο-
ρέων που εμπλέκονται στην παρακο-
λούθηση και καταγραφή των καιρικών
φαινομένων μιας χώρας, εξασφαλίζο-
ντας οικονομία πόρων και ανθρώπινου
δυναμικού.
5. Αντί μέσα σε πέντε γραμμές κειμέ-
νουνααφορίζονταιαυτέςοιπροσεγγίσεις
και ουσιαστικά να ζητείται να αγνοηθούν,
ένα οργανωμένο και σύγχρονο σύστημα
Πολιτικής Προστασίας θα έπρεπε να έχει
τρεις βασικές κατευθύνσεις:
α. αξιολόγηση των προσφερομένων
υπηρεσιών και εργαλείων τα οποία
έχουν αναπτύξει τα ερευνητικά και πα-
νεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας,
β. ενθάρρυνση των διεπιστημονι-
κών συνεργασιών και
γ. επιχειρησιακήενσωμάτωσητωνυπη-
ρεσιώνκαιεργαλείωναυτώνστηλειτουρ-
γία του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας
σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Η προσέγγιση αυτή είναι η μοναδική
η οποία μπορεί να συμβάλλει στο με-
τριασμό των επιπτώσεων των έντο-
νων καιρικών φαινομένων, ειδικά σή-
μερα που κλιματική αλλαγή προκαλεί
ισχυρότερα και συχνότερα καιρικά
φαινόμενα και καταστροφές.
Εν κατακλείδι, η προστασία της ζωής
και της περιουσίας των πολιτών δεν μπο-
ρείναγίνεταιμεαποσπασματικάμέτρα,με
ξεπερασμένες μεθοδολογίες, με φραγ-
μούς στις συνεργασίες και, δυστυχώς,
αφορισμούς. Οφείλουμε στην κοινωνία
κοινή δράση όλων των φορέων ώστε να
την προστατεύσουμε από τα έντονα και
ακραία καιρικά φαινόμενα.
13. 11+1 θέσεις
Ελλάδα –Αλβανία:
Αυταπάτες και ψευδαισθήσεις
Του Αλέξανδρου Π. Μαλλιά
Πρώην πρέσβη της Ελλάδος σε Ουάσιγκτον,
Τίρανα και Σκόπια
Τ
ον περασμένο Απρίλιο ήμουν
μάρτυρας σε μία δίκη που
ποτέ δεν έπρεπε να γίνει. Αδί-
κως κατά την κρίση μου είχαν
παραπεμφθεί γνωστά στελέ-
χη του Υπουργείου Εξωτερικών. Επανέ-
λαβα ενώπιον του δικαστηρίου αυτό που
βαθύτατα πιστεύω και που υπηρετώ,
με συνέπεια ελπίζω, εδώ και 25 χρόνια
παρά το γεγονός ότι από καιρού έχω
αφυπηρετήσει από το Υπουργείο Εξω-
τερικών. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή
από το να υπηρετήσεις στην Αλβανία
σαν Έλληνας διπλωμάτης. Αίσθημα ευ-
θύνης αλλά και ένα συναίσθημα που σε
κυριεύει από την στιγμή που περάσεις
τα σύνορα. Το ομολογώ έστω και αν η
πατρίδα μας μου έκανε την κορυφαία
τιμή να την υπηρετήσω και από την
προβεβλημένη θέση του πρέσβη στην
Ουάσιγκτον. Δεν γνωρίζω αν έπεισα το
δικαστήριο. Γνωρίζω όμως ότι αυτή είναι
η πραγματικότητα. Όπου και αν πας όπου
και αν σταθείς, όσο βαθιά και κα σκάψεις
η σημερινή πραγματικότητα και η ιστορία
στο υπενθυμίζουν.
Η Ελληνική Εθνική Μειονότητα στην
Αλβανία είναι η μόνη εκτός συνόρων
μας συμπαγής ελληνική μειονότητα.
Σε επίπεδο συμβολισμού τουλάχιστον
λόγω των διωγμών και της καταπίεσης
όταν πλέον λέμε Ελληνική Μειονότητα
καταλαβαίνουμε Χειμάρρα. Σίγουρα δεν
είναι μόνο η Χειμάρρα. Είναι και η Κορυ-
τσά, το Λεσκοβίκι, η Αυλώνα, η Κλεισού-
ρα, το Γαλάζιο Μάτι, οι Βουλιαράτες, το
Αργυρόκαστρο, η Δερβιτσάνη, το Δέλβι-
νο, η Δρόβιανη, η Φοινίκη, οι Άγιοι Σαρά-
ντα, οι Δρυμάδες, η Λειβαδιά, η Παλάσα,
το Βούνο, η Νάρτα, το Κούδεσι, η Σελενί-
τσα. Επίσης, τα Τίρανα και τόσες άλλες
πόλεις όπου ζουν μέλη της Ελληνικής
Εθνικής Μειονότητας.
Τους καλοκαιρινούς μήνες, και ειδικά
τον Αύγουστο, η περιοχή της Χειμάρρας
κατακλύζεται και από χιλιάδες ομοεθνείς
μας που έχουν αναζητήσει ασφάλεια και
προκοπή στην Ελλάδα. Πολλοί όμως, μα
πάρα πολλοί εκεί παραμένουν και δρα-
στηριοποιούνται επιχειρηματικά. Μεταξύ
αυτών ο κ. Φρέντι Μπελέρης.
Όπως από τη φυλακή ξαναθύμισε ο
κ. Φρέντι Μπελέρης στον προπετή και
αλαζόνα πρωθυπουργό κ. Έντι Ράμα, η
Αλβανία, εφαρμόζοντας ακόμη και σή-
μερα την πολιτική του Ενβέρ Χότζα, δεν
αναγνωρίζει τον Ελληνισμό της Χειμάρ-
ρας ως Εθνική Μειονότητα. Η ευρωπαϊ-
κή πορεία της Αλβανίας κανονικά έπρε-
πε να περνάει μέσα από την προστασία
των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιω-
μάτων και περιουσιών των μελών της
Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας. Η Αλ-
βανία εφαρμόζοντας ακόμη και σήμερα
πολιτική Ενβέρ Χότζα δεν αναγνωρίζει
τον ελληνισμό της Χειμάρρας και της
Κορυτσάς ως Εθνική Μειονότητα. Η πο-
λιτική των διακρίσεων και των πιέσεων
συνεχίζεται.
Ο Χοτζικής έμπνευσης αταβισμός που
χαρακτηρίζει τις δράσεις των Τιράνων,
υπό την καθοδήγηση του Πρωθυπουρ-
γού Έντι Ράμα, γιγάντωσαν το πρόβλη-
μα. Έστω και με τον τρόπο αυτό το ζή-
τημα των περιουσιών και οι διωγμοί του
Ελληνισμού της Χειμάρρας είναι σήμερα
εκεί όπου της αξίζει. Στην πρώτη γραμμή
ενδιαφέροντος και προτεραιοτήτων μας.
Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας επι-
βάλλει την αντι- Ευρωπαϊκή αυτή μει-
ονοτική πολιτική διακρίσεων και φυ-
λακίσεων. Άξιοι συμπαραστάτες του τα
στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος
και κάποια στελέχη της Μειονότητας
που αποφάσισαν να τον στηρίξουν κομ-
ματικά /πολιτικά. Ακόμη και σήμερα.
Η ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας
πρέπει να περνάει μέσα από την προ-
στασία των θεμελιωδών ανθρωπίνων
δικαιωμάτων και των περιουσιών των
μελών της Ελληνικής Εθνικής Μειονό-
τητας. Μόνιμο χαρακτηριστικό της πο-
λιτικής μας έναντι της Αλβανίας είναι η
έλλειψη σταθερότητας, συνέχειας πολι-
τικής και συνέπειας. Η αυτοαναιρούμενη
συμπεριφορά μας έχει -διαχρονικά- τα
αντίστροφα του επιδιωκόμενου αποτε-
λέσματα. Αφαιρεί, όταν απαιτείται, από
την Ελλάδα τη δυνατότητα να δρα κατά
τρόπο πειστικό και αποτελεσματικό. Χα-
ρακτηριστική δε είναι η μετακίνηση και η
αστάθεια στόχων, μέσων και πολιτικής
που εδώ και μία δεκαετία -από τον Ιού-
νιο του 2013- σταθερά χαρακτηρίζει την
έναντι της Αλβανίας, πολιτική μας στο
πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είχαμε τα λάθη του Ιουνίου 2018, κα-
θώς και την προηγηθείσα δυστυχώς
απόφαση του Ιουνίου 2014 με τη δικαι-
ολογία της άσκησης της Προεδρίας μας
στην Ε.Ε. Πράσινο φως άνευ χειροπια-
στών όρων και των συνηθισμένων κα-
θιερωμένων και αναπόφευκτων στην
Ένωση προϋποθέσεων. Σε τίποτα δεν
ωφέλησε. Ούτε την Ελλάδα, ούτε τις
ελληνοαλβανικές σχέσεις ούτε το «κρά-
τος δικαίου» στην Αλβανία. Με εξαίρεση
γνωστές δηλώσεις περί ευχαριστιών
κ.λπ. Άφθονα άνευ αντικρίσματος χα-
μόγελα. Κάθε φορά –η κατάσταση αυτή
δυστυχώς συνεχίζεται -η Αθήνα χωρίς
απτά ανταλλάγματα εμφανίζεται να πα-
ρεκκλίνει από τις διακηρυγμένες θέσεις
της. Ούτε η λεγόμενη, από κάποιους,
δυναμική πολιτική -αγνοώ τι σημαίνει ό
όρος- ούτε σκληρή. Έναντι της Αλβα-
νίας χρειάζεται σταθερή πολιτική. Είναι
η μόνη πειστική και μπορεί να παράγει
πολιτικά αποτελέσματα. Δυστυχώς, εξα-
κολουθεί να απουσιάζει. Αν δεχθούμε ότι
υπάρχει, τότε οι προθέσεις και οι στόχοι
μας δεν επιβεβαιώνονται από τα αποτε-
λέσματα.
Δεν βοηθούν οι συναισθηματικές και
συνθηματικές αντιδράσεις στην Ελλάδα
που κατά κανόνα κρατούν μερικές ώρες
. Είμαι αντίθετος επίσης με τις επικίνδυ-
νες και επιπόλαιες κραυγές -δυστυχώς
ακούγονται και τέτοιες – για «δυναμική»
αντίδραση. Μόνο οι δειλοί και γνωστοί
ανεύθυνοι προτάσσουν τα συνθήματα
13
Διπλωματία / Diplomacy
Boulevard
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
Κάτοικοι της Χειμάρρας υποδέχονται τον Έλληνα πρωθυπουργό (Δεκέμβριος 2022)
14. 14 Διπλωματία / Diplomacy Boulevard
και τις ανεξέλεγκτες κραυγές. Οι ωσεί
παρόντες «γενναίοι» των Αθηνών και
της Θεσσαλονίκης είναι οι μόνιμοι από-
ντες. Άκριτα, επικίνδυνα συνθήματα και
στιγμιαία πυροτεχνήματα.
Άλλωστε, η πείρα μας έχει διδάξει ότι,
ανεξαρτήτως κυβερνήσεων, η αυξομεί-
ωση της έντασης του τόνου των δημο-
σίων δηλώσεων και αντιδράσεων των
Αθηνών, σε ενοχλητικές ενέργειες των
Τιράνων, δεν αρκεί. Ακόμη και τώρα,
παρά τη συνεχή παρουσία του μέτρου
που χαρακτηρίζει τη διατύπωση των
επισήμων θέσεων της Ελλάδος στην
υπόθεση της σκευωρίας κατά του κ.
Φρέντι Μπελέρη και της φυλάκισης του,
η Ελλάδα χάνει τον έλεγχο των εξελίξε-
ων. Είναι πολύ δυσάρεστο να διαπιστώ-
νει κανείς πόσο γρήγορα πέφτουν έξω
στις εκτιμήσεις τους οι μετέχοντες, κατά
λόγο αρμοδιότητας, της διαδικασίας λή-
ψης αποφάσεων.
Το Δεκέμβριο του 2022, ο υποψήφιος
δήμαρχος Χειμάρρας κ. Μπελέρης οργά-
νωσε την ιστορική πράγματι επίσκεψη,
υπεδέχθη και προσφώνησε στον πα-
ράκτιο πεζόδρομο της ιστορικής αυτής
πόλης τον κ. Πρωθυπουργό. Αλήθεια,
είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς
ότι η τωρινή συμπεριφορά του κ. Ράμα
έναντι του κ. Μπελέρη στρέφεται κατά
ή, εν πάση περιπτώσει, αφορά και στον
κ. Πρωθυπουργό; Σταθερός παραμένω
στην αρχή και θέση ότι, στις σχέσεις μας
με το βαθύ κράτος των Τιράνων, τίποτα
δεν αποτελεί έκπληξη. Όλα είναι προ-
γραμματισμένα να συμβούν, όταν πρέ-
πει, από πλευράς Αλβανίας. Αρκεί να
γνωρίζουμε καλά το παρελθόν και να
διαβάζουμε σωστά και όχι με παρωπίδες
ή εγωισμούς τους οιωνούς.
Οι προτάσεις-θέσεις πολιτικής
και η λήψη μέτρων
Οι αναγνώστες μας γνωρίζουν, εδώ
και μία δεκαετία, τις δημόσια διατυπω-
μένες προτάσεις–θέσεις πολιτικής. Ως
βασική παραμένει μία: οι ενταξιακές δι-
απραγματεύσεις της Αλβανίας με την
Ευρωπαϊκή Ένωση να αρχίσουν μόνο
εφόσον πληρωθούν δύο βασικές προϋ-
ποθέσεις:
– α) οριστική απόδοση και κατοχύρωση
των περιουσιακών τίτλων των δικαιού-
χων στην Χειμάρρα και κατοχύρωσή τους
στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμών.
– β) Κατάργηση, δια νόμου, των λεγο-
μένων Μειονοτικών Ζωνών.
Οι λοιπές διμερείς εκκρεμότητες, που
απαιτούν και προϋποθέτουν νομοθετικό
έργο και δύσκολες πολιτικές αποφάσεις
και από τις δύο χώρες, ας αναζητηθούν
στη λύση-πακέτο που είχε ήδη δρομολο-
γηθεί. Με όποιες διορθώσεις και βελτι-
ώσεις χρειάζονται. Επιπλέον, λίαν απο-
τελεσματική είναι και η, εκ μέρους της
Ελλάδος, λήψη προσωποπαγών διοικη-
τικών μέτρων για πολιτικά και μη πρό-
σωπα του κρατικού μηχανισμού της Αλ-
βανίας που αποφασίζουν και εκτελούν
-κυριολεκτικά- το ξερίζωμα του Ελλη-
νικής Εθνικής Μειονότητας. Η κυβέρνη-
ση του ΣΥΡΙΖΑ έλαβε εθνικά διοικητικά
μέτρα στη περίπτωση του δημάρχου Χει-
μάρρας κ. Γκέργκι Γκόρο. Σκόπιμο είναι
να λάβουμε έστω τώρα διοικητικά μέτρα
(π.χ. απαγόρευση εισόδου στην Ελλάδα)
για συγκεκριμένα -γνωστά μας- στελέ-
χη και πολιτικά πρόσωπα του κυβερνητι-
κού μηχανισμού. Δεν αρκεί, συνεχώς, να
επικαλούμεθα την ενταξιακή πορεία της
Αλβανίας, εάν δεν έχουμε τη βούληση
και την ετοιμότητα να λάβουμε ταυτό-
χρονα και εθνικά μέτρα. Τα περισσότερα,
π.χ. απαγόρευση εισόδου στην Ελλάδα,
αυτομάτως ισχύουν σε όλη την περιοχή
Σένγκεν. Άρα είναι επώδυνα. Συνάμα δε,
αποτελεσματικά.
Στο πρόσφατο παρελθόν, η κυβέρνη-
ση της Αλβανίας δεν δίστασε και δημό-
σια είχε ανακοινώσει ότι προέκρινε τη
λήψη ανάλογων μέτρων απαγόρευσης
εισόδου κατά υπηκόων της Ελλάδος.
Με αφορμή και πρόσχημα μάλλον την
κηδεία του φονευθέντος, την 28η Οκτω-
βρίου 2018, Έλληνα υπηκόου Κωνστα-
ντίνου Κατσίφα. Γνωστοποιήθηκε και
ανακοινώθηκε ότι είχαν ληφθεί αποφά-
σεις και επίσημα διοικητικά μέτρα για
απαγόρευση εισόδου, στην επικράτεια
της Αλβανίας, συγκεκριμένων Ελλή-
νων. Δεν είναι αποδεκτό να επιβεβαιώ-
νεται, διαρκώς, η ενδόμυχη πεποίθηση
των κυβερνητών της Αλβανίας ότι «στις
σχέσεις Αθηνών-Τιράνων, η Αλβανία
πρέπει να έχει την πρωτοβουλία των κι-
νήσεων, της διαμόρφωσης κλίματος και
το πάνω χέρι».
Στενοχωρούμαι με τη διαπίστωση ότι
-εξαιρουμένων των καθαρών τοποθετή-
σεων του κ. Πρωθυπουργού σε σχέση με
την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας- άλ-
λος επίσημες δηλώσεις, το Μάϊο και τον
Ιούνιο, άφηναν τη γεύση ότι στην Αθήνα
υπήρχαν πλέον της μίας σχολής και πέ-
ραν μίας πολιτικής για την αντιμετώπιση
της σύλληψης και φυλάκισης του κ. Μπε-
λέρη. Την απουσία τότε αποφάσεων για
λήψηεθνικώνμέτρωνδιαδέχεταισήμερα
μία κατάσταση όπου, κατά τα φαινόμενα,
βρισκόμαστε ενώπιον της ραγδαίας επι-
δείνωσης των σχέσεων με υπαιτιότητα
μεν της Αλβανίας, αλλά και λόγω της δια-
χρονικήςερμαφρόδιτηςστάσηςμας. Στην
πραγματικότητα φθάσαμε σε ένα αδιέξο-
δο, χωρίς καν να έχομε λάβει εθνικά μέ-
τρα. Έπρεπε εξ αρχής να σταλούν καθαρά
μηνύματα, χωρίς υπεκφυγές. Τούτο δεν
έγινε. Αποτέλεσμα να χάσουμε την πρω-
τοβουλία των κινήσεων και έχουμε πλέον
περιορισμένα εθνικά μέσα, στη διάθεσή
μας, για να παρέμβουμε.
Με άλλα λόγια, φθάσαμε σήμερα στο
σημείο να «εξαντλήσουμε» αναποτελε-
σματικά τη φαρέτρα των διμερών πο-
λιτικών και διπλωματικών μας όπλων,
χωρίς να έχουμε λάβει κλιμακωτά, όπως
επανειλημμένως από το Μάϊο προτεί-
νω, ούτε ένα εθνικό μέτρο. Η σημερινή
κατάληξη των σχέσεων δεν αποτελεί
έκπληξη. Μπορώ να πω ότι ήταν απόλυ-
τα προβλέψιμη. Η αποφυγή και η διστα-
κτικότητά μας, στην κατάλληλη στιγμή,
λήψης μέτρων -προειδοποιητικών μεν,
πειστικών δε- οδήγησε στο σημερινό
αδιέξοδο. Το ζήτημα σίγουρα δεν είναι
μόνο σημερινό. Είναι όμως και σημερινό.
Στην Αθήνα εναπόκειται είτε να εφαρμό-
σει επιτέλους την πολιτική αντιστοιχίας
λόγων και πράξεων είτε να συνεχίσει
την αποτυχημένη, ιδίως έναντι της Αλ-
βανίας, διαχρονική πολιτική λόγων που,
δυστυχώς, δεν γίνονται έργα.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ο χειρι-
σμός των σχέσεών μας με την Αλβανία,
διαχρονικά, πάσχει. Κάναμε λάθος στη
διάγνωση των σαφών εξ αρχής προθέ-
σεων του κ. Ράμα, στέλναμε -το Μάϊο
κυρίως- αντικρουόμενα μηνύματα δύο
κορυφαίων θεσμικών κέντρων της Αθή-
νας με συνέπεια να δώσουμε περιθώρια
στα Τίρανα, δεν λάβαμε υποτυπώδη
έστω εθνικά μέτρα, ενώ ορισμένες ελ-
ληνικές δηλώσεις είχαν αμφισημία. Για
μία ακόμη φορά, καλούμεθα να διαχει-
ριστούμε, από πολύ χαμηλό σημείο, τις
σχέσεις μας με την Αλβανία. Τέλος, ας
κάνουμε την πολιτική μας αυτοκριτική
για την απόρριψη -δημόσια μάλιστα- συ-
γκεκριμένων προτάσεων και όρων του
προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν που αφο-
ρούσαν, ειδικά, τις ενταξιακές διαπραγ-
ματεύσεις της Αλβανίας.
Κάτοικοι της Χειμάρρας υποδέχονται τον Έλληνα πρωθυπουργό (Δεκέμβριος 2022)
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
15. Daniel
ΒΙΒΛΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
Αποκλειστικά για την Boulevard με τον φακό του Σταύρου Χαμπάκη στη Θεσσαλία
από τις περιοχές Φαρκαρώνα και Παλαμάς
15
Εικόνες / Icons
Boulevard
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
16. 16 Εικόνες / Icons Boulevard
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
Αποκλειστικά για την Boulevard
με τον φακό του Σταύρου Χαμπάκη
στη Θεσσαλία
18. 18 Πολιτισμός / Culture Boulevard
Δ
ύο ψηφιακά παιχνίδια, απο-
τέλεσμα της συνεργασίας
του Μουσείου της Ακρό-
πολης και του Τομέα Ενη-
μέρωσης και Εκπαίδευσης
της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων
Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) με το Εθνικό Κέντρο
Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περι-
εχομένου (ΕΚΤ), προσκαλούν μικρούς
και μεγάλους να ανακαλύψουν με δη-
μιουργικό τρόπο τη ζωφόρο του Παρ-
θενώνα. Τα παιχνίδια «Τα χρώματα της
ζωφόρου» και «θεός, άνθρωπος, ζώο»
είναι διαθέσιμα στη διεύθυνση https://
parthenonfrieze.gr/paixnidia στο ελληνι-
κό και διεθνές κοινό.
«Τα χρώματα της ζωφόρου»: Τα
παιδιά γίνονται αρχαίοι ζωγράφοι
Γνωρίζετε ότι η σημερινή σχεδόν λευ-
κή απόχρωση της ζωφόρου του Παρθε-
νώνα οφείλεται στον χρόνο; Η ζωφόρος
ήταν χρωματισμένη με υπέροχα χρώμα-
τα. Κόκκινο, γαλάζιο, πράσινο, κίτρινο
και χρυσό ήταν κάποια από τα χρώματα
που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι καλλιτέ-
χνες. Για να ολοκληρωθεί ο ναός έπρεπε
Ανακαλύψτε τη ζωφόρο του Παρθενώνα
μέσα από διαδραστικά παιχνίδια
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2023
να χρωματιστούν και τα γλυπτά του.
Με το παιχνίδι «Τα χρώματα της ζω-
φόρου» γινόμαστε αρχαίοι ζωγράφοι.
Διαλέγουμε τα χρώματα που επιθυμού-
με από την παλέτα στο κάτω μέρος της
οθόνης και επιλέγουμε ανάμεσα σε τρείς
λίθους (με τις παραστάσεις: Βόδια και
οδηγοί, Υδριαφόροι, Θεοί) την περιοχή
που θέλουμε να χρωματίσουμε. Με αυ-
τόν τον τρόπο η ζωφόρος ζωντανεύει με
τα χρώματα που επιθυμούμε, ενώ ταυτό-
χρονα μαθαίνουμε πληροφορίες σχετικά
με τον λίθο που χρωματίζουμε.
«θεός, άνθρωπος, ζώο»: Δια-
δραστικό παιχνίδι μνήμης
Γνωρίζετε ότι η ζωφόρος του Παρθε-
νώνα είχε 115 λίθους, συνολικό μήκος
160 μέτρα, απεικόνιζε 378 ανθρώπινες
και θεϊκές μορφές και περισσότερα από
200 ζώα; Το παιχνίδι «θεός, άνθρωπος,
ζώο» μας βοηθάει να γνωρίσουμε την
ποικιλία των μορφών που απεικονίζο-
νται στη ζωφόρο, παρατηρώντας τον
τρόπο που οι καλλιτέχνες ζωντανεύουν
τις μορφές και τους δίνουν κίνηση.
Μέσα από τις ψηφιακές κάρτες μνή-
μης, ακονίζουμε το μυαλό μας επιλέγο-
ντας τον βαθμό δυσκολίας. Ενώ με μια
πρώτη ματιά οι μορφές μοιάζουν πολύ,
υπάρχουν λεπτομέρειες που τις κάνουν
να ξεχωρίζουν, όπως η στάση του σώμα-
τός τους, οι εκφράσεις των προσώπων
τους, η κίνηση του κεφαλιού τους, οι λε-
πτομέρειες στα ρούχα και στα όπλα τους,
καθώς και στα τελετουργικά αγγεία που
κρατάνε. Θνητοί και θεοί, αθλητές και ιπ-
πείς, άρχοντες και ιερείς, άντρες, γυναί-
κες και παιδιά, άλογα και ζώα, απεικονί-
ζονται σε μια τέλεια αρμονία!
Εκπαιδευτικό υλικό για το σπίτι
και το σχολείο!
Παράλληλα, και για τα δύο παιχνίδια
δίνεται εκτυπώσιμο υλικό για το σπί-
τι και την τάξη. Ενδεικτικά, στο παιχνίδι
«Τα χρώματα της ζωφόρου» μπορούν να
τυπωθούν όλες οι σελίδες ώστε οι λί-
θοι να είναι διαθέσιμοι για καλλιτεχνική
επεξεργασία με την τεχνική του κολάζ,
με χρωματιστά χαρτιά ή άλλα υλικά που
διαθέτουμε. Στη συνέχεια μπορούν να
ενωθούν όλα τα κομμάτια στο πραγμα-
τικό μέγεθος του λίθου.
Στο παιχνίδι «θεός, άνθρωπος, ζώο»
τα παιδιά μπορούν να τυπώσουν και κό-
ψουν το σύνολο των καρτών, ώστε να
σχηματιστούν 16 ζευγάρια με μορφές
από τη ζωφόρο, τις οποίες μπορούν να
κολλήσουν σε χοντρό χαρτόνι και να
παίξουν το παιχνίδι μόνα τους ή με τους
φίλους και τους συμμαθητές τους. Στην
τάξη τα παιδιά μπορούν να χωριστούν
σε ομάδες και να παίξουν ένα μοναδικό
επιτραπέζιο παιχνίδι, με την κάθε ομάδα
να συμμετέχει με το πιόνι της στην πο-
μπή των Παναθηναίων για να τιμήσει τη
θεά Αθηνά.
Διευθύνσεις στο Διαδίκτυο
Παιχνίδια με τη ζωφόρο
https://parthenonfrieze.gr/paixnidia
Η ζωφόρος του Παρθενώνα
https://www.parthenonfrieze.gr
Μουσείο της Ακρόπολης
https://www.theacropolismuseum.gr
Play with the frieze (English version)
https://parthenonfrieze.gr/en/games
