цөмийн цацрагийг гал командад хэрэглэх

1. ЦӨМИЙН ЦАЦРАГИЙГ ГАЛ
КОМАНДАД ХЭРЭГЛЭХ

2.  Цөмийн цацрагийн гал командад
хэрэглэх нь
 Утаа мэдрэгч гэж юү вэ?
 Түүний ажиллах зарчим

3. Цөмийн цацрагийн гал командад хэрэглэх
 Анхны автомат цахилгаан галын
дохиололыг Фрэнсис Роббинс Аптон
1890 патентгүйгээр бүтээсэн байна.

4. Фрэнсис Роббинс
Аптон (1852-1921он)
Америкын физикч ,
математикч

5. Анхны иончлолын утаа мэдрэгч
 1930-д оны сүүлээр
Швайцерын
эрдэмтэн Волтер
Жаэгэр хорт хий
мэдрэгч зохион
бүтээхээр туршиж
байгаад санаандгүй
байдлаар өнөөгийн
утаа мэдрэгчийн
үндсийг тавьжээ.

6.  George Andrew Darby Английн
Birmingham-д 1902 онд анх дулаан
мэдрэгч, утаа мэдрэгчийн патентийг
авсан.
 Эхэн үедээ утаа мэдрэгчийг том аж
ахуй , байгуулагууд л суурилуулдаг
байсан нь түүний үнэ ихтэй байсантай
холбоотой юм.
 Тиймээс үнэ багатай суурилуулахад
хялбар , зайгаа сольж болдог гэрийн
утаа мэдрэгчийг 1965 онд Duane
Pearsall хийсэн.

7. Анхны энэ утаа мэдрэгчүүд нь хүчтэй
галд тэсвэртэй , гангаар хийсэн
зөгийний үүр шиг хэлбэртэй байсан.
Анх зайгаар ажилладаг гэрийн утаа
мэдрэгчийн патентын эрхийг Рандолф
Смит 1969 онд авсан.

9.  Утаа мэдрэгч нь ихэвчлэн 150мм
диаметртай ,25 мм зузаан ихэвчлэн
диск хэлбэртэй хуванцар савтай байдаг.
 Утаа мэдрэгч нь 2 төрөл байдаг:
- photo-electric
- ionization

10.  Утаа мэдрэгчийн гол бүрэлдэхүүн хэсэг
нь плутоны задралын бүтээгдэхүүн Am
241 юм.
 Утаа мэдрэгч , дохиолол нь галын
аюулаас эд хөрөнгө , амь насыг аврах
тодорхой боломжийг олгосон
төхөөрөмж мөн.

11.  241Am-г гарган авах нь өндөр өртөгтэй
болно. Уг элементийг өрөөний галын
дохиололд дахь утаа мэдрэгчид маш
бага хэмжээтэйгээр (ойролцоогоор 0.2
микрограмм) хэрэглэнэ. Нийт 18 цацраг
идэвхит изотопи байдгаас хамгийн
тогтвортой нь 243Am (хагас задралын
хугацаа нь 7370 жил)

12.  Америци нь синтетик химийн элемент, атомын
дугаар нь 95, химийн тэмдэглэгээ нь Am. Уг
элемент нь цацраг идэвхит шинжтэй, актиноидын
бүлгийн металл юм. 1944 онд плутониг
нейтроноор бөмбөгдөх замаар гарган авсан
байна.
 Цэвэр Америци нь гялалзсан мөнгөлөг ба цагаан
өнгөтэй. 241Am-ын альфа цацрал нь радигийнхаас
3 дахин өндөр бөгөөд нэг грамм орчим америци
нь ойр байгаа хүнийг ихээхэн хэмжээгээр
хордуулна.

13. Иончлолын детекторын ажиллах зарчим

16. Иончлолын камерын ажиллах зарчим

17.  Утаа бүртгэгч доторх AM 241 альфа
бөөм хэлбэрээр ионжуулагч цацраг
цацаргана.Түүнийгээ битүүмжлэлтэй
өрөөрүү ялгаруулдаг.
 Ионжуулагдсан өрөөнд утааны бөөмүүд
ороход бөөмүүдрүү татагдан урсгал нь
бариж чадахгүй болж доошлоход
дохиолол дугарна.
 Альфа бөөм нь өндөр ионждог , нэвтрэх
чадвар багатай.