2. Grecja (gr. Elláda, IPA: lub Ellás, IPA: ,Republika Grecka ( Ellinikí Dimokratía, IPA:
) – kraj połoŜony w południowo-wschodniej części Europy, na południowym
krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z czterema państwami, Albanią,
Republiką Macedonii i Bułgarią od północy, oraz Turcją od wschodu. Ma dostęp
do czterech mórz: Egejskiego i Kreteńskiego od wschodu, Jońskiego od zachodu
oraz Śródziemnego od południa. Grecja posiada dziesiątą pod względem długości
linię brzegową na świecie, o długości 14880 km. Poza częścią kontynentalną, w
skład Grecji wchodzi około 1400 wysp, w tym 227 zamieszkałych. NajwaŜniejsze to
Kreta, Dodekanez, Cyklady, i Wyspy Jońskie. NajwyŜszym szczytem jest wysoki
na 2917 m n.p.m. Olimp. Dalej
3. Przyroda i natura Grecji
Grecja to kraj ukochany przez mitologicznych bogów, poetów, a zarazem
kolebka cywilizacji i kultury europejskiej. Stolica – Ateny przyciąga turystów
Akropolem i staroŜytną dzielnicą Plaką. Wszystko, co naturalnie powstało w
Grecji ma swoje uzasadnienie w mitologii. Poezja, muzyka, teatr, medycyna,
filozofia… tu właśnie stawiały swoje pierwsze kroki i tu miały swoich
wybitnych przedstawicieli. Miejsce konfliktu trojańskiego i podróŜy
Odyseusza jest najbardziej popularnym kierunkiem wśród turystów z całego
świata. Jedni wybierają kontynent, inni wyspy (Rodos, Zakynthos, Kreta).
Taka róŜnorodność pozwala na dowolny wybór wakacyjnych atrakcji. Grecja
ma ich niezliczoną ilość.
Parki narodowe GRECJI
GÓRY W GRECJI
-Akrokorynt
1. Park Narodowy Parnasu, -Aroania
2. Park Narodowy Parnitha, -Athos (szczyt)
3. Park Narodowy Samaria, -Gamila
-Ipsarion
4. Park Narodowy Vikos-Aoos, -Mytikas
5. Park Narodowy Ainos, -Ossa (Grecja)
6. Park Narodowy Sounio -Pantokrator (góra)
-Pentelejkon
7. Park Narodowy Oeta, -Pnyks
8. Park Narodowy Prespy, -Smolikas
9. Park Narodowy Zakintos, -Tumba (Bełasica)
10. Park Narodowy Alonissos. powrót dalej
5. Kultura
Grecja jest krajem południowoeuropejskim. Kultura Grecka jest w silny
sposób uwarunkowana przez bogatą kulturę staroŜytną. Grecy cenią
sobie niezobowiązujące podejście do Ŝycia i obowiązków. Wyjątkowo
cenią sobie Ŝycie rodzinne i wspólne spędzanie czasu.
Legendy świata: Grecja – Tyfon
Gdy greccy bogowie pokonali gigantów, sędziwa bogini Gaja, pragnąc zemsty, wydała na
świat Tyfona. Był to straszny potwór, najstraszniejszy ze wszystkich, jakie widział świat. Od
głowy do lędźwi miał ciało olbrzyma, a w miejscu nóg wiły mu się sploty obrzydliwych węŜy.
Całą postać miał w piórach, tylko z głowy i brody sterczały mu szczecinowate włosy.
Wzrostem przewyŜszał góry i sięgał aŜ do gwiazd. Potrafił latać, wypełniając powietrze
przeraŜającym krzykiem i sykiem węŜy. Z paszczy płynęła mu smoła, a z oczu buchał ogień.
PrzeraŜeni bogowie uciekli do Egiptu i tam ukryli się pod postaciami przeróŜnych zwierząt.
Jedynie Zeus stanął do walki z potworem, dzierŜąc w dłoni Ŝelazny sierp. Bronią tą niegdyś
ojciec władcy Olipmu, Kronos, okaleczył swojego ojca, Uranosa.
Walka była zaciekła. Zraniony Tyfon tak obficie broczył krwią, Ŝe góry trackie przybrały kolor
czerwieni i od tamtej pory nazywano je Hajmos - góry krwi. Gdy potwór opadł z sił, zwycięski
Zeus przywalił jego ciało wyspą - Sycylią.
Powiadają, Ŝe ilekroć Tyfon stara się uwolnić ze swojego więzienia, ziemia drŜy, a z paszczy
potwora bucha ogień, wydobywając się na powierzchnię przez krater Etny.
powrót dalej
6. popularny taniec
Sirtaki (właściwie
Sirtáki, lub Syrtáki grec. συρτάκι)
– popularny grecki taniec
pseudoludowy, powstały w 1964 do
filmu Grek Zorba. Jest on zbliŜony
klimatem i choreografią do greckich
tańców ludowych.
F laga grecka G odło G recji
W staroŜytnej Grecji ubranie składało się z długiego pasa białego materiału, który okrywał ciało.
Z czasem wprowadzono epiblematię, czyli okrycie wierzchnie oraz endymatę – okrycie bezpośrednio
na ciało, stosowane głównie w domu. Endymata była równieŜ uŜywana jako przykrycie dla śpiącego Greka. W czasach
Homera strój składał się juŜ z kilku pasów materiału, dla kobiet zwanych peplos, zaś dla męŜczyzn – chiton.
Grecy nosili czapki wysokie, w formie stoŜka lub walca, czasami płaskie ozdobione pióropuszem. Rybacy, marynarze oraz
robotnicy nosili stoŜkowate czapki zwane pilos. Wśród kobiet ateńskich popularnością cieszyły się kredemnon – chustki na
głowę.
Uczesanie było podobne zarówno u kobiet, jak i męŜczyzn. Wszyscy nosili długie włosy (męŜczyźni nie golili takŜe zarostu).
Kobiety wplatały sobie czasami kolorowe wstąŜki we włosy. Później rozwinęła się moda na krótkie włosy u męŜczyzn, lecz
tylko młodych. Kobiety urozmaicały fryzurę wysokimi kokami, bądź upinając włosy w tzw. koński ogon.
Obuwie było uŜywane tylko poza domem. Na co dzień noszono lekkie sandały – pedilia. Na dłuŜszą drogę ubierano
mocniejsze i wyŜsze buty.
BiŜuteria u kobiet greckich była bardzo popularna. Noszono kolczyki, pierścionki, bransoletki oraz kosztowne agrafy. W
Grecji znane i uŜywane były takŜe damskie torebki powrót dalej
7. Nowy Rok -1styczeń
Epifania (Błogosławieństwo Morza i KrzyŜa)-6styczeń
Poniedziałek Wielkopostny -pierwszy poniedziałek Wielkiego Postu
(luty lub marzec - 41 dni przed Wielkanocą)
Święto Niepodległości -25marzec
Wielkanoc-święto ruchome
Święto Pracy -1maj
Poniedziałek po Zielonych Świątkach -święto ruchome w maju lub czerwcu
(50 dni po Wielkanocy)
Święto Wniebowzięcia NMP -15sierpień
Święto "Ochi" ("Nie" - odrzucenia włoskiego ultimatum w 1940 roku) -25
października
BoŜe Narodzenie -25 i 26 grudzień
powrót dalej
8. Gospodarka w Grecji - Jest to kraj
przemysłowo – rolniczy, ze znacznym
udziałem strefy usług (ruch turystyczny
i tranzytowy oraz handel). Do głównych
bogactw mineralnych występujących na
terenie Grecji naleŜą: kruszywa i skały
wykorzystywane głównie w przemyśle
budowniczym. Występują tu teŜ w
niewielkich ilościach rudy metali.
Największe złoŜa występują, rud Ŝelaza
na Półwyspie Chalcydyckim i Attyce,
rud metali kolorowych, cynku. Ołowiu,
miedzi a takŜe boksyty i chromity w
Tesalii, południowej części Attyki oraz
Tracji.
Rys. Relacje między gospodarkami: liberalną, etatystyczną, centralnie zarządzaną i rynkową.
a) okręg zakreskowany pionowo oraz równocześnie pionowo i poziomo oznacza gospodarkę
rynkową;
b) okręg zakreskowany poziomo oraz równocześnie poziomo i pionowo symbolizuje
gospodarkę etatystyczną;
c) pole utworzone przez nałoŜenie się dwu okręgów, zakreskowane jednocześnie pionowo i
poziomo to gospodarka równocześnie etatystyczna i rynkowa;
d) pole zakreskowane wyłącznie poziomo odpowiada centralnie zarządzanej gospodarce
etatystycznej; WNIOSEK: kaŜda gospodarka liberalna jest równocześnie rynkową (ale nie
odwrotnie); kaŜda gospodarka centralnie zarządzana jest równocześnie etatystyczna (równieŜ
nie odwrotnie). powrót dalej
9. Sport w staroŜytnej Grecji – w staroŜytnej Grecji sport uwaŜano za waŜny element edukacji chłopców i pozytywnego kształtowania
charakterów. Grecy staroŜytni bardzo cenili rywalizację sportową i sądzili, Ŝe zwycięstwo jest znakiem boskiej przychylności dla
zawodnika.
Sport miał dla Greków znaczenie religijne -największe zawody odbywały się z okazji świąt religijnych. Najsłynniejszymi były igrzyska
olimpijskie, duŜą popularnością cieszyły się teŜ pozostałe igrzyska o charakterze panhelleńskim. KaŜda polis grecka miała własny
kalendarz imprez sportowych, na których miejscowi sportowcy podejmowali współzawodnictwo ku czci bogów patronujących miastu.
KaŜdego roku odbywały się przynajmniej dwa wielkie igrzyska, a było teŜ wiele imprez lokalnych i urządzanych z powodu
szczególnych okazji. Zawodnicy mieli okazje do występowania i zdobywania nagród.
Nagrody w igrzyskach panhelleńskich były symboliczne (wieńce), bywały one jednak takŜe wysokie i konkretne, w przedmiotach (np.
w Panatenajach amfory z najlepszą oliwą, tzw. amfory panatenajskie) i monecie, a takŜe w honorach i przywilejach przyznawanych
przez miasto ojczyste – zwłaszcza zwycięzcom igrzysk olimpijskich. Ogromne znaczenie, jakie nabierały igrzyska, prowadziło do
powstania sportu zawodowego. Skutkiem tego była komercjalizacja sportu, postępująca coraz szybciej i szerzej od VI wieku p.n.e.
przez całą staroŜytność.
Grecy przedkładali indywidualną rywalizację nad sport zespołowy. Podczas zawodów zazwyczaj rozgrywano następujące dyscypliny:
biegi (krótkie, na dystansie 192,27 m, długie - na 384,54 m, długodystansowe oraz bieg w uzbrojeniu), konkurencje lekkoatletyczne
(skok w dal, rzut dyskiem, rzut oszczepem) oraz walki (zapasy, boks i pankration), a takŜe wyścigi koni i rydwanów.
Kobiety i dziewczynki miały równieŜ moŜliwość uprawiania pewnych sportów. W Sparcie poddawane były intensywnym ćwiczeniom
fizycznym. Podczas igrzysk olimpijskich odbywał się bieg dziewcząt, który był rozgrywany poza terenami sanktuarium, gdzie miały
miejsce zawody męŜczyzn.
Zamiłowanie Greków do sportu wywodziło się głównie z uwielbienia siły i piękna męskiego ciała. Przedstawienia sportowców były
częstym tematem dzieł artystów.
Zawodnicy występowali nago lub prawie nago, ciała mieli namaszczone oliwą. Taki strój (czy raczej jego brak) uznawano za
niestosowny dla kobiet. Podczas nielicznych rozgrywanych przez nie konkurencji dziewczynki nosiły tuniki.
W kaŜdym mieście waŜną rolę pełnił gimnazjon, miejsce Ŝycia towarzyskiego i dyskusji politycznych, a takŜe ćwiczeń sportowych
męŜczyzn z bogatych rodów.
Podejście do sportu stanowiło aspekt kultury greckiej przyciągający nie-Greków - Etrusków, Rzymian, śydów.
powrót dalej
10. W ychow anie i nauczanie
StaroŜytni Grecy pierwsi odkryli, Ŝe wychowanie jest procesem podobnym do budowania. „Czy idzie o sprawność
rąk czy nóg, czy ducha, jak pod węgielnicę nienagannie zbudowany” — tak opisuje gr. poeta Pindar pełnię
męskich cnót, którą niełatwo uzyskać. Dopiero do tak pojętego wychowania odnieść moŜna termin kształcenie,
który po raz pierwszy pojawia się u Platona jako obrazowe określenie zabiegów wychowawczych. Kształcenie
(kultura osobista) w platońskim rozumieniu jest artyst., plast. kształtowaniem człowieka wg wzorca, ideału
człowieczeństwa. Wszędzie, gdziekolwiek myśl ta pojawia się w historii wychowania, jest ona dziedzictwem
Greków, a pojawia się za kaŜdym razem tam, gdzie ludzie odwracają się od prostej tresury, stosowanej by
osiągnąć pewne określone, zewn. cele, a zwracają ku prawdziwej istocie wychowania. W staroŜytnej Grecji
ukształtowały się 2 zasadnicze typy wychowania: spartański i ateński; w Sparcie wychowanie było prawie
całkowicie w rękach państwa; z Polityki Arystotelesa wywodzi się pogląd, Ŝe wychowanie spartańskie było
jednostronnym drylem wojskowym. Z drugiej strony, w Ustroju lacedemońskim Ksenofonta, będącym tworem filoz.
i polit. romantyki IV w. p.n.e., jawi się idealny obraz Sparty i jej systemu wychowawczego; w rzeczywistości
podlegał on ewolucji, skostnienie zaś nastąpiło dopiero w IV w. p.n.e.; wychowanie spartańskie miało surowy
charakter; dzieckiem do 7. roku Ŝycia zajmowała się rodzina, do 18. dzieci obojga płci wychowywały się w państw.
zakładach wychowawczych typu koszarowego, gdzie uprawiały ćwiczenia fiz. i wojsk.; chłopcy do ukończenia 20
lat przygotowywali się do słuŜby wojsk., trwającej od 20. do 30. roku Ŝycia; celem tego systemu było wychowanie
ludzi sprawnych fizycznie, walecznych i zdyscyplinowanych; organizację wychowania w Sparcie przypisuje się
Likurgowi; opisał ją m.in. Plutarch w śywocie Likurga. W Atenach ideałem wychowawczym było uformowanie
człowieka wszechstronnie wykształconego; ideę swobodnego, harmonijnego i wszechstronnego wychowania
(kalokagatia) realizowano przez wychowanie fiz. i tzw. muz. (od słowa muza), czyli umysłowe, moralne i estet.;
kształceniem muz. chłopców 7–14-letnich zajmowali się prywatni nauczyciele, zw. gramatystami lub kitarystami;
ćwiczenia fiz. odbywali chłopcy 15–16-letni pod okiem pedotryby w jego prywatnym zakładzie (palestrze);
kształcenie kontynuowali w gimnazjonach, które w epoce hellenistycznej były zasadniczym typem średnich szkół
publ.; uwieńczeniem cyklu kształcenia było 2-letnie przysposobienie wojsk. i obywatelskie w efebiach państw.,
wprowadzonych po 338 p.n.e.; dziewczęta ze wszystkich warstw społ. otrzymywały wychowanie domowe. Typ
wychowania ateńskiego zwycięŜył w świecie helleńskim; w Atenach kształtował się takŜe typ szkół wyŜszych,
których zaczątkiem były szkoły filoz., gł. Akademia Platońska.
powrót
